PROVINCIAAL NIEUWS
DE
VERMETELE
DOKTER
RADIO EN TELEVISIE
Oud-Axelaars bieden een klokje aan
voor Axels carillon
DE VRIJE ZEEUW
Dinsdag 2 juli 1963
TERNEUZEN
VEEL GROENTEN EN TOGAL TABLETTEN bij verkoudheid
KLOOSTERZANDE
RETRANCHEMENT
IJZENDIJKE
ZAAMSLAG
AXEL 750 JAAR STAD
Mulo-examens
Bij de tc Goes gehouden Mulo
examens slaagde voov het A-di
ploma en hef Middenstandsdiplo
ma mej. C. S. C. Notschaele te
Terneuzen.
Voor het A-diploma slaagden
P, J. Dieleman te Hoek, mej, J.
A. P. Dieleman te Terneuzen, A.
L. Kaijser te Terneuzen en M. F.
Dekker te Zaamslag, allen leer
lingen van de Chr. Ulo-school,
Grenulaan.
40-,jarig ambtsjubileum.
x Gisteren herdacht de hoofdas
sistent A van 's Rijks belastin
gen A. de Groene, werkzaam op
de afdeling controle ter inspectie
der belastingen alhier, zijn 40-
jarig-ambtsjubileum.
Vaardige handen hadden de
oantine van het Rijkskantorenge-
bouw omgetoverd in een feest
zaal, waar de jubilaris, vergezeld
van zijn echtgenote en enkele
familieleden zowel door supe
rieuren als door een groot aan
tal collega's werd begroet bij
monde van de heer R. Ramme-
loo. die fungeerde als „ceremo
nie-meester".
Nadat de typiste, mej. Mar
leen Jansen, mevr. De Groene
bloemen had aangeboden werd
de jubilaris gecomplimenteerd
en op hartelijke en waarderende
wijze toegesproken door de heer
G. Kruishoop, hoofd van de in
spectie der belastingen, die
tevens mevr. De Groene in deze
huldiging betrokken, o.m. op
merkte dat de jubilaris slechts 2
standplaatsen had gekend, n.l.
Sas van Gent waar hij 1 juli
1923 als kommies 2e klasse in
dienst is getreden en sinds 1
juli 1946 Terneuzen.
Namens het hoofdbestuur over
handigde hij hem de gebruikelijke
enveloppe met inhoud.
Achtereenvolgens voerden nog
het woord, de heer C. A. Hol,
hoofdcontroleur A ter inspectie,
namens de aanslagregelende
ambtenaren, de heer M. P. Buter,
commies-secretaris ter inspectie,
namens het administratieve per
soneel, de heer D. Mollema,
hoofdassistent, die namens het
gehele personeel tevens een fraai
geschenk overhandigde en ten
slotte door de heer Agten, na
mens de ARKA. Ook laatstge
noemde liet zijn gelukwensen
vergezeld gaan van een stoffe
lijke blijk van waardering.
Nadat men enige tijd onge
dwongen was samengeweest,
sprak de heer De Groene zijn
dankwoord uit, waarbij hij o.m.
zijn erkentelijkheid betuigde zo
wel jegens zijn superieuren als
collega's voor de prettige wijze
waarop het hem mogelijk is ge
maakt zijn taak steeds met op
gewektheid- te vervullen.
Tweedaagse reis Hervormde
vrouwengroep „Lydia".
De Hervormde Vrouwengroep
maakte vorige week haar jaar
lijks tweedaags uitstapje. Om 6
uur werd via Perkpolder naar de
eerste pleisterplaats Oisterwijk
gereden waar in het bosrestau-
rant „Groot Speijk" de koffie
werd gebruikt en met het feest-
treintje een rondrit door de
prachtige bossen werd gemaakt.
Over Den Bosch en Nijmegen
ging het naar Berg en Dal, waar
in hotel „Sterrenberg" de lunch
werd gebruikt.
Vervolgens werd naar Arnhem
gereden, waar een uurtje werd
gewinkeld en een bezoek ge
bracht aan 't openluchtmuseum.
Om 5 uur werd weer gestart
naar Oosterbeek waar in pen
sion „De Pietersberg" de warme
maaltijd wachtte en tevens het
logeeradres was.
De volgende morgen werd na
het ontbijt via Deventer en Zwol
le naar Staphorst gereden, waar
een kopje koffie werd gebruikt
en vervolgens naar Giethoorn,
het doel van de reis. Natuurlijk
werd er met de punter gevaren
door het schilderachtige plaatsje
in de noord westhoek van Ove
rijssel.
De terugtocht ging over
Zwartsluis, Zwolle en Amers
foort naar Utrecht waar werd
gepauzeerd voor de lunch.
Na afloop hiervan was er nog
gelegenheid om door de winkel
straten te wandelen.
De laatste stopplaats was Bre
da, waar in het restaurant „Ma
rianne" het warme maal werd
gebruikt. Daarna ging het via
Kruiningen weer op huis aan,
waar het gezelschap om 11 uur
weer behouden arriveerde. De
dames kunnen met voldoening
terugzien op deze prachtige reis.
Receptie Rotterdamse Bank N.V.
De Rotterdamse Bank N. V.
herdenkt dit jaar haar honderd
jarig bestaan. Dit was voor de
directie aanleiding om behal
ve in het hoofdkantoor te Rotter
dam alom in den lande waar
plaatselijke kantoren gevestigd
zijn, een receptie te beleggen,
voor een stijlvolle viering van
dit eeuwfeest. Het personeel van
de Bank kreeg in de loop van
deze maand regionaal een feest
avond aangeboden, waar het ge-
(Adv.)
Leef gelukkig, maar zonder verkoudheid. Eet veel groente, sla, fruit
neem Togal tabletten. Helpen snel-afdoend. Haal meteen een flacon
in huis. U kunt het onverwacht nodig hebben. Bij apoth. en drog.
TOGAL 0.95; 2.40; 8.88.
voor vakantie en snipperdagen;
17.50 Regeringsuitz.: Geven en
nemen. Tips voor en van wegge
bruikers; 18.00 Nws. en com
ment.; 18.20 Act.; 18.30 Pianoduo
en zangsol.; Lichte muz.; 19.00
Paulus de boskabouter; 19.10
Report. Tour de France; 19.15
Jazztrio en zangsol.; 19.30 Voor
de jeugd; 20.00 Nws.; 20.05 Hol
land Festival 1963; Opera Fal-
staff, uitgepoerd door Concertge-
bouwork., Nederl. Kamerkoor en
sol.; (In de le pauze: 20.45 Kaf
en koren, wekelijkse notities. In
de 2e pauze: 21.45 Sport;) 22.50
Nws.; 23.00 Lichte gram.; 23.30
Orgel- en pianospel: Lichte muz.;
23.55—24.00 Nws.
WOENSDAG 3 JULI 1963
HILVERSUM I: 7.00 Nws.;
7.10 Dagopening; 7.20 Klas.
muz.; 7.45 Radiokrant; 8.00 Nws.;
8.15 Lachte gram.; 8.30 Licht
pianosp'el; 8.45 Meisjeskoor; 9.00
Voor de zieken; 9.35 Waterst.;
9.40 Voor de vrouw; 10.10 Gram.;
10.15 Morgendienst; 10.45 Tenor
en piano: Volksliedjes; 11.00
Lichte gram.; 11.25 Omroepork.:
Klas. muz.; 12.10 Licht ork. en
zangsol.: Franse lichte muz.;
12.30 Meded. t.b.v. land- en tuin
bouw; 12.33 Meisjeskoor en licht
instrument, kwintet; 12.53 Gr.,
event, act.; 13.00 Nws.; 13.15
Licht instrument, trio; 13.45
Klas. kamermuz.; 14.30 Gospel
songs; 14.45 Lichte gram.; 14.55
Pianorec.Nederl. instructieve
pianomuz.; 15.20 Van tonale
naar atonale muz.: Belgisch pro-
gr.; 15.50 Bijbelvertelling voor de
jeugd; 16.00 Voor de jeugd; 17.00
Pianorec.: Nederl. pianomuz.;
17.15 Jazzmuz. uit Denemarken;
17.40 Beursber.; 17.45 Filmmelo
dieën; 17.55 Het spektrum, lez.;
18.10 Mannenkoren en orgel;
18.30 Regeringsuitz.: R. V. U. Mu
zikale act. en specialiteiten, door
Hans Citroen; 19.00 Nws. en
vveerpraatje; 19.10 Muz. van het
Leger des Heils; 19.30 Radio
krant; 19.50 Marsmuz.; 20.20 De
lusthof van de abt, klankb. om
kasteel Westhove bij Oostkapel-
le; 20.50 Licht vocaal ensemble;
21.20 Holland Festival 1963: 13e
Intern orgelimprovisatieconc.;
22.30 Nws. en SOS-ber.; 22.40
Avoatdoverd.22.55 Lichte gram.;
23.10 Bij de gratie Gods, klankb.;
23.55—24.00 Nws.
HILVERSUM II: 7.00 Nws.;
7.10 Ochtendgymn.; 7.20 Soc.
strijdl.; 7.23 Klaarwakker: Gr.,
report., meded. en comment.;
8.00 Nws. en soc. strijdl.; 8.18
Lichte gram.; 8.55 Kookpraatje;
9.00 Gymn. voor de vrouw; 9.10
Moderne orkestwerken; 10.00
Eén en al oor, lez.; 10.05 Mor
genwijding: Lichte orkestmuz.;
10.35 Vrij entree, cabaretprogr.;
11.00 R,adio-Volks-Universiteit:
Jeugd en natuurbescherming,
door J. van der Ven; 11.30 Piano
rec.: Klas. muz.; 12.00 Salonork.
en zangsol.; 12.30 Meded. t.b.v.
land- en tuinb.; 12.33 Voor het
platteland; 12.38 Licht instru
ment. septet; 13.00 Nws.; 13.15
Koorzang; 13.45 Hoog avontuur,
lez, over bergen en bergbeklim
mers; 14.00 Radio-kamerork.
Moderne en klas. muz. Het mid-
dagprogr. kan worden onderbro
ken voor een rechtstreekse re
port. van de Tour de France;
15.00 Trouwen met een vreem
deling, toespr.; 15.10 Voor de
jeugd; 17.00 Wegwijzer; Tips
BRUSSEL (VI.); 12.00 Nws.;
12.03 Lichte muz.; 12.30 Weer-
ber.; 12.35 Lichte muz.; 12.50
Programmaoverz.13.00 Nws.;
14.03 Promenadeconc.; 15.30
13.15 Kamermuz.; 14.00 Nws.;
Symfonische muz.; 16.00 Nws.;
16.03 Beursber.; 16.09 Lichte
muz.; 17.00 Nws.; 17.15 Lichte
muz.; 18.00 Nws.; 18.03 Moderne
muz.; 18.10 Lekenmoraai en
filosofie; 18.30 Voor de sold.;
18.45 Uitslagen en standen in de
Tour de France; 19.00 Nws.;
19.40 Lichte muz.; 20.00 Moderne
muz.; 20.15 Salonliederen; 21.00
Amusementsmuz.; 21.30 Recital;
22.00 Nws.; 22.15 Engelse volks-
muz.; 22.35 Amusementsmuz.;
23.00 Nws.; 23.05 Jazzmuz.; 23.55
Nws.; 0.010.45 Voor de zeelie
den.
Televisieprogramma's
NED. TV: 14.00 Eurovisie:
Tenniswedstr. Wimbledon; 17.00
Jeugdjourn. de Verrekijker; 17.10
—17.45 Voor de kind.; 19.30 De
graaf van Monte Cristo, tv-film
(4); 20.00 Journ en weeroverz.;
20.20 Memo; 20.30 Dis-al, progr.
van Zuid-Afrikaanse muz. en
liederen; 21.15 Bob Verstraete in
Japan; 21.35 Drie maal negen,
tv-film; 22.05 Even thuis: Licht
progr.; 22.30 Dagsluiting; 22.40
Journ.; 22.45—22.55 Filmverslag
Tour de France.
VLAAMS BELG. TV: 15.00—
17.00 Afwisselend: Eurovisie:
report. Tour de France en re
port. uit Wimbledon: Tennis-
kampioensch.; 19.00 Voor de
jeugd; 19.30 Ripcord: Insuline
voor Cynthia, tv-feuill.; 19.55
Weerpraatje; 20.00 Journ.; 20.20
Eurovisie: Filmverslag Tour de
France; 20.30 Schipper naast
Mathilde: de avonturen van kapi
tein Mathias, tv-feuill.; 21.10
Morgeneen student in huis,
film-document, over drie univer
siteiten: Gent, Leuven en Brus
sel; 21.50 Levende folklore: Afri
kaanse dansen; 22.25 Journ.
zeischap van "Tm Kan met het
A. B. C.-cabaret optrad.
In Terneu?"" werd het kan
toor waarin de Bank thans haar
behuizing vindt, gebouwd in
1919. Het is gelegen op de hoek
van de Nieuwstraat Korte
Kerkstraat en heeft dit stadsge
deelte door de fraaie vormgeving
van het gebouw steeds een apart
cachet verleend.
Oudere Terneuzcnaars zullen
zich nog weten te herinneren
hoe de in deze buurt gevestigde
Nationale Bank werd overgeno
men door de Rotterdamsche.
Het eerste was toen in een
klein gebouwtje gevestigd in de
nabijheid van het huidige pand.
In de jaren '58 en '59 bleek de
clientèle van de Bank zich zó te
hebben uitgebreid, dat er be
hoefte bestond aan vestiging van
correspondentschappen te Sas
van Gent en Sluiskil.
De huidige directeur van het
kantoor Terneuzen, mr. K. J.
Glaser, en de procuratiehouder
de heer A. Will recipieerden na
mens de hoofddirectie maandag
middag in één der zalen van het
hotel Rotterdam.
Bevriende relaties hadden de
zaal een feestelijk aanzien ver
leend, door het zenden van
prachtige bloemstukken. Er wa
ren ook geschenken en schrifte
lijke gelukwensen. Behalve deze
waren er natuurlijk de cliëntèle,
vertegenwoordigers van bedrij
ven, handel en nijverheid, van
gemeentelijke en rijksoverheid,
buitenlandse relaties, particulie
ren en vertegenwoordigingen van
andere Bankinstellingen, die hun
beste wensen kwamen aanbie
den.
De Terneuzense directie kan
dan ook terugzien op een ge
slaagd herdenken, in de weten
schap, dat de Rotterdamse Bank
N. V. ook voor Terneuzen .tot een
begrip geworden is.
Belgische onderscheiding.
Baron H. A. A. Collot d'Escury,
Kamerheer in buitengewone
dienst en voorzitter van het
waterschap Hulster en Axeler
Ambacht, is benoemd tot offi
cier in de Kroonorde van België.
De versierselen, behorend bij
deze onderscheiding, zijn hem
gistermiddag door de Belgische
ambassadeur in Nederland, ba
ron F. X. van der Straten Wail-
let, in diens ambtswoning uit
gereikt.
Evangelisatie-campagne
De evangelisatie-campagne te
Retranchement werd besloten
met een samenkomst in de Ned.
Hei'v. Kerk. Spreker was ds. J.
B. van Mechelen uit Oostburg.
Het kerkkoor uit Nieuwvliet ver
leende zijn medewerking. Ds. G.
M. C. de Vries te Retranchement
sprak een slotwoord, waarin hij
de campagne bijzonder geslaagd
noemde.
De voorgaande dagen werden
eveneens in de Ned. Herv. Kerk
samenkomsten gehouden met
als sprekers ds. M. den Boer uit
Zaamslag, ds. W. S. Hugo van
Dalen uit Oostburg, ds. L. v. d.
Molen uit Cadzand, ds. W. F.
Praas uit Breskens, ds, L.
Spaans uit Breskens en ds. G. M.
C. de Vries te Retranchement. De
diensten werden toen opgeluis
terd door de kerkkoren van
Sluis, Retranchement, Breskens
en Cadzand.
Elke dag werden in de Chr.
Evang. Kerk kindersamenkom
sten gehouden waarbij mevr. J.
A. M de Vries te Retranchement
en mej. Gré v. d. Molen uit Cad
zand de leiding hadden.
Voor de oudere jeugd was er
zondag een contactsamenkomst,
die geleid werd door ds. Joh.
Brezet te Nieuwvliet.
Pols gebroken.
De bejaarde weduwe H. had
het ongeluk in de kelder te val
len, waarbij zij de rechterpols
brak.
Raadsvergadering.
Vrijdagavond kwam de raad
van IJzendijke in vergadering
bijeen.
Aan het ontwerpbesluit van
G. S. tot herziening van de be
zoldiging der wethouders kon de
heer J. Ch. Cornelis zijn stem
niet geven. Hij vindt het wet
houdersambt in een kleine ge
meente meer een ere-ambt en
vindt het actieve werk van de
wethouders niet zo groot. Verder
zou hij graag zien dat er een
betere taakverdeling was.
De heer Pr. van Hijfte zou het
zich niet durven permitteren om
het voor dit salaris te doen. Er
wordt dikwijls een beroep op de
wethouders gedaan, ook door
diverse organisaties. Het verlies
op het eigen bedrijf plus gebruik
auto is niet gering.
Burgemeester Ficq ziet het
ook niet als een ere-ambt. B. en
W. komen regelmatig in verga
dering bijeen, aldus de voorzit
ter, en zegt dat de uurvergoe
ding zeker bescheiden is. Ver
der is een wethouder zeker een
vraagbaak voor velen. Ook
wordt er van hen verwacht dat
zij met alles op de hoogte zijn.
Hij vindt een verhoging tot
1600,zeker gerechtvaardigd.
Het voorstel wordt aange
nomen met de stem van de heer
Cornelis tegen.
Op voorstel van B. en W. zul
len twee hi.jslieren worden ge
kocht voor het afhalen der op
bouw van de vuilnisauto.
De voorzitter deelde mede dat
het meubilair voor de raadszaal
is besteld. Wanneer men bij de
hiervoor gevormde pot van
13.900,nog 600,voegt kan
ook de burgemeesters-, secre
taris- en opziehtérskamer van
nieuwe meubelen worden voor
zien.
In de rondvraag drong de heer
C. Geernaert aan op het plaat
sen van een lichtpunt op wijk
Rodenhoek.
Aldus werd besloten.
Dodelijk verkeersongeval
Gistermorgen omstreeks 10
uur kwam de 69-jarige heer J.
Wisse, wonende in de Noord
straat alhier, vanuit zijn woning
via de Stoof- en Polderstraat op
zijn rijwiel bij het kruispunt van
de drukke verkeersweg Terneu
zen—Perkpolder, dat hij overstak
in de richting van Plein West,
niet lettende op het verkeer.
Op hetzelfde moment naderde
uit de Veerstraat een met kolen
geladen vrachtauto van de firma
Fokke, gevestigd te Goes en Ter
neuzen. Hoewel de chauffeur van
de vrachtauto, het gevaar bemer
kende, uit alle macht remde, kon
hij niet voorkomen dat de heer
W. in aanraking kwam met de
vrachtauto en links van de weg
op het trottoir terecht kwam en
bloedend werd gewond.
Een juist passerende Belgische
arts, de zwaar gewonde heer W.
ziende, verklaarde dat deze er
ernstig aan toe was en onmiddel
lijke geneeskundige bijstand
dringend noodzakelijk was.
De inmiddels gewaarschuwde
dokter Elenbaas was direct aan
wezig en liet de heer W„ na
voorlopig verbonden te zijn, per
ambulance-auto naar het Julia-
naziekenhuis te Terneuzen ver
voeren waar de heer W. een
paar uur later aan de bekomen
verwondingen is overleden.
Door het hard remmen van
de chauffeur van de vrachtauto
kwam deze dwars over de weg
tot stilstand, waarbij een grote
partij kolen op de rijweg werd
verspreid. Hierdoor werd de weg
gedeeltelijk geblokkeerd en werd
't verkeer tijdelijk geregeld door
de Rijkspolitie en de Wegen
wacht tot de rijweg weer vrij
was.
AJs voorzitter van de oud-Axelaars sprak de heer P. A. Dregmans,
raadadviseur aan het ministerie van Defensie, tijdens de zaterdag
op het stadhuis te Axel gehouden officiële ontvangst van de reü
nisten, onderstaande rede uit, waarbij Iilj symbolisch een klein
zilveren klokje voor Axels carillon aanbod als geschenk van de
oud-Axelaars
In Chicago heeft een 19-
jarige negervrouw het leven aan
een vierling geschonken, allen
meisjes. Moeder en babies ma
ken het best.
Mijnheer de burgemeester, mijne
heren wethouders, burgers en bur
geressen van de goede stad Axel.
Dat het gemeentebestuur, de
oud-Axelaars heeft uitgenodigd
om het feest „Axel 750-jaar stad"
mee te vieren en hen ter gelegen
heid daarvan officieel ontvangt,
wordt door hen bijzonder op prijs
gesteld en zij allen zijn U daarvoor
dankbaar.
Bijzonder dankbaar ben ik per
soonlijk, omdat mij de eer te beurt
valt hun woordvoerder te mogen
zijn. Dit te meer waar volgens
mr. Petrus Dieleman in zijn „De
herkomst van de bevolking van
het land van Axel" eerst in
1749 een Dregmans in Axel is ge
boren en gedoopt. Er zijn zeer
zeker onder de aanwezigen repre
sentanten van oudere Axelse ge
slachten. Dat zü hun oudere rech
ten hier thans niet geldend ma
ken, waardeer ik.
Wanneer men zich opmaakt om
in Axel te gaan feestvieren komen
als vanzelf beelden uit de kinder
jaren naar voren en doemen her
inneringen op aan verhalen die
men van ouders en grootouders,
van een praatgrage tante of een
historisch geïnteresseerde oom
heeft gehoord.
Staande tegenover U, meneer de
burgemeester, groeperen die beel
den en herinneringen zich als het
ware om de burgemeesters van
vroeger en nu.
Ik beperk mij vandaag hoe
aanlokkelijk het ook is zich in de
50-jarige geschiedenis te verdie
pen tot de laatste 75 jaar.
Uit de verhalen komt dan aller
eerst naar voren burgemeester
Quarles van Ufford, regent van de
oude stempel, wonend waar nu
VisserKoole is gevestigd en waar
omstreeks de eeuwwisseling de
winkel van Gast was, die het pand
voor ƒ2000 kocht van burgemees
ter Quarles. Deze burgemeester
reed in een eigen equipage met
koetsier en palfrenier, in welke
de laatste kwaliteit de latere post
bode Jan Eekman dienst deed.
De Noordstraat was een deftige
straat, waarin de kinderen niet
mochten spelen; dat gebeurde in
de Molenstraat, de Kerkdreve en
het achterommetje.
De volgende burgemeester,
grootvader Oggel, tevens grossier,
reed nog wel in een eigen rijtuig,
een Engelse buggy, doch hij men
de zelf zijn paard, al droeg dit dan
een zilveren bit. Wilde deze bur
gemeester met een koetsier rijden
in een 4-wielig rijtuig, dan moest
hij zich, evenals de andere notabe
len ik denk aan de wethouders
van zijn dagen grootvader notaris
Dregmans en Lemaitre laten
rijden door de stalhouders Van
Dixhoorn en later Jan Scheele of
de familie Wiemes. Het is in die
tijd, dat: meester Verbrugge de
historische woorden sprak: „Wie
mes, rijdt langzaam, ik geniet."
Als er sneeuw ligt, rijdt groot
vader Oggel zijn arreslee, het
paard getooid met sierlijke plui
men en klinkende bellen.
Andere burgemeesters doemen
op:
Huizinga, een eersteling van hen
die uit de middenstand door poli
tieke activiteit tot het burgemees
tersambt word geroepen; de eer
ste „full-time" burgemeester. Een
vooruitstrevend man, al verwissel
de hij later Terneuzen voor Axel,
hetgeen onze ouders hem nimmer
hebben vergeven. Was hij als bur
gemeester van Axel geporteerd en
actief werkzaam t.b.v. de oprich
ting van een Christelijke H. B. S.
te Axel, burgemeester van Ter
neuzen geworden bewerkstelligde
hij dat aldaar op korte termijn een
Rijks-H. B. S. tot stand kwam, het
geen velen van ons noodzaakte
jarenlang dagelijks heen en weer
té treinen of te fietsen.
Don Hollander, vorstelijke figuur
in kinderogen, een ware burger
vader, speciaal zoals hij rich „ma
nifesteerde" in de woelige dagen
tóen in het begin van de eerste
wereldoorlog Axel overstroomd
werd door Belgische vluchtelingen;
een burgemeester met een lieve
burgemeestersvrouw, die zelfs ver
droeg dat haar zonen met hun
vriendjes ketelmuziek maakten
met pannen en deksels onder haar
raam.
Blok, evenals Den Hollander
voortgekomen uit ambtelijke
kring, een minzaam mens, wande
lend in Axel's straten; alleen zijn
Groenendaler was de gezworen
vijand van vele andere honden.
Smallegange, drager van oen
goed Zeeuwse naam, doch alleen
als representant van de onder
drukking vermeldenswaard in
deze reeks;
Van Oeveren, door het verzet
van dominee burgemeester ge
worden, actief in de wederopbouw
en de uitbouw van Axel.
En thans U burgemeester Van
Djjke, weliswaar geen Axelaar,
maar toch, evenals uw voorgan
ger, Zeeuw en deze burgemeester
rijdt zelf zijn auto.
Heeft onder burgemeester Den
Hollander de eerste uitbreiding van
Axel „buiten, de wallen" 'plaatsge
vonden, onder het voortvarend
bestuur van de volgende burge
meesters en gemeenteraden, is
daarna Axel wezenlijk van karak
ter en structuur veranderd. Veel
van het eigene is verdwenen.
Jammer? Enerzijds ja, want veel
van het romantische ouderwetse is
overgegaan in de nieuwe koele
zakelijkheid. Anderzijds neen, want
Axel heeft bewezen geen dode
stad te zijn, want een stad die leeft
bouwt aan zijn toekomst.
Daarom is het silhouet van Axel
gewijzigd. Dit silhouet staat ge
grift in onze herinnering. Want
jarenlang hebben wij het, veelal
onbewust, gezien wanneer we van
of naar school, van of naar ons
werk,, liepen omfietsten.
Axel is gegroeid buiten zijn wal-
len. Dit te constateren en te stel
len is geen nieuws. Immers op
het programma van de festivitei
ten en demonstraties rijn twee
wapens van Axel vermeld. Het
oude van een ommuurde stad met
drie torens en twee vaandels en
het ons zo vertrouwde: Axel sleu
telstad. Dit reeds in 1817 bevestig
de wapen is voor verleden en toe
komst bijzonder zinvol.
De chevron herinnert aan het
edel geslacht 'van Cistelle, heren
van Axel en Zuiddorpe.
De drie kleine sleutels geven er
getuigenis van dat de oude heer
lijkheid, stad met eigen rechten is
geworden.
De leeuw uit het Gentse wapen
bewijst de band met Vlaanderen.
De twee grote sleutels, het oor
spronkelijk wapen van Axeler Am
bacht vormend, dat in 1565 door
Philips II (van wie we anders wei
nig goeds vernemen), met Axel
onder één bestuur werd verenigd,
bewijzen dat stad en land één rijn.
De Sint Jacobsschelpen, de tro
fee welke Joost van Gistelle als
reiziger naar het Heilige Land
mocht voeren, bewijzen dat hij
daarbij door Axelaars zal zijn ver
gezeld.
Het wapen als geheel legt er
getuigenis van af dat Axel reeds
vroeg geen in zichzelf besloten
stad meer is geweest, doch altijd
heeft open gestaan zij het soms
node voor invloeden van buiten
en het contact daarmede niet heeft
geschuwd.
door
MILLY
GANZ
10)
(Nadruk verboden.)
„Daar hebt u bijvoorbeeld de
rijke Spengelman. Die heeft het
zo ver gebracht, dat hij nu vier
huizen bezit, doordat hij mensen
die in nood geraakt zijn meest
al alleenstaande vrouwen op
een huichelachtige, geraffineerde
wijze van hun huis en bezit wist
te beroven. Maar die aartsschelm
zit in Gods huis op de eerste rij
en verbergt het spitse roofdie-
rengezieht achter zijn hoed, als
hij, veel langer dan wie ook, zit
te bidden. Maar voor zijn hele
godsdienstigheid geef ik geen
cent. Boze tongen bezweren, dat
hij na vier glazen wijn over onze
mooie kerk spreekt als over die
„bidsehuur". Maar omdat hij zo
dikwijls in die „bidsehuur" zit,
vindt hij altijd weer goedgelo
vige mensen, die hem op een
goedkope manier aan een nieuw
huis helpen. Zo zijn ze hier nu
eenmaal in de gemeente - vroom
en rechtschapen is vóór alles
degene, die men op zondag open
lijk ziet bidden! k weet er alles
van, want mijn kerkstoel heeft
mij het baantje van nachtwaker
bezorgd. Wat zegt u daar wel
van, dokter?"
Christen zei helemaal niets.
Hij was klaar met de behande
ling van de vinger en stuurde
de waggelende nachtwaker maar
zo gauw mogelijk weg.
Toen de deur zich achter de
man had gesloten, zette hij de
vensters wagenwijd open om de
jeneverlucht en de achterklap
naar buiten te laten. Zwaaiend
met een grote handdoek liep hij
kriskras door zijn heiligdom. Dat
hij daarbij een gipsen eskulaap
tegen de grond gooide, deerde
hem niet integendeel! Volgens
hem was dit sieraad van zijn
schrijftafel een ontsporing van
de goede smaak van zijn vrouw,
die meende, dat ieder vertrek,
waar in haar man werkte, de
kentekenen van zijn beroep
moest dragen. Zij was ook zo
trots op haar dokter! Hij hoefde
nu gelukkig nog maar één pro
bleem van die aard op te lossen:
de pijnloze verwijdering van de
wandspreuk, die in rode en
blauwe letters sinds gisteren de
wachtkamer sierde en die tot
tekst droeg: „Leer lijden zonder
te klagen".
Gedurende die stille bespie
gelingen had de dokter zijn
spreekkamer behoorlijk gedesin
fecteerd. Nu deed hij een beetje
aarzelend de deur naar de wacht
kamer op een kier open en keek
naar binnen maar de leegte
van de kleine ruimte gaapte hem
tegen. „Dat haal je de koekoek!"
mopperde hij teleurgesteld voor
zich heen. „Met die idiote spreuk
tegen de muur! Als er patiënten
gekomen zouden zijn, zouden ze
ook wel weer het hazepad geko
zen hebben!"
Met een zuchtje gleed hij in
zjjn oude jas „van het jaar nul"
en kuierde de tuin in.
Mila liep daar al tussen de
perken te wandelen. Zij leek erg
tevreden, alsof mijnheer haar ge
maal vandaag al sommen geld
verdiend had.
Toch kan ik iets van haar le
ren, dacht Christen en probeerde
er eveneens goedgemutst uit te
zien.
De tuin was niet groot, maar
hij was werke);;k erg aardig. Hij
was omgeven door hoge muren,
zodat men veilig verborgen was
voor nieuwsgierige ogen. Als
men op bankjes naast de vlier
struik zat, kon men zich gemak
kelijk verbeelden, in een groene
kamer met een blauw geschil
derd plafond te zijn.
Het duurde niet lang, of ook
Christen was weer helemaal ver
geten, dat hij nog altijd volko
men werkloos was. Hij. knielde
met Mila 'bij de geraniums neer
In sterkere mate dan vroeger is
de innerlijke en uiterlijke groei de
laatste tientallen jaren geweest,
toen Axel wezenlijk is gegroeid
buiten zijn wallen. Axel heeft nu
een bos, een villawijk. Ons kreek
je, met één badhokje voor de
heren Kruysse, Bom, Jens en
Dregmans, is een modern zwem
bad geworden.
Axel van vroeger... en wij zien:
De Markt met de Nederlands
Hervormde pastorie en zijn bewo
ners, de visafslag, het brandspuit-
huis; de Noordstraat als een def
tige straat;
de burgemeesters met hun veld
wachters in de straten en de
marechaussee te paard langs aller
Heren wegen;
de meesters en de bovenmees
ters in de school op de Armendijk,
in Nieuwstraat en Schoolstraat, en
wij graag daarbuiten als het ge
lukt was „achter d'aage te lopen",
onze vrijheid demonstrerende met
de kreet tot een binnenzittend
vriendje „Bram kom eruut dan
krieg je een boteram mee suker";
't verloren hoekje, de Kaaiwallc,
t Gat van Dirk de Blaay in Axel,
de Buthdijk, de Verkorting en 't
Kreekje daarbuiten;
Concordia met meester Minjon
of Blansaert, de werklieden-mu-
riek en zangvereniging van Maar
ten Marjjs, Hosanna van Piet
Brakman concerterend op de
markt of een stille avond met een
harmonicaspeler op het Plaatje of
in de oude stad.
Zo komen de beelden bij deze
reünie. Beelden van feesten in
Axel:
100 jaar onafhankelijkheid;
anti-annexatiefeesten;
350 jaar bevrijding van het
Spaanse juk;
bevrijdingsfeesten.
Het zjjn helle uitschieters in
oplichtende herinneringen.
Daarom, meneer de burgemees
ter, zijn de oud-Axelaars graag
vandaag hier gekomen, om de
jaardag van Axel mee te vieren.
In de korte schets van uw voor
gangers zagen wij de wisseling dei-
tijden, de veranderingen, de evplu-
tie in stad en land van Axel als
het ware geïncorporeerd.
De tijden veranderen en wij met
hen, zegt het spreekwoord. De
burgemeester met eigen équipage
is na die met het tweewielig eigen
rijtuig, de te voet gaande en per
fiets rijdende burgemeester, nu ge
worden de burgemeester met een
eigen auto. Moet ik nu wensen
dat Axel zó groot zal worden, dat
de burgemeester van Axel even
als die van Den Haag s rij den zal
in een grote dienstauto met
chauffeur? Dan zou de geschiede
nis zich, weliswaar aangepast aan
de vooruitgang, toch herhalen.
Onze wensen, meneer de burge
meester, gaan echter niet in de
richting van een zeer groot Axel,
want dan zou er van ons Axel
weinig zijn overgebleven. Wel
gaan onze wensen naar een door
God rijk gezegend, harmonisch
groeiend, welvarend Axel. waarin
gelukkige mensen wonen, een
Axel waarin (naar het oud-testa-
mentische woord)
de zonen zijn als planten, hoog
opgegroeid in hun jeugd,
de dochters als hoekstenen zijn
gebeeldhouwd als voor een
paleis,
de winkelen vol zijnde, de ene
voorraad na de andere uitge
ven,
de kudden bij duizenden wer
pen en bij tienduizenden op de
hoeven vermenigvuldigen.
geen inbreuk, geen vlucht, geen
geschreeuw is op de straten.
Wij zullen echter niet met een
wens volstaan, doch willen U te
vens een geschenk van ons allen
aanbieden.
Men vraagt een jarige om een
verlanglijstje. Nu is uw verlang
lijstje een symptoom van de tijd.
Vraagt het bruidspaar aan
familie en kennissen tegenwoordig
om gezamenlijk mee te werken om
tafelzilver, tafel Gero, in de ge
wenste aantallen en soort te ver
krijgen; de wens van Axel gaat
uit naar een door velen gezamen
lijk geschonken carillon.
De oud-Axelaars willen daaraan
graag een klokje bijdragen. Aan
gezien de door ons te schenken
klok nog niet gereed is (en ook
de vraag openstaat of het gehele
carillon er zal komen), mag ik U
hierbü namens een aantal oud-
Axelaars, symbolisch, een klokje
aanbieden. Aan de gemeente-ont
vanger zal ik het bedrag dat uit
eindelijk zal zijn bijeengebracht en
dat momenteel ƒ1170 bedraagt,
overmaken.
Op het. klokje is gegraveerd:
Carillon Axel stad
1213—1963
De oud-Axelaars.
De oude band, bleef steeds in stand.
Gaarne zouden wij zien dat t.a.t.
op „onze" klok in de beiaard, een
zelfde randschrift zou worden ge
steld.
Moge voorshands de tafelbel een
plaats en functie krijgen in het
huis der gemeente en moge latei-
de klok van de oud-Axelaars van
uit de stadhuistoren haar wellui
dende functie vervullen harmo
nisch samenklinkend met de klok
ken geschonken door de huidige
bewoners van stad en land van
Axel, symboliserend dat allen één
zijn in genegenheid jegens „hun"
Axel.
De oud-Axelaars maken het ge
dichtje tot het hunne, dat een
van mijn oud-ooms, die ca 100
jaar geleden naar Amerika ver
trok, vandaar aan zijn moeder
zond:
Van al de landen op deez' aard
Is Zeeland mij het meeste waard
Dat land zo rijk aan zegen
Vegeten zal ik nooit dat land
Gelegen aan der Schelde strand
om ze te stekken. Zij stelden
zich voor, hoe de zelf getrokken
planten het volgend jaar voor
alle vensters hun rode pracht
zouden laten stralen en het ver
weerde huis een vriendelijk uit
zien zouden geven.
„Ik denk dat ik uit de oude
kisten en ruiten die er nog staan
een broeibed maak", zei de dok
ter royaal. „Dan zul je eens
zien, hoe ze allemaal opschieten!
En als mest zal ik juffrouw
Schneiter om wat kippenmest
vragen. Mooi, dat men patiënten
heeft, van wie zoiets kan krij
gen. Dat wil zeggen: duivenmest
zou eigenlijk nog beter zijn. Wat
denk jij, Mila?"
Kippen- en duivenmest van
jufrouw Schneiter! Mila kon niet
eens direct antwoord geven, ze
moest daarom lachen en plotse
ling legde zij haar armen om het
hoofd van haar man en kuste
hem, toen zij weer een beetje
tot zichzelf gekomen was, alle
verdere tuinbouwkundige ge
leerdheid van de lippen weg.
Stralend stond de zon in de
oude tuin en een kleine hagedis
met groene rugschilden keek
met zwart-blinkende oogjes van
de muur naar beneden op het
jonge geluk van dokter Joost
Christen.
Na het eten kwam er een
vrouw met haar jongetje van
acht jaar de spreekkamer in. 't
Was een ventje met rode haren
en hij zag zo bleek, dat zijn tal
rijke zomersproeten scherp tegen
de witte huid afstaken. Zijn
hand die met lappen omwikkeld
was beefde. (Wordt vervólgd.) 'k Heb daar veel goeds verkregen.
