Het Nederlands-Duitse
verdrag
Livingston Merchant
bij minister Luns
De activiteit van Britse
vredesspïonnen"
Harster met vervroegd
pensioen
De Cubaanse ballingen
Overstromingen op
Hawaiï-eiland
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
WOENSDAG 17 APRIL 1963
19e Jaargang Nr 5889
KONINKLIJK PAAR
TERUG UIT
OOSTENRIJK
GROOTSTE
KERNONDERZEEBOOT
VEILIGHEIDSRAAD
VANDAAG BIJEEN
DE EUROPESE REIS
VAN KENNEDY
CASTRO NAAR
RUSLAND
Radio De Koek
Fiankeitag bö abonnement; Tanteozen
Direeteur-Hoofdredaeteur t vail 9e Sand#
Redactie, adres; Noordstraat 55—5?'
Administratieadres: Smldswaj
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: 6,per kwartaal! per
maand 12.per week 48 et. Losse nrs 9 et.
DE VRIJE ZEEUW
VerseMtfnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek; Kleine Advertenties '(géén handels,
advertenties)5 regels 1,10. Tedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur,
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Het Nederlands-Duitse verdrag
houdt niet in „een soort finale
kwijting van de schuld, die het
Derde Rijk jegens Nederland op
zich heeft geladen". Het heeft
niet de waarde van een vredes
verdrag, die betekenis heeft het
verdrag niet voor de bondsrepu
bliek en voor de Nederlandse re
gering „uiteraard evenmin".
Dit vermeldt de Memorie van
Antwoord van de regering aan
de Eerste Kamer over het alge
meen verdrag tussen Nederland
en de. Duitse bondsrepubliek.
Naar de mening van de rege
ring „kan zonder meer worden
gezegd dat het verdragscomplex
de uitstaande geschilpunten in
het algemeen op een voor Ne
derland niet ongunstige wijze be
slecht of van haar angel ont
doet".
In elk der tot het verdrags
complex behorende regelingen
zijn grotere en kleinere Duitse
tegemoetkomingen aanwijsbaar.
„De regering blijft evenwel be
treuren dat het, na de aanvaar
ding der uitgangspunten voor
de onderhandelingen, zoveel tijd
en moeite heeft gekost om tot het
huidige resultaat te komen en
dat bij de bondsregering en
wellicht nog meer bij de rege
ringen der betrokken „Laender"
in zo sterke mate zakelijke
overwegingen hebben gepreva
leerd".
Een verklaring voor deze
Duitse wijze van onderhandelen
behoeft niet allereerst te worden
gezocht in afwezigheid van
schuldbesef aan Duitse kant,
nóch in een inconsequentie ten
aanzien van de opvatting dat de
bondsrepubliek de rechtsopvol
ger is van het voormalige Duitse
Rijk, maar veeleer in het feit
dat hier geen vredesverdrag
werd ontworpen. „De delegaties
kwamen niet bijeen ter vaststel
ling van de voorwaarden waar
onder het verleden als afgedaan
zou worden beschouwd, maar ter
oplossing van een beperkt aantal
problemen welker voortbestaan
storend was bevonden".
Het aanhouden van de ratifi
catie van het verdrag zou naar
de mening van de regering geen
effectief middel zijn om de
bondsrepubliek tot een bepaalde
houding te bewegen met betrek
king tot de samenwerking in
Europees en Atlantisch verband.
Er is thans ook meer klaarheid
gekomen in de houding, die de
Duitse bondsdag denkt aan te
nemen met betrekking tot het
FransDuitse verdrag.
In aansluiting aan opmerkin
gen van enige leden van de Eer
ste Kamer vermeldt de Memorie
van Antwoord dat het inderdaad
van groot belang is niet alleen
voor Nederland maar ook voor
de gehele wereld, dat de in het
algemeen democratische instel
ling en Westeuropese gezindheid
van de bevolking der bondsrepu
bliek zich verder kan ontwikke
len.
De Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A.
H. Luns, en president Kennedy's
speciale afgezant, de heer Living
ston Merchant hebben dinsdag
middag in Den Haag „een
vruchtbaar gesprek van oriënte
rende aard" gehad, aldus heeft
een woordvoerder van het mini
sterie van Buitenlandse Zaken in
antwoord op een vraag meege
deeld. Het gesprek heeft onge
veer anderhalf uur geduurd.
Zoals bekend, is de heer Mer
chant thans op zijn tweede ronde
door Europa voor oriënterende
besprekingen over een multina
tionale of multilaterale atoom
strijdmacht voor de Noordatlan-
tische verdragsorganisatie.
Van Amerikaanse zijde waren
onder anderen ook de permanen
te vertegenwoordiger bij de
NAVO, de heer T. Finletter, en
de ambassadeur in Den Haag, de
heer J. S. Rige, aanwezig.
De Nederlandse regering was
verder vertegenwoordigd door de
staatssecretaris van Buitenland
se Zaken, dr. H R. van Houten,
de permanente vertegenwoordi
ger bij de NAVO, dr. H. N. Boon,
en enkele ambtenaren van het
ministerie van Buitenlandse Za
ken.
De ministers „zijn zich er van
bewust, dat deze ontwikkeling
nauw samenhangt met de be
reidheid in het Westen de bonds
republiek als een gelijkwaardige
partner te behandelen en haar
bevolking zonder wraakgevoe
lens tegemoet te treden. Het is
zeer wel denkbaar, dat een af
wijzende houding van de na
buurlanden ten opzichte van de
bondsrepubliek aldaar een psy
chologisch isolement zou teweeg
brengen, dat de hierboven be
doelde ontwikkeling in gevaar
zou brengen".
De teruggave van de grenscor-
rectiegebieden is voor de bonds
regering het voornaamste politie
ke doel van de onderhandelingen
geweest. Het is waar. dat hier
een concessie van Nederlandse
zijde werd gevraagd, zo verklaart
de regering in de Memorie van
Antwoord.
De regering heeft haar bereid
heid om de wederpartij op dit
punt een eindweegs tegemoet te
komen in de eerste plaats afhan
kelijk gesteld van Duitse tege
moetkomingen op ander gebied.
De minister van Buitenlandse
Zaken heeft tijdens de onderhan
delingen niet geschroomd de
kwestie van de uitkeringen ten
behoeve van de Nederlandse
slachtoffers van het naziregiem
prealabel te stellen en daarmede
de oplossipg van de andere op
het spel te zetten. De Nederland
se regering heeft het zich tot een
ernstige plicht gerekend voor de
belangen van de nazislaehtoffers
op te komen, al zou niet méér
bereikt kunnen worden dan een
morele erkenning van het begane
onrecht.
Het is niet mogelijk aan te geven
welk bedrag als volkomen bevre
digend zou kunnen worden be
schouwd. „Deze schrijnende aan
gelegenheid is nooit -meer af
doende op te lossen."
De regering zal alles doen om
met de uitbetaling der smarte-
gelden voorlopig reeds bij wij
ze van voorschot zo spoedig
mogelijk een begin te maken.
Alle maatregelen zijn getroffen
om te bewerkstelligen dat de in
ventarisatie van de aanvragen
reeds betrekkelijk kort na de slui-'
ting van de aanvraagtermijn zal
zijn voltooid. Met de verificatie
van de aanvragen kan reeds een
begin worden gemaakt geduren
de het lopen van de aanvraagter
mijn. Naarmate deze verificatie
vordert zullen aanvragen groeps
gewijs voor voorschotverlening in
aanmerking komen.
DRIJVEND LEDIKANT
TERECHT
Twee studenten, de 18-jarige
Donald Kidd en de 19-jarige
Keith McKenna, uit Liverpool
zijn met hun ledikant uit zee op
gepikt, nadat het Britse radio
station Northforelandradio een
spoedsein had gegeven, waarin
werd gezegd, dat zij vermist
werden. De studenten waren in
een ouderwets ledikant, voorzien
van spijlen en koperen knopen,
en drijvende gehouden door lege
olievaten, uit Dover vertrokken.
Zij wilden Het Kanaal overste
ken.. Het varende ledikant werd
aangedreven door een buiten
boordmotor. Het vreemde vaar
tuig werd opgemerkt door een
loodsboot uit Duinkerken.
33
De onthulling van geheime re
geringsplannen inzake de wijze
waarop Groot-Brittannië in ge
val van een kernoorlog regionaal
zal worden bestuurd, is waar
schijnlijk niet het werk van over
heidsfunctionarissen maar van
vrijwilligers die bij de luchtbe
scherming zijn en die uit hoofde
van hun functie geheime docu
menten in handen kunnen krij
gen, zo wordt in welingelichte
Britse kringen gezegd na een
eerste onderzoek door de veilig
heidsdiensten.
Zoals gemeld zijn het afgelopen
weekeinde vlugschriften over ge
noemde plannen verspreid onder
betogers voor kernontwapening,
die aan een mars van vier dagen
van Aldermaston naar Londen
zal deelnemen.
Men sluit de mogelijkheid niet
uit, dat een hartstochtelijk paci
fist zich als vrijwilliger voor de
luchtbeschermingsdienst heeft
opgegeven om dergelijke gehei
me gegevens te kunnen versprei
den. Premier MacMillan heeft
persoonlijk de zaak van de „lek
ken" in handen genomen. De
verspreiding van de pamfletten
heeft in officiële kringen grote
beroering verwekt, temeer daar
de opstellers ervan, die zich
„spionnen van de vrede" noemen,
hebben aangekondigd dat zij nog
meer staatsgeheimen zullen ont
hullen.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard zijn gisteravond terug
gekeerd van een korte vakantie,
die zij in Lech in Oostenrijk heb
ben doorgebracht. Het koninklijk
paar arriveerde omstreeks half
zeven op Soesterberg.
De Prinsessen Irene en Mar
griet keren over enkele dagen
terug.
De 7.000 ton metende Ameri
kaanse onderzeeboot met kern
aandrijving „Lafayette" is begin
deze week vanaf de basis Gro-
ton in Connecticut de Oceaan
opgegaan voor de eerste proef
vaarten in voile zee. De „La
fayette" is 130 meter lang en kan
van onder water Polaris-raket-
ten lanceren die alsdan een ac-
teradius van wel 4.000 km heb
ben.
Bij de afvaart uit Groton
voerde de „Lafayette" de vlag'
halfstok vanwege de ramp van
vorige week met de kernonder
zeeboot „Thresher" (3.750 ton en
85 m lang), waarbij 129 man
omkwamen.
De Veiligheidsraad zal heden
avond 21.00 Ned. tijd bijeenko
men naar aanleiding van 'de
klacht die Senegal heeft inge
diend tegen Portugal, zo is
maandagavond door een woord
voerder van de Verenigde Naties
meegedeeld. Volgens Senegal zijn
de vorige week vier vliegtuigen
vanuit Portugees Guinea het
luchtruim van Senegal binnenge
drongen waarna het grensdorp
Boumack werd gebombardeerd.
S-enegal heeft laten weten, dat
Portugal al herhaalde malen zijn
luchtruim heeft geschonden en
het heeft de Veiligheidsraad ge
vraagd, maatregelen te nemen
om een herhaling van dergelijke
incidenten te voorkomen. Portu
gal heeft de Senegalese beschul
digingen ongegrond genoemd.
Naar verluidt zou de 58-jarige
hoofdreferendaris dr. Wilhelm
Harster uit München wegens
ziekte vervroegd gepensioneerd
worden.
Harster is tijdens de oorlog in
Nederland chef van de sinds don
derdag voortvluchtige Oosten
rijker Erich Rajakovic geweest,
die als naaste medewerker van
de in 1962 is Israël terechtge
stelde Adolf Eichmann wordt be
schouwd.
Harster werd na de capitulatie
in 1945 in Italië gearresteerd en
uitgeleverd aan Nederland, waar
hij in 1949 werd veroordeeld tot
twaalf jaar gevangenisstraf met
aftrek. Van juli 1940 tot septem-
Het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft de
voorzitter van de Cubaanse revo
lutionaire raad, José Miro Cardo-
na, die kortgeleden zijn ontslag
heeft ingediend, ervan beschul
digd, getracht te hebben enkele
leden van de Amerikaanse rege
ring in diskrediet te brengen en
een „hoogst onnauwkeurige en
verdraaide" lezing te hebben ge
geven van besprekingen tussen
hem en hoge Amerikaanse func
tionarissen. De ballingenleider
heeft dit gedaan in zijn ontslag
brief aan de raad, zo heeft een
woordvoerder van het ministerie
maandagavond tot verslaggevers
gezegd.
In welingelichte kringen in de
Amerikaanse hoofdstad wordt
opgemerkt, dat de door het State
Department genoemde brief nog
niet door de Cubaanse revolutio
naire raad voor publikatie is vrij
gegeven. Alleen het ministerie
zou een afschrift hebben ontvan
gen. In de brief zou gewag wor
den gemaakt van zekere ver
plichtingen die de Amerikaanse
regering jegens de raad op zich
zou hebben genomen. Volgens ge
noemde kringen wordt de rege
ring ervan beschuldigd zich niet
te hebben gehouden aan haar be
lofte om de Cubaanse ballingen
te steunen in hun strijd tegen
het bewind van Fidel Castro.
De woordvoerder van het State
Department zei nog, dat dr. Miro
Cardona had geëist, dat de Ame
rikaanse regering een bondge
nootschap zou sluiten met de
ballingen of gelden beschikbaar
stelt voor de vorming van een
ballingenleger. De Verenigde Sta
ten zijn echter onder de huidige
omstandigheden in het geheel
niet bereid zich in ondernemin
gen te storten, waardoor de bal
lingenleiders een stem zouden
krijgen in de Amerikaanse poli
tiek ten aanzien van Cuba ol een
oorlog zouden kunnen ontketenen
tegen Castro een oorlog waar-
0 Luitenant-kolonel Roesmono,
de militaire bevelhebber van
Borneo, heeft volgens een be
richt van Antara uit Samarinda,
om versterkingen gevraagd voor
het geval van een „vijandelijke
aanval".
bij ook de Amerikaanse troepen
betrokken zouden kunnen wor
den, aldus de woordvoerder.
Dr. Miro Cardona heeft maan
dagavond informeel overleg ge
pleegd met leden van de revo
lutionaire raad over het al of niet
openbaar maken van de brief.
Er wordt geen beslissing ver
wacht vóór donderdagavond,
wanneer de raad een officiële
bijeenkomst houdt.
De raad heeft de vorige week
het ontslag van Cardona gewei
gerd na een langdurige zitting.
De leden van de raad spraken
zich uit voor zijn beleid en ver
zochten hem, als voorzitter aan
te blijven.
Cardona zei maandagavond
tegen verslaggevers naar aanlei
ding van de verklaring van het
Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken: „Ik sprak de
waarheid. Ik vertel geen leugens".
Op de vraag of hij een tweede
invasie had bepleit, antwoordde
hij„Ik heb nimmer om een twee
de invasie gevraagd. Ik heb ver
zocht om samenwerking op dit
halfrond voor een gezamenlijke
militaire actie".
ber 1943 was hij in Nederland
betrokken bij de deportatie van
ongeveer 100.000 Joden uit Ne
derland.
Men vermoedt, dat Rajakovic,
die donderdag na zijn uitwijzing
uit Zwitserland in München aan
kwam en daar „onderdook", een
ontmoeting met Harster heeft
gehad, die sindsdien eveneens
verdwenen is. In München wordt
nu gezegd, dat Harster door
ziekte niet op zijn werk versche
nen is. Enige dagen geleden
heeft Harster in een vraagge
sprek met de Berliner Morgen-
post gezegd, dat hij na de oorlog
herhaaldelijk een samenkomst
met Rajakovic heeft gehad en
dat hij zich wil laten pensione
ren.
De Duitse politie zegt tot dus
ver geen aanwijzingen te hebben,
dat dr. Harster in München met
dr. Rajakovic contact heeft opge
nomen. De persdienst van de
Westduitse socialistische partij
merkt op, dat de waakzaamheid
die „ten onrechte" bij de „Spie-
gel"-redacteur Konrad Ahlers zo
opvallend was, in het geval Ra
jakovic ver te zoeken is. In Ita
lië was Rajakovic niet-gewenst;
hij werd ook uit Zwitserland uit
gewezen en vloog vandaar naar
München waar hij ongehinderd
kon verdwijnen.
„Leest men op het Westduitse
ministerie van Binnenlandse Za
ken geen kranten? Wist het mi
nisterie niet wat voor ongure rol
deze voormalige medewerker
van een massamoordenaar heeft
gespeeld? Waarom werd hij
(Rajakovic) niet onmiddellijk
gearresteerd toen hij op het
vliegveld van München landde?
Dit is een fout, die door niets
verontschuldigd kan worden.
Misschien heeft Rajakovic met
valse papieren West-Duitsland
weer kunnen verlaten. Er zijn
immers mensen, die in zijn vroe
gere werkzaamheid niets af
schuwelijks zien. Hoe zou het
anders ook mogelijk geweest zijn,
dat een dr. Eisele, die vrouwen
in concentratiekampen doodmar-
telde, jaren geleden eveneens uit
München „kon verdwijnen", al
dus de persdienst van de S.P.D.
Zware regens hebben op een
deel van Oahu, het voornaamste
eiland van de in de Grote Oceaan
gelegen Hawaii-groep, overstro
mingen veroorzaakt, die als de
ergste van de afgelopen vijftig
jaar worden beschreven.
Een jeep, waarin zich twee
soldaten bevonden, is door een
buiten haar oevers getreden ri
vier van een smalle weg afgesla
gen. De twee militairen worden
vermist: vermoedelijk zijn zij ver
dronken.
Tientall-en woningen staan on
der water. In een bepaalde
streek zijn een driehonderd in
woners van de buitenwereld af
gesneden, doordat de enige er
heen leidende weg overstroomd
is.
De aangerichte schade wordt
tui officiële zijde op meer dan
vijf miljoen dollar geraamd.
Boven het dal van Kuhalu is
in zes uur tijcis twintig centime
ter regen gevallen. Dit dal ligt
aan de andere zijde van de ben
gen, waaraan Honoloeloe is ge
legen.
In het dal heeft zich een meer
gevormd met een doorsnede van
een kilometer en ter diepte van
ongeveer vijf meter. De inwoners
hebben zich op W' --- - heu
vels in veiligheid gebracht.
Het Rode Krui: .alpver-
leningsacties georganiseerd.
In Florida is dinsdag officieel
bekend gemaakt dat president
Kennedy in juni geen staatsbe
zoek maar een werkbezoek aan
Italië zal brengen, omdat zijn
vrouw haar derde kind verwacht.
Het staatsbezoek wordt uitge
steld tot begin volgend jaar. De
Italiaanse regering heeft zich
hiermee akkoord verklaard.
In Washington werd gezegd
dat de president tijdens zijn
Europese reis Ierland wil bezoe
ken, maar hieromtrent is nog
niet definitief beslist.
PRINSES BEATRIX
IN DE V. S.
Prinses Beatrix is in San Fran
cisco de gaste van de Amerikaan
se financier James Zellerbach en
diens echtgenote. Op de foto
Prinses Beatrix met het echtpaar
Zellerbach tijdens een perscon
ferentie na aankomst.
Dr. Fidel Castro, Cuba's pre
mier, zal volgens radio-Havanna
dit jaar een bezoek aan de Sow-
jet-Unie brengen.
Castro is volgens de radio door
premier Chroesjtsjov uitgeno
digd. De Sowjet-leider wil graag
dat Castro de Sowjet-Unie leert
kennen „en met eigen ogen ziet
wat het Russische volk heeft be
reikt".
(ïoord»traat 102 Telefoon 8196
Terneuzen
ZUIDELIJKE WIND
He K.N.M.I. deelt mede:
Na het voorbijtrekken van een
frontale storing die vrijwelin
het gehele land langdurige regen
bracht, breidt een zwakke rug
van hoge luchtdruk zich. over
onze omgeving uit. Dit. gaat ge
paard met enkele opklaringen
en een afnemende wind, waarbij
hier en daar mist ontstaat.
Ten westen van Ierland be
vindt zich een depressie die
naar het noordoosten beweegt.
Een front dat met ..deze depres
sie samenhangt, verplaatst zich
naar de Noordzee. Op de nade
ring. hiervan neemt de bewol
king laterweer toe, terwijl tij
delijk regen kan worden ver
wacht. - -
De wind zal tot krachtig toe
nemen. uit zuidelijke richtingen
en wat zachtere lucht aanvoe
ren. i
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Toenemende bewolking
Toenemende bewolking en later
van het westen uit enige regen.
Matige tot krachtige zuidelijke
wind. Iets hogere temperaturen
dan gisteren.
WOENSDAG 17 APRIL
v.m. n.m.
Breskens 7.17 7.48
Terneuzen 7.52 8.23
Hansweert 8.32 9.03
Walsoorden 8.42 9.13
DONDERDAG 18 APRIL
v.m. n.m.
Breskens 8.32 9.06
Terneuzen 9.07 9.41
Hansweert 9.47 10.21
Walsoorden 9.57 10.31
ZON MAAN
op onder op onder
Apri]
17 5.41 19.39 2.53 11.17
18 5.39 19.41 3.33 12.26
19 5.37 19.43 4.07 13.42