Britse concessie in Brussel Katanga deel van Kongo Harde vorst, lawines, orkanen en een aardbeving in Europa Hevige strijd in Katanga Commentaar van minister Luns op De Gaulle's rede HET WEER ZON- WOENSDAG 16 JANUARI 1963 19e Jaargang Nr 5812 I\a De Gaulle's persconferentie TWEEDE KAMER HERDACHT Dr L. G. KORTENHORST TSJOMBE: Spaak opende weg voor Britse stap Het woord is aan de „zes" Commentaar uit de E. E. G.-landen Frans verzet tegen Nederlands voorstel Afscheiding voorbij Radio De Iiock BOODSCHAP VAN TSJOMBE WELKOM BIJ OE THANT SCHEPEN IN NOOD ZITTING VAN DE STATEN-GENERAAL WORDT OP 1 JUNI GESLOTEN Zevenentwintig maal de doodstraf KLEINE GRATIFICATIE VOOR PERSONEEL RIJKSWATERSTAAT LOSSE PATROON VERWONDT SOLDAAT HET PARTIJCONGRES IN OOST-BERLIJN MEER WIND DE KERNSTRIJDMACHT VAN DE NAVO en Frankering bij abonnement: Terneuzen directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie, adres; Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150 - 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal: per naand 2.per week 48 ct. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P, J. van de Sande te Terneircen Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per advertentie 2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (réén handels- advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 unr. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nar. De eerste Britse reactie aan de conferentietafel in Brussel na de persconferentie van president De Gaulle is dinsdag een con cessie geweest van de Britse onderhandelaar bij de besprekin gen over de toetreding van En- f 'lautl tot de E. E. G., minister Heath. Het was weliswaar een toegeving onder voorwaarden, doch een zet in het politieke spel die belangrijke gevolgen kan hebben. De Britse minister verklaarde, dat Engeland als einde van de overgangsperiode voor de aan passing van de Britse landbouw aan het E. E. G.-beleid de datum van 31 december 1969 zou kun nen aanvaarden, indien voor een aantal agrai'isehe produkten „juiste overgangsmaatregelen" zouden worden getroffen. Naast de afschaffing van het Britse subsidiesysteem, vormde de lengte van de overgangs periode een groot struikelblok lidmaatschap van de gemeen schap niet delen. Enkele uitspra ken: Nederland: Minister Luns ver klaarde, dat president De Gaulle niet namens de „zes" en dus niet namens Nederland sprak en dat een oplossing van de moeilijk heden mogelijk is, die aan de wensen van Engeland tegemoet kan komen, zonder dat het ge meenschappelijke beleid van de E. E. G. woi'dt aangetast. Duitse Bondsrepubliek: Een woordvoerder van de Duitse dele gatie zei in een officiële verkla ring in Brussel: „Om politieke en economische redenen acht de bondsrepubliek het nodig, dat Groot-Brittannië een volwaardig lid wordt van de E. E. G. Het standpunt van mijn regering is ongewijzigd gebleven". Italië: „De Italiaanse delega tie zal de opbouwende actie om tot een gunstige oplossing van de onderhandelingen te bereiken voorzetten", aldus een officieel communiqué in Brussel. België: Minister Spaak zei: „In het bijzonder de Belgen kun nen moeilijk aanvaarden, dat En- lenen als aan de producenten in het Verenigd Koninkrijk. Minister Pisani voerde hier tegen aan, dat in oktober vorig jaar was besloten dat Engeland niet zou worden toegestaan na toetreding tot de E. E. G. het huidige subsidiebeleid voort te zetten. In het politieke debat, dat daarna volgde en waarin de ver klaringen van president De Gaul le van maandag over het Britse lidmaatschap van de E. E. G. zich uiteraard deden gevoelen, richt te in het bijzonder de Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Spaak, zich tegen de Franse op vattingen. De landbouwvraagstukken op de E. E. G.-Engelse conferentie blijven nu tot donderdag rusten. Dan komen zij weer ter sprake op een volledige vergadering van E. E. G.- en Britse ministers. In de vergaderzaal van de Tweede Kamer had gistermiddag achter de regeringstafel vrijwel de gehele rijksregering plaats genomen. Naast de minister president en de vice-minister president waren o.m. aanwezig de beide gevolmachtigde minis ters Lampe en Pos en de staats secretarissen. Zeer vele Kamerleden woonden de herdenking bij. Afwezig we gens ziekte was o.a. de heer Van der Goes van Naters. Prof. Oud had bericht van verhindering wegens lichte ongesteldheid ge zonden. In loges hadden o.a. naaste familieleden van de nu over leden Kamerpresident plaats ge nomen. Ook de vroegere fractie voorzitter van de Partij van de Arbeid mr. J. A. W. Burger was aanwezig. Nadat de heren Bommer en De Quay hun herdenkingsredevoe ringen hadden uitgesproken, ver daagde voorzitter Bommer de vergadering tot hedenmiddag een uur. in het gesprek over de landbouw- ge]and geen integrerend deel zou tiTDfl erchTlrlron rtia trtotvo/Rrio t-. vraagstukken, die bij toetreding van Engeland dienen te worden opgelost. De weg voor deze Britse stap werd voor de Britse minister ge opend door de Belgische minis ter van Buitenlandse Zaken, die bij de bespreking van het landbouwrapport, dat de „com missie van onderzoek" maandag nacht om half vier had voltooid, hem de vraag stelde of Enge land in beginsel de datum van 31 december 1969 ais einde van de overgangsperiode zou kunnen aanvaarden. Aan deze vraag in de vergadering was 's ochtends een afzonderlijk gesprek tussen Spaak en Heath voorafgegaan, waarna overigens de Belgische minister zijn Nederlandse col- lega, Luns, had ontmoet zodat van een „Benelux-initiatief" kan worden gesproken. De eerste betekenis van de Britse toegeving is, dat thans 't woord- aan de „zes" is om tot een (egen-compromis te komen in de vorm van bepalingen, die voor Engeland het aanvaarden van een zelfde overgangstermijn als die welke voor de E. E. G.-lan- den zelf geldt mogelijk te ma ken. Daarbij zal de zich dinsdag reeds duidelijk afgetekende iso latie van Frankrijk na de ver klaringen van president De Gaulle zich ook bij de bespreking van de landbouwvraagstukken duidelijk gaan aftekenen. De mededeling van Heath over de aanvaarding zij het in begin sel van de overgangsperiode werd namelijk met instemming begroet door de ministers van Duitsland, Italië, Nederland en Luxemburg, terwijl de Franse minister van Landbouw, Pisani zich van ieder commentaar ont hield. Dit commentaar zal overi gens wel moeten komen van de Franse minister van Buitenland se Zaken, Couve de Murville, die heden in Brussel wordt ver wacht en die het debat over de landbouwvraagstukken in het gesprek met Engeland van don derdag èn vrijdag zal bijwonen De verklaring van Heath kwam op een vergadering van de zes E. E. G.-landen en Enge land, waarop de vice-voorzitter van de Europese Commissie, dr Mansholt, het rapport van de „commissie van onderzoek" over de landbouwvraagstukken in leidde. Dit rapport bevat een groot aantal feitelijk materiaal over de gevolgen, die de aan vaarding van het gemeenschap pelijke landbouwbeleid van de E. G. voor Engeland zou heb ben. Het1 gaat daarbij in het bij zonder over de produkten tarwe, gerst, eieren, gevogelte en var kensvlees. Nog dinsdagmiddag kwamen de Britse delegatie en de minis ters van de zes E. E. G.-landen afzonderlijk bijeen om het rap port in eigen kring te bespre ken. Het bevat overigens niet alleen tegenstellingen tussen de „zes" enerzijds en Engeland an derzijds, maar ook meningsver schillen tussen de E. E. G.-lan- den onderling. De vijf E. E. G.-landen buiten Frankrijk hebben er dinsdag geen twijfel aan laten bestaan, dat zij de opvattingen van presi- f£ent-DeJ3aulle over tiet Britse uitmaken van Europa", Luxemburg: De Luxemburgse delegatie had tot dinsdagavond nog geen officiële verklaring verstrekt. Ook de Britse onderhandelaar, minister Heath, herhaalde dins dag het voornemen van de Brit se regering, het gesprek met de E. E. G.-landen voort te zetten. ,Wij gaan door met de onder handelingen", verklaarde hij in antwoord op vragen van jour nalisten. Op de vergadering van de „zes" onderling over bet landbouw,- rapport van de „commissie van onderzoek" verzette alleen de Franse minister van Landbouw, Pisani, zich tegen een Neder lands voorstel, dat tegemoet zou komen aan de Engelse bezwaren tegen het onmiddellijk over nemen van de laagste graanprijs in Europa. Het door minister Luns inge diende document komt er op neer, dat Engeland tot 1 juli 1966 zou kunnen voortgaan met het huidige subsidiesysteem voor tarwe, op welke datum echter de marktprijs in Engeland zou moeten liggen op de minimum richtprijs in de gemeenschap. In deze periode zou Engeland aan een nader te bepalen hoeveelheid tarwe, in te voeren uit de ove rige landen van de gemeenschap, dezelfde subsidie moeten ver- Het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft maan dagavond een brief van Tsjombe ontvangen, waarin deze zegt dat de afscheiding van Katanga voorbij is en dat de troepen van de volkerenorganisatie zich vrjj in 'Katanga kunnen bewegen. Het ministerie zegt in een com muniqué dat de Belgische rege ring deze verklaring van Tsjom be belangrijk acht en er een be slissende stap naar een vreedza me vereniging van Katanga met de rest van Kongo in ziet. De premier van de Rhodesisehe federatie, Welensky, verklaarde Noordstraat 102 - Telefoon 3128 Terneuzen Een woordvoerder van bet ministerie van Buitenlandse Za ken in Den Haag heeft in ant woord op een desbetreffende vraag bevestigd dat de minister van Buitenlandse Zaken, mr J. M. A. H. Luns, voor de Vlaamse televisie een verklaring heeft af gelegd over de rede die president De Gaulle maandagavond heeft gehouden. De minister zei onder andere het volgende in deze verklaring. In zijn verklaringen heeft pre- sident De Gaulle alleen voor Frankrijk gesproken en bepaald niet voor de zes, zoals wellicht uit sommige delen van zijn ver klaringen zou kunnen worden opgemaakt. De these van generaal De Gaulle dat de handelsbetrekkin gen van de zes specifiek op el kander gericht zijn, is, althans voor Nederland, niet juist. De belangrijkste handelspartner voor Nederland is, na Duitsland, Groot-Brittannië. De Nederlandse regering heeft niet zo'n pessimistische visie als generaal De Gaulle over de po litieke en economische mogelijk heden van een Brits lidmaat schap van de Europese Economi sche Gemeenschap. De Neder landse regering acht het immers zeer wel mogelijk regelingen te treffen waarbij zowel de E. E. G- belangen gerespecteerd worden, ais ook rekening wordt gehouden met de Engelse belangen. Men kan zich afvragen of de keuze van het moment, te weten vlak voor een belangrijke be spreking tussen de E. E. G. en Groot-Brittannië te Brussel, wel zeer geschikt was voor het af leggen van deze verklaring van president De Gaulle. De woordvoerder voegde hier aan toe dat minister Luns zich bij het afleggen van deze ver klaring verzekerd wist van het feit dat zijn Belgische ambtge noot, de heer P. H. Spaak, zijn mening deelt. te hopen dat de Ver. Naties en de centale Kongolese regering zullen erkennen dat Tsjombe verstandig heeft gehandeld en dat er „geen rechtvaardiging kan zijn voor agressieve actie". In Salisbury werd dinsdagmid dag officiële bevestiging ontvan gen van de verklaring van Tsjombe, Om half elf in de mor gen had Tsjombe in Kolwezi ver klaard dat er een eind was geko men aan de afscheiding van Ka- tanga. Secretaris-generaal Oe Thant heeft dinsdag gezegd dat Tsjom be „een bereidheid tot beëindi ging van de afscheiding" heeft getoond. Oe Thant zei een boodschap van premier Tsjombe en diens ministers uit Kolwezi te hebben ontvangen, waarin eveneens ver klaard wordt dat zij bereid ziin „aan het personeel van de Ver. Naties door geheel Katanga be wegingsvrijheid te verlenen en het nationale herenigingsplan vol ledig uit te voeren". Oe Thant zei dat hij de bood schap welkom achtte en zei ern stig te hopen dat. „deze verkla ring onmiddellijk en volledig zal worden uitgevoerd en daarmede een eind zal brengen aan het conflict en de vernietiging die in Katanga nodeloos zijn voorgeval len" De Ver. Natiess zullen „ze ker volledige steun verlenen bij de uitvoering van de belofte die in de boodschap van Tsjombe is vervat", aldus Oe Thant. Oe Thant zei dat de boodschap •van Tsjombe aan niemand was gericht. Do boodschaap was op maandagochtend 9 uur gedateerd en via de Belgische delegatie naar het hoofdkwartier van de V. N. gestuurd. Een V. N.-woordvoerder zei later dat Tsjombe als voorwaar de heeft gesteld dat de politieke amnestie, die door de Kongolese regering in november was afge kondigd, van kracht zou blijven. Thant heeft van president Kasa- voeboe en premier Adoela schrif telijk de verzekering ontvangen dat deze amnestie van kracht blijft. üüibiI— I mm. a—I - §pw Nadat het maandag op som mige plaatsen een beetje minder koud was geworden, is het in Enropa dinsdag1 opnieuw hard gaan vriezen, waarbij de misère nog werd vergroot door lawines, orkanen en eetr aardbeving'. mensen het leven gekost. Enkele eilanden, die geïsoleerd Waren, zijn door hefschroefvliegtuigen van het allernodigste voorzien. Op de Rijn komt steeds meer drijfijs voor en bij Keulen is de rivier bijna geheel met reusach tige ijsschotsen bedekt. Indische troepen van de Ver. Naties zijn dinsdag ongeveer 13 km in de richting van Kolwezi opgerukt na maandagavond en dinsdag hevig gevochten te heb ben. Bit heeft een Indische bri gade-woordvoerder in Elisabeth- stad meegedeeld. Volgens de Indische woord voerder kwam de voorste Indi sche stelling aan de oostelijke oever van de rivier de Dikoelwe, 65 km van Jadotstad, maandag avond onder zwaar machinege weer- en mortiervuur te liggen. Een compagnie Katangaanse sol daten, onder wie 20 tot 30 huur lingen, vuurden van hoger ter rein aan de overzijde van de ri vier Eén Indiër werd gewond. .Uit militaire V. N.-kringen is dinsdag vernomen, dat de Ver. Naties voortgaan met zich mili tair te versterken voor een offen sief tegen Kolwezi. De verklaring dfe Tsjombe zou hebben afgelegd en die behelst dat hij een einde wil maken aan de afscheiding van Katanga en de V. N. volledige bewegingsvrij heid wil geven, wordt voor het ogenblik met voorbehoud behan- handeld. In afwachting van ver dere politieke beslissingen, aldus de V. N.-kringen. De Indische woordvoerder heeft nog meegedeeld, dat de Indiërs een tegenaanval inzetten en de rivier de Dikoelwe overstaken. De Katangaanse aanvallers ble ken echter gevlucht te zijn mot achterlating van wapens, muni tie en uitrusting. Daarna rukten de Indiërs een tiental kilometers naar Kolwezi op. In Wenen woeien de dakpan nen van de daken tijdens een hevige sneeuwstorm bij tempe raturen van 30 graden onder nul. Honderden vensters werden ver nield. De internationale treinen kregen dinsdag op diverse plaat sen opnieuw vertraging door be vroren wissels. In Harran in Noord-Noor- wegen vroor het dinsdag 43 gra den en in het westelijke geberg te werden wegen versperd en elektriciteits- en telefoonlijnen door lawines afgesneden. De 8.000 bewoners van de eilanden Smoela en Tustna zijn geheel af gesneden van de buitenwereld en zitten zonder elektriciteit. De koudegolf bereikte dinsdag Rome, waar het in de ochtend 7 graden vroor. Maandagavond werd in een kolenmijn bij Udine in Noordoost-Italië door een aardbeving schade aangericht. Op het Deense eiland Born- holm kwam het trein- en bus- verkeer tot stilstand door de sneeuw en in de Oostzee brach ten enige veerboten de nacht door in het ijs. De passagiers moesten twaalf uur wachten voordat zij konden worden be vrijd. Ongeveer 700 auto's zijn tijdens een sneeuwstorm alleen al op de weg van Uppsala naar Gaevle in Zweden ingesneeuwd. De ijsbre- ker Umer kon de zeven beman ningsleden van een Zweedse vrachtboot, de Dux 2, in veilig heid brengen. De vrachtboot werd door liet pakijs gekraakt. De Westduitse vrachtvaarder Kilte Hamm. zinkende in de Oosjzee, werd door de Zweedse ijshreker Oden uit het ijs be- vrüd. De lading hout pulp van de Kate Hamm was zo hard be vroren dat de bemanning niets overboord kon krijgen. Naar een ander schio in nood, de 2.500 ton metende Panamees Peter, wordt door helikopters gezocht. De storm had echter ook een voordeel: ongeveer veertig sche pen die in het ijs tuigën Zum- Zweden en Denemarken vast zaten kwamen enigszins los te liggen en werden door ijsbrekers weggesleept. Het trein- en wegverkeer in Polen lag dinsdag geheel stil en verwacht wordt dat het daar nog kouder zal worden. In Belgrado hebben straatrei- nigingploegen ongeveer 4000 ton sneeuw in de rivier Sava gestort. Men werkt daar het klokje rond bij het schoonmaken van de we gen. In het gebied ten zuiden van Belgrado is bet kouder dan ooit. De bewoners kunnen zich niet herinneren ooit deze tem peratuur van 30 graden onder nul te hebben meegemaakt. Volgens een voorlopige raming heeft deze strenge winter in W. Duitsland tot dusver aan zestien Eén van de beelden waarmee de Nederlander in de afgelopen win terdagen zo vertrouwd is ge raakt: het uit de sneeuw graven van auto's. Het Zweedse vrachtschip „Royal Pulp" is dinsdagochtend in het Kanaal ter hoogte van Cotentin in brand geraakt. De bemanning kon worden gered door een Frans vaartuig. Een andere ijsbreker bevindt zich bij een Zweeds vrachtschip dat eveneens bij de Noord- Zweedse kust in nood verkeert. Dit vaartuig dreigt in pakijs om te slaan. Naar het A.N.P. verneemt, zal de tegenwoordige zitting van de Staten-Generaal op zaterdag 1 juni worden gesloten in een ver enigde vergadering van de beide Kamers. De Eerste en de Tweede Kamer worden met ingang van 4 juni ontbonden. De twee Kamers komen op 5 juni voor het eerst in hun nieu we samenstelling en in een ver enigde vergadering bijeen. De verkiezingen voor de Twee de Kamer worden, zoals bekend, op 15 mei gehouden en die voor de Eerste Kamer op 16 mei. De kandidaatstelling voor de verkiezing van de leden van de Eerste Kamer is in alle provin cies op 24 april en voor die van de leden van de Tweede Kamer op 2 april. Uiteraard zullen er alleen ver kiezingen voor de Eerste Kamer worden gehouden indien de voor stellen tot grondwetswijziging worden aangenomen. In Den Haag is men echter algemeen van mening, dat dit het geval zal zijn. De openbare aanklager in het proces tegen zesentwintig be klaagden, die terecht staan op de beschuldiging van samenzwering om president Bourguiba van Tu nesië te vermoorden, heeft tegen alle beklaagden de doodstraf ge- eist. De directeur-generaal van de Rijkswaterstaat heeft de perso neelsleden die in vorst en sneeuw onder zeer ongunstige omstan digheden bijzonder dienstbetoon aan de dag hebben gelegd, een kleine gratificatie toegekend. Deze toeslag staat naast de betaling van de overuren en de gratificatie, die normaal ter be schikking wordt gesteld voor het zich beschikbaar houden voor gladheidsbestrijding. Bij patrouille- en hinderlaag oefeningen op het oefenterrein bij Huizen (N. H.) is maandag middag de 19-jarige dienstpljch tige soldaat N. Th. A. Kessels uit Wieringerwerf door een patroon in zijn rug geraakt. De soldaat is opgenomen in een zie kenhuis in Huizen. Zijn toestand was maandagavond gunstig. Hij behoort tot de C. Compagnie van het Regiment Intendancetroepen gelegerd te Bussum. De Konink lijke Marechaussee stelt een on derzoek in. Eerste partijsecretaris Walter Ulbrlcht heeft het zesde congres van de Oostduitse socialistische eenheidspartij in Oost-Berïijn gis teren geopend met- een lange toe spraak, waarin hij zei niet van verzachtende maatregelen in Ber lijn te willen weten. Hij is niet bereid Westberlijners in de gele genheid te stellen familieleden in het oostelijke stadsdeel te bezoe ken in ruil voor Westduitse kre dieten. De Russisch-Amerikaanse on derhandelingen over het Berlijn- se vraagstuk juicht Ulbricht toe. Er zijn, naar hij zei, daarbij al re sultaten bereikt, waarover pre mier Chroesjtsjov heden zelf zal spreken. Ulbricht sprak zich uit voor de Russische politiek van vreedzame coëxistentie. Daarmee veroor deelde hij de zienswijze van Chi na en Albanië. Aan het congres nemen afge vaardigden en waarnemers uit meer dan 70 landen deel. Ook China is vertegenwoordigd. Dinsdag bevond ons land zich al wel weer grotendeels in de koude lucht, maar de wind was zwak, aan de kust tijdelijk uit westelijke richtingen, In het komende etmaal zal een kleine storing, die over de Noordzee naar het zuiden trekt, ons tijdelijk sneeuw brengen. Achter de storing aan neemt de wind toe tot matig of krach tig uit richtingen tussen zuid oost en noordoost. Er wordt dan opnieuw koude lucht aangevoerd, zodat de vorst voortduurt en overwegend matig wordt, IP£R3F.R(CHT medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Toenemende vorst Aanvankelijk op tal van plaat sen sneeuwval, later ook enige opklaringen. Matige tot krachtige wind uit oostelijke richting. Toe nemende vorst. HJWTUJATH? WOENSDAG 16 JANUARI Amerika blijft werken aan de vorming van een multinationale kernstrijdmacht in N. A. V. O.- verband, ondanks het feit dat De Gaulle de Amerikaanse Polaris raketten heeft geweigerd, zo is van Amerikaanse zijde in Bonn verklaard. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 5.54 6.29 7.09 7.19 n.m. 6.23 6.58 7.38 7.4 j DONDERDAG 17 JANUARI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6.41 7.16 7.56 8.06 n.m. 7.11 7.46 8.26 8.36 ZON Jan. 16 17 IS op onder MAAN op onder 8.42 8.41 8.40 16.58 17.00 I7.ce 0.16 151 11.47 12.06 1255

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1