RD'
END
LOUSE
V olkshuisvesting
en bouwnijverheid in 1963
Personeelsgebrek bij de
P.T.T.
Tekort aan geld en tijd
Aan S.E.R. advies gevraagd over
begrenzing loonkostenstijging
De Berlijnse muur
erue:.
luxe.
naar:
en
Gestreefd wordt naar 90.000
woningen
PRINSJESDAG
Wachtlijst voor 100.000
telefoonaansluitingen
Financiële neerslag van een degelijk volk
WAAR GAAT HET GELD HEEM l
Woensdag 19 september '62
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 5
f 17,95
SLIPOVERS
LiEFOON 2532
nonstratie
j
iel
JT
6, TELEF. 2485
al:
- Telef. 2360
UZEN
LEF00N 2575
ÜTTW
NEDERLAND BOUWT
ZIJN MILJOENSTE WONING
De regering- verwacht, dat in
1963 ongeveer 90.000 woningen in
aanbouw kunnen worden geno
men.
Subsidies worden verleend voor
40.000 woningwetwoningen en
voor 25.000 premiewoningen.
Voor 25.000 ongesubsidieerde
woningen zal rijksgoedkeuring
worden afgegeven.
De verhoogde bijdrage voor
woningwetwoningen. die ge
bouwd worden volgens aangew e
zen efficiënte plannen (z.g. keu
zeplannen) zal voor 10.000 wo
ningen worden toegekend.
Van de 25.000 premiewoningen
zullen er 5000 worden gebouwd
door woningbouwverenigingen
niei een gemeentelijke garantie.
De financiële bijstand ten be
hoeve van de krotopruiming zal
onverminderd worden gegeven.
Het vraagstuk van de krotoprui
ming heeft vele jaren gestag
neerd door de grote woningnood
die ons land kende. Het wordt
dan ook steeds dringender.
Bovendien is het vraagstuk sterk
in de belangstelling gekomen
door de behoefte aan sanering en
reconstructie van de kommen
van steden en dorpen. De minis
ter zal er bij de colleges van Ge
deputeerde Staten op aandringen
er vooral voor te zorgen, dat de
woningen, die bij de verdeling
van het contingent woningwet
woningen voor 1963 aan de pro
vincies op titel van krotvervan
ging worden toegewezen, ook
zoveel mogelijk voor dit doel zul
len worden aangewend.
RUIMTELIJKE ORDENING
De ontwikkeling van ons land
blijft zich kenmerken door een
snelle bevolkingsgroei. Het afge
lopen jaar (1961) heeft zelfs een
sterkere toeneming te zien gege-
vet lai de ongeveer 140.000,
laatste tijd jaarlijks aangroeide,
n.l. rond 164.000. In 1961 is het
emigratiesaldo omgeslagen in
een vestigingsoverschot uit het
buitenland, veroorzaakt door het
teruglopen van de overzeese emi
gratie, het toelaten van meer
spijtoptanten en het aantrekken
van buitenlandse arbeiders. Deze
laatste factor is een aanwijzing,
dat de bevolkingsontwikkeling in
Nederland een probleem is van
ruimer orde.
De spreidingspolitiek van de
regering blijkt vruchten af te
werpen. .Zowel in het zuiden als
in het oosten ontwikkelt de opne
ming van de bevolking zich gun
stig. In het gx-ootste probleemge
bied - het noorden lopen de
vertreksaldi duidelijk terug,
evenals de structurele werkloos
heid.
De vi-aagstukken in het wes
ten blijven zich concentreren om
de Randstad Holland, mede In
het licht van de toenemende mo-
torisatie en de daarmede gepaard
gaande drang tot een grotere
spi-eiding van het wonen. Over de
ontwikkeling van de Randstad
heeft de minister in de afgelopen
maanden contact met de provin
ciale besturen geopend. Een dei-
eerste onderwerpen, die hierbij
voor uitwerking aan de rijks- en
provinciale planologische diens
ten zijn opgedragen, betreft de
i-ecreatieve elementen in het ka
der van de Randstad als geheel.
Deze opdi'acht houdt mede ver-
band met een der uitkomsten
van de reci-eaticstudie bij de
rijksdienst voor het nationale
plan.
BOUWPROGRAMMA 1963.
In het bouwprogramma voor
1963 wordt uitgegaan van een
totale produktie in de bouwnij
verheid van 3950 miljoen. In de
gebouwensector zal ƒ3100 mil-
De Prinsessen Magriet, Bea
trix en Irene tijdens de rij
toer naar de Ridderzaal.
waai-mede onze bevolking in de joen kunnen worden verwerkt.
*in de P.T.T.-begroting woi'dt
een overzicht gegeven van de
omvang van de belangrijkste
categorieën van het verkeer in
het begrotingsjaar, gezien tegen
de achtergrond van de ontwikke
ling in cle afgelopen vijf jaren.
Sij de ramingen voor 1963 werd
er van uitgegaan dat de natio
nale economie een evenwichtige
groei zal vertonen, hetgeen ge-
paai-d zal gaan met een verdere
toeneming van het gebruik van
de P. T. T.-diensten- De gx-oei van
het binnenlandse briefpostver-
keer wordt op 3.5 pet. geschat.
Dit betekont dat circa 70 miljoen
binnenlandse poststukken méér
moeten worden verwerkt. Het
pakketpostverkeer blijft een stij
gende lijn vertonen. Het aantal
kassiershandelingen zal verder
toenemen, hetgeen wordt veroor
zaakt door het steeds grotere ge
bruik, dat door het publiek van
de diensten van postcheque- en
girodienst wordt gemaakt.
De vraag naar telefoonaanslui
tingen blijft toenemen. Hoewel
de aanvragen van particuliere
zijde de ovex-hancl hebben, is het
aandeel van de aanvragen met
een zakelijk karakter aanzienlijk
en beloopt circa 35 pet. van het
totaal.
Zoals zich in vorige jaren reeds
liet aanzien, kan het tot stand
brengen van telefoonaansluitin
gen geen gelijke tred houden met
DE BELASTINGDRUK
rapfil DETUIALE BELASTINGOPBRENGST IN
'/«VAN HET NAT. INK0 .N (markrpr)
Voor weg- en watex-bouwkundige
werken is 850 miljoen opgeno
men.
Naar verwachting zal in 1963
de px-oduktie 10,7 hoger zijn
dan in 1961.
De arbeidersbezetting op de
bouwvvex-ken zal met 5,5 toe
nemen.
Het produktieverlies door de
werktijdverkorting zal 2,6 be-
di-agen.
Het produktieprijspeil zal met
5 stijgen.
WONINGEN ƒ1640 MIL
JOEN.
Voor de x-aming van het bouw
volume weid uitgegaan van
Verkiezingen in Grenada
Bij de verkiezingen op Grena
da (Britse Antillen) gehouden
verkiezingen heeft de Grenada
National Pai-ty (G. N. P.i de
Grenada United Labour Party
G. U. L. P.verslagen. De G. U.
L. P, was aan de regering totdat
zij in juni j.l. werd afgezet.
De G. N. P. heeft ingiet nieuwe
parlement zes zetels en de G. U.
L. P. vier. zodat de G. N. P. 4
labourzetels verkreeg.
Voorzitter van de Laboui-party
is Eric Gait-y, die door de Engel
se regering van zijn functie
werd ontheven nadat uit het rap
port van een commissie van on
derzoek onregelmatigheden in
zijn finiancieel beheer waren ge
bleken.
Voox-zitter van de Nationale
Party is Herbert Blaize, wiens
verkiezingsleuze was, dat Grena
da zich moet aansluiten bij het
nieuwe gemenebestland Trinidad
en Tobago.
(van onze economische medewerker)
Uit cle begrotingen, die minister Zijlstra liet licht heeft doen zien, is ons duide
lijk geworden dat de financiering van een land iets anders is dan die van een onder
neming of een particuliere huishouding. Het inkomsten- en uitgavenbeeld moet zó
worden geleid dat er een stimulans of een remmende werking van uitgaat op het
economische leven.
De achter ons liggende jaren hebben ons geplaatst temidden van een storm
achtige conjuncturele ontwikkeling. De regering heeft zich tot taak gesteld de gevol
gen daarvan financieel zo op te vangen dat het grootst mogelijke nuttige effect van
de voorspoed voor het land werd verkregen. Dat is een verdienste, die mede te
danken is aan het begrotingsbeleid van minister Zijlstra. Het is goed dit te stellen
vóórdat zijn naam onder de begroting door een andere wordt vervangen. Als twee-
40.000 woningwetwoningen;25.000 c]e (]oc] pad deze minister zich voorgesteld zijn land in een periode van voortgaande
piemiewoningen en o. _onge pe]as^ngverjagjng Rjnnen te leiden. Hierin is hij niet geslaagd. Deze begroting, die
wederom een tekort aanwijst, is er het bewijs van. De minister had zich voorgesteld
de lastenverhoging procentueel achter ie doen blijven bij de groei van het nationa
le inkomen. Hij heeft daartoe een bijdrage geleverd, maar niettemin blijft de fiscale
subsidieerde woningen. Het to
taal van 90.000 is hetzelfde als in
1962. Met de produktie uit de
overloop en de nieuw te beginnen
woningen te zamen zal naar
schatting een produktiebeclrag
van 1640 miljoen gemoeid zijn.
30
28
27
26
25
24
23
22
21 H
19o5
1960 1963
de vraag. Een verder oplopen
van de wachtlijst, welke ultimo
1962 op 78.000 en ultimo 1963 op
ruim 100-000 wordt geschat, is
dan ook onvermijdelijk. De aan
tallen lokale en interlokale ge
sprekken zullen na de geringere
stijging in 1961, die vooral moet
worden toegeschreven aan de
werktijdverkorting in het be
drijfsleven, voor de komende
jaren weer een stijging te zien
geven, waarbij voor het interlo-
kale verkeer rekening wordt ge
houden met een stimulans als
gevolg van de invoering per 1
juli 1961 en de uitbreiding eer 1
januari 1962 van dc uren waarin
het A.Z.Z.-taricf geldt.
VERANDERING VAN
RECHTSPOSITIE.
De P. T.T.-begroting laat een
winstcijfer zien van ruim 80 mil
joen. De telefonie geeft een
winst aan van 82,4 miljoen; de
telegi'afie van 2,4 miljoen. Ver
der ziet men slechts nadelige sal
di, n.l. posterijen 23,4 miljoen;
draadomroep 8,9 miljoen; post-
chèque- en girodienst 3,7 mil
joen.
Hoewel de bedrijfswinst niet
ongunstig kan worden genoemd,
mag niet over het hoofd woi-den
gezien, dat deze winst geflatteerd
is. Het normale dienstbetoon kan
niet steeds worden geleverd, om
dat de bedrijfsiTiiddelen tot de
grens van hun capaciteit moeten
.worden benut door een tekort in
de personeelsbezetting. Het voor
delig exploitatiesaldo is vrijwel
uitsluitend te danken aan de bij
de telefonie verkregen uitkom
sten. Op zichzelf zou dit aanlei
ding kunnen zijn tot het treffen
van maatregelen ten aanzien van
de telefoontarieven. Anderzijds
wordt erop gewezen, dat de
resultaten bij de posterijen zoda
nig zijn. dat zulks tot de grootste
vooi'ziehtigheid noopt met be
trekking tot het tarievenbeleid.
Ten aanzien van het perso
neelsgebrek merkt de minister
op: „Handhaving van het dienst
betoon wordt steeds moeilijker.
De personeelssituatie blijft, voor-
al in het westen, zorgelijk. Het
blijkt ondanks de vele wervings
acties niet mogelijk de perso
neelsbezetting in overeenstem
ming te brengen met de eisen,
welke de steeds toenemende om
vang van het verkeer en de uit
breiding van de bevolkingscentra
stellen.
De vraag, of het bedrijf in zijn
huidige rechtspositie, in het bij
zonder op het gebied van de
financiering en van het perso-
neelsbeleid, voldoende mogelijk
heden heeft om zijn taak in over
eenstemming met zijn maat
schappelijke functie te kunnen
vervullen, en zo neen of er uit
dien hoofde redenen zijn oxn wij
ziging van de rechtspositie te be
vorderen, is in studie gegeven
aan een commissie onder voor
zitterschap van prof. dr. C. Goed
hart.
BOERDERIJEN ƒ45 MIL
JOEN EN OVERIGE AGRA
RISCHE GEBOUWEN ƒ30
MILJOEN.
Het goedkeuringsvolume voor
boerderijen zal evenals in 1962
achterblijven bij de te verwachten
aanvragen. Het produktiebedrag
voor andere agrarische gebou
wen is weliswaar met 5 miljoen
verhoogd, maar ook in deze sec
tor zal een aanzienlijke afrem
ming moeten plaats vinden.
GEZONDHEIDSZORG EN
HYGIËNE 125 MILJOEN-
De verhoging van het bouw
programma met 10 miljoen
bleek noodzakelijk wegens de
vrij grote overloop per 1 januari
1963; het toenemende aantal aan
vragen zowel voor verpleegsters
tehuizen als voor verpleeghuizen
voor langdurig zieken, dat in
1963 wordt verwacht en wegens
de noodzaak tot de bouw van
meer zwembaden.
De ixx l»et bouwprogramma 1963
opgenomen prodiiktiebedragen
voro kerken, scholen, overige bij
zondere gebouwen en overheids
gebouwen ztjn nagenoeg gelijk
aan die van voor 1962.
druk ongeveer een kwart van het nationale inkomen vragen.
VERLAGING
BELASTINGDRUK
De thans aangeboden miljoe-
nennota wil een verdere verla
ging van de belastingdruk voor-
bereiden. Zij wijgt.pen aanzienlijk
tekort aan van 939 miljoen, dat
door het plaatsen van leningen
kan worden opgevangen. Behal
ve dit tekort klaagt de minister
over een tekort aan tijd om zijn
financiële politiek tot een aan
toonbaar succes te maken. Zulk
een beleid moet over een lange
re periode worden voortgezet.
Naast andere argumenten ligt
hier een zwaarwegende stelling
om de zittingsperiode van een
minister te verlengen. Er zijn
meer ministers die daar behoefte
aan gevoelen in een tijdperk
waarin de plannen van een om
vang moeten zijn dat zij niet in
één of enkele jaren kunnen wor
den verwezenlijkt.
Als een der oorzaken voox' het
falen van zijn fiscaal verlich
tingsplan noemt de minister de
noodzaak om door de loop dei-
conjunctuur geheven belasting
gelden aan te wenden voor struc
turele doeleinden en de infra
structuur. Hij bedoelt daarmee
het treffen van basis-voorzienin
gen, waardoor welvaart in een
verdere toekomst wordt gewaar
borgd. Deze basisvoorzieningen
en bepaalde uitgaven voor onder
wijs zouden behalve uit belas
tinggelden evengoed uit leningen
kunnen worden gefinancierd. Dit
zal kunnen wanneer de hoge be
sparingen, die ons volk maakt
niet voor directe expansie-finan
ciering nodig zijn in de particu
liere sector, zodat zij aan de
overheid kunnen worden ge
leend.
In de komende jaren is verde
re lastenverlichting mogelijk en
nodig, zo worden wij bemoedi
gend toegesproken. De minister
vindt met name het tarief voor
inkomsten- en loonbelasting zeer
zwaar, maar vindt de budgettaire
offers om hierin thans verande
ring te brengen te groot.
De regering geeft hier een
staaltje weg van degelijke finan
ciële politiek. Het zou in haar
bereik hebben gelegen om met
het oog op de komende verkie
zingen thans een vuurwerk van
belastingverlaging weg te geven.
Wel rijst de vraag of de oud
professor zieh in zijn financiële
beleid niet al te zeer door theo
retisch-sluitende systemen heeft
De regering heeft, blijkens een
gisteren voor publikatie vrijge
geven brief van de minister van
Sociale Zaken-en Volksgezond
heid aan de Sociaal Economische
Raad, onlangs aan de S. E. R.
verzocht met spoed een advies
uit te brengen over de begren
zing van de stijging der loon
kosten gedurende 1963. De re
gering stelt het op prijs dit ad
vies vóór 1 november te ont
vangen.
Minister Veldkamp herinnert
er in zijn brief aan dat de re
gering op 13 juli j.l. het overleg
met het bestuur der Stichting
van den Arbeid heeft heropend
over de loonontwikkeling in 1962
en 1963. Dit heropenen van het
overleg moet worden beschouwd
als een voortzetting van de be
sprekingen die het vorige jaar
over dit onderwerp in kasteel
Oud-Wassenaar zijn gehouden.
In de besprekingen in kasteel
Oud-Wassenaar, waarbij een be
paalde matiging in de verhoging
van de loonkosten werd over
eengekomen. werd een voortzet
ting van het gesprek in de loop
van 1962 in het vooruitzicht ge
steld.
Minister Veldkamp deelt voorts
mede dat van regeringszijde tij
dens de bespreking op 13 juli j.l.
enige suggesties zijn gedaan
over de loonontwikkeling in 1963
om in dat jaar tot een beperking
van de loonkostenstijging te
komen.
Het is gewenst, aldus de mi
nister in de brief aan de S. E. R.,
dat bij de besprekingen hierover
de meest recente gegevens over
de huidige economische situatie
en over de verwachtingen voor
1963 ter beschikking staan. In
dit opzicht acht de minister van
bijzonder belang de z.g. macro-
economische ramingen voor 1962
en 1963 die het Centraal Plan
bureau kortgeleden heeft ge
maakt. Minister Veldkamp deelt
verder o.m. mede dat deze ra
mingen overigens in hoofdzaak
overeenkomen met de gegevens
die de regering in juli j.l. aan
het bestuur der Stichting' van
den Arbeid heeft verstrekt.
In de loop van het gesprek met
de Stichting van den Arbeid is
gebleken, aldus dr. Veldkamp,
dat het van verscheidene zijden
op prijs werd gesteld indien de
regering aan de S- E. R. advies
zou vragen. In deze omstandig
heden komt het de regering ge
wenst voor dat, alvorens het ge
sprek met het bestuur van de
Stichting van den Arbeid wordt
hervat, de S. E. R. in het licht
van de economische verwachtin
gen advies uitbrengt over de be
grenzing van de stijging der
loonkosten gedurende 1963.
laten leiden. Het kenmerkende
van die systemen is nu eenmaal
dat zij door de gang van zaken
in de praktijk steeds weer wor
den omgekegeld. Hopelijk in dit
geval niet. In ieder geval worden
de staatsfinanciën hecht gefun
deerd aan een volgend ministe
rie gepresenteerd.
DE C1JFERDANS
De voornaamste posten, die
aan de gestegen uitgaven debet
zijn, betreffen de defensie en het
onderwijs. Wij zijn ervan over
tuigd dat onze vrijheid duur ge
kocht moet worden. We bestedon
er nu ruim 19 rr van onze begro
ting aan. Zal er nu ook nog eens
een jaar komen waarin de uit
gaven voor defensie een dalende
lijn vertonen? De wegvallende
verdediging van Nieuw-Guinea
biedt wellicht kansen. Als ons
volk nu maar eens het gevoel
kreeg dat wij militair waarlijk
een bijdrage voor de vrijheid
kunnen leveren. Maar op dit
punt zijn er allerlei vraagtekens.
Het onderwijs eist het grootste
portie van de begroting op. Voor
de toekomst van ons volk is het
noodzakelijk dat wij op de moei
lijkste vragen van technische,
economische en andere weten
schap een antwoord kunnen ge
ven. Toch moet de vraag opko
men of wij niet op bepaalde pun
ten te ver gaan. De vele vragen
die rond de betekenis van de
mammoet-wet t kwamen opda
gen, versterken ons in die me
ning.
Alleen al voor het kleuteron
derwijs is 120 miljoen nodig.
Het wetenschappelijk onderwijs
zal 73 miljoen meer vragen. Het
wetenschappelijk onderzoek
vergt een surplus van 10 mil
joen. Het nijverheidsonderwijs
heeft een uitgaven-verhoging
van 50 miljoen. Het ziet er naar
uit dat wij op de duur in kennis
ieder volk zullen siaan. Maai
laten wij niet vergeten, dat he
niet alleen zit in het doen var
meer uitgaven. Het is te betreu
ren maar op dit punt ontbreek'
elke maatstaf voor controle.
SUBSIDIEDALING
De regering is doende alli
mogelijke prijssubsidies weg u
werken. De huurverhoging vat
1962 heeft haar geholpen, maa.
ook de komst van de E. E. G. O)
landbouwgebied. Het budget var
het landbouwegalisatiefond'
geeft een daling in de periodt
van 1958 tot de nu ingediende
begroting van 574 miljoen tot
215 miljoen. De huursubsidies
dalen met ongeveer 40 miljoen.
Dit is nuttig en wenselijk om tot
reële economische verhoudingen
te komen, ook in E. E. G.-ver
band. Zien wij echter, dat derge
lijke uitgaven-dalingen meer dan
gecompenseerd worden door een
vermeerdering van defensie mot
139 miljoen en een toeneming
van onderwi.is-kosten met ƒ324
miljoen, dan zou men bijna ver
zuchten of er nooit een eind
komt aan de stijgende uitgaven!
Of Nieuw-Guinea in 1963 nog
100 miljoen zal vergen is een
open vraag. In ieder geval is er
op gerekend. Minder veilig ach
ten wij daarentegen een budget
stijging voor aanleg en onder
houd van landwegen van 170 tot
185 miljoen. Een dergelijke ver
hoging staat toch in geen enkele
verhouding met de sterk geste
gen verkeers-onveiligheid en cle
noodzaak tot een versnelde mo
dernisering van ons wegennet.
MEER GELD VOOR
WONINGWETBOUW
De voorschotten voor woning-
wetbouw zullen een stijging on
dergaan van 630 tot 750 miljoen.
Dit is het enige spectaculaire
cijfer in de sector van de volks
huisvesting, die ons een pro
gramma laat zien zoals wij in de
laatste jaren gewoon zijn. De
oplossing van de woningnood is
niet de sterkste zijde van dit
ministerie geweest, maar, vorige
kabinetten hebben er eveneens
hun tanden op stuk gebeten. Met
nog geen jaar regeren meer voor
de boeg mag men geen nieuwe
concepties op dit terrein ver
wachten.
Het reeds door minister Zijlstra
genoemde gebrek aan tijd een
programma af te maken moet
ook hier dan maar als veront
schuldiging dienen.
De landsbegroting voor 1963
wordt gekenmerkt door een po
ging om een regeringsperiode
correct af te sluiten. Zij brengt
weinig spectaculair goed nieuws
maar ook geen schokkende aan
kondigingen in ongunstige zin.
Het is de financieel-economische
neerslag van een degelijk volk,
dat monetair en financieel orde
op zaken wil stellen en rustig
wenst voort te bouwen aan een
voorspoedige toekomst. Moge die
ons overeenkomstig de verwach
tingen in 1963 worden gegeven!
drs. A. G. HILBRINK.
(Nadruk verboden.)
Dinsdagmorgen vroeg werd de
hulp van het Westberlijnse Rode
Kruis ingeroepen om hulp te
verlenen aan een man, die_ onder
een viaduct in de Franse'sector
verward was geraakt in een
prikkeldraadversperring op Oost-
berlijns gebied. Volgens de po
litie verkeerde de man, een
Westberlijner. onder invloed van
alcohol.
Maandagavond hebben Oost-
duitse grenswachten een in de
Bernauersiras.se op wacht staan
de Westberlijnse politieman met
straatstenen bekogeld. Deze laat
ste wierp op zijn beurt twee
.traangasgranaten over de muur.
In deze straat waren kort
tevoren drie Oostberlijnse jon
gens van resp. 13, 14 en 15 jaar,
erin geslaagd naar West-Berlijn
te ontkomen. Zij hadden via de
daken van omliggende gebou
wen in de kelder van een sinds
vorig jaar door de Oostberlijnse
autoriteiten dichtgemetselde wo
ning weten te ontkomen. In de
kelder bleven zij net zolang op
een aan het Westberlijnse stads
deel grenzende muur kloppen,
totdat zij werden gehoord. West-
berlijners maakten een gat in de
muur en hielpen de vluchtelin
gen er uit.
Dinsdagmorgen vroeg zijn de
Oostduitse grenswachten begon
nen mei het optrekken van nieu
we prikkeldraadversperringen bij
de Potsdammer Piatz, waar de
Britse. Amerikaanse en Sowjet-
secioren samenkomen.
i I
