Katanganen nemen V. N.-personeel
gevangen
Nederlanders in Hollandia nog vol
vertrouwen
Nederlandse emigranten nog steeds naar
Nieuw-Zeeland
DONDERDAG 28 DECEMBER 1961
18e Jaargang Nr 5483
DE KWESTIE KOEWEIT
De Britten paraat.
Intocht in Goa
Herstel van
diplomatieke betrekkingen tussen
België en Kongo
VOLDOENING IN
BRUSSEL
WINTERVAKANTIE
KONINKLIJKE FAMILIE
HONGERSNOOD
IN TURKIJE
Nieuwe Russische
ambassadeur in Washington
Katanga beschuldigt
Amerikaanse ambassadeur
in Kongo
DE BERLIjNSE
MUUR
Vreemde eenden
in de bijt
ri -
Kersttoespraak van president Soekarno
Ons doel is West Nieuw-Guinea
aan Nederland te ontrukken
INDONESIERS NAAB
NIEUW-GUINEA
UITGEWEKEN
BEKENDMAKING
IN NIEUW-GUINEA
OVER KOUDE-
OORLOGVOERING
WEERBERICHT
WEINIG WIND
HCT WEER
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
en
Funkering bij abonnement: Terneuzen
DüPecteur-Efoofdredaeteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noord straat 5557.
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 88150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEDW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum por
advertentie ƒ2,40.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Katangaanse gendarmes heb
ben woensdag zeven Zweedse
soldaten van de Verenigde Na
ties en vijftien Afrikaanse arbei
ders die in Elisabethstad spoor
wagons losten, in hechtenis ge
nomen.
Het hoofd van de Verenigde
Naties in Katanga, Urquhart,
deelde mee dat de Verenigde
Naties in deze aanhouding van
de Zweden geen aanleiding zien
tot militair optreden, daar zij de
i
i
Na de hernieuwde aanspraken
van Irak op liet olierijke sjeik-
dom Koeweit, heeft Engeland
,.als voorzorgsmaatregel'' enige
vlooteenheden naar Aden gezon
den. Het zijn het 22.000 ton me
tende vliegdekschio „Centaur"
de fregatten „Plymouth" en
..Loch Alvie". en drie hulpsche
pen.
Uit Engeland zijn tijdens het
weekeinde dertie leden van de
Britse strategische reserve en
170 man van de luchtmacht met
onbekende bestemming vertrok
ken.
Radio-Bagdad heeft deze Brit
se maatregelen dinsdagavond 'n
bedreiging voor de vrpde en vei
ligheid in liet Midden-Oosten
genoemd. De Iraakse dagbladen
schreven woensdag dat Engeland
in Koeweit tegen Irak samen
zweert.
Dinsdag verklaarde Irak dat
het de betmkkingen met die
landen, die d'nlomatieke lie!rek
kingen met Koeweit aanknopen,
zal herzien.
Dp ambassadeur van Koeweit
in Cairo gaf ais commentaar
hiefnn te kennen dat dit zou be
tekenen dat Trak de hetrekkin-
gntizou moeten veybreken met
65 staten, waardoor het land
geïsoleerd zou komen te staan.
Deze foto van <le gebeurtenissen
in Goa bereikte ons eerst nu.
Terwijl Goaneien in dichte
drommen langs de weg staan,
rukken gemotoriseerde Indiase
troepen de Portugese (sic) en
clave in Goa binnen.
huidige politieke toestand niet
willen vertroebelen. De volke
renorganisatie onderhandelt, zei
hij, met Katangaanse ministers
over hun vrijlating.
De Katangaanse regering
heeft woensdagavond een com
muniqué uitgegeven waarin
wordt gezegd dat zij een brief
aan de Verenigde Naties heeft
gezonden over „de willekeurige
arrestatie" van 31 Katangaanse
politiemannen en 1 gendarme,
die in liet weekeind zou zijn ver
richt.
In deze brief wordt voorts ge
protesteerd tegen het patrouil
leren van soldaten van de volke
renorganisatie nabij de Afri
kaanse wijk, waardoor „de span
ning alleen maar kan worden
vergroot".
Katanganen in LeopoUlstad
aangekomen.
De eerste groep Katangaanse
parlementsleden is woensdag
avond in Leopoldstad aangeko
men. Zij zullen overeenkomstig
de vóór Kerstmis in Kitona tus
sen de centrale regering en de
Katangaanse leiders bereikte
overeenkomst hun zetels in het
centrale parlement innemen.
De groep, die onder leiding
staat van Albert Njembo, de Ka
tangaanse minister van Publieke
Zaken, werd na aankomst op
het vliegveld door een Nigeriaan.
se V.N.-bewaking naar Leopold
stad begeleid, waar premier
Adoula hen verwelkomde.
De diplomatieke betrekkingen
tussen België en de republiek
Kongo zijn woensdag hersteld
na een breuk van 17 maanden.
In een officieel te Leopold
stad gepubliceerd communiqué
wordt gezegd, dat de regeringen
van beide landen hebben beslo
ten diplomatieke missies op
ambassadeursniveau uit te wis
selen tot herstel van de nor
male betrekkingen.
De Belgische onder-minister
van Buitenlandse Zaken, Fayat.
heeft woensdag dc grote vol
doening van dr g^igisehe rege
ring uitgesproken over het her
stel van dé diplomatieke betrek
kingen met Kongo. In een offi
ciële verklaring zegt minister
Fayat dat België" in weerwil
van de meningsverschillen, in de
afgelopen zestien maanden de
technische bijstand aan Kongo
nooit heeft beëindigd. Deze bij
stand was in overeenstemming
met: het vriendschapsverdrag
dat aan dc vooravond van de
Kongolese onafhankelijkheids
verklaring werd gesloten.
De diplomatieke betrekkingen
zullen het onderlinge verkeer,
waaraan beide regeringen veel
belang hechten, vergemakkelij
ken. Zij zullen ook de mogelijk
heid scheppen voor het voeren
van onderhandelingen om tussen
de beide regeringen nog hangen,
de economische en financiële
kwesties te regelen".
Ook de voorzitter van de Bel
gische senaat, Struye, heeft zijn
vreugde uitgesproken over de
hervatting van de diplomatieke
betrekkingen met Kongo. Ik
hoop dat het herstel van de be
trekkingen niet met zicli mee
brengen, dat België zal worden
meegesleept in een actie tegen
Katanga, die zou indruisen tegen
de geest van verzoening, waar
mee allen, die een toenadering
eisen, dienen bezield te zijn, zo
zeihij.
Het besluit tot herstel van de
diplomatieke betrekkingen met
België werd dinsdag tijdens een
bijzondere kabinetsraad door de
Kongolese regering genomen.
Verscheidene weken geleden
werd met overgrote meerderheid
een motie daartoe door het par
lement in Leopoldstad aanvaard.
België zal in afwachting van
de benoeming van wederzijdse
ambassadeurs in LeoDoldstad
worden vertegenwoordigd door
een tijdelijk zaakgelastigde.
Op Schiphol heeft de over viei
dagen met bijzonder verlof gaan
de regeringscommissaris voor de
emigratie, mr. ir. B. W. Have-
man. die per 1 januari a.s. tijde
lijk in Genève de functie van
directeur van de Internationale
Migratie Organisatie gaat ver
vullen, woensdagmiddag mede
gedeeld dat Nieuw-Zeeland ten
aanzien van de emigratie thans
nog de meeste perspectieven
biedt.
„Nog ieder jaar trekken 1200
tot 1400 Nederlanders er naar
toe", zo zei hij. „Het is van alle
Nederlanders immigrerende lan
den het enige, dat in dit opzicht
geen neerwaartse lijn vertoonl
Er komen ook geen slechte bc
richten vandaan. Hei biedt nog
evenveel mogelijkheden als vroe
ger."
Om die reden heeft men reeds
thans een opvolger benoemd van
de over enkele jaren met pen
sioen gaande huidige emigratie-
attaché in Wellington, de heer K.
Korndoffer. Ir. Haveman deed
die opvolger gistermiddag op
Schiphol uitgeleide. Hij is de heer
Ph. J. te Winkel, die tot dusverre
emigratie-attaché in Zuid-Afrika
was. Hem werd behalve ir. Have
man nog uitgeleide gedaan dooi
mr. J. A. Jonkman, voorzitter
van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal, en diens echtgenote.
De zoon van de heer Jonkman
(ambassade-secretaris te Buenos
Aires) is n.l. gehuwd met een
dochter van de lieer Te Winkel.
De binnenkort uit Wellington
vertrekkende attaché Korndorf-
fer zal nog enkele jaren dezelfde
functie in Johannesburg bekle
den.
Desgevraagd memoreerde ir.
Haveman, dat hij 11 jaar lang in
Nederland regeringscommissaris
is geweest. Gedurende ziin ver
blijf in Genèv.c zal zijn functie
in Nederland worden waargeno
men door het fioofd van de afde
ling economische aangelegen-
'■"eden van het ministerie van
Sociale Zaken, drs. Th. J. J. A.
I Beumcr.
De koninklijke familie is gis
termiddag in 2 Friendships van
het vliegveld Soesterberg voor
de wintervakantie vertrokken
naar Lecli in Oostenrijk. Zij
hoopt daar op 7 januari in dc
strikte beslotenheid van het ge
zin de dag van het zilveren
huwei' feest te herdenken.
Zoals bekend, vindt de viering
van het zilveren huwelijksfeest
officieel in aansluiting aan de
verjaardag van de Koningin
plaats.
De koninklijke familie zal het
zeer op prijs stellen, indien oo
de intimiteit en de rust waarin
zij de dag lelf wil herdenken
generlei inbreuk wordt ge
maakt, zoals bijvoorbeeld door
het zenden van telegrammen,
brieven, bloemen e.d.
Voor dc gelukwensen die de
Koningin en de Prins thans
reeds ontvangen, hopen zij na
de officiële viering te bedanken,
tezamen met. de felicitaties die
hun dan nog zullen bereiken.
Een kwart van de Turkse be
volking lijdt honger. In het oos
ten van het land heerst een ern
stig tekort aan graan en meel.
die de basis vormen van liet
volksvoedsel. Door de onver
wachte inval van een strenge
winter, die gepaard ging met
zware sneeuwval, kan men de
steden en dorpen in dit gebied
niet bevoorraden. Bovendien is
aan deze strenge winter een zeer
droge zomer voorafgegaan. Door
de honger gedreven, eten cle boe
ren het zaaigoed op, dat voor de
akkers is bestemd. De hele vee
stapel in dit gebied dreigt van
honger om te komen.
Dinsdagavond is te Washing
ton van diplomatieke zijde ver
nomen dat de huidige Sowjet-
russische ambassadeur bij het
Witte Huis, Mikhail Mensjikov,
die Washington bijna vier jaar
als standplaats heeft gehad, be
gin januari naar Moskou zal
terugkeren, wapr hem een nieu
we post zal worden toegewezen.
Mensjikov had te Washington
de bijnaam van „glimlachende
Mike".
Mensjikov zal worden opge
voigd door het huidige hoofd
van de afdeling Amerikaanse
zaken van hc1 Sowjetrussische
ministerie van Buitenlandse Za
ken, Dmitri Dobrynin. Dezs is
reeds eerder, met de rang van
gezant, aan de Sowjel-ambas-
sade te Washington verbonden
geweest. Hij was ook een be
langrijk lid van de staf van de
om het leven gekomen secre
taris-generaal der Verenigde Na
ties Dag Hammarskjoeld.
De vaste Katangaanse afvaar
diging in Brussel heeft dinsdag
avond een communiqué uitge
geven waarin Edmund Gullion,
de Amerikaanse ambassadeur in
Kongo, wordt beschuldigd van
inmenging in de onderhandelin
gen te Kitona tussen president
Tsjombe van Katanga en pre
mier Adoela van de Centrale
regering.
Gullion was de conferentiezaal
binnengekomen en had beide
delegaties een ontwerpovereen
komst van acht punten gegeven,
die Tsjombe had aanvaard om de
onderhandelingen niet af te bre
ken en onder invloed van aan
wezige V.N. -functionarissen.
Tsjombe had echter als voor
waarde gesteld, dat de overeen
komst vergezeld zou gaan van
een brief aan de plaatsvervan
gende secretaris-generaal van de
Ver. Naties, dr. Ralph Bunche,
waarin werd verklaard dat de
bevoegde Katangaanse autori
teiten de verklaring van Kitona
nog moesten goedkeuren.
Slechts op twee punten aldus
het communiqué is ongedwongen
overeenstemming bereikt, name
lijk aanvaarding van de Kongo
lese basiswet en erkenning van
de noodzaak tot wijziging van
die wet. De andere acht punten
zijn volgens het communiqué
toegevoegd op „dictaat" van Gul
lion.
De republikeinse senator Hugh
Scott, die juist is teruggekeerd
van een verblijf vair vier weken
in West-Europa, heeft in een
vraaggesprek voor radio en tele
visie gezegd van gevluchte vopo's
te hebben vernomen, dat zij op
dracht hadden zich terug te
trekken als het Westen de muur
in Berlijn dadelijk na de oprich
ting had afgebroken. Zij moch
ten pas schieten als het Westen
regeringsgebouwen in Oost-
Berlijn onder vuur had genomen.
Ik weet toevallig ook. aldus de
senator, dat maar één van de
vier vopo's kogels in zijn ge
weer had.
Onder de Nederlanders, die
zich particulier in Hollandia
hebben gevestigd, bestaat geen
noemenswaardige onrust over
de situatie. Dit heeft de 37-
jarige winkelier J. H. van Velt
huizen gistermiddag vóór zijn
terugkeer naar Biak op Schip
hol met nadruk medegedeeld.
Hij woont met vrouw en vijf
kinderen sinds mei 1959 in Hol
landia, waar hij een elektrici
teitswinkel bezit. Daags vóór
Kerstmis kwam hij in verband
met een sterfgeval in Nederland
aan.
..Onderweg van Biak naar
Tokio zag ik zaterdag j.l. in hst
vliegtuig voor het eerst sinds
geruime tijd weer eens een nog
vrij verse Nederlandse krant.
Ik moet u zeggen, dat die krant
mij danig heeft laten schrikken.
Het leek er op alsof de Indo
nesische legers ieder moment
Nieuw-Guinea konden binnen
vallen en ik overwoog reeds om
in Tokio regelrecht naar vrouw
en kinderen terug te reizen om
hen. bij te staan", aldus ae heer
Van Velthuizsn. ,.lk vroeg me
af: hcuden ze ons in Hollandia
soms met opzet zo onwetend?"
Nu na vier dagen in Neder
land ie hebben doorgebracht
zag hij de stand van zaken weer
wat vrolijker in. „Ik heb 13 jaar
in Indonesië gewoond er. ik heb
zelfs Soekarno wel eens ont
moet. Ik spreek vloeiend Maleis
en ik mag dus zeggen dat ik de
Indonesische mentaliteit wel
een beetje begrijp. Welnu, met
mij geloven weinigen in Hollan
dia in een gewapende aanval
van Soekarno op Nieuw-Guinea.
We liggen te ver weg voor hem.
Het land is te groot en te on
barmhartig. Bovendien menen
wij te weten, dat de chef-staf
van het Indonesische leger, Na-
soetion, voor dit avontuur niets
voelt".
Van de particuliere Neder
landse winkeliers in Hollandia
kende de heer Van Velthuizen
er dan ook niet één die zegt:
..Ik wil mijn winkel verkopen,
ik smeer hem".
Anderszijds beaamde hij dat
or veel lagere ambtenaren zijn,
die naar Nederland terug wil
len, omdat hun toekomst als
gevolg van de Papoeanisering
weinig perspectief meer biedt.
„Zij die een redelijk bestaan in
Hollandia hebben, en dat zijn er
nog velen, willen echter niet
terug".
De heer Van Velthuizen kwam
in 1957 uit Indonesië in Neder
land terug. Na twee jaar ver
trok hij in 1959 naar Nieuw-Gui
nea.
Een plaatje van dc Amsterdam
se Amstel op tweede Kerstdag:
De eenden vragen zich waar
schijnlijk af, wat al die mensen
op hun terrein moeten doen
terwijl het eens zo ruime water
op vreemde wijze ingeschrom-
peld is tot een klein plekje.
J,
.1
-
'V
«V
-N fits!
-##
in
ld
55
President Soekarno zeideop
tweede Kerstdag in een toe
spraak dat Indonesië van plan is
Westelijk Nieuw-Guinea aan
Nederland te ontrukken. Hij
opende het congres van de na
tionale partij, die de regering
steunt, en zeide o.m. terwijl Hij
wees op een groep aanwezige
buitenlandse ambassadeurs:
„Zeg aan uw regeringen dat het
bevel aan het volk ten doel heeft
Westelijk Irian aan de Neder
landers te ontworstelen. Ik heb
onze raad van nationale defen
sie last gegeven overal in Indo
nesië posten op te richten voor
de inschrijving van vrijwilligers.
Zij zullen getraind worden tot
soldaten en naar Westelijk Irian
worden gezonden. Wij moeten
volkomen eendrachtig zijn om
Westelijk Irian aan te vallen".
Zich vervolgens tot het con
gres richtend zei Soekarno: „Ik
ben niet voldaan over de resolu-
De vorige week is aan de
zuidkust van Nederlands Nieuw-
Guinea een gezelschap aange
komen uit Tual, de hoofdplaats
van de Indonesische Kei-eilan
den. Het gezelschap bestond
uit een inspecteur van de Indo
nesische politie, H. A. Dikman,
zijn echtgenote en vier kinde
ren, mej. J. C. A. Telussa uit
Ambon en een bediende. Dik
man, Indonesisch staatsburger,
was al geruime tijd van plan
om als spijtoptant naar Neder
land te gaan, waar zijn moeder
en andere familieleden reeds
wonen. Hij besloot naar Nieuw-
Guinea uit te wijken en deed
het in Tual voorkomen, alsof
hij met de anderen een picnic-
uitstapje met een prauw zou
gaan maken.
Het gezelschap is voorlopig in
Hollandia ondergebracht.
ties welke mijn bevel ondersteu
nen. Ik heb nu bewijzen van u
allen nodig, bewijzen doordat gij
u laat inschrijven bij de oefen
centra. Volkomen eendrachtig
heid zal onze vijand bevreesd
maken".
„Tot u ambassadeurs zeg ik
nogmaals dat Indonesië niet
bluft. En Soekarno is geen leu
genaar maar de spreekbuis van
het Indonesische volk",
Soekarno zei tot de ambassa
deurs dat zij „niet moesten
trachten ons over te halen met
de Nederlanders te praten over
zelfbeschikking. Wij willen
allen praten op de basis van
ov: -acht van het bestuur aan
or, door de Nederlanders", zei
Woensdagavond heeft het gou
vernement van Ned. Nieuw-
Guinea via de radio-omroep
Nieuw-Guinea het volgende be
kend gemaakt:
Aangezien begin januari het
Nederlandse parlement de kwes
tie Nieuw-Guinea in behandeling
zal nemen, mag in het kader
van de koude-oorlogvoering
worden verwacht, dat Indoneisë
zal pogen, op deze besprekingen
druk uit te oefenen door in
Nieuw-Guinea agitatie te ver
wekken.
Ook de voortdurende meldin
gen door radio-Makassar van In
donesische oefeningen in het
grensgebied sluiten de mogelijk
heid niet uit, dat in deze periode
speldeprikken zullen worden
toegebracht.
De strijdkrachten in Ned.
Nieuw-Guinea zijn uiteraard pa
raat en in samenwerking met
bevolking, politie en bestuur
volledig in staat, aan dergelijke
illegale Indonesische activiteiten
het hoofd te bieden.
De rug van hoge luchtdruk
die zich nog steeds boven de
Noordzee bevindt en een uitloper
vormt van een boven Rusland
gelegen hogedrukgebied, bepaalt
nog steeds het weer in onze om
geving. Ondanks de geringe in
tensiteit van de rug, een toestand
die zich manifesteert in betrek
kelijk lage barometerstanden in
ons land, ziet het er naar uit dat
ze de vorst zal doen voortduren.
Weliswaar komt op het noorden
van de Noordzee een front voor
dat vrij veel activiteit heeft ver
toont, maar dit beweegt zich ai-
weer in een vertraagd tempo.
Doordat de wind is afgeno
men, koelde het woensdagavond
zeer snel af, op de vliegvelden
Rotterdam en Woensdrecht
vroor het 's avonds om 9 uur al
10 graden.
Hedenmiddag is matige tot
lichte vorst te verwachten, bij in
het algemeen kleine windsnel
heden.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot donderdagavond.
Weinig wind
In de ochtend strenge tot ma
tige, in de middag matige tot
lichte vorst. Weinig wind. Hiat
en daar bewolking of mist, maar
overwegend droog weer.
DONDERDAG 28 DECEMBER
-v.m.
n.m.
Breskens
5.36
6.02
Terneuzen
6.11
6.37
Hansweert
6.51
7.17
Walsoorden
7.01
7.27
VRIJDAG
29 DECEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
6.15
6.47
Terneuzen
6.50
7.22
Hansweert
7.30
8.02
Walsoorden
7.40
S.12
ZON
op onder
Dec.
28 8.48 16.35
29 8.48 16.36
31 8.-1S 16.38
MAAN
op onder
23.27
L36
12.09
12.31.
13.12