Met 150-jarige onafhankelijkheidsfeest Massale start van de Elfstedentocht Beursoverzicht Vorst bezorgt oester- en mosselkweekers zware schade Chloorcalcium plaats van zout in Eric de Noorman - Het Wolvenjong IS januari i§63 DE VRTTE ZEEUW Pagina 8 A G F N D A Nederlandse opschriften in Hollandia weer leesbaar KOMENDE WEEKEINDE OPNIEUW GEEN VELDSPORTEN BRAND OP NEDERLANDSE KUSTVAARDER FRIESE ELFSTEDEN- VERENIGING DOOR RIJDERS OVERROMPELD Gesloten inschrijving moest weer opengesteld worden HET WEER IN EUROPA Met succes toegepast in Eindhoven voor gladheidsbestrij din g DE ELFSTEDENTOCHT De aankomst van de elfstedenrij- ders in Leeuwarden: op weg naar de inschrijving in de Beurs. VRIJDAG 18 JANUARI TERNEUZEN: Concertgebouw, 8 u.: Toneelvoorstelling „Pot- asch en Perlemoer met vakan tie" (A.N.G.B.) TERNEUZEN: Luxor-Theater, 8 uur: „Helden sterven jong". ZATERDAG 19 JANUARI TERNEUZEN: Luxor-Theater, 8 uur: „Helden sterven jong". Concertgebouw, 8 uur: „Toryok, furie der barbaren". AXEL: Het Centrum, 6.30 en 9 uur: „Macisteoverwin naar." HOEK: Gemeentelkijke Ge hoorzaal) 7 uur: Ontspannings avond P.J.G. en Z.P.M. De viering van de 150-jarige Nederlandse onafhankelijkheid, door Koningin Juliana aange kondigd in de troonrede, ver keert in een ver gevorderd sta dium van voorbereiding. Een voorlopig comité, geleid door prof. P. J. Bouman uit Groningen en prof. dr. L. J. M. Beel werkt onder patronaat van Prinses Beatrix, aan plannen voor een grote nationale manifestatie die waarschijnlijk van maandag 26 augustus tot en met zaterdag 31 augustus in Nijmegen wordt ge houden. De uitvoering van deze plannen is in handen gelegd van Carel Briels. De bedoeling is een culturele manifestatie te houden die aan sluiting zal vinden bij de ge schiedenis van het koninkrijk. Hiertoe wordt onder het motto „Van jachthoorn tot kampvuur" een groot kampement ingericht. Dank zij medewerking van de In Hollandia is men donder dag begonnen met het verwij deren van de bruine verf die onbekenden hadden gesmeerd op Nederlandse straatnaambor den en aanduidingen. Onschrif- ten als Julianaweg en Kleuter huis zijn nu weer leesbaar. Federatie van landelijke rijver- enigingen kunnen in dit kampe ment een groot aantal paarden worden samengebracht. Er zijn tevens mogelijkheden om in dit kampement vele vormen van het oude ambacht te doen herleven. Dit idee is inmiddels belangrijk uitgegroeid. Besloten is om rn.st inschakeling van alle beschik bare paarden nabij het kampe ment de slag bij Waterloo te doen herteven. Van militaire zijde is hiervoor medewerking toegezegd. Toch is het niet de bedoeling de befaamde veldslag zo realistisch Ook het komende weekeinde zullen de sportliefhebbers van competitie-voetbal, -hockey en -korfbal verstoken blijven. De K. N. V. B. heeft alle wed strijden vastgesteld voor zater dag 19 en zondag 20 januari betaald voetbal, amateurs en de afdelingen afgelast. Het ge hele programma is verschoven naar 26 en 27 januari a.s. Ook de Koninklijke Neder landse Korfbalbond heeft alle wedstrijden die het komende weekeinde zouden worden ge speeld in verband met de ge steldheid van 'de terreinen uitge steld. De wedstrijden van de Konink lijke Nederlandse Hockeybond gaan zaterdag en zondag a.s. evenmin door. Op het achterschip van de 197 brt metende Nederlandse kust vaarder Marie W", eigendom van de rederij Weber te Rotter dam, dat met een lading butagas en uien op de rede van Great Yarmouth, aan de Engelse oost kust, lag, heeft donderdagmor gen enkele uren een brand ge woed. Van de vijf opvarenden zijn twee Portugezen overgegaan op een andere Nederlandse kust vaarder, de „Superior Trader". De drie officieren ziin aan boord gebleven. Een Brits marine- vaartuig en twee reddingboten hebben eveneens assistentie ver leend. Een sleepboot zal de „Maria W" de haven binnensle pen. Ondanks de slechte berichten over de toestand van het ijs, dat zich -na cle schoonmaakbeurt door de Friese bevolking als een lang glinsterend, soms slechts twee meter breed lint door Friesland slingert, is de inscnrijving voor deelneming aan de twaalfde elfstedentocht een een kop koffie de ervaringen uit het verleden uit te wisselen. De uitroepen van oude bekenden vlogen over en weer bij het weer- zien. De nieuwelingen zagen bij al dat geroezemoes schuchter toe. De „routiniers" zoals Sjoerd Paulstra (48) uit Bolsward, een knoestige Fries die zes keer de tocht in 1940, 1941, 1942, 1947, 1954 en 1956 uitreed en het nu met drie zoons gaat proberen, de „oude vos" Bart de Vries uit St. Nicolaasga, onder de rook van Joure, die al zeven maal het elf- stedenkruis veroverde, allen heb ben dezelfde mening: de tocht van 1963 zal als één van de zwaarste de geschiedenis der elf steden ingaan. Wanneer men vraagt waarom zij weer deelnemen dan fronsen zij de wenkbrauwen, kijken ver baasd naar die „Hollander" en enorm succes. Want al zijn de dan volgt meestal; „Man, wat voorspellingen van de „oude rot ten" in het vak voor wat betreft het percentage van de rijders dat de finish haalt aan de sombere kant, donderdagmorgen om zes uur stonden er reeds een hon- denk je, de elfstedentocht niet meemaken en het via de radio of televisie volgen? Ik zou gek wor den." Iedere keer schrijven zij in en na iedere tocht zeggen ze bijna derdtal gegadigden, trappelend allemaal „dat nooit meer", maar van de kou, voor de deuren van als ze een nachtje geslapen heb- het Beursgebouw. Gekleed in; ben is alles weer vergeten en als wollen truien, de ijsmuts op het hoofd en de voeten gestoken in klompen bestormden om acht uur precies de eersten de trappen van het gebouw om zich bij een van de twaalf loketten te vervoe gen. In een uur tijd werden er ruim 1700 deelnemers geregis treerd. Want wie het eerst is, start vrijdagmorgen ook het vroegst en dat is met de extra zware tocht voor de boeg van bijzonder belang. De tientjes werden gestort en met verheugde gezichten was de eerste stap daarna naar de res tauratie om onder het genot van De stemming voor de inter nationale waarden is gistermid- dag bij de opening zeker niet uit te beelden, dat het Rode tegengevallen. Philips en Unile- K rmc /a-I" oor» Q VX-SC moot rnmn»x 0 A STEMMING VIEL MEE haven- Scheepvaart-Unies lagen goed gedisponeerd in de markt. Evenals in 1947 lijden de oester, em mosselkwekers van Yerseke zware schade tengevolge van de langdurige vorstperiode. De Oosterschelde wordt groten deels door drijfijs bedekt. Het is dus nog niet mogelijk geweest de schade nauwkeurig te bepa len, doch men houdt er rekening mee dat het voorlopige verlies minstens één a twee miljoen gulden zal bedragen. Dit zei ons de heer Ossewaarde, bedrijfs leider van de Oestercultuurmaat schappij voorheen P. Vlaming en Zonen te Yerseke. Op de percelen voor de kust werd 70.000 ton mosselen neer gelegd. Deze mosselen hebben een inkoopwaarde van ruim een miljoen gulden. Gevreesd moet worden, aldus de heer Osse waarde, dat een zeer groot ge deelte van deze mosselen bevro- Na de sneeuw van woensdag en de vorst van gisternacht is de toestand van de wegen in Zuid-Engeland weer bijzonder slecht geworden. Donderdag was het in Engeland weer bijzonder koud. Sinds 23 december is de temperatuur in Londen niet boven de drie graden Celsius boven nul uitgekomen. In diverse Deense steden heeft het woensdagavond rond 14 gra den gevroren. De scheepvaart in de Deense wateren heeft veel overlast van ijs. Slechts met moeite kan men de hoofdroutes ijsvrij houden. In Zuid- en Midden-Zweden blijft het koud. In het noorden is het iets zachter. In het wes ten ondervindt het verkeer moeilijkheden door de sneeuw. De Poolse regering gaat maat regelen nemen tegen de kolen- schaarste. De export wordt ver minderd. Voorts zal bezuinigd worden op straat- en winkel verlichting. Vele wegen in de buurt van Antwerpen zijn onbegaanbaar door de sneeuw en de stormen, die in het noorden van België hebben gewoed. Op de weg naar Nederland zijn „sneeuwdam- men" ontstaan, die soms wel een halve meter hoog zijn. De gemeenten Lillo, Aandvliet en Berendrecht zijn, evenals op Nieuwjaarsdag, van de buiten wereld afgesloten. ren is en dus als verloren moet worden beschouwd. In 1947 tij dens de strenge vorst is even eens 40 tot 50 pet van de schaal dieren in de Oosterschelde ten gevolge van de vorst verloren gegaan. De handel in mosselen ligt bovendien reeds van voor de Kerstdagen stil. Wat de oesters betreft, ook hier is de schade zeer aanzien lijk. Alle oesters op droogkomen- de gronden zijn door de vorst ge dood. Op de banken waar bij eb nog een paar voet water staat, moet eveneens rekening worden gehouden met grote sterfte. Het transport van oesters naar het buitenland o.a. Frankrijk, kan vrijwel niet meer plaatshebben, omdat de oesters tijdens het transport bevriezen. Oester transport heeft alleen nog in be perkte mate plaats naar België. 500 man die anders in de oester- en mosselcultuur in Yerseke werkzaam waren zijn op wachtgeld gesteld. Zij hebben een zogenaamd onderbrekings ontslag gekregen van de bedrij ven waarin zij werkzaam zijn- Kruis er aan te pas moet komen. Het streven is er op gericht da romantiek, het ceremonieel en de aankleding van die tijd te doen herleven. Zo zal ook het doe herleven. Zo zal ook het ba- gres oonieuw kunnen worden uitgebeeld. Hoewel nog geen definitief be sluit is genomen over de ge meente waar dit onafhankeb'ik- heidsfeest wordt gevierd, zou het vrijwel zeker zijn dat het ,-,Gof- fert"-stadion in Nijmegen wordt gebruikt. Men verwacht, dat zeker 160.000 belangstellenden de feestelijkheden zullen bijwo nen. Het vorstenhuis krijgt een zeer speciale uitnodiging: deze wordt gebracht met een vier span-postkoets uit Nijmegen. Naar aanleiding van het be richt uit Nijmegen over een daar voorgenomen manifestatie in augustus ter herdenking van het feit dat Nederland 150 jaar ge leden zijn onafhankelijkheid ver kreeg, vestigt het voorlonig comi té ter voorbereiding der natio nale herdenking er de aandacht op, dat het met belangstelling heeft kennis genomen van de plannen, die in Nijmegen be staan. In verschillende provincies en steden echter bestaan er plannen voor een herdenking op een of andere wijze. Deze kunnen uiter aard slechts een onderdeel uit maken van de totale herdenking, maar mogen niet worden gezien als de grote nationale manifesta tie. Zoals bekend is de nationale herdenkingsdag vastgesteld op zaterdag 30 november. vers lagen op dat moment op respectievelijk ƒ144,80 en ƒ142 zelfs twintig cent boven het vo rige slotniveau. Hoogovens moesten drie punten prijsgeven op 542. AKU praktisch onveran derd op 422. Kon. Olies hadden wat aanbod te verwerken waar door dit fonds op 157,80 circa 1,50 lager noteerde. Evenals woensdag was ook gisteren de omvang van de handel mini maal. Hoewel ondermeer de gang van zaken bij het AKU concern in het afgelopen boek jaar reeds eerder deze maand door de president-directeur van het concern is bekendgemaakt, maakten de gisteren gepubli ceerde jaarcijfers van AKU ter beurze een goede indruk. Deze aandelen hebben de voorgaande veertien dagen steeds vast in de markt gelegen. Hierop volgde deze week een technische "koers- reactie. Er kwamen op genoem de gepubliceerde cijfers kopers in de markt waardoor de koers T van de rayon-aandelen steeg tot T„ri\,ct^io m 426. De stukken verlieten de markt op circa 424. Gezegd moet echter worden dat de koersstijging niet gepaard ging met een ruimere handel, inte gendeel, de markt bleef klein. Philips had bij de opening blijk baar wat te hoog gegrepen. De koers daalde tot ƒ144,30. Daar entegen liepen Unilevers op tot 142,70. Beide fondsen noteer den boven pariteit New York. Gedurende de verdere beurs- duur konden Hoogovens het ge leden verlies geheel inhalen op 545. Wall Street deed woensdag na de twee voorgaande kwak- keldagen, positief een stapje te rug als gevolg van aanhoudende winstnemingen. Voor deze winstnemingen waren op de New Yorkse beurs geen aan wijsbare redenen aanwezig. Ook de Nederlandse hoofdfondsen lagen er wederom zwak in de markt. Dat dit geen stimulans voor het Damrak was laat zich gemakkelijk begrijpen. De ove rige internationale beurzen wa ren licht verdeeld. Hiermede rekening houdend viel de ten dentie gistermiddag op het Damrak voor de hoofdfondsen beslist mee. De stemming voor de leidende cultures was prijshoudend tot eerder iets luier. In de staats- fondsenhoek kwamen geen ver anderingen van enige betekenis voor. Op de inschrijvingen woensdag op de 4 Va procent lening Bank voor Nederlandse Gemeenten groot 100 min, a pari, zal een zeer belangrijke re ductie moeten worden toegepast. In de lokale afdelingen was weinig te doen. Aandelen „Kip Kampeerwagens" werden iets lager geadviseerd. De resultaten van dit concern over het afge lopen boekjaar zijn, blijkens het eerste verslag na de introductie van deze vennootschap ter beur ze, bij de verwachtingen ten achter gebleven. Dit was voor de beurs een tegenvaller. „Holland- Beton Maatschappij" werd op 415 geadviseerd, tegen een laatst gedane notering op 396, in ver band met het plan van de „Landbank" tot het doen bou wen van een wolkenkrabber in Den Haag. Industrie Scheepvaart Banken Handel enz. Algemeen Beursindices 15/1 16/1 17/1 477.2 473.4 472.8 325.8 327.5 327.6 139.2 138.3 138.3 259.2 260.2 258.9 152.3 152.7 152.9 354.1 352.8 352.5 N abeurskoersen AKU: 427—434 Kon. Olie 159.00—161.00 gl Philips 145.90—147.30 Unilever: 143.00—144.70 gl Hoogovens Advieskoersen buitenlands bankpapier De advieskoersen voor buiten lands bankpapier heden geldend in Amsterdam luiden: Engels pond 10.0610.16 Amer. dollar 3.57 Va3.61 Va Canadese dollar 3.303.35 Franse frank (100) 73.2073.70 Belg. frank (100) 7.19—7.24 Duitse mark (100) 89.6590.15 Zweedse kroon (100) 68.80—69.80 Zwits frank (100) 83.05—83.55 Ital. lire (10.000) 57.00—59.00 Deense kroon (100) 51.5052.50 Noorse kroon (100) 49.9050.90 Oostenrijkse schilling (100) 13.92 Va—14.02 Va (425 (157.70) (144.30) 142.50) (545) In de scheepvaartsector kon- Port. escudo (100) 12.45—12.60 den de slotkoersen van woens- Spaanse peseta (100 gr. coup.) dag zich zeer gemakkelijk hand- 1 5.906.05 er een nieuwe tocht voor de deur staat zijn zij de eersten die zich aanmelden. Ja, de elfstedentocht is een evenement waarbij de klank van het woord als het ware een koorts teweeg brengt. Opti mistisch en enthousiast zouden zij direct de ijzers willen onder binden. De toertocht is immers niet alleen het behalen van het begeerde elfstedenkruis, sterker is de voldoening en de weten schap te beschikken over wils kracht, uithoudingsvermogen en sphaatscapaciteiten. INSCHRIJVING WEDSTRIJD. RIJDERS KOMT OP GANG In „De Groene Weide", waar de wedstrijdrijders zich kunnen laten inschrijven, was het heel wat minder druk dan in „De Beurs". In de vroege morgenuren zag men vooral weinig promi nenten en de 45 rijders, die zich om 10 uur hadden opgegeven wa ren veelal „naamlozen". Een uit zondering vormde Wierd Wynia, een man die op het gebied van elfstedentochten zijn sporen reeds heeft verdiend. De 37-jarige Wynia was in het algemeen niet optimistisch wat de tocht van vandaag betreft en hij meende zelfs d.at niet meer dan 20 pro cent van de deelnemers de finish zou halen. Over zijn persoonlijke kansen waren de verwachtingen van de rijder uit Kornwerd hoger ge spannen. Hij heeft weliswaar door drukke werkzaamheden dit seizoen weinig getraind, maar de slechte kwaliteit van het ijs acht hij zeer gunstig voor zichzelf. Wynia is het type „vechter" dat het waarschijnlijk gemakkelijker zal hebben dan de meer „gepo lijste" rijders als bijvoorbeeld Jeen van cTen Berg en Anton Verhoeven. Ook over gebrek aan ervaring heeft Wynia bepaald niet te klagen. Zijn zesde plaats in de wedstrijd van 1947 en zijn zevende in die van 1954 spreken in dit verband boekdelen. De eerste inschrijver voor de wedstrijd was ditmaal Tjerk Kaastra uit Leeuwarden, die zich klokslag acht uur in „De Groene Weide" meldde. Zijn kansen? „Ach, je kunt wat schaatsen, maar daarom ben je nog geen uitblinker", was de bescheiden mening van Tjerk. TREKKER DOOR IIET IJS VLAK BIJ FINISH Tot het laatste moment komen de organisatoren van de elfste dentocht voor verrassingen te staan. Gistermiddag gebeurde er iets heel onaangenaams. Op de Oudkerkervaart, een paar kilo meter voor de finish op de Grote Wielen, zakte plotseling een trek ker, waarmee men het ijs aan het bewerken was, door de ijsvloer. Men heeft de trekker gisteren nog opgetakeld en het gat met ijsschorsen opgevuld, waarbij verwacht mag worden, dat door de strenge vorst vandaag toch nog weer een betrouwbaar vlak zal zijn ontstaan. SNEEUWBLAZER VAN VLIEGBASIS LEEUWARDEN ZAKTE DUUR HET IJS Ook in de buurt van Vrouw, buurstermoien is donderdagmid dag nog een groot wak in de route van de eustedentoeoht ont staan toen een sneeuwblazer van de vliegoasis Leeuwarden, die ter plaatse werd gebruikt om de route te verbreden, door het ijs zakte. Op de sneeuwbiazer zat behalve de militaire chauffeur ook de heer D. E. Kooi uit Vrouw- buurstermolen. De laatste kwam onder het kantelende voertuig in het ijskoude water teieciit maar zat gelukkig niet beklemd zodat hij vrij spoedig op het droge ge bracht kon worden. Zijn toestand is thans goed. De sneeuwblazer is later door een kraanwagen van de vliegba sis weggesleept. Het wak heeft men afgebakend en het zal waar schijnlijk niet nodig zijn dat op deze plek moet worden „ge kluund" want er is naast het gat nog een, zij het nauwe, doorgang' overgebleven. RECORD AANTAL DEELNEMERS VOOR ELFSTEDENTOCHT 1983 De elfstedentocht zal een record aantal deelnemers tellen. Dit stond donderdagavond tegen half zeven al vast toen zich reeds meer dan 7500 liefhebbers voor de toertocht en bijna 500 wed strijdrijders hadden gemeld. Het oude record wat betreft het aantal inschrijvers voor de wedstrijdiocht stond in 1940 aan de start, namelijk 688, maar toen bestond niet de tijdslimiet van twee uur na de winnaar, waar binnen de rijders in Leeuwarden moeten zijn aangekomen om het elfstedenkruis te krijgen. Het ziet er echter naar uit, dat wel licht ook dit aantal van 1940 nog zal worden overtroffen. De bij zonder grote belangstelling heeft de organisatie voor moeilijkheden gesteld. Er waren namelijk „slechts" 500 rugnummers in voorraad, zodat men ijlings eeh firma heeft moeten inschakelen om een nieuwe serie rugnum mers te schilderen. INSCHRIJVING MOEST WEER OPENGESTELD WORDEN Het besluit van het bestuur vaft de Friese Elfstedenvereniging cm de inschrijving voor de wedstrijd af te sluiten, werd later op de avond ingetrokken. Bestuurslid J: de Jong ver klaarde toen op een bijeenkomst met de rijders, die door het be sluit ernstig waren gedupeerd, dat zij zich alsnog als deelnemer aan konden melden. De heei De Jong zei, dat de vereniging niet op zo'n groot aantal deelnemers had gerekend en door de enorme toeloop was overrompeld. „Wij hebben begrip '.oor uw klachten en zullen ervoor zorgen, dat u morgen mee kunt doen. Wij ver zoeken u alleen geduld te oefe nen en de noodmaatregel te aan vaarden, dat wij u hedenavond slechts uw deelnemerskaart kun nen uitreiken. Uw rugnummei krijgt u morgenochtend bij de start", aldus de heer De Jong. daarna begon de „run" op het kantoortje, waar men zich moei laten inschrijven, opnieuw. De dienst van gemeentewer ken te Eindhoven heeft gunstige resultaten bereikt met chloor- calcium bij de gladheidbestrij ding. Chloorcalcium is vier keer zo kostbaar als wegenzout, dat echter slechts effectief is tot een temperatuur van maximaal 5 graden onder nul. Bij proefne mingen is echter gebleken dat bij gebruik van chloorcalcium met een ongeveer 4 tot 6 maal geringere concentratie kan wor den volstaan. Chloorcalcium is dus in het gebruik zeker niet duurder. Een belangrijk voordeel is dat chloorcalcium niet schadelijk is voor het wegdek. Met een meng sel van zand en chloorcalcium kan een aanzienlijk grotere vriespuntverlaging worden be reikt, terwijl ook de nawerking langer is dan die van wegen- zout, aldus de ervaringen van de dienst van gemeentewerken in Eindhoven, die nu bij de glad- heidsbestrijding definitief is overgegaan op chloorcalcium. 112. Er begint al beweging in de schepen te komen, als een regen van pijlen op de piraten neerdaalt. Een aantal der kerels zakt gewond ineen, waaronder de roerganger van het voorste schip en inmiddels lataraMD 4* Noem krijgers brul lend naderbij. Een tweede wolk van pijlen stort op hen toe. Maar dat wachten de schurken niet meer af. Hun gewonde makkers aan hun lot overlatende, springen zij par does over boord en zonder slag o£ stoot, vallen de bootjes Eric en zijn vriendjes in handen. Snel en vakkundig worden de schepen nu verdei- zeilklaar ge maakt, terwijl de gewonde boeven zonder meer aan land worden ge zet. De Noorman kijkt tevreden naai de bedrijvigheid van zijn mannen als eensklaps Egil stilletjes naast hem opduikt. tben. Ik heb uen mijn vader „Zo knaap," glimlacht de Noor- zeker veel verdriet gedaan man, „je hebt je toch dapper ge-1 maar nu heb ik genoeg van alles, dragen en daarmee is veel goed j Ik wil naar mijn vader terugkeren gemaakt van wat je in het begin en een oppassend zoon worden, verknoeid hebt". „Dank, heer koning, ik weet nu hoe dom en eigenwijs ik geweest

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 3