Staatsgreep in Turkije mislukt Fr 'fi De Oostduitse correspondenten in West-Duitsland Socialistische winst in Nedersaksen Regering wenst Oosterscheldehaven inplaats van Kreekrakplan Soekarno aanvaardt presidentschap voor het leven Prof. Romme informateur Contract voor opbouw van Rode Kruis-dorp in Iran getekend WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN HET WEER DINSDAG 2! MEI 1963 19e Jaargang No 5918 DE AFRIKAANSE CONFERENTIE Aanval op kazerne bij Havanna door Cubaanse verzetsgroep WEST-DUITSLAND STELT BESPREKINGEN MET DE SOWJET-UNIE VOOR uw moderne wasmachine vraagt om een speciaal sop BIDAULT KAN NIET TEGEN BRAZILIAANS KLIMAAT Communistisch China beschuldigt Amerikanen van wapenaanvoer naar Laos DEENSE MAATREGELEN TEGEN PAN AMERICAN AIRWAYS Ftenkerina bö abonnement: Terneuzen Mreeteur-Hoofdredaeteur I. van 6e Sande Redactie, adres: Noordstraat 55—-57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,oer kwartaal: per frtaanfl f2.—7 jjej» wppfr nt T,oc?.c** nrc Q rt. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J, van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 et» MttttBHtui per advertentie 2,40. Rubriek: Kleine Advertenties Tgééri handels- advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Het kabinet der Koningin heeft maandagavond meegedeeld „H. SI, de Koningin heeft hedenmiddag ten paleize Soest- dijk prof. mr dr C. P. SI. Romme ontvangen .en hem verzocht een onderzoek in te, stellen gelet op de uitslag van de verkiezingen, naar de mogelijkheden van de vorming van een kabinet dat zicli verzekerd kan achten van een zo breed mogelijke steun in het parlement". Enige gegevens over prof. mr Carl P. M. Romme De 66-jaar oude kabinetsin formateur prof. mr Carl Paul Marie Romme is lid van de Raad van State. In 1932 werd hij lid van de Tweede Kamer voor de R.K. Staatspartij. In 1937 werd hij mi nister van Sociale Zaken in het vierde kabinet-Colijn. Na de oorlog werd prof. Rom me opnieuw lid van de Tweede Kamer. Het jaar 1951 zag hem voor de eerste maal als „infor mateur" voor een der kabinetten. Drees, waarin hij zelf geen zit- firicr nam. Na de verkiezingen in 1952 aanvaardde hij een informa- t'eooging niet. Zowel aan dr Drees als aan prof. Romme mis lukten formatiepogingen in 1956. Een tweede formatiepoging aan vaardde de K.V.P.-fractieleider niet. In 1960 trok prof. Romme, die lange tijd staatkundig" hoofdre dacteur van de „Volkskrant" was. zich om gezondheidsredenen uit het actieve politieke leven te rug. Hij werd lid van de Raad van State. Het aanvaarden van deze formatie-opdracht heeft in Ne derlandse politieke kringen groot opzien gebaard. 0 Een zeventienjarige schooljon gen in Zuid-Slavië haalde een re volver te voorschijn en schoot viermaal op zijn onderwijzer, toen deze zijn excuus voor zijn afwezigheid van de vorige dag niet wilde aanvaarden. De onder wijzer ligt met ernstige maag- wonden in het ziekenhuis in Prijepolje in het midden van het land. De jongen is in hechtenis, zo is maandag in persberichten in Belgrado gemeld. «ïSiWÉiÉl In Turkije hébben opstandige strijdkrachten gister een staats greep gedaan. Dit werd bekend gemaakt in twee communique's, die kort na middernacht plaatse lijke tijd door radio-Ankara wer den omgeroepen. De bekendmaking kwam vol komen onverwacht en waarne mers zeiden dat het nog niet duidelijk ig hoe de machtsover neming is uitgevoerd. De communiqué's werden door radio-Ankara „uit naam van de Turkse strijdkrachten" omgeroe pen. Zij waren ondertekend door ex-kolonel Talat Aydemir. Later hoorde men echter weer de stem van de regeringsomroe per. die zei dat men had gepoogd de regering gevangen te nemen, doch dat dit was verhinderd door trouw gebleven officieren. Volgens deze omroeper hadden officieren van marine, leger en luchtmacht „die hun land liefheb ben" de revolutiepoging op tijd verhinderd. Deze bekendmaking werd ge volgd door volksliederen. De radiozenders in Istanbul en Ankara sluiten gewoonlijk te middernacht, doch ditmaal bleef radio-Ankara in de lucht en zond herhaaldelijk communiqués uit, waarin de staatsgreep werd be kend gemaakt. Daarin werd o.m. verklaard dat de politieke partij en werden ontbonden omdat zij niet in staat waren gebleken op lossingen voor de problemen van het land te vinden. De ex-kolonel uit wiens naam de communiqués werden omge roepen was een leidende figuur bij een poging tot omverwerping van de regering, die vorig jaar februari werd gedaan. In de ver klaringen werd voorts gezegd, dat in Ankara: en Istanbul de staat van beleg was afgekondigd. De correspondent van Reuter in Istanbul berichtte echter dat de toestand daar normaal was. Iedereen, die het antwoord op het wachtwoord niet wist, zou worden neergeschoten, aldus de radio, die ook nog meedeelde dat het handvest van de Verenigde Naties inzake de rechten van de mens zou worden geëerbiedigd. Later kwam echter de vertrouw de regeringsomroeper weer aan de microfoon en hij las een ver klaring voor waarin gezegd werd dat de revolutiepoging was ver ijdeld. Kolonel Aydemir, die blijkbaar de leiding van de staatsgreep had, behoorde tot een groep of ficieren, die na de mislukte staatsgreep van vorig jaar op pensioen werd gesteld. De regering stelde een wet in waarbij werd bepaald, dat dege nen, die aan deze revolte hadden deelgenomen, niet gestraft zou den worden. Ex-kolonel Aydemir werd in juli tegen een borgstel ling vrijgelaten. Volgens de omroeper was de regering de situatie volkomen meester en waren alle „avontu riers" gearresteerd. Hij deed een beroep op de militairen hun plicht te doen en zei, dat de aanstichters zouden worden gestraft. In Istanbul bleven de militai ren maandagavond in hun kazer nes en er was geen enkel teken van ongewone activiteiten. De Afrikaanse conferentie van ministers van Buitenlandse Za ken heeft maandag eenstemmig een resolutie aangenomen waar in onmiddellijk de verbreking van de diplomatieke betrekkingen wordt geëist met ieder land dat een Zuidrhodesische blanke min derheidsregering zou erkennen. De landen ter conferentie zullen dit als een onvriendelijke daad beschouwen, zo is uit conferen tiekringen vernomen. In de resolutie wordt tevens „doelmatige morele en materiële steun" beloofd aan iedere rege ring in ballingschap, die gevormd zou kunnen worden door een Zuidrhodesische nationalistische organisatie „wanneer de macht door een regering van de blanke minderheid in handen wordt ge nomen". De resolutie zal op de Afri kaanse topconferentie, die mor gen, woensdag begint, ter tafel worden gebracht. Een Westduitse rechtbank heeft maandag de legitimatiebe wijzen van een aantal Oostduitse correspondenten voor toegang tot de parlementsgebouwen in getrokken. Deze corresponden- ent waren verleden week onder meer onder verdenking van spionage in voorlopige hechtenis genomen. De rechtbarik deelde de voorzitter van de bondsdag mee, dat de legitimatiebewijzen op strafrechtelijke gronden wa ren ingetrokken. De Oostberlijnse procureur- generaal Friedrich Karl Kaul heeft in verband met de maatre gelen legen drie in Bonn werk zame Oostduitse verslaggever? de voorzitter van de bondsdag, Eugen Gerstenmaier, schriftelijk om een onderhoud verzocht. Naar liet Oostduitse persbureau A. D. N. meldt, wijst Kaul in zijn brief op de „ernstige gevolgen voor de onderlinge voorliehtings- mogelijkheden," ingeval de in Bonn aanwezige oostelijke cor respondenten niet gewaarborgd wordt dat zij hun werk in aile vrijheid kunnen verrichten. Kaul verzoekt Gerstenmaier, het on derhoud op een zo vroeg moge lijke datum vast te stellen met het oog op het dringende karak ter van deze kwestie. Kaul heeft verleden week bij de procureur-generaal te Keulen aangifte gedaan van bedreiging met geweld, vrijheidsberoving en huisvredebreuk tegen alle amb tenaren van justitie en politie die aan de actie tegen de Oost duitse correspondenten hebben deelgenomen. Het secretariaat van de presi dent van de Westduitse bonds dag deelde later mede, dat Ger- stemaier de brief van de Oost berlijnse procureur-generaal Kaul naast zich zal leggen en Kaul niet voor een gesprek zal ontvangen. Volgens in Miami ontvangen berichten heeft een Cubaanse verzetsgroep zaterdagavond een kazerne bij Havanna overvallen. Er zouden doden en gewonden in de kazerne zijn gevallen. Een woordvoerder van de Cu baanse ballingen in Miami heeft verklaard, dat deze commando- aanvallen op Cuba zullen her vatten „vanaf een basis in het Caribische gebied". DE ANTI-CHINESE RELLETJES OP JAVA Een beeld van de anti-Chinese relletjes in Bandoeng. Jonge In donesiërs rennen door de Chinese wijk om vernielingen aan te richten. Een auto van een Chi nees is omver geworpen. De Westduitse regering heeft de Sowjet-Unie voorgesteld nieu we besprekingen te beginnen over de repatriëring van nog in de Sowjet-Unie wonende Duit sers. Het voorstel was vervat in een nota, welke maandag aan de Sowjet-ambassadeur in Bonn, Smirnow, is'overhandigd. In deze nota wordt o.m. gp- zegd, dat omstreeks 10.000 Duit se onderdanen tegen gemaakte afspraken in tot dusver niet naar de bondsrepubliek werden te ruggezonden. Het aantal sinds april 1958 gerepatrieerde Duit sers bedraagt rond 14.800. Twee dagen geleden is het con tract getekend voor de opbouw van een Rode-Kruisdorp in Iran bij Tofak. Dit dorp zal worden gebouwd voor het geld dat Nederlanders aan „het Nederlandsche Roode Kruis" hebben geschonken voor de hulpverlening aan slachtoffers van de aardbevingen in Iran. Het 'dorp, dat in oktober a.s. klaar zal zijn, zal omvatten een tachtigtal huizen, een moskee, een school en een badhuis. Het badhuis zal waarschijnlijk worden gebouwd van het bedrag van vijftigduizend gulden dat de regering van Ne derland voor de hulpverlening ter beschikking had gesteld. De heer A. van Emden, direc teur-generaal van „het Neder landsche Roode Kruis" die deze bijzonderheden gistermiddag op een persconferentie in Den Haag Zondag zijn in de Westduitse deelstaat Nedersaksen verkiezin gen voor het plaatselijk parle ment gehouden. De sociaal-demo craten, die in het federale parle ment in de oppositie zijn, doch in de regering van de deelstaat sa men met de liberalen een coali tie vormen, behaalden drie-en- zeventig zetels, de christendemo craten twee-en-zestig en de vrije democraten veertien. Een aantal kleinere partijen, waaronder de rechtse Duitse rijkspartij, bleef onder de gestel de grens van vijf procent. De so- medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Tijdelijk regen Half tot zwaar bewolkt met tijdelijk wat regen. Matige tot krachtige wind, ruimend van zuid naar zuidwest. Dezelfde mid- dagtemperaturen als gisteren of iets hogere, DINSDAG 21 MEI v.m. n.m. Breskens 0.06 12.39 Terneuzen 0.41 1.14 Hansweert 1.21 154 Walsoorden 1.31 2.04 WOENSDAG 22 MEI v.m. n.m. Breskens 0.52 1.21 Terneuzen 1-27 1.56 Hansweert 2.07 2.36 Walsoorden 2.17 2.46 ZON MAAN op onder op onder Mei 21 4.39 20.35 4.14 18.12 22 4.38 20.36 4.41 19.38 23 4.36 20.37 5.12 21.02 24 4.35 20.39 5.51 22.19 19 4.42 20.32 3,28 15.22 cialisten hadden in het oude par lement dat in 1959 werd gekozen, zes-en-zestig zetels, de christen democraten 69 en de liberaien tien. In de loop van de zittings periode waren achttien afgevaar digden van de conservatieve Duitse partij overgegaan naar de C.D.U., die aanvankelijk 51 zetels bezat. Vergeleken met de bondsdag verkiezingen van 1961 is de aan hang van de socialisten met 6,2 procent gestegen tot 44,9 procent. De christen-democraten vie1 en 1,3 procent terug tot 37,7 procent, terwijl de liberalen (F.D.P.) 4,4 procent daalden tot 8,8 procent. (Bij de in februari gehouden verkiezingen voor het parlement van West-Berlijn en van Rijn land Pfalz verloren en christen democraten resp. negen procent en vier procent. Men ziet in de uitslagen van zondag een afne ming van de verliescurve der christen-democraten en men schrijft dit toe aan de aanwijzing van minister Erhard als opvolger van bondskanselier Adenauer.) dixan en uw wasmachine' horen bij elkaar De regering geeft tegen 1978 de voorkeur aan een havenbek- ken in de Oosterschelde met een uitgang voor de Westerschelde en de zee dwars door Zuid-Beveland boven het beslaande Kreekrak plan. De Oosterschelde zal in 1978 door een Deitadam van de zee zijn afgesloten. In een brief van de Tweede Kamer laat de minister van Ver keer en Waterstaat drs. H. A. Korthals zijn terughoudendheid t.a.v. het Kreekrakplan varen. Dat is, zo meent hij nu de Schelde-Rijnverbinding in juri disch en technisch opzicht ver wezenlijkt kan worden, mede in het licht van het Benelux-unie- verdrag, mogelijk geworden. Het Kreekrakplan werd in het afgelopen jaar als onder- de provincies Noord-Brabant en Zeeland ondernomen onder zoek inzake de ontwikkeling van havencomplexen langs de Wester- en de Oosterschelde aan diepgaande studies onder worpen. Geheel onafhankelijk van de merites van de Schelde- Rijnverbinding is men daarbij zowel op technisch als op be stuurlijk nievau tot de conclu sie gekomen, dat er voor N. Brabant en zuidoost Zeeland en misschien zelfs ook wel in nationaal opzicht plannen denkbaar zijn, welke in nau- tisch-technisch alsook in eco- nomisch-planologisch opzicht de voorkeur verdienen boven het Kreekrakplan, zo schrijft de minister. Met name wordt hier gedacht aan een havencomplex in het zuidoostelijk deel van het toe komstige Zeeuwse meer, dat door een te graven doorsteek door Zuid-Beveland met een uit monding in de nabijheid van deel van een door het rijk en Waarde verbinding zou kunnen ONDER DEPRESSIE INVLOED Een frontensysteem van een depressie ten westen van Schot land vertraagde zijn oostwaartse beweging boven de Britse eilan den. Pas tegen de avond bereikte de voorlopers onze kust, hetgeen tot regen en een toeneming van de zuidwestelijke wind aanleiding gaf. De aangevoerde lucht is ta melijk vochtig en bevat veel be wolking. Het laat zich daarom aanzien dat vandaag tijdens het passeren van het storingsgebied er ook in ons land geruime tijd veel bewolking zal zijn en er af en toe regen of motregen zal val. len. Het koufront, dat de achterste begrenzing vormt van de vochti ge lucht, bereikte ons land in de middag. Daar nog nieuwe sto- ringsgeb'eden volgen, behoudt het weer ten wisselvallig karak ter, President Soekarno heeft gis teren tijdens een plechtigheid in Bandoeng zijn benoeming tot president voor het leven aan vaard. De 61-jarige Soekarno is sinds de onafhankelijkheids verklaring van 17 augustus 1945 president van Indonesië ge weest. Zaterdag werd hii één stemmig tot president voor het leven benoemd. Na de overhandiging van zijn benoemingsro] zei Soekarno in een rede tot de menigte: „Ik weet niet hoe lang ik nog te leven heb, of het een dag of een iaar of tien jaar is. Maar van één ding ben ik zeker, dat de Indonesische revolutie niet voor bij is, en ook niet over één of twee jaar voorbij zal zijn. Dat zal jaren duren". President Soekarno zei: „Ik zweer het land te zullen leiden naar het Indonesische socialisme ik vraag aan allen die mij president yoor het leven ge maakt hebben, mij te volgen en aan mijn leiding te gehoorza men". Over de anti-Chinese onlusten op West-Java zei Soekarno dat een „rechtvaardige en welva rende gemeenschap" niet bereikt kan worden met „terrorisme en het verbranden van huizen en auto's. Soekarno zei zondag dat de onlusten waren voorbereid door contra-revolutionaren, die hem en de regering willen af zetten. Maandag werden opnieuw anti-Chinese onlusten gemeld uit verscheidene Indonesische plaat sen. In Garoet werden hierbij veer tig personen, onder wie twee soldaten, gewond. In Soerabaja zijn volgas onbevestigde berich ten honderden Chinese winkels binnen twee uren door een woe dende menigte vernield, die hoofdzakelijk uit studenten be stond, Ja deze stad is een uit*! gaansverbod ingesteld. Sinds het begin der ongeregeldheden zijn hier vier mensen gedood en een honderdtal gewond. De voorzitter van de Indone sische communistische partij, Aidit, zei dat zijn partij gelooft dat president Soekarno behoefte heeft aan fysieke en morele steun om de moeilijkheden waar voor hij staat het hoofd te kun nen bieden. „De communisten zijn niet alleen vrienden van broeder Soekarno in een nor male toestand, maar ook in de buitengewone toestand waarin wij nu leven, met imperialis tische en kolonialistische contra revolutionairen, die de rassen- terreur hier in Indonesië ver breiden", aldus Aidit. 0 De Etna-vulkaan op Sicilië werkt sinds zondagavond weer. Uit zijn noordoostelijke krater stroomt lava in de richting van het dorp Lingguaglossa. De be woners lopen echter volgens des kundigen voorlopig nog geen ge- yaar. verkrijgen met de Westerschelde. Indien dit te zijner tijd verant woord blijkt, zou de aanleg van de bovengenoemde werken wel licht kunnen worden afgestemd op de afsluiting van de Ooster schelde In 1978. „Aangezien ook de regering van mening is, dat het Ooster- scheldeplan de voorkeur verdient, heeft zij besloten haar eertijds voor het Kreekrakplan toege zegde medewerking te vervangen door een soortgelijke medewer king bij het Oosterscheldeplan. Deze medewerking bestaat uit het behulpzaam zijn bij de na dere uitwerking van het plan, uit het openhouden van de mogelijk heid tot realisering daarvan, als mede uit het verlenen van de nodige goedkeuringen, vergun ningen en concessies", zo ver volgt hij zijn brief. „Omdat voor het Oosterschel deplan vooralsnog tal van va- riantoplossingen denkbaar zijn, waaromtrent nog nader onder zoek moet plaats vinden, is het in afwachting van de resul taten van dit onderzoek he laas nog niet mogelijk een ver dere detaillering van het plan te geven of een situatieschets daar van over te leggen", aldus mi nister Korthals in dit schrijven aan de Tweede Kamer. Verzoek om, terug te mogen keren naar W.-Duitsland afgewezen De Westduitse regering heeft een verzoek van de vroegere Franse premier en O. A. S.-leider Bidault om hem toe te staan naar Westduitsland terug te ke ren afgewezen, aldus heeft een woordvoerder van het ministe rie van Binnenlandse Zaken in Bonn maandag meegedeeld. De 63 jaar oude Bidault, die acht weken geleden naar Brazi lië vertrok nadat hij tevergeefs getracht had een verblijfvergun- ning in Beieren te verkrijgen, had aangevoerd, dat hij niet be stand is tegen het klimaat in Brazilië, aldus de Duitse woord voerder. bekend maakte, deelde nog mede dat de bouw van het dorp zal ge schieden in samenwerking met de Iraanse zusterorganisatie. De heer Van Emden stelde voorts in het licht dat de voor bereidingen langer hebben ge duurd dan was verwacht, omdat men aanvankelijk met medewer king van de Iraanse zusterorga nisatie het plan had geprefabri ceerde huizen voor dit dorp te gebruiken. Ook de mogelijkheid van dergelijke Nederlandse bouwtypen is overwogen, doch tenslotte is de keus gevallen op de voor Iran traditionele bouw stijl, zij het dat een verbeterde bouw daarvan nu zal worden uit gevoerd. De heer Van Emden vestigde er de aandacht op dat dit Rode- Kruis-dorp Tofak, op 157 km van Teheran, een ander is dan het dorp dat door toedoen van de Europese werkgroep in Iran zal ontstaan en dat een 120-tal hui zen zal omvatten. Hij hoopt dat de actie van de Europese werk groep voor de totstandkoming van dat dorp door veler mede werking zal slagen. China en Laos Communistisch China heeft maandag „Amerikaanse impe rialisten" ervan beschuldigd, gro te hoeveelheden wapens naar Laos te brengen, waar „reactio nairen aanvallen op grote schaal voorbereiden". Volgens 'n woord voerder van het Chinese ministe rie van Buitenlandse Zaken is de situatie in Laos aanmerkelijk verslechterd als gevolg van de „toegenomen Amerikaanse impe rialistische inmenging en agres sie daar". De Canadese en In dische afgevaardigde van de in ternationale controlecommissie wordt verweten, dat zij de toe stand nog gecompliceerder maken door te trachten, permanente in spectieteams in de Vlakte der Kruiken te vestigen. De Chinese regering hoopt, zo wordt tenslot te in de verklaring gezegd, dat Groot-Brittannië en de Sowjet- Unie, als voorzitters van de Ge- neefse conferentie over Laos, hun plicht zullen doen en de uitvoe ring van de overeenkomsten van Geneve en de vrede in het be trokken gebied zullen waarbor gen. De waarnemend directeur van de Deense raad voor de burger luchtvaart heeft gisteren ver klaard dat het de Pan-American Airways zal worden belet passa giers te vervoeren op routes tus sen de Verenigde Staten en De nemarken tenzij de maatschap pij de prijs van haar passagebil jetten met vijf procent verhoogt. Hij zei niet welke maatregelen de Deense autoriteiten zullen ne men., Het kantoor van de Pan-am in Kopenhagen heeft medege deeld binnen enkele dagen be richt te verwachten over net ver hogen van de prijzen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1