enu
Lekker eten
Over tafelmanieren gesproken
DE KERSTSTER
Bfonchiletfen
VERWONDINGEN DOOR
VERSIERINGEN
de vele
vrije dagen naderen
van de week
WAT MEN MOET
DOEN
EN WAT MEN MOET
NALATEN
Saterdag 23 december 1961
DE VRIJE ZEEUW
DE huisvrouw heeft het druk tegen de Kerst. Dat
worden maar liefst 3 zondagen achter elkaar en de
zaterdag er voor is een vrije zaterdag voor vrijwel
iedereen. Dan is het „manvolk"' ook thuis en dat loopt
de goeden uitgezonderd! maar in de weg of
staat te zaniken van „ga nu mee de stad in, we hebben
toch niet voor niets een vrije zaterdag?"
De huisvrouw moet echter nog vele dingen opknap
pen. Daarom willen wij haar behulpzaam zijn met
enige tips.
DE SCHOENEN
NATUURLIJK draagt u
op de feestdagen een feeste
lijke japon, waarbij mooie
schoentjes horen. Ze hebben
echter in de kast gestaan en
zullen dus een goede beurt
nodig hebben.
Allereerst dan uw suède
schoentjes, die u met een
rubber borsteltje kunt op
borstelen. Eventuele glim
mende plekken worden be
handeld met een stalen bor
steltje of door de schoenen
even boven de stoom te hou
den (op 15 cm afstand). Ver
schoten schoenen krijgen
een beurt met dressing.
Uw lakschoentjes worden
eerst afgeborsteld en inge
wreven met slaolie of met
speciaal daarvoor gekochte
olie. Laat deze schoenen
echter niet drogen bij de
kachel, want door te snelle
temperatuursverandering
gaan ze barsten.
Schoentjes van brokaat of
van satijn, danwel van een
andere tere stof, moeten
stofvrij worden gemaakt met
De drie echte „eetdagen" in
deze week vragen van de huis
vrouw heel wat organisatieta
lent om met zo weinig mogelijk
moeite lekkere en feestelijke ge
rechten te kiezen, te bedenken
wat hiervoor ingekocht en voor
bereid moet worden, maar ook
om de feestdagen zelf door een
juiste werkindeling te bereiken
dat ze de tijd die ze in de keu
ken moet doorbrengen tot een
minimum beperkt. Missohien
kunnen de hieronder genoemde
gerechten haar daarbij behulp
zaam zijn.
ZONDAG: Kalfstong met room
saus, doperwtjes, aardappe
len; fruit.
MAANDAG (Eerste Kerstdag):
Hamhoorntjes; rijstsoep Ni-
non; kip met gemengde
compote, aardappelen, kaas-
dessertschotel.
DINSDAG (Tweede Kerstdag):
Grapefruit; kippesoep; Cor
don bleu met Brussels lof,
aardappelkoekjes; ijstaart.
WOENSDAGGevulde andij
viekropjes, aardappelen;
yoghurt.
DONDERDAGOmelet spina
zie, aardappelpureefruit.
VRIJDAG: Stamppot zuurkool,
spek, óf stamppot bieten
"ILL.met gebakken uien M kaas;
vanillevla met gedroogde
pruimen.
ZATERDAGErwtensoep; drie
in de pan.
HAMHOORNTJES
Niet te dunne plakken ham
worden bedekt met een mengsel
Van kleine dobblsteeentjes kaas,
{dein gesneden vruchten uit
blik, gehakte noten en wat
mayonaise, kwark of Monchou
(het mengsel mag gerust enkele
uren te voren worden gemaakt)
en opgerold tot hoorntjes die
dan b.v. met enkele noten wor
den versierd. Een heerlijk fris,
-niet bezwarend koud voorge
recht.
RIJSTSOEP NINON
In ;i4 liter kippebouillon wordt
100 gr. rijst gaar gerookt. Van
het vuur af wordt er 1 dl slag
room (niet stijfgeslagen) door
geklopt en de soep zo nodig met
wat zout en peper op .smaak af-
gemaakt. Zodra de soep in bor
den of koppen is overgedaan
worden er nog wat gehakte
cashewnoten over gestrooid.
KAASDESSERTSCHOTEL
Hoewel in ons land nog min
der bekend, kan een kaasdes-
sertschotel toch een uitstekend
sluitstuk zijn voor een goed
diner. En vooral waar ons eigen
land nu ook kaassoorten met
een smeltend zuivel produceert
die bij uitstek geschikt zijn om
als dessertkaas gebruikt te wor
den. kunnen degenen die door
de hogere prijs van de buiten
landse kaas daarvan wc erhou-
den werden, zich nu zo n kaas-
dessertschotel wel veroorloven.
Op een grote schaal worden
"'allerlei kaassoorten geschikt,
zoals stukjes Leidse-. Goudse
en Edarpmer kaas, maar ook
Kernhemse kaas, Biuefort. St.
Paulin-nn Monchou. Er tussen
(of op een aparte schotel) ko
men crackers, beschuitjes, toast,
roggebrood, ryebread en boter
balletjes,
een schuiertje. Vetvlekken
kunt u verwijderen met'tetra
of door ze te bestrooien met
talkpoeder. Erg lelijke vlek
ken dient u te laten behan
delen door een vakman,
maar" denk er om, dat vrij
wel overal de vijfdaagse
werkweek is ingevoerd, stuur
ze derhalve niet te.laat weg!
ONZE HOEDEN
ALLE hoeden, zowel van
hem als van haar, knappen
op van een stoombeU-rt. De
„hoge zijden hoed"' van papa
en zwarte vilt hoeden wor
den opgeknapt met bier, na
dat eerst het stof goed weg-
geborsteld is. Vooral niet te
veel bier gebruiken. Na deze
hartversterking moet de
hoed even boven de stoom
gehouden worden en tenslot
te opgeschuierd in de rich
ting van de vleug.
De stropdas van papa
wordt natuurlijk niet ver
geten. Is het een das van
kunststof, dan is een was
beurt voldoende. Is het nog
een „ouderwetse", geef hem
dan een benzinebadje. Laten
opdrogen en strijken en
denkt u er wel om, niet te
dicht bij vuur, want dan
hebt u geen prettige kerst
dagen
Het colbertjasje van uw
man moet nodig een beurt
hebben, vooral de vette
kraag. Neem hiervoor wat
tetra, maar gebruik weinig
vocht, anders krijgt u krin
gen. Tenslotte nog even op
geperst, met een natte doek
en warm strijkijzer en ook
pa loopt er netjes bij.
ONZE TASJES
OOK uw handtas moet er
onberispelijk uitzien. Is het
gemaakt van glad plastic,
dan is een vochtig doekje
met vloeibaar wasmiddel de
juiste methode. Nabehande-
len met een zachte doek. Een
suède tasje geeft u een
stoombad en daarna een
suèdedressing.
Glad leren tasjes maakt u
het beste schoon met kleur
loze was of schoencrême in
de tint van het tasje. Goed
uitwrijven. Nappaleer wordt
behandeld met witte was,
heel dun er op gewreven en
goed nawrijven.
Geef uw sieraden gelijk
een beurt. Zo moeten me
talen armbanden, colliers,
broches van zilver, doublé,
goud of handsmeedwerk be
handeld worden met talk- of
toiletpoeder, opwrijven met
een zachte doek.
(Nadruk verboden.)
OA FLITSEN
HOEDJES
VOOR TIENERS IN
EERLIJN GETOONt)
Deze pittige hoedjes voor tie
ners zijn getoond op een mode
show in West-Herlijn. I)e show
maakt een toernee langs alle
grote steden van West-Duitsland.
WELKE EISEN
STELDE MEN
HONDERDEN JAREN
GELEDEN AAN HET
FATSOEN VAN
EEN JONGEMAN?
Alle ouders doen hun best hun
kinderen zo goed mogelijk groot
te brengen en hen de normen
van fatsoen bij te brengen, zoals
dat behoort. Daar komt soms
heel wat voor kijken, maar laten
we ons troosten want vroeger is
het niet veel beter geweest.
De huisvrouw zal het on-
getwijfeld op prijs Stellen
tegen Kerst een plant te
krijgen en waarom zouden
we dan niet in Kerstsfeer
blijven en haar een Kerst-
ster ten geschenke aanbie-
den.
In Nederland w_ordt de
Kerstster meestal als 1-jarige
plant gekweekt, zowel voor
mandbepianting als voor snij
bloem. Het is niet zozeer de
kleine bloem die sierwaarde
heefl, maar veeleer de stervor
mig gegroepeerde bladeren die
dicht bij elkaar staan juist
onder de bloem en die tegen
de Kerst een prachtige rode
kleur krijgen. Er zijn ook wit
bloeiende. maar uit de aard
der zaak doen de rode 't op de
Kerst het beste. Laat uw keuze
dan vallen op die mei een
dubbele rij rode topblaöeren;
deze zijn de mooisten.
Als deze ster gesneden wordt
voor vaasvulling vloeit er wit
melksap uit de ontstane wond,
die moet worden gestild door
de punt van de steel wat af
te branden.
De Kerstster heet feitelijk
de Poinsettia en als tl dus met
de Kerst afgesneden Poinset-
tie's krijgt, moogt u deze niet
inkorten, tenzij u de stelen
even in de vlam van een kaars
houdt. U zult bemerken, dat
de bloemen wel watt gauw slap
worden, dit kunt u verhelpen
door de stelen even in kokend
water te houden. U zult zien
dat ze dan weer wat 'bijtrek
ken.
De Poinsettia kunt u ook
wel overhouden, hoewel dit
erg moeilijk is, maar 't is 't
proberen waard. Laat dan na
januari de bladeren rustig af
vallen en zet de plant, kaal
geworden, op een vdrstvrije
plaats. Gieten is meestal niet
nodig; u kunt in ieder geval
volstaan met maar zeer weinig
water.
VOORKOM
MOEILIJKHEDEN
In maart snijdt u de plant
terug tot ongeveer 10 cm bo
ven de pot en dan geeft u de
plant een wat warmere plaats.
Vordert de groei, dan geeft u
meer en meer water, maar zij
moet dan wel een licht plaat
sje hebben.
Beschikt u over een bak,
dan kunt u de plant in april
of mei daarin zetten. Bij war
me dagen kunnen de ramen
van de bak verwijderd wor
den.
In septembèr moet de plant
weer in huis gebracht worden.
Nu pas beginnen de moeilijk
heden, want staat de plant te
koud dan wordt uw blad geel
en valt af. Staat ze voldoende
warm. dan is de lucht meestal
te droog. Dan begint het blad
te krullen en valt 't ook af.
Dikwijls besproeien is de
enige mogelijkheid dat te voor
komen.
Begrijpelijk dus, dat een
plaats in de kas beter is.
In september of oktober
moet iets bijgevoed worden
om grotere bloemen te krijgen.
Staai de plant te veel in de
schemering, dan staat ze met
de Kerst niet in de bloei.
Eigenaardig feitelijk, want
van midden november af mag
de plant absoluut geen licht
bereiken. Het licht van een
straa'lantaarn is al voldoende
om de plant te laat te laten
bloeien. Dus geen licht!
(Nadruk verboden).
Ter gelegenheid van de a.s.
feestdagen, wordt er doorgaans
meer aandacht besteed aan de
maaltijden. In velé gezinnen
kom het daarbij wel voor, dat
er een gezinslid is, dat geen
rundervlees mag eten, maar wel
kalfsvlees. Toch dienen de ge
zonde gezinsleden, juist op deze
feestdagen, „water in de wijn"
te doen, opdat de minder ge
zonde niet -te veel achterblijft.
Een keuze te maken uit ge
rechten, gemaakt van kalfs
vlees, is echter niet moeilijk,
waarbij wij u eens behulpzaam
willen zijn met enige wetens
waardigheden over kalfsvlees.
Kalfsvlees is rijker aan water
en bindweefsel dan rundvlees
de voedingswaarde van dit vlees
hangt samen met de leeftijd
van het geslachte dier. Hoe jon
ger het kalf. hoe groter het wa
tergehalte van het vlees; hoe
geringer daarentegen het ge
halte aan voedende bestand
delen. De smaak van kalfsvlees
is flauwer, en men kan stellen
dat het vlees van zeer jong ge
slachte kalveren, minderwaardi
ger is.
Nierstukjes van kalfsvlees be
vat 70.5 o water, 19.5 eiwit en
10 vet. Zwezerik bevat 77.5
water, 22 0 o eiwit en 0.4 °/o vet.
Ter vergelijking hiervan een
paar voorbeelden van rundvlees.
Een lendestuk bevat 64.5 wa
ter, 18.8 eiwit en' 16.7 vet.
Een schouderstuk bevat 51.5
water, 14.5 eiwit en 34 vet.
Een schouderstuk bevat dus het
meeste vet en moge dit een
waarschuwing zijn voor corpu
lente mensen; eet dit niet te
veel
0
Keren wij terug tot onze
kalfsvleeshapjes, waaronder er
zijn die werkelijk niet te ver
smaden zijn. Beginnen wè dan
eens met een witte ragoütsoep.
Hiervoor hebben we nodig (hoe
veelheden kunt u zelf vaststel
len naar evenredigheid van de
behoefte): 1 liter heldere bouil
lon van kalfsvlees, 45 gr. room
boter, 40 gr. bloem, 40 gr. kalfs
gehakt, wat stukjes zwezerik en
champions, 1 of 2 lepels room,
2 eierdooiers, 1 lepel witte bor
deaux, een paar druppels ci
troensap en een beetje fijne
peper.
Laat de boter in de pan voor
zichtig smelten, roer de bloem
er nauwkeurig door, voeg Vs dl
bouillon toe en roer dit alles op
het vuur flink, totdat alle
klontjes verdwenen zijn. Voeg
er daarna wat meer bouillon
aan toe en ga hiermede, al roe
rende, door totdat alle bouillon
opgebruikt is. Dan krijgt u een
mooie gelijkmatig gebonden
soep. Vervolgens moet de room
er bij en laat deze even mee
koken.
De balletjes gehakt en de
zwezerik moeten in wat bouil
lon afzonderlijk gaar gekookt
worden, daarna goed laten uit
lekken en aan de gereed ge
maakte soep toevoegen. Naar
eigen smaak kunt u dit gerecht
afmaken met de champignons
en wat nat hiervan, de wijn en
het citroensap. De eierdooiers
voegt u toe als de soep al in de
schaal is, maar deze dooiers
moeten vooraf goed uitgeklopt
worden.
0
Hebt u wel eens pikante
kalfsoesters gegeten? Ze zijn
heerlijk.
Bij 500 gr. kalfsoesters neme
men 5 gr. zout, 70 gr. roombo
ter, 25 gr. mager rookspek of
vette, gerookte ham. 2 sjalotten
of 1 stukje ui, 1 stukje Spaanse
peper, wat bloem en cayenne
peper. Verder gaat u als volgt
te werk:
De oesters met een mes aan
alle kanten afschrappen, met de
achterkant van een houten
lepel kloppen, inwrijven met
zout en in bloem wikkelen. De
sjalotten of het stukje ui fijn
snipperen en in een braadpan
lichtbruin fruiten in het stukje
spek of de ham. De oesters in
tussen in de koekepan in de
hete boter bruin bakken, ze ver
volgens overdoen in de braad
pan bij de sjalotten; de jus, na-
gebraden met water, er over uit
gieten, een stukje Spaanse peper
en een klein beetje cayenne
peper toevoegen, de pan sluiten
en de oesters zachtjes geduren
de 20 minuten laten stoven. Het
vlees daarna op een schotel
schikken, de jus doorzeven, een
beetje over het ..vlees uitgieten
en de rest er Afzonderlijk bij
presenteren.
(Nadruk verboden.)
Hoe dikwijls horen we aan
tafel ouders roepen: „Jantje
geen ellebogen op tafel! Ma-
rietje, zit niet zo te smakken
Prop je mond niet zo vol!
Zit niet met je vingers in het
eten!" En zo zouden we door
kunnen gaan. Honderden ja
ren geleden was het precies
zo en het is wel eens aardig
te zien aan welke tafelmanie
ren een jongeman moest vol
doen, wilde hij voor een wel
opgevoed jongmens worden
aangezien.
„Wanneer hij aan tafel
komt zijn zijn handen gewas
sen. Hij steekt zijn vinger
niet in de mond om vuil van
zijn tanden en kiezen te ver
wijderen. Dat doet hij, wan
neer hij alleen is! Zijn na
gels zijn schoon en kortge
knipt. Ook 't nagels schoon
maken en knippen doet hij
niet in het bijzijn van ande
ren. Hij gaat aan tafel zitten
op de plaats die hem wordt
aangewezen. Hij zit keurig
rechtop en niet krom als
iemand die een bult heeft.
Hij hangt niet met de ellebo
gen op tafel en zit met de elle-
ene knie over de andere. Ook
strekt hij zijn benen niet ver
vooruit. Neen, hij zit keurig
rechtop. Ook al is het koud,
dan slaat hij niet met de ar
men over elkaar. Wanneer
hij drinkt beurt hij de beker
op met beide handen, niet
met één hand. Ook drinkt hij
niet wanneer hij eten in de
mond heeft. Ook niet luid als
een os en niet klokkend als
een paard. Ook niet met lan
ge teugen als een duif. Hij
slaat zijn duim niet in de
drinkbeker en blaast er niet
in ook als het drinken warm
is. Hij drinkt de beker niet
in één keer uit en wanneer
hij gedronken heeft veegt hij
keurig neus en mond af. Hij
drinkt niet wanneer de gast
heer of één van de gasten
aan zijn zijde drinken. Man-
neer een van de gasten aan
zijn zijden de handen in de
schotel heeft, houdt hij de
zijne terug. Brood waarvan
hij eenmaal gebeten heeft,
legt hij niet terug in de
schaal.
Hij eet met beide handen,
zoals het behoort, dat vyil
zeggen hij tast toe met de
rechterhand, wanneer de
schotel links staat en met de
linker, wanneer deze rechts
staat, om zijn buurman niet
te hinderen. Hij neemt uit de
schotels met bescheidenheid,
zodat er ook voor anderen
genoeg over blijft. Hij knaagt
niet op de benen als 'n hond
en zuigt het merg er niet uit.
Hij drinkt geen vocht uit de
schotels, zoals de Wenden,
maar lepelt het keurig op als
een monnik en zonder te
slurpen. Eten doet hij niet
over twee wangen tegelijk,
als een aap. Een ei deelt hij
niet door, maar neemt het in
zijn geheel. Een appel daar
entegen snijdt hij doormid
den, behoudt de ene helft en
deelt de ander weer midden
door, deze delen aan zijn bei
de tafelgenoten gevend, zoals
het behoort. Bij anderen een
brood hebbende 'deelt; hij
dat en laat de andere tafel
genoten kiezen. Hij holt de
kaas niet uit als een sikkel.
Wil hij een peer schillen dan
doet hij dat behoorlijk en
begint bij de steel, een appel
daarentegen begint hij te
schillen bij de bloem.
Hij zal nooit alleen knof
look eten. doch slechts wan
neer anderen dat ook doen.
Wordt hem een schotel gege
ven. dan tilt hij deze op met
beide handen en zit er vis of
gevogelte in, dan keert hij
het hoofd naar de gastheer
en knikt deze toe. Hij neemt
bescheiden uit de schotel en
geeft die door, doch wacht
met eten totdat ook de ande
ren hun portie hebben geno
men. Nooit kijkt hij wat an
deren in de mond hebben en
veegt zijn tanden en neus
niet af aan het tafellaken.
Evenmin smeert hij de boter
met zijn duim op zijn brood,
zoals de Friezen dat doen."
We zien het, er zijn slechts
enkele kTeine verschillen met
tegenwoordig wat de tafel
manieren betreft.
(Nadruk verboden.)
MODENIEUWS
UIT BOEDAPEST
Deze twin-set van witte wol met
zwarte rozen was te zien op een
show van wintermode, welke is
gehouden in de Hongaarse
hoofdstad Boedapest.
(Adv.)
Hoestdrqnk in tabletvorm.95ct
IS ER SNELVERBAND IN HUIS?
DE dagen van het Kerstfeest
kunnen ons veel huiselijke gezel
ligheid en verwarmende intimiteit
bezorgen. Het is daarom heel jam
mer, dat er juist in die tijd door
de vele tamelijk ongewone om
standigheden meestal ook tamelijk
veel minder aangename dingen
plegen te gebeuren. Daarvoor moet
dan weer raad worden geschaft.
Er zijn mensen die bij het op
tuigen van de kerstboom al van
een trapje vallen, er zijn er die
een elektrische schok krijgen om
dat er iets met de lampjes niet in
orde blijkt te zijn, er zijn er die
zich op het grote diner schrome
lijk overeten, er zijn er die brand
wonden oplopen als de met kaar
sen verlichte kerstboom in vlam
men dreigt op te gaan.
SCHERVEN BRENGEN NIET ALTIJD GELUK!
EEN van de meest voor
komende narigheden zijn de
kleine en soms ook de
grotere verwondingen ver
oorzaakt door het kapot knij
pen van kerstbollen en an
dere versierselen van de
boom en door 't breken van
glaswerk in de keuken, wan
neer er bij het afwassen din
gen door de handen gaan,
die niet zo dikwijls uit de
kast komen.
MEDISCH
CONSULT
Het meest, opvallende aan
deze snijwonden. want daar
gaat het hier om, is dat ze
gladde randen hebben en
soms flink bloeden. Het in
fectiegevaar is niet groot, dat
wil zeggen, dat de verse
wond meestal niet door bac
teriën verontreinigd isbij
de behandeling is het zaak
deze voor de genezing gun
stige omstandigheid te be
houden.
NIET AANRAKEN
ZET degeen die zich ver
wond heeft eerst op een
stoel of laat hem gaan lig
gen. Veel mensen vallen
prompt flauw als zts een
paar druppels bloed zien en
dat geeft dan, behalve de
nodeloze opstand die dat
met zich meebrengt, weer
kans op nieuwe ongevallen.
Spuit het. bloed met een
straal stootsgewijs naar bui
ten dan is cr een slagader
getroffen en dan dient men
allereerst zorg te besteden
aan het stelpen van de bloe
ding. Bij de verwondingen
die wij hier op het oog heb
ben zal 't aanleggen van een
drukkend verband meestal
voldoende zijn; de hand
greep, waarbij de betreffende
slagader tussen de wond en
het hart wordt dichtgedrukt,
zal bij deze letsels niet of
nauwelijks toegepast behoe
ven te worden.
Bij een juiste behandeling
raakt men de wond niet aan,
terwijl men er goed op let
dat het slachtoffer zelf dit
ook niet doet. Als er soms
splinters van de kerstversie
ring of scherfjes van glas
werk in de wond zitten mag
men die er niet zelf uit gaan
peuteren. Ze moeten natuur
lijk wel worden verwijderd
maar dat behoort door de
huisdokter of door de dienst
doende arts van het zieken
huis te geschieden.
NIET UITSPOELEN
OOK wordt de wond
wanneer men die goed be
handelt niet met vloeistof
fen overgotengeen boor-
zuuroplossing, geen gekookt
water, geen leidingwater.
Men spoelt daarmee gemak
kelijk vuiltjes uit de om
geving in de wond. Wel is
het goed om bij kleine ver
wondingen 64o jodiumtinc-
tuur op de wond en de om
geving daarvan te brengen;
2 "/o mercurochroom kan
hiervoor eveneens worden
gebruikt.
Verbonden wordt er met
steriel snelverband of met
een stukje hansaplast.
Het gaas dat de wond zal
gaan bedekken mag natuur
lijk ook niet met de vingers
worden aangeraakt. Is er
geen verband in huis dan zal
men het helaas moeten doen
met een zakdoek, d.w.z. een
schone die uit de linnenkast
wordt gepakt.
dr. H. W. SCALON.GNE.
(Nadruk verboden,)
