Stammenstrijd in Zuid-Kasai
Ministe Luns
antwoordt de Tweede Kamer
V.N. hervatten beperkte militaire
operaties
Het weer
RKPurol
Brand in
Empire State Building
De overstromingen in Marokko
HOOGWATER
ZON- en
MAANSTANDEN
WEERBERICHT
I
DONDERDAG 10 JANUARI 1963
19e Jaargang Nr 5807
DE BETREKKINGEN
TUSSEN NEDERLAND
EN INDONESIë
GERUCHTEN
OVER ZIEKTE
KONING BOUDEWIJN
TEGENGESPROKEN
EGYPTE GEEFT
„GIZENGA-GOUD"
TERUG IN KONGO
INDONESISCHE
REBELLEN
GEEXECUTÉÉRD
DE TOESTAND
OP DE WEGEN
ERNSTIG ONGELUK
IN FINLAND
CHROESJTSJOV
NAAR POLEN
LEOPOLDSTAD
WEIGERDE BRITSE
HULP
KOEWEIT
DE MELKPRIJS
UITSTEL
VAN HERVATTING
ONTWAPENINGS-
OVERLEG?
HET WEER
IN ENGELAND
BOMAANSLAG
IN GHANA
Fmnkerinss bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Rèdaetïe. adres; Noordstraat 5557
'Administratie-adres: Smidswa]
Telefoon 01150 - 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaai: per
maand ƒ2,—; per week 43 et. Losse nrs 0 et
DE VRIJE ZEEUW
Versebiint dagelijks Uitgeefster N. V. v/ti Firma P. 3. van de Sanne te Terneuzen
De Kongolese minister van
Binnenlandse Zaken, Kamitatoe,
heeft woensdag een dringende
oproep gedaan de vrede in Zuid-
Kasai, waar in twee weken bijna
500 mensen bij stammenooriogen
om het leven zouden zijn ge
komen, te bewaren.
Een functionaris van de Ver
enigde Naties, die uit de aan
Een hooggeplaatste regerings
functionaris in Djakarta heeft
woensdag verklaard dat Indo
nesië en Nederland zaakgelas
tigden zouden uitwisselen voor
afgaand aan het herstel van de
volledige diplomatieke betrek
kingen „nadat de kwestie-Nieuw-
Guinea is opgelost".
Hij duidde niet aan of dit. be
tekent dat dit vóór of na de
overdracht van het gebied in
mei het geval zal zijn.
President Soekarno heeft be
vestigd dat Indonesië en Neder
land wellicht spoedig hun diplo
matieke betrekkingen zullen her
vatten. Volgens de Indonesische
president zal de eerste stap hier
toe waarschij nlijk een herstel
van de relaties op het niveau van
zaakgelastigden zijn.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
kon op een vraag van het A.N.P.
over bovenstaand bericht slechts
verwijzen naar het bekende
standpunt van de Nederlandse
regering zpals ten tijde van
de parlementaire behandeling van
het Nieuw-Guinea-akkoord en
ook daarna tot uiting is gebracht.
Nederland is te allen tijde bereid
de diplomatieke betrekkingen
met Indonesië ta hervatten. Dit
standpunt is ook ter kennis van
de secretaris-generaal der Ver.
Naties Oe Thant gebracht.
In Brussel zijn officieel de be
richten tegengesproken, dat ko
ning Boudewijn van België een
kleine operatie zou ondergaan.
De berichten kwamen uit Span
je, waar het Belgische vorsten
paar een vakantie doorbrengt.
Gezegd werd dat de Belgische
vorst aan een allergische aan
doening zou lijden.
De woordvoerder van het Bel
gische hof verklaarde naar aan
leiding van deze berichten, dat
,.de koning en koningin in goede
gezondheid verkeren". Hij zei
na een telefonisch contact met
het vakantieoord van de Belgi
sche vorst in Spanje, dat zij het
komende weekeinde in Brussel
worden terugverwacht.
Volgens Belgische berichten
lijdt koning Boudewijn aan aan
vallen van hooikoorts.
De goudreserves, die de des
tijds in Stanieystad gevestigde
regering van premier Gizenga
bij de nationale bank van Egyp
te in Cairo had ondergebracht,
•zullen aan de centrale Kongolese
regering worden overg'edr" "en.
De regering' in Leopoldstad had
daar herhaaldelijk om verzocht.
Katanga grenzende diamantrijke
provincie was teruggekeerd, ver
klaarde dat hij daar vlammen,
vermoedelijk van brandende hut
ten, had gezien en diplomatieke
waarnemers rapporteerden dat
het Mweka-Kakenge-gebied, ten
noorden van Loeloeaburg, reeds
een maand in een toestand van
volledige burgeroorlog ha'd ver
keerd en dat er ook moeilijk
heden waren in het diamantcen
trum Bakwanga.
De strijd in Zuid-Kasai gaat
tussen de Loeloea-stam, rondom
Loeloeaburg, en de bewoners
van de provincie Kasai-Eenheid,
die het beheer heeft gekregen
over rijke Belgische bosbouw-
concessies.
(De voormalige Belgische pro
vincie Zuid-Kasai is door de
centrale regering verdeeld in
vijf provincies, waaronder Loe
loeaburg en Kasai-Eenheid.)
De Loeloea, die de meeste ar
beidskrachten voor de houtcon
cessies leveren, beschouwen het
gebied als hun terrein; twee
Belgen zijn door Loeloea ont
voerd.
In de verklaring van woens
dag van de centraal-Kongolcse
minister van Binnenlandse Za
ken wordt gezegd dat de toe
stand in Zuid-Kasai voortdurend
moeilijker wordt. Generaal Vic
tor Loendoela, adviseur van het
ministerie van Defensie in Leo
poldstad, is al naar Kasai ver
trokken en de minister van Bin
nenlandse Zaken gaat er spoe
dig ook heen.
Vijf rebellen, die vorig jaar
januari hebben getracht presi
dent Soekarno in Makassar (Zuid-
Celebes) te vermoorden, zijn
terechtgesteld door een vuurpe
loton.
Een Indonesische militaire
woordvoerder heeft woensdag in
Makassar gezegd, dat de execu
ties tussen Kerstmis en Nieuw
jaar hebben plaatsgevonden.
De rebellen zouden de hand
hebben gehad in een incident,
waarbij een granaat werd gewor
pen naar president Soekarno en
de Russische kosmonaut Gher-
man Titov, die een staatsbezoek
aan Indonesië bracht, beiden ble
ven ongedeerd.
De minister van Buitenlandse
Zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
heeft woensdagmiddag in de
Tweede Kamer gezegd dat het
niet juist is dat hij contact met
de Kamer en de commissie mijdt,
zoals de heer F. J. Goedhart
(P. v. d. A.) hem dinsdag bij de
behandeling van de begroting
van Buitenlandse Zaken had ver
weten.
Voorts is het ook niet juist dat
hij anti-Frans zou zijn, of een
anti-Franse politiek zou voeren.
De bilaterale betrekkingen tus
sen Nederland en Frankrijk zijn
uitstekend. Frankrijk, aldus de
minister in antwoord op de kri
tiek van de heer Goedhart, staat
hem gevoelsmatig zeer na. De
toestand voor het Westen is,
volgens de minister, gunstiger
dan een jaar geleden. Dat is in
het bijzonder het gevolg van de
afloop van de Cubaanse crisis.
Hij waarschuwde echter voor
ongemotiveerd optimisme, daar
men thans tneer van een pauze
dan van ontspanning in de Oost-
West-verhouding kan spreken.
Minister Luns verklaarde, dat
de regering niet van plan is de
diplomatieke betrekkingen met
de volksrepubliek China (Pe
king) te verbreken.
Wat Indonesië betreft, blijft
het beleid van de regering erop
gericht een blijvende, wezenlijke
verbetering van de verstandhou
ding te bereiken, zodra de be
trekkingen hersteld zullen zijn.
Het initiatief hiertoe moet ech
ter van Djakarta uitgaan, dat de
betrekkingen verbroken heeft.
De onderhandelingen over de
kwestie van de ScheldeRijn
verbinding met België zijn nog
gaande. Op enkele belangrijke
punten zijn aanzienlijke vorde
ringen gemaakt, doch een aantal
problemen vragen nog om een
oplossing.
Een deel van het antwoord
aan de Kamer nam de staats
secretaris van Buitenlandse Za
ken, dr H. R. van Houten, voor
zijn rekening.
De toestand om Berlijn is nu
relatief rustig, zo zei hij, maar
grote waakzaamheid blijft gebo
den.
Uit de Cubaanse crisis kan
voorts de les worden getrokken,
dat-het Westelijke arsenaal van
kernwapens de Sowjet-Unie voor
een kernoorlog kan doen terug
deinzen. Maar het Westen moet
ook over voldoende conventio
nele militaire mogelijkheden be
schikken om dreigende regiona
le conflicten in bedwang te hou
den.
De Nederlandse regering is be
reid een multilaterale kern
strijdmacht positief te benade
ren, aldus dr. Van Houten. Een
kernstrijdmacht in Navo-verband
is te verkiezen boven een Euro
pese atoomstrijdmacht.
Bij de beantwoording van de
vragen over de Europese politiek
sprak minister Luns grote be
zorgdheid uit over de onderhan
delingen met Engeland. De be
reikte overeenstemming is ge
ring in verhouding tot de tijd die
eraan is besteed. Het klimaat
van de onderhandelingen is even
verontrustend. De standpunten
zijn bevroren en als de stagna
tie aanhoudt, zou de mislukking
zich aankondigen. Mislukking
van de onderhandelingen zou
een grote stap achteruit in de
Europese ontwikkeling beteke
nen.
De wegeninformatiedienst van
de K.N.A.C. deelde gistermiddag
om kwart over twee mee dat de
hoofdwegen goed te berijden
zijn. De secundaire wegen zijn
daarentegen plaatselijk glad.
Bij een ontploffing in een sal-
peterfabriek te Oulu (Uleaborg)
in Noord-Pinland zijn woens
dagmorgen tien mensen om het
leven gekomen. 4
De salpeterfabriek werd ver
woest. Een kunstmestfabriek en
een krachtcentrale in de buurt
werden zwaar beschadigd.
Tot 3 km ver in de omtrek
sneuvelden ruiten. De oorzaak
van de explosie is niet bekend.
Op het ogenblik van de ont
ploffing waren er maar twintig
arbeiders in de salpeterfabriek.
Premier Chroesjtsjov is gis
termiddag met de eerste secre
taris van de Oekrainse commu
nistische pariij. Nikolai Podgor-
ny, naar Polen .vertrókken, op
uitnodiging van partijleider Go-
mulka en premier Cyrankiewicz.
Chroesjtsjov en Podgorny zul
len enkele dagen in Polen door
brengen, alvorens zich naar
Oost-Berlljn te begeven, waar
van 15 tot 19 januari het zesde
congres van de Oostduitse com
munistische partij wordt gehou
den.
Het hoofdkwartier van de Ver
enigde Naties in New York
heeft bekendgemaakt, dat de
V. N.-troepen in Katanga de mi
litaire operaties op beperkte
schaal hervatten om de veilig-
NOG STEEDS VORST
In Europa en het aangrenzen
de gebied van de Atlantische
Oceaan komen thans geen be
langrijke veranderingen in de
DONDERDAG 10 JANUARI
v.m.
n.m.
Breskens
3.49
2.17
Terneuzen
2.24
2.52
Hansweert
3.04
3.32
Walsoorden
3.14
3.42
VRIJDAG 11 JANUARI
v.m.
rum.
Breskens
2.32
3.02
Terneuzen
3.07
3.37
Hansweert
3.47
4.17
Walsoorden
3.57
4.27
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Jan.
10
8.46
16.49
17.34
9.02
11
8.45
16.51
18.41
9.45
12
8.45
16.52
19.49
10.18
13
8.44
16.54
20.58
10.45
14
8.43
16.55
22.05
11.08
15
8.42
16.57
23.11
11.29
luchtdrukverdeling voor. De
vorsttoestand in ons land met
overdag matige tot lichte en
's nachts matige tot strenge
vorst, duurt dan ook onvermin
derd voort. Woensdag was het
het koudst in Friesland, waar in
de vroege ochtend 14 graden
vorst werd gemeten, terwijl het
kwik in de middag niet hoger
kwam dan min zes graden.
Over het Europese continent
loopt de vorstgrens door Roe
menië, Hongarije, Zuid-Duits-
land en Noord-Frankrijk. Be
trekkelijk zachte lucht bevindt
zich dus op relatief korte af
stand van ons land. Het valt
echter niet te verwachten dat er
op korte termijn enige beweging
in de vorstlijn komt.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Matige tot strenge vorst
Droog weer met hier en daar
mist en op enkele plaatsen wol
kenvelden. Overwegend matige
oostelijke wind. In de vroege
ochtend overwegend strenge
voi-st, later- op de dag overwegnd
matige vorst.
FEDERENKO
OVERHANDIGT
GELOOFSBRIEVEN
AAN OE THANT
De nieuwe leider van de Russi
sche delegatie bij de Verenigde
Naties, Nicolai Federenko, heeft
in New York zijn geloofsbrieven
overhandigd aan secretaris
generaal Oe Thant. Federenko,
die Valerian Zorin opvolgt, is
voormalig ambassadeur voor de
Sowjet-Unie in Japan.
'•••iirifflIlitllIJKII
Volgens hel Kongolese pers
bureau heeft de centrale re
gering in Leopoldstad de door
Engeland aangeboden hulp tot
een bedrag van twee miljoen
dollar (7 miljoen gulden) gewei
gerd in verband met de houding
der Britse regering in de kwes-
tie-Katanga. Officiële Kongo
lese kringen verklaarden vol
gens het persbureau, dat Enge
land Kongo niet moet beschou
wen als een kind, dat men met
een klontje suiker zoet kan hou
den.
Volgens het persbureau heeft
de centrale regering het vraag
stuk van verbreking der diplo
matieke betrekkingen met Enge
land nog steeds in overweging.
Ambassadeurs van andere wes
telijke landen zouden kortge
leden bij de centrale regering in
Leopoldstad hebben geïnter
venieerd om de voorgenomen
uitwijziging van de Britse am
bassadeur, Derek Riches, onge
daan te maken.
heid te verzekeren van de spoor
wegverbinding van Sakania, aan
de Rhodesïsche grens, naar Eli-
sabethstad, de hoofdstad van
Katanga.
In een verklaring van de Ver
enigde Naties wordt gezegd, dat
het V. N.-commando in Kongo
berichten ontvangen heeft, dat
de spoorlijn op verscheidene
plaatsen tussen Eiisabethstad en
Sakania is verbroken en dat on
geregelde benden gendarmes
daar aan het plunderen zijn ge
slagen.
Ralph Bunche, de speciale af
gezant van de secretaris-gene
raal Oe Thant van de V. N. naar
Kongo, heeft woensdag gezegd,
niet te kunnen garanderen, dat
de militaire actie van de V. N. in
Katanga niet hervat zal worden.
Maar hij hoopte, dat de laatste
Saoedi-Arabië heeft besloten
zijn militaire contingent onge
veer duizend man sterk uit
Koeweit terug te trekken, zo
meldt radio-Mekka. De militairen
zijn in 1961 naar het aan olie
rijke koninkrijk gezonden om het,
na de uittocht van de Britten, te
beschermen tegen een mogelijke
aanval door Irak.
De regering van Koeweit heeft
te kennen gegeven, dat zij geen
hulp meer nodig heeft.
fasen van het herstel van de
bewegingsvrijheid van de Ver
enigde Naties in Katanga vreed
zaam zouden kunnen verlopen.
De V. N. wilden niet de indruk
vestigen dat zij als een regering
handelen.
Op de vraag, of de V. N. troe
pen van de centrale Kongolese
regering zouden toestaan Eiisa
bethstad binnen te trekken, ant-
woorde Bunche, dat dit een zaak
was die de centrale regering
moet uitmaken.
President Tsjombe heeft gis
termiddag op een persconferen
tie in Eiisabethstad gezegd, dat
hij de taktiek van de verschroei
de aarde zal toepassen als de
Verenigde Naties de stad Kol-
wezi aanvallen.
AffverfArrfTeprffs per mm 16 ct; minimum pcr
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties Tgëën handels-
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling,
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur,
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uttft
ACTIE TEGEN
BANKOVERVALLEN
IN FRANKRIJK
Het Franse ministerie van Bin
nenlandse Zaken is een actie be
gonnen tegen de bankovervallen,
welke de laatste maanden her
haalde malen zijn voorgekomen.
De rooftochten worden toege
schreven aan Fransen, die uit
Noord-Afrika zijn gekomen.
Op de foto heeft een manschap
van de veiligheidstroepen met
een pistool-mitrailleur de wacht
betrokken voor een bankgebouw
in Parijs.
De consumptiemelkprijs zal,
over het hele jaar 1963 gerekend,
met een halve cent per liter ver
hoogd worden. Voox-lopig blijft
hij echter nog op het oude peil.
Pas later in het jaar zal deze
prijsverhoging gerealiseerd wor
den. Over het tijdstip en de wijze
waarop dat gaat gebeuren zullen
minister De Pous en het bedrijfs
leven nog overleg plegen. De
prijsverhoging zal voor een deel
een gevolg zijn van de verhoging
van de verhoging van de ver-
rekenprijs (de door de boer voor
consumptiemelk ontvangen prijs;
de „eerste étappe" van de straat-
prijsverhoging op deze grondslag
is in november j.l. al verwerke
lijkt), voor een deel een gevolg
van verhoogde kostenfactoren bij
latere stadia van verwerking en
afzet.
De Sowjet-Unie en de Verenig
de Staten, wier vertegenwoordi
gers om beurten het ontwape-
ningsoverleg in Genève leiden,
denken er over de hervatting-
van dit overleg, dat op dinsdag
a.s. was vastgesteld, tot begin
februari uit te stellen. Dit is
woensdag in Genève vernom-n.
Volgens Westelijke diploma
tieke kringen zou dit uitstel
nodig zijn voor voorbereidende
werkzaamheden.
Vorige week trad Arthur D.»nn
om persoonlijke redenen af als
hoofdvertegenwoordiger van de
Ver. Staten. Zijn opvolger is nog
niet benoemd.
Toen de afgevaardigden van de
17 deelnemende landen op 21
december op reces gingen, had
den zij op het gebied van de al
gemene ontwapening, noch in de
richting van een verbod op het
nemen van proeven met kern
wapens concrete resultaten ge
leid.
Het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken heeft
verklaard, dat het streeft naar
een uitstel tot 12 februari. Een
woordvoerder zei dat de Ver.
Staten hopen, dat het uitstel van
een maand de Sowjet-Unie meer
tijd zal geven om te denken over
een akkoord over het beëindigen
van alle kernproeven.
De Sowjet-Unie heeft nog niet
laten weten, hoe zij over een
eventueel uitstel denkt.
In Engeland zijn nog meer dan
20 hoofdwegen door sneeuw en
ijs geblokkeerd. Bij Riccarton.
moest met dynamiet een sneeuw
massa opgeruimd worden die een
spoorlijn van Londen naar Edin
burgh versperde. Uit hefschroef-
vliegtuigen is veevoeder uitge
worpen voor geïsoleerde kudden.
Grote overstromingen hebben
het leven gevergd van tenminste
dertig inwoners van het Noord-
Marokkaanse Rharb-dal, terwijl
meer dan dertigduizend inwoners
van dit gebied dakloos zijn ge
worden.
Tweeduizend daklozen hebben
zich voorlopig op hoog gelegen
grond in veiligheid gesteld.
„Voorlopig", daar het snel was
sende water van de rivier de
Seboe thans een reusachtige
binnenzee in het overstroomde
gebied aan het vormen is.
Men schat dat tweederde ge
deelte van het vee in het Rharb-
dal is verdronken. Duizenden
slangen en schorpioenen zijn uit
het omringende heuvelgebied in
het dal aangespoeld.
Er is zeer grote schade aange
richt aan gewassen in het Rharb-
dal, waar zich ook de voornaam
ste Marokkaanse aanplantingen
van citroen- en sinaasappel
bomen bevinden.
In het landbouwgebied ron
dom Sidi Slimane zijn vele kin
deren en oude mensen verdron
ken, evenals in de streek van de
oliestad Siki Kaeem.
De verbindingen tussen Tan-
ger en de rest van Marokko zijn
vrijwel verbroken.
Woensdagmorgen vroeg heeft
cle New Yorkse brandweer een
zware strijd geleverd in liet Em
pire State Building, met zijn 102
verdiepingen het iioogste ge
bouw ter wereld, waar om zeven
uur plaatselijke tijd op de 83e
verdieping brand was gemeld.
Korte tijd later werden ook vlam
men waargenomen op de 24e,
25e, 64e, 65e, 67e en 68e verdie
ping.
Na een urenlange strijd wisten
de brandweerlieden, die met
zware rook te kampen hadden,
het vuur meestér te worden,
echter niet voordat het gehele
gebouw was geëvacueerd. In
verband met het vroege uur, was
het personeel der meeste in het
gebouw gevestigde kantoren nog
niet aanwezig', zodat de ontrui
ming beperkt kon blijven tot
schoonmaakpersoneel en de me
dewerkers van radio- en televi
siemaatschappijen, die vanuit het
Empire State Building uitzendin
gen verzorgen. De N. B. C. moest
haar radioprogramma's voor
veertig minuten onderbreken,
tei'wijl Columbia een andere TV-
zender moest inschakelen.
Vermoedelijk is de oorzaak van
de brand in kortsluiting in de
elektrische leidingen gelegen.
Volgens latere berichten was
het vuur ontstaan in het isola
tiemateriaal. der elektrische lei
dingen en bleef het beperkt tot
een buizennet dat door het ge
hele gebouw loopt.
De 60.000 man kantoorperso
neel, die in het Empire State
Building werken, konden nor
maal hun arbeid beginnen.
Bij de brand hebben zich geen
persoonlijke ongelukken voorge
daan.
Dinsdagavond is in de Ghanese
hoofdstad Accra een bom gegooid
tussen een menigte, die zich ver
spreidde na afloop van een mas
sabijeenkomst die door president
Kwame Nkroemah werd bijge
woond. Dit is door het Ghanese
ministerie van Binnenlandse Za
ken bekendgemaakt. De officiële
verklaring zegt. dat „een aantal
mensen" is gewond en naar zie
kenhuizen is overgebracht.
