oordeel
Frankrijks nalatenschap aan Algerije
Persconferentie
van Glenn
Mislukte staatsgreep in Turkije
Soebandrio over kwestie
Nieuw-Guinea
Antwoord van Chroesjtsjef
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDS
ZATERDAG 24 FEBRUARI 1962'
18e Jaargang Nr-5532
Radio de Koek
o!ü
FRANKRIJK EN
ALGERIE
De
Rotterdamse
metro
(goodwill
BLIJDE GEBEURTENIS
AAN BELGISCHE HOF?
BANANEN
De staking bij de
posterijen in Algiers
?en echt voordeel
Telefoon 2682
rl May nu een halve eeuw ge-
la rl May in hun authentieke vorm
;etracht van de Karl May-boeken
te slechts voor een klein deel zijn.
r jong en oud.
ederlandse vertaling recht weder-
t de schoonheid van het origineel
iet Karl May Verlag en de Karl
rogelijk geworden de geest en de
veer te geven. Aldus is een werk
sullen verwelkomen, temeer daar
rs bereik ligt.
n op het formaat van de Prisma-
len. Elke maand, te beginnen met
15. De koningin van de Gran
Chaco
16. Kara Ben Nemsi, de heiduit
de woestijn
17. Door het woeste Koerdistan
18. Van Bagdad naar Instan-
boel
19. In de rotskloven van de Bal
kan
20. Door het land der Skipeta-
ren
21. De bandiet der Albaanse
bergen
22. Mensenjagers aan de Nijl
23. In het land van de mahdi
24. De laatste slavenjacht
25. De smokkelaars van de
Tigris
1, geldig tot 1 april 1962
inen van 1,65 per deel, geldig
TERNEUZEN
Fr*nk«tag bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt daeelliks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentlepriis per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»-
advertenties)5 regels 1.10. Iedereregel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Wanneer binnenkort in Alge
rije de wapenstilstand wordt af
gekondigd, zal dit een einde ma
ken aan een bloedige oorlog, die
meer dan zeven jaren duurde.
Het bestand en de daarop vol
gende Instelling van een voor
lopige gemengd Frans-Algerijn
se regering, zal tevens een ge
leidelijke afloop betekenen van
de onbeperkte heerschappij, "die
Frankrijk gedurende meer dan
een eeuw in de gebieden van Al
gerije en de Sahara heeft uitge-
ling voor.
Toen de Fransen zich 132 jaar
geleden in Algerije begonnen te
vestigen, was het land een ach
terlijke Arabische provincie, met
een wegkwijnende bevolking, ge
regeerd door een corrupt regiem
van stamhoofden. De Sahara was
onbewoond: de Noordafrikanen
baatten de zandwoestijn en had
den er geen enkele belangstel
ling xoor.
VERZESVOUDIGD
Sinds de komst der Fransen is
de inheemse bevolking van Alge
rije, door de verbeteringen der
hygiënische toestanden en de
medische verzorging, zes maal in
omvang toegenomen. Een prach
tig wegennet verbindt de eens
vrijwel van elkaar geïsoleerde
delen van het land.
Moderne steden met goed ge
outilleerde havenwerken zijn
verrezen. Grote irrigatiewerken
hebben vruchtbaarheid gebracht
aan vroeger dorre gebieden. In
stellingen van onderwijs brengen,
ook aan de iftheemse bevolking!
de kennis, die nodig is om zich
in het leven van deze tijd te
handhaven. En in de Sahara zijn
door de Fransen bronnen van
rijkdom aangeboord, waaruit de
nieuwe, onafhankelijke staat zal
kunnen putten voor zijn econo
mische ontwikkeling.
Het is waar, dat veel van dit
alles is geschied ten bate van de
Fransen zelf. Het is verder waar,
dat de overgrote meerderheid dei-
Arabische bevolking op het punt
van welvaart weinig van de door
de Fransen geschapen rijkdom
heeft geprofiteerd (er wonen in
de grote steden overigens ook
arme blanken). Maar het is even
zeer waar, dat die bevolking er
aanzienlijk beter aan toe is dan
vroeger, onder de eigen leiders
en dat de Fransen haar in elk
geval een erfenis achterlaten,
die een gezonde b„sis vormt voor
een ontwikkeling in voorspoed.
EEN ARGUMENT
Natuurlijk zal nog slechts een
minderheid durven beweren, dat
hetgeen de Fransen in Algerije
en de Sahara hebben verricht,
een argument kan zijn tegen
het schenken van de souvereini-
teit aan inheemse bevolking. De
Franse kolonisten (zij hebben
dat gemeen met alle kolonisten
van het heden en het recente ver
leden) kunnen of willen niet be
grijpen, dat het vruchteloos en
zelfs onrechtvaardig is om zich
te verzetten tegen een ontwikke
ling, die voortvloeit uit de geest
des tijds.
Desondanks is het, nu zovelen
geneigd zijn bij het woord „kolo
nialisme" een vies gezicht te
trekken, toch goed er aan te her
inneren, dat de Fransen en
hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor
de Britten en de Nederlanders
niet alleen maar uitbuiters zijn
geweest, die bij hun vertrek uit
de koloniën tot op het laatste
merg uitgezogen gebieden heb
ben nagelaten. Het tegendeel is
veeleer het geval.
(Nadruk verboden.)
De ruimtevaarder John Glenn
heeft vrijdag op oen persconfe
rentie gezegd dat hij niet alleefi
geen nadelige gevolgen van de
gewichtloosheid tijdens zijn
tocht rond de aarde heeft on
dervonden, maar dat het een
„buitengewoon prettige ervaring,
een wonderlijk gevoel" was.
Noordstraat 102 - Telefoon 31M
Terneuzen
NOORDOOSTELIJKE WIND
In de luchtdrukverdeling bo
ven Noord West-Europa komt
wienig vearndering. Een hoge-
drukgebied handhaaft zich bo
ven Scandinavië en houdt een
noordoostelijke luchtstroming in
stand. Ook in de temperatuur
komt nog maar weinig verande
ring meer. In ons land, België
en Noord-Frankrijk waren de
middagtemperaturen 1 tot 2 gra
den boven het vriespunt, terwijl
verder naar het oosten overdag
lichte vorst voorkwam.
Boven de Oostzee komen lich
te luchtdrukdalingen voor op de
nadering van een depressie bo
ven West-Rusland. Onder in
vloed hiervan zal bij ons de wind
tijdelijk meer naar het noorden
draaien en wat afnemen. Overi
gens blijft het huidige weertype
voortduren.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot zaterdagavond.
W isselend bewolkt.
W isselend bewolkt maar geen
sneeuw van betekenis. Matig tot
krachtige noordoostelijke wind.
Temperaturen om het vriespunt.
ZATERDAG 24 FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hans weert
Walsoorden
v.m.
4.36
5.11
5.51
6.01
n.m.
4.58
5.33
6.13
6.23
ZONDAG 25 FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
5.09
5.44
6.24
6.34
n.m.
5.32
6.07
647
6.57
MAANDAG 26 FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
5.44
6.19
6.59
7.09
n.m.
6.11
6.46
7.26
7.36
Febr.
24 7.39
23 7.36
26 7.34
ZON
op onder
MAAN
op onde>
18.09
18.11
13.13
23.22
9.43
10.06
10.32
Dc Atlasraket, waarmee hij
in aijn baan werd gebracht, had
perfect, gewerkt en hem op
enige km per uur na de bereken
de snelheid had verleend. „Ik
ben helemaal niet misselijk ge
weest en heb geen onprettige
gevolgen ondervonden".
Tijdens de periode van ge
wichtloosheid is er slechts één
ding weggedreven, een film
spoel. Hij greep er naar, want
toen hij de film verwisselde
raakte hij de spoel aan waar
door deze wegdreef. Hij heeft
het ding niet weergezien.
Glenn zei een tube voedsel ge
geten te hebben. „Het was hele
maal niet moeilijk dat in te
slikken". „Zolang je vast voed
sel gebruikt kun je het in je
mond krijgen, en het schijnt
normaal omlaag te gaan". Hij
gaf echter de raad geen koekjes
te eten, want de kruimels drij
ven weg. Ook had hij niet ge
leden aan „verschrikkelijke
dwangvoorstellingen" na de
spanning vóór de vlucht, zoals
men verondersteld had. De
mooiste mededeling van zijn
leven noemde hij de woorden
waarmee men hem zei dat hij
in staat was zeven ronden om
de aarde te maken.
De glimmende deeltjes die hij
tijdens zijn vlucht had opge
merkt kwamen niet van zijn
ruimtecabine. Eerst dacht hij
dat het de naaldjes waren die
door de Verenigde Staten om
hoog gebracht waren en die
verloren zijn gegaan, maar ten
slotte zag hij dat dit niet juist
kon zijn. Hij zag de voorwerpen
ongeveer drie tot vier minuten
lang, bij het eerste schemer
licht. Ze waren ongeveer 10 cm
in doorsnee. Wal de „blackout"
bij het dalen betrof, zei Glenn,
dat dit slechts een uitvallen van
de radio-verbindingen was ge
weest en niet dat hij het be
wustzijn zou hebben verloren.
De sterke ionisatie rond zijn
cabine verhinderde het radio
contact.
Glenn vertelde die dag vier
maal de zon te hebben zien on
der gaan. Tijdens zijn vlucht
zag hij dat de hele Stille Oceaan
met wolken bedekt was. Austra
lië lag de gehele reisduur in het
duister.
Vliegen met een snelheid van
28.000 km per uur op 160 tot 256
km hoogte lijkt veel op het vlie
gen met een straaljager op on
geveer 10 km hoogte. „Het is
moeilijk het gevoel van snelheid
te beschrijven wanneer je niets
hebt om er mee te vergelijken".
Glenn beschreef vervolgens
de vermeende moeilijkheid met
het hitteschild bij de landing.
Hij nam brandende stukken
waar en dacht een ogenblik dat
het hitteschild was gebroken.
„Dat zou wel erg geweest zijn".
Het was tamelijk warm in de
cabine na de landing. „Ik trans
pireerde erg toen ik neerkwam
en bleef zo kalm mogelijk".
4
President De Gaulle heeft gis
teren met elk van de bevelheb
bers van de tien militaire dis
tricten in Frankrijk een kwar
tier lang gesproken. Deze ge
sprekken staan, zo werd gezegd,
in verband met de voorzorgs
maatregelen die de regering
treft om het hoofd te kunnen
bieden aan wanordelijkheden,
die de illegale organisatie O.A.S.
na een staken van het vuren in
Algerië zou kunnen veroorza
ken. De president zal heden
met opperofficieren van de ma
rine en de luchtmacht spreken.
De Gaulle heeft vrijdag ook
een vergadering van de natio
nale defensiecommissie geleid.
In kringen die nauwe betrek
kingen met de Franse .regering
onderhouden, is vrijdag verno
men dat aan dc bekendmaking
van een staken van het vuren
een officiële vredesconferentie
van de Franse regering en de
Algerijnse regering vooraf zal
gaan. Op deze conferentie zullen
de geheime akkoorden worden
ondertekend. Tegelijkertijd zou
de opstandelingenleider Ben
Bella uit Franse gevangenschap
worden ontslagen.
Een algemeen overzicht van tie
enorme bouwput aan het Weena
in Rotterdam, waar een van de
Metro-stations van de Maasstad
zal komen. Duidelijk zijn, in het
midden van de foto, de „buizen"
te zien, waardoor de spoorlijnen
zullen lopen.
BINNENVERINGBED
het beste bed ooit gtmoakt
SCHUIMRUBBERBED
met versterkte middensector
7{aiet fabrieken Zevenbergen
De Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soeban
drio, heeft vrijdag herhaald, dat
alleen de wijze, waarop het be
stuur over West-Irian moet wor
den overgedragen aan Indonesië,
het uitgangspunt kan zijn bij on
derhandelingen met Nederland,
en niet de vraag van de over
dracht der soevereiniteit op zich
zelf.
Volgens „Antara" heeft Soe
bandrio dit uiteengezet aan de
ambassadeur van Zuid-Slavië,
Bebler. die hem vrijdagmorgen
een bezoek bracht.
Een vergelijking makend met
do Algerijnse kwestie zei Soe
bandrio dat ook in de kwestie-
Nieuw-Guinea het alleen kan
gaan over de overdracht van het
bestuur.
Na het bezoek van de ambas
sadeur zei Soebandrio tegen jour
nalisten, dat Indonesië voor on
derhandelingen met Nederland
geen bepaalde tijdslimiet kan
stellen. Hij verklaarde dit in ant
woord op een vraag over wat
president Soekarno in zijn toe
spraak van woensdagavond van
Nederland had gevraagd, n.I. on
derhandelingen to doen aanvan
gen vóór het einde van de thans
begonnen vastenmaand. „Maar
aldus Soebandrio verder in
dien na afloop van een bepaalde
periode, waarin wij genoeg tijd
verstreken achten, van de Neder
landers nog geen in dit opzicht
bemoedigend antwoord is ont
vangen, zullen wij daaruit con
cluderen, dat bij hen niet het
verlangen bestaat om het vraag
stuk West-Papoea op vreedzame
wijze te regelen".
Tenslotte zei Soebandrio te
hopen, dat door deze toelichting
de vrienden van Indonesië in het
buitenland een beter inzicht zul
len hebben verkregen van de
manier, waarop de kwestie
Nieuw-Guinea moet worden aan
gepakt.
Regerings- en militaire leiders
in Turkjje hebben donderdag
avond via de radio de bevolking
opgeroepen tot kalnne, nadat
cadetten van de militaire acade
mie in Ankara afschaffing van
de nationale vergadering hadden
geëist en bij een mars door de
stad een radiostation hadden be
zet.
De betogers, die werden bege
leid'door enige pantsereenheden,
werden later omsingeld door
luchtmachttroepen, die ook het
hoofdgebouw van radio-Ankara
en het hoofdpostkantoor bezet
ten. Radio-Ankara verdween
daarop uit de lucht.
Leden van de luchtmacht be
trokken de wacht bij het bureau
van premier Inonu, die de eis van
de studenten inzake de nationale
vergadering afwees. Ook op
eisërt voor de overplaatsing of
pensionering van de directeuren
van de academies voor de oplei
ding van officieren van het leger
en de militaire politie en van de
militaire commandant van An
kara wilde de eerste-minister
niet ingaan. Dit werd bekendge
maakt, nadat Inonu op het hoofd
kwartier van de luchtmacht met
zijn ministers had beraadslaagd.
In Ankara deden zich geen ge
welddaden voor en ook uit de
rest van het land werden geen
berichten over ongeregeldheden
ontvangen.
Radio-Istabul zond normaal uit,
maar sprak in de nieuwsberich
ten niet over de binnenlandse
toestand.
President Gursel deed via de
radio een beroep op het leger om
zich niet te laten verleiden tot
een omwenteling.
Het eerste, tweede en derde
leger, de luchtmacht en de mari
ne hebben hun trouw betuigd
aan de regering van Inonu.
Volgens ooggetuigen hebben
ongeveer 8000 mensen, meren
deels cadetten, aan de betogin
gen van donderdagavond deelge
nomen.
Vrijdagmorgen vroeg was
radio-Ankara weer in de lucht.
Leiders van de vier grote poli
tieke partijen generaal Inonu
van de volkspartij, Ragip Gamus-
pala van de rechtvaardigheids
partij, Osman Bolukbaski van de
nationale republikeinse boeren
partij en Ekrem Alican van de
nieuwe Turkse partij hebben
een gemeenschappelijke verkla
ring getekend, waarin zij zich
keren tegen elke actie tegan de
regering of de grondwet. Zij zeg
gen, dat provocaties op touw
worden gezet met de bedoeling
een basis te scheppen voor
uiterst linksen, die de gelegen
heid afwachten om het bestaan
van Turkije te vernietigen.
Politieke en militaire leiders
hadden donderdag gesproken
over de spanning die in Turkije
is toegenomen naar aanleiding
Volgens het Luikse socialisti
sche blad „La Wallonië" is
koningin Fabiola van België in
blijde verwachting. „Het gerucht
doet zonder ophouden de ronde,
dat zij in juni een baby zal krij
gen. Natuurlijk is het nieuws
officieus en van de zijde van het
Belgische hof kan geen enkele
bevestiging worden verkregen",
aldus het blad.
Volgens het blad zijn de ge
ruchten ontstaan door het be
sluit van koningin Fabiola en
kele toezeggingen voor het bij
wonen van verscheidene open
bare gebeurtenissen in de ko
mende weken af te zeggen. „De
artsen, zegt men, hebben de
vorstin volstrekte rust voorge
schreven", aldus de „La Wallo
nië".
z ij n lekker
De donderdag bij de poste
rijen in Algiers begonnen sta
king is vrijdag uitgebreid. Alle
postkantoren in de stad waren
gisteren gesloten en er werd
geen post bezorgd.
Premier Chroesjtsjov heeft in
een brief aan president Kenne
dy en premier MacMillan zijn
spijt betuigd over hun weige
ring om bij hel begin van de
ontwapeningsconferentie te Ge
neve tegenwoordig te zijn, zoals
door de Sowjet-regering was
voorgesteld, aldus meldt het
Sowjet-persbureau Tass.
,.Ik betreur uw negatieve hou
ding tegenover dit verzoek",
schreef de premier, die de hoop
uitsprak dat de Amerikaanse
president en de Britse premier
nog niet hun laatste woord heb
ben gesproken over deelneming
aan liet werk van de conferen
tie van 18 landen die 14 maart
begint.
Naar aanleiding van Kenne
dy's verklaring, dat eerst be
paalde dingen moeten worden
opgehelderd, zei de Sowjet-
premier dat dit antwoord hem
zeer had teleurgesteld. In feite
waren 15 jaar van onderhande
lingen, bijeenkomsten en con
tacten besteed aan bestudering
en verduidelijking van eikaars
standpunten.
Chroesjtsjov noemt het argu
ment dat nadere voorbereidin
gen nodig zijn voor een deel
neming van regeringsleiders
aan de conferentie, daarom
„niet overtuigend" en hij is van
mening dat het Westen daar
mee afziet van pogingen om de
ontwapeningsbesprekingen Sn
praktische banen te brengen.
President Kennedy's antwoord
kan alleen betekenen dat hij
niet bereid is te onderhandelen
over een akkoord over ontwape
ningskwesties, aldus Chroesjt
sjov, die voorts opmerkte dat
een bepaalde mate van vertrou
wen, „zonder welke het onmo
gelijk is zelfs maar de oplossing
van ontwapeningskwesties te
benaderen", slechts kan worden
verwezenlijkt door degenen die
de hoogste verantwoordelijkheid
tegenover de volkeren van hun
landan dragen. „En niemand
anders dan de regeringsleiders
of staatshoofden dragen deze
verantwoordelijkheid".
De Sowjet-premier herhaalde
zijn voorstel om alle Sowjet-
strijdkrachten in het buitenland
onmiddellijk terug te trekken
indien de Westelijke mogend
heden hetzelfde doen. De Sow-
jet-Unie zou geen controle over
haar strijdkrachten aanvaar
den, vóórdat de ontwapening
werkelijk zou beginnen.
Chroesjtsjov noemt de mening
van de Westelijke leiders, dat
eerst enige vooruitgang moet
zijn geboekt, niet overtuigend.
Hij zei dat deze leiders bedoe
len dat zij nog niet bereid zijn
een ontwapeningsovereenkomst
aan te gaan, en vraagt zich af
of Kennedy bij zich zelf reeds
besloten heeft de bijeenkomst
in Genève op 14 maart te doen
mislukken. Bij voorbaat ver
werpt hij de Westelijke opvat
tingen van controle op ontwape
ning, die bij de voorafgaande
onderhandelingen één van de
moeilijkste punten zijn geweest.
De Westelijke opvatting van
controle op de bewapening staat
gelijk aan spionage, zo zei hij.
Chroesjtsjov gaf geen aanwij
zing of hij van plan is voor de
opening van de besprekingen,
ondanks de Westelijke weige
ring, naar Genève te reizen.
van aanvallen op de hoge raad
van onderzoek, die functionaris
sen berecht heeft van het be
wind van Menderes, die terecht
gesteld is.
Van de rechtvaardigheidspartij,
een der partijen van de huidige
coalitie, maken veel aanhangers
van de vroegere democratische
partij van Menderes deel uit.
Deze laatste partij werd verbo
den na de staatsgreep van 1960
van generaal Gursel.
Van welingelichte zijde werd
gemeld, dat een groot gedeelte
van de eenheden, die donderdag
in opstand kwamen, het verzet
heeft opgegeven en zich bij de
regeringsgetrouwe troepen heeft
gevoegd. Men is begonnen de
rebellerende officieren te arres
teren.
Een radiostation op het vlieg
veld Etimesgut, dat door de be
togers was bezet, is later weer
in handen van de strijdkrachten
gekomen.
Volgens officieuze schattingen
hebben ongeveer vijfhonderd of
ficieren aan de actie tegen de
regering deelgenomen. Onder de
gearresteerde officieren zouden
zich de commandant van dc lijf
wacht van de president, kolonel
Sukru Ilgin, en de commandant
van de politietroepen, generaal
Doruk, bevinden.
Generaal Inonu sprak vrijdag
ochtend voor radio-Ankara, waar
bij hij verklaarde, dat de rege
ring de toestand volledig mees
ter is.
De actie tegen de opstandelin
gen werd door generaal Inonu
geleid. Tijdens deze actie scheer
den straaljagers over Ankara en
patrouilleerden tanks in de stra
ten.
De gearresteerde officieren
zullen naar de basis Eskisehr
in West-Turkije worden gebracht'.
Men verwacht, dat zij voor een
krijgsraad zullen moeteh ver
schijnen.
Vrijdag werd een regerings
communiqué uitgegeven, waarin
de bevolking werd verzocht haar
werkzaamheden normaal voort
te zetten.
In een door generaal Sunay,
bevelhebber van de Turkse strijd-
krachen, uitgegeven communi
qué werd gezegd, dat de militaire
academie, een tankbrigade van
de pantserschool en enkele afde
lingen van de opleidingscentra
voor de verbindingsdienst, tegen
buitengewone maatregelen, die
met het oog op de aanstelling
van enkele commandanten waren
genomen, hadden geageerd. Vol
gens he communiqué zijn de be
togingen op touw gezet met het
doel een bases te scheppen voor
uiterst linkse groeperingen, die
op een kans wachten om het be
staan van Turkije te vernietigen.
Volgens in Istanboel ontvan
gen berichten is er tijdens de ac
tie geen schot gevallen. De mili
taire academie is gesloten en de
cadetten zijn naar huis gestuurd.
De troepen en de tankeenheden
die in verband met de betoging,
die zestien uur duurde, naar An
kara zijn gezonden, waren vrij
dagochtend bezig zich terug te
trekken.
HULPACTIE
OVERSTROMING
DUITSLAND
Op het gironummer 777 van het
hoofdbestuur van het Neder
landse Roode Kruis te Den
Haag, waren donderdag de
eerste tienduizend gulden ont
vangen, ten behoeve van de
slachtoffers van de storm
ramp in Duitsland. Stortingen
voor dit doel en op dit num
mer zijn nog steeds mogelijk.