De Kabinets-informatie
larievenoorlog tussen E.E.G.-landen
en de V. S. afgewend
Redevoeringen van
en Castro
Chroesjtsjov
De Chinezen in
Indonesië
Persconferentie
van president Kennedy
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Plu) schakel
over op
Gulf pride
VRIJDAG 24 MEI 1963
19e Jaargang No. 5920
Plaatselijk opklaringen
KENNEDY WIL PAUS
BEZOEKEN
HEROPENING
TELEFOONVERKEER
MET INDONESIË
COOPER IN NEW YORK
GEHULDIGD
Militaire advocaten
in Argentinië
gearresteerd
KONING SAOED BETER
BALANS DER G. A. T. T.-
ONDERHANDELINGEN
IN GENEVE
Noch overwinnaars
noch overwonnenen
Gelijkwaardig
Gezond verstand heeft
gezegevierd
Nieuwe arrestaties
in Turkije
De vulkaanuitbarsting
op Java
ZUID AFRIKAANSE
NEGERS TER DOOD
VEROORDEELD
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie, adresNoordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswaï
Telefoon 01150 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 6,per kwartaal: per
maand f2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mirt 16 et: muurman per
advertentie f2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties r(gê6n handels-
advertenties) 5 regels 'ƒ1,10. Tedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 «rar.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
De leiders van de vijf grote
fracties bezochten woensdag de
kabinets-informateur mi', dr. C.
P. M. Komme. Ofschoon de in
houd der naar algemeen oordeel
eerste oriënterende gesprekken
niet naar buiten kwam, werden
naar aanleiding hiervan in poli
tieke leidende kringen de tongen
Iets losser.
Over het aanwijzen van een
informateur inplaats van een
formateur lopen de meningen
van links naar rechts nogal uit
een. In het socialistische kamp
vond men een informateur
eigenlijk niet nodig, omdat de
kaarten op tafel zouden liggen,
zo gaf de heer Vondeling te ver
staan. Met de bekende voorlief
de voor parlementaire kabinetten
had men liever rechtstreeks een
formateur, afkomstig uit de
fractie van de grootste partij,
aangewezen gezien.
Ook in K.V.P.-kringen werd de
vraag geopperd of een informa
tie-periode in dit stadium eigen
lijk wel noodzakelijk was. Ener
zijds kan een informateur zon
der twijfel de taak van een latere
NIEUWE PRESIDENT
VAN ISRAEL
Een foto van de 73-jarige Zalman
Sjazar, die tot president van Is
raël is gekozen, als opvolger van
de onlangs overleden Ben Zvi.
In de loop van donderdag be
woog een zwakke depressie zich
van Zwitserland over Zuid-Duits-
land naar het noorden.
Met deze storing samenhan
gende regengebieden trokken
toen over ons land, maar verwij
derden zich in de loop van de
dag naar het westen.
De depressie zal vandaag
boven Noord-Duitsland en Dene
marken.zijn aangekomen. In ons
land gaat de wind dan waaien
uit richtingen tussen noord en
west, maar blijft zwak tot matig.
Er zullen plaatselijk opklarin
gen voorkomen, maar in het
westen van het land zal hier of
daar nog wat regen vallen.
Er worden dezelfde tempera
turen als donderdag verwacht, of
iets hogere.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Rustig weer
Plaatselijk opklaringen en op
de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke, af en toe matige wind
Uit westelijke richtingen. Onge
veer dezelfde temperaturen ais
gisteren.
VRIJDAG
24 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
2.15
2.44
Terneuzen
2.50
3.19
Hansweert
3.30
3.59
ZATERDAG
25 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
3.01
3.26
Terneuzen
3.36
4.01
Hansweert
4.16
4.41
Walsoorden
4.26
4.51
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Mei
24
4.35
20.39
5.51
22.19
25
4.34
20.40
6.39
23.25
26
4.33
20.42
7.37
27
4.32
20.43
8.43
0.18
28
4.31
20.44
9.52
0.58
29
4.30
20.45
11.03
1.30
30
4.29
20.46
12.12
1.56
31
4.28
20.48
13.20
2.17
formateur vergemakkelijken, an
derzijds beperkt deze de forma
tietaak, ook wat de staatsrechte
lijke verantwoordelijkheid be
treft, zo werd hier opgemerkt.
In liberale en C.IL-kringen
denkt men ongeveer hetzelfde
over deze aangelegenheid.
In kringen van K.V.P., C.H.
en V.V.D. leeft nog steeds de op
vatting, dat het beleid van het
kabinetDe Quay in grote lijnen
behoort te worden voortgezet.
In liberale kring wordt de ge
dachte aan een vijf-partijen
kabinet bepaald niet toegejuicht.
Men meent, dat te dien aanzien
de uitslag van de verkiezingen
duidelijk genoeg is.
Een vijf-partijen-kabinet, zo
wordt van liberale zijde gezegd,
zou betekenen, dat de rode wijn
aanzienlijk zou moeten worden
aangelengd. Men betwijfelt of de
P. v. d. A. hiertoe bereid is. Bo
vendien werd hier het argument
aangevoerd, dat bij een vijf-par
tijen-kabinet geen gezonde op
positie zou zijn te verwachten,
omdat dan slechts kleine groep
jes opposanten zouden overblij
ven.
Ook in K.VP.-kring hoort men
wel de mening, dat bij een vïjf-
partijen-kabinet de moeilijkheden
uit de Kamer naar het kabinet
worden verlegd. Er is een zekere
voorkeur voor een vier-partijen-
kabinet met een gezonde stumu-
lerende oppositie in de Kamer
waar te nemen. In de socialisti
sche kring tilt men aan het ont
breken van zo'n sterke opposio-
nele fractie niet al te zwaar, om
dat h.i. iedere fractie toch altijd
critisch en controlerend jegens
een regering behoort te blijven.
Over bindingen tussen rege
ring en regeringsfracties wordt
buiten de socialistische groep ge
nuanceerd gedacht. Liberalen en
christelijk-historischen zouden,
buiten globaal overleg over
hoofdpunten van een regerings
program tussen fractieleiders en
fracties, vóórdat over het toetre
den tot een kabinet beslist
wordt, geen nadere afspraken
wensen.
In K.V.P.-kring staat men
tegenover nadere afspraken niet
afwijzend, al zouden deze alleen
ook maar hoofdlijnen mogen be
treffen, met voorbehoud van ver
anderde omstandigheden en on
der afwijzing van individuele
bindingen.
Uit A.R.-kring werd voors
hands nog geen commentaar ver
nomen.
Dè inotdrolis van vandaag!
President Kennedy heeft eer
gisteren op zijn wekelijkse pers
conferentie verklaard dat hij
het plan heeft Paus Johannes te
bezoeken wanneer hij volgende
maand naar Italië gaat.
Zoals bekend is bericht dat de
gezondheidstoestand van de
Paus achteruit gaat. Uit door
gaans welingelichte kringen in
Rome werd woensdagavond ver
nomen dat de kerkleider dins
dag een bloedtransfusie heeft
gekregen. Dit zou de tweede zijn
sedert november,
Op een bijeenkomst in het
Leninstadion te Moskou ter gele
genheid van het bezoek van pre
mier Castro van Cuba aan de
Sowjet-Unie heeft Sowjet-pre-
mier Nikita Chroesjtsjov don
derdag de Amerikaanse regering
gewaarschuwd, zich niet aan
nieuwe „ondernemingen" tegen
Cuba te wagen.
Als dat toch gebeurt, zo zei hij
in een toespraak tot de meer dan
honderdduizend aanwezigen, zou
er „een ernstiger wereldcrisis"
ontstaan dan die van verleden
jaar. „Wij zouden onze verplich
tingen tegenover onze Cubaanse
broeders moeten nakomen en
hen te hulp komen", zo sprak hij.
Voorts zei Chroesjtsjov, dat de
kapitalistische pers vol stond
met „absurde verzinsels" over de
betrekkingen van de Sowjet-
Unie met China. Op de komende
bijeenkomst van Russische en
Chinese partijafgevaardigden zal
de Sowjet-Unie echter „alles in
het werk stellen" om de eenheid
binnen het socialistische kamp
te versterken en „de verschillen
van opvatting over bepaalde
kwesties uit de weg te ruimen."
„Wij spreken de hoop uit, dat
deze bijeenkomst onze partijen,
de gehele internationale bewe
ging van communisten en wer
kende klasse, nog dichter bij el
kaar zal brengen."
Wat het kolonialisme betreft,
zei Chroesjtsjov dat de reus
achtige kolonialistische gevange
nis instort."
Premier Chroesjtsjov ver
klaarde in zijn rede nog, dat
Amerika met een nieuwe actie
tegen Cuba woordbreuk zou ple.
gen. „Als de Amerikaanse rege
ring zich niet houdt aan de ge
sloten overeenkomst, zullen wij
genoodzaakt zijn onze plicht te
vervuilen en onze beloften aan
het Cubaanse volk na te komen
en het te hulp komen."
In het stampvolle stadion zei
de Sowjet-premier voorts, terwijl
Castro die naast hem zat
gelijktijdig via een kleine kop
telefoon de vertaling hoorde, dat
het verraderlijk zou zijn als de
Amerikanen zich niet aan de ge.
maakte afspraken zouden hou
den. Dit zou het vertrouwen ra
dicaal ondermijnen en het tot
stand brengen van overeenkom
sten moeilijker maken.
Chroesjtsjov hield zijn ruim
een uur durende toespraak in
zijn hemdsmouwen terwijl een
grote parasol hem beschermde
tegen de felle zon.
In een rede die Fidel Castro
daarna hield, zei de Cubaanse
premier dat de Amerikanen door
de blokkade van Cuba „dit jaar
zullen bemerken dat zij nog
moeilijker aan de suiker kunnen
komen die zij nodig hebben." De
prijs die het Amerikaanse volk
tot dusver voor de door zijn re
gering ingestelde blokkade heeft
moeten betalen in de levensmid
delensector bedraagt meer dan
één miljard dollar.
Castro bracht in zijn rede van
Met ingang van 27 mei zal het
telefoonverkeer met Indonesië
worden heropend via Bern-radio.
Voor de radio-verbinding Bern
Bandoeng zijn de openstellings
tijden op werkdagen van 07.00
2.17 tot 08.00 uur.
vijftig minuten hulde aan de
Sowjet-Unie voor haar steun
aan Cuba tijdens de crisis van
oktober j.l.
Er ging een daverend applaus
op toen hij schreeuwde: „In de
geschiedenis is nooit tevoren een
dergelijk voorbeeld van solidari
teit voorgekomen. Dat is het in
ternationalisme, dat is het com
munisme." De Amerikaanse po
litiek ten aanzien van de Cubaan
se revolutie was „op een volledig
fiasco uitgelopen", zo zei hij.
Chroesjtsjov en Castro heb
ben donderdag voorts in het
Kremlin een gemeenschappelijke
verklaring getekend, zo meldde
het persbureau Tass. Over de in-
houd daarvan is nog niets be
kend.
President Brezjnov reikte de
Cubaanse premier tijdens een
receptie de versierselen uit, die
behoren bij de titel „Held van de
Sowjet-Unie".
Hoewel met deze bijeenkomst
het officiële gedeelte van het be
zoek van Castro aan de Sowjet-
baanse premier nog enige tijd
blijven.
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft naar
aanleiding van de toespraak van
Choesjtsjov verklaarde, dat diens
woorden vooral bedoeld schijnen
te zijn om het zwakke moreel
van de communisten op Cuba,
„die zich hoc ranger hoe meer
geïsoleerd voelen", weer om
hoog te brengen.
Majoor Cooper is woensdag
vergezeld van zijn gezin en van
de vice-president van de Ver
enigde Staten, Johnson, in New
York aangekomen voor de Ser
pentine Parade op Broadway.
Langs de straten en voor de
ramen van de wolkenkrabbers
stonden ongeveer een miljoen
mensen te zwaaien.
Duizenden tonnen ponsband
jes, confetti en snippers van
telefoonboeken waren gereed
gezet om een dichte regen van
papier boven de stoet te kunnen
vormen. Op een bepaald mo
ment had de politie grote moeite
om de weg vrij te maken. Pons
kaarten van electronische reken
machines vormden een nieuw
element in de dichte papierwolk
die op Broadway neerdaalde.
Na de parade werd door de
burgemeester van New York,
Robert Wagner, een lunch aan
geboden.
Maandag zijn in Argentinië on
geveer twintig militaire advoca
ten gearresteerd. Zij waren be
last met de verdediging van de
Argentijnse officieren die terecht
staan voor hun aandeel in de op
stand van een maand geleden.
Onder de gearresteerde advo
caten, die alleen de rang van ko
lonel of overste bezitten, bevin
den zich twee zoons van de lei
der van de opstand, generaal Me-
nendez.
De Oostenrijkse professor dr.
Karl Fellinger, die koning Saoed
van Saoedi-Anabië behandelt,
heeft woensdag verklaard dat de
gezondheidstoestand van de vorst
aanzienlijk is verbeterd. Koning
Saoed bevindt zich niet meer in
de zuurstof tent.
De tarievenoorlog tussen de
zes landen der Europese Econo
mische Gemeenschap (E. E. G.)
en de Verenigde Staten zal niet
uitbreken. Een onvoorziene „op
schorting" en een procedurever
warring als gevolg van een Ca
nadees protest hebben vertraging
veroorzaakt in de goedkeuring
door de ministersconferentie der
algemene overeenkomst inzake
tarieven en handel (G. A. T. T.)
van de overeenstemming die de
Gemeenschappelijke Markt en de
speciale afgevaardigde van pre
sident Kennedy, Christian Her
ter, dinsdag hebben bereikt onder
de bescherming van de „bemid
deling" van de Zwitserse minis
ter van Economische Zaken, H.
Schaffner.
De .overeenstemming blijft dus
en maakt een einde aan de vrees
dat een „drama" tussen de At
lantische partners" zou kunnen
ontstaan dat zou kunnen leiden
tot een handelsoorlog.
Officieel verklaard men na de
besprekingen van de afgelopen
dagen dat er overwinnaars noch
overwonnenen zijn, maar on
danks het algemene verlangen de
uitgangspunten te vergeten kan
men de balans van de onderhan
delingen in de volgende vijf pun
ten samenvatten.
1. De tariefbelemmeringen en
de belemmeringen als gevolg
van andere oorzaken dan de
tarieven zijn in de onderhan
delingen opgenomen. Het
voordeen gaat op dit punt
naar de E. E. G.
2. De landbouw is opgenomen in
de onderhandelingen, maar
hierin zal rekening worden
gehouden met het feit dat de
landbouwpolitiek der gemeen
schap nog niet voltooid is.
Voordeel dus voor de gemeen
schap.
3. De wederzijdse en gelijke li
neaire verlaging der tarieven
het Amerikaanse beginsel
is gelijkgesteld met de ver
mindering van de tariefsver-
schillen voor de abnormaal
hoge tarieven, zoals door de
„zes" is geëist.
4. De vermindering van de ta-
riefsverschillen zal tot stand
worden gebracht volgens een
„algemeen en automatisch"
stelsel dat een werkgroep
moet bepalen. Dit was ook
een van de eisen der E.E.G.
dus weer voordeel.
5. Van hun kant hebben de „zes"
afgezien van het aanbevelen
van het stelsel van het zoge
noemde ideale tarief als mid
del tot vermindering van de
tariefsverschillen tussen de
Verenigde Staten en de E.
E. G. Dit is de toegeving aan
het Amerikaanse standpunt.
De voordelen voor de een of de
ander zijn geplaatst in het licht
van de nationale gevoeligheden,
de verkiezingskaienders en de
verschillende wettelijke moeilijk,
heden. Hoewel dus officieel wordt
gezegd dat er overwinnaars noch
overwonnenen zijn, bevat deze
confrontatie van de Verenigde
Staten met de Europese Econo
mische Gemeenschap die is
geëindigd met overeenstemming
toch elementen die uitgaan
boren het eenvoudige diploma
tieke spel.
Voor het eerst is bij tariefon
derhandelingen in het kader van
een organisatie waarin de Ver
enigde Staten hun standpunt
hebben laten varen als gevolg
van talrijke en krachtige tegen
stand, een modus vivendi gevon
den waarbij de Verenigde Staten
en het nieuwe economische blok
van Europa gelijkwaardig zijn.
De New York Herald Tribune
schrijft over de G. A. T. T.-con-
ferentie, dat het gezond verstand
tenslotte heeft gezegevierd. Geen
der partijen kon zich een misluk
king veroorloven. Volgens het
blad was het de zwaarste kracht
proef van de vrije wereld sinds
de totstandkoming van de Euro-
markt. Het schrijft het bereikte
akkoord voor een belangrijk deel
toe aan de Duitse minister van
Economische Zaken Ludwig Er-
hard.
Het Britse blad The Times laat
zich enigszins pessimistisch uit
wat betreft de kans op overeen
stemming over de voornaamste
tariefsverlagingen. Het blad
heeft bij de Europese zes niet
veel enthousiasme over een alge
mene verlaging van de toltarie
ven kunnen ontdekken.
De Guai'dian meent, dat er met
geduld en druk op de Fransen
wel een goed resultaat mogelijk
is.
De Indonesische politie heeft
bevei gekregen degenen die deel
nemen aan nieuwe anti-Chinese
relletjes, onmiddellijk neer te
schieten, zo heeft de legerkrant
„Pionier" woensdag geschreven.
Betrouwbare kringen in Djakar
ta zeggen dat dit bevel afkom
stig is van het paleis van de pre
sident.
Teneinde nieuwe onlusten te
voorkomen heeft het bestuur van
West-Java het beheer op zich ge
nomen van alle particuliere pro-
duktie. en distributiebedrijven.
President Kennedy heeft eer
gisteren tijdens een persconfe
rentie gezegd, dat hij geen an
dere keus heeft dan de gerech
telijke uitspraken, waarbij de
toelating van negerstudenten
aan de universiteit van Alaba
ma wordt bevolen, te doen uit
voeren.
De president hoopte dat het
niet nodig zal zijn federale po
litie of federale troepen te ge
bruiken om de toelating van de
studenten aan de universiteit te
verzekeren. Hij voegde hier ech
ter aan toe, dat hij grondwette
lijk verplicht is de uitspraak
van het hooggerechtshof uit te
voeren.
Hij zei ook te hopen dal de
Verenigde Staten tegen het. ein
de van het jaar een gedeelte van
de troepen in Zuid-Vietnam
kunnen terugtrekken. Op dit
moment echter is de situatie al
daar niet zodanig, dat het terug
roepen van militairen verant
woord is. Naar schatting zijn
11.000 Amerikaanse militairen
als adviseurs aan het Vietna
mese leger toegevoegd.
India zal nog meer militaire
bijstand van de Verenigde Sta
ten ontvangen. Kennedy zei
echter niet hoeveel.
De overeenstemming, die in
Genève is bereikt over toekom
stige verlagingen van de han
delstarieven, noemde de Ameri
kaanse president „bevredigend".
Kennedy zei, dat Amerika
zich in de komende drie maan
den sterk zal inspannen om de
Sowjet-Unie te overreden een
verbod op het nemen van kern
proeven te aanvaarden.
„Er is geen enkel bewijs, dat
de militaire macht van Rusland
op Cuba is toegenomen", zo zei
Kennedy naar aanleiding van
bepaalde berichten, volgens wel
ke er nieuw Russisch militair
materieel op het eiland zou zijn
aangekomen. De president gaf
echter toe, dat de Russische
troepen zich tot op heden niet
in bevredigende mate uit Cuba
hebben teruggetrokken.
RUIMTEVAARDER
COOPER DOOR
PRESIDENT KENNEDY
ONDERSCHEIDEN
Tijdens een plechtigheid in de
tuin van het Witte Huis te Wa
shington heeft president Kenne-
dy ruimtevaarder Leroy Gordon
Cooper de medaille van ver
dienste van de NASA, het Ame
rikaanse nationale bureau voor
lucht- en ruimtevaart, opgespeld.
In Turkije is een twaalftal
nieuwe arrestaties verricht in
verband met de staatsgreep van
dinsdag. Onder de gearresteer
den bevinden zich drie drie Turk.
se chauffeurs, die in dienst wa
ren bij de Amerikaanse ambas
sade.
Textiel- en voedselfabrieken,
pakhuizen, taxi's en benzinesta
tions staan nu onder leiding van
bu rgerfunciiona rissen
In de pers in Djakarta weid
woensdag gemeld dat de Chinese
ambassadeur, Yao Tsjoeng-Ming,
de Indonesische regering zijn
dank heeft overgebracht voor
het „snelle optreden" tegen de
anti-Chnese betogers. Honderden
Chinese winkels en huizen zijn
bij de relletjes geplunderd en
platgebrand, voornamelijk in
Bandoeng, Bogor en andere ste
den op West-Java. Er zijn ook
berichten ontvangen over anti-
Chinese onlusten op midden- en
Oost-Java en in Makassar op
Zuid-Celebes.
Het feit, dat de Chinezen een
voorname plaats innemen bij de
Indonesische handel, is al lang
een oorzaak van wrijving ge
weest. Vorige week eiste een ver
gadering van politieke, jeugd, en
studentenorganisaties in Djakar
ta dat „een zeker deel van de
gemeenschap met een bevoor
rechte, sterke en betere econo
mische positie, zich zal aanpassen
aan het nationale streven van
het Indonesische volk".
De Indonessche minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soeban-
drio, heeft in 1959 bij het uit
vaardigen van een verbod op het
voeren van kleinhandel door Chi
nezen en andere buitenlanders
op het platteland, gezegd dat de
Chinezen in Indonesië „monopo
listische kapitalistische kapita
listen" zijn.
Reeds vijf duizend personen
zijn geëvacueerd na de uit
barsting van de vulkaan „Sme-
roe" op Java. Rond de vulkaan
is een verboden gebied met een
omtrek van vijf km ingesteld. Er
is nog geen melding gemaakt
van slachtoffers ais gevolg van
de uitbarsting.
Drie Zuidafrikaanse negers
zijn woensdag in de Zuidafri
kaanse plaats Paarl ter dood
veroordeeld wegens hun aandeel
in de onlusten in deze stad
vorig jaar november, waarbij
een blank meisje en een blanke
man met kapmessen werden ge
dood en zeven negers werden
doodgeschoten.
Vijf negers werden veroor
deeld tot elk 18 jaar gevange
nisstraf, acht tot 12 jaar en 5
werden er vrijgesproken.
De drie ter dood veroordeel
den hadden in Paarl een af
deling van de verboden Poqo-
beweging opgericht en bij de
onlusten en leidende rol ge
speeld.