in een gespecialiseerd bedrijf
Binnenlands nieuws
De moord op Roger Ackroyd
Chroesjtsjov uit s Oost-Berlijn
vertrokken
Donderdag 24 januari 1963
DE V R IJ E ZEEUW
Pagina 5
Mr"-"
PERSONENBUS GEKANTELD
IN SLOOT
Gistermorgen omstreeks 9 uur
is een bus van de Citosa op de
Nieuweweg in Bleiswijk na een
botsing met een stationcar ge
kanteld en in een langs de weg
lopende sloot terechtgekomen.
Van de 35 passagiers, die allen
de bus via het noodluik konden
verlaten, werden er enkele licht
gewond. De buschauffeur, de
30-jarige E. J. Guddens uit Wad-
ci.nxve._-ji, hep een hersenschud
ding en een lichte shock op. Hij
is opgenomen in het St. Jozef-
pavnjoen m Gouda.
Het ongeluk gebeurde op de
kruising Nieuwe Hoefweg-Nieu-
weweg in Bleiswijk. Een van
links Komende stationwagen, ge
laden met 24 kisten witlof, ver-
leenae geen voorrang aan de
bus. Vergeefs trachtie de bus
chauffeur na de botsing zijn
wagen op de weg te houden.
iu-., ae ous ap zijn rechterkant
in de sloot lag, heeft de conduc
teur het noouiuik geopend, zo
dat alle passagiers en de twee
personeelsleden de bus konden
verlaten. Via de moouoioon in
dus werd het Citosa-kantoor
in Waamnxvci-ii gcdianneerd,
dat snel een lege bus en een
kraanwagen naar de plaats van
het ongeluk dirigeerde. De bus
werd iicnt, de personenauto
zeer ernstig beschadigd. De
chauffeur van de personenauto
liep geen verwondingen op.
TWEE TANKWAGENS
EN EEN PERSONENAUTO
UITGEBRAND
Twee tankwagens en een per
sonenauto zijn g.scernacht door
brand vernield, toen een met
petroleum geladen tankauto op
de Spaarndammerdijk in Am-
sieiua.ni ui een Docnt slipte en
tegen een uit tegenovergestelde
richting komende lege tankwa
gen botste. Vrijwel onmiddellijk
schoten de vlammen int de voile
tankwagen omhoog. Het vuur,
aai urn-et oversloeg naar de an
dere wagen en naar een gepar
keerd staande personenauto,
werd door de brandweer met
schuimblussers bestreden. Orn
aat er gevaar bestond voor ont
ploffingen, is een aantal wonin
gen tijdelijk door de politie ont-
ruima. Behalve een kieme ben-
zme-ontpioifing is alles verder
goed verlopen.
ij de botsing was echter één
der chauffeurs gcwuiiu geraakt.
Hij is naar het Wilhelmina-
gaschtus overgeoracht.
BRAND IN WOERDEN
In een goed half uur is dins
dagnacht in Woerden een prak
tisch nieuwe houten school af
gebrand. Het semi-permanente
gebouw werd voor de helft voor
openbaar en voor de andere
helft voor christelijk onderwijs
georuikt. De school telde zes
lokalen en m totaal ongeveer 200
leerlingen.
Vermoedelijk is de brand ont
staan door oververhitting van
een oliekachel.
OPBRENGST
LUCIFERSDOOSJESACTIE
Volgens de P.T.T. heeft de luci
fersdoosjesactie ten bate van
„Het Dorp" tijdens de marathon
uitzending op 26 november j.l.
5.773.740,67 opgebracht.
Van alle 12 postddstricten, waar
in ons land door de P.T.T. is ver
deeld, werden door de districten
Den Haag Amsterdam en Rot
terdam de grootste bedragen
bijeengebracht en wel respectie
velijk 950.670,30, 909.339,16 en
ƒ796.637,43, hetgeen een gemid
delde per inwoner betekent van
73, 73 en 60 cent.
Over het gehele land genomen
heeft de Nederlandse bevolking
gemiddeld 49 cent per inwoner
via deze lucifersdoosjesactie tot
de bouw van het dorp voor licha
melijk gehandicapten bijgedra
gen.
automatisering
Sinds een tiental jaren streeft het Nederlandse bedrijfsleven naar
automatisatie, omdat dit de enige manier is om te ontkomen aan het
nijpende personeelstekort en aan de invloed van de stijgende loon
kosten. Automatisering roept evenwel talloze technische problemen
op. De meeste bedrijven hebben een zo uitgesproken eigen karakter
en zijn zo weinig talrijk, dat de voor automatisering benodigde ap
paratuur niet kan worden besteld. Er bestaan geen winkels, waar
men zich van een produkfie-unit zou kunnen voorzien. Elke machine
moet in een speciale fabriek of in het eigen bedrijf worden ontwor
pen en gebouwd. Het duidelijkst spreekt het verkregen resultaat bij
een tubenfabriek, die geheel en al is ingesteld op de behoefte van
het eigen bedrijf. Alleen die modellen, aantallen, sterkten, enz. moe
ten worden geproduceerd, die voor de verpakking van de bestaande
produkten nodig zijn. Bij het Erdal-concern te Amersfoort, waarvan
o.m. Tana-, Valma- en Prodentafabrieken deel uitmaken, hebben wij
de unieke installaties bezocht, die daar door de eigen technische staf
van het concern zijn ontwikkeld.
Andere mensen nodig
HET AUTOMATISERINGSPRO
CES voltrok zich te Amersfoort na
jar on van intensieve voorberei
ding. Hulp van buitenaf kon in de
ontwikkelingsfase slechts zelden
worden verwacht, doordat men
vóór alios op de hoogte moet zijn
van het specifieke eigen bedrijfs-
Eebeuren.
„Maar" zo zegt ons één der le
den van de directie, „to n wij een
maal da technische zijde van do
automatisering onder de knie had
den, werden wij geconfronteerd
met een volgend probleem: dat van
de mens in het bedrijf. De geauto
matiseerde fabriek heeft n.l. be
hoefte aan een ander soort mede
werkers dan men gebruiken kan in
de traditionele industrie, waar mens
en machine elkander aanvullen. In
dit laatste geval komt zeer vee]
„lopendebandwerk" voor, dat in
hoofdzaak door vrouwelijk, althans
jeugdig, personeel kan worden ge
daan. Automatisering maakt de
mens los van de machine en plaatst
hem in zekere zin daarboven.
Zijn taak is nu de machine te con
troleren en niet meer om zélf me
chanische bewegingen uit te voe
ren.
I Deze nieuwe arbeidsmethode
vraagt geselecteerd personeel, ho
ger geschoold en in staat meer ver
antwoordelijkheid te dragen. Ge
zien het eigen karakter van de pro-
duktie moeten wij deze mensen in
het bedrijf zelf opleiden. Een en
ander veroorzaakt dat de verhou
ding tussen de aantallen geschoold
en ongeschoold personeel ten gunste
van de eerste groep verandert: de
fabriek waarin zich het automatise
ringsproces voltrekt, gaat een an
dere taal spreken."
Constante kwaliteit
„HET IS DUS niet zo, dat u
slechts één man nodig hebt die om
8 uur 's morgens en om 5 uur
's middags op een knop drukt en
verder niets behoeft te weten....
„Neen, waarachtig niet. Het aan
tal menselijke handelingen wordt
wel tot een minimum beperkt. Dil
bereikt men door zoveel mogelijk
handelingen door machines te laten
verrichten en deze machines weer
achter elkander te schakelen, maar
als u even rondkijkt, ziet u toch
een aantal mensen ln actie, die de
produktie op gang houden. De in
stallatie is zeer kostbaar en moet
dus met de grootste regelmaat de
uiterste produktie leveren. Het be
grip „machine-minuut" doet zijn in
trede, de planning moet zeer nauw
keurig geschieden, inkoop en fa
briek moeten in ongekende mate op
elkaar worden afgestemd."
„En hoe is het nu met de kwa
liteit. Merkt u verschil met vroe
ger?" „Het resultaat is de moeite
waard. Om te beginnen kunnen
door automaten vervaardigde pro-
In vaten met voerwerken die op variabele snelheden automa
tisch hun plicht doen, worden per dag 4000 kg cosmetische crè
mes bereid.
dukten veel constanter van kwali
teit zijn dan artikelen, die dooi
menselijke arbeid zijn vervaar
digd. Ten tweede kan door de ver
hoogde produktiviteit de gepres
teerde arbeid hoger worden be
loond, wat niet behoeft te beletter
dat de produktiekosten per eenheid
dalen. Deze twee falctoren samen
maken het weer mogelijk een steeds
grotere kring van verbruikers te
gen de laagst mogelijke prijzen te
voorzien met produkten van top
kwaliteit.
Meer welvaart, meer hygiëne
„KOMEN ER door grotere pro
duktie nu niet te veel goederen
op de markt?" „Neen, de automa
tisering maakt het juist mogelijk de
stijgende vraag bij te houden. Dit
danken wij aan de toenemende wel
vaart en wat de tandpasta betreft,
ook aan de noodzaak van mondhy-
Een van de installaties voor het vullen en sluiten van dt zelf
vervaardigde tuben. Hier worden per dag 75.000 tandpestatuben
gemaakt, gevuld en verpakt....
giSne. De verhoging van de produk
tiviteit is volgens mij het middel
om de voortschrijdende waardeda
ling van het geld geheel of groten
deels op te vangen. Er kunnen dus
betere produkten worden geleverd
tegen relatief lagere prijzen, terwijl
de medewerkers van het bedrijf 'n
beter inkomen kunnen verwerven."
„Zouden er dan nog mensen zijn
die niet doordrongen zijn van de
noodzaak van hygiëne?"
„Maar meneer, weet u niet dat
de toestand van de meeste tanden
borstels meer dan verschrikkelijk
is?" De heer Wolters jr bezorgt
ons een boekje met cijfers over een
onderzoek door enquêtrices van zijn
concern. In 1955 werden in zorgvul
dig uitgekozen delen van het land
huis aan huis nieuwe tandenborstels
uitgereikt tegen inlevering van de
oude....als men die tenminste be
zat. Het resultaat was ontstellend:
66 pet. van de ingeleverde borstels
bleek totaal ongeschikt te zijn voor
een goede mondverzorging. „Het is
opvallend, dat velen met een ver
sleten borstel blijven doorpoetsen,
hoewel er hoegenaamd geen effekt
meer van kan worden verwacht, ja
zelfs schade kan worden aange
richt. Uit het onderzoek bleek e-
veneens dat er in ons land gezin
nen zijn, waar 9 personen ezamen-
lijk 1, zegge en> schrijve één, tan
denborstel gebruiken. Het is verba
zingwekkend, vast te moeten stel
len hoe weinig begrip het publiek
in het algemeen heeft van de nood
zaak van een goede mondhygiëre
en nauwelijks weet wat men daar
onder moet verstaan."
Varkenshaar of kunstvezel
„OVER DE TANDEND ORST1
gesproken was de met do hand c--
maake varkensharen borstel var-
vroeger niet hygiënischer cn beter
dan de kunstvezel van de lopende
band nu?"
„Neen, integendeel. Gaat u maar
na. Varkenshaar dat men bij ge
brek aan iets anders vroeger al
gemeen gebruikte, is aan de buiten
kant ruw en aan de binnenkant hol.
Kunsthaar daarentegen is massief
en heeft een gladde buitenkant en
kunstvezel neemt minder vocht cp
dan natuurhaar. Daardoor blijven
de haren steeds even hard, of zij
vochtig zijn of droog. Tenslotte wor
den kunstvezels, waarvan nylon k
meest in de tandenborstelfabricage
wordt gebruikt, niet door bade- i
riën aangetast; zij vormen geen voe
dingsbodem voor micro-organismen.
Bij goed kunsthaar behoeft mer
dus geen infecties te vrezen en blij
ven geen splinters in het tandvlees
achter. Bij kunstvezels is het ook
mogelijk de 'ïaartoppen af te ron
den, waardoor scherpe haken en
mesvormige „baarden" zoal: bij var
kenshaar en niet afger-- 1 nylon on
der de microscoop duidelijk verto
nen, kunnen worden vermeden.
Onze Prodentafabriek beschikt
jaren over speciale machines die
door onze eigen staf werden ont
worpen. Dank zij deze werkwijze
kan het bedrijf bij elke borstel een
garantiebewijs verstrekken. Op het
zeer grote aantal borstels, dat
maandelijks wordt afgeleverd, ko
men praktisch geen garantie-aan
spraken binnen, in die enkele gev»'-
len blijkt steeds dat de borstel
verkeerd was gebruikt."
(Nadruk verboden)
USES
- Door -
AGATHA CHRISTIE
60)
Nadruk verboden.
„Oostenwind past", zei Caro
line. „Ik heb zo m'n eigen mening
over Ralph Paton. Drie ka
rakters. Maar die houd ik voor
lopig voor me."
„Heus?" vroeg miss Ganett.
„Chow ik bedoel Pung."
„Ja", zei Caroline op ferme
toon.
„Klopte dat met die laarzen?"
vroeg miss Ganett. „Ik bedoel,
waren ze zwart?"
„Ja," zei Caroline.
„Waarom was die kleur zo be
langrijk, denk je?" vroeg miss
Ganett.
Caroline spitste haar lippen en
schudde het hoofd met een air of
ze er alles van wist.
„Pung", zei miss Ganett. „Nee
Unpung. Nu de dokter altijd
samen is met mijnheer Poirot zal
hij wel op de hoogte zijn van alle
geheimen."
„Verre van dat", zei ik.
„James is zo bescheiden," zei
Caroline. „Ha een verborgen
Kong."
De kolonel floot even. Eén
ogenblik waren de praatjes ver
geten.
„En u heeft twee Pungs van
Draken. We moeten oppassen
anders wint miss Caroline."
We speelden een paar minuten
zwijgend door, toen vroeg kolo
nel Carter: „Is die mijnheer Poi
rot werkelijk zo'n beroemde
detective?"
„De beroemdste die de wereld
ooit gekend heeft," zei Caroline
plechtig. „Hij kwam hier incog
nito om publiciteit te vermijden."
„Chow, zei miss GaneU. „Een
grote eer voor ons kleine dorp.
A propos mijn kleine Clara is
dikke vriendinnen met Elsie, het
dienstmeisje op Fernly en weet
je wat Elsie haar heeft verteld?
Dat er een massa geld is gesto
len en zij denkt ik bedoel Elsie
dat het kamermeisje daar
meer van weet. Ze gaat over een
maand weg en 's nachts ligt ze
dikwijls te huilen. Als je 'i mij
vraagt is ze lid van een bende,
't Is altijd een vreemd meisje ge
weest ze is met niemand van
de meisjes in de buurt bevriend.
Ze gaat altijd alleen uit op haar
vrije dagen erg ongewoon vind
ik en hoogst verdacht. Ik heb
haar eens gevraagd om op de
avondjes van onze meisjes te
komen, maar ze weigerde. Ik heb'
toen een paar dingen gevraagd
over haar tehuis en haar familie
en al dat soort dingen en ik
moet zeggen dat haar houding
hoogst ongepast was. Uiterlijk
heel beleefd maar de manier
waarop ze me de mond snoer
de....!"
Miss Ganett hield even op om
adem te scheppen en de kolonel
die hoegenaamd geen belang
stelde in de dienstbodenkwestie,
merkte op dat in de Shanghai
Club doorspelen regel was.
We speelden snel een ronde.
„Verbeeld je," zei Caroline,
„die miss Russel kwam vrijdag
morgen hier opder het voorwend
sel dat ze James wilde consul
teren. Maar ik geloof dat ze wil
de zien waar hij de vergiften be
waart. Vijf Karakters."
„Chow,' zei miss Gaiietf „Hoe
kom je op de gedachte! Zou ze
daarvoor gekomen zijn?"
„Van vergiften gesproken," be
gon de kolonel. „Wat? Heb ik
niet weggelegd? O! Acht Bam
boes!"
„Mah Jong!" zei miss Ganett.
Caroline ergerde zich nogal.
„Ik had nog wel een Rode
Draak", zei ze spijtig.
„Ik had twee Rode Draken",
zei ik.
„Net iets voor jou, James," zei
Caroline verwijtend. „Je begrijpt
niets van het spel."
Ik zelf vond dat ik heel slim
gespeeld had, want ik zou Caro
line aardig wat hebben moeten
betalen als ze Mah Jong was ge
gaan. De Mah Jong van miss Ga
nett waa een van de minst waar
devolle, wat Caroline haar flink
onder de neus wreef.
Oostenwind paste en we begon
nen zwijgend een nieuwe ronde.
„Weet je waarover ik zo even
iets had willen zeggen," begon
Caroline.
„Ja?" zei miss C-..nett aanmoe
digend.
„Over Ralph Paton."
„Ja," zei miss G'anett opnieuw,
„Chow!"
„Het is een bewijs dat je zwak
staat als je al zo gauw met Chow
komt," zei Caroline berispend.
„Ja, dat weet ik," zei miss Ga
nett. „Maar je wou iets zeggen
je weet wel, over Ralph
Paton."
„O ja. Nou, ik heb zo'n idee
dat ik weet waar hij is."
We hielden allen op met spelne
en staarden haar aan.
„Dat is heel interessant, miss
Caroline," zei kolonel Carter.
„Een idee van u zelf?"
„Nou ja, dat niet precies. Ik
zal het u vertellen. U kent toch
wel die grote kaart van het
graafschap die bij ons in de hal
hangt?"
We zeiden allemaal ja.
„Nu, toen mijnheer Poirot
laatst wegging keek hij naar die
kaart en maakte een opmerking
ik weet niet meer precies wel
ke, het was iets over Cran-
chester, dat het de enige grote
stad in de omtrek was en dat
is natuurlijk waar. Maar toon hij
wc_ was begreep ik het opeens.
„Wat begreep je?"
„Zijn bedoeling. Natuurlijk zit
Ralph in Cranchester."
Op dat moment stootte ik het
rekje om waar mijn stenen op
lagen. Mijn zuster gaf me onmid
dellijk een standje over mijn on
handigheid, maar het ging niet
van harte. Ze was vol van haar
theorie.
(Wordt vervolgd.)
BRAND IN TEXTIELFABRIEK
Bij de N. V. Brabantse Tex-
tielmaatschappij Artex te Aarle-
Rixtel is maandagavond om
streeks elf uur in de spinnerij
brand uitgebroken. De brand
weer van Aarle-Rixtel werd
door de bevroren brandputter
ernstig in het blussingswerk be
lemmerd. Daarom werd een be
roep gedaan op de nevelspuiten
T1"imond en Beek en Donk.
Volgens de voorlopige schattin
gen is de schaüe anuerhaif mil
joen gulden. Van de spinnerij
ginq het gehele machinepark I
verloren. De brandweer was om
streeks half vijf gistermorgen
het vuur meester. De andere af
delingen van de fabriek liepen i
veel waterschade op.
Premier Chroesjtsjov van de
Sowjet-Unie is dinsdagavond per
trein uit Oost-Berlijn vertrokken,
waar hij het congres van de
Oostduitse communistische partij
heeft bijgewoond.
De Oostduitse partijleider Wal
ter Ulbricht deed de Russische
leider uitgeleide.
De delegaties van China en
Noord-Korea naar het S. E. D.-
congres waren eerder per vlieg
tuig vertrokken. Hun werd uit
geleide gedaan door de Oostduit
se minister van Justitie, Hilde
Benjamin, en andere leden van
het centrale comité van de
S. E. D.
In een korte afscheidstoe
spraak zei Chroesjtsjov, dat hij
telegrammen en brieven van
West- en Oost-Duitsers had ont-
vangen. „Ik dank hen allen voor 1
hun vriendschap en politiek be
grip".
Tot Ulbricht zei Chroesjtsjov,
dat Oost-Duitsland op de goede
weg was. „Samen zullen wij vast
beraden voortmarcheren onder
het vaandel van het Marxisme en
Leninisme".
Chroesjtsjov en Ulbricht heb
ben dinsdag aan een lunch aan
gezeten in de Russische ambas
sade in Oost-Berlijn. Daarna be
zocht de Russische leider Russi-
»«he troepen in Wünsdorf, even
buiten Berlijn.
Volgens AFP was Chroesjtsjov
van plan geweest dinsdagavond
6 uur een televisierede te houden
tot de Westberlijners. Hij zag
evenwel van dit voornemen af.
RUIM 20 GEWONDEN
BIJ BOTSING TUSSEN
TWEE AUTOBUSSEN
Bij een frontale botsing tus
sen twee bussen van de Gado
op de Kielster Achterweg onder
de gemeente Hoogezand-Sappe-
meer zijn dinsdagavond ruim
20 reizigers gewond geraakt. De
botsing vond plaats op een door
opgewaaide sneeuw ontstane
wegversmalling en was mede
een gevolg van de gladheid van
het wegdek. Van de 22 25 ge
wonden moesten zes naar het
Academisch Ziekenhuis te Gro
ningen worden vervoerd.
De weg is ongeveer vier uur
versperd geweest. Kort na het
ongeval stondën aan beide zij
den honderden auto's te wach
ten, maar het verkeer werd
spoedig door de politie te Hoo-
gezand omgeleid. Er moesten
twee zware kraanwagens aan te
pas komen om de autobussen
uit elkaar te trekken. In ver
band met de situatie ter plaatse
was het vervoer van de gewon
den naar het ziekenhuis moei
lijk.