Mr. Marijnen begon formatie-arbeid LAATSTE NE8WS Terroristen doen gewapende inval in Portugees Guinea Bliksemacties van Franse stakers brengen veel ongemak Het weer Belgische douanestaking algemeen Vorderingen op derde dag van kernstopbesprekingen HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Komplot om de regering omver te werpen in Marokko ontdekt DONDERDAG 18 JULI 1963 19e Jaargang No. 5964 FRACTIELEIDERS VAN K. V. P., V. V. D., A. R. P. EN C. H.U. AFZONDERLIJK ONTVANGEN FORMATIE VOORLOPIG OP BASIS CONVENANT VAN WASSENAAR H. M. DE KONINGIN ONTVANGT BRITS MINISTER LORD HOME Rectificatie van het bericht d.d. 11 juli j.l. De 2480 Nederlandse emigranten blijven in Australië! Op basis convenant van Wassenaar AMERIKAANS KAMP DOOR GUERILLA'S BESCHOTEN BEHANDELING VAN WETSONTWERP TEGEN „BLIKSEM- STAKINGEN" IN NATIONALE VERGADERING BEGONNEN Tijdelijk regen WEERBERICHT Soekarno: Indonesië moet zich teweerstellen tegen de voorgestelde federatie Maleisië Verkeersopstoppingen Behandeling wetsontwerp RUSSISCHE PSYCHIATER VRAAGT ASIEL IN ITALIË Als verstekeling aan boord van Russisch vliegtuig Moskou verlaten Kilometerslange rijen met vracht- en personenauto's K. V. P. IN UTRECHT ACHTER Dv VELDKAMP BANKDIRECTEUR van TWENTSCHE BANK BESCHULDIGT VAN VALSHEID IN GESCHRIFTE Zweedse kolonel die voor de Russen spioneerde op hoogte van N.-Amerikaans luchtverdedigingsstelsel Fratnkering btl abonnement: Terneuzen Telefoon 01150-2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per Kwartaal: per maand ƒ2.—: per week 48 et Losse nrs 9 et Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Redactie, adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal DE VRIJE ZEEUW Versebflnt dagelijks 7-Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneiizen Advertentieprijs per mm 16 et; mmfmum pter advertentie f2,40. Rubriek: Klein? Advertenties TaAAn banüM*. advertenties)5 regels 1,10. Tedere regel meer 22 et. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 nar. Voor bet maandagnummer: zaterdags 10 nar. (Advertentie) De vijfde (in)-formateur uit de K. V. P.- groepering mr V. G. M. Marijnen begon woensdag zijn arbeid met het uitnodigen van de fractieleiders der chris telijke en liberale partijen. Gisteren heeft hij in de loop H. M. de Koningin heeft gis terochtend om half elf de Britse minister van Buitenlandse Za ken, lord Home, en lady Home op paleis Soestdijk ontvangen, alsmede de Britse ambassadeur in Nederland, sir Andrew Noble. De City of Oxford Silver Band heeft van omstreeks tien over elf af op het gazon achter het paleis de Koningin en lord Home een muzikale hulde gebracht, die tien minuten heeft geduurd. Deze band die dezer dagen in Soest was, bestaat voor een groot deel uit werknemers van een automobielfabriek in Oxford en staat onder leiding van de diri gent C. E. Challis. Lord en lady Home en sir An drew Noble verlieten het paleis ara half twaalf. (Advertentie) Er komen géén emigranten terug! Ze hebben het daar véél te goed! Er is een regeling getroffen met de familieleden van de Austra lische emigranten, dat zfl de nieuwe California Ossestaartsoep en Kalfsbouillonsoep per post pakket rechtstreeks vanuit Neder land naar Australië kunnen zen den- Over deze regeling heerst grote blijdschap bij de Neder landse emigranten, want zjl kun nen nu in Australië blijven. van de dag achtereenvolgens af zonderlijk ontvangen de heren dr De Kort (K. V. P.), mr Toxo- peus (V. V. D.), mr Biesheuvel (waarnemend fractieleider A. R. P.) en mr Beernink (C. H. U.). Dr De Kort stapte gistermor gen om half elf als eerste over de drempel van het werkvertrek van mr Marijnen in het ministe rie van Landbouw. Mr Marijnen gaf aan eigen huis de voorkeur boven het bureau in het minis terie van Algemene Zaken aan de Haagse Plein 1813, waar de heren dr Romme, dr De Kort en dr De Quay zetelden. Dr Beel deed, zoals men zich zal herin neren, de zaken thuis in Wasse naar af. De ruime formulering van de opdracht (het vormen van „een kabinet") aan mr Marijnen heeft in politieke kringen vele vragen opgeworpen. In theorie zal de formateur „alle kanten uit kun nen" tussen een zuiver parle mentair kabinet en een zaken kabinet. Bij het afwegen van deze mogelijkheden echter zal de vraag moeten worden beant woord hoe zwaar de wens tot binding tussen een te vormen kabinet en met name de K. V. P.- fractie zal wegen. Nevensdien is men zeer be nieuwd naar het lot van het „ak koord van Wassenaar", dat ten overstaan van dr Beel tussen de heren dr De Kort, mr Toxo- peus, Van Eijsden en mr Beer nink tot stand kwam. In leiden de politieke kringen is de op vatting, dat mr Marijnen niet met een totaal schone lei be ginnen zal, doch het Wassenaar- se akkoord, al dan niet gemodi ficeerd ten opzichte van bijvoor beeld de sociale paragraaf, zal hanteren. De voortvarende aard van de nieuwe, 46-jarige formateur ken nende is men algemeen de opvat ting toegedaan, dat mr Marijnen spoed achter de zaken zal zet ten, waardoor waarschijnlijk x-eeds binnen een week al of niet welslagen duidelijk zal zijn. De kabinetsformateur heeft gisteren met de vier fractie leiders van K.V.P., V.V.D., A. R. P. en C. H. U. ieder een uur tot anderhalf uur gespro ken. Na deze gesprekken liet de formateur meedelen, dat hij de formatie in eerste instantie baseert op het convenant van Wassenaar, dat onder presi dium van dr Beel tot stand kwam. Met dit standpunt zijn de vier fractie-voorzitters ak koord gegaan. Gisteravond zou de formateur zijn verdere plannen uitwer ken. Bij de beschieting door com munistische guerillastrijders van een militair kamp in de buurt van Can Tho, ongeveer 130 km ten zuidwesten van de Zuidviet- namese hoofdstad, zijn dinsdag avond vijftien Amerikaanse mi litairen gewond, zo heeft een Amerikaanse militaire woord voerder meegedeeld. Drie van hen zouden er ernstig aan tóe zijn. De guerillastrijders hadden een twintigtal mortiergranaten op het kamp afgevuurd. De com munisten houden een speciale „campagneweek" tegen Ameri kanen. De Parijzenaars hebben zich woensdag nogmaals moeten on derwerpen aan de ongemakken, die onvermijdelijk verbonden zijn aan stakingen in deze of gene sector van het openbare leven. Voor gisteren waren door de verschillende vakbonden sta kingen van korte of langere duur afgekondigd voor radio en televisie, de ondergrondse spoor weg, de buurtspoorwegen, open bare nutsbedrijven, posterijen en voor de burgerluchtvaart en wel als protest tegen een wetsont werp der regering, dat verras singsstakingen bij de overheids dienst onmogelijk wil maken. Aan deze stakingsoproep was Vanuit het westen nadert een storing, die vandaag op de meeste plaatsen tijdelijk regen of motregen zal veroorzaken. De regenzone wordt gevolgd door een gebied met opklaringen, dat het westen van het land reeds vanmiddag zal bereiken. De wind draait daarbij van zuidwest naar west tot noordwest en DONDERDAG 18 JULI v.m. n.m. Breskens 11.25 11.48 Terneuzen 12.23 Hansweert 0.40 1.03 Walsoorden 0.50 1.13 voert vrij koele zeelucht aan. De temperatuur zal dan ook een ge ringe daling ondergaan. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Tijdelijk regen Aanvankelijk regen of motre gen, later enige opklaringen, het eerst in het westen van het land. Zwakke tot matige, langs de kust tijdelijk vrij krachtige wind tussen zuid en zuidwest, later ruimend naar west tot noord west. Dezelfde of iets lagere temperaturen. VRIJDAG 19 JULI v.m. Breskens 0.21 Terneuzen 0.56 Hansweert 1.36 Walsoorden 1.46 n.m. 12.44 1.19 1.59 2.09 ZON op onder op 17 4.39 20.52 1.41 18 4.40 20.51 2.18 19 4.41 20.50 3.05 President Soekarno heeft gis teren gezegd dat Indonesië zich teweermoet stellen tegen de voorgestelde federatie Maleisië omdat deze „in strijd met onze revolutie en onze wensx" is. „Ik doe opnieuw een beroep op het Indonesische volk eens- gezind te blijven in het verzet - tegen de federatie", aldus de pre sident, die sprak bij de installa- 18.47j|tie van 35 ministeriële secreta- 19.51 rissen. MAAN onder» 17.32J in de hoofdstad op grote schaal gevolg gegeven, vooral bij de posterijen waar de duur der sta king op een geheel etmaal was gestold. Bij de Parijse vervoersbedrij ven duurde de eigenlijke staking slechts van elf tot twaalf uur 's morgens, doch 't verkeer over de ondergrondse spoorweg en ook het buurtverkeer lag reeds om half tien volkomen stil, als gevolg van het ontbreken van stroom door de staking bij de elektriciteits- en gasbedrijven, die duurde van half tien tot half twaalf. De verkeersopstoppingen in de hoofdstad, die normaal bij dit soort stakingen onvermijdelijk zijn, waren gisteren minder om vangrijk, dank zij> het feit dat tal van Parijzenaars met vakantie zijn. Het gevaar voor vertraging op de grote spoorwegtijden had men ondervangen door de elektrische locomotieven te vervangen door stoom- of diesellocomotieven. Hoewel ook op het vliegveld Orly door ongeveer tachtig pro cent van het personeel der ver schillende gronddiensten aan de stakingsoproep gehoor was ge geven, werd het luchtvaartver- keer gisteren niet ernstig ver stoord. Maar ook vandaag en morgen zal daar nog worden ge staakt, zodat het verdere verloop moet worden afgewacht. Bij de grensposten Duinker ken en Halluin staken de dou aneambtenaren voor 24 uur en het ziet er niet naar uit, dat de verkeersopstoppingen die zich daar in de loop van de dag be gonnen te vormen, spoedig tot het verleden zullen behoren. Intussen maakte de nationale vergadering woensdagavond een begin met de behandeling van het wetsontwerp van de rege ring, dat beoogt een einde aan de „bliksemstakingen" te maken. Een eis van de socialistische en communistische afgevaardigden om het wetsontwerp niet in be handeling te nemen werd met 315 tegen 146 stemmen verwor pen. Minister Joxe verdedigde als waarnemend premier het' wets ontwerp en verklaarde daarbij, dat het stakingsrecht niet wordt aangetast. De minister noemde het wetsontwerp een antwoord op de diepste gevoelens van het publiek, dat in de allereerste plaats te lijden heeft onder deze bliksemacties. Een vijftig-jarige Russische psychiater heeft in Milaan poli tiek asiel gevraagd. Dit heeft de Milaanse politie dinsdag mee gedeeld. De Rus had verklaard dat hij twee dagen tevoren als versteke ling aan boord van een Russisch vliegtuig Moskou had verlaten. Volgens de politie heet de man Manuël Louis von Wart- burg en is hij in Johannesburg geboren maar Russisch staats burger. Hij had gezegd, dat zijn vrouw en kinderen zich nog in Moskou bevinden. De Rus zou de politie verder nog verteld hebben dat hij, toen het vlieg tuig waarmee hij uit Moskou was vertrokken in Gèneve was geland, het toestel ongezien had kunnen verlaten. De Zwitserse autoriteiten hadden hem echter geen politiek asiel willen verle nen en toen was hij naar Italië gekomen. De Portugese minister van Defensie, generaal Gomes de Araujo, heeft in een onderhoud met het in Lissabon verschijnen de blad „Diario Popular" over de militaire situatie in de Por tugese overzeese gebieden, mee gedeeld dat gewapende groepen het zuidelijk deel van Portugees Guinea zijn binnengedrongen. Het gebied waarin dit gebeur de, maakt 15 pet. van het gehele grondgebied van Guinea uit, al dus de minister. In de rest van het land is de situatie normaal, hoewel de ter roristen trachte nhun actieter rein naar het noorden en oosten uit te breiden. Onmiddellijk zijn maatregelen genomen tot normalisering van de toestand en ter voorkoming van uitbreiding. De minister deelde niet mee, wanneer deze invallen hebben plaats gehad. Generaal Gomes de Araujo gen hun huisvesting, voedsel en zich aan de ernstigste wreedhe den tegenover een deel van de bevolking hebben schuldig ge maakt en deze hebben gedwon gen hun huisesting, voedsel en inlichtingen te verschaffen, ter wijl ook mensen werden ge dwongen hen in de bossen te volgen. De terroristen leggen hinderlagen aan, vernielen of blokkeren wegen en richten an dere verwoestingen aan, doch vermijden contact met de te hulp gezonden troepen. Dit wordt vergemakkelijkt door het moeilijk begaanbare terein en het feit dat zij zich tussen de bevolking mengen. De minister beschreef de in vallers als „talrijke en goedbewa pende groepen, die over duide lijke voorbereidingen voor een subversieve oorlog beschikken, opgedaan in Noord-Afrika en communistische landen". Vol gens hem vielen zij het land van uit de (voormalige Franse) re publiek Guinea binnen, waar zij hun basis hadden. Portugees Guinea ligt aan de noordwestkust van Afrika, in het noorden begrensd door Se negal en in het zuiden door de republiek Guinea. In de afgelopen twee jaar werd reeds enkele malen mel ding gemaakt van gevechten in Portugees Guinea. Afrikaanse „bevrijdings"-troepen, die hun basis in de republiek Guinea hadden, beweerden successen te hebben geboekt in Guerillage- vechten tegen de Portugezen. In maart j.l. beweerde de Fling, een in vorig jaar augus tus in Dakar (Senegal) opgge- richte beweging voor de strijd om de onafhankelijkheid van Guinea, dat haar „nationaal be vrijdingsleger" alle militaire operaties in Potugees Guinea zou leiden, tegelijkertijd de be weringen van de Paigc, een con currerende onafhankelijksheids- beweging die in Conakry, in de republiek Guinea, werd opge richt, tegensprekend over succes sen bij guerrilla-activiteit in Portugees Guinea. De Fling beweert sinds half- januari 36 Portugezen te hebben gedood en 117 gewond. De cij fers van de Paigc voor dezelfde periode luiden bijna 650 Portu gese militairen gedood of „bui ten gevecht gesteld". Minister Gomes de Araujo noemde de beweringen van beide bewegingen „fantasie" en zei, dat sinds het begin van de in cidenten in Portugees Guinea op 23 januari j.l. acht Portugezen werden gedood. De minister deelde verder nog mee, dat in het noorden van het land groepen terroristen af en toe vanuit Senegal het Portu-» gese gebied binnendringen eif zich schuldig maken aan moord, brandstichting, diefstal en het opbreken van wegen. De bevol king zou zich echter tegen hen keren en met de militairen samenwerken. wat Angola betreft, zei de mi nister, dat daar „terroristen" slechts ongeveer twee procent van het totale grondgebied be zet houden en zelden „het initia-, tief" van de Portugese strijd krachten overnamen. Een woordvoerder van de mi nister deelde woensdagavond nog mede dat met „binnendrin gen" door gewapende groepen was bedoeld een „geleidelijke infilteratie die sinds januari j.l. plaats heeft. Men kan daarom in het geheel niet spreken Van een invasie", aldus deze woord voerder. Hij voegde daar nog aan toe, dat de infiltratie hoogte en dieptepunten heeft. In januari- was zij groter, nam later af om vervolgens weer in omvang toe te nemen. De staking onder de ambtena ren van het Belgische ministerie van Financiën en van de douane dienst is woensdagmorgen alge meen geworden, nadat dinsdag avond de vakbond van ambtena ren van financiën daartoe een oproep had doen uitgaan. De en kele ambtenaren die in Brussel nog wilden doorwerken kregen van hun chefs opdracht naar huis te gaan om moeilijkheden met op straat postende stakers te voor komen. Voor 'verschillende gesloten kantoorgebouwen in de hoofdstad hadden de stakende ambtenaren plakkaten geplaatst met de woor den: „Gesloten wegens slechte betaling" en „Geacht publiek, wij betreuren deze staking evenzeer als U". Het beeld in de overige delen van het land is vrijwel hetzelfde. Ook in de douane-sector is aan de stakingsoproep gevolg gege ven. Bij verschillende grenspos ten en voornamelijk bij de gren- De Marokkaanse politie heeft 'n klomplot ontdekt om de rege ring omver te werpen, zo is gis teren van welingelichte rege- ringrszijde te Rabat vernomen. Het komplot zou zijn georgani seerd door de in oppositie zijnde „Nationale Unie van Volkskrach ten". De politie zou een honderd tal arrestaties hebben verricht. Nadat het komplot was ont dekt werden de telefoon- en te lexverbindingen van Marokko met Algerië en Frankrijk in de nacht van dinsdag op woensdag verbroken. Om vier uur woens dagmiddag was het telefoon- en telexverkeer weer normaal. Onder de aangehoudenen be vonden zich de voormalige vice- premier Abderrahim Boeabid en De man is voorlopig naar een 21 toekomstige leden van de Ka- vluchtelingenkamp in de buurt I mer van afgevaardigden, die op van Triëst overgebracht. 117 mei jl. werden gekozen. Drie De Amerikaanse, Britse en Russische onderhandelaars over een kernstopverdrag in Moskou hebben woensdag in een com muniqué meegedeeld dat zij vor deringen hadden gemaakt bq het redigeren van verscheidene punten van een verdrag over stopzetting van de kernproeven. Deze punten hebben betrekking op proeven in de atmosfeer, in de ruimte en onder water. (De ondergrondse proeven hier dus buiten). vallen Voorts werd van gedachten gewisseld over andere kwesties van wederzijds belang. Dit was de derde dag van het overleg. De delegaties onder leiding van lord Hailsham (Gr.-Brittannië), Andrej Gromiko (Sowjet-Unie) en Averell Harriman (Ver. Sta ten zetten de besprekingen he den voort. Waarnemers merken op dat er reeds spoedig sprake is van vooruitgang. Dit versterkt het optimisme dat al vóór de aan vang van de conferentie be stond. Gromiko bood zijn Westelijke mede-onderhandelaars later een diner aan. De sfeer was onge dwongen en de drie mannen maakten grapjes en praatten over koetjes en kalfjes. Een woordvoerder van het woensdag geen commentaar le- woensdag ge encommentaar le veren op een bericht dat de Ame rikaanse regering voorstellen zou overwegen voor een uitwisseling van niet-aanvalsbeloften met de Sowjet-Unie, zonder dat de Navo zich als geheel daartoe verplicht. journalisten die de vergadering van de „Nationale Unie van Volkskrachten" (UNFP) in Casa blanca bijwoonden waar de ar restaties werden verricht, wer den eveneens aangehouden. Eén van hen, John Cooley van de Christian Science Monitor, werd na tussenkomst van de Ameri kaanse ambassadeur in Rabat woensdagochtend op vrije voeten gesteld. Volgens het officiële Marok kaanse persbureau wordt in offi ciële kringen de kwestie in Ra bat woensdagmorgen op vrije voeten gesteld. Volgens het officiële Marok kaanse persbureau wordt in offi ciële kringen de kwestie hoog op genomen. De arrestanten zouden spoedig terecht moeten staan. In het gehele land is het rustig. zen met Frankrijk en Duitsland vormden zich rijen vracht- en personenauto's van. verscheidene kilometers lengte. De afdeling Utrecht van de K. V. P. heeft in een telegram aan Tweede Kamerfractie der K. V. P. haar ernstige teleurstel ling geuit over de wijze van han delen bij de kabinetsformatie. In het telegram zegt de afdeling Utrecht, dat blijk werd gegeven van onvoldoende leiding van de fractievoorzitter. Zij vreest dat hij de door de K. V. P. in de pe riode voor de verkiezingen ge kweekte goodwill zeer ernstig heeft geschaad. De afdeling Utrecht, aldus het telegram, staat achter de hou ding van dr Veldkamp en meent dat hij op het kabinet De Quay een duidelijke stempel heeft ge drukt. De verkiezingsuitslag kan slechts in die richting worden geïnterpreteerd. De K. V. P. in Utrecht dringt er tenslotte bij de leden van de Tweede Kamerfrac tie der K. V. P. op aan blijk te geven van aanwezigheid van zelfrespect. Tegen de ontslagen directeur van het bijkantoor van de Twent- sche Bank in Katwijk, de heer P. Th. Z„ is een aanklacht inge diend wegens valsheid in ge schrifte. De dinsdag na een ver hoor ingesloten directeur heeft volgens de interne accountants dienst van de bank voor ruim 3,5 ton teveel aan kredieten ver leend. Om dit te kunnen doen heeft hij op het kleine kantoor (drie man personeel) in de boekhou ding geknoeid. De recherche, die dinsdag de directeur heeft ver hoord, spreekt althans van „overschrijding van de krediet faciliteiten door bepaalde mani pulaties in de boekhouding". In hoeverre er strafbare han delingen zijn gepleegd moet nog worden uitgezocht. De recherche heeft de zaak overgedragen aan de officier van Justitie in Den Haag, mr G. J. de Lint. Deze kon nog niet mededelen wie van de te ruime kredieten geprofiteerd hebben. Ook de in terne accountantsdienst van de bank heeft dit nog niet precies kunnen vaststellen. De recher che noemt geruchten dat de kre dieten gebruikt zouden zijn voor de aanschaf van vissersschepen „uit de lucht gegrepen". Zeker lijkt, dat de vlak voor zijn pensionering ontspoorde di recteur het geld van de bank niet voor zich zelf heeft gebruikt. Hij blijft voor de duur van het onderzoek in verzekerde be waring. Kolonel Stig Wennerstro'em, de Zweedse luchtmachtofficier die bekend heeft, spionage voor de Russen te hebben bedreven, heeft zich nauwkeurig op de hoogte kunnen stellen van de werkzaamheden binnen het Noord-Amerikaanse luchtverde digingsstelsel. zo hebben „wel ingelichte kringen" dinsdag vol gens hét Canadese persbureau meegedeeld. Wennerstroem is Zweeds militair attaché in Wash ington geweest. Ook was hii in Ottawa geaccrediteerd. Tussen 1952 en 1957 bracht hij enkele malen per jaar een bezoek aan de Canadese hoofdstad, aldus het persbureau. Volgens ge noemde kringen heeft de Zweed hoofdkwartieren van de Cana dese en Amerikaanse luchtmacht benevens het hoofdkwartier van de Amerikaanse strategisch luchtstrijdkrachten te Oma' bezocht. 4

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1