De Kabinets-informatie larievenoorlog tussen E.E.G.-landen en de V. S. afgewend Redevoeringen van en Castro Chroesjtsjov De Chinezen in Indonesië Persconferentie van president Kennedy HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Plu) schakel over op Gulf pride VRIJDAG 24 MEI 1963 19e Jaargang No. 5920 Plaatselijk opklaringen KENNEDY WIL PAUS BEZOEKEN HEROPENING TELEFOONVERKEER MET INDONESIË COOPER IN NEW YORK GEHULDIGD Militaire advocaten in Argentinië gearresteerd KONING SAOED BETER BALANS DER G. A. T. T.- ONDERHANDELINGEN IN GENEVE Noch overwinnaars noch overwonnenen Gelijkwaardig Gezond verstand heeft gezegevierd Nieuwe arrestaties in Turkije De vulkaanuitbarsting op Java ZUID AFRIKAANSE NEGERS TER DOOD VEROORDEELD Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie, adresNoordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswaï Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 6,per kwartaal: per maand f2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mirt 16 et: muurman per advertentie f2,40. Rubriek: Kleine Advertenties r(gê6n handels- advertenties) 5 regels 'ƒ1,10. Tedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 «rar. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De leiders van de vijf grote fracties bezochten woensdag de kabinets-informateur mi', dr. C. P. M. Komme. Ofschoon de in houd der naar algemeen oordeel eerste oriënterende gesprekken niet naar buiten kwam, werden naar aanleiding hiervan in poli tieke leidende kringen de tongen Iets losser. Over het aanwijzen van een informateur inplaats van een formateur lopen de meningen van links naar rechts nogal uit een. In het socialistische kamp vond men een informateur eigenlijk niet nodig, omdat de kaarten op tafel zouden liggen, zo gaf de heer Vondeling te ver staan. Met de bekende voorlief de voor parlementaire kabinetten had men liever rechtstreeks een formateur, afkomstig uit de fractie van de grootste partij, aangewezen gezien. Ook in K.V.P.-kringen werd de vraag geopperd of een informa tie-periode in dit stadium eigen lijk wel noodzakelijk was. Ener zijds kan een informateur zon der twijfel de taak van een latere NIEUWE PRESIDENT VAN ISRAEL Een foto van de 73-jarige Zalman Sjazar, die tot president van Is raël is gekozen, als opvolger van de onlangs overleden Ben Zvi. In de loop van donderdag be woog een zwakke depressie zich van Zwitserland over Zuid-Duits- land naar het noorden. Met deze storing samenhan gende regengebieden trokken toen over ons land, maar verwij derden zich in de loop van de dag naar het westen. De depressie zal vandaag boven Noord-Duitsland en Dene marken.zijn aangekomen. In ons land gaat de wind dan waaien uit richtingen tussen noord en west, maar blijft zwak tot matig. Er zullen plaatselijk opklarin gen voorkomen, maar in het westen van het land zal hier of daar nog wat regen vallen. Er worden dezelfde tempera turen als donderdag verwacht, of iets hogere. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Rustig weer Plaatselijk opklaringen en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke, af en toe matige wind Uit westelijke richtingen. Onge veer dezelfde temperaturen ais gisteren. VRIJDAG 24 MEI v.m. n.m. Breskens 2.15 2.44 Terneuzen 2.50 3.19 Hansweert 3.30 3.59 ZATERDAG 25 MEI v.m. n.m. Breskens 3.01 3.26 Terneuzen 3.36 4.01 Hansweert 4.16 4.41 Walsoorden 4.26 4.51 ZON MAAN op onder op onder Mei 24 4.35 20.39 5.51 22.19 25 4.34 20.40 6.39 23.25 26 4.33 20.42 7.37 27 4.32 20.43 8.43 0.18 28 4.31 20.44 9.52 0.58 29 4.30 20.45 11.03 1.30 30 4.29 20.46 12.12 1.56 31 4.28 20.48 13.20 2.17 formateur vergemakkelijken, an derzijds beperkt deze de forma tietaak, ook wat de staatsrechte lijke verantwoordelijkheid be treft, zo werd hier opgemerkt. In liberale en C.IL-kringen denkt men ongeveer hetzelfde over deze aangelegenheid. In kringen van K.V.P., C.H. en V.V.D. leeft nog steeds de op vatting, dat het beleid van het kabinetDe Quay in grote lijnen behoort te worden voortgezet. In liberale kring wordt de ge dachte aan een vijf-partijen kabinet bepaald niet toegejuicht. Men meent, dat te dien aanzien de uitslag van de verkiezingen duidelijk genoeg is. Een vijf-partijen-kabinet, zo wordt van liberale zijde gezegd, zou betekenen, dat de rode wijn aanzienlijk zou moeten worden aangelengd. Men betwijfelt of de P. v. d. A. hiertoe bereid is. Bo vendien werd hier het argument aangevoerd, dat bij een vijf-par tijen-kabinet geen gezonde op positie zou zijn te verwachten, omdat dan slechts kleine groep jes opposanten zouden overblij ven. Ook in K.VP.-kring hoort men wel de mening, dat bij een vïjf- partijen-kabinet de moeilijkheden uit de Kamer naar het kabinet worden verlegd. Er is een zekere voorkeur voor een vier-partijen- kabinet met een gezonde stumu- lerende oppositie in de Kamer waar te nemen. In de socialisti sche kring tilt men aan het ont breken van zo'n sterke opposio- nele fractie niet al te zwaar, om dat h.i. iedere fractie toch altijd critisch en controlerend jegens een regering behoort te blijven. Over bindingen tussen rege ring en regeringsfracties wordt buiten de socialistische groep ge nuanceerd gedacht. Liberalen en christelijk-historischen zouden, buiten globaal overleg over hoofdpunten van een regerings program tussen fractieleiders en fracties, vóórdat over het toetre den tot een kabinet beslist wordt, geen nadere afspraken wensen. In K.V.P.-kring staat men tegenover nadere afspraken niet afwijzend, al zouden deze alleen ook maar hoofdlijnen mogen be treffen, met voorbehoud van ver anderde omstandigheden en on der afwijzing van individuele bindingen. Uit A.R.-kring werd voors hands nog geen commentaar ver nomen. Dè inotdrolis van vandaag! President Kennedy heeft eer gisteren op zijn wekelijkse pers conferentie verklaard dat hij het plan heeft Paus Johannes te bezoeken wanneer hij volgende maand naar Italië gaat. Zoals bekend is bericht dat de gezondheidstoestand van de Paus achteruit gaat. Uit door gaans welingelichte kringen in Rome werd woensdagavond ver nomen dat de kerkleider dins dag een bloedtransfusie heeft gekregen. Dit zou de tweede zijn sedert november, Op een bijeenkomst in het Leninstadion te Moskou ter gele genheid van het bezoek van pre mier Castro van Cuba aan de Sowjet-Unie heeft Sowjet-pre- mier Nikita Chroesjtsjov don derdag de Amerikaanse regering gewaarschuwd, zich niet aan nieuwe „ondernemingen" tegen Cuba te wagen. Als dat toch gebeurt, zo zei hij in een toespraak tot de meer dan honderdduizend aanwezigen, zou er „een ernstiger wereldcrisis" ontstaan dan die van verleden jaar. „Wij zouden onze verplich tingen tegenover onze Cubaanse broeders moeten nakomen en hen te hulp komen", zo sprak hij. Voorts zei Chroesjtsjov, dat de kapitalistische pers vol stond met „absurde verzinsels" over de betrekkingen van de Sowjet- Unie met China. Op de komende bijeenkomst van Russische en Chinese partijafgevaardigden zal de Sowjet-Unie echter „alles in het werk stellen" om de eenheid binnen het socialistische kamp te versterken en „de verschillen van opvatting over bepaalde kwesties uit de weg te ruimen." „Wij spreken de hoop uit, dat deze bijeenkomst onze partijen, de gehele internationale bewe ging van communisten en wer kende klasse, nog dichter bij el kaar zal brengen." Wat het kolonialisme betreft, zei Chroesjtsjov dat de reus achtige kolonialistische gevange nis instort." Premier Chroesjtsjov ver klaarde in zijn rede nog, dat Amerika met een nieuwe actie tegen Cuba woordbreuk zou ple. gen. „Als de Amerikaanse rege ring zich niet houdt aan de ge sloten overeenkomst, zullen wij genoodzaakt zijn onze plicht te vervuilen en onze beloften aan het Cubaanse volk na te komen en het te hulp komen." In het stampvolle stadion zei de Sowjet-premier voorts, terwijl Castro die naast hem zat gelijktijdig via een kleine kop telefoon de vertaling hoorde, dat het verraderlijk zou zijn als de Amerikanen zich niet aan de ge. maakte afspraken zouden hou den. Dit zou het vertrouwen ra dicaal ondermijnen en het tot stand brengen van overeenkom sten moeilijker maken. Chroesjtsjov hield zijn ruim een uur durende toespraak in zijn hemdsmouwen terwijl een grote parasol hem beschermde tegen de felle zon. In een rede die Fidel Castro daarna hield, zei de Cubaanse premier dat de Amerikanen door de blokkade van Cuba „dit jaar zullen bemerken dat zij nog moeilijker aan de suiker kunnen komen die zij nodig hebben." De prijs die het Amerikaanse volk tot dusver voor de door zijn re gering ingestelde blokkade heeft moeten betalen in de levensmid delensector bedraagt meer dan één miljard dollar. Castro bracht in zijn rede van Met ingang van 27 mei zal het telefoonverkeer met Indonesië worden heropend via Bern-radio. Voor de radio-verbinding Bern Bandoeng zijn de openstellings tijden op werkdagen van 07.00 2.17 tot 08.00 uur. vijftig minuten hulde aan de Sowjet-Unie voor haar steun aan Cuba tijdens de crisis van oktober j.l. Er ging een daverend applaus op toen hij schreeuwde: „In de geschiedenis is nooit tevoren een dergelijk voorbeeld van solidari teit voorgekomen. Dat is het in ternationalisme, dat is het com munisme." De Amerikaanse po litiek ten aanzien van de Cubaan se revolutie was „op een volledig fiasco uitgelopen", zo zei hij. Chroesjtsjov en Castro heb ben donderdag voorts in het Kremlin een gemeenschappelijke verklaring getekend, zo meldde het persbureau Tass. Over de in- houd daarvan is nog niets be kend. President Brezjnov reikte de Cubaanse premier tijdens een receptie de versierselen uit, die behoren bij de titel „Held van de Sowjet-Unie". Hoewel met deze bijeenkomst het officiële gedeelte van het be zoek van Castro aan de Sowjet- baanse premier nog enige tijd blijven. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft naar aanleiding van de toespraak van Choesjtsjov verklaarde, dat diens woorden vooral bedoeld schijnen te zijn om het zwakke moreel van de communisten op Cuba, „die zich hoc ranger hoe meer geïsoleerd voelen", weer om hoog te brengen. Majoor Cooper is woensdag vergezeld van zijn gezin en van de vice-president van de Ver enigde Staten, Johnson, in New York aangekomen voor de Ser pentine Parade op Broadway. Langs de straten en voor de ramen van de wolkenkrabbers stonden ongeveer een miljoen mensen te zwaaien. Duizenden tonnen ponsband jes, confetti en snippers van telefoonboeken waren gereed gezet om een dichte regen van papier boven de stoet te kunnen vormen. Op een bepaald mo ment had de politie grote moeite om de weg vrij te maken. Pons kaarten van electronische reken machines vormden een nieuw element in de dichte papierwolk die op Broadway neerdaalde. Na de parade werd door de burgemeester van New York, Robert Wagner, een lunch aan geboden. Maandag zijn in Argentinië on geveer twintig militaire advoca ten gearresteerd. Zij waren be last met de verdediging van de Argentijnse officieren die terecht staan voor hun aandeel in de op stand van een maand geleden. Onder de gearresteerde advo caten, die alleen de rang van ko lonel of overste bezitten, bevin den zich twee zoons van de lei der van de opstand, generaal Me- nendez. De Oostenrijkse professor dr. Karl Fellinger, die koning Saoed van Saoedi-Anabië behandelt, heeft woensdag verklaard dat de gezondheidstoestand van de vorst aanzienlijk is verbeterd. Koning Saoed bevindt zich niet meer in de zuurstof tent. De tarievenoorlog tussen de zes landen der Europese Econo mische Gemeenschap (E. E. G.) en de Verenigde Staten zal niet uitbreken. Een onvoorziene „op schorting" en een procedurever warring als gevolg van een Ca nadees protest hebben vertraging veroorzaakt in de goedkeuring door de ministersconferentie der algemene overeenkomst inzake tarieven en handel (G. A. T. T.) van de overeenstemming die de Gemeenschappelijke Markt en de speciale afgevaardigde van pre sident Kennedy, Christian Her ter, dinsdag hebben bereikt onder de bescherming van de „bemid deling" van de Zwitserse minis ter van Economische Zaken, H. Schaffner. De .overeenstemming blijft dus en maakt een einde aan de vrees dat een „drama" tussen de At lantische partners" zou kunnen ontstaan dat zou kunnen leiden tot een handelsoorlog. Officieel verklaard men na de besprekingen van de afgelopen dagen dat er overwinnaars noch overwonnenen zijn, maar on danks het algemene verlangen de uitgangspunten te vergeten kan men de balans van de onderhan delingen in de volgende vijf pun ten samenvatten. 1. De tariefbelemmeringen en de belemmeringen als gevolg van andere oorzaken dan de tarieven zijn in de onderhan delingen opgenomen. Het voordeen gaat op dit punt naar de E. E. G. 2. De landbouw is opgenomen in de onderhandelingen, maar hierin zal rekening worden gehouden met het feit dat de landbouwpolitiek der gemeen schap nog niet voltooid is. Voordeel dus voor de gemeen schap. 3. De wederzijdse en gelijke li neaire verlaging der tarieven het Amerikaanse beginsel is gelijkgesteld met de ver mindering van de tariefsver- schillen voor de abnormaal hoge tarieven, zoals door de „zes" is geëist. 4. De vermindering van de ta- riefsverschillen zal tot stand worden gebracht volgens een „algemeen en automatisch" stelsel dat een werkgroep moet bepalen. Dit was ook een van de eisen der E.E.G. dus weer voordeel. 5. Van hun kant hebben de „zes" afgezien van het aanbevelen van het stelsel van het zoge noemde ideale tarief als mid del tot vermindering van de tariefsverschillen tussen de Verenigde Staten en de E. E. G. Dit is de toegeving aan het Amerikaanse standpunt. De voordelen voor de een of de ander zijn geplaatst in het licht van de nationale gevoeligheden, de verkiezingskaienders en de verschillende wettelijke moeilijk, heden. Hoewel dus officieel wordt gezegd dat er overwinnaars noch overwonnenen zijn, bevat deze confrontatie van de Verenigde Staten met de Europese Econo mische Gemeenschap die is geëindigd met overeenstemming toch elementen die uitgaan boren het eenvoudige diploma tieke spel. Voor het eerst is bij tariefon derhandelingen in het kader van een organisatie waarin de Ver enigde Staten hun standpunt hebben laten varen als gevolg van talrijke en krachtige tegen stand, een modus vivendi gevon den waarbij de Verenigde Staten en het nieuwe economische blok van Europa gelijkwaardig zijn. De New York Herald Tribune schrijft over de G. A. T. T.-con- ferentie, dat het gezond verstand tenslotte heeft gezegevierd. Geen der partijen kon zich een misluk king veroorloven. Volgens het blad was het de zwaarste kracht proef van de vrije wereld sinds de totstandkoming van de Euro- markt. Het schrijft het bereikte akkoord voor een belangrijk deel toe aan de Duitse minister van Economische Zaken Ludwig Er- hard. Het Britse blad The Times laat zich enigszins pessimistisch uit wat betreft de kans op overeen stemming over de voornaamste tariefsverlagingen. Het blad heeft bij de Europese zes niet veel enthousiasme over een alge mene verlaging van de toltarie ven kunnen ontdekken. De Guai'dian meent, dat er met geduld en druk op de Fransen wel een goed resultaat mogelijk is. De Indonesische politie heeft bevei gekregen degenen die deel nemen aan nieuwe anti-Chinese relletjes, onmiddellijk neer te schieten, zo heeft de legerkrant „Pionier" woensdag geschreven. Betrouwbare kringen in Djakar ta zeggen dat dit bevel afkom stig is van het paleis van de pre sident. Teneinde nieuwe onlusten te voorkomen heeft het bestuur van West-Java het beheer op zich ge nomen van alle particuliere pro- duktie. en distributiebedrijven. President Kennedy heeft eer gisteren tijdens een persconfe rentie gezegd, dat hij geen an dere keus heeft dan de gerech telijke uitspraken, waarbij de toelating van negerstudenten aan de universiteit van Alaba ma wordt bevolen, te doen uit voeren. De president hoopte dat het niet nodig zal zijn federale po litie of federale troepen te ge bruiken om de toelating van de studenten aan de universiteit te verzekeren. Hij voegde hier ech ter aan toe, dat hij grondwette lijk verplicht is de uitspraak van het hooggerechtshof uit te voeren. Hij zei ook te hopen dal de Verenigde Staten tegen het. ein de van het jaar een gedeelte van de troepen in Zuid-Vietnam kunnen terugtrekken. Op dit moment echter is de situatie al daar niet zodanig, dat het terug roepen van militairen verant woord is. Naar schatting zijn 11.000 Amerikaanse militairen als adviseurs aan het Vietna mese leger toegevoegd. India zal nog meer militaire bijstand van de Verenigde Sta ten ontvangen. Kennedy zei echter niet hoeveel. De overeenstemming, die in Genève is bereikt over toekom stige verlagingen van de han delstarieven, noemde de Ameri kaanse president „bevredigend". Kennedy zei, dat Amerika zich in de komende drie maan den sterk zal inspannen om de Sowjet-Unie te overreden een verbod op het nemen van kern proeven te aanvaarden. „Er is geen enkel bewijs, dat de militaire macht van Rusland op Cuba is toegenomen", zo zei Kennedy naar aanleiding van bepaalde berichten, volgens wel ke er nieuw Russisch militair materieel op het eiland zou zijn aangekomen. De president gaf echter toe, dat de Russische troepen zich tot op heden niet in bevredigende mate uit Cuba hebben teruggetrokken. RUIMTEVAARDER COOPER DOOR PRESIDENT KENNEDY ONDERSCHEIDEN Tijdens een plechtigheid in de tuin van het Witte Huis te Wa shington heeft president Kenne- dy ruimtevaarder Leroy Gordon Cooper de medaille van ver dienste van de NASA, het Ame rikaanse nationale bureau voor lucht- en ruimtevaart, opgespeld. In Turkije is een twaalftal nieuwe arrestaties verricht in verband met de staatsgreep van dinsdag. Onder de gearresteer den bevinden zich drie drie Turk. se chauffeurs, die in dienst wa ren bij de Amerikaanse ambas sade. Textiel- en voedselfabrieken, pakhuizen, taxi's en benzinesta tions staan nu onder leiding van bu rgerfunciiona rissen In de pers in Djakarta weid woensdag gemeld dat de Chinese ambassadeur, Yao Tsjoeng-Ming, de Indonesische regering zijn dank heeft overgebracht voor het „snelle optreden" tegen de anti-Chnese betogers. Honderden Chinese winkels en huizen zijn bij de relletjes geplunderd en platgebrand, voornamelijk in Bandoeng, Bogor en andere ste den op West-Java. Er zijn ook berichten ontvangen over anti- Chinese onlusten op midden- en Oost-Java en in Makassar op Zuid-Celebes. Het feit, dat de Chinezen een voorname plaats innemen bij de Indonesische handel, is al lang een oorzaak van wrijving ge weest. Vorige week eiste een ver gadering van politieke, jeugd, en studentenorganisaties in Djakar ta dat „een zeker deel van de gemeenschap met een bevoor rechte, sterke en betere econo mische positie, zich zal aanpassen aan het nationale streven van het Indonesische volk". De Indonessche minister van Buitenlandse Zaken, dr. Soeban- drio, heeft in 1959 bij het uit vaardigen van een verbod op het voeren van kleinhandel door Chi nezen en andere buitenlanders op het platteland, gezegd dat de Chinezen in Indonesië „monopo listische kapitalistische kapita listen" zijn. Reeds vijf duizend personen zijn geëvacueerd na de uit barsting van de vulkaan „Sme- roe" op Java. Rond de vulkaan is een verboden gebied met een omtrek van vijf km ingesteld. Er is nog geen melding gemaakt van slachtoffers ais gevolg van de uitbarsting. Drie Zuidafrikaanse negers zijn woensdag in de Zuidafri kaanse plaats Paarl ter dood veroordeeld wegens hun aandeel in de onlusten in deze stad vorig jaar november, waarbij een blank meisje en een blanke man met kapmessen werden ge dood en zeven negers werden doodgeschoten. Vijf negers werden veroor deeld tot elk 18 jaar gevange nisstraf, acht tot 12 jaar en 5 werden er vrijgesproken. De drie ter dood veroordeel den hadden in Paarl een af deling van de verboden Poqo- beweging opgericht en bij de onlusten en leidende rol ge speeld.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1