Onrust in Brits-Guyana De Spaanse staking bij de Staatsmijnen De Nationale Herdenking De reis van prinses Beatrix Het ontwapeningsoverleg HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Franse atoom- en raketbasis in Stille Oceaan Frankering bij abonnement; Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur van de Sande Redactie, adres; Noordstraat 5557 Administratie-adresr Smidswal Telefoon 01150 - '2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: 16,— oer kwartaal; per (TI?»3Ttrï f5DPT Wf*n>V 4Q rf T O rf DE VRIJE ZEEUW MAANDAG 8 APR TL 1963 19e Jaargang Nr 5882 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen AdvertentfeprHs per mm IS et; minimum per advertentie f2,40. Rubriek; Kleine Advertenties fgéén handels- advertenties1): 5 regels ƒ1,10. Tedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bil vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 unr. Voor bet maandagnummer: zaterdags 10 uur. In de hoofdstad van Brits Guyana, Georgetown, heeft zich vrijdagavond een oproer voorgedaan waarbij één dode en een twintigtal gewonden zijn ge vallen, zo is in Suriname verno men. De politie heeft al meer dan honderd arrestaties verricht. De correspondent van het A.N.P. in Paramaribo meldde dat de incidenten het gevolg waren van een gespannen verhouding tussen de havenarbeiders in Georgetown. De controverse, die reeds ge ruime tijd gaande is. bestaat voornamelijk tussen arbeiders die wél zijn aangesloten bij de ,,Rice Marketing Board" en zij die niet zijn aangesloten. Vrijdag kwam het in George town tot een handgemeen tus sen deze twee groepen. Onder meer werd een auto van een vakbondsleider omvergegooid en in brand gestoken. Ook sneuvel den enkele winkelruiten. Terwijl de politie aan deze rel de han den vol had, trok een andere groep havenarbeiders naar de zakenwijk, waar enkele winkels werden geplunderd. Ook werd hier en daar brand gesticht, doch men was dit vuur snel meester. De politie legde om de gehele wijk een cordon en ging traangasbommen gebruiken na met stenen en flessen bekogeld te zijn. Pas tégen middernacht keerde de rust terug. Een ander incident deed zich vrijdag in Georgetown voor. toen de auto van mevr. Jagan, de echtgenote van de premier van Brits-Guyana, door havenarbei- Naar het zich zondagavond liet aanzien zijn de 250 stakende Spaanse kompels vandaag nog niet van plan het werk bij de Staatsmijnen Maurits en Hen drik te hervatten. De Spanjaarden, die dinsdag avond onverwachts in staking Nederlandse Gasunie opgericht Bij actie van notaris H. J- Zwiers is zaterdagmiddag de naamloze vennootschap „Neder landse Gasunie" opgericht. Van het maatschappelijk kapitaal, groot 400 miljoen gulden, was op het ogenblik 150 miljoen gulden op de helft van de aandelen ge stort. De Nederlandse Gasunie zal verwerving, opslag, transport en verkoop van in ons land gewon nen of geproduceerd aardgas, cokesovengas, raffinaderijgas en ander gas ter hand nemen. Het Staatsgasbedrijf en het gasdistributiebedrijf van de Staatsmijnen worden in de Gas unie ondergebracht. Participan ten in de N. V. Nederlandse Gas unie zijn de Staat, de Staatsmij nen, de Standard Oil Company en de Bataafse Petroleummaat- schappij N.V. De Gasunie zal in de toekomst de gehele distributie van aard gas op zich nemen Als het distri butienet is voltooid dan zal de le vering van cokesovengas en van raffinaderijgas worden gestaakt. ZACHTER De noordoostelijke wind, die zijn koude stempel op het week einde drukte, is zondagavond snel in kracht afgenomen. De luchtdrukverschillen over onze omgeving worden nog voortdu rend kleiner, zodat de wind van daag matig tot zwak zal zijn. Aangezien de aangevoerde lucht nog steeds weinig of geen be wolking bevat, zal de zon de temperatuur tot omstreeks 15 graden Celcius of nog iets hoger kunnen doen oplopen. In de om geving van de Waddenzee blijft het kwik echter nog beneden de 10 graden Celcius. De aange voerde lucht is nog steeds zeer droog, maar door de sterk afge nomen wind krijgt het weer een veel aangenamer karakter. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot hedenavond. Minder wind Droog en overwegend zonnig weer. Matige tot zwakke noord oostelijke wind. Dezelfde of iets hogere temperaturen. MAANDAG S APRIL Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden gingen toen het eten hun niet beviel, hebben zich naar ver luidt weinig aangetrokken van het dringend beroep dat Spaan se consulaire vertegenwoordi gers het afgelopen weekeinde op hen hebben gedaan om weer aan de slag te gaan. Inmiddels hebben zondag de Staatsmijnen desgevraagd mee gedeeld, dat de Spanjaarden, van wie er 200 in het gezellenhuis Leyenbroek in Sittard en vijftig anderen in het gezellenhuis De Egge in Brunssum zijn onderge bracht, vandaag zeker niet als ongewenste vreemdeling over de grens zullen worden gezet, ook niet als zij volharden in hun staking. De „afkoelingsperiode", die vorige week vrijdagmiddag werd ingesteld, blijft in elk ge val tot hedenmiddag gehand- haafd en het is niet uitgesloten dat de werkweigeraars nog en kele dagen respijt krijgen om hun houding te herzien. Er hebben zich het afgelopen weekeinde geen incidenten voor gedaan in Leyenbroek. KONINKLIJK GEZIN BIJ AVONHMAALDIENST H. M. de Koningin, Prins Bern- hard en de Prinsessen Irene en Margriet hebben zondagochtend in de Oranjekerk te Utrecht een Avondmaaldienst bijgewoond. Voorganger was dominéé D. Blikkendaal. ders werd beschadigd, terwijl zij zich aan boord van een Russisch schip bevond, dat momenteel in de haven van Georgetown rijst laadt voor Cuba. Volgens be richten uit Brits Guyana wilde mevr. Jagan brochures van de progressieve volkspartij meege ven voor Cubaanse studenten. Een woordvoerder van het ministerie van Koloniën in Lon den heeft zaterdagavond meege deeld, dat de Britse troepen in Brits Guyana in staat van alarm zijn gebracht. Sowjetrussisch protest bij West-Duitsland De regering van de Sowjet- Unie heeft zaterdag bij de West- duitse regering in een nota tegen het verbod van buizen voor olie pijpleidingen door West-Duits land geprotesteerd. In de nota wordt het verbod een „openlijke vijandige daad, bestemd tot het verslechteren van de betrekkingen tussen de Sowjet-Unie en de bondsrepu bliek" genoemd. De Sowjetrussische regering blijft op het standpunt staan dat West-Duitsland zijn verplichtin gen behoort na te komen en be houdt zich het recht voor in de toekomst de noodzakelijke maat regelen te treffen. Een woordvoerder van het Westduitse ministerie van Bui tenlandse Zaken heeft de Rus sische beschuldiging, dat het verbod van de Westduitse rege- ring op de levering van grote buizen aan de Sowjet-Unie een schending is van de handelsover eenkomst tussen West-Duitsland en de Sowjet-Unie, van de hand gewezen. Hij zei, dat de West- duite regering nog steeds de hande] met de Sowjet-Unie wil uitbreiden Aanslag op televisietoren in Montreal verijdeld De politie van de Canadese stad Montreal heeft zaterdag middag een zware tijdbom, die aan de voet van de 100 meter hoge televisiezendmast in deze stad lag, onschadelijk gemaakt. De bom was ontdekt door een employé van de Canadese tele visie. De zendmast staat op een heuvel in het centrum van de stad. Op een muur in de buurt van de toren was het woord „Vrijheid" gekalkt, met eronder de letters F. L. Q., die het „be vrijdingsfront van Quebec" aan duiden, een ondergrondse orga nisatie. DORSTIGE ZWEDEN IN DE RIJ Tengevolge van een staking door de grossiers van de staats- aleocolbedrijven in Zweden is sterke drank nauwelijks ver krijgbaar. Op de foto staat een lange rij mensen in Stockholm te wachten voor een wijnwinkel, waarvan als een lopend vuurtje door de stad ging, dat er een kleine hoeveelheid sterke drank verkocht werd. ingeschreven bijcomité national- artistique de la coiffure (C.N.A.C.) parijs - sectie nederland moderne coiffures de betere toiletartikelen electrische ontharing boutiue robert v.m. n.m. 1.39 2.02 2.14 2.37 2.54 3.17 3.04 3.27 APRIL v.m. n.m. 2.12 2.33 2.47 3.08 3 27 3.48 3.37 3.58 ZON MAAN ot> onder on onder April 8 F"" 19.24 18.46 6.21 9 r 19.26 19.51 6.39 m 19.27 20.57 6.58 12 5.53 19.31 23.07 7.41 11 5.55 19.29 22.02 7.18 Prinses Beatrix is zaterdag morgen. na een reis van bijna vijfhonderd kilometer in de kei zerlijke trein waarin zij de nacht had doorgebracht, in Toba aan gekomen, ten zuidwesten van Tokio gelegen, voor een bezoek aan het „Parel-eiland", het „rijk" van de legendarische familie Mi- kimoto. Bij liet verlaten van het sta tionnetje van Toba werd de prinses hartelijk verwelkomd door een menigte inwoners van het plaatsje die lustig zwaaiden met Japanse en Nederlandse vlaggetjes. Na een autorit van slechts en kele minuten, werd de plaatse lijke aanlegsteiger bereikt, waar de sloep „Yukizuki" Prinses Beatrix en haar gevolg opwacht te. Eerst werd koers gezet naar de oostkust van het eilandje, waar 25 gebrilde „zeemeermin nen" zich met de pareloester- vangst bezig hielden. Met een doek rond het hoofd gebonden en gehuld in een loszittend wit kle dingstuk, dat het midden hield tussen een jurk en een badpak, doken de meisjes vanaf een boot je in het, ondanks het zachte voorjaarsweer, nog ijskoude en heldere zeewater, om de parel oesters die zij op de zeebodem vingen vervolgens in aan de op pervlakte drijvende mandjes te deponeren. Vanaf de boeg van de sloep sloeg de prinses dit schouwspel aandachtig gade, niet verzui mend er met haar filmcamera opnamen van te maken. Tijdens het anderhalf uur du rende tochtje werd ook een be zoek gebracht aan het parel museum van de familie Mikimo- to. Eén der schoonste beziens waardigheden daarin is een pa gode van parels, die aan alle be zoekers uitroepen van bewonde ring ontlokt. Prinses Beatrix bezocht zon dag vele bezienswaardigheden in Kioto en er was geen spoor van vermoeidheid bij haar te be speuren hoewel het programma van de afgelopen vijf dagen zeer bezet is geweest. Het eerste bezoek gold het kei zerlijke paleis in Kioto. Daar be zichtigde de prinses onder ande re de „kamers van de dignitaris sen" en de „seriyoden", de „se rene en koele kamer". Zij ging op de „naruita", 'n alarmpaneel. staan, dat een ratelend geluid maakte. De prinses was verrukt over de „ceremoniehal" met ver schuifbare schermen waarop schilderingen zijn aangebracht van de Tosarschool. Van het oude paleis reden de oririses en haar gezelschap naar het Nijo-paleis, vervolgens naar de Sanjoesangendo-tempel met de veie pilaren, die in 1132 werd gebouwd maar in 1249 door brand werd verwoest en twee jaar later werd herbouwd. De volgende bezienswaardigheid was de befaamde Kiomizoe-tempel. Na een lunch in het dorp No- moera, die meer weg had van een picnic, begaf het gezelschap zich naar de Kinkakoeji-tempel (het gouden paviljoen) en van daar naar de botanische tuinen van Kioto, waar de- kersebomen volop bloeiden. Het was er ook geweldig druk ondanks de mot regen, die een groot deel van de dag viel. Telkens als Prinses Beatrix een foto wilde maken, waren er velen die een foto van de prinses wilden maken en haar zodoende in de weg stonden. Maar steeds glimlachend ver zocht de prinses de drommen amateur-fotografen, haar in de gelegenheid te stellen tenminste één opname te maken van deze idillische omgeving. Na het bezoek aan de botani sche tuin bezichtigde de prinses het felkleurige heiligdom Heian, dat in 1895 is gebouwd, toen Kio to elfhonderd jaar geleden door keizer Kammoe werd gesticht. Het gebouw is een kopie op klei nere schaal van het eerste kei- zerlüke pa'eis dat in 794 verrees. Prinses Beatrix bezocht zondag ook een züde- en brokaatfabriek en een winkel van lakwerk. Des avonds woonde Prinses Beatrix in de Gion-Kaboerenjo- schouwburg' een dansvoorstelling bij. Na de voorstelling zat zij aan een Japans diner aan in het Tsoeroe.i a-restaurant. Dit was dan tevens het slot van het zeer drukke programma van zondag. In afwijking op voorgaande jaren zal de nationale herden king dit jaar worden gehouden op 3 mei en de plaatselijke dodenherdenking op 4 mei. De commissie Nationale herden. king en het comité Herdenking militaire gevallenen, die hiertoe een voorstel deden dit advies werd onlangs door de raad van ministers aanvaard -zeggen zich er van bewust te zijn. dat het doen houden van herden- -i op twee verschillende da gen op zich zelf minder ge lukkig is. Zij menen dat op dPze wijze aan gerezen bezwaren -te gemoet is gekomen zonder dat daarbij, de gevoelens van de Jocdze landgenoten in het ge drang komen. Zij ~i er ech ter met nadruk op er naar te stre-cn dat in de toekomst de centrale herdenking en de plaat selijke herdenkingen op 4 mei w~ i "ehouden. besluit van de do denherdenking te bepalen op 3 mei inplaats van op 4 mei gol den de volasnde ove—vc~'-"jcn Sinds 1961 heeft op verzoek van H. M. Koningin en Z. K. H. de Prins de centrale herden king in tegenwoordigheid van de Koningin en de Prins plaats op 4 mei 's middags bij het nationale monument te Am sterdam. Vooraf zijn er diens ten in 3 kerken, waarbij o.a. de opperrabijn een rede houdt. Indien deze plechtigheid op zaterdag valt, zijn de orthodox- Joodse Nederlanders niet in de gelegenheid aan deze herdenking deel te nemen en kan de ooper- rabijn niet het woord voeren. Dit geval deed zich dit jaar voor het eerst voor. Om die re den heeft men gemeend de raad van ministers te mogen voorstel len de nationale herdenking te doen plaats hebben op vrijdag 3 mei. Inmiddels is gebleken, dat tegen de verplaatsing van 4 naar 3 mei bij v-nen bezwaren zijn ger—?n. Aangezien men van mening is. dat de herdenking van onze doden geen punt van onenigheid mag worden, is er naar gestreefd, deze bezwaren zovee] mogelijk te ondervangen. Daartoe werd aan de raad van ministers een nieuw voorstel vcror herdenkingen op twee ver schillende dagen aangeboden. Minister-president prof. De Ouay heeft inmiddels de richt lijnen die voor de nationale her denking op zaterdag mei zijn opgesteld, goedgekeurd. V—, 's pdg J8.00 U"" tot zonsondergang zullen van alle en alle verkooplokaliteiten zijn openbare gebouwen, particuliere woningen en vaartuigen de vlag gen halfstok worden gehangen. Om 19.30 uur zal men kunnen deelnemen aan een „stille tocht". Van 19.45 uur af tot dertig seconden vóór 20.00 uur zullen de klokken van alle kerken lui den. Van 20.00 uur af tot twee minuten daarna zal op de her denkingsplaatsen volkomen stilte in acht worden genomen. Met het oog on het karakter van deze nationale herdenkingsavond wordt aan de burgemeesters verzocht het daarheen te leiden dat die avond geen openbare ver makelijkheden worden geboden gesloten. De federatie van ondernemers organisaties in het horecabedrijf en" de Nederlandse Bond voor Horeca- en aanverwante bedrij ven verzoeken hun ledr0m in de avond van zaterdag 4 mei van 19.00 tot 21.00 uur vooral het cafébedrijf of café-afdeling tot de kleinst mogelijke omvang te beperken. Van 19.00 tot 21.00 uur is het gewenst de buitenverlich- tin" zoals neons en lichtbakken te doven en eveneens tot 21.00 uur in de inrichting geen andere muziek ten gehore te brengen dan die van oficiëlc Nederlandse ra-5=mirogramrffa's. Naar welingelichte kringen in den gebouwd. Op deze atol, die Oost-Duitsland heeft vrijdag het sluiten van een overeen komst „van vrede en goede wil" tussen de twee Duitse staten voorgesteld als bijdrage tot ont wapening. Dit voorstel had men aan de Amerikaanse en de Rus sische voorzitter van de ontwa peningsconferentie doen toeko men en werd op de bijeenkomst van vrijdag door de Rus Tsarap- kin voorgelezen. In het voorstel, dat afkomstig is van de Oostduitse minister van Buitenlandse Zaken, Lothar Bolz. wordt gezegd, dat de twee Duitslanden plechtig moeten verklaren ,.af te zien van het gebruik van geweld in enige vorm, van alle pogingen om de grenzen van de andere Duitse staat in het geding te brengen of te wijzigen, en zowel van bet benroeven, bezitten, vervaardi gen en aanschaffen van kern wapens als van de controle er over". De beide staten zouden verder, „een wapenstop" tot stand moeten brengen, samen hangend met verplichtingen om de militaire uitgaven niet te ver hogen. Minister Bolz heeft het in zijn telegram aan de twee voorzit ters van de ontwapeningscon ferentie over ..de speciale plich ten van het Duitse volk na twee wereldoorlogen". De Duitsers moeten, zo zegt hij, een bijdrage leveren tot vermindering van de internationale spanning. Oost- Duitsland had „eens temeer blijk gegeven van zijn goede wil" en van zijn bereidheid, de weg naar ontwapening op Duits grondgebied te ODenen. De uit voering van een overeenkomst als door Oost-Duitsland voorge steld „zou een gunstig effect hebben voor het sluiten van een niet-aan vals verdrag tussen de Navo en het Warschau-pact. de verhindering van een verdere verspreiding van atoomwapens en algemene ontwapening". Bolz deed in zijn telegram een felle aanval op „sommige Navo- landen" die het streven naar ontspanning en ontwapening dwarsbomen door multinatio nale en multilaterale striidmach ten in het leven te willen roe pen. Algemene en volledige ont wapening zou wel „heel onwaar schijnlijk" worden, als „de Duit se federale republiek en de Hit- Ier-generaals die'aan het hoofd staan van haar strijdkrachten", deel zouden nemen aan een Navo-kernmacht, aldus de Oost duitse minister. Papeete hebben medegedeeld, zal op de Arol Moeroeroa, behoren de tot de Toeamotie-Archipel in Frans Polynesië, een Franse atoom- en raket-proefbasis wor- Zeven miljoen Syrische ponden verduisterd De Westduitse politie heeft op verzoek van Interpol uit Da mascus zaterdag in een Berlijn- se woning de 47-jarige Syriër Amjad el Kateb en diens echtge note, de 35-jarige Hoeda el Dja- bri gearresteerd omdat zij onge veer zeven miljoen Syrische ponden zouden hebben verduis terd. De 33-jarige Zaki Leon Wani- sian, een Libanees, die eveneens werd gezocht, trachtte bij deze arrestatie te ontkomen en sprong uit het raam van een badkamer op de derde verdieping, waarna hij aan zijn verwondingen over leed. Op de Syriërs werden 5.000 dollar, 28.000 mark en 13.000 Zwitserse franken aange troffen. MAATREGELEN TEGEN IRAAKSE COMMUNISTEN In Bagdad, Basra en andere grote steden in Irak zijn de drukpersen en uitgeverijen van de ïraakse communistische par tij in beslag genomen, zo be richtte de „Iraqi Times" vrijdag. Deze maatregel zou genomen zijn op last van de militaire gouverneur-generaal brigade generaal Misleh. Volgens het blad had de communistische nar tij in het verleden subsidies gekregen van de zusterpartijen uit Bulgarije, de Sowjet-Unie, China en andere communisti- tische landen. Een woordvoerder van het of ficiële ïraakse persbureau heeft gezegd, aan te nemen dat het bericht zowel slaat op de voor malige officiële communistische partij van Irak, geleid door Da- oed Essajeh, ais de veel grotere verboden partij die bekend staat als Ittihad al Sjaab. RECORD Een Braziliaanse vrouw, Ma ria Portela, heeft zaterdag het leven geschonken aan een vier ling, twee jongens en twee meisjes. De jonge vrouw had al tweemaal, in 1959 en 1961. een tweeling ter wereld gebracht. Het echtpaar Portela heeft hier mee hoogstwaarschijnlijk een record gevestigd: vier jaar ge trouwd en al acht kinderen. ongeveer 1200 km ten zuidoosten van Tahiti is gelegen, worden be gin mei driehonderd militaire technici verwacht, om met de voorbereidende werkzaamheden te beginnen. Deze zullen zeker tot 1965 duren. Op de atol Hao, 12000 km ten oosten van Tahiti, zal een vlieg veld van internationale klasse worden aangelegd. Hiermede zal in oktober a.s. worden begonnen. Op Tahiti zelf zal een achter- hoede-basis worden ingericht. Daartoe worden in Papeete in mei de eerste technici verwacht, voor de bouw van magazijnen en laboratoria en de inrichting van medische diensten. Volgens dagbladberichten zou den de kosten van dit alles min stens vijftig miljoen bedragen, met inbegrip van de bouw van observatoria en radarstations voor het registreren van atoom- proeven. Overstromingen in West-Borneo Na grote overstromingen in de afgelopen maand staan in West- Borneo dorpen, rijstvelden, rub berplantages en bossen onder water, zo meldt Antara. Volgens de gouverneur van dit gebied werd door de'overstro mingen een gebied van ruim de helft van West-Borneo getrof fen. Ongeveer driekwart van de rijstoogst aldaar ging verloren. Leider anti-Castrocommando gearresteerd Commandant Eloy Menoyo, die sedert hij twee jaar geleden van Cuba naar Flordia vluchtte het anti-Castrocommando „Alpha 66" vormde waarmee overval len op Cuba worden uitgevoerd, is zaterdagnacht met vier met gezellen op zee aangehouden door een vaartuig van de Ame rikaanse kustwacht. Het marinevaartuig moest en kele uren achter de snelle motor boot van de Cubanen aanjagen voordat deze kon worden achter haald. Tevoren waren zij er in geslaagd om aan schepen van de Britse marine te ontkomen, toen zij zich in het gebied van de Ba- hama-eilanden bevonden. Volgens de kustwacht hadden de Cubanen tijdens de achtervol ging ruimschoots gelegenheid gehad hun voorraad wapens en munitie overboord te gooien, die waarschijnlijk bestemd was voor het ondergrondse verzet op Cuba.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1