De conferentie in Kitona
De Hongaarse kwestie in
de Verenigde Naties
Ambonnezenkamp in Finsterwolde door
politie ontruimd
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
VRIJDAG 22 DECEMBER 1961
18e Jaargang Nr 5480
Tsjombe en Adoela bereiken een akkoord
Einde van de afscheiding van Katanga
en herstel van de Kongolese eenheid
Weeroverzicht
NEEM
DE TIJD OM
GOEDKOOPTE
TELEFONEREN
Het „commando" van president
Soekarno
Fjtnkertog bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum pet
advertentie 2,40. j
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Dc Amerikaanse ambassadeur
in Leopoiasgtad, Edmund Gul-
lion, heeft donderdagochtend be.
kend gemaakt, dat president
Moisc Tsjombe van Katanga en
de premier van de centrale Kon.
golese legering, Cyrille Adoela.
bij hun besprekingen in de V. N.-
basis in Kongo, Kitona, een ak
koord. dat een herstel van de
wede in Kongo omstreeks Kerst
mis inhoudt, hebben bereikt.
De overeenkomst, volgens be
trouwbare bronnen in Leopoid-
stad beëindiging van de afschei
ding van Katanga en herstel van
de Kongolese eenheid inhouden
de, werd donderdagochtend be
kend na voltooiing der bespre
kingen. die woensdagochtend in
Kitona waren begonnen.
Tsjombe is per vliegtuig ver
trokken naar Ndola. in Noord-
Rhodesië. vanwaar hij vermoede-
lijk naar Elisabethstad zal terug-
keren. Ook de delegatie van de
centrale regering heeft inmid
dels Kitona verlaten.
Gemeld werd. dat de bespre
kingen woensdagavond in een
impasse waren geraakt. Hierop
deden dr. Bunche, vice-secretaris
generaal van de Verenigde Nal
ties en ambassadeur Guilion aan
beide delegaties buiten dc ver
gaderzaal enkele suggesties, die
de onderhandelingen weer op
gang brachten. Een aantal uren
later, zo meldden betrouwbare
bronnen, werd overeenstemming
bereikt.
Vóór zijn vertrek uit Kitona
verklaarde premier Adoela: .De
heer Tsjombe heeft aanvaard
dat Katanga volgens de huidige
grondwet wordt bestuurd »n de
beide delegaties zijn overeenge
komen, dat parlementaire afge
vaardigden van fTsjombcs) Co-
nakatpartij naar Leopoldstad
zullen komen om zitting te ne
men in een parlementscommis
sie. die belast is met het oostel
len van een nieuwe grondwet".
Hij zei. dat de Katangaanse gen
darmerie onder het gezag van
het staatshoofd, president Ka.sa-
voeboe. zal worden geplaatst en
dat beoaalde diensten als douane
en veiligheidsdienst onder be
stuur van de centrale regering
zullen staan.
Waarnemers wijzen er op. dat
deze punten alle reeds in vroe
gere overeenkomsten zijn opge
nomen, doch echter nimmer zijn
Verwezenlijkt.
President Tsjombe verklaarde
bij zijn vertrek uit Kitona tegen
over verslaggevers, dat Katan
ga bestuurd zal worden onder
wat hij noemde een ..voorlopige
grondwet voor Kongo". Hij zei,
dat men tot een voorlopige over.
eenstemming was gekomen, die
echter nog door zijn kabinet en
door het parlement moet worden
goedgekeurd. Tsjombe verklaar
de voorts, dat de vijandelijkheden
in Katanga zouden voortduren
,.zo lang de Verenigde Naties
voortgaan ons aan te vallen".
Bij zijn aankomst in de Noord.
Rhodesische plaats Ndola. zei
Tsjombe. dat hij naar Elisabeth
stad terugkeert met een ont
werpovereenkomst", die hij aan
het Katangaanse parlement zal
voorleggen, zodra dit bijeenkomt.
Hij zei, dat hij na goedkeuring
door het parlement, een verkla
ring zal afleggen.
Tsjombe wilde geen bijzonder
heden over zijn akkoord met pre
mier Adoela bekend maken. Ge
vraagd of hij tevreden was over
het resultaat van de besprekin
gen zei Tsjombe: ,.Ik ben slechts
de woordvoerder van mijn volk
en het is aan hen te beslissen
Op de vraag of het tijdelijke be
stand in Katanga na de bespre
kingen in Kitona zal voortduren,
antwoordde hij: „Ik ben niet ge.
heel tevreden gesteld door de ga
ranties die mij vóór mijn vertrek
zijn gegeven. In Kitona waren wij
echter volledig van de buiten
wereld afgesloten. De uitzendin
gen van radio-Katanga werden
opzettelijk gestoord. Ik heb uit
krantenberichten vernomen dat
de gevechten niet zijn gestaakt".
Volgens de Katangaanse leider
zou het een week duren voordat
het parlement zich kan uitspre
ken over de voorstellen, die hij
uit Kitona meebrengt.
Later verstrekte do Kongolese
minister van Voorlichting. Jo
seph Ileo, aan de pers een door
president Tsjombe ondertekende
verklaring, waarin de Katan
gaanse leider verklaart dat hij:
le.de toepassing van de grond
wet van mei 1960 aanvaardt;
2e. de ondeelbare eenheid van de
Rep..- ugk Kongo erkent;
3e. president Kasavoeboe erkent
«ls staatshoofd;
4e. hot gezag van de centrale
regering over alle gebieden
van de republiek erkent;
5e. instemt met deelneming van
Katangaanse afgevaardigden
in een gouvernementele com
missie, die op 3 januari van
liet volgend jaar in Leopold
stad een aanvang zal maken
met de studie over een ont-
werp-grondwet;
6e. zich verplicht maatregelen te
nemen om alle parlementa
riërs in Katanga in de ge
legenheid le stellen van 27
december 1961 af hun natio
naal mandaat in het bestuur
van de republiek uit te oefe
nen;
7e. er mee akkoord gaat dat de
Katangaanse gendarmerie on.
der gezag van de president
van de republiek Kasavoe
boe 1 wordt gesteld.
8e. zicli verbindt, dat de resolu
ties van de algemene verga
dering en de Veiligheidsraad
van de Verenigde Naties zul
len w.-rden gerespecteerd en
dat hij de uitvoering ervan zal
vergemakkelijken.
Tsjombe zijn verplichtingen na
komt en dat de resoluties van
de Verenigde Naties worden uit
gevoerd". zo zei hij. De centrale
regering behoefde geen akkoord
te sluiten, aangezien Tsjombes
verbintenis een terugkeer is naai
de wettigheid waarop de cen
trale regering altijd heeft ge
staan, aldus Ileo.
Een woordvoerder van de Ver.
enigde Naties verklaarde op een
persconferentie, dat er geen
sprake van is dat het document
nog moe.t worden geratificeerd.
„Wat ons betreft is het onder
tekend. gezegeld en vastgesteld",
zei hij.
De adi unct-secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties.
Ralph Bunch, verklaarde in een
communiqué aan de pers, ile
resultaten van de besprekingen
in Kitona een zeer belangrijke
stap in de richting van eenheid,
vrede en stabiliteit iit Kongo re
achten.
In Ndola verklaarde Tsjombe,
dat dé Verenigde Naties hem
een staakt het vuren hebben toe
gezegd om alle ministers in staat
te stellen de vergadering van
het parlement bij te wonen.
Ieo zeide, dat- de Verenigde
Naties mede-verantwoordelijk
zijn bij het toezicht op de na
leving van de overeenkomst. „Ik
hoop. dat de Verenigde Naties in
Katanga zullen blijven teneinde
er op toe te zien, dat de heer
Jaoans Blad over
Nieuw-Guinea
Een vooraanstaand Japans
blad. de ..Mainichi Shinbun",
schrijft dat de betrokken landen
tijd moeten nemen om over het
vraagstuk-Nieuw-Guinea te pra.
ten teneinde te weten te komen
wat de beste weg is voor het ge
luk van de bevolking van Nieuw-
Guinea.
Het blad schrijft in een hoofd
artikel dat het „bevel" van pre
sident Soekarno kennelijk was
beïnvloed door de actie van India
in Goa. Volgens het blad ver
schillen beide vraagstukken ecii.
ter van aard. ,.De inwoners van
West-Irian zijn voornamelijk
Papoea's. Daarom is de Indone
sische aanspraak op West-Irian
niet voor honderd procent ge
rechtvaardigd.
KERSTVIERING
IN SCHALKMAAR
Ruim 800 militairen van het 13e
bataljon van het Garderegiment
Fuseliers „Prinses Irene" heb
ben woensdagavond in de Wes-
(enbergkazerne te Schalkhaar
samen met H. K. H. Prinses Irene
het Kerstfeest gevierd. Een in
tiem feest, dat zijn hoogtepunt
vond in het voorlezen van het
Kerstevangelie door de Prinses
(foto).
'.'j,1".'..
De algemene vergadering dei-
Verenigde Naties heeft donder
dagochtend met 49 tegen 17
stemmen en 32 onthoudingen een
ontwerp-resolutie goedgekeurd,
waarin zij uitspreekt het te be
treuren dat de Sowjet-Unie en
Hongarije de V. N.-resoluties
met betrekking tot dc toestand
in Hongarije hebben genegeerd.
Het voorstel was ingediend door
zestien landen, waaronder de
Verenigde Staten, Frankrijk en
Groot-Brittannië.
Tijdens de behandeling der Hon
gaarse kwestie in de vergade
ring. het laatste punt op de agen
da vóór het recès, had de Ame
rikaanse afgevaardigde. Adiai
Stevenson, gezegd dat de Sowjet
Unie en Hongarije de schande
voor de gebeurtenissen in Hon
garije blijven dragen. De Hon
gaarse opstand ligt nog steeds
vers in het geheugen van mil
joenen mensen over de gehele
wereld, zo zei hij. Beide landen
volharden in hun verachting
voor de uitspraken van de Ver
enigde Naties en in hun weige
ring samen te werken met door
de Verenigde Naties aangestelde
vertegenwoordigers, aldus Ste
venson.
De Hongaarse vertegenwoor
diger. Peter Mod, zei hierna, dat
deze kwestie onder invloed staat
van gevoelens van haat en voor
oordelen, die gericht zijn op het
verhogen van de internationale
spanning. Hij meende, dat hot
vraagstuk buiten de bevoegd
heden van de Verenigde Naties
valt. De buitenlandse troepen
die zich in Hongarije bevinden
zijn daar met goedvinden van de
Hongaarse regering, en in over
eenstemming met het Pact van
Warschau, aldus Mod. De meeste
Europese landen hebben vreem
de, voor het merendeel Ameri
kaanse. strijdkrachten op hun
grondgebied, zo verklaarde hij.
De Russische afgevaardigde,
Zorin, sprak er zijn verwonde
ring over uit. dat „aan het einde
van ons werk in deze zitting, al
les bedorven zou moeten worden
door het ter tafel brengen van
de zogenaamde kwestie-Honga-
rije". Hij wees elke bewering, als
zou de Hongaarse kwestie een
koloniaal vraagstuk zijn, van de
hand.
Sir Patrick Dean, dc Britse
vertegenwoordiger, deed een be
roep op de Hongaarse regering
aan alle politieke gevangenen
van de opstand in 1956 amnestie
te verlenen. Mijn regering is van
mening, dat in Hongaarse gevan
genissen nog steeds 8.000. moge
lijk zelfs 13.000. politieke ge
vangenen verblijven, aldus Dean.
De voorstemmers waren o.a. de
Verenigde Staten, Frankrijk,
Groot-Brittannië, enkele Zuid-
amerikaan.se staten en Spanje.
Tegen de resolutie stemden
o.a. dc communistische landen,
Cuba. Ceyion, Indonesië en Zuid-
Slavië. Onder de landen, die zich
van stemming onthielden, be
vonden zich onder meerdere Fin
land en de Afrikaanse landen.
Portugal zal dit jaar noch
Kerstmis noch Oudejaar vieren.
Alle officiële recepties en audiën
ties van de president zijn afge
last. De straten zullen niet ver
licht worden.
Sinds dinsdag brengt de Por
tugese radio alleen maar klas
sieke muziek of officiële mede
delingen. In alle steden en dor
pen worden stille optochten ge
houden uit protest tegen de aan
val van India op Goa.
VREDE OP AARDE....?
Sinds 17 december schijnen de
lichtjes van meer dan honderd
kerstbomen bij de sombere muur,
welke Berlijn in twee stukken
verdeelt. De bomen zijn opge
steld en versierd door de Wcst-
berlijners, die hiermee blijk wil
len geven van hun verbondenheid
met de Oostberiyners. De foto
toont een paradoxaal tafereeltje
bij de muur in de buurt van de
Brandenburger Voort.
- want Akkertjes zijn instant cachets
met 4-voudig werkend micropoeder»
Ontdek óók de weldaad van Akkertjes
6 stuks SO ct.
BE W OLIil
i 'oewel een boven de Britse
den gelegen hogedrukgebied
r betekenis afnam, handhaaft
7 i boven het Noordzeegebied
een zwakke stroming uit het
noorden. Een daarin aanwezige
storing zal van zuid-Noorwegen
naar het zuiden trekken. Deze
zal ons heden bewolkt weer met
plaatselijk mist en tijdelijk mo
gelijk enige regen brengen. De
wind wordt zwak tot matig uit
noordelijke richtingen. Voorna-
Mêt ingang van 1 januari is automatisch
interlokaal telefoneren 1 3 goedkoper,
op werkdagen van 7 uur 's avonds tot
8 uur 's morgens en tijdens het weekeinde
van vrijdagavond 7 uur
tot maandagmorgen S uur.
VRIJDAG 22
DECEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
1.56
2.08
Terneuzen
2.31
2.43
Hansweert
3.11
3.23
Walsoorden
3.21
3.33
ZATERDAG 23 DECEMBER
v.m.
n.m.
Breskens
2.36
2.50
Terneuzen
3.11
3.25
Hansweert
3.51
4.05
Walsoorden
4.01
4.15
melijk in het noordoosten en oos.
ten van het land zal de tempe
ratuur iets lager blijven, eiders
wordt weinig verandering in de
temperaturen verwacht.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot vrijdagavond.
Bewolkt.
Bewolkt met hier en daar mist
en plaatselijk enige regen. Zwak
ke tot matige noordelijke wind.
Dezelfde temperaturen als gis
teren, of iets lagere.
MAAN
op
onder
op
onder
Dec.
22
8.46
16.31
17.22
8.42
23
8.47
16.31
18.16
9.33
24
8.47
16.32
19.15
10.15
25
8.48
16.32
20.17
10.51
26
8.48
16.33
21.19
11.21
27
8.48
16.34
22.23
11.47
28
8.48
16.35
23.27
12.09
29
8.48
16.36
12.31
30
8.48
16.37
0.31
12.51
31
8.48
16.38
1.36
13.12
Het Ambonnezenkamp in de
Carel Coenraadpolder in de ge
meente Finsterwolde is gisteren
door ongeveer dertig mannen
van de Rijkspolitie uit Oost-
Groningen ontruimd. De be
woners zijn in bussen naar Hoo-
gezand overgebracht, waar wo
ningen voor hen gereed zijn.
De ongeveer 100 inwoners van
dit kamp hebben steeds gewei
gerd hun huidige verblijfplaats
te verlaten omdat, zo menen zij,
het wonen in een Nederlandse
omgeving een assimilatie ten ga-
volge zal hebben die een terug
keer naar een vrij Ambon in de
weg zou staan.
De mannen van de Rijkspolitie
betraden gistermorgen het kamp
met karabijnen en helmen. De
Ambonnezen zaten op dat mo
ment in het kerkgebouwtje op
liet terrein van het kamp. De
politie heeft direct de toegangen
tot de barakken afgezet. Kort
daarna verschenen een aantal
verhuiswagens. Verhuizers be
gonnen het huisraad uit de ba
rakken weg te halen.
Later kwamen vier autobussen,
die eerst in Finsterwolde gereed
stonden, het terrein op.
Het kamp werd bewoond door
20 gezinnen. Het totaal aantal
bewoners was ongeveer 140.
„Stelletje krotten"'....
Van de zijde van het ministerie
van Maatschappelijk werk deelde
men desgevraagd mede dat het
woonoord bestaat uit een stel
letje krotten, die naar Nederland
se maatstaven volkomen onge
schikt zijn voor bewoning.
Het is eerst de bedoeling ge
weest dat de Ambonnezen uit
dit woonoord in de Carel Coen
raadpolder in Delfzijl gehuisvest
zouden worden. Daar werden
ook huizen voor hen gebouwd.
Door verzet van de kampbevol
king heeft men toen van dit
voornemen afgezien. Dat was
toen mogelijk omdat er toen an
dere groepen waren die voor
verhuizing naar Delfzijl in aan
merking kwamen.
Deze Ambonnezen in Finster
wolde behoren tot een groep die
wei in eigen onderhoud wil voor
zien maar er de voorkeur aan
geeft bij elkaar te blijven.
De huizen in Hoogezand zijn
gestoffeerd, men kan er dus zon
der meer intrekken.
Naar onze ervaringen, aldus
een woordvoerder van het minis
terie van Maatschappelijk werk,
willen de mensen persoonlijk wel
in een mooi huis wonen. Het ver
zet komt gewoonlijk van de po
litieke leiders van de Ambon
nezen, die er mede om organisa
torische redenen de voorkeur aan
geven dat hun mensen bij elkaar
wonen.
Men wees er verder nog op
dat' het woonoord in de Carel
Coenraadpolder in een uithoek
ligt. Het is 7 kilometer van Fin
sterwolde en 17 kilometer van
Winschoten verwijderd. De kin
deren moesten in Winschoten
nar school omdat er in Finster
wolde niet voldoende ruimte
voor hen beschikbaar was.
Met voorzichtige woorden is de
Ambonnezen reeds eerder duide
lijk gemaakt dat het'woonoord
verlaten moest worden.Nu is
het nodig gebleken om „ies di
recter" op te treden, aldus zei
men verder.
Brits vliegtuig bij Ankara
verongelukt.
Twee minuten na het opstij
gen van liet vliegveld van An
kara is donderdagavond een
Cornet van de British European
Airways ontploft en brandend
neergestort.
Vyf-en-twintig inzittenden zijil
om het leven gekomen. Zeven
overlevenden zijn in een zieken
huis opgenomen.
President Soekarno en zijn
minister van Buitenlandse Zaken,
dr. Soebandrio, hebben donder
dag de uitvoering besproken van
het presidentiële „commando
voor de bevrijding" van Weste
lijk Nieuw-Guinea. Ook bestu
deerden zij de buitenlandse reac.
ties op het initiatief.
De Indonesische marinestaf,
chef, vice-admiraal R. E. Marta-
dinata, heeft een dagorder uit
gevaardigd. Daarin wordt een
beroep op de vloot gedaan zich
onmiddellijk gereed te houden.
Voorts wordt gevraagd om betere
veiligheidswaarborgen.
„Weest gereed om uw uiterste
best te doen om het commando
voor de bevrijding van West-
Irian uit tc voeren", zei hij.
De Indonesische Rode-Kruis
vereniging heeft een beroep ge
daan op zijn vrijwillige medische
helpers zich te melden wanneer
zij nodig zouden zijn voor een
campagne in Nieuw-Guinea.
De minister voor Burgerlucht
vaart. Iskandar, heeft bekend
gemaakt dat de Indonesische
(staats-) luchtvaartmaatschap
pij, de „Garoeda", gereed is haar
diensten uit te breiden naar
Nieuw-Guinea.
Het ministerie van Voorlich
ting deelde mede dat, wanneer
president Soekarno de Indone
sische bevolking opdroeg „de In.
donesisehe vlag te hijsen" in
Westeiyk Nieuw-Guinea, hij
daarbij vooral dacht aan die
mensen die in dit gebied en die
aan de grenzen van dit gebied
wonen.
Na zijn onderhoud van vrijdag
met president Soekarno heeft
minister Subandrio medegedeeld,
dat er nog geen brief is ontvan
gen van secretaris-generaal Oe
Thant, waarin bezorgdheid zou
zyn geuit over de kwestie Nieuw-
Guinea. Ook was er niets bekend
over Nederlandse voorstellen
voor een gesprek over Nieuw-
Guinea. waarvan sprake is ge
weest in persberichten, zeide hij.
De Indonesische regering heeft
medegedeeld, dat zy aan de be
volking op de afgelegen Indone
sische eilanden rondom Nieuw-
Guinea 1000 transistor radio
ontvangers zal verstrekken, op
dat deze bevolking juist zal
worden ingelicht over de actuele
stand van zaken.