Blank en Zwart schouder-aan-schouder in naar Washington' „Mars Opnieuw 25 mijnwerkers opgesloten in Amerika Goldreich en Wolpe als priesters vermomd veilig in Beetsjoeanaland Geen Indonesische waarnemers naar Borneo DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1963 19e Jaargang No. 6010 Bij het kapitool HPT Enige weersverbetering Vertrek NIEUWE POGING TOT TREINROOF IN ENGELAND Rover clie zich liet insluiten in postwagen op de vlucht; niets wordt vermist DRIE MIJNWERKERS GERED INSTORTING NA ONTPLOFFING IN POTASMIJN HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Einde van pereninvoer in Zweden Redders moesten werk staken Drie geredden POGINGEN OM DERDE MIJNWERKER IN HAZLETON TE REDDEN TWEE ARBEIDERS UIT GOUDMIJN GERED Frankering bil abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150—2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs ƒ6,per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 u«ir. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Woensdagmorgen vroeg be gonnen de duizenden betogers, die deelnemen aan de „Mars naar Washington" zich in het centrum van de Amerikaanse hoofdstad te verzamelen onder het zingen van het nu reeds be roemd geworden lied „Wij zul len overwinnen". De mensen die met het handhaven van de orde waren belast en dat waren er nogal wat, omdat men ver wachtte dat zo'n 250.000 negers en blanken aan de betoging voor gelijke burgerrechten zouden deelnemen stonden reeds op hun post. Agenten met „walkie talkies" bevonden zich op stra tegische punten om alles in gqede banen te leiden en ver hitte elementen ervan te weer houden, incidenten uit te lok ken die afbreuk zouden doen aan de waardigheid van deze plechtige mars. Een wolkje aan de hemel was de aanwezigheid van Lincoln Rockwell de leider van het Amerikaanse nazi-partij en fa natiek tegenstander van de ne gers, die zich met een veertig- tal jeugdige aanhangers had opgesteld in de buurt van het gedenkteken van Lincoln. De nazi's, de niet in uniform waren, werden onmiddellijk omringd door politieagenten die van hun komst waren verwittigd. -De politie herinnerde Rockwell er aan, dat hij geen toestemming had om te betogen of redevoe ringen af te steken, waarop de nazi-leider antwoordde dat hij naar Washington was gekomen „als vertegenwoordiger van de meerderheid der blanke christe nen" en dat hij alleen maar als waarnemer aanwezig was. Te 14.30 uur Ned. tijd begaven de leiders van de betoging zich naar het Kapitool. Zij werden daar door de leiders van de de mocratische en de republikein se fractie in de Senaat, Mike Mansfield en Everett Dirksen, ontvangen. De grote organisator van de mars is A. Philip Ran dolph. voorzitter van de vak vereniging van Wagons-Lits- personeel, die hierin door o.a. de algemene secretaris van de vereniging voor de vooruitgang der gekleurden, Roy Wilkins, en de nationale leider van het con gres voor rassengelijkheid, James Farmer, werd bijgestaan. Op het Kapitool verschenen ook de neger-predikant Martin Luther King, een der voornaam ste voormannen bij de actie der negers van de afgelopen tijd die in Birmingham Alabama) haar oorsprong had. en Walter Reu- ther. de voorzitter van de vak bond van arbeiders in autofa- brieken en ondervoorzitter van het Verbond- A. F. L.-C. I. O. Verder werden ook Mathew Ahmapn, uitvoerend leider van de nationale conferentie voor gerechtigheid tussen de rassen, en (Tarence Mitchell, directeur van het bureau in Washington van de vereniging voor de voor uitgang der gekleurden, aan de leiders van de Senaat voor gesteld. Het. weer heeft het afgelopen etmaal onder invloed gestaan van een randstoring van een voor de Noorse kust aanwezige depressie. Hierdoor was vooral in de kuststreken de buiigheid zeer groot. In Zeeland viel plaatselijk meer dan 50 mm regen. Elders kwam ook onweer en hagel voor, terwijl uit de Haarlemmermeer een melding van een windhoos binnenkwam. Ondertussen trekt de randsto ring langzaam naar het oosten weg en breidt zich een zwakke rug van hogeluchtdruk langzaam over de Noordzee naar het oos ten uit. Hierdoor zal de buiigheid iets worden onderdrukt. Een nieuwe regenstoring die zich ten zuidwesten van Ierland bevond, trekt in de richting van West- Frankrijk. Vermoedelijk zal zij zich juist niet tot over Nederland uitbreiden. De mars van het Washington monument naar het gedenk teken voor Lincoln, een afstand van 1600 m., begon om kwart over vier Ned. tijd, een kwartier eerder dan was aangekondigd. De menigte vertrok in twee colonne's, d eene langs „Consti tution Avenue", de andere langs „Independence Avenue". Vol gens de politie bedroeg het aan tal deelnemers can de mars on geveer 100.000. Waarnemers schatten de ver houding tussen blanken en ne gers één op vijftien (de totale Amerikaanse negerbevolking be draagt 19 miljoen tegen 166 mil joen blanken) Toen de mars begon kwamen nog steeds grote aantallen de monstranten per trein, bus of auto in Washington aan. Er werden opschriften meegedra gen en er werd voprtdurend ge zongen. De meeste deelnemers aan de mars waren jonge men sen. Ook werden kleine kinde ren op de schouders van hun ouders meegedragen. Eén van de eersten, die bij het gedenkteken voor president Lin coln aankwamen, was Martin Luther King, de negerpredikant, die de afgelopen jaren steeds fel tegen de rassendiscriminatie heeft geageerd. Dominee King zei: „Ik ben diep onder de indruk van de enorme menigte die uit het gehele land is gekomen om te. getuigen". Tegen het middaguur werd een aanhanger van Lincoln Rockwell, de Amerikaanse na zi-leider, gearresteerd omdat hij een toespraak wilde houden. Later werd nog een man gear resteerd, die zou hebben gepro beerd een van de demonstran ten een aanplakbiljet te ontfut selen. Toen het programma van toe spraken, gebeden en gezangen bij het gedenkteken voor Lincoln be - gonnen was, werd de menigte op 175.000 geschat. Eén van de sprekers was de Nobelprijs-win naar dr Ralph Bunche, secretaris voor bijzondere politieke zaken van de Verenigde Naties. Op de treden van het gedenk teken zaten de speciale gasten. Onder hen waren veel filmspelers zoals Burt Lancaster, Charlton Heston, Harry Belafonte, Marlon 'Brando, Sydney Poitier, Josephi ne Baker en Lena Home. As gevolg van het warme weer vielen tientallen mensen flauw. Vaak moesten zij over de hoofden van de dicht samengepakte me nigte naar een eerste-hulppost worden gedragen. Het centrale thema van de leu zen die werden meegevoerd, ge roepen en gezongen, luidde: „Wij willen vrijheid en wij willen de vrijheid nu". De demonstratie verliep volko men ordelijk. De vijf politiekorp sen van de stad, versterkt met reservisten, vrijwilligers, brand, weerlieden en eenheden van het leger behoefden vrijwel nergens handelend op te treden. Tegen half tien Nederlandse tijd werd de plechtigheid bij het gedenkteken voor Lincoln be ëindigd. De ongeveer 200.000 mensen, die daar aanwezig wa ren, begonnen zich toen onmid dellijk te verspreiden. Aan het einde van de demon stratie beloofde de menigte plechtig de strijd voort te zetten. De belofte werd uitgesproken door de leider van de demonstra tie, Philip Randolph. De menigte antwoordde door met luide stem te herhalen: „Aldus beloof ik". Tot slot werd het lied „Wij zul len overwinnen" gezongen. Randolph zei na afloop tegen verslaggevers: „De mars heeft zijn voornaamste doel, het wak ker schudden van het geweten van de Ver Staten, bereikt". Om negen uur Nederlandse tijd werden afgevaardigden van de 10 organisaties, die tezamen de mars op touw hadden gezet, op het Witte Huis ontvangen. Alvo rens zich in het gebouw terug te trekken, liet president Kennedy zich meermalen temidden van het gezelschap fotograferen. De president zei dat hij de meeste redevoeringen had beluis terd. TOESPRAKEN TIJDENS DE DEMONSTRATIE De Amerikaanse vakbondslei der Walter Reuther zei tijdens de demonstratie in Washington dat het geduld van de Amerikaanse negers, die van hun rechten wa ren beroofd, honderd jaar lang hebben gehad, ten einde is. Reu; ther zei dat het geweten van de Amerikanen ogenblikkelijk m be weging moet worden gebracht opdat het Amerikaanse Congres de wet op de burgerrechten van president Kennedy zal goedkeu ren. „De Amerikaahse democra tie kan de vrijheid in Berlijn niet verdedigen zolang er in Birming ham geen vrijheid is", aldus Reu ther. De president van de vereniging van Amerikaanse Joden, rabbi Joachim Prinz, zei dat de Joden zich hun eigen geschiedenis van slavernij herinneren. Zij reiken hun donker gekleurde medebur gers de hand in het streven naar gelijkheid. De voorzitter van de studen tenorganisatie voor geweldloze actie, John Lewis, achtte het wetsontwerp van Kennedy niet voldoende. „Het is te weinig en het komt te laat... Er is niets in deze wet, dat ons volk zal be schermen tegen het ruwe optre den van de politie. De tijd zal ko men, dat wij ons niet meer tevre den zullen stellen met een mars naar Washington. Wij zullen door het zuiden marcheren, tot in het hart der Verenigde Staten en we zullen er het beeld van de demo cratie herstellen", aldus Lewis. Gisternacht heeft een treinrover zich laten insluiten in de post wagen van de trein van Man chester naar Heysham, die aansluiting geeft op de ver binding met Ierland. Na op zijn gemak de postzakken te hebben doorzocht, trok de man aan het alarmsignaal, om toen de trein tot stilstand was gekomen, er fluks van door te gaan. De conducteur, die een achtervolging inzette kon hem echter niet achterhalen. De postzakken, waaruit niets ver mist wordt, verkeerden in grote wanorde. Voor leven van arbeiders ivordt gevreesd door hitte in tunnel Vijfentwintig mijnwerkers in een potasmijn nabij Moab in de Amerikaanse staat Utah zijn dinsdagavond ingesloten door een instorting als gevolg van een ontploffing. Men vreest voor het leven van de mannen wegens de hitte die door de ont ploffingen is vrijgekomen. Het blijkt dat de ingesloten mannen arbeiders zijn die bezig zijn met de bouw van de mijn. Deze bevindt zich in een afge legen gebied. De ontploffing deed zich voor toen de nachtploeg nog maar enkele minuten beneden was. De mijn is een van de diepste die ooit in Noord-Amerika zijn ge graven. Men vermoedt, dat de explo sie is veroorzaakt door de aan wezigheid van methaangas. De arbeiders waren in een tunnel van 2,5 bij 2,5 meter bezig met het verwijderen van ge steente met behulp van dyna miet. De ontploffing was zo hevig, dat alle verbindingen van beneden met de buitenwereld vernield werden. Door de lucht druk sprongen de ruiten van het gebouw boven de schacht en werd een man die zich daar be vond gewond. Arthur Goldreich en Harold Wolpe, die op II augustus met nog twee medegevangenen uit het hoofdbureau van politie in Johannesburg waren ontsnapt, zijn woensdag in Francistown, Beetsjoeanaland, aangekomen. Zij waren dinsdag, als priester vermomd, reeds per vliegtuig uit Swaziland in Lobati aangeko men, vanwaar zij per auto naar Fiancistown doorreisden. Op enkele kilometers van de Dode Zee is in de Negcb-woestijn een meer ontstaan met een op pervlakte van twaalfduizend vier kante meter. Het zoutgehalte van het water is echter veel lager dan in de Dode Zee. Het meer ont stond toen graafwerktuigen van een Amerikaanse maatschappij, die klei uit de woestijn gebruikt voor de vervaardiging van por- celei'n, op een bron stootten. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Afnemende buiïgheid. Wisselende bewolking met nog slechts op enkele plaatsen een bui. Zwakke tot matige wind uit uiteenlopende richtingen. Iets hogere middagtemperatu- ren dan gisteren. DONDERDAG 29 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 8.52 9.27 Terneuzen 9.27 10.02 Hansweert 10.07 10.42 Walsoorden 10.17 10.52 VRIJDAG 30 AUGUSTUS Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 10.05 10.40 11.20 11.30 n.m. 10.37 11.12 11.52 12.02 ZON op onder Aug. 29 5.45 19.36 30 5.46 19.34 31 5.48 19.32 MAAN op onder 16.24 17.19 18.06 0.30 1.24 In Johannesburg waren zij destijds in hechtenis genomen op grond van een nieuwe wet, die het mogelijk maakt mensen die o m. verdacht worden van tegen de staat gerichte politieke acti viteit, negentig dagen lang in hechtenis te houden zonder dat zij in staat van beschuldiging worden gesteld. Moosa Moola en Abdoelhay Jassat, twee Indiërs die inder tijd tegelijk met Goldreich en Wolpe wisten te ontsnappen, zijn inmiddels in het Britse protecto raat Swaziland aangekomen. De 29-jarige Moosa Moola was secretaris van de Indische jeugd beweging in Transvaal. Nadat hij drie maanden zonder vorm van proces in hechtenis was ge houden, werd hij begin augustus direct voor een volgende periode van 90 dagen ingerekend. De 33-jarige Arthur Goldreich is een talentvol schilder. Hij ont wierp de decors voor de geheel door negers gespeelde muzikale komedie „King Kong". Op 11 juli jl. deed de politie een inval in zijn woning te Rivonia, een noordelijke voorstad van Johan nesburg. Op 31 augustus eindigt de pe riode waarop de invoer van peren in Zweden is toegestaan. Gedu rende enige tijd zullen dan geen invoervergunningen voor peren in dit land meer worden afgege ven. Hoe lang deze periode zal duren is op het ogenblik nog niet bekend. Dit is afhankelijk van de omvang en de afzetmogelijkhe den van de eigen perenoogst in Zweden. Op het ogenblik worden er vanuit ons land geen peren naar Zweden verzonden. Dit land is meestal wei een belangrijke af nemer in het najaar voor be paalde herfstrassen van de pe ren. De aanvoer van peren op de Nederlandse veilingen gaat thans wat groter worden nu ook de Clapps Favorite plukrijp is. De afzet heeft een bevredigend verloop. De 26-jarige Harold Wolpe is een advocaat uit Johannesburg. Volgens de Zuid-Afrikaanse autoriteiten zou hij communist zijn. Hij werd op 17 juli aange houden toen hij over de grens naar Beetsjoeanaland wilde vluchten. Verwacht wordt dat de vier mannen per vliegtuig zullen doorreizen naar Dar es Salaam. De Zuidafrikaanse minister van Justitie, Vorster, noemde Goldreich en Wolpe „de grote vissen" van de politieke onder grondse beweging in Zuid-Afri- ka. Er zaten echter nog enkele „zeer belangrijke vissen" in het net. „Wij hebben nog het initia tief en wij zijn van plan dat te houden," aldus de minister. TAPTOE DELFT GEREPETEERD Een overzicht van de Grote Markt in Delft, tijdens de foto- generale van de Taptoe, welke dinsdagavond is gehouden. De Taptoe begint officieel heden avond. GELUKWENS VAN KONINGIN VOOR FEESTENDE JORDAAN Koningin Juliana heeft uit haar vakantieverblijf in Porto Ercole een telegram gestuurd aan de burgemeester van Amsterdam, mr. G. van Hall, met, de volgende inhoud: „Verzoek U bewoners van Jor- daan mijn hartelijk meeleven met herdenking 350-jarig bestaan over te brengen". Burgemeester Van Hall heeft inmiddels het telegram doorge geven aan de voorzitter van het organisatie-comité van de feeste lijkheden in de Jordaan. Reddingsploegen, die zich een weg trachten te banea door dui zenden kilo's puin om de 25 man te bereiken, hebben hun arbeid woensdag moten staken omdat zich onder aan de schacht kool- monoxyde ontwikkelde. Volgens functionarissen van de mijn is de hoop om de man nen levend aan te treffen, die al gering was. hierdoor nog verkleind. Voordat het werk kan worden hervat moet een nieuwe installatie in de schacht worden aangebracht om de lucht te ver versen. De oude hulzen van het ventilatiesysteem zijn door de explosie vernield. Het zM vijf of zes uren duren om nieuwe bui zen onder in de schacht aan te brengen. Later werd bekend, dat mondeling contact met negen van de 25 ingesloten mijnwer kers tot stand is gebracht. Weer later werd officieel mee gedeeld dat een niet nader ge specificeerd aantal mannen nog in leven is en op redding wacht. Zij zijn echter door een barricade van de redders gesehei den. Drie mijnwerkers zijn inmid dels gered. Zij waren vrijwel uitgeput na zeventien uur onder de grond te hebben doorge bracht. Onder de ingeslotenen bevin den zich ten minste zeven Cana dezen. Bova kan nog in leven zijn Woensdag is een microfoon neergelaten naar de 'plaats waar men veronderstelt, dat Louis Bova, de mijnwerker die werd ingesloten in de kolenmijn bij Hazleton, zich bevindt. Een van de twee mijnwerkers, die dinsdag werden gered, Fel- lin. zei er van overtuigd te zijn, dat Bova nog in leven is. Er zou op de plek waar hij ingesloten is water zijn. Throne, de andere geredde mijnwerker zei dat zowel hij als Fellin last hadden gehad van hallicunaties. Hij had deuren, mensen en lichten gezien, die er in werkelijkheid niet waren. De vijfde dag vond hij het ergste. Het regende toen ge durende twintig minuten en er kwam water naar beneden door een buizenstelsel. Throne raakte toen in paniek omdat hij dacht te verdrinken. Na nacht reddingswerk Woensdag werden twee mijn werkers gered uit een goudmijn bij de stad Virginia in de Cana dese provincie Ontario. Zij wa ren bezig met het boren van gaten voor explosieve ladingen toen zich een instorting voor deed. Reddingsploegen werkten de gehele nacht om hen te be vrijden. De twee mijnwerkers liepen verwondingen aan het ge zicht op. Volgens het officiële Indonesi sche persbureau Antara hebben „kringen die in nauw contact staan met de regering" gezegd, dat het thans niet waarschijnlijk is dat Indonesië waarnemers naar Brits Borneo zal zenden. Het persbureau berichtte dat de Indonesische regering kennelijk heeft besloten, haar uit acht le den bestaande waarnemersgroep niet te laten vertrekken in ver band met „technische moeilijk heden, veroorzaakt door de Brit ten". Waarschijnlijk zal de Indone sische onderminister van Bui tenlandse Zaken Soedjarwo Tjondronegoro, die momenteel in New York is, opdracht krijgen om secretaris-generaal Oe Thant ervan op de hoogte te stellen, dat de werkzaamheden van de V. N.-functionarissen in Sera- wak en Brits Noord-Borneo niet door Indonesische waarnemers zullen worden gevolgd, aldus Antara. Naar bekend gaan deze V. N.-functionarissen thans na, hoe de bevolking van deze ge bieden denkt over aansluiting bij de nieuwe federatie van Malei sië. Het Indonesische persbureau zei verder dat genoemde krin gen erop gewezen hadden, dat Indonesië „zich nu dus het recht zal voorbehouden om zijn stand punt te bepalen ten aanzien van de gevolgtrekkingen waartoe het V. N.-team komt". Groot-Brittannië wil naar be kend, ten hoogste vier waarne mers en vier „administratieve assistenten" uit elk der drie be trokken landen, Indonesië, de Philippijnen en Malakka, in zijn gebieden op Borneo toelaten. Indonesië wil er echter dertig waarnemers heenzenden. Vol gens eerdere berichten zou In donesië hebben ingestemd met het door de Britten voorgestelde aantal. De afgelopen dagen zijn echter nieuwe moeilijkheden ge rezen in verband met de ver strekking van visa aan de Indo nesiërs. Dinsdag nog deelde de Britse ambassade in Djakarta mee, dat geen visa kunnen wor den verstrekt zolang de Indone siërs niet hebben meegedeeld waar zij het eerst heen willen gaan. Intussen waarschuwde de In donesische minister van Buiten landse Zaken, dr Soebandrio, woensdag de eerste-ministers van Serawak en Noord-Borneo dat zij geen vijandige houding tegen Indonesië en de Philip pijnen moeten aannemen. Vol gens waarnemers doelde Soe bandrio hiermee op de uitlatin gen van beide staatslieden, vol gens welke zowel Serawak als Noord-Borneo op 31 augustus onafhankelijk zal worden, of de federatie van Maleisië dan wordt uitgeroepen of niet. Bij Lüneburg in Neder-Saksen zijn dinsdagmorgen vier bouw vakarbeiders geëlektroduceerd. Toen de arbeiders een kraan ver plaatsten, stootte de kraanarm tegen een 15.000-Volt-hoogspan- ningsdraad. De mannen waren op slag dood. Twee andere arbeiders bleven ongedeerd doordat zij gummihandschoenen aanhadden.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1