Aan de vooravond van
de ontwapeningsconferentie
Amerikaanse voorstellen aan
Nederland en Indonesië
c
Overeenstemming over
alle voorname punten
te Evian
3
Indonesië
en de mededelingen van
premier De Quay
Spanje en de E.E.G.
Berechting van Amerikaanse
vliegers wegens verraad
WOENSDAG 14-MAART 1962
18e Jaargang Nr 5547
Grondskg vaa discussie
Drie étappes
KENNEDY OVER
ONTWAPENING
Radio de Koek
AMNESTIE
IN ZUID-SLAVIE
Beroep op de Sowjet-Unie
om de drie miljoen joden in
Rusland meer faciliteiten
te verschaffen
DE KERK
IN OOST-DUITSLAND
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
rrenkertag bij abonnement: Terneuzen
-vireeteur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,- per kwartaal; per
rnaarid f2,—; per week 48 et. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1.10. Iedereregel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur,
Heden begint in het Paleis der
Naties in Genève de ontwape
ningsconferentie. De leiders van
dc reeds in Genève aangekomen
delegaties hebben allen gezegd
het onmogelijke te zullen doen
om een doel te bereiken. Nie
mand zal echter denken dat do
wereld in de nabije toekomst zal
worden ontwapend. Gehoopt
wordt echter dat er een zekere
overeenstemming zal worden be
reikt, waardoor de onderhande
lingen. die zeker maanden of
jaren lang zullen vergen, kunnen
worden voortgezet.
Ondanks de afwezigheid van
Frankrijk wordt de conferentie
nog steeds de conferentie van 18
Janden genoemd. Frankrijk zal
door een lege zetel vertegen
woordigd zijn met een bordje
„Frankrijk".
Amerikanen en Russen hebben
tijdens de taaiste zitting van de
algemene vergadering der Ver
enigde Naties vruchtbare bespre
kingen gehad die tot overeen
stemming over de samenstelling
van een ontwapeningscommissie
hebben geleid (vijf Westelijke,
vijf communistische en acht neu
trale landen). Bovendien is op
20 september 1960 een gemeen
schappelijk" \erklaring over de
grondslagen betreffende ont
wapeningsonderhandelingen ge
daan. Dit document zal onge
twijfeld grondslag van discussie
tijdens de conferentie zijn.
Het bestaat voornamelijk uit
de volgende punten:
2. de ontwapening moet alge
meen en algeheel zijn en voor
zien in procedures ter vreed
zame oplossing van geschil
len.
2. aan liet einde van de ont
wapening zullen de landen
slechts over legers zonder
atoombewapening beschik
ken, die bedoeld zijn om de
binnenlandse orde te hand
haven en bij te dragen aan de
internationale macht die de
vrede en veiligheid van de we
reld zal verzekeren.
3. het ontwapeningsprogramma
zal de sterkte der strijdkrach
ten, opheffing van alle voor
raden atoomwapens, verwijde
ring van alle atoomkoppen en
stopzetting der militaire uit
gaven regelen.
4. een programma zal in wer
king worden gesteld, dat
voorziet in termijnen waarin
onder internationale doeltref
fende controle onder toezicht
van een internationale ont
wapeningsorganisatie die on
beperkte toegang zal krijgen
waar dat nodig is, de ont
wapening gelijkmatig wordt
geregeld.
De voorgaande conferentie
heeft bijna vier maanden ge
duurd. Er werd geen definitieve
overeenkomst bereikt.
De conferentie begint heden
met een algemeen debat, waarin
iedere delegatieleider zijn stand
punt uiteenzet.
Het plan dat president Ken
nedy op 25 september 1961 bij de
Verenigde Naties heeft inge
diend voorziet in drie étappes
voor ontwapening. De Ameri
kaanse delegatie zal tevens be
perkte maatregelen tot stopzet
ten van kernproeven, vervaar
digen van splijtstoffen en con
trole hierop indienen.
Ook de Russische delegatie zal
een plan voor drie étappes in
dienen, dat van het Amerikaan
se plan afwijkt.
Wanneer de afgevaardigden
lieden het paleis binnenkomen
zullen zij de volgende uitspraak
lezen: „Hier wordt een groot
RUSK LUNCHTE BIJ
GROMYKO IN GENEVE
Be Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Dean Kusk
(rechts) schudt de hand van zijn
Russische ambtsgenoot, Andrei
Gromyko (links) op de stoep van
de Russische ambassade in Ge
nève, in welk gebouw zij samen
lunchten. Vandaag zullen be'den
deelnemen aan de zeventien-' -u-
den-conferentie, welke dan in
Genève begint.
President Kennedy heeft in
een verklaring voor congreslei-
ders een beroep gedaan tot on.
middellijke toepassing van ont
wapeningsmaatregelen waartoe
op de woensdag te openen ont.
wapeningsconferentie in Genève
eventueel zal worden besloten.
„Wij menen dat dit een realisti
sche benadering is van de nood
zaak een eind aan de kernbewa
peningswedloop te maken en
iwij hopen dat alle landen op
deze conferentie deze opvatting
delen."
De verklaring werd aan ver
slaggevers door senator Mike
Mansfield voorgelezen, die zei
dat Kennedy er de nadruk op
had gelegd dat de Verenigde
Staten ontwapening „onder
doelmatige internationale con-
tróle" nastreven
ork voor de vrede verricht
waaraan allen kunnen deel
nemen. De landen moeten ont
wapenen of zullen vergaan.
Weest rechtvaardig en vreest
niet".
De openingszitting begint van
daag om vier uur plaatselijke
tijd. Zij zal zeer formeel en van
slechts korte duur zijn.
Donderdag zal de eerste werk
vergadering worden gehouden.
Deze, evenals alle volgende, zal
niet voor de pers toegankelijk
zijn.
Volgens gezaghebbende Wes
telijke bron zullen de Ameri
kaanse. Engelse sn Russische
ministers van Buitenlandse Za
ken woensdagochtend, vóór de
eigenlijke conferentie begint,
een bijeenkomst hebben. Aan
Westelijke zijde hoopt men te
kunnen komen tot een hervat
ting van de kernstopbesprekin-
gen, die op 29 januari j.l. na
meer dan drie jaar te hebben
geduurd, werden afgebroken
Voorts- zou het in de bedoeling
liggen, dat de ministers Rusk- en
Gromyko hun overleg, datleeds
gaande is, ook zullen voortzet
ten als de ontwapeningsconfe
rentie eenmaal op gang is geko
men.
Volgens genoemde bron be
staat er tussen de Verenigde
Staten, Engeland, Italië en Ca
nada volledige overeenstemming
over het tijdens de conferentie
in te nemen standpunt, dat ge
baseerd zal zijn op de reeds ge
noemde verklaring van presi
dent Kennedy van 25 september
vorig jaar.
De afvaardigingen van Frankrijk en de Algerijnse opstandelingen
bebbën gisteren, de zevende dag van overleg na de hervatting der
besprekingen hun onderhandelingen voortgezet.
Van kringen, die in verbinding staan met de Algerijnse delegatie,
wordt vernomen dat nog overeenstemming moet worden bereikt
over de wijze, waarop de afkondiging van een bestand in Algerië
bekend zal worden gemaakt. Van Franse zijde werd hieromtrent
vernomen, dat een desbetreffende bekendmaking ongetwijfeld ge
lijktijdig door beide partijen zal worden gedaan.
Harold King. Reuters corres
pondent in Parijs, meldde gister
avond van kringen, die nauwe
betrekkingen met de Franse
legering onderhouden, vernomen
te hebben dat te Evian overeen
stemming is bereikt over alle
voorname punten.
(Adv.:
Een vlieger van de Amerikaan
se luchtmacht, kapitein Joseph
A. Kauffman. zal op een nog
nader vast te stellen datum in
West-Duitsland terecht moeten
staan wegens het verraden van
detensiegeheimen aan de Oost
duitse geheime dienst.
De 43-jarige kapitein zou, vol
gens de tenlastelegging, aan de
Oost-Duitsers inlichtingen heb
ben verstrekt over de installaties
van de Amerikaanse luchtmacht
op Groenland en in Japan, en
over de luchtbasis Castle in Cali-
fornië. De verstrekte gegevens
hadden betrekking op o.m. de
„tekortkomingen en zwakheden"
van op Groenland en in Japan
geplaatste officieren van de
luchtmacht, de personeelssterkte
van de Amerikaanse luchtmacht
op Groenland en bij de militaire
installaties in Japan, het aantal
en de typen militaire vliegtuigen
die op Groenland in voortduren
de paraatheid worden gehouden,
en de voornaamste taak van de
Amerikaanse strijdkrachten op
Groenland.
Blijkens de tenlastelegging
werd Kauffman omstreeks en,
september 1960 tijdens een trein
reis door Oost-Duitsland naar
Berlijn, waarvoor hij geen verlof
had gekregen, door de Oost-Duit
se autoriteiten aangehouden.
Russische en Oostduitse autori
teiten in Oost-Berlijn trachtten
hem over te halen geheimen over
de Amerikaanse binnenlandse de
fensie te vertellen. Kauffman
liet na zijn superieuren later
hiervan in kennis te stellen.
Enkele dagen na zijn aanhou
ding door de Oostduitsers kwam
hij met de Oostduitse geheime
dienst overeen om als agent voor
deze dienst op te treden. Een van
deze agenten verschafte hem de
naam van een vrouw in West-
Berlijn, die als contactpersoon
zou fungeren.
Kauffman werd in de Verenig
de Staten gearresteerd en voor
het verdere onderzoek in deze
zaak naar West-Duitsland over
gebracht.
Noordstraat 102 - Telefoon 3ltt
Terneuzen
Hel Zuidslavische parlemen
heeft dinsdag eenstemmig een
wet aangenomen waarbij aan
meer dan 150.000 Zuidslaven
amnestie wordt verleend. Wan
neer de wet in werking treedt
zullen ongeveer duizend perso
nen in vrijheid worden gesteld
en meer dan 150.000 emigranten
zullen zonder gevaar vervolgd te
worden naar Zuidslavië kunnen
terugkeren. Het wetsontwerp is
ingediend door vice-president
Rankovic.
De amnestie geldt voor bedrij
vers van zekere misdaden
tijdens de Duitse bezettine van
1941 tot 1945.
I Daar men de mogelijkheid van
onvruchtbare meningsverschil-
'en na het van kracht worden
van een wapenstilstandsovereen-
;omst in Algerië zoveel mogelijk
wil uitschakelen, spannen beide
partijen zich in om alle bijzon
derheden zoveel als doenlijk is
reeds nu te regelen.
Volgens King verklaart dit
waarom reeds enkele malen
voorbarig het einde van het over
leg werd aangekondigd.
Dinsdagavond werden de be
sprekingen opgeschort.
Van kringen, die in nauwe ver
binding staan met de Franse af
vaardiging werd vernomen dat de
onderhandelingen hedenochtend
zullen worden voortgezet.
Een maandag in Mexico City
gehouden Joods wereldcongres
heeft, een beroep gedaan op de
Sowjet-Unie om de drie miljoen
Joden die in dit land wonen
meer faciliteiten te verschaffen
om zich geestelijk en cultureel
te ontplooien. Een woordvoer
der van deze conferentie, die
werd bijgewoond door Joodse
leiders uit het Caraïbische en
Midden-Amerikaanse gebied,
deelde mee dat het congres aan
het slot van zijn driedaagse bij
eenkomst een resolutie heeft
aangenomen, waarin wordt be
treurd dat aan de Joden in Rus
land nog immer dergelijke faci
liteiten worden onthouden.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken lieelt dins
dag bekendgemaakt, dat de Verenigde Staten aan Nederland en
Indonesië voorstellen hebben doen toekomen betreffende mogelijke
bijeenkomsten voor onderhandelingen over de kwestie Nw.-Guinen.
De woordvoerder van het mi
nisterie, Joseph Reap, zei op een
persconferentie dat de bood
schappen in de afgelopen 24 uur
waren verzonden. Zij hebben be
trekking op de tegenwoordigheid
van een derde partij bij de Ne
derlands-Indonesische bespre
kingen.
„Wij hebben goede hoop, dat
spoedig een bijeenkomst van
beide partijen zal worden ge
houden". aldus de woordvoerder.
De woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken zei voorts nog,
dat de Verenigde Staten alles
blijven doen wat in hun vermo
gen ligt om een vreedzame op
lossing van het geschil te bevor
deren. Hij voegde er aan toe,
dat er, voor zover hem bekend,
nog geen antwoord uit Den
Haag of Djakarta op de Ameri
kaanse boodschap was ontvan
gen.
Reap verklaarde, dat de waar
nemend minister van Buiten-
PERSCOMMENTAAR
OP DE VRIJLATING VAN
DE INDONESIËRS
Het Amerikaanse blad „Wa
shington Post" heeft zich dins
dag lovend uitgelaten over de
vrijlating van de 52 Indonesi
sche gevangenen door Neder
land.
Deze vrijlating „kan betekenen
dat geweldpleging in het geschil
over Westelijk Niéuw-Guinea
van de baan is," aldus het blad.
Het zijn de mannen die door
Nederlandse zeestrijdkrachten
gevangen werden genomen, na
dat deze een Indonesische tor
pedoboot ter hoogte van de
Zuidkust van West-Guinea tot
zinken hadden gebracht. „Hun
vrijlating is een eerbewijs voor
de geduldige pogingen van Oe
Thant, de waarnemende secre
taris-generaal van de Verenigde
Naties, om de twee partijen bij
elkaar te brengen. Ook blijkt er
andermaal de gematigde hou
ding van de Nederlandse rege
ring uit en wordt de hoop dat
er een vreedzame oplossing ge
vonden kan worden, erdoor
levend gehouden."
„Nu hij een belangrijke con
cessie van de Nederlanders
heeft verkregen, neemt secreta
ris-generaal Oe Thant een ster
ke positie in om van de Indo
nesiërs een daarmee te verge
lijken concessie te krijgen." Vol
gens het blad is de toestand
thans zo dat er logisch uit voort
schijnt te vloeien dat het komt
tot „onderhandelingen over alle
geschilpunten tussen de twee
landen met betrekking tot West
Nieuw-Guinea, met Oe Thant of
iemand die door hem is aange
wezen in de rol van bemidde
laar."
DIT NUMMER BEVAT
12 PAGINA'S
landse Zaken, George Ball, de
boodschappen heeft verzonden.
Het tijdstip van verzending kon
volgens de woordvoerder zijn
samengevallen met de perscon
ferentie van premier De Quay
in Den Haag op dinsdagavond.
Reap zei geen commentaar te
kunnen geven, toen hem werd
gevraagd, of de V. S. een be
paalde plaats voor de onderhan
delingen hebben voorgesteld of
een derde partij hebben ge
noemd die bij de besprekingen
aanwezig zou zijn.
Op de vraag, of Amerika een
vierde land heeft benaderd om
als mogelijke bemiddelaar op te
treden, antwoordde hij dat dit,
voor zover hem bekend, niet ge
beurd is. Tenslotte zei de woord
voerder, dat men spoedig ant
woord op de Amerikaanse bood
schappen hoopt te krijgen.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
in Den Haag onthield zich van
elk commentaar op dit bericht
uit Washington.
Het is niet waarschijnlijk, dat
de Indonesische regering onmid
dellijk haar mening: kenbaar zal
maken over het voorstel van een
geheim vóór-overig voor regeling
van de kwestie-Nieuw-Guinea.
Dit heeft de officiële woord
voerder van het Indonesische
ministerie van Buitenlandse Za
ken, Ganis Harsono, dinsdag te
Djakarta medegedeeld. Hij zeide,
dat wat premier De Quay op zijn
persconferentie maandag heeft
gezegd, dinsdagmorgen ter ken
nis-is gebracht van minister Soe-
bandrio. Doch diens afspraken
op dinsdagmorgen wettigden de
veronderstelling, dat hij niet in
de gelegenheid zou zijn, er on
middellijk zijn mening over ken
baar te maken.
Ook hebben, naar verluidt, de
Verenigde Staten de Indonesische
regering verzocht, voorzichtig
heid te betrachten in haar com
mentaren over de vooruitzichten
van onderhandelingen over West-
Papoea.
Minister Soebandrio heeft later
aan journalisten gezegd dat hij
niet zal ingaan op hetgeen pre
mier De Quay heeft gezegd dan
nadat hij van diens verklaringen
een volledig en officieel verslag
zal hebben ontvangen.
Uit welingelichte bron is te
Washington vernomen, dat de
geheime voorlopige besprekin
gen met Indonesië over de kwes-
tie-Nieuw-Guinea van Nederland
se zijde gevoerd zullen worden
door de Nederlandse ambassa
deur in Washington, dr. J. H. van
Roijen. Deze zou instructies van
de regering afwachten teneinde
de contacten te onderzoeken, die
door de Amerikaanse regering
bevorderd zullen worden. Alge
meen is men in Washington van
mening, dat een voorlopige ont
moeting in de V. S. zal plaats
vinden doch dat de juiste plaats
geheim wordt gehouden.
Officiële Amerikaanse woord
voerders hebben instructie gekre-
Het Belgische blad „De Gazet
van Antwerpen" schreef dinsdag
naar aanleiding van de Spaanse
aanvraag om onderhandelingen
over een associatie met de Euro
pese Economische Gemeenschap,
dat „met voldoende goede wil"
ongetwijfeld een oplossing kan
worden gevonden om te beletten,
dat Spanje in een economisch
isolement terecht komt.
„Er zijn al stemmen opgegaan,
vooral van socialistische en
uiterst linkse zijde, tegen een as
sociatie van Spanje met de E.E.G.
De argumenten, die hiervoor
worden aangevoerd steunen
meestal op louter sentiment, dik
wijls op rancune en vrijwel nooit
op een reële basis", aldus het
blad.
Het blad noemt het echter be
grijpelijk, dat de zes E.E.G.-lan-
den wel enig bezwaar tegen een
samengaan met Spanje hebben,
„dat men moeilijk een parlemen
taire democratie kan noemen".
Het zou echter verkeerd zijn
een associatie van Spanje met de
E.E.G. afhankelijk te stellen van
een bruuske, van buiten opge
drongen wijziging van het regi
me. Wie enigermate vertrouwd is
met de Spaanse toestanden en
met het karakter en het weten
van het Spaanse volk weet maar
al te goed, dat een dergelijke
wij2iging van binnenuit moet
groeien. Een associatie met de
E.E.G. kan wellicht een versoe
peling van het regime in de hand
werken en daardoor de evolutie
naar een democratisch bestel be
spoedigen, temeer daar Spanje
zich thans zowel politiek als eco
nomisch op een keerpunt be
vindt".
o
Op een bijeenkomst van de
Synode der Evangelische Kerk
in Oost-Berlijn heeft Deken
Figur, een vooraanstaande auto
riteit in de Evangelische Kerk
in Oost-Duitsland, maandag ver
klaard dat de kerk geen mede
werking kan verlenen aan bij
valsbetuigingen voor politieke
gebeurtenissen. In de laatste
maanden is er een toenemende
gedragslijn bij officiële en poli
tieke organen te bespeuren om
van de kerk bijvalsbetuigingen
voor politieke gebeurtenissen te
verlangen. Dergelijke verklarin
gen zijn fundamenteel onmoge
lijk voor de kerk, zo zei hij, „en
wij zullen ons met alle kracht
er tegen verzetten om in poli-
tiek-ideologische conflicten tus
sen wereldmachten te worden
betrokken." De muur tussen
Oost- en West-Berlijn heeft de
kerk gescheiden, doch wij beho
ren bij elkaar, aldus Deken
Figur.
gen zich van elk commentaar te
onthouden. In officiële kringen
heerste echter voldoening over
de verklaring van de Nederland
se regering, dat zij bereid is tot
besprekingen inzake de kwestie-
Nieuw-Guinea. In Amerikaanse
kringen wordt als vaststaand
aangenomen dat de „derde man",
die bij deze besprekingen aan
wezig zal zijn een invloedrijke
Amerikaan is, echter geen rege
ringsfunctionaris. In overeen
stemming met de geheimhou
ding die rond de conferentie
wordt betracht wilde men van
officiële zijde thans niet de iden
titeit van deze „dex'de man" ont
hullen.
PRINS BERNHARD
NAAR LIBERIA
Prins Bernhard is dinsdag per
vliegtuig uit Oeganda naai' Li
beria vertrokken. Hij zal een of
ficieel bezoek aan dat land bren
gen.
De Prins heeft als president
van de internationale wildstich-
ting drie weken in Oeganda
doorgebracht.
OPKLARINGEN.
Een rug van hoge luchtdruk
strekt zich uit van IJsland naai
het zeegebied tussen Portugal en
de Azoren. Langs de oostflank
hiervan voeren noordelijke win
den onstabiele polaire lucht aan.
Als gevolg hiervan is de zachtere
lucht die tijdens het weekeinde
binnendrong weer uit geheel
noordwest-Europa verdreven.
Zwakke storingen bewegen
met de stroming mee over de
Noordzee naar het zuiden. Eén
hiervan veroorzaakte in de mid
dag en avond plaatselijk lang
durige sneeuwbuien. Na het pas
seren van de storing draait de
wind naar het noorden en komen
flinke opklaringen voor. zodat
het vannacht en vroeg in de och
tend hier en daar heeft gevroren.
In de middag loopt de tempera
tuur weer op tot enkele graden
boven het vriespunt.
medegedeeld door het K. N. M. I.
geldig tot hedenavond.
Plaatselijk sneeuwbuien.
Zonnige perioden maar plaatse
lijk ook enkele sneeuwbuien. In
de vroege ochtend lichte tot ma
tige vorst, daarna temperatuur
oplopend tot om het vriespunt.
Matige wind in hoofdzaak uit
noordelijke richtingen.
WOENSDAG 14 MAART
v.m. n.m.
Breskens 9-36 10.24
Terneuzen 10.11 10.59
Hansweert 10.51 11.39
Walsoorden 11.01 11.49
DONDERDAG 15 MAART
v.m. n.m.
Breskens 11.01 11.25
Terneuzen 11.36
Hansweert 0.16 12.40
Walsoorden 0.26 12.50
Mrt
ZON MAAN
op onder op onder
14 6.59 18.41 11.59 3.20
15 6.56 18.43 12.52 4.10
IC 6.54 18.45 13.49 4.53
117 6.52 18.47 .14.50 5.28
118 6.49 18.48 15.53 5.58