Ondervraging van de Indonesische gevangenen De moordpartij in Kongolo Katastrofale brand in Neurenberg Nieuw beroep op Nederland van Oe Thant en Indonesië Provinciale Sioombootdiensfen Kruiningen-Perkpolder DONDERDAG 18 JANUARI 1962 18e Jaargang Nr 5500 Reeser: Openlijke agressie NED. SPOORWEGEN VRAGEN TARIEF VERHOGING AAN BELGISCHE STRAALJAGER NABIJ VLIELAND NEERGESTORT NOG EEN BELGISCHE STRAALJAGER NEERGESTORT BIJZONDER BERAAD OVÈR NIEUW-GUINEA in Zeeland Belgische koninklijke paar in Brussel teruggekeerd Koning Boudewijn en konin gin Fabiola van België zijn woensdagmiddag met een vlieg tuig van de Belgische lucht macht uit Madrid in Brussel te ruggekomen. Indonesië zal Sowjet-Unie en communistisch China niet om hulp vragen Het Indonesische ministerie van Voorlichting heeft meege deeld, dat Indonesië geen ver zoek zal richten tot de Sowjet- Unie en communistisch China om Indonesië in de strijd om Westelijk Nieuw-Guinea te hel pen. Spionageproces in Warschau Argentinië verzoekt om een verhoor van Eichmann en zijn ontvoerders HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN w-rang/inrirr ml ahonncmariti Torrinn-jj) Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adresSmidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRUE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels- advertenties) 5 regels 1,10. Iedereregel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De commandant van de strijd krachten in Nederlands Nieuw- Guinea, schout-bij-nacht L. E H. Reeser, lieeft woensdagmiddag op een persconferentie mede delingen gedaan over de inlich tingen die verkregen zijn bij de ondervraging van de Indone sische gevangenen. Twaalf Indo nesische officieren en onder officieren zijn naar Hollandia overgebracht. Drie van hen zijn met ernstige brandwonden in het militair hospitaal te Hollandia opgenomen. Uit de ondervraging van een Indonesische sergeant is komen vast te staan, dat een eenheid van het Indonesische leger ter sterkte van een compagnie zich op elf januari op de Kei- of Tenimbareilanden had inge scheept op een wat de sergeant noemde groter schip van de In donesische marine". De sergeant zei, dat hij op dat ogenblik wist dat de taak van zijn eenheid een militaire actie tegen Nederlands Nieuw-Guinea was. Volgens de sergeant was het „grotere schip" een nieuw vaartuig, waar andere ondervraagden aan hebben toe gevoegd, dat het in Japan was gebouwd. Na een dag gevaren te hebben werd het anker uitge gooid, naar de Indonesische ser geant vertelde, niet ver van het Nederlandse grondgebied. In de daarop volgende dagen werden de voorbereidingen voltooid voor een landing op Westelijk Nieuw- Guinea. De militaire actie werd uitge voerd met drie motortorpedo boten. De sergeant zei, dat hij niet wist wanneer deze schepen in de ankerplaats waren aange komen. Wel wist hij dat zij be mand werden door leden van de Indonesische marine, die recht streeks uit Soerabaja waren aangekomen. De motortorpedoboten waren van het type „Matjan Toetoel", volgens „Janes Fighting Ships" het „Jaquar" type waarvan In donesië er acht bezit. De ser geant vervolgde dat hij zeer on der de indruk was van deze zeer snellopende boten. In de middag van vijftien januari werden Hij en enkele dozijnen militairen van zijn com pagnie van het grote schip op drie motortorpedoboten overge bracht. Zij namen behalve vol ledige uitrusting en wapens ook rubber landingsboten (voorzien van buitenboordmotor) mee. De motortorpedoboten waren over vol. Iedereen, aldus de sergeant, was vol goede moed en ervan overtuigd dat zij met de actie de eerste stap deden voor de bevrij ding van West-Irian. De sergeant herinnerde zich goed de daaropvolgende uren Na zonsondergang steeg de span ning. De boten voeren met hoge snelheid over de maanverlichte zee. Op zeker ogenblik zag de sergeant lichtflitsen van zware machinegeweren op een der an dere vaartuigen. De sergeant kon het doel zelf niet onderscheiden maar andere opvarenden zeiden hem dat er geschoten werd op wat „een Nederlandse bommen werper" werd genoemd. Toen volgde een ogenblik van stilte en opeens wqs er om hem heen het gedonder van scheepsgeschut en het opspatten van water door inslaande granaten. De sergeant zei dat de drie motortorpedoboten van alle kanten werden bescho ten en dat hij het mondingsvuur van de vijand kon onderscheiden. Wat toen gebeurde kon hij zien Naar het ANP verneemt heb ben de Nederlandse Spoorwegen aan de minister van Verkeer en Waterstaat toestemming ge vraagd de tarieven voor het per sonenvervoer te verhogen. Het ministerie van Verkeer en Water staat heeft dit verzoek met gun stig advies doorgezonden naar het ministerie van Economische Zaken. Deze tariefverhoging houdt mede verband met de gestegen kosten, die nog verhoogd zullen worden tot de verbetering van de arbeidsvoorwaarden van 't N.S.- personeel per 1 april, wanneer het reglement dienstvoorwaarden (R.D.V.) wordt herzien. Aangenomen mag worden dat de wens om een sluitende exploi tatierekening te verkrijgen hier bij eveneens een grote rol speelt, niet herinneren. Het enige wat hem nog te binnen schoot was dat hij'in zee zwom. Hij zag de actie voortduren maar daar de boten alle met hoge snelheid voeren verdwenen vriend en vijand spoedig uit de gezichts kring. Toen was alles weer rus tig, aldus de sergeant. In het maanlicht kon hij langzamer hand de dingen om hem heen weer scherper waarnemen. Hij onderscheidde duidelijke bergen op de kust van West-Irian. Ge lukkig kon hij een stuk drijfhout grijpen waarna hij zich van de zware uitrustingsstukken ont deed. De sergeant kon zich niet her inneren hoe lang hij in het water had gelegen. Op een gegeven ogenblik zag hij een schip aan komen. Hij was toen praktisch al zijn energie kwijt. De redding verliep snel en toen bevond hij zich aan boord van een Neder lands oorlogsschip tezamen met vele kameraden van wie hij zag dat ze gewond waren Over de behandeling door de Nederlandse zeelieden zei de ser geant niets te klagen te hebben. Schout bij nacht Reeser zei reeds dat uit de eerste verhoren overduidelijk was gebleken dat men hier te maken had met openlijke agressie, met voorat uitgestippelde actie, namelijk om een grotere eenheid volledig uit geruste soldaten op Nederlands Nieuw-Guinea aan land te zet ten, waarvan ook de rubber lan dingsboten getuigden. Schout-bij-nacht Reeser zei desgevraagd, dat de waarnemin gen op het radarscherm van het vliegtuig heel toevallig waren geweest, men had tevoren geen inlichtingen ontvangep. Over het gevecht deelde hij nog mee, dat het vliegtuig fak kellichten had gebruikt nadat het beschoten was en de hulp van een fregat had ingeroepen. Tijdens het gevecht had het Nederlandse oorlogsschip in to taal driemaal salvo's afgegeven. Reeser zette uiteen, dat sedert jaren een denkbeeldige lijn be staat, die loopt tussen de Indo nesische Aroe-eilanden en het vasteland van Nederlands Nieuw- Guinea. Deze lijn was tot dusver zowel door de Indonesische als de Nederlandse strijdkrachten in acht genomen. De territoriale wateren zijn tot drie of zes mijl uit de kust, hetgeen nog een punt is van internationale dis cussie, aldus Reeser. Dan bestaat er nog een zogenaamde douane- lijn die op twaalf mijl uit de kust ligt. Op deze hoogte deed zjch het gevecht voor. Toen bij de achtervolging bleek, dat de twee Indonesische boten zich uit de Nederlandse zóne over de denkbeeldige lijn weer in Indo nesische wateren begaven werd de achtervolging afgebroken. Do denkbeeldige lijn bevindt zich op ongeveer zestig mijl ten noorden van de Indonesische Aroe-eilan den. Reeser deelde mee, dat de na men van de gevangenen zo spoe dig mogelijk zullen worden door gegeven aan het Rode Kruis, dat de namen op zijn beurt weer door zal geven aan het Internationale Rodo Kruis. Reeser zei, dat hij uit Merau- ke een telegram liad ontvangen waar-in hij gefeliciteerd werd mei de uitslag van de tegenactie en waarin groot vertrouwen in de Nederlandse strijdkrachten tot uitdrukking werd gebracht. Hij verklaarde dat hij zich voorlopig wilde beperken tot datgene wat uit dc eerste ver horen naar voren was gekomen. Andere feitelijke details zullen in de komende dagen volgen. Volgens ..Janes Fighting Ships" zijn de Indonesische motortorpe doboten van het Jaguartype ge bouwd in Bremen, West-Duits- land Het zijn schepen van 150 ton. met een lengte van ongeveer •12 meter. Zij kunnen een snel heid bereiken van 40 a 42 kno pen, Dn bewapening bestaat uit (wee 40 mm mitrailleurs en vier torpedo-ianceerbuizen. Reeser noemde deze schepen „zeer gevaarlijke tegenstanders voor alle oppervlakteschepen. De waarnemend secretaris-ge neraal van de Verenigde Naties, Oe Thant, voert afzonderlijke be sprekingen met Nederlandse en Indonesische autoriteiten na op nieuw een beroep te hebben ge daan op beide partijen. In telegrammen aan de Neder landse en Indonesische regering verzocht hij „zich te onthouden van elke overijlde actie" in het geschil over westelijk Nieuw-Gui nea." De heer Thant heelt woensdag een onderhoud gehad met mr. C. W. A. Schürmann, het hoofd van de permanente Nederlandse ver tegenwoordiging bij de Verenig de Naties. Voor woensdagavond had hij een afspraak gemaakt met de heer Soekardjo Wirjopra- noto, het hoofd van de Indonesi sche afvaardiging. Eerder had Oe Thant gesproken met de leider van de Amerikaan se V. N.-vertegenwoordiging, Ad- Woensdagmiddag om 10 minu ten over hall drie is een Thun- derstrcak F84F van de Belgische luchtmacht 0p vier mijl ten zui den van het Vliehors (nabij Vlie land) in de Waddenzee gestort. De vlieger heelt nog even voordat dit neerstortte z'n toe stel met een parachute kunnen verlaten. Hij is echter in het water terecht gekomen en daar in de touwen van zijn parachute verstrikt geraakt. De man is af gedreven naar een zandbank waar hij door een helikopter van de vliegbasis Leeuwarden is op gepikt. Op Vlieland heeft een arts getracht met kunstmatige ademhaling de levensgeesten van de vlieger op te wekken, maar dat is niet meer gelukt. Een straaljager van de Belgi sche luchtmacht is woensdag middag neergestort bij Fleron, nabij Luik. De piloot kwam om het leven. lai Stevenson, over de kwestie Nieuw-Guinea. In gelijkluidende telegrammen aan president Soekarno en minis ter-president De Quay vroeg de heer Thant de permanente ver tegenwoordigers van beide lan den „opdracht te geven met mij de mogelijkheden van een vreed zame oplossing van de gehele kwestie te bespreken in overeen stemming met de doelstellingen en beginselen van het handvest der Verenigde Naties." Hij vroeg nu „zeer dringende overweging van dit beroep en een spoedig antwoord." Tweede Kamer Na ontvangst van een brief van de minister-president over liet incident tussen de Neder landse marine en Indonesische oorlogsbodems heeft de com missie voor buitenlandse zaken uit de Tweede Kamer besloten on« de minister-president, de minister van Buitenlandse. Za ken en de minister van Defensie uit te nodigen tot een bespreking op vrijdagmorgen. Daarbij zou den ook de leden van de vaste commissie voor Defensie aan wezig zijn. De vaste commissie voor bui tenlandse zaken hoopt daarna op een mogelijkheid om mededeling aan de Kamer over deze aan gelegenheid te kunnen doen Dit deelde de voorzitter van de Tweede Kamer, dr. L. G. Kor- tenhorsf, gistermiddag om hall- vijf tijdens de beraadslagingen over de begroting van Verkeer en Waterstaat mede. De brief van de minister-pre sident bereikte gistermiddag tegen drie uur de leden van de vaste commissie voor buiten landse zaken. PRESIDENT KEKKONEN HERKOZEN Bij de algemene verkiezingen in Finland is president Urho 'Kek konen met een ruime meerder heid herkozen. Foto: President Ivekkcnen (rechts) en echtge note ter stembus in Helsinki. Waarnemers in Leopoldstad ge loven dat voor de moord op een aantal missionarissen, minstens negentien, en seminaristen en anderen in Kongolo, waarvan reeds melding is gemaakt, de mi litairen verantwoordelijk moeten worden gesteld die ook in novem ber j.l. in Kindoe elf Italiaanse vliegers om het leven hebben gebracht. Deze groep zou worden geleid door kolonel Alphonse Pa- kassa, een aanhanger van Gizen- ga. Een woordvoerder van de Ver. Naties in Leopoldstad zei woens dag dat het voor de volkerenor ganisatie die binnen 250 km van het betrokken gebied niet over troepen beschikt, welhaast on mogelijk is een onderzoek naar deze moordpartij uit te voeren. Een priesterstudent heeft mee gedeeld dat Kongolese soldaten en jongeren, die op nieuwjaars dag in Kongolo (Noord-Katanga) de moorden bedreven, de ver minkte lijken der slachtoffers in de Loealaba-rivier hebben ge worpen. Het twintigtal missionarissen was op oudejaarsdag gearresteerd en per vrachtauto naar Kongolo gebracht, waar zij eerst gegeseld werden. Een vijftigtal Afrikaan se priesterstudenten had dc wa gens te voet naar Kongolo moe ten volgen. Paus Johannes heeft woensdag op een algemene audiëntie de moordpartij in Kongolo vergele ken met de moord van Kain op Abel maar hij zei dat hij hoe vol zijn hart ook was van leed, geen gevoelens van haat koesterde maar van mededogen en verge vingsgezindheid. Kardinalen en bisschoppen heb ben op de bijeenkomst van gis teren van de pauselijke commis sie voor het oecumenische conci lie gebeden voor de slachtoffers en voor vrede in Kongo. Volgens de aangehaalde oog getuige, één der Afrikaanse se minaristen, zouden de studenten na het vermoorden van dc mis sionarissen vrijgelaten zijn. Hij zelf wist Boekavoe te bereiken. De bij dc moorden betrokken soldaten hadden geroepen dat de priesters de geest van de jeugd vergiftigden omdat zij de voort planting verboden. Volgens mededelingen uit an dere bron zou er ook kanniba lisme zijn gepleegd. De vrees is geuit dat de solda ten van kolonel Pakassa, die door premier Adoela een rebel is genoemd, naar Stanleystad zullen trekken om Gizenga hulp te bieden. Ook president Tsjombe van Katanga heeft woensdag tijdens een persconferentie verklaard, dat de moord op de negentien missionarissen werd gepleegd door dezelfde militairen van het centrale Kongolese leger, die ver antwoordelijk waren voor de moord op dertien Italiaanse vlie gers in Kindoe, in november vo rig jaar. Tsjombe zei, dat de mis daden, die de soldaten van het centrale leger in Katanga be gaan, met geen woorden te be schrijven zijn. Na de val van Kon golo op 31 december, richtten zij slachtingen aan en arresteerden zij op grote schaal mannen, vrou wen en kinderen, zowel blanken als zwarten, aldus Tsjombe. Zij voerden 20 missionarissen en 58 seminaristen naar hun kamp weg, alsmede alle Kongolese non nen en burgers, die bij de missie een toevlucht hadden gevonden. Op nieuwjaarsdag mishandelden de soldaten de missionarissen terwij] zij een groep burgers met machinegeweren beschoten. Even later werden negentien missiona rissen doodgeschoten. Hun lijken werden door jonge Baloeba's ver minkt. De volgende dag moesten Kongolese nonnen deze lijken in de Loeaiabarivier gooien. Tsjombe vertelde bij premier Adoela van de centrale regering tegen de wreedheden van het cen trale leger te hebben geprotes teerd, doch Adoela zou hem heb ben geantwoord dat de moorden in Kongolo „louter verzinsel" wa ren. In een ander geval had Adoe la het optreden van het centrale leger in Kongolo „politionele ac ties" genoemd. Tsjombe noemde de antwoorden van Adoela op zijn protesten „beschamende leu gens". De aartsbisschop van Elisabeth- stad heeft zich telegrafisch tot de wnd secretaris-generaal Thant, president Kennedy, president De Gaulle cn koningin Elizabeth van Engeland gewend met het dringend verzoek een internatio naal onderzoek naar de moord op de missionarissen te doen hou den. De woordvoerder der Ver. Na ties in Elisabethstad verklaarde, dat de V. N. geen troepen in Kon golo hebben en geen inlichtingen uit deze plaats hebben ontvan gen. (Advertentie) Te beginnen met maandag 22 januari en dinsdag 23 januari 1962 wordt de dienst op het veer op MAANDAGEN en op DINSDAGEN (met uitzondering van de tweede Paasdag) uitgebreid met een afvaart van KRONINGEN des voormiddags te 4.50 uur en met een afvaart van PEEKPOLDER des voormiddags te 5.20 uur. Het Belgische vorstenpaar heeft een vakantie van drie we ken in Spanje doorgebracht. „Een oorlog tussen Indonesië en Nederland zal echter niet al leen beperkt blijven tot Westelijk Nieuw-Guinea", zo werd er in een verklaring aan toegevoegd. Volgens een bericht van het Poolse persbureau P. A. P. zal binnenkort voor een militaire rechtbank in Warschau terecht staan de Britse onderdane van Poolse afkomst mevrouw Jor danRozwadowska, die be schuldigd wordt van spionage. Mevrouw Jordan, die, aldus het persbureau, „onder het voorwendsel haar dochter te willen bezoeken" naar Polen was gekomen en in september jongstleden werd gearresteerd, zou opdracht hebben gehad ge gevens te verzamelen over troe penverplaatsingen. de legering van militaire eenheden en over de politieke en economische si tuatie van Polen. Bij haar ar restatie zouden tekeningen van militaire objecten en in code ge stelde aantekeningen over de Poolse defensie op haar zijn ge vonden. Een catastrofale brand in ccn gebouw in Neurenberg, waarin zowel de kantoren als opslag ruimten van een warenhuis wa ren gevestigd, heeft woensdag 20 mensenlevens geëist. Voorts zijn cr tien gewonden, van wie er een, een vrouw in levensge vaar verkeert. Door nog onbekende oorzaak brak vroeg in de middag brand uit, die zich zeer snel uitbreidde in het met zeer brandbaar ma teriaal gevulde gebouw, waarin voornamelijk meubelen en stof fen waren opgeslagen. Het personeel trachtte zelf het vuur te blussen en verzuimde de brandweer te alarmeren. Het vuur woedde vooral in de onderste verdiepingen van het gebouw, waardoor aan de men sen die op dc hogere verdie; ïri- gen werkten, het vluchten on mogelijk werd gemaakt, temeer waar het trappenhuis door meu bilair en andere goederen was versperd. Drie vrouwen en een man sprongen in doodsangst uit een venster van de vierde verdie ping naar buiten, om op straat te pletter te vallen. De verkoolde lijken van der tien andere slachtoffers werden uit de ruïne geborgen. Men vreest overigens, dat bij de opruimings werkzaamheden nog meer lijken zullen worden gevonden. Op het ogenbilk kan nog niet worden nagegaan hoeveel men sen worden vermist. Volgens deskundigen had wel licht iedereen gered kunnen worden, als de brandweer tijdig gealarmeer was. Deze werd eerst gewaarschuwd door een politie-agent, die rook uit de ra men van het magazijn zag ko men. Van bevoegde zijde te Tel Aviv is woensdag vernomen dat de Argentijnse regering de Israëlische autoriteiten heeft verzocht om een verhoor van Adolf Eichmann en de personen die hem in mei 1960 uit Argen tinië hebben ontvoerd. Argentinië is hiertoe overge gaan omdat mevrouw Vera Eich mann verzocht heeft om een on derzoek naar de omstandighe den waaronder haar echtge noot, die in Israël ter dood ver oordeeld is wegens massamoord op Joden, is ontvoerd. KONINKLIJK GEZIN KOMT TERUG H. M. de Koningin, Z. K. H. de Prins der Nederlanden en de drie oudste Prinsessen zullen- vandaag per vliegtuig uit Lech in Nederland terugkeren. H. K. H. Prinses Marijke is reeds eerder (in het begin van de vorige week) in verband met het einde van de schoolvakantie teruggekeerd. HET ZILVEREN HUWELIJKSFEEST VAN KONINGIN EN PRINS In verband met de viering van het zilveren huwelijksfeest van het Koninklijk paai, in aanslui ting aan de verjaardag van H. M. de Koningin, zal voor dit maal het jaarlijks défilé met bloemenhulde op Soestdijk niet plaatsvinden. Afgezien van de kerkdienst op zondag 29 april zal de viering van het zilveren huwelijksfeest worden geopend met een offi ciële rijtoer in Amsterdam op maandag 30 april, de verjaardag van de Koningin. Dit is medegedeeld door de, Rijksvoorlichtingsdienst. Op 'n vraag waar genoemde kerk dienst zal worden gehouden luidde het antwoord van de Rijksvoorlichtingsdienst dat daarover nog geen inlichtingen konden worden verstrekt. VERANDERLIJK De Oceaandepressie, die de afgelopen dagen in het zee gebied ten westen van Schotland en Ierland zware stormen ver oorzaakte, is al opvullend over Schotland naar het noorden van de Noordzee getrokken en ver volgt zijn weg in de richting van Zuid Noorwegen. Rond deze de pressie wordt met westelijke tot •zuidwestelijke winden zachte lucht naar West-Europa getran sporteerd, waardoor de tempe raturen in ons land gisteren ver boven normaal waren. Een kleine randstoring boven Het Kanaal zal de komende 24 uur plaatselijk enkele buien ver oorzaken, maar ook zijn ver spreide opklaringen te verwach ten. Ten westen van de Britse eilanden nadert een rug van hoge luchtdruk maar deze wordt al weer aangetast door een vol gend storingsgebied Het weer blijft de eerste paar' dagen dan ook veranderlijk met tempera turen overwegend aan de hoge kant. medegedeeld door het K. N. M.I., geldig tot hedenavond. Zacht Plaatselijk enkele buien, maar ook verspreide opklaringen. Matige tot krachtige aan de Waddenkust nog tijdelijk harde zuidwestelijke wind. Dezelfde temperaturen als gis teren of iets lagere. DONDERDAG IS JANUARI v.m. n.m. Breskens 0.08 12.29 Terneuzen 0.43 1.04 Huns weert 1.23 1.44 Walsoorden 1.33 1.54 VRIJDAG 19 JANUARI v.m. n.m. Breskens 0.57 1.17 Terneuzen 1.32 1.52 Hansweert 2.12 2.32 Walsoorden 2.22 2.42 ZON MAAN op onder op onder Jan. 18 8.40 17.02 15.17 6.34 19 8.39 17.04 16.08 7.27 20 8.38 17.05 17.04 8.13 21 8.36 17.07 18.05 8.51

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1