Toxopeus en Beernink weigeren vijl
partijenformatie voor nieuw kabinet
Kennedy vraagt congres om grotere
waarborgen voor uitbreiding van
burgerrechten door negers
Russisch ruimtepaar geland
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
Ontbreken van sterke
oppositie een bezwaar
Dr DE KORT
BRENGT ZATERDAG
VOORLOPIG VERSLAG
UIT AAN
H. M. DE KONINGIN
ZON- en
MAANSTANDEN
BOURGUIBA WIJST
RUSSISCH VOORSTEL
VAN DE HAND
ISRAËLIËRS WORDEN
IN WEST-DUITSLAND
OPGELEID
KOMPLOT TEGEN
REGERINGEN VAN
GUATEMALA EN
NICARAGUA ONTDEKT
LUTHER KING DREIGT
MET MARS NAAR
WASHINGTON
uw moderne
wasmachine vraagt
om een speciaal sop
Mars
naar Washington
Betogende negers en
toeschouwers met
gummistokken en
elektrisch geladen staven
tiiteengejaagd
BLANKE SOLDAAT
IN WASHINGTON
DOOR NEGERS
GEDOOD
bij abonnement; Temeuzen
DireeteunHoofdredaeteur I. van de Sande
Redactie, adres? Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150 2073
Gironummer 38150
!^1e?!ntsprI*s: f6>~ "er Kwartaal: per
maand T 2,—; per weel? 48 et Lossr nrs 0 rt.
DE VRIJE ZEEUW
DONDERDAG 20 JUNI 1963
19e Jaargang No. 5941
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties '(gêên handels-
advertenties): 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 «ar.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 neer.
Mr Toxopeus, fractieleider van
de V. V. D. heeft, niede namens
mr Beernink, fractieleider van
de C. H. U.( woensdagmiddag-
medegedeeld, dat beide partijen
afwijzend staan tegenover een
vijf-partijenformatie voor een
nieuw kabinet.
Mr Toxopeus vertelde dit na
een bezoek aan de formateur dr
De Kort, aan wie hij een brief
overhandigde waarin zijn bezwa
ren als liberaal fractieleider te
gen een vijf-partijenkabinet
staan opgesomd.
In deze brief zegt mr Toxo
peus o.m. dat bij het ontbreken
ener noodsituatie het hem op
het ogenblik als uitgangspunt
onjuist voorkomt om een vijf-
partijencombinatie te maken. Hij
heeft er overwegend bezwaar
tegen, vooreerst omdat de vier
partijen die het huidige demis
sionaire kabinet vormen van
mening zijn, dat het gevoerde
beleid moet worden voortgezet.
Bij dit beleid was de Partij van
de Arbeid niet betrokken. Deze
partij, zo schrijft mr Toxopeus
heeft immers dit beleid steeds
fel gekritiseerd en in haar ver
kiezingsmanifest heeft zij een
gans ander beleid daartegenover
gesteld.
Samenwerking met de
P. v. d. A- kan tot
conflicten leiden
Mr Toxopeus schrijft verder:
„Afgezien van het feit, dat deel
name van de Partij van de Ar
beid onjuist zou zijn, is het ook
onwaarschijnlijk, dat, hoe ook
een program komt te luiden, van
een combinatie met de Partij van
de Arbeid een waarlijk voortzet
ting van het beieid-De Quay
mag worden verwacht. Met alle
waardering vooj- de arbeid van
dr Romme en uzelf, aldus mr
Toxopeus, moet het mij van het
hart, dat de formulering van een
program altijd ruimte laat voor
een verschil van interpretatie en
uitwerking, zodat het er vooral
op aan zal komen, vanuit welke
opvattingen het zal worden uit
gevoerd.
Veranderlijk
De depressie ten noorden van
Schotland vulde in de afgelopen
24 uur verder op. Een randsto-
ring, die hier te lande buien,
die plaatselijk van onweer ver
gezeld gingen, veroorzaakte,
trekt over Zweden weg. Van een
nieuwe Oceaandepressie maakte
zich een kerntje los, dat gister
avond over het Kanaal lag. Het
koerst in de richting van noord
Frankrijk en brengt voorname
lijk in het zuiden en midden van
ons land enige regen. Ook 't ko
mende etmaal blijven we ons in
de buurt van de scheidingslijn
tussen vrij warme vochtige en
wat koelere droge lucht bevin
den. Dientengevolge moeten we
rekenen op veel bewolking en
plaatselijk wat regen. Het tem-
peratuurniveau zal een weinig
hoger liggen.
meegedeeld doo rhet K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van heden
ochtend tot hedenavond
ONBESTENDIG.
Veel bewolking met tijdelijk
regen of motregen. Dezelfde
temperaturen of iets hogere.
Aanvankelijk zwakke verander
lijke, later overwegend matig
zuidwestelijke wind.
DONDERDAG 20 JUNI
Gezien het eerder gestelde
omtrent het standpunt van de
Partij van de Arbeid kan ik
mij niet wel voorstellen, dat
een samenwerking met die
partij niet tot ernstige conflic
ten aanleiding zou geven. Naar
mijn gevoelen wijst de verkie
zingsuitslag stellig niet naar
e-en meer socialistisch gericht
beleid, zodat het formeren van
een kabinet met de Partij van
de Arbeid een miskenning van
die uitspraak zou betekenen.
Mr. Toxopeus noemt voorts
een zeer zwaarwegend bezwaar
tegen een vijfpartijenkabinet het
ontbreken van een „redelijk
sterke oppositie in het parle
ment". De politieke discussie
dreigt zonder oppositie te wor
den verlegd naar de raad van
ministers, aldus mr. Toxopeus.
De openbaarheid van de dis
cussie en de besluitvorming, es
sentialia van ons parlement be
stel, zouden daardoor ernstig in
gevaar komen, zo meent mr.
Toxopeus.
Hij zegt voorts geen enkele
verwachting te hebben over eni
ge homogeniteit in een vijfpar
tijenkabinet. Zijn conclusie uit
een en ander is dat hij aan het
tot stand komen van een vijf
partijenkabinet thans niet zal
kunnen meewerken. Onder die
omstandigheden zo schrijft mr.
Toxopeus, acht hij zich ontheven
van beantwoording van de vra
gen op het gebied van het pro
gram.
Tijdens een persconferentie,
waarin mr. Toxopeus deze brief
na overleg met de formateur be
kendmaakte, zeide hij, dat zijn
visie op de grote lijnen van het
program aan de formateur wel
bekend is.
„Dit program staat mij in gro
te lijn, in zijn teneur, best aan.
Er is natuurlijk wel een aantal
punten, zo meende hij, waarte
gen hij ernstige en minder ern
stige bezwaren heeft. Hij heeft
er echter vertrouwen in, dat men
tijdens een gesprek met vier par
tijen tot „voor ons allen rede
lijke oplossingen" zal geraken.
Mr. Toxopeus zeide tenslotte
dat het niet zijn bedoeling was
zich te distanticiëren van hetgeen
hij voorheen heeft gezegd. Het
is evenmin zijn bedoeling om
middels deze brief in een oppo
sitiepositie te geraken.
De formateur, zo herhaalde hij
kent mijn zienswijze.
De liberale fractieleider hoopt
thans op versnelling van de pro
cedure. Hij verklaarde voorts de
A. R.-fractieleider, de heer Van
Eijsden, van de inhoud van zijn
brief en zijn verdere opvattin
gen op de hoogte te hebben ge
steld.
Antwoorden binnen
Gistermorgen ontving de ka
binetsformateur dr De Kort de
laatste antwoorden op zijn basis
program van de heren Van Eijs
den en Toxopeus.
In leidende politieke kringen
wordt er geen geheim van ge
maakt, dat op het ogenblik een
tamelijk complexe situatie is
ontstaan. De formateur immers
poogde een zo ruim mogelijke
basis voor een kabinet met vijf
partijen te vinden. Zijn basispro
gram moest daarom al tamelijk
„elastisch" zijn. Bovendien heeft
hij geïnformeerd naar de staats
rechtelijke en staatkundige visie
van de fractieleiders op een vijf
partijenkabinet alsmede naar de
al dan niet uniforme gedachten
daaromrent in de fracties. Nu
algemeen wordt aangenomen,
dat althans drie der antwoorden
niet ten faveure van een zo
breed mogelijke constructie zijn
uitgevallen, blijft de vraag in
theorie nog open wie door de
formateur als „vierde man" zal
worden uitgekozen. Daarna,
komen dan nog de zetelverde
ling en het uitkiezen van be
windslieden aan de orde.
CONCLAAF BEGONNEN
Woensdagmiddag om vijf uur is
in Rome het conclaaf ter verkie
zing van een nieuwe Paus be
gonnen.
Foto: In één van de kamers van
het Vaticaan, binnen de afgeslo
ten ruimte van 't conclaaf wach
ten honderden koppen en scho
tels, schalen, borden en glazen
e.d. om dienst te gaan doen bij
de maaltijden van kardinalen en
andere kerkelijke functionarissen.
.1
De formateur dr De Kort, is
thans in het bezit van het ant
woord van de vijf fractievoor
zitters. Ter bestudering hiervan
is de heer De Kort naar zijn
woonplaats Ulvenhout gegaan.
Het ligt in de bedoeling van
de formateur om zaterdag aan
staande des morgens om elf uur
voorlopig verslag aan H. M. de
Koningin uit te brengen.
v.m.
n.m.
Breskens
0.33
1.01
Temeuzen
1.08
1.36
Hansweert
1.48
2.16
Walsoorden
1.58
1.26
VRIJDAG 21 JUNI
v.m.
n.m.
Breskens
1.20
1.45
Temeuzen
1.55
2.20
Hansweert
2.35
3.00
Walsoorden
2.45
3.10
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
20
4.19
21.03
3.43
19.53
21
4.19
21.04
4.25
21.05
22
4.19
21.04
5.18
22.05
23
4.20
21.04
6.21
22.53
24
4.20
21.04
7.31
23.30
25
4.20
21.04
8.43
23.58
PROFUMO TERUG
IN LONDEN
-e voormalige Britse minister van
Defensie, John Profumo, die met
zijn vrouw, de vroegere bekende
actrice Valerie Hobson, een va
kantie buitenlands heeft doorge
bracht na het aan het licht ko
men van zijn gevaarlijke verhou
ding met het fotomodel Christine
Keeler, is dinsdag met zijn echt
genote in Londen teruggekeerd.
Foto: Begeleid door politie be
geeft Profumo zich hier van zijn
auto naar zijn huis aan Chester
Terrace in Londen.
President Bourguiba van Tu
nesië, die op het ogenblik in
Noorwegen is, heeft woensdag
het Russische voorstel om van
het Middellandse-Zeegebied een
kernwapenvrije zóne te maken
van de hand gewezen. Hij zei op
persconferentie in Oslo, dat aan
neming van dit voorstel „geen
enkel vraagstuk' oplost en ook de
oorlog niet zal afschaffen".
Twaalf officieren en manschap
pen van het Israëlische leger be
vinden zich op het ogenblik in
Rendsburg (Sleeswijk-Holstein),
waar zij bij een Westduits leger
onderdeel een opleiding volgen
voor een 40 mnwntitankwapen,
zo wordt uit bevoegde bron ver
nomen.
Op het Westduitse ministerie
van Defensie werd nader verno
men, dat het aanbod aan het Is
raëlische leger om stagiaires naar
Duitsland te zenden is uitgegaan
van het opperbevel van het West
duitse leger. De opleiding valt
niet binnen het kader van de mi
litaire hulp die door de regering
in Bonn aan bepaalde Afrikaan
se staten wordt verleend. Men
weigerde echter op het ministe
rie van Defensie te zeggen of er
ijog andere groepen Israëliërs
bij de „Bundeswehr" een oplei
ding volgen.
Communisten wilden
regeringen omverwerpen
De Minister van Binnenlandse
Zaken van Guatemala heeft
meegedeeld dat een communis
tisch komplot is ontdekt dat de
omverwerping van de regeringen
van Guatemala en Nicaragua be
oogde. Drie mannen en drie
vrouwen zijn gearresteerd en er
zijn wapens en munitie in be
slag genomen.
De samenzweerders, aldus de
minister, werd gesteund door
organisaties in Mexico en andere
landen. Een „vereniging van
vrienden van Nicaragua", die
haar zetel in Mexico heeft, had
haar steun aan de communis
tische samenzwering in Guate
mala toegezegd in ruil voor steun
aan 'n poging om de regering van
Nicaragua omver te werpen.
President Kennedy heeft gis
teren aan het congres gevraagd
om de rassenscheiding in hotels,
restaurants en plaatsen van ver
maak of winkels bij de wet te
verbieden.
Het voorstel werd door de
president gedaan in een speciale
boodschap aan het congres,
Nationaal monument ter
nagedachtenis aan
Koningin Wilhelmina
komt in Den Haag
Het comité van Advies, inzake
de oprichting van een nationaal
monument ter nagedachtenis aan
Koningin Wilhelmina heeft kort
geleden advies aan de minister
raad uitgebracht. Gelezen het
advies van het comité, heeft de
ministerraad besloten de ge
meente Den Haag aan te wijzen
als plaats, waar het nationale
monument voor de overleden
vorstin zal worden opgericht.
waarin hij vroeg
waarborgen voor de uitoefening
van de burgerrechten door ne
gers.
Het Russische persbureau Tass
meldde gisteren dat de ruimte
vaarders Bykovsky en Teresh-
kova met hun ruimtevaartuigen
Wostok 5 en Wostok 6 naar de
aarde zijn teruggekeerd in het
vooraf vastgestelde gebied.
Het ruimteschip Kostok 6 is
zoals was berekend tijdens zijn
49ste omwenteling geland om
twintig minuten over negen Ned.
tijd, 620 kilometer ten noordoos
ten van Karaganda.
Ook de Wostok 5 landde vol
gens plan en wel tijdens de 82ste
ormyenteling om zes minuten
over twaalf, 540 kilometer ten
noordwesten van Karaganda.
Beide ruimteschepen landden
op 53 graden n. b. De ruimte
vaarders voelen zich goed.
Bijna vijf dagen in
de ruimte
Bykovsky is met zijn vier da
gen, 23 uur en 54 minuten iets
meer dan een dag langer dan
Nikolajev vorig jaar augustus
in de ruimte gebleven.
Valentina bleef zeven minuten
onder de tijd van Popovitsj, die
toen twee dagen, 22 uur en 57
minuten boekte.
Bykovsky heeft ongeveer drie-
en-een-half miljoen kilometer
afgelegd, Valentina Teresjkova
ongeveer twee miljoen.
De Amerikaan die het Russi
sche ruimtepaar het meest nabij
kwam is majoor Leroy Gordon
Cooper, die in mei 22 banen om
de aarde maakte en toen 34 uur
en 20 minuten in de ruimte ver
bleef.
Poging voor
„rendez-vous" mislukt
Waarnemers zeiden woensdag
middag dat op de vraag of bij de
jongste Russische dubbele ruim-
tevlucht een poging om een
„rendez-vous" te bewerkstel
ligen mislukt is, nog geen ant
woord gegeven kon worden.
Men achtte het wel mogelijk dat
Bykovsky tot een voortijdige
landing werd gedwongen door-
daat de snelheid van zijn Wos
tok 5 geleidelijk aan te veel was
afgenomen terwijl de grootste
afstand tot de. aarde was terug
gevallen van 235 km bij de start
tot 193 km, en de kleinste van
191 tot 159 km. Van de Wostok
6 verminderde de grootste af
stand van 233 tot 218 en de
kleinste van 183 tot 174 km.
Van Sowjetrussische zijde is
overigens nimmer een aandui-
In zijn boodschap vraagt Ken
nedy ook of het congres aan de
minister van Justitie de be
voegdheid wil verlenen om pro
cessen bij de federale districts
rechtbanken aanhangig te ma
ken tegen besturen van open
bare instellingen van hoger on
derwijs, waar de rassenscheiding
nog niet is opgéheven.
De president zei, dat de fede
rale regering de macht en de
plicht heeft om discrimineren
de praktijken in openbare ge
legenheden te doen eindigen.
Er zijn in toenemende mate
openbare demonstraties tegen
deze vorm van discriminatie ge
houden demonstraties, die
maar al te vaak spanning en ge
weld hebben veroorzaakt.
Om deze redenen stel ik van
daag een wettelijke maatregel
voor om alle burgers zonder on
derscheid toegang te garandéren
tot hotels, restaurants, gelegen
heden tot vermaak en de klein
handel.
De andere voorstellen van
president Kennedy behelzen:
1. Verlichting van de werk
loosheid onder de negers door
verbreding van het opleidings
programma en meer geld voor
uitvoering van diverse wetten
waaronder die betreffende de
beroepsopleiding.
2. Opheffing van rassenschei
ding bij tewerkstelling.
President Kennedy zei, dat hij
van plan was bij decreet een on
afhankelijke dienst voor de be
trekkingen tussen de diverse ge
meenschappen zou instellen, die
voor een plaatselijke ontspan
ning tussen de rassen zou moe
ten zorgen voordat een kritiek
stadium zou zijn bereikt.
President Kennedy zei, dat de
rassenproblemen niet in de
straat kunnen worden opgelost,
maar hij voegde hieraan toe, dat
5e kortgeleden gehouden demon
straties waren voorgekomen
„omdat het onrecht uit hoofde
ding van plannen voor een ren
dez-vous gegeven.
Een stem alsof zojuist
terug van feestje....
„Uw stem klinkt alsof u zo
juist van een feestje komt", al
dus complimenteerde Chroesjt-
sjov de ruimteva'arster Teresj
kova telefonisch na haar lan
ding, „een rustige stem zonder
teken van vermoeidheid". Dit
vertelde de Sowjet-premier zelf
op de bijeenkomst van het cen
trale partijcomité in Moskou, al
dus meldt Tass.
Radio-Moskou heeft aan de
moeder van Teresjkova ge
vraagd om haar een boodschap
te zenden, zij was echter te zeer
bewogen om samenhangende
taal te spreken. Een broer van
Teresjkova heeft toen de geluk
wensen van de familie overge
bracht.
Na de bekendmaking van de
landing heeft de Moskouse tele
visie een film laten zien, die kort
tevoren van de twee ruimtevaar
ders was gemaakt. Teresjkova
keek hierop streng vooruit, al
leen haar ogen bewogen enigs
zins. Bykovsky leek ook tame
lijk inactief.
grotere van rassenonderscheid reëel is
en er geen andere oplossing in
zicht was".
Kennedy waarschuwde tegen
demonstraties die tot geweld
daden kunnen leiden, doordat
„het probleem nu aan het con
gres was voorgelegd".
Wanneer deze voorstellen wor
den bekrachtigd, aldus Kennedy,
zullen er wettelijke oplossingen
van het probleem voorhanden
zijn en daarom doe ik een be
roep op alle leiders van de ge
meenschap, zowel zwart als
blank, om het uiterste te doen
ter vermindering van de span
ning en zelfbeheersing aan de
dag te leggen.
De negerleider en predikant
Martin Luther Kirig he'ft in New
York gezegd, dat er een protest
mars naar Washington zal wor
den gehouden als de zuideliikc
democraten m het congres ob
structie plegen bt.i de behande
ling van bet nieuwe wetsont-
werp op de burgerrechten. Ver
tegenwoordigers van verschei
dene organisaties zouden deze
week in New York biieenkonrm
om plannen te maken voor een
eventuele protestmars.
Ongeveer honderd soldaten
van de nationale garde van Ala
bama hebben woensdag in Gads
den met gummistokken.en elek
trisch geladen staven meer dan
300 betogende negers eif 200
toeschouwers uiteengejaagd.
De negers hielden een nachte
lijke gebedsbijeenkomst op het
grasveld voor het gerechtshof uit
protest tegen de gevangenhou
ding van 396 negers, die waren
gearresteerd wegens verstoring
van de orde.
In Washington is woensdag
een blanke soldaat door negers
doodgeslagen.
De soldaat zat, met twee an
dere militairen, in een auto, die
hij bestuurde. Hij wachtte bij
een verkeerslicht op het groene
sein. Naast hem ging een andere
auto staan, waarin zich vijf ne
gers en twee negerinnen bevon
den.
De negers vonden dat de auto
radio van de militairen te hard
aanstond en maakten daar op
merkingen over, waaruit zich
een twistgesprek ontwikkelde.
Toen het licht op groen sprong,
reden de militairen weg, doch
de negers manoeuvreerden hun
auto zodanig, dat zij aan de kant
van de weg moesten stoppen.
Twee negers sprongen uit hun
auto, sleurden de bestuurder van
de andere wagen hieruit en sloe
gen hem met een nog niet nader
geïndentificeerd hard voorwerp,
hetgeen de dood van het slacht
offer veroorzaakte.
De twee andere militairen
kregen enkele vuistslagen in hel
gevecht dat zich had ontwikkeld