\)Mt (U \jc&uw Ervaren oj onervaren kuióvrouw cTï[enu van de week wjaarskaarton DE JAARWISSELING, BINNEN EN BUITEN Leven we om te eten RADIO de BUCK Daar komme de nozems, daar komme ICEMBER 1962 ZATERDAG 29 DECEMBER 1962 DE VRIJE ZEEUW Pagina 5 WISS 5AP.E b «HET BOSJE» iumeerd ijsfeest AN AKEN JKT U ER OM IDAAG BROOD HALEN WAAR- UW GEZIN ZO ENOMEN IS DT'S BROOD S IM DE PROEF J BLIJFT ER BI BROOD BLIJFT JGER MALS .gt ons gesneden id in plastic zak iaktLekkerrrr I idi's Bakkerij j3ij moeder thuis wat deden wij dit jaar f en buitenshuis dokter onderweg fotoalbumjurk:' OOK ZULKE BESTE VOORNEMENS VOOR 1963 oude kookboeken en moderne voedingsleer verschillen veel ze an opvoedingsfouten uit de kleuterperiode Ontstellend gebrek aan toezicht Halve antwoorden Wie weet er wat Niet in een trommel Ervaring moet spreken T&L.2284 Henhuis. seert hedenavond t Bosje. Prijsuitrei- uur. Verlichte baan. ORDSTR. 84-86 IEL. 01150 2573 TERNEUZEN kaartjes met enve- 't., 5 ct. enz. :nda's vanaf 75 ct. en Succesagenda's cheurkalenders :ende soorten 2 65. ;r nog keus. Elke dag •t onze voorraad. e week- en maand- ers. ii Agenda's Boek- en mtoorboekhandel -ouwerijstraat 2. JWEDIEPSTBAAT 1 UETJZEN Oudeja oiul nadert. Hei Is een gedtagkavond, die wij Nederlanders hij voorkeur in de intieme huiselijke kring vieren. Een avond met een bepaalde sfeer, die zich moei lijk laat beschrijven. Een sfeer die niet gemaakt wordt dooi de oliebollen of liet vuurwerk om twaalf uur 's naehts. Waar. door dan wel? Waarschijnlijk door het we ten dat we deze avond stil zullen staan bij het feit dat er weer een jaar voorbij is wat nooit meer terug komt. Dat de tijd razend snel voorbij vliegt en dat we moeten pro beren wat goeds an ons leven te maken omdat het de be doeling- niet kan zijn, dat men zich geen ogenblik reken schap geeft en maar dóórleeft. We gaan niet de hele avond sentimenteel zitten doen, dat is ook niet nodig. We maken liet gezellig, doen spelletjes en snoepen, kijken naar meer of minder geboeid televisie programma, maai- ontkomen er niet aan dat Oudejaars avond een avond is die anders is dan alle andere avonden. Welk mens onthoudt niet zijn leven lang hoe Oudejaarsavond bij hem thuis gevierd werd? Hoe moeder urenlang oliebollen stond te bakken met de keukendeur dicht en de ramen wijd open? En kwam ook niet elk jaar de sjoelbak op tafel? Of deden we niet een eenvoudig kaartspel? In ieder geval iets, waar we allemaal aart mee kunnen doen. En opa, die trakteerde op appel beignetsMoeder zette gezellig alles klaar, dan hoefde ze niet elke keer naar de keuken. Schalen met allerlei heerlijks, die zó maar de hele avond voor het grijpen stonden, 'n Mandje met noten, schaaltjes met zoutjes en heerlijk fruit stonden op het dressoir. Er was punch, de eigenlijke Oudejaarsavonddrank. Maar wie daar niet van hield, kreeg heerlijke bowl of warme chocolademelk. En de kleintjes? Soms hadden ze 's middags geslapen en mochten ze opblijven. Een ander jaar werden ze in bed gestopt en werd er met hun afgesproken dat ze om elf uur wakker ge maakt zouden worden om de jaarwisseling mee te maken. En dat gebeurde dan ook. Dan de klok van twaalf. We wensen elkaar spontaan veel geluk en voorspoed voor het komende jaar. Door onze gedachten flitsen de beelden van het voorbije, al het lief en leed van 1962. We nemen ons voor alles te doen wat we kunnen om anderen een genoegen te doen. Want als we ons inderdaad serieus be zinnen, komen we vaak tot de ontstellende ontdekking dat we maar bedroevend weinig voor anderen zijn geweest. Hoe vaak reageerden we niet onvriendelijk, waardoor een ander misschien lelijk in de put raakte. En hoe vaak hebben1 we niets gedaan, waar een heel klein beetje al van de allergrootste betekenis had kunnen zijn. Misschien hebben we niet getroost uit vrees dat de ander liet „gek" zou vinden en er iets achter zou zoeken wat er niet was. Hoe vaak? Zo kunnen we urenlang doorgaan en ons pijnlijk bewust wor den van onze tekortkomingen van dat éne jaar. Maar we leven nu eenmaal met en onder mensen. En als ieder voor zich nu maar probeert een zo goed mogelijk mens te zijn, dan is dat een opgaat waarvan de vervulling misschien moeilijk, maar niet onmogelijk zal zijn. Veel moeders en vrouwen zijn die avond met hun gedachten bij zonen en mannen die ergens ver weg zijn. Er zijn altijd veel mensen die de avond van de 31ste december niet kunnen vieren omdat ze die huiselijke kring,!het gezinsverband missen. Anderen niet -Óftidat ze „onderweg"' zijn. Hoe vieren zij Oudejaarsavond? We weten dat bijvoorbeeld aan boord van schepen gestreefd wordt naar sfeer en gezelligheid om te voorkomen dat de men sen gaan piekeren over thuis. Thuis, waar vanzeltsprekend juist op dit soort dagen op verat gelegen plaatsen de gedachten wil len uitgaan. Omdat niemand belang heeft bij piekeren, worden de zinnen verzet met wat onschuldig vermaak, zoals men dat ook gedaan zou hebben in dajiuiselijke kring. RingEen telefoon ratelt. Een gejaagde stem klinkt schor in de hoorn van het toestel. Of de dokter wel onmiddellijk wil komenDokter is al op weg. Inderhaast heeft hij zijn in strumententas gegrepen. De rustig zoemende motor van zijn auto overstemt zelfs het bronzen geluid van de klokken, die het uur verkondigen dat oud en nieuw jaar aan elkaar klinkt En wij? We happen in de vette, besuikerde oliebol, die moe der die middag had staan bakkentotdat ze ze zelf 's avonds niet meer lustte. En we denken er niet aan, dat er een doktei' is die bij een ernstige patiënt geroepen wordt, dat er achter die dokter een legertje verpleegsters staat in ziekenhuizen en sanatoria, die verlichting willen helpen brengen in het lijden, dat vele mensen hebben te doorstaan ook op deze oudejaars avond. En dan zijn er de buschauffeurs, de politiemannen, de men sen van telefoon en energiebedrijven. Mannen in roezige fa- brieksruimten, die werken, altijd maar werken, omdat het be drijf hun bedrijf zoals ze altijd trots zeggen een dienst is aan de gemeenschap, die geen uitstel duldt. Zij zullen klaar moeten blijven staan, zolang wij er zijn, die het de gewoonste zaak van de wereld vinden, dat we het knopje van ons licht om kunnen draaien op deze oudejaarsavond, dat we de melk kunnen warmen voor het kopje slemp dat bij deze oudejaars avond past, of de kraan kunnen openzetten voor het afwas- water aan het eind van do lange gezellige avond in de familie kring.' Zwijgen we dan nog maar over de andere vanzelfsprekende werkzaamheden, die deze avond doorgaan als op alle andere avonden en nachten. Over de nachtwakers die hun rondjes lopen door stilverlaten straten, over de soldaat die zijn wachtje klopt en de uren telt die hem van de aflossing scheiden, over de taxi chauffeur, die rekent dat er juist deze nacht waarschijnlijk iets extra's te verdienen valt, over de brandweerlieden in de grote steden, in het zware uniform wachtend tot de harde alarmschei hen niet zelden op zo'n oudejaarsavond tot hun plicht roept, over de mannen op zee en bij de radio, en over alle een zamen ter wereld, voor wie deze avond geen verstrooiing te vin den is en geen gezelligheid. Voor al die plichtsgetrouwen en eenzamen moge dit stukje geschreven zijn. Enveel heil en zegen! (Nadruk verboden.) BETTY TEELING. Heus, we zijn niet zo slecht als we eruit zien. We zijn helemaal niet zo zelfzuchtig, lamlendig en plagerig als dat dikwijls lijkt. Ergens in ons binnenste zit 'n heel goede kern. Dat is die hele kleine blanke pit in die grote en vreselijk ruwe holster, die er om heen zit. Want als we nooit het goede en het edele zouden willen nastreven, zouden we toch on mogelijk al die goede voornemens kunnen hebben!! Vooral bij het begin van het nieuwe jaar komen al onze betere gevoelens naar boven en zullen we ons leven eens grondig gaan veranderen. Na verloop van tijd is er van al die goede voornemens weliswaar niets meer te bespeu ren, maar ze zijn er dan toch maar geweest. Niet iedereen neemt dezelfde dingen op he! programma, dat komt omdat we allemaal weer andere fouten iiebben waaraan iets moet worden gedaan. Jullie willen liet ine zeker wel hespa ren om hier een opsomming te moeten geven van alle tekort komingen die er zoal zjjn. Trou wens het gaat er maar om je eigen fouten te weten en die hoeft een ander meestal niet voor je op te noemen! Ikzelf heb er drie grote en nog twee kleintjes, dat zijn er dus juist genoeg om vijf hele goede voornemens waard te zijn. Ais de klok straks z'n twaalf slagen heeft doen verklinken, ben ik een ander, een nieuw, een herboren mens. Dan zullen ze zeggen: „Die ken je ook niet meer terug, is die gewoon niet te geloven". Maar ik denk ook dat ze met Pasen wel weer zullen vinden dat Toontje even- onuitstaanbaar is als altijd. En anders merken ze dat wel weer tegen Pinksteren want tot de grote vakantienee daar nioet ik echt niet aan denken. TONY SPIJKERMAN. Eten... Hoe belangrijk eten is weten we allemaal wel. We eten voor de instandhouding van onszelf. We eten om de motor draaien de te houden en voor de vernieuwing en opbouw van de lichaams cellen. Eten maakt het ook mogelijk dat wij kunnen werken. Dooi de verbranding van ons voedsel komt er warmte vrij, die ons de nodige energie levert om te werken. Zo zouden we dus kunnen zeggen: „We eten om te leven en leven niet om te eten". Dit slaat dan een beetje op de smulpapen onder ons. Maar waarom zouden we eigenlijk niet zo plezierig mogelijk eten? Reeds in de oudheid wist men dat een smakelijk bereide maaltijd het eten tot een aangename bezigheid maakt. Hoc komen deze kinderen zo? Is het hun aanleg Of heb ben zij een .slecht voorbeeld van de ouders gehad? Dat js vaak geen van beide het geval. De meeste ontsporingen zijn terug te voeren tot opvoedings fouten en men moet dan mees tal teruggaan tot de kleuterja ren om het allereerste begin van de narigheid te ontdekken. Wanneer men daar eenmaal oog voor heeft gekregen, kan men overal om zich heen het ontstaan van de moeilijkheden, die zich later zullen voordoen, waarnemen. Al te toegeeflijk of al te ge makzuchtige ouders laten de allerkleinsten reeds zonder toe zicht „op straat spelen". En ge heel ongemerkt verliezen de ouders die wij hier op het oog hebben, steeds meer zeggen schap over hun kroost. De kinderen gaan zelf bepa len wanneer zij buiten zuilen spelen, zij gaan hun zin door drijven wanneer het om kle ding en schoeisel gaat, zij gaan 's avonds gewoon niet naar bed als iedereen het daarvoor al lang tijd vindt. Bij het ouder worden gaan zij dan bovendien nog beslissen wie hun vriendjes en vriendin netjes zullen zijn, gaan ze zelf uitmaken hoe ze hun vrije tijd zullen besteden. En zo komt dan geleidelijk aan men zou kunnen zeggen bijna ongemerkt het ogen blik dat de dertienjarige zoon of dochter aan de maaltijd mee deelt dat hij of zij „er 's avonds niet is". Probeert één van de ouders dan nog slapjes te informeren waarheen er dan wel gegaan wordt, dan komt er nog slechts een half antwoord uit de bus, waar niemand veel wijzer van word;. Vaak weten de jongelui zelf niet waar ze zo'n avond zullen belanden. Dat hangt er immers van af van wat Jopie voorstelt en wat Klaas of Gazien oppe ren en wat bij de anderen het meest in de smaak valt. Het gaat er immers om dat je eerst de deur maar uit bent. Eenmaal buiten zie jc dan wel eens of je linksom of rechtsaf zal gaan, of je je in een film achttien jaar kan versieren en of er gezellige lui in de naburige ijsteni. zijn. Zo komt de weg vrij voor al lerlei plezierige baldadigheden, hier ligt het begin van de veel besproken bandeloosheid. Jon gens, wat zullen we nu eens gaan doen? D'r is altijd wel iemand met een opwindend plannetje. Sommige jongens drinken al een pilsje, een meisje wat niet rookt telt niet mee, er vormen zich al stelletjes. De populari teit in de groep is een heel teer puntsteeds durft de één weer meer dan de ander. Totdat... DR. H. W. SCALONGNE. (Nadruk verboden.) De recepten Alleen zal men zich in de tijd dat de mensen nog rondliepen in dierenvellen en vlees boven een vuurtje roosterden, weinig om recepten bekommerd hebben. Dat is pas langzamerhand ge groeid. De dochters bereidden meestal de maaltijden zoals ze dat van hun moeders zagen en leerden. Bijzondere en speciale recepten werden in grovere kring monde ling aan elkaar doorgegeven. La ter werden de recepten opge schreven en zo ontstonden dan in de loop der tijd de kookboe ken. Kookboeken die de tijd weerspiegelen waarin ze geschre ven zijn. Heel veel van die boe ken zijn echter verloren gegaan. Kunt u nog oude exemplaren te pakken krijgen, blader er eens in. Het is werkelijk een genoe gen. We zien aan de ontwikkeling van. de recepten de afspiegeling van voedingsgewoonten. Opval lend is, dat de recepten geleide lijk aan nauwkeuriger worden aangegeven. Tot we aanlanden bij cle moderne kookboeken, die voor ons het toppunt zijn van kookkunst en verantwoorde voe dingsleer. Hoe zullen veel later onze achter, achter kleinkinde ren de kookboeken van onze tijd weer bekijken? Een Latijns kookboek Wij weten dat er in Engeland twee dames een oud latijns kook boek opnieuw hebben uitgege ven. met op de éne bladzijde de oorspronkelijke teksten en op de andere bladzijde een Engelse be werking. Het schijnt dat de da mes alle recepten hebben gepro beerd... De schrijver van dit oude boek, „The Roman Cookery Book", was Apicius 25 na Chr.). De dames die het vertaal den. waren Barbara Flower en Elisabeth Rosenbaum. Dit alles js wel heel erg oud. En nemen we een geweldige sprong door de eeuwen dan be kijken we eens een oud Neder lands kookboekje uit 1668, nl. „De verstandige Koek". Het is interessant om de oude recepten te bestuderen en wat hierbij op valt is, dat onze voorouders zeer machtige en stevige maaltijden verorberden. In 1801 kwam „Aaltje, de vol maakte en zuinige keukenmeid". Een boekje waarbij nog heel wat te raden overbleef. Met hoeveel heden en kooktijden namen de schrijfsters van vroeger het niet zo nauw. Wat heeft het lichaam nodig Pas in het midden van de vori ge eeuw is door Justus von Lie- big de grondslag voor de voe dingsleer gelegd. Deze leer, we kunnen zeggen wetenschap, stelt zich de taak vast te stellen, waar aan de voeding voor de mens moet voldoen. Men heeft de hoe veelheid calorieën, die de totale daghocveelheid voedsel van de mens moet vertegenwoordigen, bepaald. Evenals de calorische waarde van levensmiddelen. Het is voor de huisvrouw van heden dus niet alleen meer belangrijk een lekkersmakende maaltijd op tafel te brengen, maar een nood zaak op een verantwoorde sa menstelling hiervan te letten. De kennis en vaardigheid van de huisvrouw spelen dus een heel belangrijke rol bij onze voe ding. Maar veel goede en moder ne kookboeken kunnen haar hel pen. En dan niet to vergeten alle lectuur die gewijd is aan do diëetvoeding. Heeft u er plezier in en ziet u niet zo gauw tegen wat meer moeite en afwas op. dan kunt u voor uw huisgenoten die op diëet leven, met behulp van die boeken, heel gevarieerde en smakelijke gerechten klaar maken. U zult vast dankbaarheid oogsten, want zoutloos of suiker vrij eten is, vooral in het begin, wel eens een beetje moeilijk. Het fornuis kwam Maar niet alleen de manier van voedsel bereiden veranderde. Ook de middelen ie ons ten dien ste staan zijn wel „iets" verbe terd, als we ze vergelijken met die van onze voorouders. Voordat men begon te koken op een vuur van turf of hout, ge bruikte men primitieve aspotten. Daarna kwamen (grote verbete ring) de kolenfornuizen, die onze grootmoeders ook nog gebruik ten. De periode van steeds snel ler toenemende ontwikkeling die daarop volgde, bracht ons ach tereenvolgens het koken op pe troleum, gas en daarnaast elek triciteit. Tegenwoordig grilleren we kip aan het draaiende spit. Of we roosteren tijdens een „barbecue", een tuinfeest, naar Amerikaans voorbeeld, het vlees In de open lucht. Zou de mens, door de eeuwen heen, misschien het minst ven anderd zijn? (Nadruk verboden.) BETTY TEELING. TIPS U KUNT NIET ALLES WETEN I Wees vorzichtig met uw vuur werk op Oudejaarsavond! Koop het niet in een zaak die anders geen vuurwerk levert, let op dat u het veilige Ne derlandse fabrikaat krijgt met de bijbehorende gebruiksaan wijzing en volgt stipt de ge geven voorschriften op bij het afsteken. Houdt de kinderen daarbij binnen achter de ramen. De meeste ongelukken komen hoofdzakelijk door on voorzichtigheid. EN WAT BENT UP Allo feestdagen zijn weer ach ter de rug en de tijd is nu geko men het weer eens wat kalmer aan te doen en uit onze goedko pere wintergerechten een keus te maken. De koolsoorten, biet jes en knolraap zijn dikwijls niet zo geliefd, maar wanneer we ze eens op een andere wijze klaar maken, b.v. door groene of witte kool in wat boter (eventueel met wat kerry) te smoren en knol raap met een lekker kaasragoüt- je op te dienen, zullen ze zeker in cle smaak vallen. ZONDAG: Welsh rarebit, run derrollade, spruitjes, aardap pelen, vruchtencompöte met koffieroom. MAANDAGHachee, slaatje van biet, witlof en appel, rijst, stoofperen met vanillevlia. DINSDAG: Hete bliksem met spek, yoghurt met geraspte appel. WOENSDAG: Groentesoep, sa- voiekool met gebakken kaas- plak, aardappelpuree. DONDERDAG: Gehakt, bietjes, aardappelen, griesmeelvla. VRIJDAG: Prei met hardge kookte eieren en kerrysaus, aardappelen 61 gebakken visfilet, witiofsla, aardappel koekjes, broodschoteltje met chocoladesaus. ZATERDAGKnolraap met kaasragoüt, aardappelen, karnemelkgruwel. WELSH RAREBIT 4 sneetjes wit brood zonder korst, 75 gr geraspte kaas, 1 thee lepel mosterd, peper, 1j dl bier. Rooster de sneetjes wit brood. Verhit het bier en los hierin, op een zacht vlammetje, de kaas op. Voeg de mosterd toe. Verdeel de massa over de sneetjes geroos terd brood. Leg deze in een vuur vaste sbhotel. Strooi er iets pe per over. In een hete oven snel goudgeel laten worden. Heet ser veren. KNOLRAAP MET KAASRAGOUT Schil de knolraap en snijd de gaar in water met zout. Maak een dikke, gladde saus van melk, boter en bloem. Maak deze op smaak af met zout, noot en 220 gr in blokjes gesneden, belegen kaas. Leg de knolraap laag om laag met de ragoüt :n een vuur vaste schotel. Strooi er wat pa neermeel met geraspte kaas over, leg er een paar klontjes boter op en geef het gerecht an een vrij hete oven snel oen goudbruin korstje. KARNEMELKGRUWEL 1 liter karnemelk, 50 gr rozij nen, 2 beschuiten, basterdsuiker, schijfjes citroen. Zet dc karne melk een paar uur koud weg met de rozijnen en de citroenschijf jes. Dien daarna op met de fijn gemaakte beschuiten en de sui ker. „M n moeder kan zo heerlijk grauwe erwten met spek klaar maken"... Deze woorden van haar echtgenoot speelden nog door het hoofd van het piepjon ge, pasgetrouwde vrouwtje, toen ze, vlug uit kantoor vandaan, even naar de kruidenier ging. De grauwe erwtjes werden ge kocht, thuis gauw afgewassen en opgezet. Maar het eten was geen succes en het jonge vrouwtje voelde het als een nederlaag... Had de kruidenier haar maar verteld, dat ze de erwten eerst in de week moest zetten, dan had zij ze de volgende dag kunnen eten en was het maal zeker wel smakelijk en gezellig geworden. Do ervaren huisvrouw eet grauwe erwtjes om eens een ge makkelijke dag te hebben wat het koken betreft, omdat er die dag andere, dringender dingen op het programma staan. De vrije zaterdag of de drukke was dag eisen wel eens een eenvou- tijdige maaltijd. En moet er eens moeder ook wel eens in de provi siekast duiken. Door de gemakkelijke bewaar- baarheid van peulvruchten kun nen we zorgen van enige soorten erwten of bonen een paar kg in voorraad te hebben. Als we ze maar op een koele, droge en don kere plaats bewaren, en niet in een gesloten trommel. Door hun hoog eiwitgehalte zijn ze een uit stekend voedingsmiddel. Peul vruchten kunnen ook zonder be zwaar vooruit gekookt worden, want ze behouden hun voedings waarde ten volle. De huisvrouw die op een goede samenstelling van dc maaltijd let. combineert peulvruchten met melk, yoghurt of karnemelk, groenten of vruchten en weinig vet of boter, eventueel wat vlees. Vlees is in een peulvruchten maaltijd niet noodzakelijk. Aard appelen kunnen ook achterwege gelaten worden, hoewel men ze natuurlijk zonder bezwaar ge fuiken kan. Wanneer de peulvruchten vóór het koken geweekt worden en ze zijn goed van kwaliteit, dan zijn s„, oen japon sen.aM voor eon SXTJgf «J&, «j onverwacht feestje, dan moet honen on in het weekwater. dan gaan er geen kostbare vitaminen' verloren. Vanzelfsprekend heb ben we ze eerst goed gewassen. Hier in Nederland verbouwt men goede kwaliteiten. Veel neer» slag en onoordeelkundig bewa ren kunnen natuurlijk een nade lige invloed hebben. Maar de huisvrouw weet: door ervaring wel welke kwaliteit ze moet ko pen en welk soort haar en haar gezin het best bevalt. Ze beoor deelt de peulvruchten dan ook meestal naar ervaring „in de kook", want het kwaliteitsver schil, wat zo ogenschijnlijk nicl of nauwelijks is waar te nemen, komt bij het koken wel degelijk naar voren. En dit moet het jonge vrouw, tje natuurlijk allemaal nog leren. Maar de praktijk is de beste leer. meester, dus zullen wc er het beste maar van hopen. Een kook cursus vóór het huwelijk was misschien ook niet te versmaden geweest. En niet alleen de fijne keuken dan. Maar och, misschien weet dit onervaren huisvrouwtje weev dat peulvruchten de zaden van vlinderbloemige planten zijn. Dat de bloempjes meestal wit zijn en dat de bloemen van kapucijners en bonen ook wel paars, violet of roseachtig zijn. En dit is ook in teressant om te weten. BETTY TEELING. (Nadruk verboden.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 7