De crisis in Engeland
Springstoffenmagazijn
in de lucht gevlogen
Het Midden-Oosten
Dr. De Kort streeft naar
vijfpartijen-kabinet
Koerden vechten verder
Neger zonder moeilijkheden
ingeschreven
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
VRIJDAG 14 JUNI 1963
19e Jaargang No. 5936
BOM GEWORPEN
NAAR AUTO VAN
PREMIER JAGAN
AANSLAG OP
PRES. BETANCOURT
VERIJDELD
BRITSE PERS OVER
DE CRISIS.
Recordopbrengst
juwelenveiling Shotheby
DE GAULLE
Frankrijk en de versnelde
E. E. G.-verlaging
van invoerrechten
ZON- en MAANSTANDEN
Fïankering bö abomsemeatï Terneuzen
Dfrerteup-Hoöfdreaaeteiir I. van de Sande
Redactie, adres; Noordstraat 5557
Administratie-adres: SmidswaJ
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs! ƒ6,per Kwartaal* per
maand f 2,per week 48 et. Losse nrs 9 et.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. 3. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ctf mmömnmper
advertentie 'f2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties Tgdên handeJs-
advertenties)5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 et Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 8 nnr.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 war.
Het Britse kabinet is gisteren
opnieuw bijeengeweest temid
den van geruchten over een
„revolte" van enkele ministers
naar aanleiding van het Profu-
mo-schandaal.
In tegenstelling tot de bijeen
komst van woensdag is deze
vergadering officieel uitgeschre
ven ter bespreking van andere
dingen dan de zaak-Profumo.
De minister van Volksgezond
heid Enoch Powell, zag er bij
het verlaten van de vergader
zaal volgens wachtende journa
listen bleek, gespannen en onte
vreden uit. Hij wilde niets mee
delen, evenmin als minister van
Staat Butler, die zonder zijn ge
bruikelijke glimlach snel in zijn
auto stapte, de menigte groe
tend met een vluchtig handge
baar.
„Ik ben van mening, dat Mac
Millan moet heengaan. Dat is,
geloof ik, de laatste dienst die
hij het land kan bewijzen", zo
heeft de „minister van buiten
landse zaken" van het socialis
tische schaduwkabinet, Patrick
Gordon Walker, donderdag na
zijn terugkeer in Londen van
een bezoek aan de Sowjet-Unie
verklaard. Walker heeft zijn ver
blijf in de Sowjet-Unie waar
hij de leider van de Britse La-
bour-partij, Harold Wilson, ver
gezelde met het oog op het
Profumosehandaai bekort. Hij zei
voorts, dat de huidige situatie
een „algemeen schaamtegevoel"
heeft doen ontstaan, dat niet al
leen tot de politieke partijen be
perkt blijft.
Over zijn bezoek aan Mos
kou deelde Walker mee, dat
de kansen op het bereiken van
een akkoord over het stopzet
ten van kernproeven op basis
van inspecties naar zijn me
ning nog zeer gering zijn.
Premier MacMillan heeft don
derdagavond de politieke toe
stand met een aantal invloed
rijke leiders der conservatieve
partij besproken. Na afloop ver
klaarden twee dezer leiders:
„De partij heeft nooit groter
eenheid aan de dag gelegd dan
nu. Wij staan allen geheel ach
ter de regering".
Van parlementaire zijde wordt
vernomen dat enkele conserva
tieve Lagerhuisleiden, onder wie
één of twee gewezen ministers
Gisternacht is het springstof
fenmagazijn ,,De eendebooi" van
de munitiefabriek bij Muiden in
de lucht gevlogen. De ontplof
fing heeft in wijde omtrek rui
ten doen sneuvelen.
Er hebben zich geen ernstige
persoonlijke ongevallen voorge
daan.
Het magazijn ligt tegen de
lijk van het IJsselmeer ,op één
kilometer afstand van de fa
briek.
Door de geweldige ontplof
fing sneuvelden ook ruiten in
een zeer wijde omtrek. De vuur
gloed en de knal werden o.a.
waargenomen in Amsterdam,
Hilversum, Marken en zelfs uit
Urk. De politie en brandweren
in deze plaatsen werden over
stelpt door telefoontjes van ver
schrikte mensen die wilden
weten wat er aan de hand was.
Een vrouw en een kind die in
de buurt van het magazijn wo
nen zijn door glasscherven licht
gewond. Naar .het zich laat aan
zien zijn zij de enige slacht
offers van de ontploffing.
Vreemd genoeg heeft het
bijna een uur geduurd vóórdat
de politieposten in de buurt met
zekerheid wisten waar de ont
ploffing zich had voorgedaan.
Iedereen dacht onmiddellijk:
daar gaat de kruitfabriek weer
(zoals in 1947).
De burgemeester van Diemen
liet de brandweer vast uitruk
ken en de Rode-Kruisposten
stonden in gereedheid om, in
dien nodig, hulp te verlenen.
Maar een telefoontje naar de
fabriek leerde dat er daar niets
aan de hand was. Men is toen
op zoek gegaan in het afgelegen
terrein in de omgeving van de
Merwedebrug, waar een aantal
munitiebunkers zijn gelegen.
Daardoor duurde het geruime
tijd vóór men ontdekte waar de
explosie zich precies had voor
gedaan.
De rijkspolitie van Weesp is
de gehele ochtend bezig geweest
met het vaststellen van de scha
de welke vooral in Weesp is
veroorzaakt door de ontploffing
in Muiden. Er waren op het
middaguur in dit kleine stadje
niet minder dan 400 gesprongen
ruiten geteld, waarvan alleen al
180 bii de chocoladefabriek van
Van Houten te Weesp.
Naar van de zijde van de
Kon. Kruitfabriek krijgsman is
medegedeeld, bevond zich in de
opslagplaats van deze fabriek,
die gisternacht in de lucht is ge
vlogen, dertig ton t.n.t. en bus
kruit.
De schade, veroorzaakt door
de explosie, blijkt op sommige
plaatsen in de nabijheid van de
ontploffing nogal ernstig te zijn.
Vooral enige boerderijen aan de
overzijde van de rijksweg 1 heb
ben zeer ernstige schade opge
lopen. Zelfs zijn hier «n daar
grote gaten in de daken gesla
gen en binnenmuren ontzet. In
bet zogenaamde Stopdorp, een
dorpje bestaande uit oude huis
jes, die alle bewoond worden
door leden van de familie Stop,
'zijn verscheidene huisjes van
binnen zeer ernstig beschadigd.
Ook hier zijn geen ernstige per
soonlijke ongevallen voorgeko
men.
De glasschade is vrij groot. In
de binnenstad sneuvelden vele
grote winkelruiten.
De bewooners van de boerderij
„Kooilustf' van J. Beukenboom
aan de Muiderstraatweg te Mui
denop korte afstand van de
plaats, waar woensdagnacht het
kruithuis „De Eendekooi" in de
lucht is gevlogen, wisten donder
dagochtend wel wat te doen; op
het dak was geen pan op zijn
lagen in diggelen.
spreken over de mogelijkheid
van politieke zetten, die Mac
Millan tot heengaan zouden
kunnen nopen.
Volgens politieke waarnemers
maken vele Britse conservatie
ven zich veel ongeruster over
het uiteindelijke lot van hun
partij, dan over de vooruitzich
ten voor MacMillans politieke
loopbaan.
Van MacMillan zelf is bekend
dat hij vastbesloten is het roer
van staat in handen te blijven
houden en dat hij erop ver
trouwt aan de politieke storm
het hoofd te kunnen bieden.
De hiervoor genoemde politie
ke waarnemers menen echter
dat verscheidene ministers ge
loven dat het vertrouwen der
geschokte conservatieve kiezers
slechts kan worden hersteld
door een onverwijld aftreden
van MacMillan. En zij zouden
tevens menen dat de premier
slechts tot heengaan kan wor
den gedwongen, indien zij zelf
hun portefeuilles ter beschikking
stellen.
Als één dergenen, die in dat
geval de nieuwe minister-presi
dent zou kunnen worden, wordt
de minister van Staat Bu\ler
genoemd. Deze heeft MacMillan
reeds, wanneer dit zo te pas
kwam, vervangen en hij heeft
het voordeel dat hij op geen en
kele wijze verantwoordelijk kan
worden gesteld voor het schan
daal, dat zich rondom de afge
treden minister van Oorlog,
Profumo, heeft ontwikkeld.
Premier MacMillan heeft don
derdagavond glimlachend het ge
bouw van de admiraliteit verla
ten op weg naar een receptie van
de Indische president, die mo
menteel een bezoek brengt aan
Engeland. Op een vraag van een
verslaggever of men hem had
gevraagd af te treden, gaf de
Britse premier geen antwoord.
De Britse minister van Woning
bouw sir Keith Joseph heeft don
derdagavond in Leeds gezegd,
dat hij niet van plan is af te
treden en dat hij dat ook niet
van plan is geweest.
Brits Guyana
Woensdag is een bom gewor
pen naar de auto, waarin pre
mier Jagan van Brits Guyana
van 't parlementsgebouw in Ge
orgetown vertrok. Een lid van de
lijfwacht van Jagan schoot op
een grote groep mensen, die de
auto met stenen wilde bekoge
len.
Van officieële zijde is meege
deeld, dat er bij de vechtpartijen
in de afgelopen dagen tussen
politie en betogers die de rege
ring vijandig gezind zijn, 14
mensen door kogels zijn ge
wond.
President Bétancourt van Ve
nezuela heeft voor de televisie
verklaard, dat er woensdag een
aanslag op hem is gepleegd.
Terroristen hadden drie sta
ven dynamiet gelegd in het pa
leis van ,de aartsbisschop in Ciu-
'dad Bolivar, dat hij woensdag
zou bezoeken.
Hij had nu de arrestatie bevo
len van communisten en leden
van de linkse republikeinse be
weging die bij de aanslag be
trokken zijn geweest.
De staven werden gevonden
vlak voor de president in het
paleis zou aankomen.
Volgens een donderdag in Da
mascus uitgegeven communiqué
zijn Syrië en Irak overeengeko
men, steun te verlenen aan de
strijd van de Britse kroonkolo
nie Aden voor bevrijding van
„het Britse imperialisme" en
haar verlangen naar vereniging
met Jemen.
President Sallal van Jemen
heeft drie dagen besprekingen
met hoge Syrische functionaris
sen gevoerd. Volgens het com
muniqué zullen beide 1 anden
ook Irak steunen in zijn strijd
tegen de Koerden. Zij zijn het
eens over de noodzaak, „de Ara
bische atmosfeer te zuiveren"
en manieren te vinden om het
verdrag van Cairo met betrek
king tot het verbond tussen
Egypte, Irak en Syrië, uit De
voeren.
Jemen heeft, aldus het com
muniqué, verzocht als vierde
lid te worden toegelaten „op het
ogenblik, dat is vastgesteld voor
de geboorte van de, federatie".
Deze kwestie moet echter eerst
muniqué zullen beide landen
nader bezien worden om nood
zakelijke voorbereidingen te kun
nen treffen.
Verscheidene Engelse kran
ten, zoals de Times, de Daily
Telegraph, de Daily Herald en
de Daily Mirror eisten gister
ochtend het aftreden van de re
gering wegens het schandaalM
Profumo.
„Alles wat de ministers zullen
doen of nalaten zal van invloed
!zijn op de conservatieve partij.
Men kan zeggen dat de ministers
niet persoonlijk schuldig zijn,
zij maken deel uit van een ka
binet dat Profumo een hoge post
gaf. Er moet een offer worden
gebracht om het vertrouwen van
het publiek te herstellen",
schrijft de Times.
Donderdagavond verklaarde
de woordvoerder van de kabi
netsformateur dr. De Kort, dat
deze in de eerste plaats streeft
naar een vijf-partijen-kabinet.
Gelukt dit streven niet, dan zal
hjj een vier-partijen-kabinet po
gen te formeren.
Het concept-basisprogram van
de formateur zal, in tegenstel
ling tot eerdere mededelingen,
a.s. maandag gereed zijn. Op die
dag zullen tussen half tien
's morgens en half drie 's mid
dags achtereenvolgens de heren.
Vondeling (P. v, d. A.l, Van
Eijsden (A.R.P.), Beernink (C.
H.U.), Toxopeus (V.V.D.) en
Andriessen (waarnemend frac
tieleider van de K.V.P.), wor
den ontvangen.
De formateur zal hen dan
het basisprogram overhandigen,
waarna een gedachtenwisseling
kan volgen, echter niet over een
zetelverdeling. De woordvoerder
van de formateur geloofde niet,
dat aan de volgorde van ont
vangst der fractieleiders enige
politieke betekenis kan worden
gehecht. Het lijkt er op, dat het
ontvangstschema geregeld is
naar de mogelijkheden, die de
heren zelf hebben.
Voorts is bekendgemaakt, dat
in de loop van maandagmiddag
en van dinsdagmorgen de vijf
fracties zullen vergaderen. De
formateur hoopt dinsdagavond
of uiterlijk woensdagmorgen de
besluiten van de vijf fractievoor
zitters in ontvangst te kunnen
nemen.
Voordien, zo werd uitdrukke-
De regering in Bagdad heeft de
Koerden in het noorden van het
land opnieuw de oorlog aange
zegd. Zo is een eind gekomen aan
een tijdelijke onderbreking in een
strijd die al bijna zo lang ge
duurd heeft als Irak een zelfstan
dige staat is. En bovendien een
waarin de regeringstroepen nog
maar zelden een overwinning van
betekenis hebben behaald.
De regering van nu schijnt bo
vendien te vertrouwen dat de ge.
schiedenis zich niet herhaalt: de
val van Kassems bewind was
voor een niet gering deel toe te
schrijven aan het falen van diens
leger tegen wat nu de „benden
van Barzani" worden genoemd.
Barzani mocht zich niet ten
onrechte beschouwen als een der
genen aan wie de Baath-heersers
van nu te danken hebben gehad
dat zg Kassem aan de kant kon
den Jatten. Er werden onderhan
delingen gevoerd en daarin werd
in principe Barzani's voornaam
ste wens ingewilligd: de Koerden
zouden zelfbestuur krijgen. Dat
was een maatregel waarmee de
buren van Irak niet geheel en al
ingenomen waren.
NAAR EEN EIGEN STAAT
Ook de Turken en Perzen heb
ben in deze streek last van de
Koerdische stammen die op zijn
minst zelfbestuur hebben en het
liefst «en eigen staat Koerdistan
zouden stichten, die grondgebied
zou besla an van deze drie landen.
En alg Barzani erin zou slagen
zelfbesuiur in het Iraakse gebied
der Kierden te werden, zou een
dergelijke eis in Perzië en Tur
kije eveneens weer krachtiger
worden geuit.
De eisen die Barzani stelde,
waren niet mis. Hij wenste dat
zelfbestuur beslist niet. alleen
maar in naam. De politie, het
ambtenarenkorps en bepaalde on.
derdelen van de krijgsmacht die
hier gevestigd zouden zijn, zou
den van onder tot boven met
Koerden bezet moeten worden.
Bovendien verlangde hij dat van
de olie-inkomsten van Irak een
deel aan de specifiek Koerdische
belangen besteed zou worden.
Waarschijnlijk zijn die eisen de
regering in Bagdad iets te krap
geworden om er een voortduren
de onrust en een voortdurende
strijd mee af te kopen.
IN 10 DAGEN OF IN 10 JAAR?
De legerleiding in Bagdad
meent dat een dag of tien vol
doende zal zijn om de opstand
der Koerden eens en voor al te
bedwingen, wat rijkelijk optimis
tisch lijkt, omdat Barzani's strijd
krachten sinds lang kans zien
hun hele gebied te beheersen,
waarbij alleen de grote steden
door hun sterke garnizoenen uit.
gezonderd zijn,
Kassems vliegtuigen, artillerie
en divisies hebben de Koerden
niet klein kunnen krijgen. Atas-
si's leger zal dat in tien dagen
niet klaar spelen, temeer omdat
de Sowjet-Unie zijn houding
tegenover de Koerden heeft ge
wijzigd.
Het streven der Koerden wordt
aangemoedigd ais tegenhanger
tot de anti-communistische hou
ding van Bagdad. En die aanmoe
diging behoeft niet tot woorden
beperkt te blijven.
.(Nadruk verboden)
lijk verklaard, zal dus niet over
zetelverdeling gesproken wor
den.
Indien dr. De Kort van alle
vijf de fractievoorzitters een be
vestigend antwoord ontvangt,
zal spoedig nadien de zetel
verdeling ter sprake komen.
Indien echter blijkt, dat een
vijf-partijenkabinet niet te ver
wezenlijken is, dan zal dr. De
Kort in de tweede helft van de
komende week zich beraden
over een vier-partijenkabinet.
Hoewel de „technische fase"
van de formatie-De Kort als af
gesloten werd beschouwd zal dr.
De Kort hedenmorgen om half
tien de minister van Maatschap
pelijk Werk, mej. dr. M. A. M.
Klompé, ontvangen ter bespre
king van enige desiderata haar
departement betreffende.
HOOG BEZOEK
IN KINDERDORP
Een beeld van het bezoek, dat
H. M. de Koningin woensdag
heeft gebracht aan het kinder
dorp Neerbosch bij het 100-jarig
bestaan van de van 't Linden-
houtstichtingen „Neerbosch" bij
Nijmegen.
De hoge bezoekster toont veel
aandacht aan de kinderen, die
hier met handenarbeid bezig
Sr
zijn.
Op de kunstveiling Sotheby in
Londen heeft een verzameling
juwelen donderdag bijna vier en
een half miljoen gulden opge
bracht, wat als een wereldrecord
wordt beschouwd.
Een diamanten ring ging voor
ruim 220.000 gulden van de
hand. Een schitterend smarag
den garnituur werd voor ruim
175.000 gulden gekocht.
De Amerikaanse neger Dave
McGlathery is donderdag zonder
moeilijkheden ingeschreven bij
de afdeling van de universiteit
van Alabama in Huntsville. Er
waren slechts enige soldaten in
de nabijheid.
Gouverneur Wallace van Ala
bama, die dinsdag twee negers
de toegang tot de hoofdafdeling
van de universiteit in Tusca
loosa wilde ontzeggen, had al
aangekondigd dat hij niet zou
trachten de inschrijving van
McGlathery te verhinderen.
'De 27-jarige McGlathery reed
zonder begeleiding de parkeer-
Generaal De Gaulle heeft gis
teren tijdens zijn bezoek aan
West-Frankrijk gezegd dat voor
komen moet wor.den dat Enge
land en Amerika „al het bedde-
goed" van het bed van de ge
meenschappelijke markt pak
ken," aldus leden van zijn gezel
schap.
De president zei dit tijdens
jen offiiceel diner in Angou-
lème tot oud-premier Gaillard.
De gemeenschappelijke markt
zal volgens De Gaulle in ieder
geval haar doel geleidelijk be
reiken. „Het is nu iets onher
roepelijks".
De Franse regering heeft een
decreet goedgekeurd inzake de
versnelde afbraak der douane
tarieven binnen de E. E. G., t.w.
10 procent per 1 juli. Op die da
tum zullen de tarieven in het on
derlinge verkeer der E. E. G.-
landen voor 50 procent verdwe
nen zijn, vergeleken met het uit
gangspunt van 1 januari 1958.
Het decreet heeft voorts be
trekking op een versnelde aan
passing van het nationale tarief
aan het gemeenschappelijke bui
tentarief van de zes partners.
plaats op en liep het gebouw
binnen. McGlathery is als wis
kundige werkzaam bij het na
tionale bureau voor ruimtevaart
en wil zich verder verdiepen in
de atoomfysica.
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
14
4.20
21.00
1.10
11.45
15
4.19
21.01
1.33
13.03
16
4,19
21.02
1.55
14.24
LAGERE TEMPERATUREN.
Een storing in de hogere lucht
lagen trok de afgelopen 24 uur
van de Britse eilanden naar hel
Kanaal.
Aan de grond ontwikkelde 2ich
een kleine depressie, waarvar,
het koufront in de middag ons
land binnendrong.
Op vele plaatsen kwamen on
weersbuien tot ontwikkeling,
waarbij op het station IJmuiden
23 mm regen werd afgetapt.
Na het- voorbijtrekken van het
front daalde in het midden van
het land de temperatuur van 24
tot 16 graden.
Ten westen van Ierland be
vindt zich een zwakke rug van
hoge luchtdruk, die langzaam
naar het oosten trekt. Hierdoor
zal de wind geleidelijk naar noor
delijke richtingen draaien, waar
mede koelere lucht van de Noord
zee zal binnenstromen. Aanvan
kelijk blijft er nog veel bewol
king, waaruit plaatselijk een
regen- of onweersbui zai vallen,
maar in de loop van de dag zijn
opnieuw enkele opklaringen te
verwachten.
medegedeeld dor het. K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Enkele opklaringen
Aanvankelijk veel bewolking
met plaatselijk een regen- of on
weersbui, later enkele opklarin
gen. Zwakke tot matige wind,
draaiend naar noordelijke rich
tingen. Lagere temperaturen.
VRIJDAG 14 JUNI
v.m.
n.m.
Breskens
6.3S
6.53
Terneuzen
7.13
7.28
Hansweert
7.53
8.08
Walsoorden
8.03
8.18
ZATERDAG
15 JUNI
v.m.
n.m.
Breskens
7.41
8.00
Terneuzen
8.16
8.35
Hansweert
8.56
9.15
Walsoorden
9.06
9.25