Provinciaal nieuws
Verkeerslichten deden
ongevallen stijgen
Nederlandse gewonde
terug uit Skoplje
Onderscheidingen voor
ministers en staats
secretarissen
AGENDA
Pagina 2
DE VRIJE ZEEUW
MaandfJJ 5 augustus 1963
ATHEISME IN DE V. S.
DE SCHEEPVAART
OP CUBA
NEDERLANDSE
IN ENGELAND
OVERVALLEN
AXEL
OOSTBURG
VOGELWAARDE
ZAAMSLAG
NOODWEER IN
FRANKRIJK
Iraakse
in de strijd tegen de
Koerden
ERNSTIGE
AUTOBOTSING
IN BELGIE
DE RASSEN
DISCRIMINATIE
IN DE VER. STATEN
Zuid-Vietnamese monnik
steeks zichzelf in brand
SPOORWEGONGELUK
IN URUGUAY
Vechtpartij op fascistisch
congres in Italië
Geschenk Carnegie-
heldenfonds Nederlandse
jongen in Zuid-Afrika
TUBERCULOSE
IS NOG LANG NIET
UITGEROEID
De statistische research van het
Centraal Bureau voor de Statis
tiek op het gebied van de ver
keersongevallen heeft zich op een
merkwaardig geval gericht, na
melijk dat het van het verkeers
plein Oudenrijn, misschien wel
het drukste plein van Nederland,
waar geconstateerd moest wor
den, dat na de plaatsing van ver
keerslichten het aantal ongeval
len bijna verdubbelde.
Terwijl de verkeersintensiteit op
dit plein in 1960 (op 11 januari
1960 werden de verkeerslichten
in gebruik genomen) met nauwe-
jlijk drie procent toenam, steeg
jhet aantal ongevallen in verge
lijking met het vorige jaar even
wel van 144 tot 259.
Naar aanleiding van dit ver
schijnsel is de situatie onder
zocht en heeft het C. B. S. ge
tracht de omstandigheden op te
sporen, welke tot deze toeneming
aanleiding hebben kunnen geven.
Uit dit onderzoek, dat is geschied
aan de hand van de door de
politie ingevulde verkeersonge
vallen-formulieren voor het C.
B. S., is gebleken, dat ten eerste
het aantal verkeersongevallen op
't plein verminderde en ten twee
de. dat er een sterke toeneming
viel te constateren op de direct
aansluitende weggedeelten, waar
dn aanvoer van het verkeer naar
het plein plaats vond en wel voor
namelijk door kettingbotsingen.
Ten derde bleek, dat de ver
keerslichten óp het aantal onge
vallen op de afvoergedeelten geen
invloed hebben gehad en in de
derde plaats, dat de ernst der on
gevallen niet is gewijzigd.
Een opmerkelijk verschijnsel is,
aldus het C. B. S., dat het percen
tage der ongevallen in de och
tenduren groter is dan dat in de
middag. Nagegaan wordt in dit
I verband nu of de zonnestand wel
licht invloed heeft op de zicht
baarheid der lichten.
Wat de aard der ongevallen be
treft. bleek in de eerste plaats,
dat de kop-staart botsingen voor
al voorkomen bij het springen
,van het licht op geel resp. rcoo.
Daarentegen blijkt, dat dit genre
botsingen op het plein is afge
nomen. terwijl c'e flankbotsingen
daarentegen niet afnamen, het
geen waarschijnlijk moet worden
toegeschreven aan liet voorsor
teren, dat nog steeds op het plein
plaats vind1".
Do eenzijdige ongevallen na
men daarentegen door de ver
mindering der snelheid af. Hoe
sterk de kettingbotsingen zijn
toegenomen, blijkt uit het fch,
dat van 1957 tot 1959 gemiddeld
nul tot vijf -van dit genre botsin
gen voorkwamen, terwijl in 1980
22 botsingen van dit type werden
geregistreerd. Daarbij warëri
dan meestal 3' voertuigen betrok
ken. Opvallend is ook, dat hel
slippen een grotere rol is gaan
spelen: van 1957 tot 1959 kwa
men gemiddeld 4 tot 5 slipgeval-
len voor.
In 1960 echter 27. Ook hier
speelt 't afremmen voor de lich
ten waarschijnlijk een bclangrij-
Mevr. Madalvn Murray, een
44-jarige Amerikaanse die vori
ge maand een hard gevecht om
godsdienst van. openbare scholen
te weren won heeft thans plan
nen voor een nationaal centrum
voor atheïsten. Zii zal hierdoor
nog wel meer moeilijkheden krij
gen want sinds het Amerikaanse
hooggerechtshof haar gelijk gaf
en bepaalde dat het bidden van
het Onze Vader en het lezen uit
de bijbel op openbare scholen on-
grondwetten was, zijn er stenen
door de ruiten van haar huis in
Baltimore gegooid, heeft men
haar bloembedden vertrapt, de
handen van haar auto doorgesne
den en haar onophoudelijk des
nachts opgebeld. Mevrouw Mur
ray, die een 17-jarige zoon heeft
die scholier is, begon het proces
om uitgemaakt te krijgen of op
openbare scholen gebeden en uit
de bijbel gelezen mocht worden.
De uitspraak van bet hoogge
rechtshof is van kerkelijke zijde
sehei'p aangevallen.
Mevrouw Murray, gestevk'
door haar succes, si van oordeel
dat de Amerikaanse atheïsten
zieh dienen te verenigen.. Het
atheïsten centrum, waarvoor
haar reeds een bedrag van hon
derdduizend dollar zou zijn toe
gezegd, zal een eigen studie-in
richting, bibliotheek, drukkerij,
radiozender en woongelegenheid
krijgen.
Mevrouw Murray kan zich vol
ledig aan haar taak wijden om
dat zij haar betrekking als so
ciaal werkster kwijt is. Zij werd
ontslagen toen zij het proefpro
ces aanhangig had gemaakt.
Amerikaanse vakbonden van
land- en watertransportarbeiders
hebben op een vrijdag in New
York gehouden bijeenkomst
voorgesteld een internationale
conferentie van vakbonden te
houden ter bespreking van een
wereldomvattende actie tegen
rederijen die hun schepen op
Cuba laten varen. Het voorstel
zal worden voorgelegd aan de
internationale transportarbei
ders federatie. Men wil voorts
een volledige lijst bijhouden van
schepen die Cuba aandoen en
dan uitzoeken wie de werkelijke
eigenaars zijn. Op basis van deze
documentatie wil men het Ame
rikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken aanvullingen voor
de „zwarte lijst" verstrekken.
ke rol. Een effect van de lichten
is ook geweest, dat het aantal
daglicht-ongevallen op het plein
is afgenomen. 'In de avonduren
branden de lichten als regel niet.
Wat de toeneming van het aan
tal ongevallen als gevolg van het
ingrijpen in de verkeerssituatie
(door het plaatsen van verkeers
lichten betreft, dient volgens het
C. B. S. te worden bedacht, dat
het om een afweging van belan
gen gaat. De lichten op het plein
waren nodig om een betere af
wikkeling van de verkeersstroom
te verkrijgen. Als prijs daarvoor
heeft men nu in de eerste plaats
een aantal kettingbotsingen vóór
de lichten moeten aanvaarden.
Hopelijk zal dit dooi- betere vóór
waarschuwing kunnen worden
voorkomen, zo zegt het C. B. S.
Het negentienjarige Neder
landse meisje Beatrix Rietdijk,
dat bij een gezin in de Britse
plaats Stanmore (Middlesex) in
betrekking is, heeft een onaan
genaam avontuur achter de rug.
Zij was vrijdag alleen in het
huis van haar werkgeefster die
met vakantie is, toen er op de
deur werd geklopt. Toen het
meisje de deur opende drongen
vier mannen naar binnen, één
van hen had een kous over zijn
hoofd getrokken. Een vijfde
man klom door het keukenraam.
Terwijl één van hen de wacht
hield doorzochten de overigen
het huis. Vóór hun vertrek bon
den de mannen hot meisje en
sloten haar op. Zij slaagde er
enige tijd later in zich te be
vrijden, klom uit een raam en
waarschuwde de buren. Het is
niet bekend of en wat er is ont
vreemd.
Aanrijdingen.
Zaterdagmiddag om 3 uur
kwam de heer R. F. E. C. uit
Sluiskil met zijn personenauto
vanaf de rijksweg AxelSluiskil
de Zuidsingel opgereden. Bij het
voorsorteren om de Prins
Hendrikstraat in te rijden
werd hij van achteren aangere
den door de hem achteropkomen
de personenauto, bestuurd dooi
de heer F. L W. uit Machelen
Leie (België).
Beide voertuigen liepen mate
riële schade op.
Een uur later had op dertig
meter afstand van bovenstaande
plaats w:.ir eerstgenoemde aan
rijding plaats had, een gelijk ver
keersongeval plaats. Nu was het
de heer R. G. v. L. uit Beveren-
Waes (België), die door een hem
achtcroprijdende bestelauto, be
stuurd door de heer T. I". uit
Middelburg, werd aangereden.
Ook hier bleef het bij materië
le schade aan beide auto's.
Gevonden voorwerpen.
Gedurende de maand iuli zijn
op het bureau van de Rijksooli-
tie alhier als gevonden aangege
ven de vozende voorwerpen,
welke terug te bekomen zijn aan
de daarachter staande adressen:
Paar regenoijpen, Coegorspol-
der P 13; Belgisch bankbiljet,
Kanaalkade 16; zonnebril. Sas
sing P 57; paar rolschaatsen,
Wcststr. 21; bruin lederen porte-
monnaie met inhoud. Jeugdher
berg; bruine meisjestrui, Evert-
senstr. 6; bruine kinderporte-
monnaie met inhoud, Wilhelmi-
nastr. 51; autoped (rood en crè
me), Wilhelmirtastr. 62; gummie
broek met ritssluiting, Katspol-
derdijk 1, Terneuzen; een zilver
bon, Marijkestr. 32; motorhand
schoenen, Schapenbout O 57.; een
klompschoen, Pr. Hendrikstr. 12;
rode kinderportemonnaie met
inhoud, Julianastr. 31; bruine
portemonnaie met inhoud. Wal-
str, 9 b; damestasje, mevr. Haak,
Emmastr.; volwassen herders
hond, Gemeentewerkplaats;
bruin léderen portemonnaie met
inhoud, Beatrixstr. 5; zwart ge
lakt damesrijwiel, Noordstr. 54;
jonge herdershond, asiel te Ter-
neuzen.
Verder werden aan het bureau
der Rijkspolitie de volgende ge
vonden voorwerpen gedeponeerd,
welke aldaar zijn terug te beko
men:
Bosje van 6 sleutels in étui,
DINSDAG 6 AUGUSTUS
Terneuzen: Luxor-Theater,
8 uur: „Apachen op het oor
logspad.
„Hotel Centraal", 3 uur:
Aanbesteding van het onder
houd en vernieuwen van een!
gedeelte steenglooiing in de'-
Nieuw-Neuzenpolder.
sigarenaansteker, hondsdolheids
penning nr 222748 en plastic san
daaltje.
Geslaagd.
Voor het te Amsterdam gehou
den examen Frans M.O.-B. is ge
slaagd de heer J. J. Comman
deur, alhier.
Benoeming.
Bij Koninklijk Besluit is tot lid
van het bestuur van het water
schap Stoppeldijk c-.a. benoemd,
de heer J. de Feijter, alhier.
Centrum voor Maatschappe
lijk Werk.
Nauwelijks twee maanden na
de oprichtingsvergadering heeft
het Interparochieel Centrum
voor Maatschappelijk Werk te
Vogelwaarde c-sn ontwerp-win-
terprogramma gereed, waarmee
liet werk van dit jonge en ac
tieve Centrum meteen midden in
de publiciteit en de belangstel
ling zal worden geplaatst. Het
programma is gevat in een soort
cursus-vorm, waarin elf onder
werpen zullen behandeld wor
den. Het bestuur van het Cen
trum zal deze cursus doen geven
voor een aantal geselecteerde
vrijwilligers, waarbij de gedach
ten uitgaan naar ongeveer tien
personen per parochie uit het
werkgebied van het Centrum.
Met dit experiment hoopt het
bestuur onder meer te bereiken,
dat een kern kan worden ge
vormd van vrijwilligers, die in
het kader van de sociale hulp
verlening een vaak onmisbare
bijdrage kunnen leveren als aan
vulling op het door beroeps
krachten verrichte maatschap
pelijk werk. Een aantal van de
te behandelen onderwerpen zal
wel in een zo'n brede laag aan
slaan, dat verschillende avonden
wellicht voor een breder publiek
zullen worden opengesteld.
Toen in het voorjaar van 1963
de directeur van de Katholieke
Raad voor Maatschappelijk Werk
in Zeeland, drs, W. Dusarduijn,
in Vogelwaarde oriënterende ge-
spreksavonden hield, werd het
duidelijk dat een Centrum voor
Maatschappelijk Werk in een
grote behoefte zou voorzien. De
eerste resultaten en de zich in
snel tempo ontwikkelende acti
viteiten van het opgerichte Cen
trum leveren het duidelijkste be
wijs daarvoor.
Ernstig verkeeirsongeval.
De op de buurtschap Griete wo
nende 20-jarige militair M. Ze-
gers, rijdende op zijn bromfiets,
is in de nacht van zaterdag op
zondag te Kemseke bij een bot
sing'met een andere bromfietser
zó-'zwaar gewond, dat hij per zie
kenauto naar het het Stadszie
kenhuis te St. Niklaas is ver
voerd, waarhij zondagmorgen
.aan' debekomemverwondingenhs
'overleden.
Om half vier is in de nacht
van vrijdag op zaterdag de 20-
jarige Leidse student Auke Boe-
rema uit Dordrecht in naar ver
houding goede welstand met een
speciaal voor ziekenvervoer inge
richt ,,Dove"-vliegtuig van Mar
tin's Air Charter op Schiphol
aangekomen. Hij is voor zover
tot nu toe bekend de enige Ne
derlander, die bij de aardbeving
op vrijdag 26 juli j.l. in gevaar
heeft verkeerd, doch naar thans
is gebleken heeft hij daarbij geen
enkel extra letsel opgelopen.
Dat hij uiterst vermoeid, wat
zwak en met zijn arm in het
gips op Schiphol arriveerde kon
hij niet de aardbeving verwijten,
doch slechts een auto-ongeluk op
woensdag 17 juli.
Met drie andere Leidse stu
denten had hij zijn vakantie in
Griekenland doorgebracht en
was per autoop de terugreis
naar Nederland. Ongeveer 5u km
voor Skoplje brak Auke zijn
rechterarm bij een botsing. Hij
werd naar een ziekenhuis in
Skoplje overgebracht.
Daar bevond hij zich nog toen
ruim een week later de vloer
's ochtends vroeg heen en weer
begon te schudden en hij een
vreemd gerommel hoorde.
Zijn drie vrienden, die hem in
goede handen hadden achter ge
laten, hadden inmiddels de reis
naar Nederland voortgezet.
Het ziekenhuis zwaaide letter
lijk op zijn grondvesten, waarbij
Auke tegen het raam werd ge
smeten. Met vele andere patiën
ten zocht hij een goed heenkomen
in de tuin van het ziekenhuis.
In de chaos die op de aardbe
ving volgde werd hij op een
truck met veie anderen naar het
80 km ten zuidoosen van Skoplje
gelegen plaatsje Stip vervoerd
en daar in een provisorisch zie
kenhuis opgenomen.
Intussen maakten zijn ouders
zich hevig ongerust. Van de an
dere studenten hadden zij inmid
dels vernomen, dat hun zoon zich
met een gebroken arm in Skoplje
bevond.
Dankzij informaties, die het
ministerie van Buitenlandse Za
ken inwon, bleek, dat hij het
ziekenhuis had verlaten maar
waarheen wist niemand. De A.N.
W.B.-équipe, die in Skoplje naar
Bij een noodwper iq Zuid-Oost-
Frankrijk zijn zaterdag vier
mensen om het leven gekomen,
tni een dorpje'in het Forèzgê-
bei'gte, ten westen van Lyon,
verdronken twee vrouwen en een
vijfjarig jongetje toen het huis
waarin zij zich bevonden door
een als gevolg van zware regen
val sterk gezwollen rivier werd
meegesleurd. Ook ten zuiden
van Lyon traden enkele rivieren
buiten hun oevers. In het dal
van de rivier de Doux bij Bour-
non moesten vijf kampeerterrei
nen jn allerijl worden ontruimd.
Een jonge Engelse toerist, die
een auto in veiligheid hielp bren
gen, kwam in het kolkende wa
ter terecht en verdronk.
In Dauphine hebben hagel
buien grote schade aangericht
onder de te velde staande gewas
sen. Als gevolg van een hevige
storm raakten telefoonverbindin
gen onklaar. In dit gebied deden
zich voorts tal van verkeersonge
lukken voor. In de buurt van
Grenoble en Chambery werden
verscheidene branden veroor
zaakt door blikseminslag.
In.de Spaanse streek Catalonië
is even ten zuiden van de Pyre
neeën is de rivier de Ribagorza-
na buiten haar oevers getreden
na een zware wolkbreuk. Volgens
het persbureau Cifra zijn een
(Frans echtpaar en een Spaanse
vrouw.verdronken. Grote schade
werd aangericht in de dorpen
Pont de Suert.' Villaler, Bono,
Arties en Senet. Vijf grote elek-
(trische-centrales zijn vernield.
eventuele Nederlanders zocht,
ging toen op speurtocht uit en
slaagde erin Auke in Stip op te
sporen.
Hoewel zijn toestand dit niet
direct noodzakelijk maakte be
sloot de A. N. W. B. toch hem
per speciaal vliegtuig naar Ne
derland terug te brengen. Bij de
gebroken arm was n.l. een in
fectie gekomen, die Auke koorts
bezorgde en die een goede be
handeling wel noodzakelijk maak
te. In het plaatsje Stip, dat eivol
was met vluchtelingen uit het
getroffen Skolplje en waar de
schaarse medici de handen vol
hadden aan de verzorging van
talloze zieken, kon men uiter
aard niet verwachten, dat aan
onze landgenoot in dit opzicht
voldoende aandacht zou worden
besteed.
„Overigens is het ziekenhuis
in Skoplje, waar Auke zich be
vond, niet ingestort" vertelde de
35-jarige broer van Auke, die
hem in het vliegtuig uit Skoplje
heeft afgehaald. „Het lag 500 me
ter buiten het rampgebied."
Op Schiphol was het Auke's
moeder, die haar zoon bij zijn
terugkomst hartelijk omhelsde.
De student werd uit het vlieg
tuig in een Wegenwachtauto van
de A.N.W.B. geladen en daarin
naar huis vervoerd.
Volgens een communiqué van
de militaire gouverneur van
Noord-Irak, dat door radio-Bag
dad werd uitgezonden, is de stad
Barazan, ongeveer twintig kilo
meter van de Turkse grens, door
Iraakse troepen veroverd. Een
groot aantal opstandelingen, die
deelnemen aan de Koerdenop-
stand van Moestafa al Barazani,
werd gedood.
Ook het gebied van Mazna, een
steunpunt van de rebellen, werd
na een strijd van twee dagen
door regeringstroepen bezet.
Zaterdagavond zijn bij een bot
sing tussen een personenauto en
een bestelauto zes personen om
het leven gekomen en drie zwaar
gewond.
Het ongeluk gebeurde op de
weg van Dinant naar Ciney,
dicht bij de Franse grens, toen
de bestelauto twee andere wa
gens wilde inhalen. Vier der
slachtoffers waren onmiddellijk
dood, terwijl de twee anderen
kort na opname in een zieken
huis overleden.
Politiemannen, gewapend met
geweren en elektrische „prik
stokken. hebben zaterdag te
Gadsden, in de Amerikaanse
staat Alabama, een 300-tal ne
gers gearresteerd die deelnamen
aan een betoging tegen de ras
senscheiding. Dc negers wilden
zich via dc hoofdstraat naar het
stadhuis begeven. De politie
schijnt gebruik te hebben ge
maakt van de „prik"-stokken,
die normaal dienen voor het op
drijven van vee. De plaatselijke
gevangenis kon alle arrestanten
niet herbergen, zodat 75 negers
tijdelijk in een ander gebouw
moesten worden ondergebracht.
De oud-burgemeester van Bir
mingham. Art. Hanes heeft in
tussen een oproep gedaan voor
het opwerpen van een „mense
lijke barricade van blanke bur
gers" rond de scholen voor blan
ken, wanneer deze in september
weer opengaan. Een federale
rechtbank heeft enige tijd gele
den de opheffing van de rassen
scheiding op de scholen in die
stad met ingang van het nieuwe
schooljaar gelast.
In Sacramente heeft de gou
verneur van Californië, Edmund
Brown, zaterdag een verordening
uitgevaardigd, krachtens welke
iedere vorm van discriminatie
naar ras of geloof bij de over
heidslichamen en bij bedrijven
die vestigingsvergunningen heb
ben of rechtstreeks voor de staat
werken is verboden. Deze veror
dening is vooral gericht tegen de
uitvoerders van openbare wer
ken die bij het indienstnemen
van personeel rassendiscrimina
tie toepassen en tegen de kap
pers en caféhouders die negers
weigeren te bedienen.
Zondag heeft een Boeddhisti
sche monnik in Pan Thiet, in
Zuid-Vietnam, zelfmoord ge
pleegd door zich met benzine te
overgieten en zichzelf daarna in
brand te steken. Het was de
tweede openbare zelfmoord van
een monnik, die werd gepleegd
om de aandacht te vestigen op
een Boeddhistische campagne
tegen de Katholieke regering van
president Ngo Diem.
De monnik, die zichzelf in
brand stak, behoorde waarschijn
lijk tot een groep monniken en
nonnen, die sinds afgelopen dins
dag opeenvolgende hongersta
kingen van 48 uur houden. Op
het tijdstip van de zelfmoord
werd in Pan Thiet, evenals in
andere steden in Zuid-Vietnam,
een herdenking gehouden voor
de monnik, die zieh op 11 juni»
in Saigon op dezelfde .wijze van'
het? leven beroofde.
Verwacht wordt, dat door deze
gebeurtenis de spanningen tus
sen de Boeddhistische leiders en
de Zuidvietnamese regering zul
len toenemen.
Door sabotage is in de nacht
van vrijdag op zaterdag in Uru
guay, 11 km van Montevideo, een
trein verongelukt. Er zijn 24
doden en 78 gewonden.
Doordat men een wissel met
stenen had geblokkeerd kwam
de trein, bestaande uit een loko-
motief en drie rijtuigen met 175
passagiers, op een zijspoor, waar
goederenwagons ter- belading
stonden. Het werd een enorme
ravage.
De trein was uit Montevideo
vertrokken en was juist op volle
snelheid gekomen. Het ongeluk
heeft grote verontwaardiging
in het land gewekt Er wordt
koortsachtig gezocht naar een
zwakzinnige, die in de omgeving
van de plaats, waar het ongeluk
zich heeft voorgedaan, heeft ge
woond doch nu verdwenen is.
Het nationale congres van de
Italiaanse neo-fascistische MSI-
partij is zaterdag korte tijd on
derbroken omdat zwarthemden
die het niet met elkaar eens wa
ren, op de vuist gingen. Een
groep die voorstander is van
terugkeer naar vóóroorlogse
fascistische methoden verliet
later de vergaderzaal. De partij
beschikt over zeven en twintig
zetels in de Kamer van Afge
vaardigden.
In het gebouw van het Neder
landse consulaat-generaal in
Kaapstad zal de Nederlandse
jongen Theo Arends vandaag
tijdens een receptie te zijner ere
een horloge worden overhandigd,
hem geschonken door het Carne-
gie-heldenfonds. Theo Arends,
die zeven jaar geleden met zijn
ouders naar Zuid-Afrika emi
greerde, heeft verleden jaar een
jongetje uit de zee bij Scheve-
ningen gered.
In hotel De Wittebrug te Den
Haag zijn vrijdagavond dc minis
ters en» staatssecretarissen van
dc afgetreden regering-De Quay
voor het laatst bijeen geweest
Tijdens deze bijeenkomst heeft
de nieuwe minister-president mr,
V. G. M. Marijnen medegedeeld,
dat H.M. de Koningin aan de
niet terugkerende ministers en
staatssecretarissen de volgende
onderscheidingen heeft verleend.
Tot commandeur in de Orde
van de Nederlandse Leeuw wer
den benoemd de oud-minister
president en oud-minister van
Algemene Zaken dr. J. E. de
Quay en de oud-minister van
Financiën dr. J. Zijlstra.
door
MILT#
GANZ
39)
Nadat hij afscheid genomen
had, slenterde hij een ogenblik
later door de straten van de
stad en kon zich maar niet meer
herinneren, welke boodschappen
Mila hem had opgedragen voor
dat zij wegging. Ook in zijn
hoofd begon de vurige Hon
gaarse wijn te spoken.
Een half uur lang bleef hij
voor allerei etalages waar hij
langs kwam staan en brak zich
het hoofd. Een levensgrote
Venus was het beslist niet! Ook
geen theatergordijn! Even dacht
hij aan punaises toen aan een
stofblik en tenslotte zelfs aan
een potje voor de kleine Mi-
chaël. Eindelijk verwierp hij dat
allemaal werd inwendig
kwaad en haastte zich naar de
aanlegplaats van het bootje, om
een paar uur vroeger thuis te
•kunnen komen. Trots de nevel
in zijn hoofd was hij er zich in
eens van bewust, dat het toch
eigenlijk niet erg menslievend
was, al de zorgen van de ver
huizing op het hoofd van de ar
me Ürsula te laten neerkomen.
Toen de schipper juist de
loopplank wilde intrekken,
kwam er nog iemand, zwaaiend
met armen en stok, en met wap
perende jaspanden aangerend en
betrad als laatste passagier de
kleine „Zwaluw", 'die door
iedereen de „Eend" genoemd
werd.
Intussen stond in de Stille
Hoek in Sonnwil alles het on
derste boven. Hoewel Ursula
sinds het eerste hanengekraai
in de weer was, kwam er geen
einde aan het inpakken. De
goede ziel liet haar tempera
ment de vrije loop en wierp al
les naar hartelst door elkaar
er was immers toch niemand,
die daar last van had.
Zwetend van ijver liep zij al
uren heen en weer, trap op en
trap af, van de kelder naar de
achterplaats van de achter
plaats naar de kelder; van het
huis naar de tuin van de tuin
Het huis.,in. Tussendoor ging de
{bel,en,'moest zij patiëntenop
vangen, die vaak ongelooflijk
'spraakzaam waren.
Eindelijk'.was zij (klaar.. Alleen
jaUes-watJtot het beroepvantde
(dokter ^behoorde was nog 4 on-
jingepakt;* want* hijv had immers
gezegd,'dat dit tot'het laatste
moest wachten. Zorgvuldig,
'bijna plechtig, legde Ursula de
kostbaarheden van haar meester
in de laatste' kisten en dozen die
zij nog tot haar beschikking
had, goed oppassend, dat er
niets beschadigd werd. Twee
dingen waren er die vooral erg
voorzichtig overgebracht moes
ten worden: de microscoop van
de dokter en de hersens van de
vroegere schoenmaker Lussi, die
in een glazen pot met spiritus
lagen en volgens haar meester
een anatomische merkwaardig
heid uitmaakten. Deze twee hei
ligdommen van de dokter zette
Ursula op een theeblad apart in
een hoek van de kamer, vast
besloten, ze gedurende het
transport niet uit het oog te
verliezen.
Juist toen de onvermoeibare
niets meer vond om in te pak
ken en even ging zitten om een
beetje uit te rusten, naderden
zware stappen door de gang. In
de deur verscheen boer Hane-
man. dezelfde, die Christen be
geleid had op zijn eerste nach
telijke tocht. Hij was getrouwd
met de weduwe van zijn broer
en was nu heer en meester op
de Leenhof.
„Dag juffrouw Ursula! Bent
u klaar?", zei hij om een hoek
van de deur.
Ursula stond op van de kist,
waar zij gezeten had temidden
van oude couranten en proppen
houtwol. „Dag Haneman! Prach
tig dat u er bent! Staat de wa
gen beneden?"
„Ja, die is er. Maar hij is al
leen met de ossen bespannen
de paarden waren dringend op
het veld nodig".
Ursula sperde van verbazing
haar mond en ogen open.
„Een ossewagen? Bent u sta
pelgek, Haneman? Het huisraad
van mijn dokter op een osse
wagen?"
„Nou ja, juffrouw Ursula, dat
is toch helemaal niet zo erg! Het
gaat een beetje langzaam; maar
dat kan geen kwaad en kosten
doet het ook niets ik doe de
vracht gratis".
Gratis» Dat klonk niet gek.
De dokter hield van goedkoop;
dus zou men tenslotte die ossen
nog op de koop toe kunnen
nemen, 't Mocht dan een beetje
raar uitzien, maar mijnheer was
toch weg en wat niet weet, wat
niet deert!
Ursula was gerustgesteld.
„Laten we dan maar begin
nen, Haneman! Vooruit met de
rommel, op uw staatsiewagen!
Als de dokter thuiskomt moet
alles in de nieuwe woning en u
met uw olifanten verdwenen
zijn!"
(Wordt vervolgd.)
Tot grootkruis in de Orde van
Oranje-Nassau mr. J. M. L. Th.
Cals, oud-minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschap
pen.
Tot grootofficiér in de Orde
van Oranje-Nassau werden be
noemd mej. dr. M. A. M. Klom-
pé. oud-minister van Maatschap
pelijk Werk, drs. W. K. N.
Schmelzer, oud-staatssecretaris
van Algemene Zaken, en de heer
M. R. H. Calmeyer, oud-staats
secretaris van Defensie.
Tot commandeur in de Orde
van Oranje-Nassau werden be
noemd de oud-vice-minister-pre
sident en oud-minister van Ver.
keer en Waterstaat, drs. H. A.
Kortjials, de oud-staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, dr. H.
•R. van Houten, en de oud-staats-
secretarig van Onderwijs, Kun
sten en Wetenschappen, dr. H.
H. Jansen.
Tot ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw werden be
noemd de oud-ministers Beer
man, Visser en De Pous. resp.
oud-minister van Justitie, van
Defensie en van Economische
Zaken, en de heren Stijkel, Gij
zeis en Roolvink, oud-staats
secretarissen van Verkeer en
Waterstaat, van Economische
Zaken en van Sociale Zaken en
Volksgezondheid.
Nadat de minister-president
het Koninklijk Besluit had voor
gelezen, reikte hij de versierse
len, die bij deze onderscheidin
gen horen, uit. Niet aanwezig
waren de oud-staatssecretarissen
Calmeyer, Van Houten, Janssen
en Stijkel.
Verschillende van de aanwezi
ge oud-ministers en staatssecre
tarissen staan aan de vooravond
van hun vakantie. Zo gaat mej.
Klompé naar Italië, terwijl de
heer Cals naar Frankrijk gaat.
Aan de niet aanwezigen werd
een gelukwenstelegram gezon
den.
De oude en de nieuwe minis
ter-president hielden in de bij
eenkomst in hotel De Wittebrug
over en weer hartelijke toespra
ken. Oud-minister-president De
Quay sprak in zijn rede zijn gro
te vertrouwen uit in de nieuwe
regeringsploeg.
Behalve de genoemde oud
staatssecretarissen was ook oud
minister De Pous niet aanwezig.
De directeur-generaal voor de
volksgezondheid pro^, dr. P.
Muntendam wil pas., over tuber-
eulose-eradicatie spreken, indien
mondiaal het einddoel van de uit
roeiing is bereikt.
Tijdens een klinische les aan
de Rijksuniversiteit in Leiden,
waarvan dé tekst thans is gepu
bliceerd in het „Nederlands tijd
schrift voor Geneeskunde", heeft
prof. Muntendam ervoor gewaar
schuwd, dat hoe intensiever het
verkeer tussen de staten der
wereld wordt, des te voorzichti
ger men ook moet zijn met het
gebruik van het begrip uitroeiing.
Dat heeft volgens prof. Munten
dam de tyfus-bestemming in
Zermatt nog eens duidelijk ge
maakt.
Bijdragen van de overheid tot
de tuberculosebestrijding mogen
volgens prof. Muntendam niet
aan beperking worden onder
worpen op grond van de over
weging dat de afnemende fre
quentie van t.b.c. een mindere
intensiteit van liet speurwerk
mogelijk zou rechtvaardigen. In
het stadium van bestrijding tot
uitroeiing is zelfs verhoogde we
tenschappelijke paraatheid voor
waarde, zo meent prof. Munten
dam, hetgeen z.i. dan ook in het
rijkssubsidiebeleid tot uitdruk
king komt. In 1950 gaf de rijks
overheid voor de t.b.c.-bestrijding
ƒ2,9 miljoen uit, in 1963 ƒ8,8
miljoen.
Geïntensiveerde opsporing on
der de jeugd door regelmatig
herhaald tuberculine-onderzoek
acht prof. Muntendam wel ge
wenst, maar hij wil daarbij geen
wettelijke dwang. De geschiede
nis van de laatste kwart eeuw
leert naar zijn oordeel, dat de
waarde van de t.b.c.-bestrijding
gegrond op vrijwilligheid niet
mag worden ondermijnd door
wettelijke dwang in incidentele
gevallen. Wel ligt er volgens
prof. Muntendam voor de over
heid een „terrein van ernstig-be
raad" t.a.v. de in ons land wer
kende buitenlandse arbeiders.
Hoe meer arbeiders in Nederland
te werk worden gesteld uit lan
den met een belangrijk hogere
t.b.c.-morbiditeit, des te meer ge
vaar dreigt er voor het binnen
komen van besmettingsbronnen
en des te sluitender zullen de
maatregelen moeten zijn om dit
gevaar te beperken.
De vraag of aan een werkver
gunning voor buitenlandse arbei
ders ook voorwaarden op het
gebied van de gezondheidstoe
stand verbonden mogen worden,
beantwoordt prof. Muntendam
onder de vigerende wetgeving
ontkennend. Indien deze moge
lijkheid ook in de toekomst niet
verwezenlijkt kan worden en ook
aan verblijfsvergunning geen
geneeskundig onderzoek zou
kunnen worden verbonden, zal
volgens prof. Muntendam met
medewerking van de bedrijfsge
neeskundige diensten regelmatig
onderzoek van deze arbeiders
noodzakelijk zijn in het belang
van henzelf en ter voorkoming
van besmetting van mede-arbei
ders.