Chroesjtsjov stelt kwestie-Berlijn opnieuw aan de orde De Gaulle's commentaar op commentaar Groentzky voorlopig president in Togo DONDERDAG 17 JANUARI 1963 19e Jaargang Nr 5813 Uitnodiging voor de andere kant Tweede Kamer VERPLICHTE W. A. VOOR ALLE MOTORRIJTUIGEN AANVAARD WEGEN ZIJN GLAD Helikopter haalde emigrerende familie van Texel OVERVLOEDIGE SNEEUWVAL IN BELGIE Britse en Amerikaanse pers over De Gaulle's persconferentie „PROCLAMATIES" IN HOLLANDIA Dierenbescherming protesteert tegen jachtpartij van Prins Bernhard Amnestie voor politieke misdrijven in Kongo Pogingen tot beëindiging van Amerikaanse havenstaking mislukt HET WEER WEERBERICHT hoógwatkr ZON- en MAANSTANDEN Sneeuw-reus AMBTELIJKE CORRUPTIE IN OOSTENRIJK VEROORDELINGEN IN DE SOWJET-UNIE Fvankeiing bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur van de Sande Redactie, adres; Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150 - 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal: per maand T 2,pier week 48 et. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. 3. van de Sande te Terneratten Adverfentfenrlts per »m 16 et: minimum per advertentie f2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (aréén handels, advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 nar. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uar. In zijn met spanning, verbeide rede heeft Chroesjtsjov woens dag de kwestie-Berlij n opnieuw opgerakeld. Hij stelde opnieuw de eis van een Duits vredesver drag, waarin deze stad een vrije stad wordt onder de vlag van de Verenigde Naties met „voldoen de garanties voor een eigen sociale orde". teit van Oost-Duitsland aanzien lijk versterkt was. Het hoofd van de regering der Sowjet-Unie onderstreepte voorts, dat men zijn terughou dendheid en geduld in de kwes- tie-Duitsland niet moest beschou wen als een aanwijzing, dat hij afziet van het sluiten van een vredesverdrag, want alleen na het sluiten van een dergelijk ver drag zou een gunstig klimaat voor een werkelijke ontwapening het congres iets zou meedelen over de vooruitgang van de Ame rikaans-Russische besprekingen over de kwestie-Berlijn. Maar Chroesjtsjov heeft het niet over deze onderhandelingen gehad. Volgens de afgevaardigde is het mogelijk, dat de Russen en Ame rikanen zijn overeengekomen niets over hun huidige besprekin gen mee te delen omdat zij een kritieke fase kunnen hebben be reikt. De kwestie Cuba heeft aange toond dat de internationale vraagstukken moeten worden opgelost, wil men een wereldoor log voorkomen. Chroesjtsjov zei dat de Sowjet-Unie beschikt over een honderd megatoti-bom, die niet boven Europa kan worden gebruikt omdat de Sowjet-Unie en Oost-Duitsland er dan zelf schade onder zouden lijden. De Russische leider deed een scherpe aanval op „Albanië en degenen die het steunen", zonder China bij name te noemen. De socialistische overwinning kan niet door een ooi-log worden be haald, omdat dan de hele bescha ving zou worden vernietigd. De geschillen tussen de communisti sche landen moeten door bespre kingen worden opgelost, maar er is enige tijd nodig om de gemoe deren te kalmeren. COMMENTAAR OP DE REDE VAN CHROESJTSJOV Volgens waarnemers is het hoofdkenmerk van de lange rede, die premies Chroesjtsjov van de Sowjet-Unie woensdag in Oost- Berlijn heeft uitgesproken, ge matigdheid. Aangaande de kwesties Duits land en West-Berlijn gaf de Rus sische leider duidelijk te ver staan, dat hij niets wil forceren en rekening houdt met de moge lijkheid om tot een vreedzame regeling van deze vraagstukken te komen door onderhandelingen met de westelijke mogendheden. Chroesjtsjov gebruikte herhaal delijk de uitdrukking „redelijk compromis" en legde er de na druk op, dat de Sowjet-Unie in liet geheel niet wenst te profite ren van de regeling van het Duitse vraagstuk om de status quo in Europa uitsluitend ten eigen bate te wijzigen. De Russische leider betrachtte ook matiging wat betreft het geschil met communistisch Chi na, dat de laatste weken aan merkelijk is verscherpt Chroes jtsjov verklaarde veel geduld in deze zaak te willen betonen. Hij stond evenwel afwijzend tegen over een Chinees voorstel, dat onlangs op het congres van de Tsjechoslowaakse communisti sche partij is gedaan, om een nieuwe internationale conferen tie te doen beleggen van alle par tijen om de geschillen bij te leg gen. Onder de huidige omstan digheden zou een dergelijke con ferentie waarschijnlijk niet het gewenste resultaat hebben. Hij stelde in plaats daarvan een „ideologische wapenstilstand" voor, opdat de tijd zijn werk zou kunnen doen en de gemoederen lot. bedaren konden komen. Chroesjtsjov verdedigde krach tig maar rustig zijn beleid tegen degenen, die hem verweten in fei te niets bereikt te hebben sinds zijn bekende ultimatum inzake Berlijn van november 1958. Hij stelde het optrekken van de „muur" tussen beide delen van Eerlijn voor als een „belangrijk succes", waardoor de soevereini geschapen zijn. Chroesjtsjov ont hield zich er echter van een nieu we termijn te stellen. „De oplos sing van het probleem hangt niet van een partij alleen af," aldus Chroesjtsjov. „Als het verlangen bestaat om tót' een wederzijds aanvaardbaar akkoord te komen, moeten beide partijen zich rede lijk tonen en bereid zijn om reke ning te houden met de vitale be langen van de andere partij." In een hartstochtelijke verde diging van zijn opvattingen op het gebied van de buitenlandse politiek, die door „Albanese dog matici en degenen die hen steu nen" in twijfel waren getrokken, sprak Chroesjtsjov als zijn over tuiging uit, dat in de. huidige om standigheden de strijd om de vrede de belangrijkste voorwaar de voor de strijd voor het socialis me is. Afwijkend van de tekst van zijn rede, aldus zeggen waarnemers verder, liet Chroesjtsjov zich dik wijls ironisch uit over de preten tie van de „Albanezen en ande ren zich als de enige werkelijke uitleggers van de revolutionaire leer te beschouwen. Chroesjtsjov zei, dat Lenin er nooit aan ge dacht heeft het socialisme te laten zegevieren door oorlogen tussen de staten te ontketenen. Lenin heeft alles gedaan om de eerste wereldoorlog te verhinde ren, maar de Europese arbeiders beweging bleek te zwak om deze taak te volbrengen. Pas toen de „imperialistische oorlog" was uitgebroken, had Lenin bevel ge- geven de oorlog tussen de staten te transformeren tot een burger oorlog, tot een revolutie. Waarnemers zijn van oordeel, dat Chroesjtsjov ditmaal niet de minste moeite heeft gedaan om de ernst te verdoezelen van het geschil in de communistische we reld, dat hij kortgeleden nog een „familietwist" noemde. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenland se Zaken heeft naar aanleiding van Chroesjtsjovs suggestie dat de westelijke troepen in West- Berlijn onder de vlag van de Verenigde Naties worden gesteld en dat een oplossing van de Ber- lijnse kwestie nodig is voordat er vorderingen worden gemaakt met het ontwapeningsvraagstuk, gezegd, dat Engeland drie essen tiële voorwaarden stelt voor een oplossing van het vraagstuk-Ber- lijn. Deze voorwaarden zijn: 1- De westelijke mogendheden moeten hun recht behouden om troepen in Berlijn te legeren, 2, deze troe pen dienen vrij en onvoorwaarde lijk toegang tot de stad te heb ben, 3. de politieke vrijheid en de economische levensvatbaarheid van West-Berlijn moeten gehand haafd blijven. Een afgevaardigde naar het S. E. D.-congres heeft tegenover een correspondent van Reuter gezegd dat Chroesjtsjovs rede belang wekkender is om de dingen die hij niet heeft gezegd dan om wat de Russische leider wel heeft ge zegd. De afgevaardigde herinnerde eraan, dat .de Oostduitse commu nistische leider Ulbricht dinsdag beloofd heeft, dat Chroesjtsjov De Westberlijners hebben de deelnemers aan het congres van de Oostduitse communistische partij uitgenodigd een bezoek aan het vrije West-Berlijn te brengen. Grote plakkaten met daarop in vele talen deze uitnodiging ge schreven, hebben zij daartoe aan de Berlijnse muur geplakt. Op de foto zien we enkele Westberiijnse arbeiders met een in het Chinees gestelde uitnodiging. De Tweede Kamer heeft zon der hoofdelijke stemming het wetsontwerp „Verplichte Verze kering tegen Wettelijke Aanspra kelijkheid inzake Motorrijtuigen" aanvaard. Alle wegen zowel hoofdwegen als provinciale wegen met uit zondering van die in Groningen, Friesland en een gedeelte in het noorden van Drente zijn moeilijk tot uiterst moeilijk te berijden tengevolge van gladde tot spie gelgladde wegen. Tevens komt op veel wegen stuifsneeuw voor. De automobilisten moeten re kening houden met zeer grote vorming. De toegestane topsnel heid bedraagt 40 km per uur. De koninklijke marine heeft woensdagmiddag een helikopter beschikbaar gesteld voor vier emigranten, de familie Reitsma, uit Den Burgh, (een echtpaar en een volwassen dochter en een kleindochter) op Texel die gister avond om negen uur van Schip hol naar Canada moest vertrek ken. De Texelse veerdienst liet namelijk verstek gaan door de ijsgang op de Waddenzee. De helikopter van vliegveld „De Kooy" bij Den Helder vloog tegen de avond met hen het Marsdiep over. De familie Reits ma is op tijd op Schiphol gearri veerd. De heer en mevrouw D. Smit uit Den Hoorn zijn ook met de helikopter naar de vaste wal ge komen. Zij moeten heden in Alk maar zijn, waar hun zoon in het huwelijksbootje zal stappen. Als gevolg van de overvloedige sneeuwval en de storm over het noorden van België zijn talrijke wegen in de buurt van Antwer pen volledig gestremd. Op de weg naar Nederland zijn door de hevige wind sneeuwdammen ont staan, die hier en daar een halve meter hoog zijn. De gemeenten Liilo, Zandvliet en Berendrecht zijn opnieuw van de buitenwe reld afgezonderd, zoals op Nieuwjaarhdag. President De Gauiie heeft woensdag op een bijeenkomst van het Franse kabinet gezegd, dat het naar voren brengen van de feiten altijd de nodige op schudding teweeg brengt. De mi- nister van Voorlichting, Alain Peyrefitte, maakte hier melding van na afloop van de vergade ring. De Gaulle had zich aan het einde van het debat tot de minis ters gericht naar aanleiding van de kritiek die allerwegen na zijn persconferentie was losgebar sten/Hij zei, dat heden ten dage een soort algemene conventie wil, dat men niet af moet gaan op de werkelijkheid, maar dat deze angstvallig door de schijn verborgen moet blijven. Op deze werkelijkheid moet echter de toekomst worden gebouwd, zo zei hij. Hij had er gekscherend aan toegevoegd: „Als iemand zegt; Engeland is een eiland, kijkt niemand daarvan op maar als gezegd wordt dat de NAVO onder Amerikaans opper bevel staat dan schreeuwt men moord en brand. Het een is ech ter net zo goed waar als het an der." De woensdag verschenen Brit se ochtendbladen putten siechts weinig soelaas uit de steun, die de andere vijf E.E.G.-Ianden, na de verklaringen, die president De Gaulle maandagavond j.l. op zijn persconferentie heeft afgelegd, Groot-Brittannië hebben gebo den. De schrijvers der hoofdartike len betwijfelen of dergelijke hulp veel zal baten, indien De Gaulle even onvermurwbaar blijft in zijn verzet tegen een Brits lid maatschap der Europese gemeen schappelijke markt. Ook de Amerikaanse pers heeft tot nu toe afwijzend gereageerd op hetgeen Frankrijks president over het Amerikaanse aanbod tot het beschikbaar stellen van „Polaris-raketten en de Britse kandidatuur voor een lidmaat schap der E.E.G. heeft gezegd. De Amerikaanse bladen vallen voor al over de wijze, waarop De Gaulle zich heeft uitgelaten. Dinsdagnacht werden overal in Hollandia gedrukte „proclama ties" aangeplakt waarin werd ge zegd dat de bevolking in Hollan dia zich met ingang van 15 jan. verenigd verklaard met de repu bliek Indonesië. Voorts werd ge zegd dat men zich stelt op basis van de Indonesische onafhanke lijkheidsproclamatie van 17 aug. 1945. Zij waren ondertekend door tien Papoea's, onder wie Martin Indey en Lucas Jouwe. Ook waren in Hollandia weer met de hand beschreven pamflet ten aangebracht waarin annu lering van de volksstemming en verkorting van het Untea-bewind werd gevraagd. De stad hangt thans vol met deze pamfletten. Nicolas Groenitzky, een zwa ger van de zondag j.l. vermoorde Togolese president Olympio, is woensdag benoemd tot waarne- fend president en premier van een voorlopige regering. De secretaris van het militaire comité dat na de staatsgreep in het leven is geroepen, luitenant Kofi Kongo, heeft meegedeeld dat binnen vier tot zes weken ver kiezingen zullen worden gehou den. Tot de uitslagen daarvan bekend zijn zal een voorlopige regering onder leiding van Groe nitzky het land besturen. Groenitzky heeft op een pers conferentie gezegd, dat hij de samenstelling van zijn regering woensdag nog bekend zou ma ken. Hij zei, dat het een coalitie regering zou worden waarin ook ministers van de regering-OIym- pio zitting zouden kunnen heb ben, mits deze bereid zijn tot samenwerking met bet nieuwe bewind. In de Togolese hoofdstad, Lome, is niet veel meer te bemerken van de vèr-strekkende gebeurte nissen die zich het afgelopen weekeinde hebben voorgedaan. De stad biedt een normale aan blik, al wordt er nog regelmatig gepatrouilleerd en hebben mili tairen postgevat bij belangrijke kruispunten. De grens met de buurstaat Dahomey is weer open gesteld, die met Ghana nog niet. Het uitgaansverbod van acht uur 's avonds tot zes uur 's morgens is nog steeds van kracht. Het comité dat na de geslaagde omwenteling van zondag in Togo het bewind i- handen nam, heeft Nicholas Grunitzky, een zwager van de vermoorde president Olympio, tot hoofd van een voor lopige regering benoemd. Het nog niet bekend of Grunitzky, die in Cotonou, de hoofdstad van het aangrenzende Dahomey, woont, de benoeming aanvaardt. Hij was een politiek tegenstander van Olympio. De oudste zoon van de ver moorde president, Benito Olym pio, is door de opstandelingen vrijgelaten om hem in staat te stellen, de begrafenis van zijn vade;- bij te wonen. Een tweede zoon, Gi! Olympio, is volgens be trouwbare diplomatieke kringen in Parijs uit de Franse hoofdstad naar Cotonou vertrokken. Een derde zoon studeert in de V. S. De Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren heeft in een oensdagmorgen aan Z.K.H. Prins Bernhard gezonden telegram uiting gegeven aan haar groot leedwezen over de grote drijfjacht op wilde zwijnen, die de Prins dinsdag op het kroon domein „Het Loo" heeft gehou den. Tot de buitenlandse gasten, die aan de jachtpartij deelnamen, be hoorden ex-koning Michael van Roemenië, prins Alexander van Joego-Slavië (de 38-jarige neef van de laatste koning van Joego slavië kening Peter), prins Mi chel Josef Benedict Maria de Bourbon Parma, een zoon van de graaf van Parijs, en baron Ed- mond de Rothschild. Hoewel de jacht is gesloten, geldt er, zoals bekend een uit zondering voor schadelijk wild. Er waren op Het Loo wilde zwij nen te veel, zo is enige dagen ge leden via de R.V.D. bekendge maakt. Het heeft het dagelijks bestuur van de Nederlandsche Vereeni ging tot Bescherming van Dieren, zo zegt het in zijn telegram, diep Premier Adoela heeft in een brief aan president Tsjombe van Katanga de verzekering gege ven, dat algemene amnestie zal worden verleend voor politieke misdrijven en de hoop uitge sproken dat de hereniging van Katanga met de rest van Kongo zonder verwijl een feit zal wor den. Om deze te vergemakkelij ken, is de voormalige Kongolese premier, Joseph Ileo, benoemd tot vertegenwoordiger der cen trale regering in Elisabethstad. In zijn brief drong Adoela bij Tsjombe verder aan op een snel de en loyale uitvoering van de plannen van secretaris-generaal Oe Thant. De brief van premier Adoela was het antwoord op een brief van president Tsjombe, die dins dag in Leopoldstod was ontvan gen. Hierin bood Tsjombe aan: Bewegingsvrijheid voor de V. N.- troepen, beëindiging van de af scheiding van Katanga en terug keer van zijn kabinet naar Elisa bethstad. Tevens vroeg hij ga ranties voor een algemene am nestie. In een dinsdag door hpm afge legde verklaring had Tsjombe gezegd, dat hij en zijn ministers tot beëindiging der afscheiding van Katanga hadden besloten ais gevoig van de door het gewa pende V. N.-ingrijpen geschapen situatie. Hij voegde daaraan toe, dat een oplossing van het Kon golese vraagstuk nimmer een definitieve oplossing zou zijn en vroeg of laat toch weer dubieus zou worden. Welingelichte krin gen in Elisabethstad zeiden even wel, dat deze zinsneden in de verklaring waren opgenomoen, omdat het voor een Afrikaanse leider nu eenmaal onmogelijk is zonder dit soort opmerkingen zijn capitulatie bekend te maken. „Die opmerkingen zijn nodig om de capitulatie aan het volk te ver kopen." Een „laatste poging" om tot een einde van de reeds zesentwintig dagen durende staking van ha venarbeiders langs de Ameri kaanse oostkust te komen zijn mislukt. Volgens de onder-minis ter van Arbeid, James Reynolds, waren de onderhandelingen op niets uitgelopen. De staking heeft naar schatting vijfhonderd schepen langs de oostkust en in de Golf van Mexico stilgelegd. geschokt, dat deze jachtpartij is gehouden op een hoogtepunt van deze zeer strenge winter, terwijl een gedeelte van het wild veel van zijn schuwheid aflegt en het dagelijks bestuur heeft gemeend met grote ernst onder de aan dacht van de Prins te moeten brengen, dat zeer velen in het land, buitengewoon pijnlijk zijn getroffen door het feit, dat het doden van dieren tot een met veel publi iteit omgeven genoe gen voor buitenlandse gasten is gemaakt, juist in een tijd nu zeer vele landgenoten hun uiterste best doen om de talloze in nood verkerende dieren in leven te houden. AANHOUDEND VORST. Het weer in ons land staat on der invloed van een krachtig ge bied van hoge luchtdruk, dat zich langzaam van Noorwegen naar het Noordzeegebied uitbreidt. Met matige tot krachtige noordoostelijke winden blijft koude lucht naar ons land stro men. Daarin komt over het alge meen weinig bewolking voor. Overdag blijft het op de mees te plaatsen matig vriezen. medegedeeld door het K. N. M. I„ geldig van hedenmorgen tot hedenavond DROOG Droog weer met zonnige peri oden. Matige tot krachtige wind tussen oost en noordoost. Over wegend matige vorst. DONDERDAG 17 JANUARI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6.41 7.16 7.56 8.06 n.m. 7.11 7.46 8.26 8.36 VRIJDAG 18 JANUARI v.m. n.m. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 7.32 8.07 8.47 8.57 8.43 9.23 9.33 ZON op onder Jan. 17 8.41 17.00 18 8.40 17.02 19 8.39 17.03 MAAN oo ondei 0.16 12.06 1.21 12.25 2.27 12.46 Bij alle narigheid van de sneeuw komt toch ook één „pluspunt": de mogelijkheid voor artistieke mensen om zich te uiten. Zo heeft de steenhouwer Fohner uit Drei- schor een twee meter hoge sneeuwolifant gemaakt, die veel belangstelling trekt; niet in het minst van de kleintjes, die het prachtig vinden om even op de rug van de sneeuwreus te mogen zitten. In verschillende ministeries in Oostenrijk zijn gevallen van cor ruptie aan het licht gekomen, hetgeen ertoe heeft geleid dat de laatste dagen enkele hogere amb tenaren uit hun functies werden ontheven. Een van deze gevallen heeft zich voorgedaan in het ministe rie van Defensie, waar bet. hoofd van de afdeling aanschaffingen, ■generaal Mitlacher, werd ge schorst. Tegen een andere amb tenaar van dit ministerie werd in verband met dezelfde aangelegen heid een aanklacht wegens machtsmisbruik ingediend. Ook zal een vervolging, inge steld worden tegen drie hoofd ambtenaren van het ministerie van Handel en tegen een ambte naar van het ministerie van So ciale Zaken, wegens het aanne men van steekpenningen van de vroegere bouwvereniging Kos mos, die voornamelijk met over heidsgelden werkte en betrokken was bij de aanleg van autowe gen. In verband met de activitei ten van Kosmos werden vorig jaar in Oostenrijk tal van arres taties verricht, terwijl de vereni ging een volledige reorganisatie moest ondergaan. In de Oekraine is het doodvon nis uitgesproken over de leider van een groep mensen die zich verrijken door bet verkopen van kleding die door geestelijk ge stoorden was vervaardigd. Dit. heeft het Sowjetrusfisehe vak verenigingsblad „Trud" dinsdag geschreven. De groep zou de staat voor 250.000 roebel hebben benadeeld. Als naam van de ter dood veroordeelde werd opgege ven K. M. Kitaigorodsky. Zes anderen kregen gevangenisstraf fen tot 15 jaar. Gnige beklaagden hadden Joodse namen. De Sovietskaja Rossija meldde dinsdag dat het hoofd van' een staatsconstructiebedrijf in Kazan, B. Kozlov, eveneens ter dood is veroordeeld wegens fraude. Hij zou een groep van 25 „dieven" geleid hebben die honderddui zend roebel aan toeslagen heb ben bemachtigd door te hoge pro- ductiecijfers op te geven.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1