Waarom werd Moskou Napoleons
ondergang
ariv
FINLAND
an£«*
arilN
DE VRITE ZEEUW
RECHTSZAKEN
ca
DUIVENSPORT
Ui
ca
Woensdag 17 oktober 1902
Pagina 7
19 OKTOBER 1812 MIJLPAAL IN DE GESCHIEDENIS
Tegen vlammen, kon en honger was liet machtige keizerlijke leger niet bestand
TOCH STICHTTE NIET DE VERDEDIGEND GENERAAL,
MAAR ZIJN VIJAND DE BRAND
In de nacht van zondag 18 op maandag 19 oktober van het jaar 1812
trok het Napoleontische leger, weg uit Moskou. Dit gebeuren, nu 150 jaar
geleden, vormde een belangrijke mijlpaal in de historie, aangezien dit de
ondergang van de Grote Keizer inluidde.
Een oneindige stroom van niet minder dan honderdduizend soldaten
trok weg met hun buit. Het was beslist geen zegetocht. Ontmoedigd, ge
desillusioneerd en gedemoraliseerd, verkleumd van kou en ondervoed dooi
de honger, trok het overblijfsel van het eens zo machtige leger van de
onoverwinnelijke keizer weg uit een stad, die grotendeels niet meer was
dan een troosteloze puinhoop.
WAT WAS DE OORZAAK?
Men vraagt zich af, wat wel
de ooi-zaak geweest is van de
smadelijke nederlaag van een
veldheer die had bewezen zijn
vak uitstekend te verstaan, een
militair genie, de grootste van
zijn tijd. Er is geen grote veld
slag geleverd die duidelijk door
de keizer werd verloren. Maar
wat is het dan wei geweest?
Het antwoord op deze vraag
moet luiden: verslagen door voor
hem nieuwe vijanden Napoleon,
die op het slagveld een genie
was, die voortreffelijk met zijn
eenheden wist te manoeuvreren,
kwam in het wijde Russische land
te staan tegenover een taktiek,
die. in zijn ogen weinig militair
was, doch waarvoor hij tenslot
te het trotse hoofd moest buigen.
Zijn nieuwe vijanden waren:
1)
2)
3)
hijzonder lange aanvoerwe-
gen die onvoldoende be
schermd konden worden,
waardoor de tegenstander in
het achterland vrij spel had
en veel van de aangevoerde
goederen verloren gingen;
de taktiek van de ver
schroeide aarde, waardoor
zijn legers niet in staat wa
ren zichzelf van het nodige
ce voorzien;
de demoraliserende uitwer
king op zijn troepen van de
Hili^i^pken vijandige hou
ding van do bevolking, die
aan het front en in het ach
terland guermagroepen
vormde, die de keizerlijke
legers veel afbreuk deden;
4) het gebrek aan behoorlijke
winterkwartieren.
Daarbij kwam nog de onzeker
heid over de mogelijke aanvals-
kracht van het Russische leger
onder bevel van vorst Koetoe-
sow.
Do druppel die de emmer
deed overlopen
Napoleon zou waarschijnlijk
Moskou nóg niet verlaten heb
ben, ware het niet, dat een uit
gelezen eenheid van de keizer,
een leger van omstreeks 20.000
man dat onder leiding van Mu
lat. koning van Napels, even
buiten Moskou stellingen had in
genomen aan de rivier Tseherni-
sehny, door een plotselinge Rus
sische aanval op 18 oktober, be
hoorlijk werd gehavend en moest
terugtrekken.
Het was dit gebeuren, dat bij
de keizer de doorslag gaf. De
Russen waren dus nog tot een
offensief in staatEn dit deed
Napoleon besluiten tot de terug
tocht. In werkelijkheid was het
Russische leger niet zo sterk en
wanneer het tot een waarlijk
klassieke veldslag was gekomen,
zou de uitslag niet onzeker ge
weest zijn. Een dergelijke veld
slag werd door de Russische be
velhebber Koetoesow daarom
ook met zorg vermeden.
De voorgeschiedenis
Nadat Napoleon tot de Russi
sche veldtocht had besloten, ging
het hem zoals gewoonlijk voor
de wind. Zijn troepen rukten
vlot het wijde Rusland binnen.
De belangrijkste slag die ge
leverd werd. was wel de slag bij
Borodino, die plaatsvond op de
7de september van het jaar 1812.
Napoleon bedreigde de heilige
stad Moskou en de Russen meen
den, dat het nu tijd werd voor
een beslissing. Op die dag in
september stonden er niet min
der dan 127.800 Russen tegen
over 184.500 Fransen, klaar voor
een ontmoeting van slechts één
dag, doch die de geschiedenis zou
ingaan als de zwaarste en bloe
digste veldslag in de historie.
Er is zowel door de Russen als
door de Fransen op wel zo'n ver
beten wijze gevochten, dat erva
ren legeraanvoerders van beide
kanten meenden, dat dit zijn
weerga niet had. Met niets ont
ziende doodsverachting stormden
de soldaten, nu eens Fransen,
dan weer Russen op de vijand
jd- Tot het vallen der duisternis
bleef de strijd voortgaan en dank
zij zeer grote offers, behaalden
de F tansen een overwinning.
Deze victorie was echter een
Phyrrus-overwinning, aangezien
de keizer hier niet minder dan
bijna dertig procent van zijn
troepen verloor. Daar staat te
genover, dat de Russen om
streeks vijftig procent van hun
leger verloren.
De opgemaakte balans wees
uit, dat in deze afgrijselijke slag
van één dag niet minder dan
ruim 100.(100 mensen liet leven
verloren, een cijfer dat zelfs in
de moderne oorlogvoering zijn
weerga niet vindt.
Napoleon in Moskou
Na de slag bij Borodino lag
voor Napoleon de weg naar Mos
kou open. Het was echter een
weg die gemarkeerd werd door
as en puinhopen, hetgeen de
Fransen reeds een onrustig ge
voel gaf. Nergens vonden de in
dringers voedsel en steeds weer
werd hun achterhoede door de
Kozakken aangevallen. Zeven
dagen duurde de langzame op
mars naar de Russische hoofd
stad. Het was voor de verzwak
te en uitgeputte Franse troepen
een ware hel. Maarschalk Koe
toesow wist de Fransen steeds
de indruk te geven, als zou hij
elk ogenblik weer kunnen aan
vallen hetgeen een extra psy
chische druk met zich bracht.
Op 14 september trok het Rus
sische leger zich terug uit Mos
kou. Het ging via de Arbatstraat
en enige parallelstraten naar de
Jausabrug. Voorzover de bevol
king ertoe in staat was, verliet
zij de stad gelijk met de troepen.
Nauwelijks vertrokken de Rus
sen via de Jausabrug. of de
Franse cavallerie onder Murat
bereikte Moskou aan de andere
zijde.
Ook op hun heilige stad pasten
de Russen de taktiek van de ver
schroeide aarde toe. Overal werd
brand gesticht en gedurende zes
dagen en zes nachten brandde de
stad als een fakkel.
Niet Koetoesow, maar
zijn vijand
Deze brand, die uiteindelijk
een belangrijke bijdrage beteken
de tot de nederlaag van Napo
leon, was geen werk van de be
roemde Russische opperbevel
hebber Koetoesow. Het was het
werk van zijn grootste vijand de
graaf vorst Theodor Rostopt-
schin, militair gouverneur van
Moskou, die steeds een groot
voorstander was geweest om
Moskou tot de laatste druppel
bloed te verdedigen. Toen Koe
toesow de stad wilde prijsgeven,
om deze te behouden, ontstond
een hevige ruzie tussen beid
Russen, met als gevolg dat Ros-
toptsehin een groep mannen on
der bevel van commissaris Wo-
ronenko opdracht gaf dc belang
rijkste gebouwen in de stad. te
beginnen bij de Wijnhallen en
de winkels, in brand te steken
wanneer de Fransen binnen
trokken. De vorst had hierbij de
bedoeling Koetoesow op twee
manieren te raken, namelijk dooi
vernietiging in de stad en ten
tweede door Koetoesow de schuk,
ir. de schoenen te schuiven.
De resultaten waren verras
send. Koetoesow werd de grote
overwinnaar en kreeg alle eer
van „zijn" taktiek.
zenden soldaten deserteerden of
werden wegens ongehoorzaam
heid geëxecuteerd. De veiligheid
van de Franse troepen was zelfs
in Moskou ver te zoeken. De sol
daten gingen zich te buiten aan
alcohol en werden dan 's nachts
door kleine groepen Russische
partisanen overvallen en ge
dood. De kou kwam nader, de
soldaten hadden geen voedsel en
de paarden geen haver. Veel van
deze edele dieren werden daar
om geslacht en opgegeten.
De keizer zelf verbleef in de
resten van het Kremlin, het enige
geschikte onderkomen.
Toen de terugtocht een aan
vang nam, liet de veldheer een
groep van achtduizend man on
der bevel van maarschalk Mor
tier achter, die tot opdracht had
het Kremlin geheel op te blazen
en de vernieling van de stad te
voltooien. Deze wraak van een
machteloze verliezer heeft de
kansen niet kunnen keren. De
keizer had verloren en voorgoed;
met zijn macht was het gedaan.
Overal stonden de onderdrukte
volkeren op en schudden het
Franse juk af. Nog eenmaal,
voor slechts honderd dagen,
trachtte Napoleon aan heb nood
lot te ontkomen, doch Quatre
Bras en Waterloo maakten voor
goed een einde aan zijn heer
schappij, het einde, dat begon
met de terugtocht uit Moskou op
19 oktober 1812, nu 150 jaar ge
leden.
Mr. K. HILDEBRAND.
(Nadruk verboden.)
DOOD DOOR SCHULD?
De officier van Justitie bij de
rechtbank te Arnhem, mr. F. O.
Leusink, heeft dinsdag tegen de
74-jarige directeur van een N.V..
H. J. G. van W. te Tiel een ge
vangenisstraf van een maand
geëist en zes maanden intrekking
van rijbevoegdheid.
De Tielenaar was gedagvaard,
omdat hij in de nacht van drie
op vier juli een gevaarlijke bocht
te Echteld met een te hoge snel
heid zou hebben gereden, waar
door de auto over de kop was
geslagen. Hierdoor kwam de 32-
jarige violist H. Weisz van het
Zigeunerorkest Tata Miranda
om het leven. De 22-jarige stu
dent A. Hoekstra werd zwaar
gewond. In een café te Wage-
ningen was verdachte in contact
gekomen met het Zigeneurorkest
en de violist had erop gestaan
met verdachte mee te rijden naar
Tiel. Ondanks het verzet van
zijn vrouw had verdachte er in
toegestemd. Ook twee studenten
had hij een lift gegeven, onder
wie de heer Hoekstra. De officier
achtte het bewezen, dat verdach
te grove schuld draagt aan het
ongeluk door overmatig drank
gebruik. De bloedproef wees 1,20
pro mille alcohol aan. De raads
man, mr. W. van den Berg.
meende dat de zaak moet worden
terugverwezen naar het vooron
derzoek, omdat er nog verschei
dene twijfels zijn.
Uitspraak over veertien dagen.
TERUG NAAR HUIS
Maandagmiddag is Koningin
Ingrid van Denemarken, die met
liaar dochters Benedikte en Mar-
garethe een particulier bezoek
aan het Nederlandse koninklijke
gezin had gebracht, weer naar
Kopenhagen teruggekeerd. De
beide Prinsessen namen de ge
legenheid te baat om in de be
lastingvrije winkel op Schiphol
nog gauw even een souvenir
aan dit bezoek in te slaan.
SCHIRRA DOOR
KENNEDY ONTVANGEN
President Kennedy heeft dins
dag de Amerikaanse ruimtevaar-
dei- Walter Schirra op het Witte
Huis ontvangen en hem met zijn
geslaagde vlucht gelukgewenst.
Schirra werd vergezeld door zijn
vrouw en kinderen.
O
s morgens
m
In de hel
Voor de Fransen betekende dit
iets ontzettends. Zij hadden ge
hoopt op voedsel en behoorlijke
winterkwartieren en goede ver
zorging. Inplaats hiervan vonden
ze een volkomen verlaten stad
met lege straten, spookachtige
ruïnes en niets anders dan vlam
men om zich heen. Dit betekende
een enorme psychische klap, die
zich uitte in plunderingen en
het vermoorden van de enkele
burgers, die om de een of andere
reden toch maar waren achter
gebleven. De diseplini ver
zwakte ernstig. De gedesillusio
neerde soldaten begrepen nu,
dat zij in een hel waren gekomen.
Er kwam geen Russisehe depu
tatie om vrede vragen, er was
zelfs geen Rus te zien. Iedereen
begreep, dat nu pas dé oorlog in
1 al zijn ernst begonnen was. Dui-
REUZENGRAVER
IN DUITSLAND
•i stroomverbruik ais van een
leine stad is een van de opval
lende kenmerken van de grootste
graafmachine van Europa (foto),
welke in twee jaar tijd is ge
bouwd voor niet minder dan 32
miljoen Westduitse marken. De
enorme graafinstallatie, welke
moet worden bediend door twee
man onder controle van vijf an
deren, werkt thans in het bruin-
kooigebied van Rlieniseh. Zij kan
in twintig uur tijd 220.000 ton
aarde en 110.000 ton kool ver
zetten. Het gevaarte weegt 7.100
ton, er waren 65.000 kilo's verf
nodig oin 't geheel „een- kwastje
te geven"
WEER GRENSINCIDENT
IN INDIA
Dinsdagochtend vroeg hebben
Chinezen geschoten op een In
dische grenspost in het om
streden noordoostelijke grens
gebied. Dit deelde een Indische
woordvoerder in Nieuw Delhi
mee. Sedert de hevige gevechten
van vorige week woensdag is
het in dit gebied tamelijk rustig
geweest.
Premier Chroesjtsjov heeft gis
teren tijdens een ontvangst op de
Finse ambassade in Moskou ge
zegd, dat het jongste akkoord,
waarbij de Sowjet-Unie het Sai-
maakanaal aan Finland ver
pachtte, het principe van de
vreedzame co-existentie nog-
-\nals onderstreept. De ont
vangst werd bijgewoond door de
l inse president. Kekkonen, en
ren aantal Sowjetrussische lei-
'ers. De Russische president,
Leonid Erezjnov. was niet op de
receptie. Hij had griep.
Het Saimaakanaal, een water
weg naar de Oostzee voor O.-Fin-
land, ligt op grondgebied, dat na
de Russisch-Finse oorlog van
1940 door de Sowjet-Unie in be
zit werd genomen.
Volgens de Russische premier
worden maatregelen getroffen
om de handel tussen beide lan-
Een gesneuvelde Chinees werd
door Indische militairen ter
aarde besteld, toen de commu
nistische troepen zich hadden
teruggetrokken.
BESTAND IN KATANGA
In Elisabethstad is dinsdag
een bestandsovereenkomst voor
Katanga getekend.
De onderhandelingen hierover
tussen de centrale regering en
de regering van Katanga wer
den maandagavond afgebroken
toen er nog slechts enkele details
geregeld moesten worden. Zij
werden dinsdagochtend hervat
met gemeld resultaat.
De overeenkomst is mede-
ondertekend door een vertegen
woordiger van de Verenigde Na
ties.
In het akkoord wordt een be
roep gedaan op beide partijen
hun troepenbewegingen in Noord-
Katanga te staken, totdat de
Katangaanse gendarmerie in een
nationaal korps van het Kongo
lese leger zal zijn opgenomen.
De militairen in het noorden
zullen niet langer voorzien wor
den van wapens en munitie. Ge
vangenen dienen te worden uit
gewisseld en wegversperringen
te worden opgeruimd. De mili
taire sterkte in Noord-Katanga
mag niet worden uitgebreid,
aldus staat in de overeenkomst.
Om controle te houden op het
naleven van het akkoord zal zo
spoedig mogelijk een commissie
van waarnemers, samengesteld
uit Kongolezen, Katanggzen en
afgevaardigden van de Verenigde
Naties, worden gevormd.
De overeenkomst wordt on
middellijk van kracht en blijft
bestaan totdat een volledige in
tegratie van Katangaanse gen
darmerie met het Kongolese
leger heeft plaatsgevonden.
Ui
m
O.
's middags
den, en in het bijzonder die in
Finse houtwaren, uit te breiden.
Hij was het voorts eens met op
merkingen van president Kekko
nen, waarin deze kritiek leverde
op geruchten over zijn bezoek
van vorig jaar aan Chroesjstjov.
Hij doelde klaarblijkelijk op
toen in het Westen circulerende
persberichten, volgens welke de
Sowjet-Unie om bases in Finland
zou verzoeken. President Kekko
nen had gezegd, dat de bronnen
van deze geruchten de betrekkin
gen tussen Finland en de Sow
jet-Unie „niet werkelijk begrij
pen".*
Dit zijn geen betrekkingen
waarbij manieren van „voor
schrijven" overheersen, aldus
Kekkonen, die verder zei, dat
dergelijke bronnen misschien
niet geloven in vreedzaam naast
elkaar leven van „het neutrale
Finland en zijn machtige bond
genoot". De besprekingen, die hij
maandag met premier Chroesj
stjov had gevoerd hadden aange
toond dat die betrekkingen goed
waren. We kunnen de toekomst
met gerust hart tegemoet zien,
'alT' de Finse president.
AMERIKAANSE
KERNPROEF MISLUKT
De kernproef op grote hoogte,
die de Verenigde Staten dinsdag
in de Stille Oceaan boven het
proefgebied rondom het eiland
Johnston zouden nemen, is mis
lukt. De Thor-raket, waarmede
het proefwapen tot een hoogte
van tussen 48 en 64 kilometer in
de dampkring zou worden ge
bracht, werd zes minuten na de
lancering vanaf de grond vernie
tigd.
De proef was reeds eerder 24
uur uitgesteld.
Een officiële woordvoerder
heeft medegedeeld, dat raket en
proefwapen wegens het niet goed
functioneren zijn vernietigd. Er
heeft geen kernexplosie plaats
gehad en de brokstukken zijn in
een tevoren vastgesteld gebied
terecht gekomen.
Dit was de vijfde Amerikaanse
poging in dit jaar om boven de
Stille Oceaan een kernexplosie
op grote hoogte tot stand te bren
gen en de dertigste proefneming
in de „operatie Dominic" bij de
eilanden Christmas en Johnston.
Slechts één proefneming op gro
te hoogte had succes, n.l. op 8
juli toen een proefwapen op een
hoogte van ruim 330 kilometer
boven het eiland Johnston tot
ontploffing werd gebracht.
De voorlaatste poging misluk
te op 25 juli. Toen ontplofte de
Thor-raket op de lanceerinstalla-
tie, waardoor deze zwaar be
schadigd werd. Ook op 3 juni en
19 juli moesten raketten vóór de
kernexplosie vanaf de grond
worden vernietigd in verband
met opgetreden storingen.
In een bekendmaking van de
Amerikaanse commissie voor
atoomenergie in Washington
over het mislukken van de proef
wordt o.m. nog gezegd, dat als
gevolg van het vernietigen van
de raket en proefwapen in de
Stille Oceaan geen gevaarlijke
11 i'e activiteit zal ontstaan.
DIERENBESCHERMING
OVER HONDSDOLHEID.
Het secretariaat van de Nederl.
Ver. tot bescherming van dieren,
afd. Amsterdam, heeft verklaard
dat er door de berichten in de
pers etreffende een vermoed ge
val van hondsdolheid te Amster
dam een angstpsychose onder
hondeneigenaren dreigt te ont
staan, waardoor de neiging op
komt zich van zijn hond te ont
doen. Gevallen dat men de hond
wil laten afmaken of zonder meer
op straat zetten komen de ver
eniging ter ore. Voor dergelijke
maatregelen bestaat geen enkele
reden, aldus het secretariaat. Be
smettin,» kan alleen plaatsvinden
na bijten door een besmet dier
(c.q. mens). Uit voorzorg kan men
zijn hond tegen hondsdolheid
laten inenten, hetgeen iedere die
renarts kan verrichten. Afgezien
hiervan wordt dringend aange
raden op straat geen honden los
te laten lopen. Mocht een hond
worden gebeten of twijfelt men
aan zijn gezondheidstoestand dan
is het wenselijk een dierenarts
te raadplegen (hetgeen trouwens
altijd aan te raden is).
Het muilkorven van honden die
op straat komen is, voor wat be
treft gevaar van besmetting,
momenteel (nog) niet nodig, maar
wordt, als daar reden voor is, te
zijner tijd door de overheid voor
geschreven. De afdeling Amster
dam van de Vereniging tot be
scherming van dieren heeft over
dit advies een dierengeneeskun-
dige geraadpleegd.
Kampioenschap I'ostduiven-
ver. „De Eendracht" te Ter-
neuzen, seizoen 1962
Hok aangeduid. Vitesse oude
duiven: 1. H. T. Koch Zn 739
punten; 2. Meijer-v. d. Berge 674
pnt; 3 J. Willemsen 619 pnt; 4.
Chr. van Driel 508 pn; 5. A. J.
Faas 456 pnt.
Idem onaangeduid: 1. Meijer-
v. d. Berge 179-1 pnt; 2. H. T.
Koch Zn 1154 pnt; 3. J. A. de
Smidt 1059 pnt; 4. J. F. v. d.
Veen 947 pnt; 5. J. Willemsen
862 pnt.
Duiven oud vitesse: 1. Meijer-
v. d. Berge 246 ptn; 2. Chr. van
Driel 237 pnt; 3. Meijer-v d. Ber
ge 227 pnt; 4. H. T. Koch Zn
227 pnt; 5 J. Willemsen 226 pnt.
Hok aangeduid. Vitesse jonge
duiven: 1. J. Willemsen 835 pnt;
2. J. A. van Houdt 720 pnt; 3. L.
J. Koch Zn 640 pnt; 4. C. v. d.
Hooft 564 pnt; 5. Moerman-van
Driessen 532 pnt.
Idem onaangeduid: 1. H. T.
Koch Zn 1757 pnt; 2. J. Wil
lemsen 1671 pnt; 3. Meijer-v. d.
Berge 1343 pn; 4. J. A. v. Houdt
1064 pnt; 5. L. J Koch Zn 1017
punten.
Duiven jong vitesse: 1. J. Wil
lemsen 399 pnt; 2. dezelfde 355
pnt; 3. M. J. van Akkeren 339
pnt; 4. H. T. Koch Zn 326 pnt;
5. J. Willemsen 321 pnt.
Hok aangeduid: 1. A. J. Faas
395 pnt; 2. J. Willemsen 384 pnt;
3. Meijer-v. d. Berge 380 pnt; 4.
L. J. Koch Zn 349 pnt; 5. C. D.
de Rijke 346 pnt.
Idem onaangeduid: 1. Meijer-
v. d. Berge 882 pnt; 2. C. v. d.
Bulck 745 pnt; 3. J. A. de Smidt
610 pnt; 4. J. Willemsen 576 pnt;
5. J. T. v. d. Veen 571 pnt.
Duiven midfond: 1. Meijer-v. d.
Berge 182 pnt; 2. A. J. Faas 161
pnt: 3. M. A. de Roo 134 pnt; 4.
J. Willemsen 131 pnt; 5. Jac. Op
peneer 125 pnt.
Kampioen-generaal aangeduid
1. J. Willemsen 1838 pnt; 2. H. T.
Koch Zn 1567 pnt; 3 L. J. Koch
Zn 1345 pnt; 4, Meijer-v. d. Ber.-
ge 1339 pnt; 5. J. A. van Houdt
1207 pn.
Idem onaangeduid: 1. Mcijer-
v. d. Berge 5355 pn2. H. T. Koch
Zn 49S9 pnt; 3. J. Willemsen
4947 pnt; 4. L. J. Koch &n Zn
3214 pnt; 5. J. A. de Smidt 292S
punten.
«n
s avonds
De rassenmoeilijkheden
in de Verenigde Staten
Een 17-jarig negermeisje, Ha
zel Adams, heeft besloten naar
haar school terug te keren, na
slechts een dag vertoefd te heb
ben op het vroeger alleen voor
blanken bestemde Patrick Henry
College, een onderafdeling van
de universiteit van Virginie.
Van de zijde van de universi
teit is meegedeeld, dat juffrouw
Adams haar besluit genomen
had omdat gebleken was dat de
school waar zij vandaan kwam,
geschikter voor haar was.
Er hebben zich geen inciden
ten voorgedaan toen juffrouw
Adams maandag voor het eerst
college liep aan het Patrick Hen
ry College. Zij zei, dat „alle*
fijn" was, maar niemand van
haar blanke studiegenoten had
I legen haar gesproken.