\/om de yeauw TWEE TIENERS... I PUZZEL 5 HEBT U DE SCHOOLKLEDING AL KLAAR? r De Franse mode voor de herfst en winter 129 Zaterdag 31 augustus 1903 DE VRIJE £EÉUW Pagina 9 KRIMOORLOG BRACHT FLORENCE NIGHTINGALE PIONEERDE IN NIEUWE BEROEPEN u KUNT NIET ALLES WETEN OM DE DUIZEND WEKEN ZAK-VLEKKENSTIFT WINTERSTOFFEN IN HET STOFFENPAIEIS HET STOFFENPALEIS De geboorte van de verpleegster en de wijkzuster Het is alweer 110 jaar geleden dat tussen Rusland en Turkije de Krim-oorlog uitbrak. Na de Hongaarse burgeroorlog (18481849) had Rusland het overwicht in Oost-Europa en tsaar Nicolaas I dacht nu het protectoraat over 'het nabije Oosten te kunnen verwerven. Dit zou hij slechts kunnen met de hulp van Engeland, doch het Britse koninkrijk distancieerde zich van elk verbond met Rusland. Nicolaas ging daarom in maart van het jaar 1853 op eigen houtje verder zijn plan te verwezenlijken. Op onheuse wijze eisten de Russen van de Turkse sultan het protectoraat over al diens Grieks- Katholieke onderdanen, doch op aansporing van de Franse en En gelse regeringen weigerde deze. toe te geven. Op 3 juli van hetzelfde jaar rukte het Russische leger de Proeth over en Turkije moest op 23 oktober de strijd gaan aanbinden. Op 27 maart van het daarop volgende jaar verklaarden toen de Wes terse mogendheden Rusland de oorlog, nadat een ultimatum van die kant door de tsaar was afgewezen. In een uitputtende winterveldtocht verloren de Ehgelsen door koude en cholera de helft van hun soldaten. Noodkreten over de toestand van het expeditieleger bereikten Londen. Vele Ehgelse moeders vernamen tot hun schrik dat hun zonen gewond in een oud fort op de vochtige stenen lagen en eigenlijk op het einde wachtten, omdat de medische verzorging in die tijd schrikbarend onvoldoende was. De intendance zorgde voor wat voedsel en wat stro of een deken. De enkele dokter kon de lawine gewonden niet aan en van het woord hygiëne had in die tijd nog geen militair ooit gehoord. BE OMMEKEER Voor hen heeft zich bijzonder verdienstelijk gemaakt de toen onbegrepen, maar thans over de gehele wereld wielhaast legen darische figuur van Florence Nightingale. Zij werd geboren op 12 maart 1820 als dochter van een vooraanstaande Engelse grootgrondbezitter. In haar jeugd voelde zij zich reeds aangetrok ken tot het verzorgen van zieken, want deze mensen wekten haar medegevoel op. Het beroep van verpleegster bestond toen nog niet en het waren in de gasthui zen hoofdzakelijk mannen die enige hulp verleenden aan zieken en gewonden, welke hulp zich vaak beperkte tot het verbinden van wonden en het verschaffen van eten en een emmer water. Op haar regelmatige reizen, die zij met haar vader maakte, 'had zij zó veel ellende en armoede gezien, dat zij besloot haar leven aan zieke en misdeelde mensen te wijden. In deze tijd echter vond men in dit beroep slechts vrouwen van het laagste allooi, daar in andere kringen gering schattend op dit werk werd neer gezien. De vrouwelijke helpsters werden in de hospitalen meesten tijds gebruikt om de vuile boel op te redderen. Florence trok zich echter van dit alles bijzonder weinig aan en zette met bewon- deringswaardige moed haar wil om verpleegster te worden door en groot was haar vreugde toen zij in een Londens ziekenhuis werd aangesteld. NAAR DE KRIM Toen in 1854 de berichten in Engeland bleven binnenstromen, dat het met het Britse leger al lesbehalve rooskleurig gesteld was, besloot zij met een veertig tal vrouwen, die zij voor haar ideaal had weten te Winnen, op eigen risico naar het slagveld aan de Krim te vertrekken. Zij verrichtte hier met boven- menelijke kracht het werk, dat haar over de gehele wereld be roemd heeft gemaakt en waar wij allen respect en ontzag voor hebben. Zij improviseerde een soort hospitaal met kribben, dekens, lakens, schoon ondergoed en nieuwe verbandmiddelen. Zij liet geregeld eten en drinken rondbrengen en hield het oog op ieders toestand. Haar ronden door de duistere gangen en zalen bezorgden haar de bijnaam: „The lady with the lamp". Zij verzorgde de gewone mili tairen, die door gebrek aan ge neesmiddelen en geneeskundige hulp veelal aan de overal om zich heen grijpende cholera ten slacht offer vielen. Zij werd zelf ook door de ziekte aangetast, maar zij bleef doorwerken tot er ein- MENU van de wie! Begin september vinden we in de groentewinkels volop vruch ten en niet alleen appels, peren, druiven en meloen, ook auber gines en paprika's zijn genoeg te krijgen. Misschien is de auber gine een vrucht, die nog in wei nig huisgezinnen regelmatig ge geten wordt, paprika daaren tegen is een goede bekende voor vele huisvrouwen. De onrijpe vrucht is groen en de rijpe rood. Alleen de scherpsmakende soor ten worden gedroogd tot specerij (paprikapoeder)Daar het vita mine C-gehalte van paprika bijzonder hoog is, kunnen niet genoeg huisvrouwen deze ge zonde vrucht regelmatig gebrui ken bij de bereiding van hun maaltijden. ZONDAG: Gevulde paprika's; kalfsschnitzel, aardappelen, doperwtjes; ananas met slagroom. MAANDAG: Eierschotel met kaassaas, sla, aardappelpu ree; broodpap met rozijnen. DINSDAG: Stamppot rauwe an dijvie met gehakt; yoghurt- pudding met meloen. WOENSDAG: Schotel witte bo nen, tomaten, kaas; vla-flip. DONDERDAG: Witte-bonensoep met kaas; gebakken bloed worst met gebakken appel; zomerbietjes, aardappelen. VRIJDAG: Spaanse groente omelet met rijst, of risotto met gepocheerde eieren; kwark. ZATERDAG: Paprika spaghetti en sla; flensjes met rabar- bercompöte. GEVULDE PAPRIKA'S Kook 4 paprika's gedurende 3 minuten in wat water met zout. Snijd het kap je er daarna af en haal het zaad er voorzich tig uit. Vul ze verbolgens met een mengsel van 100 gr. gerasp te kaas, 1 klein gesneden ui, 1 losgeklopt ei, 50 gr. paneermeel en iets room. Leg de kapjes er weer op, daarop een klontje bo ter en gratineer ze gedurende 20 min. in een vrij hete oven. Geef er tomatensaus bij. SPAANSE GROENTEOMELET 4 eieren, 3 tomaten, 1 groe ne paprika, 2 lepels gare doperwtjes, peterselie, ui, knoflook, metworstje, zout, peper, boter en geraspte kaas. Fruit de ui, knoflook en de reepjes paprika in de boter. Doe delijk hulp kwam. Zij kwam haar ziekte als door een wonder te boven en zette haar begonnen ar beid onvermoeibaar en fris voort. DE ERKENNING Na haar terugkeer in Engeland werd zij aan het hoofd gesteld van een Londens ziekenhuis en later aan de Nightingale-school, waar verpleegsters werden opge leid. Het is haar werk geweest, dat geleid heeft tot de verpleging zoals wij die heden ten dage ken nen, met de volledige verzorging van iedere patiënt en de nood zakelijke zindelijkheid, de afzon derlijke legering op bedden, de uitvoering van de medische voor schriften en de controle op het ziekteverloop. Haar daadwerkelijke inspire rende voorbeeld heeft reeds vele vrouwen en meisjes gestimuleerd en menige vrouw heeft zich reeds met al haar kunnen en liefde toe gewijd aan de verpleging van geestelijk en lichamelijk zieken. Vlak voor haar overlijden (13 augustus 1910), dus op 90-jarige leeftijd, had zij nog alle aandacht voor zaken die de verpleging aan gaan en dit bewijst wel, dat ge heel haar leven er een is geweest van offervaardigheid en liefde. TOCH NOG TEKORT Het is daarom des te meer verwonderlijk, dat er over de gehele wereld een groot tekort aan verpleegsters en verple gers bestaat. Enerzijds is dit wel te begrijpen uit het feit. dat de vraag naar verplegend personeel steeds toeneemt, maar anderzijds mag men toch niet vergeten, dat dit beroep, hoewel er veel toewijding en kennis voor vereist wordt, uit zonderlijk veel voldoening biedt. Voor velen echter blijkt dit een onbereikbaar ideaal te zijn, omdat het een offervaar digheid en liefde vergt, zoals Florence Nightingale deze ten toon spreidde. Uitermate belangrijk is ook, zoals zij zelf verklaarde, dat het verplegend personeel be schikt over een gedegen ken nis betreffende de kunst van verplegen en de wetten van leven en dood. Deze kennis moet verkregen worden door een nauwgezette studie van alle problemen, die zich bij een hetzij geestelijke, hetzij lichamelijke ziekte kunnen voordoen. Bovendien is de taak van een verpleegster niet afgelo pen als de verpleegde het zie kenhuis verlaat. Dit heeft Flo rence Nightingale duidelijk bewezen. Zij ging de zieken na tot in hun woonhuizen en leer de hen daar onder andere om standigheden kennen. In feite gaf zij hiermede de stoot tot oprichting van de wijkverple ging. Ook dit werk is van uitermate groot belang en er zijn sindsdien reeds vele vor deringen op dit gebied ge maakt. De verschillende kruis verenigingen zijn hier de spre kende voorbeelden van. 9 Indien een sl'eutel moeilijk in een slot draait, kunt u deze insmeren met paraffine. Q Muizengaten stopt men dicht met lappen, welke met ter pentijn natgemaakt zijn. Kool kan men het beste be waren, indien men ze met stronk en al uit de grond trekt. De rotte bladeren ver wijderen en ze omgekeerd aan een touw ophangen. De kool moet de muur niet raken. O Rozebottels hebben een hoog vitamine C gehalte. Maak daar dus jam of vruchtensap van. Bloemen in vazen blijven lan ger goed, indien men in het water enige druppels kam- ferspiritus doet. Druiven kunnen langer be waard worden, indien men de trossen ophangt en niet op een fruitschaal legt. 9 Uw glazen stoppen, iets voch tig gemaakt met olie, zullen niet vast zitten. 0 Een gebit blijft langer mooi, als u het naborstelt met 3 verdunde waterstofperoxyde. (Nadruk verboden.) (Nadruk verboden) ze over in een vuurvaste scho tel. Klop de eieren los met zout en paprikapoeder, twee klein gesneden tomaten, de gare dop erwtjes en peterselie. Giet dit mengsel in de vuurvaste scho tel op de uitjes en de paprika. Zet in het midden een hele to maat en hieromheen een kring van plakjes metworst. Tot slot bestrooien met de geraspte kaas en in een tamelijk hete oven plaatsen, tot de eieren gestold zijn. RISOTTO MET GEPOCHEERDE EIEREN Snipper een ui en fruit deze in de boter. Voeg daarna de rijst toe en roer zo lang tot de korrels echt glazig zijn. Vervol gens kokende bouillon bijschen- ken (één deel rijst, twee delen bouillon). De rijst gaar koken en vermengen met peper, zout en tomatenpuree. Maak intussen een blanke saus van boter, bloem en melk en voeg hieraan een flinke hoeveelheid geraspte kaas toe. Pocheer de eieren, ter wijl de saus warm gebonden wordt. Neem een grote voorver warmde schotel, leg de risotto er in een platte berg op, hierop de eieren en begiet tot slot elk ei met de kaassaus. „Athenes", een najaarsensemble van Jacques Esterel. Het jasje is van turquoise wol, gemar keerd met acht grote knopen. De mouwen zijn raglan ingezet. De eenvoudige japon is van don kerbruine wol. Voor de komende koude winterdagen is dit heerlijk warme wollen pakje van Yves Saint Laurent. Zeer grove, dikke, zachte tweed is het materiaal. Met de lange pijplaarzen kan men iedere sneeuwbui weerstaan. MIN OF MEER toevallig zaten de twee aan mijn tafeltje. Twee meisjes van ongeveer zeventien, acht tien jaar die vakantiewederwaardigheden uitwissel den. Ze maakten zeker geen geheim van hun be levenissen, dus voel ik me niet bezwaard jullie zo het een en ander te vertellen van wat ik hoorde. Aan jullie de eer er een eigen mening over te hebben. B De één, kennelijk de meest bijdehandte, had hier in eigen land gekampeerd, de ander was in het buitenland geweest en zoals ik uit het gesprek begreep, had ze met drie andere 'j meisjes de beschikking gehad over een auto en een kam- peerwagen. Daar kwamen de stoere verhalen van de eerste los: ma p' 's Avonds heel laat gingen we naar een oud, bouw- b® vallig kasteeltje in de buurt. We hadden de zénuwen, zo in p® het donker, want er was maar één zaklantaarn. We gingen eigenlijk met een groepje van een stuk of twaalf, maar toen we buiten stonden waren er zeker veertig. Iedereen was ons achterna gegaan. Jos en Henk waren door de trap gezakt. Gelachen dat we hebben!" ZOVEEL GEKKE MENSEN B° p® „JA, en die Thea, die durft alles maar tegen iedereen te zeggen. Zelfs Jolande zei wel eens: Thea, hou nou maar op! Maar ja, er waren ook zóveel gekke mensen op het a kamp!" ta t „En ken je Bob nog? Nou, die gooide me gewoon zó maar Jfl de auto in, aan een arm en een been. Dat was die avond, H B dat we een nacht-puzzeltocht gingen houden! En daarna J hebben we gedanst". De ander haakte hier graag even op p" in om te vertellen, dat ze ook 's avonds gedanst had. Ze B gingen dan met het autootje naar een naburig stadje. Bar gezellig, alleen al om die verschillende talen die je er hoort p~~ spreken. Even een adempauze. Daar maakte de eerste weer gauw gebruik van om te vertellen dat ze 's nachts het „hele" kamp wakker hielden. „En die Thea kan lachen! Ze had het gewoon af en toe niet meer. We werden wèl vaak ge waarschuwd. Op het laatst werd de kampwachter zó kwaad, dat hij dreigde ons dadelijk van het terrein te zetten, regen of geen regen, als we niet onmiddellijk stil waren. We wa ren wel stil, maar we vonden het bespottelijk. Een jong echtpaar met kinderen lachte zich 's nachts krom om ons!" NACHTWERK ZO ratelde ze maar door, zonder ook maar een spoor van interesse op te brengen voor de ander, als die er ook eens iets tussendoor vertelde. Daar kwam het verhaal over het eten: „De eerste week hebben we haast niets gegeten. We hadden gewoon geen trek, maar de tweede week wel hoor. We aten maar. Ik kookte de gekste dingen. We stonden om elf uur, half twaalf op, we werden niet eerder wakker. Dan namen we koffie met gebak en later op de dag patatten en kroketten. En dan aten we regelmatig 's nachts om twaalf uur. Ik bakte dan boterhammen met kaas. Ze bléven eten! Je krijgt daar zo'n honger van. En vies dat we werden! We wasten ons haast nooit. Later trokken we ook onze piama's niet meer aan. We kropen zo, met onze kleren en al, in bed, zelfs Els. Ze is heerlijk smerig geworden, die tijd. Weet je nog wel, dat ze vorig jaar elke avond haar voeten waste?" EN SLAAP TEKORT. „EN een slaap dat ik had! 'k Zat gewoon overal te sla pen, ik snapte er niets van. Op een avond ook hè! Ik zat in een hoekje op mijn hurken. Na een poosje zagen ze me niet meer en daar zat ik in dat hoekje te slapen. En die keer dat ik gewoon languit op het fietspad lag te slapen, vlak bij een mierennest. We gingen ook een keer zo maar op straat zitten, met onze handen omhoog achter ons hoofd gevouwen. We bleven maar zitten, op het laatst zag het zwart van de mensen". Ik ben opgestaan, heb eens in hun richting geknikt en ik ben weggegaan, een beetje in puzzels. Is dit alleen maar stoer gepraat om de ander te overtroeven? De ander, die in het buitenland is geweest, veel gezien en genoten heeft? Zou dit meisje, kennelijk een beetje te veel over het paard getild, haar jaloezie op deze manier uiten tegenover de vriendin, die ze dit ergens misgunt? Ze zag er een beetje verpieterd en bleek uit en eigenlijk helemaal niet blij na haar zo „enige" vakantie. BETTY TEELING. (Nadruk verboden.) Q a a ei bh b a a an s a a k s a i j E E B 8 C B E E S E fl 0 0 BH a Heel veel vlekken kan men „spoorloos" verwijderen, mits er maar onmiddellijk wat aan gedaan wordt. Maar wie een vlek maakt, heeft vaak geen vlekkenwater of iets dergelijks 1 bij de hand. Nu is er een ont- vlekkende stift op de markt! gebracht, niet groter dan een lippenstift. Behalve de ont- vlekkende substantie bevat de stift een klein borsteltje. Wrijf de vlek met de stift in, laat deze een minuut drogen en borstel de vlek goed uit. Zo wel geschikt voor de heren zak als voor de dames-tas. Een unieke sortering Schitterende kwaliteiten Nieuwe modekleuren Heel apart zijn de nieuwe composé's, zuiver wol in effen en geruit. 140 cm breed )90 per meter terneuzen NIEUWSTRAAT 6—8 Telefoon 011502940 DE vakantie is nog niet voorbij, of de moeders begin nen alweer aan de school- garderobe te denken. Zo hier en daar leggen ze het oor al eens te luisteren, werpen een blik in de etalages om te weten wat er dit seizoen ge boden wordt. Ze zijn in ge dachten al bezig de jas van Guus te vermaken voor Bob, ze piekeren er een beetje over of Marietje's jurkje nog lang genoeg zal zijn en of de garderobe van Lies geen al te grote hiaten vertoont. In de allereerste plaa.ts moet de regenkleding wel goed in orde zijn. Nylon jas sen, die met onverwachte buien over alles heen aange trokken kunnen worden, zijn reuze praktisch. Ze zijn er ook voor de allerkleinsten in geel cn lichtblauw. Werkelijk hartveroverend. De jacks, heerlijke dracht voor schoolgaande kinderen, in poplin, enkel nylon en dubbel nylon, zijn haast on misbaar. De dubbele jacks met een doorgestikte „mooi- weer"-kant, kunnen binnen ste buiten bij regen gedragen worden en ze zijn heerlijk warm voor 't komende jaar getijde. DE KLEINSTEN VOOR kleine meisjes zijn er de beeldigste poplin jas jes. Wij waren verrukt van de jasjes met verlaagde taille. In het rokje is midden-ach ter een splitje en in elk voor pand een diepe plooi, die op vallend een contrasterend ge ruit stofje laat zien. Van de zelfde geruite stof zijn de knopen gemaakt. Wat de peuters zelf ook vast heel leuk vinden, zijn de eigen wijze steekzakjes in de zij naad en de mouwtjes, die op elke gewenste lengte omge slagen kunnen worden. Zwart glimmende jasjes zijn erg in trek bij de grotere jeugd. Ze zijn een beetje op vallend, maar ook warm en waterdicht. Hebt u een zoon, die naar een technische school gaaf? Dan zijn er voor hem overalls in leuke modellen en prakti sche uitvoering. Voor lassers en machinebankwerkers zijn er de blauwe, voor timmer lieden de khaki en voor schilders de witte. Ze hebben allemaal twee borstzakken, verstelbaar elastiek in de taille en een duimstokzak. OOK JONGENS ZIJN IJDEL WIJ, moeders, vinden het van belang dat de onderste helft van de zakken dubbel is, zodat scherpe gereedschap pen er niet zo gauw doorheen gaan. De meeste overalls zijn drienaalds gestikt, wat er ook weer aan meewerkt, dat ze tegen een stootje kunnen. En al geven jongens voor, niet ijdel te zijn, ze vinden het zelf prettig, dat de over alls hooggesloten èn open gedragen kunnen worden. Ze vinden open meestal leuker, omdat dan overhemd en das zichtbaar zijn, wat zeker flatteuzer is. Kies een (goed kope) das in een bijpassende of leuk contrasterende tint en u zult zien hoe graag zij die zullen dragen. Voor diezelfde jongens zijn er, te kust en te keur, de meest gezellig geruite over hemden en sterke terlenka- en manchesterbroeken. Leren jassen, een wat dure, maar zeer doelmatige dracht voor jongens, die elke dag van heel ver, door weer en wind per fiets of bromfiets naar school gaan. WAT MAKEN WE ZELF? VOOR de zelf naaiende moe ders wordt het al weer de hoogste tijd om de handen uit de mouwen te steken. Samen winkelen met de kinderen om de stof van hun dromen te kopen, modebladen door zoeken om toch vooral het allerleukste te vinden wat er is, passen en meten, soms woekeren met een klein lap je, het heeft allemaal weer zijn bekoring. De kleintjes weten ook al goed wat ze willen en als het even kan zullen ze proberen iets nieuws van moeder te krijgen en niet het vermaak te jurkje van Liesbet. Uit eigen ervaring weet elke moeder dat haar allerklein ste ook graag bewonderd wordt pm het nieuwe man teltje of truitje. Als het kan zal zij dus zoveel mogelijk met alle wensen rekening houden. De zomer met zijn truitjes en spijkerbroeken raakt weer op zijn eind. We moeten weer een beetje in het gareel ko men. Uitgerust en vol ener gie na een heerlijke zomer vakantie zal dit waarachtig wel lukken. BETTY TEELING. (Nadruk verboden.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 9