ïlet formidabelste oorlogsschip
Komt einde van Algerijnse oorlog
in zicht?
Eric de Noorman
De laatste slag
BEURSO VERZICHT
AGENDA
VRIJDAG 5 JANUARI 1962
18e Jaargang Nr 5489
S. E. R.-ADVIEZEN
INZ\KE VESTIG1NGS-
BESLUITEN
WERKLOOSHEID
TOEGENOMEN
Woensdag is te Parijs van ge
zaghebbende zijde vernomen dat
gemeend wordt dat een staken
der vijandelijkheden in Algerié
in zicht komt. Hieraan werd toe
gevoegd dat het resultaat der in
het geheim door vertegenwoor
digers van de Franse regering
en afgevaardigden der voor
lopige Algerijnse regering" ge
voerde besprekingen ..spoedig"
bekend zou worden.
„Wij zullen op korte termijn
weten of de leiders van de op
stand een einde aan de revolte
willen maken", aldus een uit
regeringskringen afkomstige
uitlating.
De te Tunis zetelende pers
dienst der Algerijnse opstande
lingen A. P. S. heeft woensdag
verklaard dat onafhankelijkheid
voor het Algerijnse volk en Al
gerijnse soevereiniteit over al het
Algerijnse gebied in overeen
stemming moet worden gebracht
met hetgeen de Fransen als hun
belangen beschouwen. Hieraan
werd toegevoegd: „Dit zal niet
eenvoudig zijn, doch voor alle
vraagstukken kunnen oplossin
gen worden gevonden.
De commissie adviezen vesti
gingsregelingen van de Sociaal-
Economische Raad heeft geadvi
seerd over drie ontwerpvesti-
gingsbesluiten, namelijk voor de
groothandel in eieren, de groot
handel in pluimvee en voor elek
trotechnische bedrijven.
De commissie heeft met be
trekking tot de groothandel in
eieren afwijzend geadviseerd. Zij
acht hiervoor geen vestigings
regeling nodig, gezien het zeer
eenvoudige karakter van de
werkzaamheden, die in deze be
drijfstak worden verricht. Ten
aanzien van de groothandel in
pluimvee acht de S.E.R.-commis-
sie een vestigingsregeling wel op
haar plaats, met dien verstande,
dat naar haar oordeel moeten
werden uitgezonderd grote be
drijven met een industrieel ka
rakter tot uitdrukking komend
in liet aanwenden van een trans
portband, met behulp waarvan
het slachtproduct mechanisch
wordt toegevoegd aan de ver
schillende afdelingen, waar de
achtereenvolgende deelbewerkin
gen worden verricht. Ook meent
de commissie, dat geen behoefte
bestaat aan het stellen van toe
latingseisen aan de exporthandel
op dit gebied.
Een minderheid is echter van
oordeel, dat het gewenst is de
vestigingswet van toepassing te
verklaren, zowel op de binnen
landse en buitenlandse groothan
del in eieren, als ook op de ge
hele pluimveesector, dus inclu
sief de exporthandel.
Wat de electrotechnische be
drijven aangaat acht de S.E.R.-
commissie het gewenst, dat waar
borgen voor een minimale be
kwaamheid worden gecreëerd,
niet alleen voor de uitoefening
van de ambachtelijke bedrijven,
maar ook voor de detailhandels-
bedrijven. Hiervan zou het ver-
lichtingsartikelenbedrijf kunnen
worden uitgezonderd.
De S.E.R.-commissie beveelt 'n
afzonderlijke regeling aan, die
zowel de detailhandel in radio
artikelen als die in televisie-ar
tikelen omvat, alsmede een ge
combineerde regeling voor in
stallatie-reparateurs en reparatie
bedrijven. Daarbij zou aan de
installateur de bevoegdheid moe
ten worden verleend tevens de
detailhandel uit te oefenen, ter
wijl de bevoegdheid van de de
tailhandelaar zich mede dient
uit te strekken tot het installeren,
alsmede tot het verrichten van
eenvoudige reparatiewerkzaam
heden.
Een dergelijke combinatie voor
het elektrotechnisch installa
teurs-, het elektrotechnisch repa
rateurs- en 't wikkelbedrijf acht
de commissie niet aanbevelens
waardig. De verwevenheid is
hier minder sterk.
In een bericht, dat te Tanger
uit de Marokkaanse hoofdstad
Rabat is ontvangen, wordt erop
gewezen dat de Marokkaanse
I Van dezelfde zijde wordt er
nog op gewezen dat Marokko
van mening is dat de hulpbron
nen van de Sahara waarbij
regering en de gewezen leider speciaal aan de olievelden wordt
der Algerijnse rebellenregering gedacht door Marokko, Tume-
Ferhat Abbas indertijd een ge
heime overeenkomst hebben ge
sloten, waarin Marokkaanse aan
spraken op zeer grote delen der
Algerijnse woestijnen zijn neer
gelegd.
Volgens kringen, die nauwe
verbindingen onderhouden met
de Marokkaanse regering, is
deze laatste van mening dat de
met Abbas gesloten overeen
komst onaantastbaar is. Zij heeft
te kennen gegeven te verwach
ten, dat de huidige leider van
het Algerijnse opstandelingen
bewind, Ben Khedda, het met
Ferhat Abbas gesloten akkoord
zal nakomen.
sië en Algerië gemeenschappelijk
moeten worden geëxploiteerd.
Commentators te Rabat wijzen
er in dit verband op dat de ver
tegenwoordigers der Algerijnse
opstandelingen daarom in hun
geheime besprekingen met de
Franse afgevaardigden geen af
breuk mogen doen aan de be
langen van Tunesië en Marokko
in de Sahara.
Ben Khedda is woensdagavond
in Tanger aangekomen. Hij arri
veerde donderdag in Rabat, waar
hij door koning Hassan de Twee
de werd ontvangen.
Te Tunis is vernomen dat Ben
Khedda tien tot vijftien dagen
in Marokko zal blijven.
De geregistreerde arbeids
reserve is in december met ruim
15.000 mannen toegenomen.
Volgens een opgave van het
ministerie van Sociale Zaken en
Volksgezondheid was de gere
gistreerde arbeidsreserve eind
december 40.549 mannen tegen
25.296 eind november 1961. Het
aantal werkloze vrouwen was
eind december 4.426 tegen 4.420
eind november.
Het aantal openstaande aan
vragen was eind december voor
mannen 71.211 (eind november
76.180) en voor vrouwen 36.562
(37.843).
Verdeeld over de provincies
was de geregistreerde arbeids
reserve o.a. in Zeeland 2.314
(1.074).
FELLE BRAND IN
UTRECHT
Een korte doch hevige brand
heeft woensdagavond gewoed in
een bovenwoning aan de Vos-
straat in Utrecht. De bewoner
van het huis, de heer C. Pouw,
was bezig het plafond te schil
deren en verloor staande op een
trapje, plotseling zijn even
wicht. Hij liet toen een verfpot
vallen op een petroleumstel, lie
ontplofte.
In korte tijd stond de kamer
in lichter laaie. De heer Pouw
rende naar boven om zijn brouw
en drie kinderen te redden. Hij
slaagde er in hen naar buiten
te brengen, voordat het vuur ook
de zolderverdieping had bereikt.
De brandweer bestreed het
vuur met vijf stralen. Van de in
boedel viel niets meer te redden.
Een onder de woning gelegen
wijkgebouw van de B. B. liep
ernstige waterschade op.
De schade, die nog niet kon
worden vastgesteld, wordt door
i vei zekering gedekt.
VASTE MARKT
Het Damrak heeft gistermid
dag de koersdaling van woens
dag voor de meesie hoofdfond
sen ruimschoots ingehaald. De
handel was in alle hoeken van
de internationale waarden zeer
kalm. Ditmaal vond Amster
dam steun door de hogere koer
sen die Wailstreet woensdag te
zien had gegeven, ook voor Ne
derlandse waarden. Kon. Olies
sloten er een halve dollar hoger.
Mede daardoor opende di', aan
deel gistermiddag in Amster
dam op ƒ125,30, circa twee gul
den boven het voorgaande slot-
niveau. Deze koers lag een paar
dubbeltjes boven pariteit New
York. Het publiek blijf j nog
steeds belangstelling voor deze
aandelen aan de dag leggen.
Voor New Yorkse rekening was
er op een hoger niveau wat aan
bod in de oliehoek. Philips deed
goed van zich spreken met een
vrijdag 5 JANUARI
TERNEUZEN: Luxor-Theater,
8 uur: „Rilling".
ZATERDAG 6 JANUARI
TERNEUZENLuxor-Theater,
8 uur: „Rilling".
Concertgebouw. 8 u.: „Kol
der op zolder".
AXEL: Het Centrum, 6.30 en
9 uur: „Heldencommando".
WIJ AANSCHOUWDEN
Het eerste atoom-vliegdekschip is „ongevaarlijk",
het heeft geen kanon aan boord.
(van onze speciale verslaggever)
Boven ons hoofd snort de wiek van de helikopter en beneden ons
voltrekt zich een grote sensatie, de proefvaart van het formida
belste oorlogsschip aller tijden, het nieuwe atoom-vliegdekschip
„Enterprise" van de marine van de Verenigde Staten. Zo op een
afstand gezien lijkt het een bootje in een badkuip, maar wanneer
we beter kijken en de matrozen aan boord als hele kleine stipjes
zien, dan beseffen we aan de hand van deze norm, hoe geweldig
groot dit vliegdekschip eigenlijk is. Het vaart daar als door een
onzichtbare hand voortbewogen, want atoomschepen hebben geen
schoorstenen en produceren geen rook, hetgeen overigens voor de
bedrijvigheid op het vliegdek van een „carrier" van groot belang
is. Men kan zich wel indenken hoeveel last de rook kan veroorza
ken, wanneer daar vliegtuigen moeten opstijgen en landen.
ATOOMKRUISERS ALS BE
SCHERMING.
WIJ KOMEN wat dichterbij en
kunnen nu meer details onderschei-
don. Een van de eerste dingen die
ons opvalt is het feit, dat dit schip
er zo vredelievend uitziet. Er is
geon enkel kaïn on of iets dergelijks
te ontdekken. Een marinedeskundi-
ge geeft ons hierover nadere uitleg.
Het is een merkwaardig oorlogs
schip, deze „Enterprise". Het heeft
geen enkel kanon aan boord, noch
is het bewapend met luchtafweerge
schut. Het ligt wel in de bedoe
ling om dit vliegdekschip in de toe
komst uit te rusten met „Terrier"
en „Talos"-raiketten tegen aanval
lende vijandelijke vliegtuigen,
maar voorlopig is het voor zijn vei
ligheid aangewezen op de bescher
ming door vier atoomkruisers van
7900 ton elk, zoals de „Bainbridge",
die per stuk 148 miljoen dollar kos
ten, terwijl niet minder dan twaalf
fregatten ais „scherm" zullen fun
geren. Overigens is dit oorlogsschip
aangewezen op eigen verdediging
door de op het schip aanwezige
vliegtuigen, e*
Vanuit de lucht krijgen we reeds
een indruk hoe groot deze zeereus
is, maar de cijfers spreken toch
nog een du/idtlijker taal. Het schip
is 370 meter lang en rechtop gezet
haalt het de hoogte van een wol
kenkrabber van 100 verdiepingen.
Het heeft een waterverplaatsing van
86.500 ton, ongeveer gelijk aan
die van de „Queen Mary" en de
Queen Elizabeth". Het geheel
wordt voortbewogen door machines
die gezamenlijk 280.000 paardekrach-
ton kunnen opbrengen.
Twee hektoren vliegdek.
VOOR DE MEEGEDRAGEN
vliegtuigen is dit schip werkelijk i-
deaal, want het vliegdek heeft een
oppervlakte van niet minder dan
bijna twee hektaren, zodat er van
behoorlijke ruimte gesproken kan
worden!
Aan boord bevinden zich 100 vlieg
tuigen van verschillende typen en
bestemd voor verschillende doelein
den. Er zijn bizonder snelle machi
nes onder met een hypermoderne
bewapening, maar er is ook een
„traag" beestje aan boord, name
lijk de door propellers voortgestuw
de, „Douglas Skyraider", die maar
een snelheid van 600 km per uur
haait, doch die het voordeel heeft
zo laag te kunnen vliegen, dat hij
de vijandelijke radar kan mislei
den.
De luchtarmada van de „Enter
prise" heeft een formidabel aan-
valsgebied met een bereik van 20.000
vierkante kilometer. Vanuit de oos
telijke Middellandse Zee zou zij
Rusland tot Odessa kunnen binnen
vliegen.
De kernwapens diie de armada
kan vervoeren, zijn voldoende om
100 steden volkomen van de aard
bodem weg te vagen
24.000 KM OVER ZEE!
DE STOOM VOOR de turbines
van deze reus wordt geleverd door
acht atoomkernovens. Deze kerno
vens staan in de atoomkern-machi
nekamer, waar niet minder dan
375 „nukes" werken. „Nuke" is de
betiteling voor „nucleair engineer'
dat is een technicus op atoomkern-
gebied Driehonderden vij fenzev enitig
van deze specialisten werken er in
de machinekamer.
Alleen de voortstuwing van zo'n
schip heeft dus wel het een en an
der om het lijf. Dit heeft echter wel
degelijk zin, want door deze atoom
kracht is de „Enterprise" in staat
om zcxnder onderbreking een af
stand van 240.000 km op volle
kracht af te leggen, zonder dat het
schip dus most bunkeren of een ha
ven behoeft aan te doen. Doet het
schip het dus wat kalmer aan, bij
voorbeeld met een snelheid van 25
tot 30 km per uur, dan spaart dit
brandstof en kan het zander onder
breking een afstand van 640.000
km afleggen. Welk een enorme
prestatie dit is, blijkt wel wanneer
we ter vergelijking de cijfers ge
bruiken van vliegdekschepen die op
conventionele wijze worden voortbe
wogen. Zo'n schip kan maximaal
64000 km op volle kracht varen op
één rantsoen brandstof en is dan ge
dwongen nieuwe voorraad in te ne
men.
De bemanning van die „Enterpri
se" bestaat uit 4600 koppen. In de
koude streken van de wereld wordt
het schip verwarmd, terwijl het in
de warme streken wordt gekoeld.
Voor de verbindingen aan boord
beschikt men over 1800 telefoontoe
stellen. Het schip wordt verlicht
door 25.00o lichtpunten enhet
heeft 1643 miljoen gulden gekost.
FREGAT VERLOOR.
BIJ DEZE PROEFVAART fun
geerde het moderne fregat „Laf-
fey" als begeleider. Het i een vrij
snel schip, dat op maximum snel
heid 33 kn-open kan lopen. Enige u-
ren lang sneed de „Laffey" naast
de „Enterprise" mot maximum
snelheid door de golven. Het leek
wel een race. We zagen de „Laf
fey" zwoegen, terwijl het er naar
uitzag, dat het de „Enterprise"
geen enkele moeite kostte. Toen
seinde de „Laffey": „Ik kan niet
langer bijhouden! Brandstof uitge
put!" Het fregat liet het afweten.
Uiteraard is de maximum snel
heid van de „Enterprise" geheim,
maar we hebben de indruk, dat
het vliegdekschip ©en zeer grote
snelheid kan halen. Wanneer we
ons dan realiseren, dat het deze
snelheid over een afstand van niet
minder dan 240.000 km ononderbro
ken kan volhouden, dan is dit toch
wel een aanwinst van de Noorda-
merikaanse marine.
Later spraken we met kapitein
Vincent P. Du Poix, de eerste com
mandant van de atoomkern-carrier.
Wij vroegen hem naar de omvang
van het gevaar van radioaktieve
straling aa>n boord. Hij antwoordde:
„Er is aan boord minder "traling,
dan in welke stad van de V.S. ook,
zeker na de „fail out" van de sow-
j et-proeven bij Nova Zembla!" Het
valt dus bijzonder mee.
Is zo'n atoomkern schip dan hele
maal .zonder .een. poëtische noot?
Neen!
Onder de 3200 ruimten en vertrek
ken aan boord van dit schip bevin
den zich vier kleedkamertjes, om
dames gelegenheid te geven in de
spiegel te kijken, of haar neus te
poederen
„Voor bezoeksters aan het schip
in de havenplaatsen," zegt de kap>
tein.
De „Enterprise", het modern
ste en machtigste vliegdek
schip ter wereld. De nieuw
ste aanwinst van de marine
van de V.S.
186. „Tja," zegt de man uit Tri-
casse, de ernstige gezichten van
zun toehoorders ziende, „we meen
den al, dat Attilla op de terug
tocht was. Sedert gisteren trek
ken ze weer in zuidwestelijke
richting."
„Misschien ztfn ze de weg kwijt,
gromt Svein, maar niemand lacht
om z(jn grapje.
„Ik zal je een paar man mee
geven," beslist Eric, „en een bood
schap zenden aan Sangibanus, de
vorst der Alanen, die zich met zjjn
leger op een dagmars naar het
Noorden bevindt. Of de edele
Aëtius het goed vindt of niet, wij
sluiten ons aanéén, voordat we
groep na groep in de pan gehakt
worden."
„Wie weet is dót Aëtius' stie
keme bedoeling wel," bromt Svein
Langtand, wanneer ze even later
de boodschapper met zijn klein
escorte nakijken.
„Ik heb nooit begrepen, zoge
zegd, waarom de Alanen helemaal
noordelijk gezonden werden."
„Hij zal er wel een reden voor
hebben," is alles wat Eric zegt.
Ze stijgen op en de kleine krijgs
bende van Noren en Herulen be
geeft zich behoedzaam op pad.
Nog volgen ze het oude spoor van
Attilla's benden, maar nu de Hun
terugkomt, moeten ze er rekening
mee houden, verkenningstroepen
tegen het lijf te lopen, iets, dat
Eric liefst wil voorkomen. Zonder
j zich veel te haasten rijden Erics
Noren en Allans Herulen de hele
dag door. Hier en daar ontwaren
ze de sporen van Attilla's vernie
lende furie; verbrande hoeven,
verwoeste Romeinse villa's, schuw
landvolk, dat hen vanuit een
woudrand naoogt. Tegen de sche
mering begint de Noorman uit te
zien naar een geschikte plek om
voor zijn troep een maar al te be
kend geluid tot hen doordringt.
Met een bivak op te slaan, als
in de stilte van de avond een hand
gebaar beduidt Eric zijn mannen
halt te houden. Vóór hen door het
donker nadert een grote ruiter
bende.
koerswinst van acht punten op
939. Unilevers wilden niet ach
terblijven en lieten een koers
winst registreren van 1,40 op
ƒ185,30. Hoogovens ruim vier
punten hoger bij een notering
op 783. AKU's prijshoudend
zonder meer. Op de Westduitse
beurzen lagen de aandelen van
de chemische industrie aange
boden in de markt. Zoals werd
verwacht bleven de koersfluc
tuaties voor de hoofdfondsen
op de dag binnen zeer nauwe
grenzen.
De hoek die gisteren de toon
aan gaf was de scheepvaart-
hoek. Gedurende de gehele
beursduur werd er in deze afde
ling regelmatig gehandeld al ge
beurde dit dan weliswaar
slechts met één stuk tegelijk.
De s.emming over vrijwel de ge
hele linie was voor de scheep
vaartafdeling aan de vaste kant.
De koerswinsten beliepen aan
het slot, na een goed prijshou
dende opening, drie tot vijf pun
ten. De orders kwamen grci.en
deels van lokale speculatieve
zijde.
De drukte in de cultuursector
van woensdag had gisteren
plaats gemaakt voor een kalme
re sfeer. In certifica.en Deli
werd gedurende het laatste
beurshalfuur regelmatig gehan
deld. De koers steeg tot 150,20,
tegen woensdag als slotkoers
J 148,50. HVA's een punt hoger,
terwijl Amsterdam Rubbers de
koerswinst van de vorige dag
konden behouden. In de staats-
fondsenhoek vonden, in ver
hand met het nieuwe jaar, wa.J
herbeleggingen plaats, waar
door de stemming doorelkaar
goed prijshoudend was.
In de lokale afdelingen werden
aandelen Fitting, waarop een
paar weken geleden door een
Amerikaanse grootaandeelhou
der een bod werd uitgebrach'j
van honderd procent, terwijl de
aandelen toen 120 procent no
teerden, op 99% procent gead
viseerd. „De Wereldhaven" 220
bieden (210 bieden). Aandelen
Fokker kregen een hogere ad-
vieskoers. De maatschappij
werk, plannen uit voor de bouw
van het eerste Nederlandse
straalvliegtuig voor de burger
luchtvaart.
Vrijdag 12 januari a.s. wordt
de inschrijving a pari openge
steld op 4 min 4Va procen;, 15-
jarige obligaties ten laste van
Willem Smit en Co's Transfor-
matorenfabriek.
Beursindices
2/1 3/1 4/1
Int. concerns 562.84 558.91 563.75
Industrie 368.63 368.80 369.13
Scheepvaart 182.60 182.83 185.92
Banken 254.83 253.28 253.11
Handel enz. 161.27 161.58 161.43
Algemeen 408.98 307.09 409.66
Nabeurskoersen
AKU: 400 (401%)
Kon. Olie: 124.70—126.50 gl.
slot 124.70 (125.20)
Philips 990—1000 gl.
slot 99 (989%)
Unilever 183.70—186.50 gl.
slot 183.70 (185.90)
Hoogovens 783 gl. (781 Va)
Advieskoersen
buitenlands bankpapier
De advieskoersen voor buiten
lands bankpapier geldend in
Amsterdam op heden luiden:
Engelse pond 10.07—10.17
Amerik. dollar 3.571/a—3.61»/a
Canadese dollar 3.41—3.46
Franse frank (100 72.30—72.80
Belg. frank (100) 7.20Va—7.25'/a
Duitse Mark (100) 89.80—90.30
Zweedse kroon (100 69.0070.00
Zwi.serse fr. (100 83.25—83.75
Ital. lire (10.000) 57.00—59.00
Deense kroon (100) 51.70—52.70
Noorse kroon (100) 50.00—51.00
Oostenrijkse schilling (100)
13.95—14.05
Portugese escudo (100)
12.50—12.65
Spaanse peseta (100 gr. coup)
5.92 Va6.07'/t
LIJK VAN VERDRONKEN
JONGEN GEVONDEN
Na ruim iwee dagen dreggen
heeft donderdagmiddag de rijks
politie te water het lijk van de
9-jarige Franciscus C. W. Roo-
singh opgedregd uit de Eras-
musgracht in Amsterdam.
Dinsdagmiddag zakten zeven
kinderen door hei, ijs van de
gracht, zes drenkelingen konden
worden gered. Ondanks een red
dingspoging ondernomen door
de broeder van de G. G. en G.
D„ M. van der Horst, verdronk
Frans Roosingh.
STAL UITGEBRAND
In de vroege morgen van don
derdag is de stal van een boer
derij aan de Hofweg in Over-
sehie uitgebrand. Een buurman
die zijn koeien ging melken,
ontdekte het vuur en sloeg alarm
waardoor het mogelijk was een
varken, 16 koeien en drie kal
veren die erin waren onderge
bracht, te redden.
Oorzaak: Vermoedelijk een lek
in de centrale verwarming voor
de bij de boerderij behorende
kassen.