SPOEDIG OVERDRACHT?
de deur uit
zonder een
niemand
Imp
asse in E. G.G. over
Afrikaanse associatie
opgeheven
Het overleg in Evian
De Nederlandse hulpverlening aan
Duits rampgebied
Adenauer en de ontwapeningsconferentie
HOOGWATER
ZON- en
MAANSTANDEN
HET WEER
WEERBERICHT
DONDERDAG 8 MAART 1962
18e Jaargang Nr 5542
Het ziet er naar uit, dat het conflict lussen Nederland
ea Indonesië in het beslissende stadium is gekomen. Een
stadium waarin de overdracht van Nederlands Nieuw-
Guinea een feit zal kunnen worden. Een en ander is
echter geheel afhankelijk van de houding van de beide
gesprekspartners.
Tijd tekort.
Tegenslag voor Soekarno
STICHTING VAN DE
ARBEID ZAL ZICH
BERADEN
MINISTER LUNS
ENIGE DAGEN EERDEIl
TERUG
KONING BOUDEWIJN
EN KONINGIN FABIOLA
IN BRUSSEL
TERUGGEKEERD
VERBONDSBESTUUR
K.A.B. OVER
LOONPOLITIEK
HET VERVOER
VAN INDONESISCHE
GEVANGENEN
UIT HOLLANDIA
MAROKKAANS SCHIP
IN BRAND
by abonnement: Terneuzen
^^goT-HooMredaeteur I. van de Sande
Redact!e-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer S8150
«vinnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
fpaand f2.—Per weelc dS ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Versehflnt daeelüks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J van de Sande te Terneuzen
AdverteritipTvrilc tier mm 16 ct: minimum per
advertentie ƒ2.40
Rubriek Kleine Advertenties teéén handel»»
advertenties!5 regels fl.10. Iedereregel meer
22 ct. Kleine advertenties bii vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad. 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nnr.
HET N1EUW-GUINEA-PROBLEEM NADERT
HET BESLISSENDE STADIUM
Wat onze regering betreft, mogen we zeggen, dat er in Den Haag
sprake is van een zekere bereidheid met Indonesië tot een akkoord
te geraken, waarbij binnen een bepaalde tijd Nederlands Nieuw-
Guinea onder het gezag van Indonesië zal komen. Wij mogen echter
aannemen, dat hiervoor bepaalde voorwaarden noodzakelijk zijn
en wel een soepeler houding van president Soekarno dan die welke
hij de laatste tijd heeft aangenomen. Nederland zal niet bereid
zijn de souvereiniteit over Nieuw-Guinea over te dragen, wanneer
de Indonesische president ultimata stelt, met de wapens klettert
of met de vuist op tafel slaat. Bovendien zal Nederland trachten
gunstige voorwaarden voor de Papoeabevolking te bedingen, zoals
in de toekomst eventueel recht op zelfstandigheid.
Het is nu eenmaal zo, dat
Nieuw-Guinea geografisch en
cthnologiseh geen binding heeft
met Indonesië, hetgeen indertijd,
toen de gehele gordel van sma
ragd nog onder Nederlands be
wind stond, reeds rot grote ver
schillen leidde. Het is begrijpe
lijk. dat de Papoea's gezien dit
gebrek aan binding er weinig
voor voelen onder Indonesisch
pen van de mogelijkheid tot zelf-
pen va nde mogelijkheid tot zelf
standigheid, zou dit probleem
kunnen worden opgelost.
Zoals veie cx-koloniale mach
ten tobt Nederland mei de erfe
nis der voorvaderen, die vroeger
de noodzaak or niet van inzagen,
de inheemse bevolking der kolo
niale gebieden tot een zeker ni
veau te verheffen. Het gevolg is
nu. dat reeds enigè jftren met de
groots» mogelijke spoed wordt
getracht een Papoeaelite te vor
men. die in staat zou z,ijn. een
jonge zelfstandige staal Nieuw-
is echter tijcT nodig, meer tijd dan
Nederland ten dienste stond.
Door de omstandigheden is
Nederland niet in staat het een
maal aangevangen werk af te
maiien. Er spelen andere, zeer
belangrijke factoren een grote
rol mee. Het is niet de Indonesi
sche president voor wie Neder
land moet zwichten, maar het
feit, dat het continueren van het
Nederlands verblijf in Nieuw-
Guinea de wereldvrede in gevaar
brengt.
Het is door deze vrees, dat de
Verenigde Staten van Amerika
zich hebben laten leiden om de
partners ten lange leste tot een
gesprek te pressen, nadat de be
middelmgspogingen van de se
cretaris-generaal der Verenigde
Naties, Oe Thant. waren mislukt.
Het is wel zeker, dat in de ge
sprekken die Noordamerikaanse
prominenten met de Nederlandse
minister voor Buitenlandse Za
ken mi'. Luns en met president
Soekarno hebben gevoerd, gewe
zen hebben op het ernstige ge
vaar dat de wereld bedreigt, wan
neer in Zuidoost-Azië, Indonesië
Guinee, te leiden. Voor het vor- jen Nederland tot gewapend ge-
men van een dergelijke toplaag'weid zouden overgaan'.
Maar wenst Indonesië wel een
akkoord?
Reeds jarenlang heeft presi
dent Soekarno de kwestie
Nieuw-Guinea aangegrepen, om
de aandacht van zijn volk af te
leiden van de steeds groter wor
dende chaos in het eilandenrijk.
Nu meet een dictator met derge
lijke manoeuvres voorzichtig zijn,
want wie eenmaal een sneeuw
bal aan het rollen brengt, moet
rekening houden met een lawine,
die niet meer te stuiten is.
Een van Ie sterkste partijen in
Indonesië is wel de communis
tische partij, die eveneens veel
aanhang heeft in het leger. Zo
als bekend trachten de commu
nisten altijd de macht te grijpen,
nadat zij eerst in een land een
chaos hebber» veroorzaakt. Het
harde standpunt van president
Soekarno tegenover Nederland
en het steeds dieper in de senti
menten vreten van de slogan:
West-Irian vrij"was koren
op de molen van de communisten.
De economische chaos ging
voort, de aandacht van de be
volking werd afgeleid en gericht
op Nieuw-Guinea. Wat de com
munisten betreft, mocht het des
noods tot een gewapend con
flict komen, want dan wordt de
chaos volkomen en zouden zij de
kans hebben, de macht in Indo
nesië over te nemen.
Wanneer Nederland en Indo
nesië tot een akkoord zouden
komen, betekent dit een tegen
slag voor de communisten. Maar
in zekere zin ook voor president
Soekarno, want na zo'n akkoord
vervalt de afleider en zal het In
donesische volk met de neus op
de harde werkelijkheid van de
economische chaos worden ge
drukt. Wat hier de gevolgen van
zullen zijn, is niet te overzien.
Er zijn in Indonesië vele niet-
communistische opposanten, zo
als Mohammed Hatta. mannen
die aanmerkelijk gematigder zijn
aan de president en die dan mis
schien een kans krijgen om orde
in de chaos te scheppen. Zij zul
len echter moeten rekenen op
ernstige tegenstand van fanatie
ke nationalisten en uiteraard
van de communisten, die deze
chaos zo dringend nodig hebben
om zich de mogelijkheid te schep
pen een greep naar de macht te
doen.
Waarschijnlijk is president
Soekarno zich hiervan eveneens
bewust en is zijn halsstarrigheid
de houding van een man met de
rug tegen de muur, die geen uit.
komst ziet en zijn dagen telt en
rekt- Onder die omstandigheden
zal er bij een gesprek weinig
soeplesse van de Indonesiërs te
verwachten zijn en zou men met
een mislukking rekening moeten
houden, zelfs al liggen de over
drachtspapieren bij wijze van
alleen nog om gaan een paraaf
Op verzoek van het Chr. Nat.
Vakverbond zal de Stichting van
de Arbeid zich beraden over de
situatie, welke is ontstaan na het
dezer dagen genomen besluit dei-
regering met betrekking tot de
uitleg van de loonformule in het
z.g. akkoord van Oud-Wassenaar.
Deze bijeenkomst van de stich
ting zal gehouden worden heden
avond 8 maart in net gebouw
van de Soc. Economische Raad.
Naar de Rijksvoorlichtings
dienst desgevraagd heeft mede
gedeeld, ligt liet in het voor
nemen van minister Lur.s, die
thans nog in Japan vertoeft,
enige dagen vroeger naar Neder
land te komen dan oorspronke
lijk in zijn bedoeling lag. Aan
vankelijk was de datum van te
rugkomst op 14 maart gesteld.
De minister kan nog geen dag
bepalen waarop hij terug zal
zijn.
Koning Boudewijn en konin
gin Fabiola zijn woensdagmid
dag uit Zwitserland in Brussel
teruggekeerd. Het Belgische
vors enpaar was vrijdag j.l. uit
België vertrokken. Over de aard
van het bezoek aan Zwitserland
zijn geen mededelingen gedaan.
De ministerraad van de Euro-tussen de zes E.E.G.-landen over spreken op tafel en zou het er
pese Economische Gemeenschap de handelspolitieke inhoud van piaatsen
heeft woensdag in Brussel een
uitweg gevonden uit de impasse,
die in feite was ontstaan in de
onderhandelingen met de zes
tien Afrikaanse landen over de
vernieuwing van de eind dit
jaar aflopende associatie-over
eenkomst. De overeenstemming
geldt echter alleen de handels
politieke aspecten van de onder
handelingen. De besprekingen
over de financiële bijstand, die
de gemeenschap de Afrikaanse
landen zal bieden, leidden giste
ren vooralsnog tot geen enkel
resultaat.
Het grote meningsverschil
f Adv.)
het nieuwe associatieverdrag be-1 wanneer de Verenigde Staten
trof de vraag, of de Afrikaanse j presiQent Soekarno echter steun
blijvend preferen- j hebben beloofd om in zijn land
moest worden ver-1
leend voor de afzet van hun
een
ieel systeem moest worden ver-1 op zaken te stellen, bestaat
nanrl -1- VMIV» r
de mogelijkheid van een tege-
voor de afzet van
produkten in de gemeenschap
pelijke markt. De discussie
daarover was vrijwel vastgelo
pen met als gevolg, dat ook de
na de conferentie van december
vorig jaar in Parijs ingestelde
E. E. G.-Afrikaanse werkgroep
geen vorderingen kon maken.
Het Nederlandse standpunt, in
de ministerraad van de E. E. G.
woensdag verdedigd door de mi
nister van Financiën, dr. J. Zijl
stra, is dat de bestaande prefe
renties niet onmiddellijk kun
nen worden afgeschaft en dat
rod.ukt voor proöukt kan wor-
-•n onderzocht of en welke
ïaatregelen noodzakelijk zijn.
oor een enkel produkt zou
iederland dan bereid zijn het
■referentiële systeem toe tepas-
;en.
De Nederlandse zienswijze
omt er op neer, dat in beginsel
et preferen'iële systeem wordt
erworpen, doch dat het als op-
:>ssing voor afzonderlijke ge-
'illen aanvaardbaar is. Hieraan
Ijn echter twee voorwaarden
erbonden
dat voortdurend rekening
wordt gehouden met de toe
treding van Engeland tot de
E. E. G. en de daarmee ge
paard gaande mogelijkheid
van associatie van Afrikaan
se gebieden, die tot het Brit.
se gemenebest behoren;
1) dat ook de aspecten van de
wereldmarkt voor tropische
produkten bij het overleg
woTden betrokken.
Deze, door de Duitse Bonds
republiek gesteunde benadering
van het vraagstuk, kreeg na een
aebat van enkele uren de in
stemming van de E. E. G.-minis-
•erraad. De handelspolitieke
erkgroep zal op basis van de
algemene conclusie, dat een al
gemeen preferentieel systeem te
z.al gaan, de werk-aamheden
oortzc'.'en en beginnen me'
oro f 'i t "6 van elk afzonderlijk
moetkomende houding, want dan
rijst er na het bereiken van een
akkoord met Nederland over de
kwestie Nieuw-Guinea een ..gou
den" zon aan de Indonesische
horizon.
Zo gezien kan de overdracht
van Nieuw-Guinea bijzonder ver
strekkende gevolgen hebben voor
de toekomst van Indonesië,
(Nadruk verboden.)
De Westduitse Bondskanselier,
dr. Konrad Adenauer, heeft gis
teren tegenover het bestuur van
zijn christen-democratische par
tij verklaard sceptisch te staan
tegenover de 14 dezer te Genève
beginnende ontwapeningsconfe-
■entie.
Hij verklaarde dat de Bonds
regering elk ontwapeningsge
sprek verwelkomt en dat zij ten
volle bereid is aan elke werke
lijke ontwapening mede te wer
ken. Hij had echter piet de
hoop, dat het komende overleg
te Genève veel zou opleveren.
Adenauer legde de nadruk op
de noodzaak van het bewaren
van eenheid door het Westen in
de huidige moeilijke tijdsperiode.
De bondskanselier lichtte het
bestuur van de christen-demo
cratische partij voorts in over
zijn gedachtenwisseling met de
Amerikaanse minister van Justi-
ie, Robert Kennedy, die onlangs
een kort bezoek aan Bonn heeft
gebracht en over het gesprek,
dat hij dinsdag j.l. heeft gehad
met de Amerikaanse generaal
Lucius Clay, die als speciale ver-
tegenwoordiger van president
Kennedy West-Berlijn tot stand
plaats heeft.
Dc Westduitse minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Schrö-
der, zal waarschijnlijk zondag
a.s. en in elk geval vóór het
begin der ontwapeningsconfe
rentie te Genève een onder
houd hebben met zijn Ameri
kaanse ambtgenoot Dean Rusk.
Hoge ambtenaren van het West
duitse consulaat-generaal te Ge
nève zullen het verloop van het
ontwapeningsoverleg als waar
nemers gadeslaan. Voorts zal
het Westduitse ministerie van
Buitenlandse Zaken clr. Balken
als waarnemer naar Genève
zenden.
Een woordvoerder van het
Westduitse ministerie van Bui
tenlandse Zaken heeft medege
deeld dat het onderhoud tussen
Schröder en Rusk op initiatief
van de Bondsregering wordt ge
houden. Het zal een voortzet
ting zijn van de gedachtenwis
seling, die de twee ministers in
december j.l. te Parijs, ter ge
legenheid van de toen aldaar ge
houden Navo-conferentie, heb
ben gehad. Men beschouwt het
tweede onderhoud tussen Rusk
en Schröder te Bonn als zeer
belangrijk, omdat bij het ont
wapeningsoverleg ongetwijfeld
punten zullen worden behan
deld, die voor de Bondsrepu
bliek van groot belang zijn.
Vernomen wordt, dat de West
duitse regering zich zorgen
maakt over de mogelijkheid,
dat het de Sowjet-Unie te Ge
nève zou gelukken de neutrale
landen te winnen voor het
denkbeeld, om een algemene
ontwapening in de Bondsrepu
bliek te laten beginnen.
De regering te Bonn is even
wel van mening dat er slechts
concessies op het gebied der
Europese veiligheid kunnen
worden gedaan, wanneer deze
gepaard gaan met, stappen ter
bevordering van de Duitse her
eniging.
Men vermijdt het in Bonn
ook maar een woord van leed
wezen te uiten over het feit, dat
Frankrijk heeft besloten niet
aan het ontwapeningsoverleg te
Genève deel te nemen. In wel
ingelichte kringen aldaar meent
men ech-er dat het uit tactisch
oogpunt wellicht beter was ge
weest dat Frankrijk zich wel te
Genève had doen ver-egenwoor-
digen, dit vooral met het oog
op de mogelijkheid van Geneef-
se gedachtenwisselingen over
Berlijn. Speciaal in dat geval
zou West-Duitsland Franse
tegenwoordigheid wenselijk heb-
oen geoordeeld.
GEEN
POSTBESTELLINGEN
MEER IN ALGIERS
Twee heelden van de bedenke
lijke situatie in de stad Algiers,
waar de spanning tot zeer groto
hoogte is gestegen. Daar de laat
ste weken vele postbestellers
door de O.A.S. zijn vermoord,
wordt in Algiers geen post meer
besteld. De bewoners van de stad
kunnen hun post ophalen in ge
ïmproviseerde distributleposten,
die zijn ingericht in bioscopen
e.d. Na lang wachten in de rij
(foto boven) kan men tegen
vertoon van een identiteitsbewijs
binnen zijn post in ontvangst
nemen.
Het Verbondsbestuur van de
Katholieke Arbeiders Beweging
heeft zich in zijn woensdag te
Utrecht gehouden vergadering
uitvoerig beziggehouden met de
situatie die thans is ontstaan op
het terrein van de loonpolitiek.
Het betreurt, dat het akkoord
van Oud-Wassenaar blijkbaar
niet in volledige overeenstem
ming is uit te voeren. Het Ver
bondsbestuur onderschrijft volle
dig de reeds op 5 maart door de
verbondsvoorzitter, de heer J. A.
Middelhuis, aan het A.N.P. afge
legde verklaring. Het bestuur
staat op het standpunt, dat de al
gemene aanwijzing van de rege
ring opgevolgd dient te worden.
De vertegenwoordigers van de
K.A.B. in de Stichting van de Ar
beid kregen van het Verbondsbe
stuur vrijheid van handelen om
te trachten alsnog een crisis in
de Stichting van de Arbeid en
een breuk 'in de samenwerking
van de vakcentrales te voor
komen.
Alvorens zich verder uit te
spreken wenst het Verbondsbe
stuur van de K.A.B. de uitslag
van de interpellatie-Roemers in
de Tweede Kamer af te wachten.
De 52 Indonesische gevange
nen na het incident van 15 janu
ari in de wateren bij Nieuw-
Guinea zullen zaterdagavond
met een Nederlands charter
vliegtuig naar Singapore ver
trekken. Het vliegtuig' zal lan
den op het militaire vliegveld
Sjangri. Tijdens het verblijf
daar zal de pers geen vraagge
sprek met de Indonesiërs wor
den toegestaan.
Een Indonesisch vliegtuig zal
de Indonesiërs van Singapore
naar Djakarta brengen.
Woensdag is te Evian van
Franse zijde vernomen dat men
zich op gisteren aldaar voort
gezette besprekingen tussen de
afvaardigingen van Frankrijk
en de Algerijnse opstandelingen
heeft bezig gehouden met de
nog hangende vraagstukken, n.l.
het herstel van rust en orde in
De stormramp, die Noord-
Du '.tsl and vorige maand heeft
getroffen valt te vergelijken mei
de watersnood die in 1825 in ons
DONDERDAG S MAART
v.m. n.m.
Breskens
3.44 4.13
iëineuzen
4.19 4.48
Hansweert
4.59 5.28
Walsoorden
5.09 5.38
VRIJDAG 9
MAART
v.m. n.m.
Breskens
4.35 5.02
ïerneuzen
5.10 5.37
Hansweert
5.50 6.17
Walsoorden
6.00 6.27
ZON
MAAN
op
onder
op onder
Mr»
8 7.12
1.8.31
8.29 21.25
9 7.10
18.32
8.56 22.45
10 7.08
18.34
9.25
land voorkwam. De Duitsers
hadden ook geleerd uit de storm
ramp van 1953. Zij waren reeds
bezig met de verbetering van de
dijken toen, nu twee en een hal
ve week geleden de storm toe
sloeg en er ongeveer vijftig ga
ten in de dijken braken. Al deze
gaten zijn nu dicht, zo heeft
prof, ir. P. Ph. Jansen, hoofd van
de Deltadienst, die een week lang
met drie andere Nederlandse
deskundigen in het rampgebied
is geweest om Duitsland van ad
vies te dienen in een persconfe
rentie medegedeeld. De gaten in
de dijken konden zo snel gedicht
worden, aldus professor Jansen,
omdat het land achter de dijken
betrekkelijk hoog lag, zodat het
water na de storm snel weg kon
stromen. In 1953 moesten wij
zeer moeilijke dichtingen ver
richten, omdat bij ons het land
achter de d'jken zeer laag lag,
waardoor vier keer per dag ten
gevolge van het getij de gaten
uit schuurden.
Wij hebben in Puttslmd wei
nig kunnen doen. Wij hebben
een prettig contact gevonden1
met de Duitse deskundigen. Uit
dit contact liebben beide partijen
kunnen leren. Wel hebben wij
pompaggregaten kunnen leveren
voor het snelle droogpompen van
enige laag gelegen gebieden.
Professor Jansen zeide bewonde
ring te hebben voor het snelle
herstel van de dijkdoorbraken in
Noord-Duitsland. Hij zeide voorts
dat men in Duitsland nu plannen
heeft om de dijklijn te verkor
ten, waardoor een sterkere ver
dedigingslinie tegen het water
kan worden verkregen. Daarvoor
zullen stroomgaten worden afge
sloten.
De schade aan de zeedijken in
Noord-Duitsland is groot ge
weest, omdat deze dijken be
schermd worden door een gras
mat. Zo'n grasmat, aldus prof.
Jansen is niei bestand tegen het
geweld van cie golven. Er zal nu
bekeken worden of men geleide
lijk aan de dijken een flauwere
helling zullen geven en een an
dere afdekking dan een grasmat.
Professor Jansen zeic'f net dat
men nu ook eens hier zal nagaan
hoe het met de met grasbedekte
dijken staat. Een van de grote
bezwaren van een grasmat is het
noeilijke onderhoud ervan.
SCHRAAL WEER.
Het weer in ons land wordt be
paald door een krachtig hoge
drukgebied waarvan liet centrum
bovesi Duitsland gelegen is. Dit
hogedrukgebied ondergaat mo
menteel een versterking boven de
Noordzee en zal de komende 24
uur in verbinding komen met
een boven IJsland en Groenland
gelegen hogedrukgebied.
Een depressiesysteem ten zuid
westen van de Britse eilanden
veroorzaakte woensdag in het
Kanaal en boven Zuidwest En
geland en Ierland een zuidooster-
storm met plaatselijk regen en
sneeuw. De warme lucht, <jie aan
de voorzijde van deze depresie
naar de Golf van Biscaje is ge
stuwd, kan door het continentale
hogedrukgebied niet verder op
dringen.
Voor ons land betekent deze
ontwikkeling een aanhouden van
het koude weer met een matige
tot krachtige wind tussen zuid
oost en oost. Geleidelijk komt er
van het zuiden uit meer bewol
king opzetten, maar het blijft
droog weer.
medegedeeld door het ft. N. M. I.,
geldig tot donderdagavond.
Droog weer.
Droog weer. maar wat minder
-onnig dan gisteren. Matige tot
krachtige wind tussen oost en
zuidoost. Ongeveer dezelfde mid-
dagtemperaturen.
Algerië en de instelling van een
tijdelijk bestuursorgaan voor de
overgangsperiode tussen het
staken van de strijd en de zelf
beschikkingsstemming.
Verklaard worat dat de be
sprekingen, die vijf uur hebben
geduurd, volgens het program
ma zijn verlopen.
De Franse dagbladen en po
litici menen algemeen dat te
Evian overeenstemming zal
worden bereikt. Men vraagt
zich echter wel af of de Franse
autori»ei»en in Algerië, met het
oog op de terroristische aansla
gen van de O.A.S., wel in siaat
alien zijn de bes.andsvoorwaar
den te doen uitvoeren.
Van Franse oKiciele zijde
wordt er op gewezen dat ook de
F.L.N. zijn deel moet vervullen
om het mogelijk te maken een
wapenstilscandsovreenkomst te
doen uitvoeren, door ervoor te
zorgen dat zijn volgelingen zich
aan de bestandsbepalingen zul-
»en houden.
De Franse delegatie is opti
mistisch gestema en gehoopt
wordt da- de conferentie over
ongeveer een week tot onder
tekening van de besi.andsover-
c-eniiomst zal leiden.
Van Algerijnse zijde werd
verklaard: „Wij winen vrede
berei,.en en een zekere geheim
houding lijkt ons voor enige tijd
noodzakelijk. Wij hebben dus
geen enkeie me-edeling voor de
pers".
Hedenmorgen worden de be
sprekingen voortgezet.
Het Poolse schip „Gdansk"
heef woensdagavond in de Golf
van Biscaye de 26 bemannings
leden aan boord genomen van
het onder Marokkaanse vlag
varende schip „Ketama", dat in
brand stond.
De „Ketama" is 5 maart uit
Rotterdam naar Casablanca ver
trokken.