Katanganen nemen V. N.-personeel gevangen Nederlanders in Hollandia nog vol vertrouwen Nederlandse emigranten nog steeds naar Nieuw-Zeeland DONDERDAG 28 DECEMBER 1961 18e Jaargang Nr 5483 DE KWESTIE KOEWEIT De Britten paraat. Intocht in Goa Herstel van diplomatieke betrekkingen tussen België en Kongo VOLDOENING IN BRUSSEL WINTERVAKANTIE KONINKLIJKE FAMILIE HONGERSNOOD IN TURKIJE Nieuwe Russische ambassadeur in Washington Katanga beschuldigt Amerikaanse ambassadeur in Kongo DE BERLIjNSE MUUR Vreemde eenden in de bijt ri - Kersttoespraak van president Soekarno Ons doel is West Nieuw-Guinea aan Nederland te ontrukken INDONESIERS NAAB NIEUW-GUINEA UITGEWEKEN BEKENDMAKING IN NIEUW-GUINEA OVER KOUDE- OORLOGVOERING WEERBERICHT WEINIG WIND HCT WEER HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN en Funkering bij abonnement: Terneuzen DüPecteur-Efoofdredaeteur I. van de Sande Redactie-adres: Noord straat 5557. Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 88150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand 2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct DE VRIJE ZEEDW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum por advertentie ƒ2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Katangaanse gendarmes heb ben woensdag zeven Zweedse soldaten van de Verenigde Na ties en vijftien Afrikaanse arbei ders die in Elisabethstad spoor wagons losten, in hechtenis ge nomen. Het hoofd van de Verenigde Naties in Katanga, Urquhart, deelde mee dat de Verenigde Naties in deze aanhouding van de Zweden geen aanleiding zien tot militair optreden, daar zij de i i Na de hernieuwde aanspraken van Irak op liet olierijke sjeik- dom Koeweit, heeft Engeland ,.als voorzorgsmaatregel'' enige vlooteenheden naar Aden gezon den. Het zijn het 22.000 ton me tende vliegdekschio „Centaur" de fregatten „Plymouth" en ..Loch Alvie". en drie hulpsche pen. Uit Engeland zijn tijdens het weekeinde dertie leden van de Britse strategische reserve en 170 man van de luchtmacht met onbekende bestemming vertrok ken. Radio-Bagdad heeft deze Brit se maatregelen dinsdagavond 'n bedreiging voor de vrpde en vei ligheid in liet Midden-Oosten genoemd. De Iraakse dagbladen schreven woensdag dat Engeland in Koeweit tegen Irak samen zweert. Dinsdag verklaarde Irak dat het de betmkkingen met die landen, die d'nlomatieke lie!rek kingen met Koeweit aanknopen, zal herzien. Dp ambassadeur van Koeweit in Cairo gaf ais commentaar hiefnn te kennen dat dit zou be tekenen dat Trak de hetrekkin- gntizou moeten veybreken met 65 staten, waardoor het land geïsoleerd zou komen te staan. Deze foto van <le gebeurtenissen in Goa bereikte ons eerst nu. Terwijl Goaneien in dichte drommen langs de weg staan, rukken gemotoriseerde Indiase troepen de Portugese (sic) en clave in Goa binnen. huidige politieke toestand niet willen vertroebelen. De volke renorganisatie onderhandelt, zei hij, met Katangaanse ministers over hun vrijlating. De Katangaanse regering heeft woensdagavond een com muniqué uitgegeven waarin wordt gezegd dat zij een brief aan de Verenigde Naties heeft gezonden over „de willekeurige arrestatie" van 31 Katangaanse politiemannen en 1 gendarme, die in liet weekeind zou zijn ver richt. In deze brief wordt voorts ge protesteerd tegen het patrouil leren van soldaten van de volke renorganisatie nabij de Afri kaanse wijk, waardoor „de span ning alleen maar kan worden vergroot". Katanganen in LeopoUlstad aangekomen. De eerste groep Katangaanse parlementsleden is woensdag avond in Leopoldstad aangeko men. Zij zullen overeenkomstig de vóór Kerstmis in Kitona tus sen de centrale regering en de Katangaanse leiders bereikte overeenkomst hun zetels in het centrale parlement innemen. De groep, die onder leiding staat van Albert Njembo, de Ka tangaanse minister van Publieke Zaken, werd na aankomst op het vliegveld door een Nigeriaan. se V.N.-bewaking naar Leopold stad begeleid, waar premier Adoula hen verwelkomde. De diplomatieke betrekkingen tussen België en de republiek Kongo zijn woensdag hersteld na een breuk van 17 maanden. In een officieel te Leopold stad gepubliceerd communiqué wordt gezegd, dat de regeringen van beide landen hebben beslo ten diplomatieke missies op ambassadeursniveau uit te wis selen tot herstel van de nor male betrekkingen. De Belgische onder-minister van Buitenlandse Zaken, Fayat. heeft woensdag dc grote vol doening van dr g^igisehe rege ring uitgesproken over het her stel van dé diplomatieke betrek kingen met Kongo. In een offi ciële verklaring zegt minister Fayat dat België" in weerwil van de meningsverschillen, in de afgelopen zestien maanden de technische bijstand aan Kongo nooit heeft beëindigd. Deze bij stand was in overeenstemming met: het vriendschapsverdrag dat aan dc vooravond van de Kongolese onafhankelijkheids verklaring werd gesloten. De diplomatieke betrekkingen zullen het onderlinge verkeer, waaraan beide regeringen veel belang hechten, vergemakkelij ken. Zij zullen ook de mogelijk heid scheppen voor het voeren van onderhandelingen om tussen de beide regeringen nog hangen, de economische en financiële kwesties te regelen". Ook de voorzitter van de Bel gische senaat, Struye, heeft zijn vreugde uitgesproken over de hervatting van de diplomatieke betrekkingen met Kongo. Ik hoop dat het herstel van de be trekkingen niet met zicli mee brengen, dat België zal worden meegesleept in een actie tegen Katanga, die zou indruisen tegen de geest van verzoening, waar mee allen, die een toenadering eisen, dienen bezield te zijn, zo zeihij. Het besluit tot herstel van de diplomatieke betrekkingen met België werd dinsdag tijdens een bijzondere kabinetsraad door de Kongolese regering genomen. Verscheidene weken geleden werd met overgrote meerderheid een motie daartoe door het par lement in Leopoldstad aanvaard. België zal in afwachting van de benoeming van wederzijdse ambassadeurs in LeoDoldstad worden vertegenwoordigd door een tijdelijk zaakgelastigde. Op Schiphol heeft de over viei dagen met bijzonder verlof gaan de regeringscommissaris voor de emigratie, mr. ir. B. W. Have- man. die per 1 januari a.s. tijde lijk in Genève de functie van directeur van de Internationale Migratie Organisatie gaat ver vullen, woensdagmiddag mede gedeeld dat Nieuw-Zeeland ten aanzien van de emigratie thans nog de meeste perspectieven biedt. „Nog ieder jaar trekken 1200 tot 1400 Nederlanders er naar toe", zo zei hij. „Het is van alle Nederlanders immigrerende lan den het enige, dat in dit opzicht geen neerwaartse lijn vertoonl Er komen ook geen slechte bc richten vandaan. Hei biedt nog evenveel mogelijkheden als vroe ger." Om die reden heeft men reeds thans een opvolger benoemd van de over enkele jaren met pen sioen gaande huidige emigratie- attaché in Wellington, de heer K. Korndoffer. Ir. Haveman deed die opvolger gistermiddag op Schiphol uitgeleide. Hij is de heer Ph. J. te Winkel, die tot dusverre emigratie-attaché in Zuid-Afrika was. Hem werd behalve ir. Have man nog uitgeleide gedaan dooi mr. J. A. Jonkman, voorzitter van de Eerste Kamer der Staten- Generaal, en diens echtgenote. De zoon van de heer Jonkman (ambassade-secretaris te Buenos Aires) is n.l. gehuwd met een dochter van de lieer Te Winkel. De binnenkort uit Wellington vertrekkende attaché Korndorf- fer zal nog enkele jaren dezelfde functie in Johannesburg bekle den. Desgevraagd memoreerde ir. Haveman, dat hij 11 jaar lang in Nederland regeringscommissaris is geweest. Gedurende ziin ver blijf in Genèv.c zal zijn functie in Nederland worden waargeno men door het fioofd van de afde ling economische aangelegen- '■"eden van het ministerie van Sociale Zaken, drs. Th. J. J. A. I Beumcr. De koninklijke familie is gis termiddag in 2 Friendships van het vliegveld Soesterberg voor de wintervakantie vertrokken naar Lecli in Oostenrijk. Zij hoopt daar op 7 januari in dc strikte beslotenheid van het ge zin de dag van het zilveren huwei' feest te herdenken. Zoals bekend, vindt de viering van het zilveren huwelijksfeest officieel in aansluiting aan de verjaardag van de Koningin plaats. De koninklijke familie zal het zeer op prijs stellen, indien oo de intimiteit en de rust waarin zij de dag lelf wil herdenken generlei inbreuk wordt ge maakt, zoals bijvoorbeeld door het zenden van telegrammen, brieven, bloemen e.d. Voor dc gelukwensen die de Koningin en de Prins thans reeds ontvangen, hopen zij na de officiële viering te bedanken, tezamen met. de felicitaties die hun dan nog zullen bereiken. Een kwart van de Turkse be volking lijdt honger. In het oos ten van het land heerst een ern stig tekort aan graan en meel. die de basis vormen van liet volksvoedsel. Door de onver wachte inval van een strenge winter, die gepaard ging met zware sneeuwval, kan men de steden en dorpen in dit gebied niet bevoorraden. Bovendien is aan deze strenge winter een zeer droge zomer voorafgegaan. Door de honger gedreven, eten cle boe ren het zaaigoed op, dat voor de akkers is bestemd. De hele vee stapel in dit gebied dreigt van honger om te komen. Dinsdagavond is te Washing ton van diplomatieke zijde ver nomen dat de huidige Sowjet- russische ambassadeur bij het Witte Huis, Mikhail Mensjikov, die Washington bijna vier jaar als standplaats heeft gehad, be gin januari naar Moskou zal terugkeren, wapr hem een nieu we post zal worden toegewezen. Mensjikov had te Washington de bijnaam van „glimlachende Mike". Mensjikov zal worden opge voigd door het huidige hoofd van de afdeling Amerikaanse zaken van hc1 Sowjetrussische ministerie van Buitenlandse Za ken, Dmitri Dobrynin. Dezs is reeds eerder, met de rang van gezant, aan de Sowjel-ambas- sade te Washington verbonden geweest. Hij was ook een be langrijk lid van de staf van de om het leven gekomen secre taris-generaal der Verenigde Na ties Dag Hammarskjoeld. De vaste Katangaanse afvaar diging in Brussel heeft dinsdag avond een communiqué uitge geven waarin Edmund Gullion, de Amerikaanse ambassadeur in Kongo, wordt beschuldigd van inmenging in de onderhandelin gen te Kitona tussen president Tsjombe van Katanga en pre mier Adoela van de Centrale regering. Gullion was de conferentiezaal binnengekomen en had beide delegaties een ontwerpovereen komst van acht punten gegeven, die Tsjombe had aanvaard om de onderhandelingen niet af te bre ken en onder invloed van aan wezige V.N. -functionarissen. Tsjombe had echter als voor waarde gesteld, dat de overeen komst vergezeld zou gaan van een brief aan de plaatsvervan gende secretaris-generaal van de Ver. Naties, dr. Ralph Bunche, waarin werd verklaard dat de bevoegde Katangaanse autori teiten de verklaring van Kitona nog moesten goedkeuren. Slechts op twee punten aldus het communiqué is ongedwongen overeenstemming bereikt, name lijk aanvaarding van de Kongo lese basiswet en erkenning van de noodzaak tot wijziging van die wet. De andere acht punten zijn volgens het communiqué toegevoegd op „dictaat" van Gul lion. De republikeinse senator Hugh Scott, die juist is teruggekeerd van een verblijf vair vier weken in West-Europa, heeft in een vraaggesprek voor radio en tele visie gezegd van gevluchte vopo's te hebben vernomen, dat zij op dracht hadden zich terug te trekken als het Westen de muur in Berlijn dadelijk na de oprich ting had afgebroken. Zij moch ten pas schieten als het Westen regeringsgebouwen in Oost- Berlijn onder vuur had genomen. Ik weet toevallig ook. aldus de senator, dat maar één van de vier vopo's kogels in zijn ge weer had. Onder de Nederlanders, die zich particulier in Hollandia hebben gevestigd, bestaat geen noemenswaardige onrust over de situatie. Dit heeft de 37- jarige winkelier J. H. van Velt huizen gistermiddag vóór zijn terugkeer naar Biak op Schip hol met nadruk medegedeeld. Hij woont met vrouw en vijf kinderen sinds mei 1959 in Hol landia, waar hij een elektrici teitswinkel bezit. Daags vóór Kerstmis kwam hij in verband met een sterfgeval in Nederland aan. ..Onderweg van Biak naar Tokio zag ik zaterdag j.l. in hst vliegtuig voor het eerst sinds geruime tijd weer eens een nog vrij verse Nederlandse krant. Ik moet u zeggen, dat die krant mij danig heeft laten schrikken. Het leek er op alsof de Indo nesische legers ieder moment Nieuw-Guinea konden binnen vallen en ik overwoog reeds om in Tokio regelrecht naar vrouw en kinderen terug te reizen om hen. bij te staan", aldus ae heer Van Velthuizsn. ,.lk vroeg me af: hcuden ze ons in Hollandia soms met opzet zo onwetend?" Nu na vier dagen in Neder land ie hebben doorgebracht zag hij de stand van zaken weer wat vrolijker in. „Ik heb 13 jaar in Indonesië gewoond er. ik heb zelfs Soekarno wel eens ont moet. Ik spreek vloeiend Maleis en ik mag dus zeggen dat ik de Indonesische mentaliteit wel een beetje begrijp. Welnu, met mij geloven weinigen in Hollan dia in een gewapende aanval van Soekarno op Nieuw-Guinea. We liggen te ver weg voor hem. Het land is te groot en te on barmhartig. Bovendien menen wij te weten, dat de chef-staf van het Indonesische leger, Na- soetion, voor dit avontuur niets voelt". Van de particuliere Neder landse winkeliers in Hollandia kende de heer Van Velthuizen er dan ook niet één die zegt: ..Ik wil mijn winkel verkopen, ik smeer hem". Anderszijds beaamde hij dat or veel lagere ambtenaren zijn, die naar Nederland terug wil len, omdat hun toekomst als gevolg van de Papoeanisering weinig perspectief meer biedt. „Zij die een redelijk bestaan in Hollandia hebben, en dat zijn er nog velen, willen echter niet terug". De heer Van Velthuizen kwam in 1957 uit Indonesië in Neder land terug. Na twee jaar ver trok hij in 1959 naar Nieuw-Gui nea. Een plaatje van dc Amsterdam se Amstel op tweede Kerstdag: De eenden vragen zich waar schijnlijk af, wat al die mensen op hun terrein moeten doen terwijl het eens zo ruime water op vreemde wijze ingeschrom- peld is tot een klein plekje. J, .1 - 'V «V -N fits! -## in ld 55 President Soekarno zeideop tweede Kerstdag in een toe spraak dat Indonesië van plan is Westelijk Nieuw-Guinea aan Nederland te ontrukken. Hij opende het congres van de na tionale partij, die de regering steunt, en zeide o.m. terwijl Hij wees op een groep aanwezige buitenlandse ambassadeurs: „Zeg aan uw regeringen dat het bevel aan het volk ten doel heeft Westelijk Irian aan de Neder landers te ontworstelen. Ik heb onze raad van nationale defen sie last gegeven overal in Indo nesië posten op te richten voor de inschrijving van vrijwilligers. Zij zullen getraind worden tot soldaten en naar Westelijk Irian worden gezonden. Wij moeten volkomen eendrachtig zijn om Westelijk Irian aan te vallen". Zich vervolgens tot het con gres richtend zei Soekarno: „Ik ben niet voldaan over de resolu- De vorige week is aan de zuidkust van Nederlands Nieuw- Guinea een gezelschap aange komen uit Tual, de hoofdplaats van de Indonesische Kei-eilan den. Het gezelschap bestond uit een inspecteur van de Indo nesische politie, H. A. Dikman, zijn echtgenote en vier kinde ren, mej. J. C. A. Telussa uit Ambon en een bediende. Dik man, Indonesisch staatsburger, was al geruime tijd van plan om als spijtoptant naar Neder land te gaan, waar zijn moeder en andere familieleden reeds wonen. Hij besloot naar Nieuw- Guinea uit te wijken en deed het in Tual voorkomen, alsof hij met de anderen een picnic- uitstapje met een prauw zou gaan maken. Het gezelschap is voorlopig in Hollandia ondergebracht. ties welke mijn bevel ondersteu nen. Ik heb nu bewijzen van u allen nodig, bewijzen doordat gij u laat inschrijven bij de oefen centra. Volkomen eendrachtig heid zal onze vijand bevreesd maken". „Tot u ambassadeurs zeg ik nogmaals dat Indonesië niet bluft. En Soekarno is geen leu genaar maar de spreekbuis van het Indonesische volk", Soekarno zei tot de ambassa deurs dat zij „niet moesten trachten ons over te halen met de Nederlanders te praten over zelfbeschikking. Wij willen allen praten op de basis van ov: -acht van het bestuur aan or, door de Nederlanders", zei Woensdagavond heeft het gou vernement van Ned. Nieuw- Guinea via de radio-omroep Nieuw-Guinea het volgende be kend gemaakt: Aangezien begin januari het Nederlandse parlement de kwes tie Nieuw-Guinea in behandeling zal nemen, mag in het kader van de koude-oorlogvoering worden verwacht, dat Indoneisë zal pogen, op deze besprekingen druk uit te oefenen door in Nieuw-Guinea agitatie te ver wekken. Ook de voortdurende meldin gen door radio-Makassar van In donesische oefeningen in het grensgebied sluiten de mogelijk heid niet uit, dat in deze periode speldeprikken zullen worden toegebracht. De strijdkrachten in Ned. Nieuw-Guinea zijn uiteraard pa raat en in samenwerking met bevolking, politie en bestuur volledig in staat, aan dergelijke illegale Indonesische activiteiten het hoofd te bieden. De rug van hoge luchtdruk die zich nog steeds boven de Noordzee bevindt en een uitloper vormt van een boven Rusland gelegen hogedrukgebied, bepaalt nog steeds het weer in onze om geving. Ondanks de geringe in tensiteit van de rug, een toestand die zich manifesteert in betrek kelijk lage barometerstanden in ons land, ziet het er naar uit dat ze de vorst zal doen voortduren. Weliswaar komt op het noorden van de Noordzee een front voor dat vrij veel activiteit heeft ver toont, maar dit beweegt zich ai- weer in een vertraagd tempo. Doordat de wind is afgeno men, koelde het woensdagavond zeer snel af, op de vliegvelden Rotterdam en Woensdrecht vroor het 's avonds om 9 uur al 10 graden. Hedenmiddag is matige tot lichte vorst te verwachten, bij in het algemeen kleine windsnel heden. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot donderdagavond. Weinig wind In de ochtend strenge tot ma tige, in de middag matige tot lichte vorst. Weinig wind. Hiat en daar bewolking of mist, maar overwegend droog weer. DONDERDAG 28 DECEMBER -v.m. n.m. Breskens 5.36 6.02 Terneuzen 6.11 6.37 Hansweert 6.51 7.17 Walsoorden 7.01 7.27 VRIJDAG 29 DECEMBER v.m. n.m. Breskens 6.15 6.47 Terneuzen 6.50 7.22 Hansweert 7.30 8.02 Walsoorden 7.40 S.12 ZON op onder Dec. 28 8.48 16.35 29 8.48 16.36 31 8.-1S 16.38 MAAN op onder 23.27 L36 12.09 12.31. 13.12

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1