De Sint als schijn
SPAANS TESTBEELD
Met Sint en Pieten door de Biesbos
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
Van gezellig avondje tot caricatuur
MEDISCHE
EN PSYCHOLOGISCHE
KANTTEKENINGEN
VOOR DE HUISKAMER
WATER, MODDER, RIET EN WIER,
WADEN, VAREN EN HELE EINDEN LOPEN
Saterdag I december 1962
De boom wordt hoe langer hoe dikker. Veel van onze groot
ouders en ouders vonden vroeger na 5 december een geschenk
in hun Sinterklaasklomp, nadat ze de avond tevoren dit nu uit
gerangeerde schoeisel hadden gevuld met hooi en wortels. De
Sinterklaasverrassing kon dus verpakt worden in een klomp.
Bij de moderne viering van het feest van de cadeauheilige ont
ruimen we praktisch de huiskamer om alles te kunnen uitstallen.
Niet alleen de kinderen stellen steeds meer hoge eisen aan ge
schenken, de ouders blijven daarbij niet achter. Wij zingen van
de Sint die iets in onze schoen moet doen, maar de meesten van
ons zouden raar staan te kijken wanneer we werkelijk maar iets
in onze schoen vonden. Mogelijk dat onze verloofden en vrouwen
nog verheerlijkt opzien, wanneer ze er briljanten of gouden sie
raden in vinden, maar daarmee houdt het dan ook op.
OP de moderne daken is de
huppelgeschiedenis van Sints
paard een moeilijk aanvaard
bare zaak geworden Het paard
raakt uit de tijd, het aantal
schoorstenen groeit evenmin
evenredig met het aantal ge
zinnen en de zak van Zwarte
Piet is als dreigende beloning
van bedreven kwaad ook al uit
de mode.
De evolutie van de moderne
kindervriend voltrekt zich op
een vreemde wijze. Dit blijkt
uit een aantal bijzondere ver
schijnselen. In de eerste plaats
is het aantal aktieve Sinter
klaasbelijders sterk afgeno
men. Het geloof in een goed
heiligman past niet meer in
onze tijd. Het js schadelijk voor
de juiste geestelijke ontwikke
ling van een kind, wanneer wij
trachten het geloof in vol
komen onbaatzuchtige heilig
heid en goedheid lang te pro-
long#ren. Deze tijd past ken
nelijk niet bij heiligheid noch
bij goedheid.
Spanje heeft als ver wegge-
legen afschrikwekkend oord
voor kinderen afgedaan. Drei
gen met meenemen naar Span
je is een goede aanmoediging
van de ondeugd.
NAAR DIS SCHIJN
HEILIGHEID.
ER. zijn meer van die Sint-
ontluisterende factoren op te
noemen. In de moderne op
voeding kennen wij geen af
stand meer tussen kerkelijke
hoogwaardigheidsbekleders en
doodgewone stervelingen. Het
echte Sinterklaasfeest is door
een schijnvertoning vervangen.
Hier is in de werkelijke zin van
het woord sprake van schijn
heiligheid.
Richten wij thans de blik op
de geschenken. Het zijn beslist
geen tekenen meer van goed
heid of genegenheid. Als uiting
van goedheid of genegenheid
doet men iets buitengewoons.
Welnu, een geschenk is niets
bijzonders meer. Kinderen aan
vaarden nieuwe fitesen. zoals
wij een sigaret aanpakken uit
buurmans pakje. Geven wij
moeder een Volkswagen om
boodschappen te doen, dan
trekt ze een gezicht alsof ze
een Mercedes had verwacht en
zo kunnen wij doorgaan. Het
cadeau is een vanzelfsprekend
onderdeel geworden van ons
welvaartspatroon.
Dit was voorheen anders in
het tijdperk van alle dagen
bruine bonen en 's zondags
erwtensoep. Wanneer er dan
een luxe voorwerp werd gelegd
temidden van alle soberheid,
dan waren onze voorouders be
reid daarvoor urenlang versjes
te zingen. Waarom zouden wij
dit nu nog doen? In de eerste
plaats zegt ons een geschenk
niets meer en vervolgens kun
nen wij het versjes-zingen
overlaten aan de radio of
grammofoon.
SUPERMARKT EN
RECLAME.
ALS gezinsfeest heeft Sin
terklaas zijn exclusiviteit ver
loren. De kinderen vieren het
eerst op school, de vaders op
zaak of kantoor, want dat hoort
tot een modern peroneelsbe-
leid, en de moeders op de vrou
wenverenigingen. Vervolgens
eisen de supermarkets en wa
renhuizen hun tol op. Bij elke
aankoop van een half pond
borstplaat grijnst ons een in
watten gehulde A.O.W.-figuur
aan, die als extra-reclame een
zakje pepernoten aanbiedt.
Wanneer ook het clubhuis, de
klaverjasbond en de Bescher
ming Bevolking hun dure Sin
terklaasplicht hebben vervuld,
gaan wij tenslotte thuis alles
nog eens overdoen. Waar is het
opwindende gebleven, het uit
zonderlijke en het geestdriftige
dat dit familiefeest moet ken
merken? Wij zullen ook dit
jaar langs de winkels zeulen en
er door het zakenleven van
overtuigd worden dat wij ten
minste een televisietoestel moe
ien kopen of een nieuw ameu
blement. Kunnen wij niet nog
een maand na 5 december aan
tonen dat het interieur van ons
huis door de goede Sint is om
getoverd in een moderne uit
stalkast, dan komt een aantal
kennissen uit protest ons niet
meer bezoeken. Misschien zijn
wij dan nog beste mensen,
maar wij kunnen niet meer
mee met onze tijd.
VERDRINKEND IN DE
WELVAART.
Het Sinterklaasfeest moet in
de eerste plaats voor de kinde
ren blijven. De viering hoort
boven alles in het gezin waar
een enkele oude bisschop de
plaats inneemt van al die bij-
9 Zorg ook voor chronische
zieken. Probeer vooral de
chronische zieken in de Sin
terklaasviering te betrekken.
Ook al zeggen zij geen be
langstelling voor enigerlei
festiviteit te hebben, tracht
hen desondanks duidelijk te
maken dat zij er ook bij ho
ren. Laat het feest niet onop
gemerkt aan hen voorbij
gaan, het zal bijdragen tot
hun genezing.
ling van lang riet. Daar staan
de woningen dikwijls vlak aan
het water en kan er netjes aan
een steiger worden aangelegd.
In zulke gevallen ziet men dui
delijk dat de bisschop over er
onder: Soms liggen de wonin
gen vlak hij het water. Dan
legt de vlet model aan. Maar
dat kan niet altijd
Boven: Daar glijdt de boot over
de Nieuwe Merwede. Rappe
handen aan de rtemen en een
vaardige hand aan het roer.
varen zeepieten beschikt. Na
een laatste ruk aan de riemen,
glijdt de boot naar de steiger.
De riemen gaan keurig omhoog
en een kleine Piet op de steven
zorgt voor het vastleggen van
de boot.
DE VERMOEIENDSTE DAG
We geloven echter graag wat
de Sint ons vertelt: „Hier heb
ik voor veertig gezinnen een
hele dag werk, samen met
zeven van mijn Pieten. Wilt u
geloven, dat het wel de ver
moeiendste dag van mijn ver
blijf hier in Nederland is? Tk
rijd liever een nachtje over de
daken, dat mat niet zo af 1"
Toch hebben we diep respect
voor de plichtsbetrachting van
dc goedheiligman. die in weer
wil van zijn bijzondere verge
vorderde leeftijd, dergelijke ver-
moeiende tochten onderneemt,
alleen om de 'kinderen in dit
meest woeste gebied van Ne
derland niet te vergeten.
(Nadruk verboden.1
Voor onze puzzleliefhe'obers hebben we hier een speciale Sint-Nicolaaspuzzel. Ook de goede Sint
gaat met zijn tijd mee en hij heeft zich een modern televisie-apparaat aangeschaft. Op een avond
zette de Goedheiligman zijn toestel aan enhij kreeg op het scherm een wel bijzonder merkwaar
dig „testbeeld". Vol verbazing keken Sint en Piet naar de beeldbuis, waar zij een testbeeld in kruis
woordpuzzelvorm zagen staan.
Wie helpt de Sint mee. deze puzzel op te lossen? Hieronder volgt de omschrijving. Veel succes!
Onder de goede oplossers van deze puzzle worden 3 boeken verloot. De oplossingen moeten uiterlijk
DINSDAGAVOND in ons bezit zijn en geadresseerd aan: Puzzleredactie De Vrije Zeeuw, Terneuzen.
10. terreinauto
13. Europeaan
16. make-up aanbrengen
IS. dringend verlegen om
21. jongensnaam
23. stad der oudheid
24. zahgnoot
23. leesteken
27. waterhoen
30. vagevuur
33. deel van het gelaat
35. selenium (afk.l
36. in memoriam fafk. i
38. rustig
40. zangstuk
42. aanw. voornaamwoord
43. karakter
45. min
47. boom
49. ik (Lat.)
52. bijwoord
55. ambtshalve (Lat. afk.)
Horizontaal:
41. adelijk heer
1. modern communicatiemiddel
44. op de wijze van
6. vogel
46. wintervoertuig
10. Indonesisch eiland
47. Engels telwoord
11. soort deurslot
48. groet
12. teken
50. reeds
14. landbouwwerktuig
51. bodem van een bo-
15. strafwerktuig
53. niet licht
17. voorzetsel
54. gewicht
19. en omgekeerd lafk.i
56. behoeftigheid
20. eikenschors
57. niet nat
22. knutselen
25. omroepvereniging
Verticaal
26. led-maat
1. woede
2S. koor
2. als volgt (afk.)
29. ofschoon 'Eng. verkorting)
3. mannetjesbij
31. pronk, sier
4. kleurstof
32. taalkundige opgave
5. Goedheiligman
34. ieder
6. officieel stuk
33. sportartikel
7. Europeaan
37. alpenweide
8. deel v. e. Franse ontkennin
39. vis
9. beest
9 Niet bang maken. Grijp het
Sinterklaasfeest niet aan om
uw kleuters bang te maken.
We moeten uit die wereld
zien te komen van de angst.
Met de overal rondwarende
haat, afgunst en wantrou
wen leidt dat tot nieuwe oor
logen, nieuwe onderdrukking,
nieuwe wreedheden. Sinter
klaas is alleen maar aardig
en Zwarte Piet ook.
9 Verpakte lekkernijen. Als er
dan toch gesnoept moet wor
den verdienen verpakte lek
kernijen de voorkeur. Dat
geldt al helemaal wanneer
het verrassingen voor bed
legerige patiënten betreft,
want bij hen moeten we de
hygiëne nog meer dan bij
gezonden hooghouden.
Dus geen losse chocoladelet
ters of aardigheidjes van
marsepein, die open en bloot
stof vergaren op de nacht
kastjes.
9 Te grote cadeaus. Laat U bij
de keuze van de Sinterklaas
cadeautjes voor uw kinderen
niet leiden door de zoge
naamde apeliefde. Beter is
het zich te richten op het wer
kelijke belang van het kind.
De houding tot uw kroost
dient voort te spruiten uit in
nigheid, samengaand met
verstandig inzicht.
Dr. AIFREDA BRIEDÉ.
OVER ONDIEPTEN
Op deze tocht hebben we
kunnen zien dat Sint Nicolaas
de man van eeuwige jeugd, ge
zondheid en vitaliteit mag
worden genoemd. Uiteraard
heeft hij met zijn veeljarige
ervaring geen moeilijkheden
met het navigeren in dit waar
labyrinth van watertjes, kreek
jes en wat al niet meer. Met
zijn vlet, een boot met weinig
diepgang, kan hij vrijwel over
al komen.
Het is eb geworden en het
water valt snel. „Deze kunnen
we nog wel namen!" bromt de
bisschop voor zich heen en hij
moedigt zijn knechten aan, nog
even snelheid te maken. Do Pie
ten hangen aan de riemen, dan
...even een zachte schok, het
schuren van zand langs de
bodem van de boot en keurig
glijdt de vlet over een ondiepte
heen. Keurig en goed getraind
houden de Pieten op het juiste
moment met roeien op en lich
ten zij de riemen boven water.
Nauwelijks is de vlet over de
ondiepte, of op het commando
van de Sint glijden de riemen
weer in het water en wordt er
weer aan getrokken.
Dat de Sint tot fantastische
prestaties in staat is hebben
we duidelijk kunnen zien.
Honderdduizenden schoentjes stonden in de looj>
der eeuwen klaar om de Sint-Nicolaasgaven
in ontvangst te nemen.
verdienende A.O.W.-trekkers.
Daar moeten wij de sfeer blij
ven scheppen van geheimzin
nigheid, die uitmondt in het
bewijzen van kleine attenties,
zo nu en dan afgewisseld door
een mooi geschenk als uitzon
dering. Als wij spotten met de
Sinterklaasviering zal deze on
dergaan in een welvaartsroes.
Reeds zijn de eerste tekenen
zichtbaar in de St. Nicolaas-
reclames. Daar wordt als mo
dern gezien het werken met
symbolen. Men plaatst ai'ee"
nog een staf in de étalage of
een bijgewerkte mijter in de
advertentie. Afbeeldingen van
Sint en Piet zijn aftands en de
schimmel is een voorwereldlijk
dier geworden.
Langzaam dalen wij af naar
een toestand van geschenken
kopen en uitdelen zonder meer.
Weten wij nog wel waarom
wij het doen? De welvaarts-
Sint. is tot een caricatuur ver
worden. Drs. MIERLO.
„SINTERKLAAS Kapoen
tje, gooi wat in mijn schoen
tje. gooi wat in mijn laarsje,
dank u Sinterklaasje!"
Hoeveel kinderen zingen dit
zeer oude Sint-Nicolaasbedel-
versje in deze tijd, wanneer
zij hun schoentjes bij de
haard plaatsen? Duizenden en
nog eens duizenden van onze
kleinen, doen dit omstreeks
eind november, begin decem-
bei en met een hart vol ver
wachting zingen zij hun lied
je. Dan gaan ze naar bed
endaar staan ze. de
schoentjes
Zo ging het door de eeuwen
heen. Jaar in jaar uit ston
den ze daar: de schoentjes
bij de haard, schoentjes vol
verwachting, schoentjes, die
hopelijk de volgende morgen
gevuld zouden worden weer
gevonden, gevuld met zoete
gaven, waarmee de goedhei-
iigman in deze tijd van het
jaai zo gul is.
WANNEER wij zo kijken naai
de schoentjes van onze jonge
spruiten, die daar zo verwacn-
tingsvol bij do haard zijn ge
plaatst, dan glijden onze gedach
ten ver weg, want we weten, dat
ook onze ouders dit deden in
hun tijd, en onze grootouders in
de vorige eeuw en zo zouden we
nog enige honderden jaren terug
kunnen gaan en we zien ze in
onze verbeelding, schoentjes uit
die vervlogen tijden, staande bij
de haard, de kachel, de schouw,
het open vuur, kortom schoen
tjes van die tijden in hun pas
send miljeu.
En wanneer we dan eens ver
der kijken, dan zien we. dat er
in diepste wezen een zeer grote
gelijkernis is met het heden. Et-
zijn slechts wat betrekkelijk on
belangrijke uiterlijke verschil
len, zowel wat de schoentjes als
de haarden betreft. Want vanaf
het moment, dat de mens tot
het inzicht kwam dat het lopen
(Van onze speciale medewerker.)
Een koude, gure wind blaast over het water van de Ainer, wan
neer wij het dorpje Drimmelen, aan de rand van de Biesbos, ver
laten. Het is wat heiig en langzaam glijdt de roeiboot (vlet), be
mand met Sint Nicolaas en zeven van zijn Pieten, in dit geval
zogenaamde zeepieten, over het water. In deze tijd van het jaar is
het 'hier stil, heel stil. We horen niets anders dan liet kabbelen
van de golven tegen de boot en het gepiep van de riemen in de
dollen. Als ervaren waterrotten trekken de Pieten aan de riemen,
terwijl de Sint het roer houdt. Het is merkwaardig, maar in dit
verlaten oergebied. met zijn verraderlijke ondiepten, een water
vlakte zonder betonning, weet de goedheiligman, zo uit Spanje
gekomen, heel goed de weg.
Vanaf de Amer gaan we de Nieuwe Merwede op, om vandaar
door te dringen in de jungle, het oerwoud van de Biesbos, waar
zo'n veertig gezinnen wonen, veelal ver van de buitenwereld, ge
ïsoleerd en verlaten. Maar hier wonen ook kinderen en dat vindt
ue Sint zo belangijk. Hoe moeilijk en tijdrovend het werken hier
ook mag zijn, de Sint weet wat er van hem wordt verwacht. Ook
hier moet hij komen rond zijn verjaardag om vreugde te brengen
in de kinderharten.
OP EEN EILAND
Er zijn enkele gezinnen die
niet aan het water wonen, doch
midden op een eiland. Daar
legt de Sint aan. Een Piet op
de steven gooit het anker uit,
omdat de boot door de lage
waterstand niet aan de wal kan
komen. Sint rijst in al zijn
waardigheid overeind, grijpt
een paar lieslaarzen en trekt
die aan. Twee Pieten volgen
zijn voorbeeld. Zij nemen samen
de zak en volgen de Sint, die
onvervaard overboord springt.
Wadend door water en modder
bereiken ze de oever. Daar wor
stelen ze zich door het riet en
maken dan nog een fikse wan
deling van een kwartier, om op
de boerderij de geschenken te
kunnen overhandigen. Voor het
gemak dragen de Pieten om
beurt de zware zak.
Op andere plaatsen vaart de
boot met de Sint door nauwe
ondiepe kreken vol wier, als
het ware onder een overkoepe-
op de blote voet zekere nadelen
inhield en dat men er verstan
diger aan deed die kwetsbare
voetzool op de een of andere
manier te beschermen, werd de
schoen geboren, die in diepste
wezen bescherming van de
voet steeds gelijk bleef.
HET BEGIN VAN DE
SCHOENENMODE
OH ZEKER, dc mode heeft
door de eeuwen heen het uiter
lijk van de schoen sterk be--
invloed. Wanneer de schoen het
stadium van de sandaal is ont
groeid, begint de mode.
In do vroege middeleeuwen
had men schoenen of laarzen
uit verschillende materialen, die
zich bij de vorm van de voet ge
heel aansloten. In de loop van
de 13de eeuw werden de vormen
iets puntiger, om in de 14e eeuw
nog toe te nemen. We zien dan
puntige schoenen van over het
algemeen zeer soepel materiaal,
dat zich naar de voet vormt,
waarbij de schoen uit niet meer
bestaat dan een zool, met een
verhoogd hakstuk en waarvan
het voorste puntige deel een
lange lip over de wreef voert,
welke lip via banden met het
hakstuk is verbonden zie schoen
van 1250).
DE EERSTE VERSIERING
AAN het begin van de 17de
eeuw ontstaat er als het ware
een soort revolutie in de schoe
nenmode. We zien weer een
meer sierlijke schoenvorm en
daarboven meer versiering. De
schoen van 1600 toont dit duide
lijk. We gaan het tijdperk bin
nen van het décoratieve, sierlijke
en sterk modieuze. De schoen
van 1600 geeft hiervan een voor
beeld, doch dit is toch nog een
schoen die in een zeker opzicht
aan de oude vorm vasthoudt
wantdeze heeft nog geen
hak
Dc hak zien we zich ontwik
kelen in de 17e eeuw. terwijl de
versiering in onze ogen soms
overdreven vormen aanneemt.
Schoenen met strikken, fraai
gestyleerde lippen en rozetten
zijn schering en inslag in die tijd
evenals trouwens in de volgende
eeuw.
Het spel met de hak is in die
tijd begonnen en gaat nog steeds
voort, ook in onze tijd. We be
hoeven daarbij maar te denken
aan de vrij snelle wijzigingen in
hakvormen alleen al in onze
eeuw, vooral waar het gaat om
damesschoenen.
HET SPORTIEVE MODEL
DE heren- en jongensschoe
nen hebben veel van hun vroe
gere opschik verloren. Sinds de
vorige eeuw worden deze schoe
nen eenvoudiger en milder op
vallend, om tenslotte zeker
wat de jongensschoenen betreft
in onze tijd uit te monden in
soliede, sportieve modellen, waar
bij die met z.g. rubber profiel
zolen momenteel bij de jeugd
zeer in trek zijn.
(Nadruk verboden,)
