Kernstop-besprekingen Kennedy over vrede Persconferentie van Harold Wilson MacMillan onderbreekt vakantie voor schandaal-Profumo WEERBERICHT ZON- ea MAANSTANDEN DINSDAG 11 JUNI 1963 19e Jaargang No. 5933 HAROLD WILSON IN MOSKOU Kardinaal Mindszenty: „Ik ben niet ziek." STRAUSS TERUG ONVERBLOEMDE KRITIEK VAN ALLE POLITIEKE PARTIJEN OP HUIDIGE REGERING MACMILLAN LAAT NAGAAN OF PROFUMO 'S LANDS VEILIGHEID HEEFT GESCHAAD uw moderne wasmachine vraagt om een speciaal sop RUIM 100 NEGERS GEARRESTEERD DIE IN HOTELS EN RESTAURANTS DEMONSTREERDEN PRESIDENT KENNEDY WAARSCHUWT WALLACE Veiligheidsraad behandelt kwestie Jemen HET WEER H00GW1TER Frankerlre fcö abonnement: tTazneozea Dfrectaui^HoöMpedacteur t. van 3# Sanda Redactie, adres; Noordstraat 55—57 Admlmstratl&adres: Smldswal Telefoon 01150—2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs? ƒ6,— per Kwartaal! per maand 2,—; per week 48 et. Losse nrs 9 et. DE VRUE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 et; immmum>per advertentie ƒ2,40. Rubriek; Kleine Advertenties Tgéén bande}», advertenties) 5 regels ƒ1,10. Tedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vo oruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Aïirec Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Zeer binnenkort zullen in Mos kou besprekingen op hoog ni veau beginnen om spoedig tot een akkoord te komen over een kernstopverdrag onder de no dige waarborgen, aldus heeft president Kennedy maandag meegedeeld. Hiertoe is besloten in overleg met premier Mac- Miilan en premier Chroesjtsjov. Kennedy zei dat een eventueel akkoord over stopzetting van kernwapenproeven in geen ge. val in de plaats zou kunnen treden van een overeenkomst over ontwapening, maar hij gaf uiting aan de hoop dat het daar toe zou kunnen bijdragen. President Kennedy deed zijn mededeling omtrent de komen de besprekingen in Moskou over het stopzetten van kernwapen proeven in een rede op de Ame rikaanse universiteit in Wash, ington, kort nadat hij van zijn tocht door het westen van de V. S. met inbegr'p van een bezoek aan Hawaii was te ruggekeerd. De Amerikaanse president verklaarde verder dat de Ver enigde Staten niet de eersten zullen zijn om kernwapenproe ven in de atmosfeer te hervat ten, in de hoop dat dit de onder tekening van een akkoord zal bevorderen. Gelijke aankondigingen als door Kennedy werden tegelijker tijd in Londen en Moskou ge daan. Volgens functionarissen in Washington zal het géén top conferentie of bijeenkomst van de drie ministers van Buiten landse Zaken worden. De be sprekingen zouden worden ge voerd tussen personen die het volle vertrouwen van alle drie de regeringsleiders genieten. „Onze hoop moet gematigd blijven door de uit hét verleden geleerde voorzichtigheid, maar met onze hoop verenigt zich die van de gehele mensheid", aldus Kennedy, die sprak bij gelegen heid van een bevorderingsplech tigheid op genoemde universi teit. Men verwacht dat de bespre kingen in juli zullen beginnen. Het blad van de Sowjetrussi- sche regering, de „Izwestia", heeft maandag bericht dat de drie grote mogendheden over eengekomen waren de bespre kingen over een verdrag tot stopzetting van kernwapenproe ven medio juli in Moskou te hervatten. Van welingelichte zijde in Washington werd na de bekend making van Kennedy gezegd dat hierdoor de reden voor de reeds aangekondigde bespreking van Kennedy en de Britse premier MacMillan einde deze maand duidelijk is geworden. Zij zouden dan de definitieve instructies voor hun vertegen woordigers willen opstellen. Kennedy's rede ging over wat hij noemde „de belangrijkste kwestie op aarde: wereldvrede". Hij zei te menen dat de V. S. de leiders van de Sowjet-Unie zou den kunnen helpen een „meer verlichte houding" aan te nemen. De Sowjet-Unie en de Ver enigde Staten moesten niet blind zijn voor hun verschillen, maar ook de aandacht richten op hun gemeenschappelijke be langen en de middelen waar mee geschillen konden worden opgelost. Onder de vele trekken welke de volkeren van onze twee lan den gemeen hebben, aldus de Amerikaanse president, is er geen sterkere dan onze weder zijdse afkeer van oorlog. Ont wapening was door de Verenig de Staten reeds nagestreefd sedert de jaren twintig en hoe vaag de vooruitzichten vandaag aan de dag ook mochten zijn, „wij zijn van plan deze pogin gen voort te zetten". Het ene belangrijke punt van deze on derhandelingen waarbij er een einde in zicht komt of waar althans een nieuw begin brood nodig is is een verdrag tot uitbanning van kernproeven. Ondertekening van een derge lijk verdrag zou de spiraalbe weging der bewapeningswed loop op een van haar gevaar lijkste gebieden tegenhouden. Het zou de kernmogendheden in staat stellen tot een doeltreffen der aanpak van één der groot ste risico's voor de mensheid: de verdere verspreiding van kern wapens. Het zou de veiligheid vergroten en de kansen op oor log verminderen. Dit doel waa belangrijk genoeg om een ge stadig nastreven ervan te ver eisen. Men moest daarbij noch toegeven aan de bekoring om alle pogingen op te geven, noch aan die om de eis van doeltref fende waarborgen te laten va ren. „Wij willen geen oorlog, wij verwaohten nu geen oorlog", al dus Kennedy. Deze generatie van Amerikanen heeft al ge noeg, meer dan genoeg van oor log en haat en onderdrukking. Wij zullen op oorlog voorbereid zijn als anderen het wensen. Wij zullen er op uit zijn om te proberen oorlog tegen te hou den". De Verenigde Staten moeten hun eigen houding ten aanzien van de mogelijkheden van vrede, en ook hun houding tegenover de Sowjet-Unie, het verloop van de koude oorlog en van vrijheid en vrede-thuis na gaan. Al te veel mensen dachten dat vrede onmogelijk en on reëel was. Dat was een gevaar lijke, defaitistische opvatting. Kennedy voegde eraan toe dat het ontmoedigend was te den ken dat de Sowjetrussische lei ders in feite geloven wat hun propagandisten steeds maar schrijven over de „Amerikaanse imperialisten die zich voorbe reiden op het ontketenen van verschillende soorten oorlogen". Het was droevig deze Sowjet russische uitlatingen te moeten lezen en zich te realiseren hoe wijd de scheiding tussen de twee landen was. Maar het is ook een waarschuwing voor het Amerikaanse volk, niet in de zelfde val te lopen als de Sow- jets, niet alleen maar een ver wrongen en hopeloos beeld van de tegenpartij voor ogen te heb ben, aldus president Kennedy in zijn toespraak op de Ameri kaanse universiteit in Washing ton. De mededeling in de „Izwes tia", op een in het oog vallende plaats op de voorpagina, luidde: „De voorzitter van de minister raad N. S. Chroesjtsjov, de pre sident van de Verenigde Staten J. Kennedy en eerste-minister H. MacMillan zijn het eens ge worden over hervatting, medio- juli dit jaar in Moskou, van de bespreking van de kwestie van stopzetting van kernwapenproe ven met deelneming van de Sowjet-Unie, de Verenigde Sta ten en Groot-Brittannië". Ook in Londen is officieel meegedeeld dat speciale ver tegenwoordigers van president Kennedy en premier MacMillan tegen het midden van juli naar Moskou zullen gaan. Harold Wilson, de leider van de Britse Lab our-partij, brengt op het ogenblik een bezoek aan Moskou. De foto toont Wilson (rechts) in gesprek met een Russische soldaat tijdens een bezoek aan het Kremlin. Wilson geeft door dit bezoek uitvoering aan zijn voornemen Rusland te bezoe ken, dat hij al kenbaar had ge maakt bij zijn verkiezing tot opvolger van wijlen Hugh Gaits- keil, die eveneens een bezoek aan Moskou bracht. In zijn rede op de universiteit in Washington heeft Kennedy uitgewijd over het begrip „vre de". Wij bedoelen daarmee niet, zo zei hij, een „Pax Americana" die door Amerikaanse oorlogs wapens de wereld wordt opge legd. Ook niet de vrede van het graf op de veiligheid van de slaaf, maar ware vrede, die het leven op aarde het leven waard maakt. Niet alleen vrede In onze tijd, maar voor alle tijden. Ken nedy zei over de vrede te spre ken vanwege de vernieuwing van het aangezicht van de oor log, de totale oorlog, die onzin nig is geworden nu de grote mogendheden grote en betrek kelijk onkwetsbare kernstrijd- kr'achten er op na kunnen hou den en weigeren zich over te geven zonder die strijdkrachten feitelijk te gebruiken. Vandaag aan de dag is het uitgeven van reusachtige sommen voor wa pens die alleen worden aange schaft met de bedoeling te ver zekeren dat ze nooit gebruikt behoeven te worden, een nood zaak om de vrede te bewaren. Maar het opstapelen van zulke ijdele voorraden, waarmee men alleen maar kan vernietigen en niets scheppen, is niet het enige en nog veel minder het meest ef ficiënte middel om de vrede te verzekeren. Zeggend dat vrede niet als iets onmogelijks beschouwd mag worden voerde Kennedy aan dat de huidige problemen door men sen geschapen zijn en dus door mensen kunnen worden opge lost. En de mens kan zo groot zijn als hij zelf wil. De president zei niet het oog te hebben op de absolute opvatting van univer sele vrede en goede wil waarvan sommige fanatici dromen maar op een praktischer, meer bereik bare rede, niet gebaseerd op een plotselinge ommekeer in de menselijke natuur maar op een geleidelijke evolutie in de men selijke instellingen, op een serie concrete daden en doeltreffende overeenkomsten in het belang van alle betrokkenen. Een regering of sociaal stelsel mag nog zo slecht zijn, dat wil nog niet zeggen dat de bevolking niet deugt, zo zei president Ken nedy. Wij Amerikanen vinden het communisme hoogst verwer pelijk omdat het de persoonlijke vrijheid en waarde ontkent. Maar wij kunnen toch het Rus sische volk lof toezwaaien voor zijn vele verdiensten in de wetenschap en de ruimte, in de economische en industriële op bouw, in cultuur en moedig op treden. Van de vele trekken die de volken van onze beide landen gemeen hebben, is er geen ster ker dan onze wederzijdse af schuw van oorlog. Het bijna unieke feit doet zich voor, dat zij De Hongaarse kardinaal Mindszenty, die sinds de opstand van 1956 in de Amerikaanse ambassade in Boedapest ver blijft, heeft in een telefonisch vraaggesprek met ie in Rome verschijnende ,,11 Tempo" de ge ruchten tegengesproken dat hij ziek of verzwakt zou zijn tenge volge van vasten na de dood van de Paus. „Mijn gezondheidstoestand is uitstekend en ik heb niets ge daan wat mijn gezondheid kan benadelen", aldus de Hongaarse primaat. Op een vraag of hij aan het conclaaf zou deelnemen wilde de kardinaal niet antwoorden, als twee grote mogendheden nimmer met elkaar in oorlog zijn geweest. En nimmer in de geschiedenis heeft een volk zo zeer onder een oorlog geleden als het Russische tijdens de tweede wereldoorlog. Mocht heden ten dage op nieuw een totale oorlog uitbre ken het doet er niet toe hoe dan zouden onze beide lan den de eerste doelwitten vormen. De ironie wil, maar het is niet anders, dat de twee sterkste mo gendheden dan het grootste risi co van vernietiging lopen. Alles wat wij opgebouwd hebben, al les waarvoor wij gewerkt heb ben, zou te gronde worden ge richt De president zei voorts nog, dat mét vele landen bondgenoot schappen zijn aangegaan omdat de belangen van deze landen en die van de Verenigde Staten el kaar overlappen. Onze verbinte nissen voor de verdediging van West-Europa en West-Berlijn bijvoorbeeld blijven onvermin derd van kracht omdat wij de zelfde vitale belangen hebben. De Verenigde Staten willen niet met de Sowjet-Unie tot een ak koord komen ten koste van an dere landen en andere volkeren, niet slechts omdat zij onze bond genoten zijn, maar ook omdat onze belangen samenvallen. Premier Chroesjtsjov heeft maandag tegen de Britse La- bourleider Harold Wilson gezegd, dat Rusland de vervaardiging van strategische bommenwer pers en oppervlakte-oorlogssche pen heeft gestaakt, wegens de algehele kwetsbaarheid van deze wapens. Dit heeft de Britse IA- bvurleider maandagavond tijdens een persconferentie in M skou gezegd. De Russische premier .bis teren tijdens een onder met Wilson, dat drie uur - de dat Chroesjtsjov te kennen heeft gegeven, dat Rusland het aanbod van enige maanden geleden heeft ingetrokken, waarbij jaarlijks drie inspecties op Russisch grondgebied werden aangeboden ter controle op ondergrondse kernproeven. Wilson zei dat hij eind van deze week verdere besprekingen met Chroesjtsjov zal hebben. Wilson zei dat uit' besprekin gen van de kwestie-Berlijn was gebleken dat beide standpunten „geheel verschillend" waren. moeten verlaten, hoewel hij geen datum noemde. Chroesjtsjov zou niet tegen overplaatsing zijn van de voed sel en landbouworganisatie van de Verenigde Naties naar Ber- :n. Dit zou echter pas kunnen geschieden na een overeenkomst inzake deze stad. De Britse Labourleider zei ook dat hij „zeer vriendschappelijke en opbouwende besprekingen" met Chroesjtsjov had gevoerd over Zuid-Oost-Azië, in het bij zonder over Laos. De voormalige Westduitse.mi nister van Defensie Franz-Josef Strauss is maandag van een reis van ruim twee weken naar Is raël en Spanje in de Duitse bondsrepubliek teruggekeerd. Hij verklaarde op het vliegveld van Frankfort dat zijn reis nuttig en voor de Duits-Israëliche betrek kingen uiterst waardevol was geweest. De aandacht, die in West-Duitsland was besteed aan de betogingen die in Israël tegen hem waren gehouden, noemde hij zeer overdreven en zelfs be lachelijk. „Wij werden door alle Israëlische functionarissen meer dan hartelijk ontvangen". Strauss heeft in Madrid aan een bijeenkomst van het Euro pese documentatie- en voorlich tingscentrum deelgenomen. Britse en Franse kernbommen werpers „van geen militaire be tekenis" genoemd en er aan toe gevoegd. dat het „belachelijk" was te veronderstellen, dat een bemande bommenwerper enige schade in Rusland zou kunnen aanrichten. Chroesjtsjov had nogmaals be vestigd, dat als West-Duitsland een kernmacht zou worden, dit. een verandering in de betrekkin gen tussen Oost en West tot ge volg zou hebben. Over de kwestie van een ver bod op kernproeven met inbe grip van ondergrondse proeven, zei Wilson de indruk te hebben, dat de directe vooruitzichten op een volledig verbod gebaseerd op inspectie, niet erg hoopvol zijn. De mogelijkheden van een verbod op atmosferische- en ruimteproeven en proeven onder water achtte hij groter. Waarnemers veronderstellen, De conservatieve Britse pre mier Harold MacMillan is maan. dagochtend van een vakantie in Schotland naar Londen terug gekeerd om de politieke moeilijk heden aan te vatten die er voor hein in de afgelopen dagen door het schandaalProfumo en de daarmee verbonden arrestatie van de society-dokter Stephen Ward zijn gerezen. In het afgelopen weekeinde is van de kant van alle politieke partijen, ook de conservatieve, onverbloemde kritiek op de hui dige regering geleverd en dit doet een bewogen debat in het parlement over deze kwestie verwachten. De labour.leider Harold Wil son zei nog bij zijn vertrek, zater dag, voor een bezoek aan de Sowjet-Unie dat zijn partij de gehele achtergrond van geruch ten en verdenkingen opgehel. derd wilde hebben. Hierbij zijn zeer duidelijk gevaren voor de veiligheid van het land betrok ken, aldus Wilson, maar wij hebben reeds gezegd dat wij niet van plan zijn in te gaan op de kwestie van persoonlijk gedrag. Het conservatieve parlements lid John Cordle zei op een bij. eenkomst dat er wat betreft de hoge functies geen risico's voor de veiligheid geduld konden wor den. De leider van de liberalen, Jo Grimond, verklaarde dat Mac Millan in de huidige kwestie zijn verantwoordelijkheid moest na. komen en dit ongetwijfeld ook zou doen. MacMillan zelf heeft de afge lopen dagen nog geen commen taar willen geven. Volgens politieke kringen zou MacMillan in het parlement de vraag gesteld worden of hij reeds voor het aftreden van Pro. f umo door de veiligheidsdienst op de hoogte gesteld was van de be trekkingen tussen Christine Kse- ler en de minister van Oorlog Profumo enerzijds en die tus. sen de 21-jarige call-girl en de Russische marine-attaché Iva- nov anderzijds, en zo ja, waarom hij dan niet sneller en doortas, tender is opgetreden. De conservatieve Daily Mail" zinspeelt op de eventuele publi- katie van „sensationele" parti culiere briefwisseling tussen MacMillan en oppositieleider Wilson over de zaak.Profumo. Men meent dat MacMillan het kabinet zo spoedig mogelijk bij een zal roepen maar gezien an dere verplichtingen zou dit niet voor woensdag a.s. het geval kunnen zijn. De „Sunday Mirror" heeft in middels een fotokopie afgedrukt van een briefje dat Profumo in augustus 1961 aan Christine Keeler geschreven zou hebben 'toen hij geen telefonisch contact 'met haar kon krijgen en waarin hjj haar meedeelt haar enige weken lang niet te zullen kunnen ontmoeten. Premier MacMillan heeft lord kanselier Lord Dilhorne, de Waarnemers veronderstellen dat de Russische premier bij zijn standpunt is gebleven, dat de Westerse troepen West-Berlijn hoogste rechter in de staat, op dracht gegeven na te gaan of de afgetreden minister van Oorlog, Profumo, de veiligheid van het land heeft geschaad. Naar vernomen wordt, heeft MacMillan deze opdracht al ge geven vóórdat hij eind mei met vakantie naar Schotland ver trok, dus ook vóórdat Profumo zijn ontslag indiende. Het Londense blad „Daily Mail" heeft maandag een brief-' wisseling tussen de Britse mi nister van Buitenlandse Zaken, Lord Home, en Lord Arran ge publiceerd, waarin wordt ont huld dat de Sowjet-Russische diplomaat Ivanov er tijdens de Cubaanse crisis in oktober bij de Britse regering op heeft aange drongen een topconferentie bijeen te roepen. Ivanov is ge noemd in de zaak-Profumo. Hij zou tegelijkertijd met minister Profumo betrekkingen met het fotomodel Christine Keeler heb ben onderhouden. Ivanov zou tijdens een ontmoeting met de journalist Lord Arran, die door dr. Ward was voorbereid, deze topconferentie hebben voorge steld. De Russische regering kon de Amerikaanse eisen inzake Cuba moeilijk zonder prestige verlies aannemen en wilde daarom een topconferentie, zo schreef Arran aan Lord Home. Deze antwoordde dat hij ge loofde dat het voorstel van Iva nov ten cloel had „een wig tus sen ons en onze Amerikaanse bondgenoten te drijven" en „onze vastberadenheid te be proeven en op onze ijdelheid te werken". Dit waren „klassieke Sowjet-manoeuvres", zo schreef Lord Home aan Lord Arran. Ivanov werd naar Moskou teruggeroepen vóórdat zijn ambtstermijn in Londen was geëindigd, omstreeks dezelfde tijd dat de geruchten omtrent de zaken van juffrouw Keeler in omloop kwamen. De rassenstrijd in de V. S. Te Savannah in de Amerikaan, se staat Georgia zijn zondag ruim 100 negers gearresteerd dié in het centrum van de stad betoog, iden tegen de rassenscheiding in de hotels en restaurants. Om te voorkomen dat de gevangenis van de stad te vol raakt, zijn zij per autobus naar een vliegveld bij Savannah gebracht. Te Charleston in Zuid-Caro- lina hebben rond 200 negers in het centrum tegen de rassen scheiding geprotesteerd. Zij trok ken zingend door de straten. Te Bradenton in Florida heeft men zondag een stuk van het strand dat kortgeleden voor binken en negers was openge steld, moeten sluiten, omdat blanken en negers die er baad den, het met elkaar aan de stok kregen. Te Tuscaloosa in Alabama zijn zatei >rg tenslotte 15 gewapen de blanken vlak voor het begin van een bijeenkomst van de Ku Klux Klan gearresteerd. President Kennedy heelt de gouverneur van ^Alabama, Wal lace, gewaarschuwd vandaag van de universiteit van Alabama van daan te blijven wanneer de twee negers zich willen laten inschrij ven. De president heeft hem een telegram gestuurd waarin hij zegt dat Wallace de gevolgen moet overwegen „wanneer u vol hardt in het geven van een voor beeld van tartend gedrag." De president deelde de gou verneur mee, dat functionarissen van de staat, de stad en de uni. versiteit hadden gemeld dat, wanneer Wallace van de uni versiteit wegblijft een tussen komst van federale troepen on- ïtïdig zal zijn. Er zou dan weinig gevaar zijn voor ongeregeldhe den die de plaatselijke gezagheb bers of die van de universiteit niet voldoende in de hand kunnen houden. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Oe Thant, heeft maandag in de Veiligheids raad het debat over Jemen ge opend. Hij zei dat generaal Von Horn naar Jemen zal gaan om een waarnemingspost van de Verenigde Naties op te richten. Volgens Oe Thant wordt het zenden van waarnemers naar Jemen hoe langer hoe dringen der. dixan en uw wasmachine horen bij elkaar IETS LAGERE TEMPERATUREN Boven midden-Europa en Frankrijk is de luchtdruk gelei» delijk verder wat gedaald. Klei» ne storingen in dit vlakke lage drukgebied veroorzaakten maan dag plaatselijk onweersbuien. Ook in het oosten en zuidoosten van ons land kwamen deze voor, vooral in de avond. De uitbrei ding van het lagedrukgebied had tevens tot gevolg dat de wind bij ons aan de kust meer noordelijk werd hetgeen vooral in 't noord westen wat lagere maximum temperaturen bracht. Deze aanvoer van wat minder warme zeelucht zal zich naar alle waarschijnlijkheid vandaag nog in een versterkte mate voortzetten, zodat in het alge meen op wat lagere middagtem- peraturen moet worden gerekend Er blijft een kans op onweer in het oosten en zuidoosten van het land. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot hedenavond. Iets lagere temperaturen Zonnige perioden en in het oosten en zuidoosten kans op een onweersbui. Zwakke tot ma tige aan de kust matige tot vrij krachtige noordelijke wind. In het algemeen iets lagere tempe raturen. DINSDAG XI JUNI v.m. n.ni. Breskens 4.15 4.31 Terneuzen 4.50 5.06 Hansweert 5.30 5.46 Walsoorden 5.40 5.56 WOENSDAG 12 JUNI v.m. n.m. Breskens 4.57 5.11 Terneuzen 5.32 5.46 Hansweert 6.12 6.26 Walsoorden 6.22 6.36 ZON MAAN op onder op onder 11 4.20 20.58 8.03 12 4.20 20.59 0.13 9.13

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1