f/&Ö£ dt
cm
enu van de week
ngelse overheid grijpt in
Gelatine
r
Ik ben ontaard in huisvrouw"
Hebt u antiek in huis?
Zaterdag 24 maart 1962
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 9
orte metten met de sigaretten
IS
EEN
GOED
BINDMIDDEL
Regering in actie
Nog niet verslaafd
Elf miljoen pond
55
ita?«ïrrf s
Wat te doen
Nieuws van de lederbeurs in Offenbach
u
de strijd om het
TABAKSVERBRUIK
Kortgeleden heeft de directie
an een grote Amerikaanse
-baksindustrie mededeling ge-
n over de resultaten van een
onderzoek dat in haar opdracht
as ingesteld bij een groot aan
tal sterke rokers. Daarbij zou
jgebleken zijn dat het tabaksge-
ruik geen nadelige invloed op
de gezondheid heeft, dat het op-
eden van longkanker er hoege
aamd niet door wordt bevor
der.l. Niet lang daarna is doo;
de commissie van vooraanstaan
de artsen een rapport gepubli
ceerd naar aanleiding van eer
door hen in Engeland ingesteu
Gelatine is in de huis
houding een zeer bekend
bindmiddel voor puddin
gen en geleien. Wat is ge
latine eigenlijk?
De gelatine wordt ver
kregen door het geruime
tijd koken van lijmgeven-
de stoffen, zoals beende
ren, huiden, visblazen enz.
In ongezuiverde toestand
wordt deze lijm in de han
del gebracht als hout- en
als kastenmakerslijm.
Voor de bereiding van
de gezuiverde beenderlijm,
do gelatine, moeten de
beenderen eerst met zout
zuur worden behandeld,
terwijl na de bereiding de
stof met zwavelig zuur tot
de bekende kleurloze mas
sa wordt gebleekt. Deze
wordt tot dunne blaadjes
uitgegoten en daarna ge
droogd. In plaats van in
blaadjes, kan geiatine ook
in kleine stukjes (poeder-
geiatine) worden ge
bruikt.
Voedzamer
dan bouillon
In vroegere jaren is de
lijmstof als een voedings
middel bij uitnemendheid
beschouwd; wij herinne
ren hier aan het aftreksel
van hertshoorn, dat aan
zieken als een versterkend
middel werd toegediend.
Ook soep, waarin door
langdurig koken van been
deren van kalfspoot enz.
een gedeelte van de lijm
stof was overgegaan,
werd beschouwd in voe
dende waarde verre boven
de heldere bouillonsoep te
staan. Onderzoekingen in
latere tijd hebben echter
aangetoond, dat lijmstof,
hoewel ze behoort tot de
eiwitachtige stoffen, die
evenals de eiwitstoffen
stikstof bevatten, toch in
de voeding slechts voor
een klein gedeelte de
piaats van de eiwitten kan
innemen.
In laboratoria wordt ge
latine gebruikt in samen
voeging met pepton, bouil
lon, druivensuiker enz., als
voedingsbodem voor bacil
len, dus voor 't kweken
van reincultuur.
Gelatine moet droog
worden bewaard, want als
ze vochtig wordt treedt
spoedig bederf op. Dit is
f" zien. doordat de blaad
jes doffe, ondoorschijnen
de vlekken gaan vertonen.
Dergelijke blaadjes mogen
dus niet worden gebruikt.
'','1 vervangingsmiddel
voor gelatine is de agar-
agar, eveneens een lijm-
s of van plantaardige oor
sprong en behorende tot
ten groep dcr koolhydra-
Agar-agar wordt in stan
gen in de handel gebracht,
tn het vroegere Ned. Indië
wordt agar-agar niet al
leen als bindmiddel ge-
oruikt, maar ook als voed
sel en in verkoelende
dranken. Voor de bevorde
rt? van geregelde darm-
verking schijnt agar-agar
h °ae dJsnsien te bewij
zen.
Het smeltpunt van gela
tine is 253 C; van agar-
agar 40 C. Twintig gram
gelatine kan men vervan
gen door één stang agar-
agar.
De oplossing van gela
tine mag niet koken, want
ïan zal de lijmsmaak
Tk op de voorgrond tre-
Nadruk verboden.)
onderzoek over de gevolgen van
het veelvuldig roken van siga
retten. Het oordeel van deze me
dici was wel heel anders. Britse
tabaksfabrikanten zijn daarop
verontwaardigd met eigen cij
fers komen aandragen die de
resultaten van het geneeskun
dig onderzoek moesten logen
straffen.
De Britse minister van Volks
gezondheid en zijn ambtgenoot
-an Onderwijs hebben echter
gemeend door middel van een
.ondschrijven de aandacht van
de lagere bestuursorganen op de
uitkomsten van dit medisch on
derzoek te moeten vestigen.
In deze ministeriële circulaire
is te lezen dat de Engelse rege
ring van oordeel is, dat het ver
jand tussen overmatig roken en
net optreden van longkanker
hans wel overtuigend is bewe
zen.
Er wordt in deze officiële cir
culaire aangedrongen op een pe
dagogische campagne tegen het
regelmatig nicotinegebruik, in
nee bijzonder tegen het roken
van sigaretten. Van regerings
wege zal daartoe gratis propa
gandamateriaal ter beschikking
worden gesteld.
Het gaat er hierbij natuurlijk
om, de jeugd niet aan de slechte
gewoonte van het roken te laten
oegmnen. In één generatie zou
men dan van alle narigheid, in
casu de onrustbarende toene
ming van longkanker, af kunnen
zijn.
Bij de talloze ouderen, die een
maal aan nicotine zijn verslaafd,
kan men van zulk een propa
ganda weinig heil verwachten:
zij zullen de wilskracht niet op
kunnen brengen met hun ver
slaving te breken.
Desondanks heeft de medi
sche commissie aanbevolen om
het roken van sigaretten zwaar
der te gaan belasten dan het ge
not van sigaren of pijpen, om
dat zij van oordeel is dat het
speciaal de sigaretten zijn die
voor de toeneming van longkan-
e, verantwoordelijk moeten
worden gesteld.
Een van de vooraanstaande
Engelse bladen merkt op, dat de
regering met de door haar ge
leide aktie nog een heel harde
dobber zal hebben. Zij zal moe
■en optornen tegen de geraffi
neerd gevoerde advertentiecam
pagnes van de tabaksindustrie.
Tot nu toe werd er in Enge
land jaarlijks voor niet minder
dan elf miljoen pond sterling
geadverteerd voor de diverse
rookartikelen. De tabaks,
i ri® heeft daarbij ook steeds ge
il i J13" de spreuk „wie de
jeugd heeft, heeft de toekomst"
en zich voortdurend gericht tot
jonge mensen...
Dit is een verschijnsel dat wij
®r te lande ook kennen, men
van06 de advertentiepagina's
van onze kranten daaiv
EnnaPifragVulclig te bekÜken. In
Engeland is de strijd omoranu,
held gados?aanmet opmer1™-
Dr- H. W. SCALONGNE. j
(Nadruk verboden.)
„Wat heb je?" riep een vriendin ontsteld,
ik was bezig met een bakje, een fles azijn en
eer: soort vaatdoek. Het moet nog meer mijn
uitrusling dan de verzameling attributen ge
weest zijn die haar bevreemde. Ik droeg na
melijk felblauwe rubber handschoenen, een
allround huishoudschort en om mijn hoofd
een doekje. In deze staat had ze me nog
nooit aanschouwd.
Ik keek op alsof het me ontzettend veel
moeite kostte haar vraag te beantwoorden.
Nog even liet ik haar in spanning, vulde de
bak met water, deed er wat azijn bij en doop
te het doekje erin. Toen zei ik: „Dat is voor
de nieuwe verf, er zitten al een paar vlekken
op".
Meteen begon ik de deurtjes van de aan
rechtkastjes te bewerken, de keukendeur en
de muur achter het gasstel. De lichtgrijze be
zoedelingen smolten weg; helder glansden de
crème panelen en muurvlakken me weer
tegen. Ik merkte zelf niet dat ik ontspannen
begon te glimlachen; het was de dierbare
vriendin die me hierop attent maakte. „Je
kijkt of je de eerste prijs bij een kookwed-
strijd hebt gewonnen!" zei ze verwijtend.
„Wat bezielt je eigenlijk?"
„Ik weet het niet", antwoordde ik, plotse
ling onzeker over de situatie waarin ik mij
bevond. „Ik doe dit elke week, op vrijdag.
Het kost wel veel tijd".
Mijn vriendin slaagde er niet in, haar on
rust over mijn manier van doen te onder
drukken.
„Dacht je dat het dit alléén was?" zo ver
volgde ik. „Het is elke dag wat anders. Giste
ren zag ik dat de servieskast toch wel erg
rommelig is. En de bestekladen zitten ook
nog nét zo als toen ik ze inrichtte".
„Nou, maar dat is amper vier weken
„Ja, maar dat is toch wel l&ng voor een la.
En dan de pannenplanken. Wacht, als jij nu
even koffie zet, dan zal ik ze eens goed af
nemen. Het kan gewoon niet meer
Ik zette de trapleer uit en klom tot op het
bovenste plateau. Een kwariertje later dron
ken we gezellig koffie, ik nog steeds in werk-
tenue, bovenop de trap; mijn bezoek op de
keukenstoel.
..JMOijn aard Is huisvrouw
het zijn geweest? Ik heb mijn
leven lang ingewoond en het in-
teresserde me niet wat er met
mijn kamer gebeurde. Zeker, het
vertrek moest voldoen aan be
paalde eisen, je moest er in kun
nen wonen, daarbij slapen, eten,
werken, mensen ontvangen,
feestvieren, verdriet hebben,
dromen, typen, telefoneren, kib
belen en liefhebben. Al die din
gen doen inwonenden óók, maar
ze doen het anders dan in een
eigen huis. Ik héb sinds kort een
eigen huis, een vrije étage aan
een gracht in de liefste aller ste
den. Achter mijn eigen deur ben
ik alleen ikzelf. Vanaf het ogen
blik dat ik dat door had, ben Ik
gaan wonen.
Gaan willen wonen. Een wil,
een wens die ik nimmer had ge-
u ikoesterd in de zin van me In-
zelfs met een zeker wSfgen 1 riC^en' Het enige dat me bij.het
wao 3 r,. verlangen naar een eigen huis
schone vloer, de blankgeschuurde Z°?J O
pannen en de bonte handdoek als niet een zeker décor.
„O zeg, pak éven dat kopje
aan", smeekte ik opeens, „dank
je, en geef me nu die plumeau,
ja, dóórDat ik dat nu pas
zie, het plafond is zó stoffig als
je er vlak bij ment, een hele
raghier!"
„Wat geeft dat nu, je vorige
plafond was helemaal grijs en
daar heb ik je nog nooit iets aan
zien doen. Laat toch zitten
en kom nou toch eens een secon
de naar benedenJe post ligt
er trouwens ook nog, moet je die
niet lezen?"
Ik betrapte er mezelf op, dat
ik naar de stapel post, ergens in
de verte op mijn bureau, keek
alsof ik er niets mee te maken
had. O, ik signaleerde wel vaag
wat er lag: kranten, grote gele
enveloppen, kleine witte... maar
het deed me niets. Wat ik wél
êen feestvlag naast de spierwitte
geiser. „Ik herkèn je gewoon niet
meer", klonk weer de stem van
de keukenstoel, „je bent heel
ónders!"
Ik zuchtte diep, zocht eeir ver
ontschuldiging: „het is allemaal
gekomen door het huis. Ik ge
loof, dat ik ontaard ben in huis
vrouw!"
En dat is waar. Ik was nooit
een huisvrouw. Waarom zou ik
In het voorjaar brengt de win
kel van de groenteboer de lente
misschien nog wel het meest tot
uitdrukking, want al zijn heel
veel groenten het gehele jaar
door vers verkrijgbaar, en zijn
er toch nog enkele die beslist
aan een bepaald jaargetijde ge
bonden zijn. Raapstelen b.v. zie
je alleen maar in het vroege
voorjaar. Andere bladgroenten
kunnen dan nog zeer prijzig zijn
maar bij raapstelen daalt de
prijs al gauw zo zeer dat ze to'
de goedkope groenten gaan be
horen. Zolang dit nog niet he
geval is kunnen ze rauw worder
gegeven. De blaadjes zijn vrij
stug en laten zich daarom he
best gemalen verwerken tot b.v
stamppot rauwe raapstelen, eer
heerlijke voedzame en geurig(
voorjaarskost.
ZONDAG: Sterrekers en radijs
jes op kaascroutons, kalfs
lever, spinazie, aardappelen
koffiemousse.
MAANDAG: Kaasgehakt, witt(
kool, aardappelkoekjes, ra
barber.
DINSDAG: Lofsla met eieren
aardappelen, botersaus, war
met griesmeelschotel met
gember.
V/OENSDAG: Casseler rib
zuurkool, aardappelpuree,
karnemelkvla.
DONDERDAGGehakt, stoof-
prei, rauw gebakken aard
appelen. gepofte appelen.
VRIJDAG: Paprikavis (met
zonder spek), rijst en
tutti frutti.
of
sla,
ZATERDDAGStamppot, rau
we raapstelen met spek en
gebakken uitjes, yoghurt
met partjes sinaasappel.
RECEPTEN
KAASGEHAKT
200 gram oud brood wordt ge
raspt en vermengd met 200 gram
geraspte kaas, 1 heel fijn gehakt
litje, 2 losgeklopte eieren, zout,
peper en aroma. Nadat alles
;oed dooreen is gekneed wor-
ien er balletjes van gevormd
lie in hete boter in de koekepan
goudbruin worden gebakken en
j.v. met een tomatensaus kun-
ïen worden opgediend.
'AP RIK AVIS
In een beboterde vuurvaste
.chotel worden reepjes spek
100 gram) gelegd en daarop 1
sg in moten gesneden vis die
men enige tijd gezouten heeft
weggezet, geschikt. De vis
wordt nu bedekt met plakken
jong belegen kaas, een mengsel
van '/j liter koffieroom, 1 klein
blikje tomatenpuree, 2 geraspte
uitjes en 2 theelepels paprika
poeder, waarna men hem in de
oven gaar laat sudderen.
Maar ik vernieuwde zelden
mijn Interieur, ik moet onbewust
gemeend hebben dat ik aldoor
op reis was en het is nu een
maal niet gebruikelijk om aan
hotelkamers iets te verbeteren.
Op een dag was er het huls.
Iedereen dacht dat het me koud
zou laten. Dat het met dat huis
zou gaan als met alle kamers die
ik in de loop der jaren heb be
woond. Dat stapels paperassen,
dossiers, een altijd in de aanslag
zijnde schrijfmachine en een te
lefoon het interieur zouden be
heersen. Dat er weer gegeten
zou worden aan het schrijfbureau
en dat er nóóit Iets nieuws bij
kwam.
Maar zie, er gebeurde iets heel
anders. Ik ontvouwde geestdrif
tig plannen voor de inrichting. Ik
sprak uren over de kleur van de
gordijnen, cle kwaliteit van de
vloerbedekking, de indeling van
de ruimte en het soort lampen,
dat ik wilde hebben. Ik vroeg
prijzen en maakt een begroting.
Verbazing tekende zich af op de
gezichten der omstanders. Ik
bleek zeer bepaalde meningen te
bezitten over materialen en kleu
ren ik legde een absolute afkeer
kan de dag voor sommige stof
feringen en ornamenten en een
hartstochtelijke vóórkeur voor
andere.
Diep uit mijn onderbewustzijn
dook een interieurbeeld op dat
daar blijkbaar al tientallen jaren
had rondgespookt. Het wonder
lijke was dat het beeld vanaf het
ogenblik dat ik het huis had, be
gon te leven.
Het huis ging leven. Het was
er, terwijl ik nog ergens op een
kamer bivakkeerde. Het trok me
onweerstaanbaar en elk vrij
ogenblik liep ik er rond, eerst in
een onvoorstelbare ruïne maar
niettemin steeds met een sterk
verbonden gevoel met elk steen
tje, elk hoopje specie, elke flard
behang.
De nacht na de verhuisdag lag
ik urenlang wakker. Ik luiserde.
Naar de geluiden van mijn eigen
huis. Naar een geheimzinnig ge
kraak in een der ouderwetse
bovenkastjes, het zevende, dat
die cïag triomfantelijk door de
stoffeerder was onthuld. Wat
puin, van eeuwen misschien,
rommelde naar beneden. Morgen
zou ook dit, tevoren onbekende
bovenkastje worden opgeknapt.
Het wou even zeggen dat het er
was.
Het regende die nacht. De
regen tinkelde op de goot, de
pijpen en afdakjes van de oude
binnenplaats als een kind op een
speelgoedpiano. Het was een
nieuw geluid, het was m'n eigen
regen.
Ik luisterde verder. En ik hoor
de een intense stilte, diep en ver
trouwd, veilig en omsluitend als
een Intiem gordijn.
Het huis stond om me heen
alsof er zelfs geen buren waren.
Ik was er mee verbonden. En
ik wou er iets voor doen. Ik zou
het oppoetsen en schoonhoouden,
aankleden en vertroetelen. En ik
deed en ik doe het.
Soms morst er iemand as of
kruimels op m'n nieuwe vloer.
Ik sta dan op en haal stoffer en
blik. Als ik er mee terugkeer
heerst er in de kamer 'n vreemd
klimaat. Men kijkt mij verstolen
aan. Ik weet dan weer dat er iets
met me is. Ik ben ontaard in
huisvrouw.
LEA WIJNBERG.
BESCHERM HET
DAN TEGEN DE
HOUTWORM
Ongetwijfeld hebben
vele lezeressen een stuk
antiek in huis en zijn zij
daar wat trots op. Dik
wijls vertegenwoordigt
zo'n meubelstuk nog een
vrij hoge waarde en is
het noodzakelijk dat het
goed wordt onderhou
den, wil de bezitter er
nog lang plezier van heb
ben. Een van de grootste
vijanden, die ons antiek
belagen, is wel de zoge
naamde houtworm. Wij
schrijven zogenaamde,
omdat dit diertje hele
maal geen worm is, doch
een kevertje. Maar ieder
een weet wat met de
houtworm wordt bedoeld
en daarom houd ik mij
maar aan het spraakge
bruik.
Moeder Houworm heeft de
gewoonte haar eitjes te leg
gen in reten, kieren en naden
van onbewerkt hout, dus daar
waar het niet gevernist, ge
beitst of geverfd is. De larven
die uit de eitjes komen, zijn
ware vreetgragen. Zij peuze
len lekker van het hout, gra
ven holletjes en gangen en
vernielen inwendig het kost
bare meubel. Wanneer ze
kever zijn geworden, stoten ze
het laatste laagje door en
komen naar buiten. Dan vindt
u die kleine gevreesde gaat
jes, die ons er op attent ma
ken, dat de houtworm in het
meubel zit. Wanneer het zo
ver is, komt u meestal te laat.
Uiteraard zult u alles in het
werk willen stellen om de
houtworm te bestrijden en het
meubel voor totale ondergang
te behoeden. Maar wat moet
u daarvoor doen?
Ten eerste: moet u de
meubelen aan een grondig
onderzoek onderwerpen en
zoeken waar de beruchte
plaatsen zijn.
0 Ten tweede: de gangen
die u vindt, uitblazen met de
stofzuiger of fietspomp.
0 Ten derde: een goed mid
del kopen tegen houtworm.
Dat is bij de drogist verkrijg
baar. Ook kunt u terpentijn
in de gaatjes brengen met 'n
fijn penseeltje, zodat het gan
genstelsel er mee wordt ge
vuld.
0 Ten vierde: de larven die
u ziet, onmiddellijk doden.
Ten vijfde: na enkele
dagen de bewerking herhalen
en nogmaals zoeken of u alle
plaatsen wel hebt behandeld.
En eventueel nog een derde
maal herhalen.
0 Ten zesde: de gevonden
gaatje dichten met stopwas
in dezelfde kleur als uw meu
belen.
Mocht het voorkomen, dat
de plekken op plaatsen zitten
waar u er zelf niet bij kunt
komen, dan bestelt u een be-
strijdingsinrichting, die het
meubel meeneemt en het be
handelt met blauwzuur gas.
Voorts dient u de meubelen
zoveel mogelijk in de was te
houden en dit regelmatig te
doen. Een goed middel hier
voor is het opknappen van
dof en glansloos geworden
antieke meubelen met een
schoencréme in de betrokken
kleur. Ze krijgen dan een
fraaie glans, terwijl de ter
pentijn die in de schoensmeer
Is opgelost, tevens een zeer
goed anti-houtworm middel is.
SONJA.
(Nadruk verboden.)
TIPS
V
KUNT
NIET
ALLES
WETEN
Wie dagelijks last heeft van
koude voeten, moet 's mor
gens als hij uit bed stapt, di
rect kousen en schoenen aan
trekken, inplaats van eerst de
pantoffels.
Op de lederueurs, die op het ogenblik in de Izuuse stad Onenuacn
wordt gehouden, is als nieuwigheid te zien deze damestas van Skai,
welke een ingebouwde parapluhouder heeft. Voor heren is een
aclontas met ingebouwde parapluhouder leverbaar.
Als de hamer enigszins los aan
de steel zit, kunt u het best
dit stuk gereedschap bij de
steel vatten, deze met het uit
einde op werktafel of drem
pel stoten, dan het uit de kop
komend hout afschaven en
enkele flinke kopspijkers in
het kopse uiteinde slaan.
Zet achter alle verjaardagen op
uw ver jaarkalender ook de
geboortejaren van de betrok
kenen, dan vergeet u de leef
tijden niet. En denk om de
data van trouwdag, Valentijn-
dag, verhuizing en dergelijke,
dan kan uw man ze ook ont
houden.
Wie deze zomer eens wil gaan
kamperen, kan vóór en nó
Pinksteren op een groot aan
tal plaatsen in het land men
tors van de A. N. W. B. vin
den, die leden en niet-leden
gratis en met raad en daad
van dient zijn. Voor het be
halen van het kampeerpas-
poort zijn dit jaar 25 proef-
kampen ingericht.
Wie behalve over zomervakantie
ook nog eens aan winterkam
pen denkt, moet inplaats van
butaan propaan kiezen, dan
is ook bij lage temperaturen
bruikbaar.
Wie comfortabel slapen wil in
tent of caravan, moet veldbed
den kiezen van schuimplastic
en slaapzakken met kunst
vezelvoering.
In de schuur kunt u gemakkelijk
verlichting aanbrengen door
er die elektrische hanglan-
taarn op te hangen met bat
terij, zoals u ook met kam
peren gebruikt. Een reserve
batterij legt u gereed op de
plank.
Als de jonge seringen en andere
voorjaarsbloesems bedreigd
worden door nachtvorst, be
schut ze dan zo mogelijk door
er 's avonds een plastic of paT
pieren zak over te hangen.
Nadruk verboden.)