Djakarta geeft verlies van torpedoboot toe Kernstopconferentie in Genève hervat WOENSDAG 17 JANUARI 1962 18e Jaargang Nr 5499 SCHERPERE INDONESISCHE PATROUILLE OP ZEE EN IN DE LUCHT Soekanio ernstig gestemd Opbouw aan sterkere Indonesische marine ACHTERVOLGING VAN INDONESISCHE SCHEPEN GESTAAKT INDONESISCHE KRIJGSGEVANGENEN WORDEN VERHOORD GEEN SCHEPEN VAN DE KON. MARINE NAAR NIEUW-GUINEA Amerika en liet gevecht bij de Etuabaai INDONESIË ZAL KLACHT INDIENEN BIJ VERENIGDE NATIES BELGISCHE PRINSENPAAR MAAKTE EEN DANSJE NEDERLAND EN INDONESIË MOETEN EEN UITBREKEN VAN VIJANDELIJKHEDEN VOORKÓMEN Australië en liet gevecht bij de Etnabaai GEEN CONTACT MET ZAIN Telegram van minister-president aan Oe Thant Gizenga-militairen moordden in Noord-Katanga MIJNONGELUK IN MEXICO DE SITUATIE IN HET PACIFIC-GEBIED Radio de Koele HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN mnJcering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Een Indonesische woordvoer der heeft toegegeven dat er één torpedoboot tot zinken is ge bracht in een gevecht met Ne derlandse oorlogsschepen, maan dagavond. De woordvoerder, generaal- majoor Jani, zei dat Nederland- ge eenheden, waaronder een tor- pedobootjager, een fregat en vliegtuigen, de Indonesiërs meer dan drie mijl buiten de door >"ederland gestelde territoriale wateren aanvielen. Het gevecht heelt ongeveer een uur geduurd, zei hij. Schepen van de Indonesische marine patrouilleerden in de buurt van de Aru-eilanden en werdonplotseling door de Neder landers aangevallen, aldus gene raal-majoor Jani, De Indonesi sche eenheden, waaronder tor pedobooten, boden hardnekkig verzet. Als de Indonesiërs had den willen aanvallen, zouden zij grotere schepen dan torpedo- bot enhebben gebruikt, zei hij. Generaal Jani behoort tot de staf van de „operatie West- Irian". Generaal Jani zei dat het ver lies van maandagavond geen gevolgen zal hebben en dat In donesië op zee en in de lucht rond Westelijk Nieuw-Guinea intensiever zal gaan patrouil leren. President Soekarno heeft dinsdag onverwacht een ver gadering van de voornaamste ministers en diensthoofden bij eengeroepen. Men was van mening dat dit gebeurde ter bespreking van het incident, maar er werd geen communi qué uitgegeven. Soekarno was by het verlaten van de bijeen komst ernstig gestemd. Aan de minister van Buiten landse Zaken, dr. Soebandrio, werd later de vraag gesteld of de diplomatieke kanalen ter on derhandeling over Nieuw-Guinea nu gesloten waren. Hierop ant woordde hij: „Nee, maar we kun nen beter afwachten". In een uitzending van radio- Djakarta, die opgevangen is in Koeala Loempoer, is meegedeeld dat generaal Jani gezegd heeft dat Nederlandse en Indonesische patrouilleboten elkaar herhaal delijk in volle zee hebben ont moet, maar dat tot dusver niet tot actie werd overgegaan. „Nu de Nederlanders ons echter plot seling aanvallenzullen de Indonesische strijdkrachten spoe dig tot vastberaden actie over gaan", aldus de generaal. Een woordvoerder van de In donesische marine heeft kort geleden verklaard, dat Indonesië zicli kan meten met de Neder landse marine-eenheden in Wes telijk Nieuw-Guinea Indonesië heeft onlangs krui sers, torpedobootjagers, onder zeeboten en andere schepen ge kocht van de Sowjet-Unie, Polen, Zuid-Slavië en Oost-Duitsland. De woordvoerder van de ma rine zei, dat nog niet alle ge kochte schepen zijn aangekomen. Wij moeten een sterkere marine hebben dan de Nederlanders in Europa, met het oog op onze politiek van confrontatie met de Nederlanders, aldus de woord voerder. Vijftig Indonesiërs gevangen genomen Een woordvoerder van de Ne derlandse marine in Hollandia heeft meegedeeld dat bij de bot sing in de wateren bij Nieuw- Guinea 50 Indonesiërs gevangen werden genomen. De Nederlandse marine staak te de achtervolging van de IndQs nesische schepen omdat „Neder land het Indonesische gebied nog altijd eerbiedigt". Marinekringen in Hollandia hebben desgevraagd meegedeeld, dat de Indonesische krijgsgevan genen op het ogenblik worden verhoord. Vermoedelijk zullen heden de volledige gegevens van het gebeurde worden bekend gemaakt. ,,Wij zijn op het ogen blik gekomen in een situatie waarin wij Indonesië beschul digen van agressie terwijl Indo nesië Nederland beschuldigt van een aanval op open zee. Vandaag zullen wij precies de feiten we ten", aldus genoemde marine- kringen Een woordvoerder van de ma rine heeft in antwoord op vra gen gezegd dat er op het ogen blik helemaal geen plannen be staan om schepen van de Ko ninklijke Nederlandse Marine naar Nieuw-Guinea te zenden, met uitzondering van de „Fries land", welke oorlogsbodem daar echter in het kader van het nor male aflcssingsschema heen gaat. Deze woordvoerder daarnaar gevraagd bevestigde nog maals, dat het treffen tussen INederlnd.se en Indonesische schepen binnen de territoriale wateren van Nieuw-Guinea heeft plaats gehad en niet, zoals uit Djakarta is gemeld, buiten die wateren. Lincoln White, de woordvoer der van het A-r-tóVaanse depar- tement van Buitenlandse Zaken, heeft op zijn dagelijkse perscon ferentie gezegd, dat Nederland en Indonesië zonder verder uit stel nauw zullen moeten samen- werlien voor een vreedzame re geling van het geschil, en dat zij daarbij ook de medewerking van de V. N. moeten zoeken. „Indonesië bereidt zich voor te antwoorden op de Nederlandse agressie" Indonesië zal een klacht indie nen bij de Verenigde Naties naar aanleiding van het treffen tus sen Nederlandse en Indonesische oorlogsschepen dat zich maan dagavond aan de zuidkust van Nieuw-Guinea heeft voorgedaan. Dit heelt generaal-majoor Ah med Jani, het hoofd van de „ope rationele staf voor de bevrijding van West-Irian" dinsdag mee gedeeld. Generaal-majoor Jani voegde er aan toe, dat Indonesië zich er op voorbereidt, te antwoorden op de „Nederlandse agressie". Het is nog niet bekend, hoeveel doden of gewonden er zijn, aldus Jani. De Indonesische schepen wa ren volgens Jani niet van plan een aanval te doen. Het betrof hier geer. invasiepoging, zei hij. De Indonesische minister van Buitenlandse Zaken, dr. Soeban drio, heeft verklaard, dat hy nog geen boodschap van de waar nemend secretaris-generaal der Verenigde Naties, Oe Thant, heeft ontvangen. Aan boord van de Franse oceaan- reus „France" is het bal van de witte bedjes gehouden ten bate van de Parjjse ziekenhuizen. Onder de gasten bevonden zich prins Albert cn prinses Paola van Belgic, die zich ook op de dansvloer begaven. Kennedy over Nw.-Guinea President Kennedy heeft op zijn persconferentie maandag gezegd dat op Nederland en In donesië „een grote verantwoor delijkheid" rust om een uitbre ken van vijandelijkheden rond om Westelijk Nieuw-Guinea te voorkomen en een vreedzame oplossing te bereiken. De president zei dat de V. S. geen nauwkeuriger inlichtingen hebben dan die welke vervat zijn in perstelegrammen over het incident in de wateren bij Nieuw-Guinea. „Wij zijn uiterst verlangend dat een vreedzame regeling in deze kwestie wordt bereikt en wij hebben onze invloed aange wend. om die te bewerkstelli gen." Kennedy zei„Ik ben bijzon der blij dat de secretaris-gene raal van de V. N„ Thant, zich met veel energie heeft ingespan nen om te trachten na te gaan of er een mogelijkheid voor een vreedzame regeling bestaat. Ik hoop dat beide partijen gunstig op zijn pogingen zullen reageren en dat wij een uitbreken van vijandelijkheden tussen Indo nesië en de Nederlanders kun nen voorkomen. Er rust een grote verantwoordelijkheid op deze beide landen en ik hoop dat zij Thant iedere medewer king zullen verlenen ornaat het alternatief niet gunstig zou zijn voor de wereld noch, denk ik, op de lange duur voor de be trokken partijen. Een vreedza me oplossing zou natuurlijk het beste zijn en dat is hetgeen wij nastreven." Het gevecht bij de Etnabaai heeft dinsdag te Canberra een grote diplomatieke activiteit ont ketend. Van Nederlandse zijde in Australië werd verklaard, dat de zaak niets anders is dan weel een Indonesische infiltratiepo- ?ins- Naar aanleiding van persbe richten over contacten, die parti culieren hebben trachten te leg gen tussen de regering en Indo nesische autoriteiten, wordt van officiële zijde medegedeeld, dat de minister-president en de mi nister van Buitenlandse Zaken aan de desbetreffende particulie re tussenpersonen hebben mede gedeeld, dat zij bereid waren een Indonesische ambassadeur in Nederland te ontvangen, indien deze een verzoek daartoe zou doen en op voorwaarde dat het gesprek zou dienen om de am bassadeur de gelegenheid te geven de beide Nederlandse be windslieden in kennis te stellen van de Indonesische inzichten t.a.v. het probleem Nederlands Nieuw-Guinea. Het gesprek heeft niet plaats gehad, aangezien een verzoek tot dit onderhoud van Indonesi sche zijde niet aan de Nederland se tussenpersoon schijnt te zijn gedaan. 19 januari 1962 hoopt H. K. H. Prinses Margriet haar negentien de verjaardag te vieren. Advertentiepriis per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1.10. Iedereregel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nur. POSITIE VAN GIZENGA WANKEL Dinsdag is te Oesoeniboera, in het Belgische mandaatgebied van Roeanda Oeroendi, vernomen dat leden van militaire eenheden uit Stanleystad, die onder het gezag van de Congolese vice- premier Gizenga stonden, te Kon- golo, in Noord-Katanga, achttien missionarissen van de congre gatie van de Heilige Geest heb-, ben vermoord. Dit is medegedeeld door mgr. Mala Noel, die zich thans te Boekavoe. in de provincie Kivoe, bevindt en door enkele missio narissen, die aan de moordpartij wisten te ontkomen. Zij hebben medegedeeld dat Gizenga's mili tairen ook vele Afrikaanse in woners van Kongolo hebben vermoord. De voorzitter van de provin ciale vergadering van Kivoe, Mirooho, heeft een telegram ge zonden aan premier Adoela, waarin hij hem op de hoogte stelt van de door Gizenga's mili tairen bedreven gruweldaden. Hij richt hierin voorts het drin gende verzoek tot de Kongolese centrale regering om meer mi litairen naar Noord-Katanga te zenden. Gizenga's positie is thans, als gemeld, wankel geworden. Volgens te Leopoldstad uit Kongolo ontvangen berichten is ook een aantal leerlingen van het klein-seminarie in Kongolo door militairen van Gizenga vermoord. De minister-president profes sor J. E. de Quay heeft in ant woord op de boodschap van de secretaris-generaal van de V. N. gisteren het volgende telegram aan de heer Thant gezonden „Ik heb de eer de ontvangst te bevestigen van uw boodschap van 15 januari betreffende het incident dat zich eerder op die dag heeft voorgedaan in Neder landse territoriale wateren langs de zuidkust van Nederlands Nieuw-Guinea, toen onze vloot- eenheden een Indonesische po ging tot gewapende infiltratie in het gebied ton oosten van Etna baai verijdelden. De minister van Buitenlandse Zaken geeft onze permanente vertegenwoor diger instructie u op dc hoogte te stellen van de bijzonderheden van het incident voorzover tot op heden bekend. De Nederlandse regering deelt uw diepe bezorgdheid over deze jongste ontwikkeling. Ik moge er aan herinneren dat ik reeds in mijn boodschap van 23 de cember 1961, in antwoord op uw boodschap van 19 december, ver- Zondag zijn in een mijn te Francisco Portillo in het noor den van Mexico negen arbeiders omgekomen en 19 ingesloten. Door een instorting als gevolg van een gasontploffing zijn drie schachten versperd. Reddings ploegen hebben tot dusver vier lijken naar boven gebracht. De Amerikaanse minister van Defensie McNamara, die van 'n bezoek aan de Amerikaanse strijdkrachten in het gebied van de Stille Oceaan dinsdag in Washington is teruggekeerd, verklaarde bij aankomst tegen over journalisten „zeer bemoe digd" te zijn door de buitenge wone doeltreffendheid, waarme de de Zuidvietnamese troepen tegen de communistische rebel len optreden. Hij voegde hier echter aan toe, dat de infiltra ties en activiteit der Noordviet- namese rebellen enorme afme tingen hebben aangenomen. Minister McNamara verklaar de verder nog, dat de Ameri kaanse strijdkrachten ondanks het jongste incident tussen Ne derlandse en Indonesische oor logsschepen geen nieuwe stel lingen zullen betrekken. De drie-mogendhedenconferen- tie over een eventueel verbod van kernproeven, die sinds drie- en-een-half jaar in Genève wordt gehouden en kort voor Kerstmis werd onderbroken, is dinsdag hervat. In deze vergadering in het nieuwe jaar gaven de Ameri kaanse en Britse gedelegeerden aan de vertegenwoordiger van de Sowjet-Unie te kennen, dat hun regeringen bereid zijn de kwestie van een kernstop te be studeren in het kader van een algemene ontwapening. Iri een na afloop der vergade ring door de Amerikaanse en Britse woordvoerders gezamen lijk afgelegde verklaring werd gezegd, dat de Amerikaanse en Britse regeringen de Sowjet- Unie twee mogelijkheden voor het bereiken van overeenstem ming over een verbod van kern proeven hebben voorgelegd. De eerste is voortzetting der bespre kingen over de totstandkoming van een internationaal controle stelsel. De tweede mogelijkheid is verdaging der conferentie. In de tussentijd zou de kwestie van een behoorlijk gecontroleerd verbod op kernproeven, m samenhang met een algemene ontwapening en de daarmee ge paard gaande internationale controle, in behandeling moeten worden genomen door de ont wapeningscommissie van acht tien landen, die op 14 maart in Genève voor de eerste maal bij eenkomt. De Verenigde Staten en En geland, aldus de verklaring ver der, geven de voorkeur aan een afzonderlijke en gewaarborgde overeenkomst inzake een ver bod op kernproeven, die zo snel mogelijk tot stand moet komen en worden uitgevoerd. De Westelijke gedelegeerden hebben duidelijk gemaakt uit sluitend de kwestie van een kertiverbod in het kader van al gemene ontwapening te willen bestuderen omdat de Sowjet- regering vasthoudt aan haar standpunt alleen over interna tionale controle in het kader van algemene ontwapening te wil len bespreken. Als de ontwape ningsbesprekingen eenmaal zijn hervat, zullen de Verenigde Staten en Engeland zich biyven inspannen voor het sluiten van een kernproevenverbod, als een zaak -van hoogste prioriteit, aldus de Amerikaans-Britse ver klaring. De Sowjet-vertegenwoordiger Tsjarapkin zou zich eerst nadat hij de beide voorstellen zes maal had laten herhalen, bereid heb ben verklaard het tweede voor stel in overweging te nemen en aan zijn regering voor te leg gen. Hy kon echter niet beloven antwoord te geven op de volgen de vergadering, die werd vast gesteld op vrijdag 19 januari. meldde dat de Nederlandse re gering de toen door u tot uit drukking gebrachte bezorgd heid deelde evenals uw hoop op een vreedzame oplossing. Ik voegde er aan toe dat mijn re gering actief zocht, naar wegen en middelen om een oplossing te bereiken die strookt met onze verantwoordelijkheden en zo mogelijk ook voor Indonesië aanvaardbaar is. Ik moge er ook aan herinneren dat wij ons reeds 2 januari van dit jaar eens verklaarden met uw sug gestie dat er Nederlands-Indone sische onderhandelingen zouden worden gevoerd onder uw aus piciën en zonder enige préala- bele voorwaarden. Namens de Nederlandse rege ring herhaal ik dat wij nog steeds bereid zijn dergelijke on derhandelingen zonder preala bele voorwaarden te beginnen. Mijn regering hoopt dringend dat uwe excellentie succes zal blijken te hebben bij uw pogin gen. Ik moet er echter aan toe voegen dat, wanneer Indonesië zijn onuitgelokte aanval van 15 januari zou herhalen, onze strijdkrachten opnieuw gebruik zullen maken van hun recht tot wettige zelfverdediging, in over eenstemming met artikel 5i van het Handvest. J. DE QUAY minister-president van Nederland. AMERIKAANSE TANKS WEG VAN DE SECTORGRENS De Amerikaanse brigade in Berlijn heeft dinsdag een begin gemaakt met het terugtrekken van haar tanks en pantserauto's uit de Friedrichstrasse waar deze sedert 25 oktober van het vorige jaar geconcentreerd zijn geweest bij de doorlaatpost voor buiten landers in de sectorgrens in Ber lin. Amerikaanse militaire auto riteiten in Berlijn hebben dit meegedeeld. De tanks zullen nu op het vlieg veld Tempelhof worden opge steld, ongeveer drie kilometer van de doorlaatpost bij de Frie drichstrasse. Het doel van deze verandering is de opstelling van de Ameri kaanse troepen in de sector te verbeteren. De tanks en de pantserauto's werden in oktober naar de grens bij de Friedrichstrasse gezonden tijdens een geschil tussen Ame rikaanse autoriteiten en de Oost- duitse politie over het tonen van identiteitskaarten. Als gevolg daarvan hebben toen Amerikaan se en Russische tanks 16 uur tegenover elkaar gestaan. Daar na werden de Amerikaanse tanks 500 meter teruggetrokken. Noordstraat 102 - Telefoon 3U| Xerneuzea I DEZELFDE TEMPERATUREN Het KNMI deelt mede Ten westen van de Britse eilan den ligt een depressie die tyde- lijk zeer diep is geworden, maar nu weer geleidelijk opvult. Het front ervan passeerde dinsdag met regen opg land. Flaatselyk viel 7 mm neerslag. Het front be weegt nu maar weinig meer. Bo vendien komen er kleine storin gen in voor die ook vandaag nog plaatselijk enige regen kunnen veroorzaken. Het ziet er echter naar uit dat er voornamelijk in het westen van het land ook op klaringen zullen zijn. De genoem de depressie zelf beweegt nu langzaam in oostelijke richting. Zij veroorzaakt bij ons zuid westelijke winden die op de nade ring ervan tijdelijk weer iets kun nen toenemen, aan de kust moge lijk tot hard. De temperaturen zullen niet veel veranderen. medegedeeld door het K. N. M. I.j' geldig tot hedenavond. Dezelfde temperaturen Plaatselijk enige regen, maai' ook enkele opklaringen. Matige tot krachtige aan de kust tyde- lijk wellicht harde wind tussen zuid en zuidwest. Weinig veran dering in temperatuur. WOENSDAG 17 JANUARI v.m. n.m. Breskens 11.25 11.34 Terneuzen 12.09 Hansweert 12.40 12.49 Walsoorden 12.50 12.53 DONDERDAG 18 JANUARI v.m. n.m. Breskens 0.08 12.29 Terneuzen 0.43 1.04 Hansweert 1.23 1.44' Walsoorden 1.33 1.54 ZON MAAN Jan. 17 18 19 20 21 op onder op onder 8.40 17.00 14.33 5.34 8.40 17.02 15.17 6.34 8.39 17.04 16.08 7.27 8.38 17.05 17.04 8.13 8.36 17.07 18.05 8.51

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1