Chroesjtsjov stelt kwestie-Berlijn
opnieuw aan de orde
De Gaulle's commentaar
op commentaar
Groentzky voorlopig
president in Togo
DONDERDAG 17 JANUARI 1963
19e Jaargang Nr 5813
Uitnodiging voor de
andere kant
Tweede Kamer
VERPLICHTE W. A.
VOOR ALLE
MOTORRIJTUIGEN
AANVAARD
WEGEN ZIJN GLAD
Helikopter haalde
emigrerende familie
van Texel
OVERVLOEDIGE
SNEEUWVAL IN
BELGIE
Britse en Amerikaanse pers
over De Gaulle's
persconferentie
„PROCLAMATIES"
IN HOLLANDIA
Dierenbescherming
protesteert tegen jachtpartij
van Prins Bernhard
Amnestie voor politieke misdrijven
in Kongo
Pogingen tot beëindiging
van Amerikaanse
havenstaking mislukt
HET WEER
WEERBERICHT
hoógwatkr
ZON- en MAANSTANDEN
Sneeuw-reus
AMBTELIJKE
CORRUPTIE
IN OOSTENRIJK
VEROORDELINGEN
IN DE SOWJET-UNIE
Fvankeiing bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur van de Sande
Redactie, adres; Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150 - 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal: per
maand T 2,pier week 48 et. Losse nrs 9 et.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. 3. van de Sande te Terneratten
Adverfentfenrlts per »m 16 et: minimum per
advertentie f2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (aréén handels,
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 nar.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uar.
In zijn met spanning, verbeide
rede heeft Chroesjtsjov woens
dag de kwestie-Berlij n opnieuw
opgerakeld. Hij stelde opnieuw
de eis van een Duits vredesver
drag, waarin deze stad een vrije
stad wordt onder de vlag van de
Verenigde Naties met „voldoen
de garanties voor een eigen
sociale orde".
teit van Oost-Duitsland aanzien
lijk versterkt was.
Het hoofd van de regering der
Sowjet-Unie onderstreepte
voorts, dat men zijn terughou
dendheid en geduld in de kwes-
tie-Duitsland niet moest beschou
wen als een aanwijzing, dat hij
afziet van het sluiten van een
vredesverdrag, want alleen na
het sluiten van een dergelijk ver
drag zou een gunstig klimaat
voor een werkelijke ontwapening
het congres iets zou meedelen
over de vooruitgang van de Ame
rikaans-Russische besprekingen
over de kwestie-Berlijn. Maar
Chroesjtsjov heeft het niet over
deze onderhandelingen gehad.
Volgens de afgevaardigde is het
mogelijk, dat de Russen en Ame
rikanen zijn overeengekomen
niets over hun huidige besprekin
gen mee te delen omdat zij een
kritieke fase kunnen hebben be
reikt.
De kwestie Cuba heeft aange
toond dat de internationale
vraagstukken moeten worden
opgelost, wil men een wereldoor
log voorkomen. Chroesjtsjov zei
dat de Sowjet-Unie beschikt over
een honderd megatoti-bom, die
niet boven Europa kan worden
gebruikt omdat de Sowjet-Unie
en Oost-Duitsland er dan zelf
schade onder zouden lijden.
De Russische leider deed een
scherpe aanval op „Albanië en
degenen die het steunen", zonder
China bij name te noemen. De
socialistische overwinning kan
niet door een ooi-log worden be
haald, omdat dan de hele bescha
ving zou worden vernietigd. De
geschillen tussen de communisti
sche landen moeten door bespre
kingen worden opgelost, maar er
is enige tijd nodig om de gemoe
deren te kalmeren.
COMMENTAAR OP DE REDE
VAN CHROESJTSJOV
Volgens waarnemers is het
hoofdkenmerk van de lange rede,
die premies Chroesjtsjov van de
Sowjet-Unie woensdag in Oost-
Berlijn heeft uitgesproken, ge
matigdheid.
Aangaande de kwesties Duits
land en West-Berlijn gaf de Rus
sische leider duidelijk te ver
staan, dat hij niets wil forceren
en rekening houdt met de moge
lijkheid om tot een vreedzame
regeling van deze vraagstukken
te komen door onderhandelingen
met de westelijke mogendheden.
Chroesjtsjov gebruikte herhaal
delijk de uitdrukking „redelijk
compromis" en legde er de na
druk op, dat de Sowjet-Unie in
liet geheel niet wenst te profite
ren van de regeling van het
Duitse vraagstuk om de status
quo in Europa uitsluitend ten
eigen bate te wijzigen.
De Russische leider betrachtte
ook matiging wat betreft het
geschil met communistisch Chi
na, dat de laatste weken aan
merkelijk is verscherpt Chroes
jtsjov verklaarde veel geduld in
deze zaak te willen betonen. Hij
stond evenwel afwijzend tegen
over een Chinees voorstel, dat
onlangs op het congres van de
Tsjechoslowaakse communisti
sche partij is gedaan, om een
nieuwe internationale conferen
tie te doen beleggen van alle par
tijen om de geschillen bij te leg
gen. Onder de huidige omstan
digheden zou een dergelijke con
ferentie waarschijnlijk niet het
gewenste resultaat hebben. Hij
stelde in plaats daarvan een
„ideologische wapenstilstand"
voor, opdat de tijd zijn werk zou
kunnen doen en de gemoederen
lot. bedaren konden komen.
Chroesjtsjov verdedigde krach
tig maar rustig zijn beleid tegen
degenen, die hem verweten in fei
te niets bereikt te hebben sinds
zijn bekende ultimatum inzake
Berlijn van november 1958. Hij
stelde het optrekken van de
„muur" tussen beide delen van
Eerlijn voor als een „belangrijk
succes", waardoor de soevereini
geschapen zijn. Chroesjtsjov ont
hield zich er echter van een nieu
we termijn te stellen. „De oplos
sing van het probleem hangt niet
van een partij alleen af," aldus
Chroesjtsjov. „Als het verlangen
bestaat om tót' een wederzijds
aanvaardbaar akkoord te komen,
moeten beide partijen zich rede
lijk tonen en bereid zijn om reke
ning te houden met de vitale be
langen van de andere partij."
In een hartstochtelijke verde
diging van zijn opvattingen op
het gebied van de buitenlandse
politiek, die door „Albanese dog
matici en degenen die hen steu
nen" in twijfel waren getrokken,
sprak Chroesjtsjov als zijn over
tuiging uit, dat in de. huidige om
standigheden de strijd om de
vrede de belangrijkste voorwaar
de voor de strijd voor het socialis
me is.
Afwijkend van de tekst van zijn
rede, aldus zeggen waarnemers
verder, liet Chroesjtsjov zich dik
wijls ironisch uit over de preten
tie van de „Albanezen en ande
ren zich als de enige werkelijke
uitleggers van de revolutionaire
leer te beschouwen. Chroesjtsjov
zei, dat Lenin er nooit aan ge
dacht heeft het socialisme te
laten zegevieren door oorlogen
tussen de staten te ontketenen.
Lenin heeft alles gedaan om de
eerste wereldoorlog te verhinde
ren, maar de Europese arbeiders
beweging bleek te zwak om deze
taak te volbrengen. Pas toen de
„imperialistische oorlog" was
uitgebroken, had Lenin bevel ge-
geven de oorlog tussen de staten
te transformeren tot een burger
oorlog, tot een revolutie.
Waarnemers zijn van oordeel,
dat Chroesjtsjov ditmaal niet de
minste moeite heeft gedaan om
de ernst te verdoezelen van het
geschil in de communistische we
reld, dat hij kortgeleden nog een
„familietwist" noemde.
Een woordvoerder van het
Britse ministerie van Buitenland
se Zaken heeft naar aanleiding
van Chroesjtsjovs suggestie dat
de westelijke troepen in West-
Berlijn onder de vlag van de
Verenigde Naties worden gesteld
en dat een oplossing van de Ber-
lijnse kwestie nodig is voordat er
vorderingen worden gemaakt
met het ontwapeningsvraagstuk,
gezegd, dat Engeland drie essen
tiële voorwaarden stelt voor een
oplossing van het vraagstuk-Ber-
lijn. Deze voorwaarden zijn: 1- De
westelijke mogendheden moeten
hun recht behouden om troepen
in Berlijn te legeren, 2, deze troe
pen dienen vrij en onvoorwaarde
lijk toegang tot de stad te heb
ben, 3. de politieke vrijheid en de
economische levensvatbaarheid
van West-Berlijn moeten gehand
haafd blijven.
Een afgevaardigde naar het S.
E. D.-congres heeft tegenover een
correspondent van Reuter gezegd
dat Chroesjtsjovs rede belang
wekkender is om de dingen die
hij niet heeft gezegd dan om wat
de Russische leider wel heeft ge
zegd.
De afgevaardigde herinnerde
eraan, dat .de Oostduitse commu
nistische leider Ulbricht dinsdag
beloofd heeft, dat Chroesjtsjov
De Westberlijners hebben de
deelnemers aan het congres van
de Oostduitse communistische
partij uitgenodigd een bezoek aan
het vrije West-Berlijn te brengen.
Grote plakkaten met daarop in
vele talen deze uitnodiging ge
schreven, hebben zij daartoe aan
de Berlijnse muur geplakt. Op de
foto zien we enkele Westberiijnse
arbeiders met een in het Chinees
gestelde uitnodiging.
De Tweede Kamer heeft zon
der hoofdelijke stemming het
wetsontwerp „Verplichte Verze
kering tegen Wettelijke Aanspra
kelijkheid inzake Motorrijtuigen"
aanvaard.
Alle wegen zowel hoofdwegen
als provinciale wegen met uit
zondering van die in Groningen,
Friesland en een gedeelte in het
noorden van Drente zijn moeilijk
tot uiterst moeilijk te berijden
tengevolge van gladde tot spie
gelgladde wegen. Tevens komt op
veel wegen stuifsneeuw voor.
De automobilisten moeten re
kening houden met zeer grote
vorming. De toegestane topsnel
heid bedraagt 40 km per uur.
De koninklijke marine heeft
woensdagmiddag een helikopter
beschikbaar gesteld voor vier
emigranten, de familie Reitsma,
uit Den Burgh, (een echtpaar en
een volwassen dochter en een
kleindochter) op Texel die gister
avond om negen uur van Schip
hol naar Canada moest vertrek
ken. De Texelse veerdienst liet
namelijk verstek gaan door de
ijsgang op de Waddenzee.
De helikopter van vliegveld
„De Kooy" bij Den Helder vloog
tegen de avond met hen het
Marsdiep over. De familie Reits
ma is op tijd op Schiphol gearri
veerd.
De heer en mevrouw D. Smit
uit Den Hoorn zijn ook met de
helikopter naar de vaste wal ge
komen. Zij moeten heden in Alk
maar zijn, waar hun zoon in het
huwelijksbootje zal stappen.
Als gevolg van de overvloedige
sneeuwval en de storm over het
noorden van België zijn talrijke
wegen in de buurt van Antwer
pen volledig gestremd. Op de
weg naar Nederland zijn door de
hevige wind sneeuwdammen ont
staan, die hier en daar een halve
meter hoog zijn. De gemeenten
Liilo, Zandvliet en Berendrecht
zijn opnieuw van de buitenwe
reld afgezonderd, zoals op
Nieuwjaarhdag.
President De Gauiie heeft
woensdag op een bijeenkomst
van het Franse kabinet gezegd,
dat het naar voren brengen van
de feiten altijd de nodige op
schudding teweeg brengt. De mi-
nister van Voorlichting, Alain
Peyrefitte, maakte hier melding
van na afloop van de vergade
ring. De Gaulle had zich aan het
einde van het debat tot de minis
ters gericht naar aanleiding van
de kritiek die allerwegen na zijn
persconferentie was losgebar
sten/Hij zei, dat heden ten dage
een soort algemene conventie
wil, dat men niet af moet gaan
op de werkelijkheid, maar dat
deze angstvallig door de schijn
verborgen moet blijven. Op deze
werkelijkheid moet echter de
toekomst worden gebouwd, zo
zei hij. Hij had er gekscherend
aan toegevoegd: „Als iemand
zegt; Engeland is een eiland,
kijkt niemand daarvan op
maar als gezegd wordt dat de
NAVO onder Amerikaans opper
bevel staat dan schreeuwt men
moord en brand. Het een is ech
ter net zo goed waar als het an
der."
De woensdag verschenen Brit
se ochtendbladen putten siechts
weinig soelaas uit de steun, die
de andere vijf E.E.G.-Ianden, na
de verklaringen, die president De
Gaulle maandagavond j.l. op zijn
persconferentie heeft afgelegd,
Groot-Brittannië hebben gebo
den.
De schrijvers der hoofdartike
len betwijfelen of dergelijke hulp
veel zal baten, indien De Gaulle
even onvermurwbaar blijft in
zijn verzet tegen een Brits lid
maatschap der Europese gemeen
schappelijke markt.
Ook de Amerikaanse pers heeft
tot nu toe afwijzend gereageerd
op hetgeen Frankrijks president
over het Amerikaanse aanbod
tot het beschikbaar stellen van
„Polaris-raketten en de Britse
kandidatuur voor een lidmaat
schap der E.E.G. heeft gezegd. De
Amerikaanse bladen vallen voor
al over de wijze, waarop De
Gaulle zich heeft uitgelaten.
Dinsdagnacht werden overal in
Hollandia gedrukte „proclama
ties" aangeplakt waarin werd ge
zegd dat de bevolking in Hollan
dia zich met ingang van 15 jan.
verenigd verklaard met de repu
bliek Indonesië. Voorts werd ge
zegd dat men zich stelt op basis
van de Indonesische onafhanke
lijkheidsproclamatie van 17 aug.
1945. Zij waren ondertekend
door tien Papoea's, onder wie
Martin Indey en Lucas Jouwe.
Ook waren in Hollandia weer
met de hand beschreven pamflet
ten aangebracht waarin annu
lering van de volksstemming en
verkorting van het Untea-bewind
werd gevraagd. De stad hangt
thans vol met deze pamfletten.
Nicolas Groenitzky, een zwa
ger van de zondag j.l. vermoorde
Togolese president Olympio, is
woensdag benoemd tot waarne-
fend president en premier van
een voorlopige regering.
De secretaris van het militaire
comité dat na de staatsgreep in
het leven is geroepen, luitenant
Kofi Kongo, heeft meegedeeld dat
binnen vier tot zes weken ver
kiezingen zullen worden gehou
den. Tot de uitslagen daarvan
bekend zijn zal een voorlopige
regering onder leiding van Groe
nitzky het land besturen.
Groenitzky heeft op een pers
conferentie gezegd, dat hij de
samenstelling van zijn regering
woensdag nog bekend zou ma
ken. Hij zei, dat het een coalitie
regering zou worden waarin ook
ministers van de regering-OIym-
pio zitting zouden kunnen heb
ben, mits deze bereid zijn tot
samenwerking met bet nieuwe
bewind.
In de Togolese hoofdstad, Lome,
is niet veel meer te bemerken
van de vèr-strekkende gebeurte
nissen die zich het afgelopen
weekeinde hebben voorgedaan.
De stad biedt een normale aan
blik, al wordt er nog regelmatig
gepatrouilleerd en hebben mili
tairen postgevat bij belangrijke
kruispunten. De grens met de
buurstaat Dahomey is weer open
gesteld, die met Ghana nog niet.
Het uitgaansverbod van acht uur
's avonds tot zes uur 's morgens
is nog steeds van kracht.
Het comité dat na de geslaagde
omwenteling van zondag in Togo
het bewind i- handen nam, heeft
Nicholas Grunitzky, een zwager
van de vermoorde president
Olympio, tot hoofd van een voor
lopige regering benoemd. Het
nog niet bekend of Grunitzky, die
in Cotonou, de hoofdstad van het
aangrenzende Dahomey, woont,
de benoeming aanvaardt. Hij was
een politiek tegenstander van
Olympio.
De oudste zoon van de ver
moorde president, Benito Olym
pio, is door de opstandelingen
vrijgelaten om hem in staat te
stellen, de begrafenis van zijn
vade;- bij te wonen. Een tweede
zoon, Gi! Olympio, is volgens be
trouwbare diplomatieke kringen
in Parijs uit de Franse hoofdstad
naar Cotonou vertrokken. Een
derde zoon studeert in de V. S.
De Nederlandsche Vereeniging
tot Bescherming van Dieren heeft
in een oensdagmorgen aan
Z.K.H. Prins Bernhard gezonden
telegram uiting gegeven aan haar
groot leedwezen over de grote
drijfjacht op wilde zwijnen, die
de Prins dinsdag op het kroon
domein „Het Loo" heeft gehou
den.
Tot de buitenlandse gasten, die
aan de jachtpartij deelnamen, be
hoorden ex-koning Michael van
Roemenië, prins Alexander van
Joego-Slavië (de 38-jarige neef
van de laatste koning van Joego
slavië kening Peter), prins Mi
chel Josef Benedict Maria de
Bourbon Parma, een zoon van de
graaf van Parijs, en baron Ed-
mond de Rothschild.
Hoewel de jacht is gesloten,
geldt er, zoals bekend een uit
zondering voor schadelijk wild.
Er waren op Het Loo wilde zwij
nen te veel, zo is enige dagen ge
leden via de R.V.D. bekendge
maakt.
Het heeft het dagelijks bestuur
van de Nederlandsche Vereeni
ging tot Bescherming van Dieren,
zo zegt het in zijn telegram, diep
Premier Adoela heeft in een
brief aan president Tsjombe van
Katanga de verzekering gege
ven, dat algemene amnestie zal
worden verleend voor politieke
misdrijven en de hoop uitge
sproken dat de hereniging van
Katanga met de rest van Kongo
zonder verwijl een feit zal wor
den. Om deze te vergemakkelij
ken, is de voormalige Kongolese
premier, Joseph Ileo, benoemd
tot vertegenwoordiger der cen
trale regering in Elisabethstad.
In zijn brief drong Adoela bij
Tsjombe verder aan op een snel
de en loyale uitvoering van de
plannen van secretaris-generaal
Oe Thant.
De brief van premier Adoela
was het antwoord op een brief
van president Tsjombe, die dins
dag in Leopoldstod was ontvan
gen. Hierin bood Tsjombe aan:
Bewegingsvrijheid voor de V. N.-
troepen, beëindiging van de af
scheiding van Katanga en terug
keer van zijn kabinet naar Elisa
bethstad. Tevens vroeg hij ga
ranties voor een algemene am
nestie.
In een dinsdag door hpm afge
legde verklaring had Tsjombe
gezegd, dat hij en zijn ministers
tot beëindiging der afscheiding
van Katanga hadden besloten
ais gevoig van de door het gewa
pende V. N.-ingrijpen geschapen
situatie. Hij voegde daaraan toe,
dat een oplossing van het Kon
golese vraagstuk nimmer een
definitieve oplossing zou zijn en
vroeg of laat toch weer dubieus
zou worden. Welingelichte krin
gen in Elisabethstad zeiden even
wel, dat deze zinsneden in de
verklaring waren opgenomoen,
omdat het voor een Afrikaanse
leider nu eenmaal onmogelijk is
zonder dit soort opmerkingen
zijn capitulatie bekend te maken.
„Die opmerkingen zijn nodig om
de capitulatie aan het volk te ver
kopen."
Een „laatste poging" om tot een
einde van de reeds zesentwintig
dagen durende staking van ha
venarbeiders langs de Ameri
kaanse oostkust te komen zijn
mislukt. Volgens de onder-minis
ter van Arbeid, James Reynolds,
waren de onderhandelingen op
niets uitgelopen. De staking
heeft naar schatting vijfhonderd
schepen langs de oostkust en in
de Golf van Mexico stilgelegd.
geschokt, dat deze jachtpartij is
gehouden op een hoogtepunt van
deze zeer strenge winter, terwijl
een gedeelte van het wild veel
van zijn schuwheid aflegt en het
dagelijks bestuur heeft gemeend
met grote ernst onder de aan
dacht van de Prins te moeten
brengen, dat zeer velen in het
land, buitengewoon pijnlijk zijn
getroffen door het feit, dat het
doden van dieren tot een met
veel publi iteit omgeven genoe
gen voor buitenlandse gasten is
gemaakt, juist in een tijd nu zeer
vele landgenoten hun uiterste
best doen om de talloze in nood
verkerende dieren in leven te
houden.
AANHOUDEND VORST.
Het weer in ons land staat on
der invloed van een krachtig ge
bied van hoge luchtdruk, dat zich
langzaam van Noorwegen naar
het Noordzeegebied uitbreidt.
Met matige tot krachtige
noordoostelijke winden blijft
koude lucht naar ons land stro
men. Daarin komt over het alge
meen weinig bewolking voor.
Overdag blijft het op de mees
te plaatsen matig vriezen.
medegedeeld door het K. N. M. I„
geldig van hedenmorgen tot
hedenavond
DROOG
Droog weer met zonnige peri
oden. Matige tot krachtige wind
tussen oost en noordoost. Over
wegend matige vorst.
DONDERDAG 17 JANUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
6.41
7.16
7.56
8.06
n.m.
7.11
7.46
8.26
8.36
VRIJDAG 18 JANUARI
v.m. n.m.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
7.32
8.07
8.47
8.57
8.43
9.23
9.33
ZON
op onder
Jan.
17 8.41 17.00
18 8.40 17.02
19 8.39 17.03
MAAN
oo ondei
0.16 12.06
1.21 12.25
2.27 12.46
Bij alle narigheid van de sneeuw
komt toch ook één „pluspunt":
de mogelijkheid voor artistieke
mensen om zich te uiten. Zo heeft
de steenhouwer Fohner uit Drei-
schor een twee meter hoge
sneeuwolifant gemaakt, die veel
belangstelling trekt; niet in het
minst van de kleintjes, die het
prachtig vinden om even op de
rug van de sneeuwreus te mogen
zitten.
In verschillende ministeries in
Oostenrijk zijn gevallen van cor
ruptie aan het licht gekomen,
hetgeen ertoe heeft geleid dat de
laatste dagen enkele hogere amb
tenaren uit hun functies werden
ontheven.
Een van deze gevallen heeft
zich voorgedaan in het ministe
rie van Defensie, waar bet. hoofd
van de afdeling aanschaffingen,
■generaal Mitlacher, werd ge
schorst. Tegen een andere amb
tenaar van dit ministerie werd in
verband met dezelfde aangelegen
heid een aanklacht wegens
machtsmisbruik ingediend.
Ook zal een vervolging, inge
steld worden tegen drie hoofd
ambtenaren van het ministerie
van Handel en tegen een ambte
naar van het ministerie van So
ciale Zaken, wegens het aanne
men van steekpenningen van de
vroegere bouwvereniging Kos
mos, die voornamelijk met over
heidsgelden werkte en betrokken
was bij de aanleg van autowe
gen. In verband met de activitei
ten van Kosmos werden vorig
jaar in Oostenrijk tal van arres
taties verricht, terwijl de vereni
ging een volledige reorganisatie
moest ondergaan.
In de Oekraine is het doodvon
nis uitgesproken over de leider
van een groep mensen die zich
verrijken door bet verkopen van
kleding die door geestelijk ge
stoorden was vervaardigd. Dit.
heeft het Sowjetrusfisehe vak
verenigingsblad „Trud" dinsdag
geschreven. De groep zou de
staat voor 250.000 roebel hebben
benadeeld. Als naam van de ter
dood veroordeelde werd opgege
ven K. M. Kitaigorodsky. Zes
anderen kregen gevangenisstraf
fen tot 15 jaar. Gnige beklaagden
hadden Joodse namen.
De Sovietskaja Rossija meldde
dinsdag dat het hoofd van' een
staatsconstructiebedrijf in Kazan,
B. Kozlov, eveneens ter dood is
veroordeeld wegens fraude. Hij
zou een groep van 25 „dieven"
geleid hebben die honderddui
zend roebel aan toeslagen heb
ben bemachtigd door te hoge pro-
ductiecijfers op te geven.