Eén dode bij vliegtuigongeluk op
Zestienhoven
Vrede" in de schaduw der
raketten
Het weer
De koude in Europa
Weer moeilijkheden
in Kongo
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en
■TTANIJ^
7ATERDAG 20 DECEMBER 1062
19e Jaargang Nr 5798
,Carvair over de kop geslagen
14 passagiers o.iv. Nederlanders
ongedeerd
NTEUWJ AARSRECEPTIE
VAN DE KONINGIN
IN AMSTERDAM
GAAT NIET DOOR
Radio De Koek
AMERTKAANS-
EUROPESE
SAMENWERKING
BIJ PROEVEN MET
AARDSATELLIETEN?
Is nu Rusland achterop?
BANANEN
Elke maand een
atoomduikboot
ZWARE SNEKUWVAT
IN DE ALPEN
ARRESTATIE IN SPANJE
PERZISCHE
STRAALJAGERS
VOOR KONGO
Hoofdkwartier Katangaanse gendarmerie
bezet
PROCES IN
ZUID-SLAVIE
VERLAGINGEN VAN
VERMAKELIJKHEIDS
BELASTING
Frankaiine bij abonnement: Temeuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie, adres; Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswaï
Telefoon 01150 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6.— oer kwartaal: per
maand f 2,wr week 48 et. Losse nrs 0 et.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Tern puren
Advertentienrits oer mm 16 et: minimum per
advertentie f2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties): 5 regels f 1,10. Tedere revel meer
22 et. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 rnrr
Voor het maandagnummer: zaterdags 16 uur.
Het verongelukte toestel, de
„Pont l'Erope" is een „Carvair",
een voor het vervoer van passa
giers en auto's omgebouwde
DC-4.
De „Carvair" vloog tegen de
z.g. bovendijk, die de landings
baan in het noordoosten scheidt
van het polderlandschap. Op die
plaats zal t.z.t. de baan worden
verlengd.
Op Zestienhoven is even vóór
twaalf uur een vliegtuig van de
Channel Air Bridge, die zoals
bekend deel uitmaakt van de
British United Air Ferries, bij
de landing over de kop geslagen,
waarbij de piloot, John Tootill,
beklemd raakte in de zwaar be
schadigde cockpit en om het
leven kwam. De stewardess,
Katy Wood, werd met lichte ver
wondingen aan het hoofd naar
een ziekenhuis gebracht, evenals
de boordwerktuigkundige, de
lieer Barton; beiden werden na
te zijn behandeld uit het zieken
huis ontslagen.
De veertien passagiers werden
geen van allen ernstig gewond;
/.Ij werden in het restaurant op
h'*t vliegveld behandeld. Een
van lien zou een slioek hebben
gekregen.
De gevolgen waren direct ern
stig: een lichtmast knapte af en
het toestel ging schuin enkele
keren over dé kop, waarbij het
een vleugel en een motor verloor.
Tenslotte belandde het op de
bovenzijde in de dikke laag
sneeuw, die
baan lag.
naast de landings-
De Nieuwjaarsreceptie die H. M.
de Koningin ieder jaar geeft voor
het corps diplomatique in het
paleis op de Dam in Amsterdam,
val dit jaar niet doorgaan in ver
band met de herstelwerkzaam
heden van het paleis.
Dit heeft de Rijksvoorlichtings
dienst vrijdagavond in antwoord
op vragen meegedeeld.
De diners voor het corps diplo
matique in Huis ten Bosch in
Den Haag zullen niet doorgaan
in verband met het overlijden
van Koningin Wilhelmina.
De Koningin is voornemens de
leden van het corps diplomatique
in de loop van het volgende jaar
te ontvangen.
Vermoedelijk is het aan de
sneeuw te danken dat de uitstro
mende benzine geen vlam vatte
en dus geen brand uitbrak. De
passagiers er waren er 12
konden zelf het toestel via een
noodluik verlaten. Dat deden
ook de stewardess en de boord
werktuigkundige.
HULP.
Onmiddellijk na het ongeluk
kwam van alle kanten hulp toe
snellen. Op de verkeerstoren zag
men de catastrophe aankomen
en de sirenes loeiden al toen het
vliegtuig nog lag te tollen. De
vliegveldbrandweer kreeg assis
tentie van de gemeentelijke
dienst, die twee wagens met o.a.
schuim, en poederblusappara-
tuur naar de luchthaven stuurde.
Een nog onbekende jongen,
die vlak bij de plaats van het
ongeval woont, was als eerste bij
het toestel. Hij hielp de passa
giers, onder wie vrouwen en kin
deren, het vliegtuig te verlaten.
De passagiers en de beide licht
gewonde bemanningsleden wer
den voorlopig ondergebracht in
het restaurant.
De cockpit van het toestel is
zwaar beschadigd. Het duurde
meer dan een uur voor takelwa
gens haar uit elkaar hadden ge
trokken.
Direct na het ongeluk werd
het vliegveld afgesloten voor
andere reizigers en de pers. Door
persoonlijke bemiddeling van
burgemeester mr. G. E. van Wal-
sum, die evenals de substituut-
officier van Justitie miJ. M.
van Leeuwen naar ai? luchthaven
kwam. kreeg de pers later ge
legenheid tot een onderhoud met
luchthavenmeester A. D. F. van
der Hoek.
Er was lot dusverre op Zes
tienhoven, dat zoals bekend in
1957 werd geopend, nog geen
vliegtuigongeluk gebeurd.
Omtrent de ooizaak van het
ongeluk is nog niets met zeker
heid bekend. Het is echter moge
lijk, dat de piloot door de sneeuw
het hoogteverschil tussen de dijk
die aan het begin van de start
baan ligt en de startbaan zelf
niet goed heeft gezien en daar
door te laag is binnengekomen.
toestel is geplaatst en de neus
openklapbaar is gemaakt, waar
door de auto's zonder meer naar
binnen kunnen rijden. Elk toestel
kan 5 tot 6 kleinere tot middel
grote auto's en 22 passagiers
vervoeren.
De British United Air Ferries
voert met de „Carvairs" regel
matige, dagelijkse diensten uit j
tussen het vliegveld Southend op
de Engelse oostkust en het con
tinent. In het luchtnet zijn o.a.
Rotterdam, Oostende, Bazel, Ge-
nève en Straatsburg. Het eerste
Carvair-toestel landde op 1 maart
j.l. op het vliegveld Rotterdam;
daarvóór werd de dienst onder
houden met de kleinere Bristol
Freighters, die dezelfde neus-
constructie hadden. De ervarin
gen met de Carvairs, gebouwd
bij de Britse Aviation Traders
(engineering) Ltd, waren zeer
gunstig. British United Air Fer
ries had dan ook tien toestellen
van dit type besteld. De toestel
len vliegen met een snelheid van
circa 200 mijl per uur.
De passagiers van het vlieg
tuig zijn inmiddels hun weegs
gegaan. Na de crash bleek de
deur van de passagiersruimte
nog open te kunnen. Geholpen
door de stewardess zijn de pas
sagiers toen via een ijlings aan
gedragen laddertje naar buiten
geklommen. Zij werden voor
lopig ondergebracht in het res
taurant bij de douanezaal, waar
zij medisch werden onderzocht.
Nadat de formaliteiten vervuld
waren en de bagage was aange
reikt, konden de passagiers ver
trekken.
In het vliegtuig bevonden zich
drie auto's, die waarschijnlijk
wel flink beschadigd zullen zijn.
De eigenaars daarvan hebben
van de luchtvaartmaatschappij
andere auto's in bruikleen ont
vangen.
Noordstraat 102 - Telefoon 8126
Temeuzen
Het Britse tijdschrift voor de
luchtvaart ..Flight" meldt dat de
Verenigde Staten overwegen met
Europese landen samen te wer
ken bij proefnemingen met
kunstmatige aardsatellieten,
waarbij van Amerikaanse raket
ten gebruik zou worden ge
maakt
Het initiatief hiertoe gaat uit
van de Nasa, de Amerikaanse
organisatie voor de lucht, en
ruimtevaart, die samen zou wil
len werken met overeenkomstige
Europese organisaties. Dit zou
in hoofdzaak op basis van de
drie volgende beginselen moeten
geschieden
1De proefnemingen zouden uit
sluitend moeten dienen ter
bevordering van burgerlijke
doeleinden,
2) De proeven moeten voor alle
betrokken partijen van belang
zijn,
3) De Nasa wil ten deze te ma
ken hebben met groepen,
waarin een aantal landen is
vertegenwoordigd en niet met
op zichzelf staande landen.
Der traditie getrouw hebben de groten der aarde deze Kerstmis
aangegrepen om de wereld kond te doen hoe na hun de vrede aan
het hart ligt. Dat waren zeker geen gehuichelde boodschappen;
het is zeker niet om twijfel te wekken aan de goede wil, dat toch
geconstateerd kan worden dat de wereld tot op grote hoogte er
ook toe veroordeeld is in vrede te leven. Immers: bij de huidige
stand van kernzaken kan een kleine vechtpartij te makkelijk tot
een onoverzienbare ramp leiden. Het lied van de vrede wordt niet
alleen tegen een achtergrond van Kerstbomen gezongen, maar ook
in de schaduw van een woud van raketten.
Hoe onbehaaglijk ook die toe
stand is waarbij de angst mede
tot goede wil dwingt: er is in de
loop van enige jaren in dit op
zicht veel veranderd. Zo'n drie
jaar geleden verklaarde presi
dent Eisenhowers minister van
Defensie MeElroy dat hij spoe
dig de Russische rakettenmacht
ongeveer drie maal zo sterk zag
worden als die van het Westen,
lees de Ver. Staten.
Die „missile gap" raketten-
achterstand was een der spo
ken die in de toen volgende
Amerikaanse verkiezingen een
grote rol speelden. Voor 1963
werd toen een verhouding U. S.
S. R.—V. S. t an 500 tegen 250
voorspeld ten aanzien van de
projectielen voor lange afstand.
Dat schrikbeeld heeft zich niet
verwezenlijkt. Niemand kan pre
cies nagaan hoe de nucleaire
macht aan beide zijden van het
ijzeren gordijn er precies uitziet,
men kan slechts een opgevoede
gissing maken door zoveel moge
lijk gegevens aan elkaar te pas
te treffen raketten kunnen wor
den vervangen.
DE „CARVAIR".
De „Carvair" is een type toe
stel, dat de aan de British United
Airways geliëerde British United
Air Ferries (ontstaan door fusie
tussen de Channel Air Bridge en
Silver City) heeft ontwikkeld
voor het gecombineerde vervoer
van passagiers, vracht en auto's.
Het zijn naar een idee van mr.
F. A. Laker omgebouwde DC-4-
toestellen. waarvan de oorspron
kelijke cockpit-ruimte op het
OOSTELIJKE WIND
De luchtdrukvelschillen in
onze omgeving zijn zeer klein
geworden zodat er weinig wind
is en tijdens opklaringen een
flinke temperatuurdaling op
treedt. Ondertussen voltrekken
zich in de algemene luchtdruk
verdeling geleidelijke verande
ringen die er toe leiden dat op-
""(TERDAG 29 DECEMBER
Breskens
Temeuzen
Hansweert
Walsoorden
ZONDAG 30 Dl
Breskens
Temeuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
3.13
3.48
4.28
4.38
n.m.
3.34
4.09
4.49
4.59
v.m.
3.49
4.24
5.04
5.14
n.m.
4.13
4.48
5.28
5.38
nieuw aanvoer van continentale
lucht plaats vindt.
Boven Scandinavië stijgt de
luchtdruk terwijl zich boven
Spanje en Frankrijk voortdu
rend luchtdrukdalingen voor
doen. Als gevolg hiervan draait
de wind naar het oosten en
neemt daarbij geleidelijk toe. In
verband hiermee moet gerekend
worden op strenger worden van
de vorst.
medegedeeld door het JC. N. M. I.,
geldig tot hedenavond.
Oostelijke wind
Hier en daar mist, overigens
opklaringen en op de meeste
plaatsen droog. Motige oostelijke
wind, in de ochtend strenge,
overigens matige vorst.
sen, zoals het Londense instituut
voor strategische studie heeft
gedaan. En dan blijkt dat de Ver.
Staten de rakettenachterstand
niet alleen hebben ingehaald,
maar dat het Kremlin zich nu
verschrikt ziet door dat spook.
Hoe precies de cijfers voor de
Russen liggen, weet dus nie
mand, maar zeker is wel dat
Chroesjtsjov tenminste enigszins
overdreef toen hij dit jaar ver
klaarde dat de raketten uit de
fabrieken kwamen als worstjes
uit de machine. Honderden in
tercontinentale raketten heeft hij
niet. Washington stelt het aan
tal op een vijftig, het Britse in
stituut op een 73. Vandaag de
dag staan in en om de Ver. Sta
ten 106 Atlasraketten schiet-
klaar, al zijn dat door de omslag
bij het lanceren niet de ideale;
54 Titans en tien Minutemen,
Op de middelgrote afstand heeft
de Sowjet-Unie wel een voor
sprong volgend jaar. neemt men
aan: van zevenhonderd tegen
twee- tot driehonderd.
Bij de eskaders vliegtuigen die
kernwapens kunnen vervoeren,
is het Westelijk overwicht over
weldigend, maar dat is nu waar
schijnlijk meer om de Russen te
dwingen een duur luchtverdedi
gingsapparaat op te bouwen dan
uit hoop dat daarmee haast niet
En het treflendst is de achter
stand bij de korte-baanprojectie-
len vanuit duikboten geworden.
Twaalf kernduikboten met elk
zestien Polaris-raketten varen
voor de Ver. Staten, de Russen
hebben er voorzover bekend on
geveer evenveel, maar met de
Golem-raket die aanzienlijk kor
ter reikt. Bovendien bouwen de
Amerikanen elke maand een
nieuwe kernduikboot, de Russen
hooguit zes per jaar.
Het vermoeden is daarom dat
Chroesjtsjov zeker niet als
wel gesuggereerd alleen po
litieke oogmerken had bij het
plaatsen van raketten op Cuba:
het zou evenzeer zijn manier zijn
geweest om nu de gapende kloof
te overbruggen.
Hoe zijn de Amerikanen erin
geslaagd op korter termijn dan
vermoed hun achterstand in te
lopen? Dat was een kwestie
vooral van geld. Voor een af-
schietplaats van drie Thor-raket-
ten bedraagt de rekening tegen
tweehonderd miljoen gulden. lit
de Sowjet-Unie moeten de kos
ten ook ergens vandaan komen,
ten laste van het particuliere
verbruik of ten laste van de in
dustriële of burgerlijke investe
ringen, maar ook daar kan een
roebel maar één keer uitgegeven
worden. En hier gaat het ver
schil in welvaart een woord mee
spreken. Juist doordat Rusland
industrieel nog altijd aanzienlijk
minder ontwikkeld is dan de
Ver. Staten, zal de rode raketten-
achterstand definitief kunnen
zijn. Hetgeen _ou betekenen, dat
geen eerste klap der Russen in
staat is hen te vrijwaren van een
vernietigende vergelding.
Die overweging zou de Rus
sische premier moeten dwingen
tot matiging en moeten afhou
den van avonturen. Dat mag dan
zo zijn, maar het is de eigenschap
van wapens dat ze zo gemaakt
worden dat ze af kunnen gaan
en dat maakt het beeld van hef
steeds groeiende arsenaal toch
luguber. In de schaduw van de
raketten kan dar wel verplicht
vrede heersen, het is een vrede
uit angst en niet de Vrede die
eigenlijk in een Kerstboodschap
zou passen.
(Nadruk verboden.)
Een schilderachtig beeld uit
Mürren, kanton Bern, Zwit.r r-
land.
De leider van de verenigde so
cialistische partij van Catalonië,
Pedro Arriaea Marti, is in Bar
celona gearresteerd.
In een officiële bekendmaking
heet het. dat hij heimelijk de
Frans-Spaanse grens is overge
gaan voor ondergrondse activit-
teit.
MAANDAG 31 Dl" 'DMBER
v.m.
n.m.
Breskens
Temeuzen
Hansweert
Walsoorden
3.49
4.24
5.04
5.14
4.13
4.48
5.28
5.38
mi»"
ZON
op onder
MAAN
Op onder
29 8.49
30 8.49
31 8.49
16.36
16.37
16.38
10.37
11.13
11.43
19.30
20.45
22.03
Perzië heeft erin toegestemd de
strijdkrachten van de Ver. Naties
in Kongo vier straaljagers van
het type F-86 af te staan. Ook pi
loten en grondpersoneel zal Per
zië ter beschikking stellen in ant
woord op een „dringend beroep"
van secretaris-generaal Oe Thant
van de Ver. Naties.
Naar men meent, zijn er zeven
toestellen. Katanga zou over 20
vliegtuigen beschikken.
Vrijdag is in Ljubljana in
Zuid-SIavië een proces begonnen
tegen drie personen, die leiders
zouden zijn van een Sloweense
anti communistische organisatie.
Zij worden beschuldigd van
samenzwering tot liet omverwer
pen van het bewind met geweld.
Volgens de openbare aankla
ger heeft de groep revolvers, mu
nitie en propagandaschriften
ontvangen van uitgeweken Zuid-
slavische „oorlogsmisdadigers"
in West-Duitsland.
Troepen van de Verenigde Na
ties hebben zich een weg naar
het hoofdkwartier van de Ka
tangaanse gendarmerie in het
Karavia-district van Elisabeth-
stad gevochten en het gebouw
bezet, zo heeft het V. N.-hoofd-
kwartier in Kongo vrijdagavond
meegedeeld.
De troepen hadden Katangaan
se versperringen uit de weg ge
ruimd. In Albertstad, ten noorden
van de Katangaanse hoofdstad,
zijn ongeveer duizend Indonesi
sche parachutisten aangekomen rond de stad waren gelegerd.
die zich gereed maken om de
hoofdstad binnen te trekken. Het
burgerpersoneel van de Verenig
de Naties is opgedragen, Elisa-
bethstad te verlaten.
Het V. N.-opperbevel in Kongo
heeft tot deze actie bevolen nadat
er reeds gedurende vier dagen bij
tussenpozen was geschoten en
zich rond de Katangaanse hoofd
stad incidenten hadden afge
speeld.
De ongeregeldheden bereikten
in de nacht van donderdag op
vrijdag een hoogtepunt, toen
volgens V. N.-zegslieden Ka
tangaanse militairen het vuur
openden op V. N.-troepen die
Vrijdagmorgen vroeg gaven de
Katanganen zelfs mortiervuur
af.
Volgens V. N.-functionarissen
lijkt het er op, dat president
Tsjombe zijn troepen niel meer
in de hand heeft. Het Katan
gaanse staatshootd had do toe
zegging gedaan, dat het vuren
vrijdagmorgen om 6 uur plaatse
lijke tijd zou worden gestaakt,
maar dat is niet gebeurd.
Volgens sommige meldingen
zouden Tsjombe en zijn minis
ters de Katangaanse hoofdstad
verlaten hebben, maar de berich
ten hierover zijn nogal tegen
strijdig.
De gevechten in Katanga wor
den de hevigste genoemd sinds
december van het vorig jaar. In
Elisabethstad zelf was de toe
stand uiterst verward. Omstreeks
het middaguur kwam de stad
zonder elektriciteit en water te
zitten.
Men verwacht dat het in de
komende dagen in Frankrijk min
der kond zal worden. Volgens de
Franse inetenrlogische dienst zal
liet vandaag in liet gebied van
Parijs echter nog minstens tien
graden vriezen. In het zuiden van
Frankrijk zal liet gaan regenen
en in de bergachtige streken ver
wacht men sneeuw.
In de Westduitse stad Neuren
berg vroor het vrijdag 24 graden
en in Miinehen zakte liet kwik
tot 21 graden onder nul. Men
verwacht in West-Duitsland nog
geen zachter weer.
In Spanje heeft men wolven
neergeschoten die boeren aanvie
len. Drie mensen zijn door de kou
omgekomen. In het zuiden heeft
men te lijden van overstromingen
tengevolge van de ingezette dooi.
Drie mensen zijn hier verdron
ken.
Door het smelten van de
sneeuw en hevige regenval zijn
grote delen van Thossalie in
Griekenland overstroomd. Een
20.000 mensen zouden dakloos
zijn geworden.
Oostenrijk blijft in de greep
van de koude. Er doet zich daar
en vooral in de westelijke pro
vincies een merkwaardig ver
schijnsel voor. In de dalen is het
namelijk kouder dan in de ber
gen. Zo vroor het vrijdagmiddag
in het dal van Innsbruck 16 gra
den. In Hafelkar echter, dat op
een bergtop in de buurt ligt,
stond het kwik op 9 graden onder
nul. In het begin van de middag
vroor het in Innsbruck 27 gra
den. Het spoorwegverkeer in
Tyrol en de provincie Voralberg
heeft nog steeds vee] te lijden
van de sneeuw. De directie van
de Oostenrijkse spoorwegen heeft
een beroep gedaan op vrijwilli
gers om de door de sneeuw ge
blokkeerde spoorlijnen vrij te
maken.
Op de Rijn ondervond de
scheepvaart moeilijkheden door
het ijs. In de haven van Straats
burg hebben ijsbrekers een vaar
geul gemaakt voor de schepen die
in het ijs vastzitten.
Het drijfijs op de Rijn heeft
vrijdag de stad Wesel bij de Ne
derlandse grens bereikt. Men
heeft er ijsschotsen aangetroffen
van rond 50 vierkante meter.
De Rhone is op verschillende
plaatsen dichtgevroren.
Het dorp Bonneval ln de Al
pen is al 11 dagen van de buiten
wereld afgesloten. De bevolking
wordt per hef schroef vliegtuig
van levensmiddelen voorzien. Ook
skiërs zijn ingezet voor de levens-
midciclcnvoorziening. De koude
golf in Zwitserland heeft deze
week al 10 mensenlevens geëist.
Grote delen van Engeland en
Wales zijn met sneeuw bedekt.
Op Londen Airport is de toestand
weer normaal. Men heeft er de
hele dag sneeuw geruimd.
De Apenijnen zijn weer geteis
terd door sneeuwstormen. Te
Chieti in de Abruzzen zijn de pi
laren en het gewelf van een Ro
meinse tempel ingestort. Hier
door kwamen overblijfselen van
een aan Minerva gewijde tempel
vrij.
Troepen hongerige wolven zijn
uit hun schuilplaatsen in de be6
gen gekomen.
Bij ongelukken op gladde we
gen in Italië zijn zes mensen om
het leven gekomen.
Twee hef schroef vliegtuigen van
het Westduitse leger hebben le
vensmiddelen en post gebraeh'
naar het Oostfriese eiland Juist.
Schepen kunnen het niet berai
ken vanwege het ijs.
Op de valreep van het nieuwe
jaar is in een aantal gemeenten
besloten de vermakelijkheidsbe
lasting op bioscoopvoorstellingen
te verlagen.
In Axel is besloten tot vrijstel
ling van vermakelijkheidsbelas
ting voor bioscoopvoorstellingen
met „cultureel gekeurde" films.
Tot nu toe werd in Axel over
deze voorstellingen tien procent
vermakelijkheidsbelasting ge
heven. Voor gewone voorstellin
gen geldt een percentage var
twintig.
