\J<wc de \/couw V eranderingen in ons voedingspatroon <*17lenu r KINDERVRAGEN Onze pasgeboren baby Badseizoen 1962 DE VRIJE ZEEUW Pagina 9 van de week ALLEEN HET BESTE IS GOED GENOEG VOOR •ij: jijjP.J. v. d. Sandej| Zaterdag 10 maart 1962 Slechts klein deel van het inkomen voor noodzakelijke voedingsbehoeften In Nederland wOTdt meer, beter en smakelijker gegeten dan 50 jaar geleden. Besteedden in het begin van deze eeuw de meeste .innen hun „voedingsgeld" hoofdzakelijk aan de noodzakelijke voedingsmiddelen, tegenwoordig worden er ook aanzienlijke be dragen gespendeerd aan de niet-noodzakelijke voedingsbehoeften. Nochtans is het deel van het inkomen, dat men heden ten dage aar. voedsel besteedt, veel kleiner dan vroeger zoals uit de voor handen zijnde budgetstatistieken afdoende blijkt. WELVAART EN VOEDING In 1848 schreef de Utrechtse hoogleraar prof. G. J. Mulder het boekje „De voeding van Nederlanders", waarin hij het lage peil der voeding van de Nederlandse arbeidende klasse aan de kaak stelde. Het mate riële bestaan van de arbeidend bevolking in de negentiende eeuw vormde inderdaad een diep treurig beeld. De voeding^ van deze maatschappelijke klasse, i die het overgrote deel der bevol king uitmaakte, maakte hierop vanzelfsprekend geen uitzonde ring. In de meeste arbeidersge zinnen bestond het menu uit aardappelen, roggebrood en meelpap. Goede jus kende men in deze gezinnen niet. Men stip- In deze tijd van het jaar heb- b we een verhoogde behoefte aan vitamines. Gro enten zijn rijk aan vitamines, maar ze over het algemeen gevoelig en jnnen (b.v. door een ver- ;k> 3 bereidingswijze) voor een root gedeelte hun werk zaamheid verliezen. Groenten rauw opgediend bevatten de mines nog voor het overgro- deel, maar ook door kort koken of door smoren kan men n groot vitaminev erlies voor in. Wanneer de groente ge- ;'d wordt, d.w.zmei wat bi r aangebakken en daarna zoni r toevoeging van vocht in een -loten pan gas r gemaakt, worcu de wezenlijke bestand delen door een klein vedaagje oiiisiu en kunnen zodoende niet aoor b.v. inwerking van de 1' cht vernietigd worden. Boven- len behoudt de groente op deze ijze bereid, het beste haar na- iurlijke geur en smaak, zodat aktisch geen zout toegevoegd ■hoeft te worden. Prei op deze ijze klaargemaakt is beslist ■n lekkernij. ZONDAG: Kop bouillon, scho tel witlof met ham en kaas, aardappelen, eiergeiei met vruchiensapsauu. 1AANDAGRolpens, appel moes, aardappelpurée, brood schoteltje. DINSDAGGebakken kaas ken, aardappelen, s.ïvoye- kool, Muesli. tv OENSDAGGesmoorde prei, gehaktsaus, aardappelkoek jes, vanillevla met rozijnen. DONDERDAGCapucijneJS, speklappen, gefruite uien, aardappelpuree, coupe bana nen en sinaasappelen met dunne room. VRIJDAGEieren met kerry- saus, veldsla, rijst appelkoek jes. ZATERDAGKop groentesoep mee rest'rijst, stamppot, zuur kool met krabbetjes. 1 RECEPTEN 4 eieren, 4 dl melk, 50 gram witte basterd, iets zout, 2 dl frambozensap, ïu gram aard appelmeel, suiker. De eieren met de melk, suiker en 'l zout loskloppen. Kleine vruchtentaartvormpjes bebote ren, de eiermassa er in over doen en ze in kokend water zei- eu. Het water tegen de kook louden Wanneer de gelei hele maal gestold is, de vormpjes uit 1 water nemen en keren. Het vrucn.ensap met 't aardappel meel binden, de saus met suiker dp smaak afmaken en bij de ge- 'ei presenteren. 4 bananen, 1 eetlepel ge raspte kokosnoot of gemalen amandelen, sap van 2 citroe- ,lan' - eedepeis geraspte ci- oenschil, sap van 2 sinaas appelen, suiker naar smaak, koitieroom. 5?°. bananen schillen en in snijden. Deze in coupe- blazen schikken, de noten en de geraspte citroenschil er over strooien, het sinaasappel- en i roensap er over gieten, 't ge heel met wat suiker afmaken en met wat koffieroom overgie ten. Op een koele plaats even in laten trekken. de aardappels in mosterd of ijn, die alleen tijdens de feest dagen door olie werd vervangen. Tonic van zeer inferieure kwa iiieit was de dagelijkse drank, bier werd alleen tijdens de feest een gedronken. Deze arme lijk. voeding vroeg meestal a. iimerkelijk meer dan de helft i het beschikbare, zeer schra le inkomen. Het verDand tussen welvaart en voeding stond hier heel dui delijk vast. Waren de lonen nogei geweest, dan zou de voe ding ook van betere kwaliteit zijn geweest. Tegen het einde uer vorige eeuw beginnen zich diepgaande maatschappelijke veiuuiuermgen te voltrekken. De arbeidersklasse ontwaakt en langzaam maar zeker worden de arbeiders opgeheven uit de ar moede en ellende. Erg snel verliep dit proces niet. Dit tonen de budgetonder- zoekingen aan, welke in 1911 door de Sociaal-Democratische Studieclub in ons land werden gehouden. Uit de verzamelde gegevens bleek bijvoorbeeld dat al het „voedingsgeld" besteed werd voor noonzaKelijke voe dingsbehoeften, zoals brood, aardappelen, groenten, boter vet, eieren, kaas e.d. Vergelijkt men deze cijfers met die van een enquêie-onderzoek, welke in iyö6 werd gehouden door het Oeriiraal Bureau voor de Statis tiek, dan constateert men op merkelijke verschillen. Volgens de C.B.S.-enquete besteeuuen de Nederlandse gezinnen in 1956 69,7 u,o van hun „voedingsgeld" werd besteed aan bankeioak- kersartikeien (7%), chocolade, vleeswaren, specerijen, uitheem se vruch-en e.d. En terwijl de voedingsuitgaven van de arbei dersgezinnen in 1911 meer dan ue heift van het inkomen besloe gen, meiden de Neuenandse ge zinnen in iy56 nog i3 van nun inkomen over voor andere be stedingen. Over onze wereldberoemde zwemsters wordt overal geschreven en bekers en medailles getuigen van hun successen. Industriële prestaties treden niet zo ge makkelijk aan het licht en die worden in Nederland ook in grote mate verricht. Door onze zwemsters dachten wij aan het Nederlandse badpak, dat een grote ont wikkeling heeft doorgemaakt en dat, om dat het een kwaliteitsartikel is, overal wordt gewaardeerd. VROEGER EN NU Van afbeeldingen kennen wij de eerste gewaden, waarin vooruitstrevende vrou wen zich te water begaven. Pijpen tot op de knie, met daaraan een brede strook, hoge hals en met mouwen. Die waren ge maakt uit flanel, vlaggedoek of katoen. Het wollen badpak betekende werkelijk een enorme stap vooruit. Op de „wollen"- periode volgde die an de lastex pakken, gemaakt van geweven stof waarin rub ber is verwerkt. Door opkomst van nieuwe materialen loopt de produktie van lastex- pakken wat terug, maar dat behoeft geen reden te zijn om uw badpak van het vorige jaar nu maar aan de wilgen te hangen. Zij hebben ook een goede pasvorm en slui ten door hun elasticiteit goed af. Corrigerend en modieus (Linda-Lu) Veel pakken worden thans ge maakt uit Helanca, een gekroes de nylondraad, die door het kroe zen elasticiteit heeft verkregen en welke elasticiteit nog wordt verhoogd door het proces van breien. Op dit Helanca kunnen kleuren en dessins worden ge drukt en de dessinkeuze hierin is dan ook groot. Een soepel bad pak. dat ook een goede pasvorm heeft. Veel Linda-Lu pakken zijn uit dit materiaal' vervaar digd, terwijl een ander deel van deze badpakken reeds is gemaakt van een nieuw materiaal en wel Spandex. Weer zo'n nieuwe, my sterieuze naam. Wel, het geheim wan Spandex zit in de kern van het garen; Vyrene. Vyrene is haardun, sterk, bestand o.a. tegen olie en transpiratie en bet een blijvende veerkracht. De draad (synthetische rubber) is veel dunner dan ooit een natuurlijke rubberdnaad werd gesponnen en daardoor is het mogelijk uit Vy rene een heel licht weefsel te maken met grote elasticiteit. Spandex wordt ook hoe langer hoe meer gebruikt bij de ver vaardiging van foundations. Bij badpakken uit Spandex geen ba leinen, geen binnenwerk en geen zichtbare steunstukjes aan de binnenzijde. Het materiaal op zichzelf werk figuur-corrigerend. Dan zijn daar nog de badpak ken uit katoenen-lastex, nylon velours (een geruwde nylon draad) en geweven katoen. Deze laatste pakjes zijn bedoeld als zonnepakjes. Een grote keus dus in Ne derlandse badpakken, vervaar digd uit velerlei materialen. Bekijk bij het kopen van een badpak goed welk materiaal en welk maaksel het geschiktst zijn voor het figuur. Er zijn zovele modieuze materialen, modellen en kleurstellingen, dat er beslist ook één voor u bij is. VEEL EXPORT De helft tot driekwart van de totale produktie van Nederlandse badpakken wordt geëxporteerd. Naar vele Europese landen, naar de Verenigde Staten en in gerin gere mate naar het Midden- en Verre Oosten. Wij verheugen ons op de zomer waarin deze Nederlandse produk- ten bij de vrijetijdsbesteding zo'n grote rol gaan spelen. En wilt u nog weten, wat de modieuze vrouw aan het strand of het meer zal dragen? Wel, dat zijn: laag uitgesneden ruggen, aangeknipte schouderbanden, diepe décolleté's, opgesneden pijpjes en warme tin ten. Dit is de badpakkenmode 1962! GEVARIEERDER VOEDSELPAKKET De koopkracht van het inko men van grote bevolkingsgroe pen is na üe oorlog sterk ioege- nomen. Dit betekent aat voor vrijwel iedereen nu een veel ge varieerder voedselpakket bereik- oaar is. Er wordt in Nederland dan ook anders gegeten dan voor de oonog, om nog niet eens te spreken van de periode vóór 1914. Uit de geianen voor gecon sumeerde levensmiddelen blijkt dat het gebruik van viees, kaas, eieren, boter, room, suiker en truit is toegenomen en aat van melk, brood, aardappelen en zeimeelprodukten verminderde. Daaruit blijkt wel dat men tegenwoordig smakelijker eet. oi men in alle opzicmen beter eet, moet een ter worden betwij feld. De vetconsumpue is bij voorbeeld sterk toegenomen. Overvoeding komt tegenwoordig meer voor aan oiiaervoeanig, het aamal vermageringsdiëten is vergeieken met voor de oor- Jog verdrievoudigd. De voeding van bejaarden, adolescenten en aanstaande moeders vertonen erns.ige gebreken. Vaak is het een kwes-ie van onkunde, cue tot ongezonde voeding leidt. nei is clan ook met verwon derlijk, dat ie onzent verschil- lenue instituten zien bezighou den met het vraagstuk van de gezonde voeding, we noemen siecn.s het Voorlichtingsbureau voor de Voeding, aat van de mi nisters van bociaie Zaken, Land bouw en Visserij een rijkelijke subsidie geniet en onafnankenjk kan voornemen over goede en goedkope voeding. Zowel vita- imnering van margarine, weike in 1951 bij de wet verplicht werd, als de vaststelling van het vet- genane van gestandariseerde meik, kunnen beschouwd wor den als een uitvloeisel van de voedingspoiitiek van onze over- ne,d. Ook de arbeid van de keu ringsdiensten moet in dit ver band worden genoemd. Ten einde de veranderingen, weiKe zich in het voedingspa troon van de Nederlandse bevol king hebben voorgedaan, duide lijk 'e illustreren, vermeiden we tenslotte de gebruikte hoeveel heden van enneie produkten in 1936 en in 1960. Gebruikte hoevéelheden (kg per persoon per jaar) 1936 1960 kaas 6,3 7,4 vlees 26,7 40 eieren 145 stuks 202 stuks suiker 33,8 47,6 vers fruit 38,2 57,8 aardappelen 110 97 havermout, gort 8,7 3,8 groenten 67 67 broodbl., meel 96,8 76,5 oliën 6,2 4,9 ANTWOORD KORT EN BONDIG EN MAAK ER U NIET MAKKELIJK AF „Ik zeg maar wat!" lachte de moeder van een woelig viertal tussen de drie en acht jaar. „Je kunt wel aan de gang blijven met zo'n stelletje vraagallen! Als ze maar een antwoord krijgen, is het allang goed. Ze zijn het tóch weer zo ver geten". OPVOEDING Hier hadden we te doen met een moeder die van 's morgens vroeg tot 's avonds laat voor haar vier kinderen zwoegde, die niets teveel was, en die stellig van mening was, dat zij haar kinderen „de goede" opvoeding gaf. Ze zou raar hebben opgekeken, wan neer haar gezegd werd, dat zij haar kinderen verwaarloosde. En toch was a l"'ecies wat zij deed: op stoffelijk gebied gaf ze hun liet beste, maar op geestelijk terrein schoot ze tekort. Zij onderschatte, zoals zo heel veel moe ders, het grote belang van kinder vragen. ^ot 'sPel van vragen en antwoorden geeft de opvoeder op ongezochte wijze een sleutel in handen van het karakter kind en tevens een prachtig middel tot opvoeden SPELENDERWIJS Hoe vaak laten wij een kostelijke ge legenheid voorbijgaan om spelenderwijs onze kinderen op te voeden! Welk een prachtig voorbeeld is het voor een kleu ter als moeder rustig en eerlijk bekent: „dat weet ik met, maar ik zal het voor je opzoeken", om dan de volgende dag niet de gevraagde uitleg te komen. Twee dingen leert de kleine vrager al hiervan: ten eerste, dat het heel gewoon is zonder valse schaamte te bekennen men iets niet weet eir ten tweede dat daar onverbrekelijk bij hoort „even op zoeken'. Gelukkig het kind wiens moeder niet uit gemakzucht, maar lukraak iets zegt om-er-van-af-te-zijn, maar zich inder daad op de hoogte stelt en dan kort en bondig de juiste inlichting verstrekt. om dat dat Kort en bondig is wel belangrijk. Be paal u tot de essentie van de vraag en haal er geen dingen bij die er zijdelings mee te maken hebben, want het is in onze volwassen ogen misschien raar, maar daar stelt de kleine geen belang in. Hij heeft een vraag en daar wil hij dood gewoon een antwoord op. Geef het ant woord en u bent er. Wanneer we een kind gaan overladen met veel bijzaken, dan kunnen ze dat niet allemaal ver werken en het gevolg is, dat ze in zekere zin afstompen, ze willen niets meer op nemen. Wat dat betekent voor een school gaand kind, weten vele moeders uit eigen ondervinding en meestal zijn zij er vol komen onkundig van, dat zij en niemand anders daarvoor de grond hebben ge legd. WAAROM VRAGEN ZIJ Er zijn moeders, die, zodra de kleine vragers beginnen, dadelijk zeggen: „niet zoveel vragen, dat mag niet!" precies zoals zij zeggen: niet zitten wiebelen of: niet met je vingers in je neus, dat mag niet. Maar de opvoeder die het ernst is met zijn taak, zal niet rusten voor en aleer hij de reden van het voortdurend vragen heeft gevonden. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom kinderen onophou delijk vragen. Sommigen zijn kleine komedianten en willen met hun gevraag een goede beurt maken en midden in de belangstelling staan. Natuurlijk zijn er ook kinderen, die werkelijk door weetgierigheid worden bewogen, maar er zijn er bijvoorbeeld ook, die met hun vragen instinctief de moeders aan zich willen binden. Vragen en antwoorden betekent; dat moeders aandacht even op hen is gevestigd. Veel vragen kan tot oorzaak hebben, dat een kind zich door een pasgeboren broertje of zusje uit moeders gunst gedrongen voelt en op deze wijze hoopt, moeder weer terug te winnen. Er zijn ook kleuters, die te weinig wor den aangehaald, die nooit gekust qn nooit geliefkoosd worden en hun vragen om belangstelling is in Wezen niet anders, dan een bedelen om wat geuite genegen heid. Het Vragen van een kind heeft zijn oorzaken en die dienen' we te onder kennen om op die manier ons kind te leren kennen en onze opvoeding aan te passen enonze eigen tekortkomingen te ontdekken. Laten we een vragend kind niet met het bekende kluitje in het riet sturen. Ze bemerken ons bedrog en het vertrouwen is geschokt. Geef uw kind correct antwoord op zijn vragen dan ver schaft u het ook op geestelijk terrein het beste van het beste! ELLY MARTINS. Als baby op de wereld is gekomen, dan komen pas werkelijk de zorgen voor moeder. Natuurlijk wil de jonge moeder haar kindje goed verzorgen en vraagt zij zich steeds af: „Doe ik dit wel goed en zou dat wel het beste zyn I" Over voorlichting op het gebied van de babyverzorging behoeft niemand te klagen. Buiten vele goede boeken en brochures zijn er ook nog diverse nuttige instellingen, waar men u graag van goede raad dient. Toch zijn er dikwijls van die kleine> ogenschijnlijk on belangrijke dingen, die men steeds vergeet te vragen en tvaarop men op een moment dat het dadelijk nodig is, zo dolgraag het ant woord zou willen weten. Wij willen u hier enige nuttige wenken geven, die u wel zult onthouden, wanneer u ze eenmaal gelezen hebt, daar de meeste gevallen logisch zijn. Voor het wassen van de babywas dient u altijd de beste soort zeep of wasmiddel te gebruiken. Voor wollen goed liefst alkalivrije zeep; dit houdt de wolhaartjes zacht en soepel. Zeer belangrijk is het weken van het babygoed. Dit mag onder geen voorwaarde gebeuren in sodawater. Het zachte tere huidje van baby, dat gemakkelijk wordt ge ïrriteerd, kan niet tegen che micaliën, die door het weken in soda in het goed achter blijven. Het beste kunt u het goed gewoon in water weken. EEN GEBRUIKTE UITZET Wanneer de baby niet uw eerste is en u gebruik maakt van kleertjes, die reeds ge bruikt zijn, wil het wel eens voorkomen, dat deze geel zijn geworden. Dit goed kunt u weer wit krijgen door het eerst te weken in lauw water. Daarna kookt u het uit met gewone huishoudzeep en wat natriumperboraatpoeder. Hierna wast u het goed, want de chemicaliën die er in zit ten, moeten er beslist weer uit. U spoelt het na en laat het dan bleken in de zon. Deze methode geldt slechts voor katoen. Hebt u echter wol len kledingstukjes, die geel geworden zijn, dan wast u die uit met zachte zeep en een scheutje ammoniak, trouwens er zijn ook speciale wasmid delen hiervoor in de handel. Denkt u er vooral om, dat uw babygoed nooit mag wor den gesteven. Het moet zacht en poreus blijven. Een kwaal tje dat nog al eens voorkomt, is, dat moeder de kleertjes van baby invocht voor het strijken. Dit moet wel sterk worden afgeraden. Er blijft altijd iets achter van het vocht en dit kan schadelijker zijn dan u denkt. DE NIEUWE UITZET Bent u de gelukkige eige naresse van een geheel nieu we babyuitzet, was u die dan eerst in zjjn geheel alvorens u de kleertjes en wat dies meer zij gaat gebruiken. Het nieuwe goed is te hard en bevat vele schadelijke veront reinigingen. Eerst alles eens lekker wassen' is zeer zeker aan te bevelen. Bovendien irriteert nieuwe wol het tere huidje van baby. Tenslotte nog een goede raad. Legt u bij het baden een handdoek of ruwe luier onder in het teiltje, het voor komt uitglijden van de baby. Laten de jonge moeders echter niet al te bezorgd zijn voor haar kleine, want ook hier geldt, dat iedere over daad schaadt. Maak van uw baby geen kasplantje, want daar zult u later niets dan narigheid van beleven. Doe het beste voor de kleine, maar overdrijf nooit. Majesteit baby zal er u dankbaar voor zijn. SONJA. (Nadruk verboden.)' TIPS •X verkrijgbaar bij» X* ;X FIRMA ;.*:j X; Boekhandel *X •X Terneuxer v! X* •/X-X-X*X.:.v.v.v.v.v.v*« W.'.V.V.ViV.ViViViV.VW U KUNT NIET ALLES WETEN 0 Een amandelmolen kan men smeren met glycerine, dit geeft geen onaangename smaak. 0 Gebruikt u het cellofaan van een bonbondoos voor het af sluiten van een jampotje of iets van die aard, dompel het cellofaan dan eerst in heet water, voordat men het op de opening legt. 0 Aangeslagen zilveren' lepels en vorken worden weer schoon door ze te leggen in 't water waarin eieren gekookt zijn. Daarna opwrijven met een zachte doek. 0 Muf geworden havermout krijgt men weer goed door ze in een ijzeren pan gedurende tien minuten uit te stomen. 0 Een kring, ontstaan door het plaatsen van een warme thee pot op een gepolitoerd pre senteerblad, kunt u verwijde ren door met een brandende lucifer over die kring te gaan. De vlam mag echter het ge politoerde voorwerp niet raken. 0 Wilt ge uw snijbloemen lan ger goed houden koopt u dan een pakje snijbloemenmest bij de drogisr of bloemist. Snij bloemen zijn afkomstig van een plant met wortels, die voor de voedingsstoffen zorg den en nu moeten zij het zon der die wortels doen. Stelen schuin afsnijden en het water niet verversen, wel bijvullen. 0 Breng uw groente snel aan de kook, in een gesloten pan, dus op hoge vlam en zo kort mogelijk voor de maaltijd, roer ze even om en temper daarna het vuur, maar houdt de pan gesloten. 0 Vermeng uw gehakt eens met fijn gehakte ui en peterselie, het geeft een pittig smaakje en ze zijn gezond. Gebruik in plaats van azijn citroensap op uw sla, er bevind zich veel vitamine C in citroenen. 0 Geef toch eens groenten bij de boterham; in het voorjaar komen er sterrekers, radijs, in plakken gesneden komkom mer, ramenas of winterpoen voor in aanmerking. Wie brood moet meenemen legge eens enkele plakjes tomaat onder de kaas, de boterham blijft fris! 0 Zijden vloeipapier kan men uitstekend gebruiken bij het inwrijven met was voor de meubels of de vloer. (Nadruk verboden.)

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 9