Scherpe kanten
aan „informatie-steentjes
Verkoudheid
'ASPRO'
k
Zittingsjaar Eerste Kamer gesloten
Communiqué over Paus
Nasleep van
de zaak-Penkofsky
HOOFDPIJNPOEDERS
DONDERDAG SO MEI 1963
19e Jaargang No. 5925
33
De kernproeven
Het Amerikaanse
voorstel voor een multilaterale
N avo-ker nmacht
Wervelwind
teistert
Oost-Pakistan
VLIEGTUIGONGELUK
IN DE VER. STATEN
DE TOESTAND IN LAOS
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en
MAANSTANDEN
frankering bfl abonnement: Ternenzen
WweteimHoofdredaeteor I. van de Sande
Redactie, adres: Noordstraat 55—5?
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150 2073
Gironummer 38150
Uwrmementsprllsƒ6,per kwartaal» per
maand f per week 48 ct. Loss*1 nrs 9 et.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Ternettëen
Advertentieprijs per mm 16 etf mmfmwm per
advertentie 2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties '(géén handels,
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bü vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder -nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 nur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Ofschoon dr. Romme zich vee]
moeite getroost de scherpe kant
jes van de controversiële bouw
stenen voor een kabinet af te
slijpen, bestaat in leidende krin
gen van de Partij van de Arbeid
de indruk, dat de informateur
daarin nog niet geheel geslaagd
is.
De leidraad der bouwstenen,
Üie eerst 35, later 34 en thans 37
punten omvat, wordt bijvoorbeeld
niet ten voile duidelijk geacht op
het punt van commerciële tele
visie. De informateur schijnt op
dit punt een gereviseerde op
bouw van de niet-aanvaarde
nota Scholten-Veldkamp na te
streven, d.w.z. een met uit re
clamegelden betaald onafhanke
lijk geëxploiteerd tweede net. De
Partj-j van de Arbeid heeft op
dit vraagstuk een eigen visie,
aerder neergelegd in de op ijs
gezette motie-Kleywegt en thans
Sn uitgewerkte vorm bij de in
formateur gedeponeerd. In dit
beeld past een samengaan van
de bestaande televisie-organisa
ties met eventueel andere groe
peringen.
In dezelfde kring van de P.v.d.
A. bestaat de indruk, dat de in
formateur ten aanzien van het
vreagstuk van de woningbouw
raak geschoten heeft. Daarbij
gaan de gedachten weliswaar
niet uit naar een staats-woning-
bouwbedrijf, maar wel naar nau
we samenwerking tussen lagere
overheden, woningbouwvereni
gingen en particuliere bouwbe
drijven, desgewenst in te vormen
maatschappijen. Denkbaar is,
dat de lagere overheden dan zeg
genschap zouden kunnen krij
gen over het verdelen van con
tingenten over premie- en wo-
ningwetbouw, terwijl meerjarige
contracten voor particuliere
bouwers met zekerheden ook
omtrent het toepassen van indus
triële bouw, doelmatige metho
den, afwenteling van risico's en
financieringsfaciliteiten aantrek
kelijk zou zijn. Door intensief
gebruik van voorhanden bouw
capaciteit ten behoeve van de
prioriteit genietende woning
bouw, zou dan ruimere bouw
capaciteit voor de industriële
expansie beschikbaar kunnen
komen.
Naar opvatting in leidende
kringen van de P.v.d.A. is de lei
draad van prof. Romme geen
afgerond stuk, waarop een for
matie zou kunnen plaats vinden.
Verschillen van mening kunnen
blijven bestaan over de grond
prijzen. Naar mening van de
P.v.d.A. zou het systeem van
voorkeursrecht, dat thans voor
pachters geldt, veralgemeend
moeten worden. Dit houdt on
geveer in, dat bij verkoop van
grond, waarbij verkoper en ge
gadigde het niet eens kunnen
worden, bindende taxatie van de
Grondkamers zou moeten wor
den gevraagd.
Een ander punt vormen de be
lastingen. Het is duidelijk, aldus
deze socialistische groepering,
dat zowel de K.V.P., de P.v.d.A.
als in de A.R.P. er geen verschil
van mening over bestaat, dat de
totale belastingdruk, gemeten
naar percentage van het natio
naal inkomen, niet verlaagd kan
worden. Gezien echter de toe
nemende welvaart, die de totaal
ontvangen belastingen opstuwt,
zal bij gelijk blijvende conjunc
tuur correctie aan de voet voor
middengroepen waarschijnlijk
niet onmogelijk zijn. Algehele
belastingverlaging wordt als
niet mogelijk beschouwd.
Een moeilijk punt is volgens
genoemde groep het al of niet
invoeren van eigen risico voor
verzekerden in een ziekenfonds.
Een daartoe strekkende sugges
tie van minister Veldkamp vond
in de Kamer een niet al te gun
stig onthaal. Voorts zijn de
scherpe kantjes van het vraag
stuk van deling van ingehouden
winsten bepaald ook nog niet
afgeslepen. Ook over de herzie
ning van de structuur van de on
derneming is het laatste woord
nop niet gesproken. Tussen de
vijf fracties bestaat ten aanzien
van het financieren van sociale
wensen, bijvoorbeeld van de bij
slag voor de twee eerste kinde
ren van zelfstandigen uit over
heidsgelden en het al- of niet
wegnemen van de grens, waar
boven zelfstandigen geen kinder
bijslag genieten, bepaald geen
eenheid van opvattingen.
In de kring van de P.v.d.A.
heeft men de indruk, dat dr.
Romme reeds bü zijn informatie
streeft naar binding van de
fracties aan hetgeen thans tus
sen informateur en fractielei
ders, later door formateur en
fractieleiders als gezamenlijke
uitgangspunten zou worden
overeengekomen.
De leiders van de vijf grote
fracties uit de Tweede Kamer
hebben de kabinets-informateur,
mr. dr. C. P. M. Romme, gisteren
gemachtigd om hun afzonderlij
ke antwoorden op de 37 punten
van de „leidraad" aan alle be
trokkenen bekend te maken.
Dr. Romme ontving gister
morgen om half elf prof. Von
deling (P.v.d.A.), om half twaalf
mr. Beernink (C.H.U.), om kwart
over twaalf de heer Van Eijsden
(AR.P.), om twee uur dr. De
Kort (K.V.P.) en van kwart
Voor vier tot kwart over vier
mr. Toxopeus (V.V.D.). Hij nam
met ieder der fractie-leiders de
antwoorden op de „leidraad"
door. De informateur gaat zich
thans wijden aan bestudering
van het gezamenlijke materiaal.
Aan een termijn, waarop hij deze
studie zal voltooien, wilde hij
zich volstrekt niet binden.
Dean Rusk, de Amerikaanse
minister van Buitenandse Zaken,
heeft op een persconferentie ge
zegd dat hij onlangs bij een ge
sprek met de Russische ambas
sadeur Dobrynin geen enkele
aanwijzing heeft ontdekt dat de
Sowj et-Unie bereid zou zijn een
verbod van kernproeven in de
atmosfeer te aanvaarden.
De minister is van mening,
dat overeenstemming over een
dergelijk verbod een belang
rijke eerste stap zou betekenen
naar een akkoord over het ge
hele ontwapeningsprobleem.
Rusk zei, dat Amerika, samen
met Engeland, de Sowjet-Unie
binnenkort nog eens zal voor
stellen de kernproeven in de at
mosfeer te staken.
Voorkom
Rillerig? Onprettig?
Vlug:
In een communiqué in het
Vaticaanse blad Osservatore Ro
mano wordt gezegd dat de Paus
een rustige nacht heeft gehad.
Des morgens heeft staatssecre
taris Cicognani hem op de hoog
te gebracht van de lopende za
ken en hem verteld van de bood
schappen met goede wensen die
blijven binnenstromen.
De Paus gaf vooral zijn blijd
schap te kennen over de gebeden
die te zijnen behoeve in Lourdes
worden opgezonden. Daar zijn
bedevaartgangers uit diverse lan
den, ook uit Nederland onder lei
ding van kardinaal Alfrink. Deze
heeft een lange boodschap naar
het Vaticaan gezonden.
De Paus is volledige bij kennis
en spreekt met iederene die hem
bezoekt. De rest van de dag
bracht hij in gebed door. Toen
hij zich woensdagochtend om 10
uur duidelijk beter voelde, verliet
In het Britse Lagerhuis heb
ben de conservatieve rechter
vleugel en de socialistische op
positie een eerste offensief ge
opend tegen het Amerikaanse
voorstel voor een multilaterale
Navo-kernmacht, waarover in
het begin van de volgende
maand in Londen tussen Enge
land en Amerika besprekingen
gevoerd zullen worden.
De Britse onder-minister van
Buitenlandse Zaken, Edward
Heath, verzekerde het Lager
huis, dat Engeland nog geen
enkele verplichting is aange
gaan en dat Britse deelneming
aan een eventuele multilaterale
Navo-kernmacht slechts een
aanvulling zou zijn van een on
afhankelijk kernwapen, dat de
Britse regering wil behouden.
De komst van admiraal Ricketts,
plaatsvervangend chef van de
Amerikaanse marine-operaties,
naar Londen, had tot doel, de
Britse deskundigen in de ge
legenheid te stellen, kennis te
nemen van de technische bij
zonderheden van het Ameri
kaanse plan. De kwestie, van de
politieke controle zou onder
werp van onderhandelingen uit
maken.
Verscheidene, weinig over
tuigde conservatieve Lagerhuis
leden, fekenden ondubbelzinnig
verzet aan tegen het Ameri
kaanse plan voor vaartuigen
met polarisraketten die een in
ternationale bemanning hebben.
De socialistische woordvoerder
gaf uiting aan bezorgdheid van
de socialisten over een initia
tief, dat het gevaar inhield dat
West-Duitsland op de lange
duur een soort autonomie op het
gebied van de kernbewapening
zou krijgen.
Pokken en cholera
Sedert het begin van het war
me seizoen zijn in Sahibganj en
omgeving, in de Indische staat
West-Bengalen, meer dan twee
honderd mensen aan de pokken
gestorven.
Sinds begin mei lijden in Ma-
lakka ongeveer vierhonderd men
sen aan cholera. Tot dusver zijn
twaalf mensen overleden.
zijn arts prof. Mazzoni het paleis.
Hij zou niet vóór de avond terug
komen.
Een woordvoerder van het Va
ticaan deelde woensdagavond
mee, dat de verbetering in de
toestand van de Paus voortduurt.
Bovendien begint de Paus weer
een normale kleur te krijgen.
Prof. Mazzoni, assistent van de
lijfarts van de Paus, verliet
woensdagavond het Vatioaan na
de Paus te hebben bezocht. In
de loop van de avond is hij terug
gekeerd om de nacht weer in de
nabijheid van de Paus door te
brengen.
Woensdagavond werd verno
men, dat de Paus nog langs
kunstmatige weg wordt gevoed.
Hoewe] de sfeer in het Vaticaan
wat minder neerslachtig was dan
de afgelopen dagen, deden Vati
caanse functionarissen geen
moeite, te verhelen dat de toe
stand van de Paus nog steeds
ernstig is.
Oostenrijkse medicamenten
naar Vaticaanstad.
Twee vertegenwordigers van de
„Actie van jonge Oostenrijkers"
zijn woensdagavond naar Rome
gevlogen met zeer kostbare
bloedstelpende medicamenten van
het Oostenrijks instituut van
haemoderivaten. Het betreft hier
10.000 miligram fibrinogeen en
15.000 miligram anti-haemophiles
plasma. Deze geneesmiddelen zijn
vervaardigd uit bloed dat leden
van de „Actie van jonge Oosten
rijkers" hebben afgestaan en zijn
afgegeven aan de artsen van de
Paus.
Uit gezaghebbende Vaticaanse
bron werd woensdag vernomen,
dat de Romeinse chirurg prof.
Pietro Valdoni, één van de ge
neesheren die de Paus behande
len, heeft gezegd dat de Paus
binnen een weel?: in staat zal zijn
uit bed te komen en in een stoel
plaats te nemen, als de verbete
ring in zijn toestand die woens
dag is geconstateerd doorzet.
„Wilt u dat ik mijn dokter
stuur? Hij heeft mijn vader
van een soortgelijke ziekte als
die van de Paus genezen een
nederig Christen." Dit telegram,
woensdagmorgen in het Vaticaan
ontvangen en willekeurig uit een
enorme stapel telegrammen en
brieven gehaald, getuigt van het
reusachtige medeleven dat de
Paus omgeeft sinds de ernst van
zijn toestand bekend werd. Van
overal ter wereld stromen de te
legrammen en boodschappen, uit
alle lagen van de bevolking, bin
nen.
De Romeinen geven op bijzon
dere wijze uiting aan hun grote
De voorzitter van de Eerste
Kamer, mr. J. A. Jonkman, heeft
woensdagnacht om vijf over half
één na een vergadering van
8Ve uur met slechts enkele korte
onderbrekingen het zittingsjaar
1962/63 van de Senaat voor ge
sloten verklaard.
Slechts negen leden hoorden
op dit late uur zijn sluitingsrede
aan, waarin hij sprak van een
„enigszins geforceerde eind
spurt", die dinsdag tot deze lan
ge vergadering genoopt had.
Mr. Jonkman zei dat er na de
opening van de nieuwe zitting
van de Staten-Generaal op
woensdag 5 juni voldoende stof
ter behandeling was, om de Se
naat na die datum op de dins
dagen bijeen te roepen. Dit stond
in verband met het „ontzagwek
kend grote aantal wetsontwer
pen", dat aan de overzijde van
het Binnenhof in de afgelopen
weken behandeld was. Ter ge
ruststelling van de Kamerleden
bracht hij in herinnering, dat de
meeste van de nog ongeveer 20
op behandeling wachtende wets
ontwerpen het stadium van de
schriftelijke voorbereiding al ach
ter de rug hadden.
De voorzitter meende, dat de
Senaat in de afgelopen weken
bijgedragen had .tot „verbetering
van onze buitenlandse betrekkin
gen op een drietal gevoelige pun
ten", te weten het Nederlands-
Duitse verdrag, de financiële ge
volgen van de overdracht van
het bestuur over West-Nieuw-
Guinea en bij de begroting
van het ministerie van Verkeer
en Waterstaat de „vriendelijke
verwelkoming" van het Schelde-
Rijn-verdrag met België.
21 Senatoren een uitzonder
lijk groot aantal, meende mr.
Jonkman zullen de Eerste
Kamer gaan verlaten. Drie van
hen zullen de gelederen in de
Tweede Kamer gaan versterken,
om zo bij te dragen aan een goed
parlementair samenspel. „De po
litiek is een hard vak, dat in on-
Een wervelstorm heeft woens
dag de voornaamste stad en ha
ven van Oost-Pakistan Chitta-
gang van de rest van het land
afgesneden. Tot, nog toe is mel
ding gemaakt van 32 doden.
Drie schepen zijn gestrand, de
elektrische stroom, en water
voorziening is uitgevallen en hut.
ten zijn verwoest of weggevaagd.
De Pakistaanse radio heeft ge
meld, dat de wind een snelheid
had van 250 km per uur.
genegenheid voor Paus Johannes.
In de buurt van het St Pieters
plein is het sedert enkele dagen
zeer stil geworden. Het driftige
getoeter waaraan de Italiaanse
automobilisten zich zo dikwijls te
buiten gaan, is gestaakt en ieder
een verplaatst zich zo rustig mo
gelijk in zijn voertuig. In de
buurt van het pauselijk paleis
staan de mensen in groepjes bij
een en fluistert men elkaar de
laatste berichten over de toestand
van de Paus toe.
ze Kamer voelbaar wordt ver
zacht", zo besloot mr. Jonkman.
Diverse wetsontwerpen.
De Eerste Kamer heeft woens
dagnacht tegelijk met de „pen
sioenmaatregelen 1963" nog een
zestal wetsontwerpen zonder
hoofdelijke stemming aanvaard.
Deze wetsontwerpen behelzen
nadere maatregelen van over-
heidspensioenen in verband met
de samenloop met pensioen
krachtens de A.O.W. dan wel uit
kering krachtens de A.W.W. en
in verband met de huurverhogin
gen van 1957, 1960 en 1962, ten
aanzien van Indonesische pen
sioenen in verband met een soort
gelijke sameiloop van pensioenen
en huurverhogingen.
De wetsontwerpen behelsden
verder een nadere wijziging van
de wet buitengewoon pensioen
19401945, verhoging met een
tijdelijke toeslag van de pensioe
nen krachtens deze buitengewone
wet, nadere wijziging van de wet
buitengewoon pensioen zeelieden
oorlogsslachtoffers en verhoging
met een tijdelijke toeslag van de
pensioenen krachtens laatstge
noemde wet.
Eerder op de avond ging de
Senaat zonder hoofdelijke stem
ming akkoord met een wetsont
werp ter regeling van de verhou
ding van de Staat tot de Natio
nale Investeringsbank (Herstel-
bank) N.V. en een wetsontwerp
ter wijziging van de paragrafen
11 tot en met 16 van de Water-
staatswet 1900.
Een Constellation die was ge
huurd voor het vervoer van sol
daten naar fort R-iley in Kansas,
is bij de landing te Manhattan irr
Kansas verongelukt en in brand
gevolgen.
Een radiostation in Manhattan
meldde dat de 64 militairen en 5
bemanningsleden zich hebben
kunnen redden. Drie militairen
liepen lichte verwondingen op,
twee bemanningsleden werden
eveneens met lichte verwondin
gen naar een ziekenhuis overge
bracht.
Het Russische blad „Izwestja"
schreef dat zes hoge officieren
en wetenschappelijke werkers
in de Sowjet-Unie, die op
vriendschappelijke voet stonden
met de terechtgestelde Russische
spion Oleg Penkofsky, discipli
nair zijn gestraft.
De militaire procureur Gorny
zei in een gesprek met het blad
onder meer, dat maarschalk
Serge Varentzov, opperbevel
hebber van de artillerie, van
zijn functie is ontheven en in
rang is verlaagd. Varentzov is
62 jaar. Sinds 1955 is hij opper
bevelhebber van de artillerie
geweest. In 1942 onderscheidde
hij zich aan het eerste Oekraïnse
front. Hij nam deel aan de grote
slag aan Oaer en Weichsel en
aan de verovering van Berlijn.
Op het 22ste partijcongres in
1961 werd hij tot plaatsvervan
gend lid van het centrale partij-
comité benoemd.
Generaal Gorny noemde in
het artikel onder meer nog de
namen van een generaal-majoor
en een kolonel, die evenals
maarschalk Varen tsof „goede
vrienden" van Penkofsky wa
ren.
De „Izwestia" spreekt in ver
band met berichten, als zou
Penkofsky's schoonvader de
voormalige opperbevelhebber
van de Russische strijdkrachten
wijlen maarschalk Nedelin zijn
geweest, van „waanzinnige ge
ruchten". Penkofsky's schoon
vader was „generaal G.", een
politieke commissaris in het
leger die niet bij de raketstrijd
krachten heeft gediend, aldus
het blad. Berichten in de Wes
telijke pers volgens welke Pen
kofsky niet terechtgesteld zou
zijn, noemde generaal Gorny
„schandalige kranteleugens".
Gorny zei voorts nog in het
interview, dat sommige Russen
waren gaan geloven dat Pen
kofsky „vrijwel alle geheimen
met betrekking tot de militaire
uitrusting en het defensiepoten-
tieel van de Sowjet-Unie aan de
viiand had verraden", maar dat
deze indruk „ongegrond" was.
Penkofsky had berichten door
gegeven over bepaalde techni
sche rapporten van Russische
deskundigen, die in het buiten
land waren geweest, voorts
„losse gegevens van militaire
aard", die hij uit de mond van
„kletsende vrienden" had Verno
men en uit geheime publikaties
gehaald, en „zeker materiaal van
binnenlands politiek karakter".
Verderop in het artikel stond,
dat de Russische spion ook
„losse gegevens" over oude ra
ketmodellen aan buitenlandse
geheime agenten had doorge
geven.
Engeland en de Sowjet-Unie
hebben woensdag als voorzitters
van de Geneefse conferentie
over Laos gemeenschappelijk
een beroep op alle Laotiaanse
partijen gedaan zonder verwijl
bijeen te komen om te spreken
over herstel van de vrede.
De oproep vormt een ant
woord op een brief van de neu-
tralistische premier Soevanna
Phoema en een schrijven van de
internationale controlecommis
sie waarin Engeland en de Sow
jet-Unie werd gevraagd stappen
te doen ter voorkoming van „de
verergering van de militaire
toestand in de „vlakte der krui
ken". Zoals bekend, zijn daar
schermutselingen voorgekomen
tussen neutralistische troepen
en strijdkrachten van de pro-
communistische Pathet Lao.
In het Brits-Russische schrij
ven wordt goedkeuring uitge
sproken voor het verlangen van
de neutralistische groep in Laos
„om de vrede, eendracht en
strikte neutraliteit in het ko
ninkrijk te handhaven". Alle
partijen wordt verzocht mee te
werken aan een doeltreffend op
treden van de internationale
controlecommissie waardoor
iedereen op de hoogte kan zijn
van „de werkelijke toestand" in
Laos,
RUIM VIJFTIG DODEN
BIJ INSTORTING
STATION LISSABON
De instorting van het betonnen
dak van het Cais do Sodre-sta-
tion in Lissabon, heeft dinsdag,
volgens de laatste berichten, 52
slachtoffers geëist. Er zijn een
veertig mensen gewond.
Foto: Politiemannen, brand-*
weerlieden en burgerredders
zoeken naar slachtoffers in de
puinhopen.
►ER EIU1 VAN 6 SN 12 I
VRIJ WARM WEER
Het K.N.M.I. deelt mede:
Samenhangend met het bin
nenstromen van drogere lucht
uit Scandinavië begon in ons
land de bewolking geleidelijk te
breken en deed de zonnewarmte
de temperatuur in Twente b.v.
al tot 24 graden stijgen. Terzelf
der tijd wees het kwik langs de
kust van Holland en Zeeland bij
somber en mistig weer nog maar
12 graden.
Onweersbuien met regen en
hagel ontstonden in België en
West-Duitsland.
Hoewel de kans niet uitgeslo
ten is dat zich vandaag ook in
ons land plaatselijk buien ont
wikkelen, neemt die kans door
de toenemende stabilisering van
de lucht geleidelijk af. Als ge
volg van het zonnige weer zul
len de temperaturen vooral in
die gebieden waar het gisteren
nog overwegend bewolkt was,
verder omhoog gaan. Hoewel er
dus warmer weer wordt ver
wacht moet men vlak aan zee
rekening blijven houden met af
en toe binnenvallende koude
zeewind.
medegedeeld door het K. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Vrij zonnig
Vrij zonnig weer en vrijwel
nergens buien. Vrij warm, behal
ve aan zee. Zwakke tot matige
en langs de kust af en toe vrij
krachtige wind tussen noord en
oost.
DONDERDAG 30 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
7.27
7.57
Terneuzen
8.02
8.32
Hansweert
8.42
9.12
Walsoorden
8.52
9.22
VRIJDAG 31 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
8.36
9.07
Terneuzen
9.11
9.42
Hansweert
9.51
10.22
Walsoorden
10.01
10.32
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Mei
30
4.29
20.46
12.12
1.56
31
4.28
20.48
13.20
2.17