1/ Chroesjtsjov wijkt niet voor Mao's eisen China zal druk op Rusland uitoefenen voor atoomwapens Kardinaal Montini tot Paus gekozen Franse vloot aan NAVO-opperbevel onttrokken Het weer Heftige tegenstand van de Koerden Enkele geschilpunten weggenomen worden moeten nog m m mm ZON- en MAANSTANDEN ZATERDAG 22 JUNI 196S 19e Jaargang No. 5943 ZUID-AFRIKAAN VAN CONFERENTIE UITGESLOTEN HOOGWATER Radio De Koek PROF. PEN: BETEKENIS VAN DE E. E. G. NIET OVERSCHATTEN RUSSISCPIE PARTIJSECRETARIS GEKOZEN PAUSKRONING OP 30 JUNI Niet van invloed op de samenwerking WS™nrnTCHT Frankering WJ Abonnement: Temeuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van Qe Sande Redactie, adresNoordstraat 5557 Administratie-adresSmidswa) Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand r2,per week 48 et. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Fersehtfnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs pen mm 16 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties '(géén handels, advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties Mj vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Het Centraal Comité van de Russische Communistische Partij heeft kennelijk de tactiek bepaald waarmee de Chinese delegatie tegemoetgetreden wordt die volgende maand in Moskou een aan tal idologische geschillen komt uitpraten. Het komt er op neer dat er niets uitgepraat wordt, maar dat de Chinezen voor de keus worden gezet Chroesjtsjovs principes toch maar te aanvaarden of de verantwoordelijkheid op zich te iaden een splitsing in de vanouds „als uit één steen gehouwen" eenheid in het socialistische kamp, zoals dat heet, teweeg gebracht te hebben. Zowel de Chinezen als Croesj- tsjov zelf hebben de vergadering van het Centraal Comité met de gebruikelijke methoden proberen te beïnvloeden. De Chinezen met nogmaals een potige brief waar- in Moskou alle fouten verweten werden die een communist maar tegen de leer van Marx en En gels kan begaan. Chroesjtsjov met een ruimtestunt van weer grotere allure dan de vorige, juist op dit moment zeer ge schikt om het zelfvertrouwen der Russen voor zover nodig nog eens extra te schragen. GEEN ONGELUK MAAR OPZET De behandeling van de Chinese brief geeft aan hoe men in Mos kou denkt te reageren op de klachten van Mao Tse-Toeng. De brief wordt niet gepubliceerd in Rusland, omdat de Chinezen daarin de belangrijkste passages van de twee grote bijeenkomsten van communistische partijen die van 1957 en van 1960 zou den hebben vervalst. Niet per on. geluk verkeerd begrepen, maar met kwade opzet verdraaid. Op een dergelijke basis met een ant woordbrief reageren acht het Centraal Comité beneden zijn waardigheid: op valse argumen ten past slechts een minachtend afwijzend zwijgen en beslist geen discussie. Dat komt erop neer dat ook met de Chinese de'egatie die beslist zijn nu al zo vaak en zo scherp geformuleerde klachten niet zal herzien niet gepraat Als West-Duitsland zou deelnemen aan de Navo-kernmacht De Britse oppositieleider Ha rold Wilson heeft vrijdag in Londen verklaard dat de Sowjet- Jeiders hem hadden gezegd dat zij „onder ondraaglijke druk van China voor atoomwapens" zouden komen wanneer West-Duitsland zou deelnemen aan de NAVO- kernmacht. De labourleider zei dit in een artikel in Daily Herald over zijn bezoek aan de Sowj et-Unie en De ILO-conferentie De internationale arbeidscon- Cerentie in Genève die door 41 landen wordt gemeden als pro test tegen de deelneming van Zuid-Afrika, heeft vrijdag beslo ten de vertegenwoordiger van de Zuidafrikaanse werknemers, J. H. Liebenberg, van de con ferentie uit te sluiten. Eerder op de dag hadden honderden afge vaardigden de vergaderzaal ver laten toen de vertegenwoordiger van de Zuidafrikaanse regering 't woord nam. Er bleven slechts 150 afgevaardigden zitten van de 1.087 die aanwezig waren toen de conferentie begon. ZATERDAG 22 JUNI v.m. n.m. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 2.05 2.30 2.40 3.05 3.20 3.45 3.30 3.55 ZONDAG 23 JUNI v.m. n.m. Breskens 2.53 3.14 Terneuzen 3.28 3.49 Hansweert 4.08 4.29 Walsoorden 4.18 4.39 MAANDAG 24 JUNI v.m. n.m. Breskens 3.40 3.57 Terneuzen 4.15 4.32 Hansweert 4.55 5.12 Walsoorden 5.05 5.22 ZON MAAN op onder Op onder 22 4.19 21.04 5.18 22.05 23 4.20 21.04 6.21 22.53 24 4.20 2L04 7.31 23.30 25 4.20 21.04 8.43 „83.58 zijn gesprekken met premier Chroesjtsjov. Wilson zei dat de Sowjetrusische regering zijn voorstel tot onderhandelingen tussen Oost en West voor een overeenkomst ter voorkoming van verspreiding van kernwapens heeft aanvaard. „Zij zijn er ge brand op het is hun enige antwoord op de Chinese ambi ties op atoomgebied maar zij zullen iedere „multilaterale" of „multinationale" kernmacht, zo als door Washington is voorge steld, als schending van een der gelijke overeenkomst beschou wen". 'kan worden, behalve in de com- mandotoon van „laat uw ver keerde opvattingen varen". Iets wat de Chinezen beslist niet zul- i ]en doen. Hoe het nu verder moet is niet te voorzien. VERDERE SPLITSING? Men moet er zeker op rekenen dat er ruzie tussen Moskou en Peking zijn weerslag zal hebben in de communistische wereldbe weging; beide partijen in het ge ding zullen medestanders in an dere landen pogen te bewegen tot een uitspraak aan wiens zijde ze staan, die van Mao of die van Chroesjtsjov. Wat daarvan weer de gevolgen zullen zijn is duister maar de strateeg Chroesjtsjov zal ervan overtuigd zijn dat de gevolgen vor hem niet ernstig zullen zijn, anders zou hij het beslist zover niet laten komen. Hij moet de zekerheid hebben dat ook als er in feite twee communistische kampen zijn, dat van Moskou nog altijd de toon zal aangeven, ook of wellicht vooral daar waar eco nomische bijstand van node is, die nu eenmaal beter door hem dan door de Chinezen gegeven kan worden. Het gevaarlijke voor he is dan alleen dat hij volgelingen min of meer koopt, inplaats dat ze hem uit principe volgen. Dat houdt altijd het risico in dat er eens een hogere bieder 'komt. Hoe dan ook, er is een eind gekomen aan de periode waarin de Russische premier min of meer geringschattend sprak over het geschil met Peking als iets dat vrijwel de moeite niet waard was. Uit de acties van het Centraal Comité blijkt dat men het geschil aanvaardt, zeer ernstig acht en niet van zins is een duimbreed toe te geven teneinde te voorkomen dat het zich nog verder toespitst. (Nadruk verboden.) De Londense politie heeft het fotomodel Christine Keeler, vriendin van oud-minister Profumo, een speciale be scherming gegeven na ver scheidene telefonische drei gementen, dat zij van het leven zou worden beroofd. Noordstraat 102 - Telefoon 8128 Terneuzen Conferentie van economen Prof. J. Pen heeft vrijdag op een conferentie van economen uit zeven Europese landen en de Verenigde Staten te Reckling hausen (West-Duitsland) ver klaard, dat men de economische uitwerking van de E. E. G. niet moet overschatten.' De Europese integratie leidt tot een vrij ver keer in die economische takken waarvoor de concurrentiever houdingen principieel weinig ver schil maken. Dat zijn weliswaar de meeste, zo zei hij, doch de andere die bescherming en sub sidies nodig hebben zullen zo veel te sterker verdedigd wor den. Prof. Pen wees in dit. verband op de landbouw en merkte op, dat het Duitse verzet tegen de Europese landbouwpolitiek in Nederland al een nieuw woord heeft doen ontstaan, t.w. „Reh- winkeien" (naar Edmund Reh- winkel, de voorzitter van de Duitse boerenbond) President Leonid Brezjnqv van de Sowjet-Unie is vrijdag gekozen tot secretaris van het centrale partijcomité,evenals Nicolai Podgorny, die lid is van het presidium van de Opperste Sowj et. Eerste partijsecretaris is, zo als bekend, premier Chroesjt sjov. Tot Paus is gekozen kardinaal Giovan ni Battista Montini, de 65-jarige aarts bisschop van Milaan, die als Paus de naam Paulus de Zesde zal dragen. Paus Paulus de Zesde zal op 30 juni plechtig worden gekroond in de Sint Pie- ter, zo is door een woordvoerder van het Vaticaan meegedeeld. Kardinaal Giovanni Montini was reeds van het begin af vanwege zijn prakti sche werk als zielzorger en zijn dertig jarige ervaring in het pauselijk staats secretariaat plus zijn ietwat naar pro gressief neigende tussenpositie tussen progressieven en conservatieven in het kardinaalcollege als één der meest serieu ze kanshebbers voor het pausschap» aan gezien, temeer daar hij rechtstreeks bij de voorbereidingen van het concilie was betrokken. Kardinaal Montini werd 16 augustus 1897 geboren te Concesio, pries ter gewijd in 1920 en benoemd tot kape laan. Maar spoedig studeerde hij aan de pauselijke diplomatenschool, nadat hij daarvóór reeds gedoctoreerd was in het kerkelijk recht en in de theologie. In 1922 werd hij een jaar naar het bui tenland gezonden, namelijk als attaché in Warschau, waarna zijn werk aan het staatssecretariaat begon en dertig jaar zou duren. In 1936 werd hij daar sub secretaris, in 1944 met de latere kardi naal Tardini pro-secretaris. In 1953 wei gerde hij het kardinaalsschap, maar Pius XII benoemde hem in Milaan een kardi naalszetel. 15 december 1958 werd Mon tini tot kardinaal gecreëerd. Een woordvoerder van het Franse ministerie van Buiten landse Zaken heeft vrijdag op een persconferentie te Parijs meegedeeld dat Frankrijk de NAVO er officieel in kennis van heeft gesteld dat het zijn vloot- eenheden in de Atlantische Oce aan aan het NAVO-opperbevel in dit zeegebied heeft onttrok ken. Het Franse besluit is 15 dezer ter kennis van de te Washing ton zetelende militaire Navo- commissie gebracht. Dit ge schiedde naar aanleiding van een verzoek om inlichtingen, dat de commissie aan de Navo leden had gezonden en waarin gevraagd werd naar de staat hunner strijdkrachten. „Het is volkomen normaal dat, nu de Franse Middellandse- Zeevloot aan het Navo-opper- bevel is onttrokken, hetzelfde zou geschieden met de Franse marine-eenheden in de Atlanti sche Oceaan. Er heeft thans een hergroepering van deze een heden plaats", aldus de woord voerder. Eerder in dit jaar is medege deeld dat het overgrote deel der Franse Middellandse-Zeevloot, dat Toulon tot thuisbasis had, in het vervolg op de Atlantische marinebasis Brest zou zijn ge baseerd. De woordvoerder legde er de nadruk op ,dat het Franse besluit op geen enkele wijze van invloed zal zijn op de samenwerking van Frankrijk met zijn NAVO-bond- genoten. „Frankrijk heeftver plichtingen buiten de NAVO, die het mogelijk maken dat het, ter nakoming daarvan, zijn marine eenheden ter beschikking moet hebben. Deze verplichtingen vloeien met name voort uit de verdedigingsovereenkomsten, die Frankrijk met de Frans spre kende Afrikaanse landen heeft gesloten", aldus de woordvoer der. Hij wees er verder op dat er geen politieke betekenis aan het Franse besluit moet worden ge hecht. OPKLARINGEN. Het K.N.M.I. deelt mede: Tussen IJsland en Schotland bevindt zich een lagedrukgebied dat boven onze omgeving een zuidwestelijke tot westelijke wind veroorzaakt waarmee luoht van polaire herkomst wordt aange voerd. De zuidelijke begrenzing van deze lucht wordt gevormd door een front dat zich uitstrekt van Midden-Duitsland via België naar het Kanaal. Ten zuiden van dit front bevindt zich warme ludht waarin de middagtempera- tureh oplopen tot 25 a 35 graden. De eerder genoemde depressie vult op waardoor de wind gelei- dfiljjh afneemti Er worden opkla ringen verwacht, maar plaatse lijk kan ook nog een bui tot ont wikkeling komen. In het tempe- ratuursverloop komt weinig ver andering. meegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Opklaringen Opklaringen, maar ook enkele verspreide buien. Overwegend matige wind tussen zuidwest en west. Weinig verandering in temperatuur. De woordvoerder van het Franse ministerie van Buiten landse Zaken besloot: „De sa menwerking tussen de Franse en de geallieerde marine-een- heden in de Middellandse Zee is nimmer zo vruchtdragend en doelmatig geweest als na het tijdstip, waarop de Franse vloot- eenheden aan het NAVO-bevel in deze zee werden onttrokken, het geval is geweest". Nöeh in NAVO-kringen, noch in die van het geallieerde hoofd kwartier voor Europa,, wilde of ficieel contmentaar op jiet Fran se besluit geven. Er werd echter in kringen van de Westerse verbondenen te Parijs van vele zijden verno men dat Frankrijks beslissing met teleurstelling en ongerust- heir is ontvangen. Reuter meldt uit Washington, dat een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken uiting heeft ge geven aan de „teleurstelling" van het ministerie over de Fran se stap. Hij voegde hier echter aan toe: „Het aan het NAVO- bevel onttrekken van de Franse vlooteenheden in de Atlantische Oceaan en Het Kanaal behoeft niet van groot militair belang te zijn. Het gaat er om of de Fran se marine-eenheden op peil blij ven en in geval van oorlog-be schikbaar zijn voor de verdedi ging van het Westen. En de Franse regering heeft tegenover de NAVO te kennen gegeven dat dit nu en in de toekomst het geval zal zijn", aldus de woord voerder. De 37-jarige gevangene Char les Harker in Philadelphia (Pennsylvania) heeft gerech telijke toestemming gekregen een dag langer in de gevan genis te blijven omdat hij dan tegelijk met de andere gevangenen van zijn school klas zijn diploma middelbaar onderwijs kan ontvangen. Sedert zijn benoeming tot. aartsbisschop heeft kardinaal Montini zich bijzonder gericht tot de mensen buiten de kerk. Hij steunt de moderne vakbe weging en het lekenapostolaat. Heroriëntering der priesters acht hij een belangrijke taak om de zielzorg aan de noden van deze tijd aan te passen. Zijn be doeling is een vruchtbare sa menwerking te creëren tussen priester en leek. Zijn bijzondere zorg gaat uit naar de arbeiders. Ofschoon kardinaal Montini bijzonder actief is en effectief werkt, maakt hij nooit de in druk van haast. Hij treedt bij zonder hoffelijk en diplomatiek op. Paulus de Zesde is de 264ste Paus. Hij is tenger van gestalte, herinnert aan de verschijning van Leo de 13de of Pius de 12de, eerder dan aan die van de over leden Paus Johannes de 23ste. Een oorverdovend gejuich steeg op vanaf het St. Pieters plein toen de nieuwe Paus tegen half één gistermiddag op de loggia in de voorgevel van de Sint Pieter verscheen. Met een voudig gebaar, een van aandoe ning bleek gelaat, maar duide lijke stem gaf hij zijn eerste zegen (Urbi et Orbi „Voor stad en wereld".) Volgens degenen die hem van zeer nabij kennen 'is de indruk die men van kardinaal Montini van nabij kreeg een veel actie vere dan wanneer mén hem op een afstand, waarneemt. In zijn blauwe ogen onder de borstelige zwarte wenkbrauwen is dan een levendige uitdrukking waar te nemen. Hij heeft een hoog voorhoofd en een lange, welgevormde neus. Zijn lippen houdt hij vast geslo ten en geven een indruk van wilskracht. De verkiezing van de nieuwe Paus, afkomstig uit de gegoede burgerij uit Noord-Italië als zoon van een Rooms-Katholieke afgevaardigde, die zich op het terrein van het maatschappelijk werk bewoog en in 1925 zijn mandaat neerlegde om tegen het fascisme in de oppositie te gaan was aangekondigd te 11.22 uur door een witte rook wolk uit de schoorsteen van de Sixtijnse kapel, waar vijf stem mingsronden, vier op donderdag en één op vrijdagochtend, vol doende bleken te zijn geweest. Na het geven van de zegen ging de nieuwe Paus naar zijn apartementen. Hij heeft zich nog kort geleden in een preek uitgesproken voor voortzetting van de gedragslijn van wijien Paus Johannes XXIII. Radio-Bagdad heeft vrijdag voor het eerst melding gemaakt van zeer heftige tegenstand, die het Iraakse leger ontmoette in de strijd tegen de Koerdische op standelingen. Een groot aantal opstandelingen is thans samenge trokken in verscheidene streken in het gebied van Taktak en ten westen van Koisandjak. Het communiqué voegt hier echter aan toe, dat de Iraakse strijdkrachten hun opmars voort zetten. Het communiqué, dat korter was dan gewoonlijk, geeft ver volgens een opsomming van vijf tien dorpen die zich hebben over gegeven en hun wapens hebben ingeleverd. In Londen wordt uit diploma tieke bron vernomen, dat de spoorwegverbinding tussen Bag dad en Kirkoek sedert 48 uur is verbroken. Langs de spoorweg wordt hevig gevochten tussen de Koerdische opstandelingen en eenheden van de nationale Baa- thistische garde. Ook in de om geving van Mosoei wordt hevig gevochten. De overheersende indruk in Londen is dat de Iraakse strijd krachten, die in de strijd op de vlakte sterker zijn, in het ge bergte niet tegen hun tegenstan ders op kunnen omdat deze het terrein door en door kennen en zich gemakkelijker verplaatsen. Zes mannen, die volgelingen van de Koerdische guerillaleider Barzani de „Rode Moelah", worden genoemd, zijn door een militaire rechtbank in Mosoei in Noord-Irak ter dood veroordeeld. Zij zouden in augustus vorig jaar een legerkonvooi in de bergen hebben aangevallen en daarbij drie soldaten hebben gedood. Acht andere beschuldigden kre gen gevangenisstraffen. Het Iraakse leger heeft meege deeld dat de troepen die tegen de opstandige Koerden zijn op getrokken, tot ver in het noorden ■gevorderd zijn zonder verzet te ontmoeten. De kabinetsformatie De fractievoorzitter van de V. V. V., mr Toxopeus, heeft gis termiddag aan de kabinetsfor mateur, dr De Kort, meegedeeld, dat hij in een bespreking met fractieleiders tot een oplossing hoopt te komen van de nu nog bestaande geschilpunten. Dit ge sprek kan volgens mr. Toxopeus alleen plaats vinden als gekozen is op welke grondslag een kabi net zal worden gevormd. Hij is tot dit gesprek bereid en is vol vertrouwen over de afloop daar van. Mr Toxopeus heeft er nog eens op gewezen, dat het basis program van dr De Kort in zijn grote lijnen voor hem aanvaard baar is. Er is een aantal bezwa ren op punten, die dr De Kort als geschilpunten heeft aangeduid. Mr Toxopeus heeft er op ge wezen, dat zijn opvattingen over die punten in de informatie periode voldoende bekend zijn geworden. Mr Toxopeus heeft zijn standpunt in een brief aan dr De Kort meegedeeld en dit standpunt bovendien mondeling toegelicht. De bespreking van dr De Kort en minister Toxo peus duurde gistermiddag van kwart over vier tot tien voor zes. De woordvoerder van de ka binetsformateur, dr De Kort, heeft gisteravond meegedeeld, dat de formateur zich in het weekeinde zal beraden over de vraag of en zo ja welke oplos singen in nog bestaande geschil punten mogelijk en aanvaard baar zijn. Uiteraard beziet hij deze vraag thans op basis van een samenwerking van vier par tijen, aldus de woordvoerder. Zoals bekend zal de kabinets formateur hedenochtend om elf uur op Paleis Soestdijk verslag uitbrengen aan H. M. de Konin gin. De voorzitter van de P.v.d.A.- fractie in de Tweede Kamer, prof. Vondeling, heeft gister avond gezegd, dat de overeen stemming tussen hem en dr De Kort over 't basisprogram „vrij wel volmaakt" is. Er is wellicht enig verschil van Interpretatie mogelijk op twee punten, namelijk de pacificatie commissie voor het tweede TV- net en de paragraaf over de so ciale zekerheid. Op dit laatste punt staat volgens prof. Vonde ling onder meer niet geheel vast in welke mate rekening moet worden gehouden met te ver wachten adviezen van de S.E.R. De P.v.d.A. meent, dat de Wj«$ zondere commissie, die zich met de T.V. bezig zal houden uit moet gaan van de uitspraak van de Tweede Kamer over de nota- Scholten—Veldkamp. De V.V.D. daarentegen, aldus prof. Vondeling, heeft het moei lijk «iet het program. Op vijf punten is zijns inziens het basis programma van dr De Kort in strijd met het verkiezingspro gram van de V. V. D. Prof. Vondeling noemde: de bindingen (in hoeverre de Kamerfracties als geheel en de leden individueel gebonden zouden zijn aan een regeringsprogramma), de wo ningbouw, de televisie, de kin derbijslag, en een onderzoek naar de structuurhervorming van de ondernemingen. In leidende liberale kring bleek men van opvatting dat dr De Kort nu een politieke beslissing moet nemen. De besprekingen over het basisprogramma mogen geen keuze opdringen. Men weet nu wat men aan ons heeft zo deelde men mee. Je kunt niet boekhoudkundig uitmaken met welke partij je moet samen werken. Ook meent men in deze kring, dat spoedig duidelijk zal moeten worden wie minister-presidenl zal zijn. Als dr De Kort geen premier zal worden, is het zaak de toekomstige premier snel bij de formatiebesprekingen te be trekken.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1