De strijd in Katanga Atlantische kernmacht in oprichting Feest in Athene Portugese nota aan India VRIJDAG 15 DECEMBER 1961 18e Jaargang Nr 5474 De NAVO-vergadering in Parijs DEENS ANTWOORD AAN RUSLAND Tanganjika en de V. N. WAPENROOF IN NOORD-FRANKRIJK Attlcc gaat goed vooruit Poolse scheepsbrand eiste 22 doden Mislukte roofoverval in Londen Arrestaties in Albanië Weeroverzicht HOOGWATER WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN INCIDENT IN GOA AMERIKAANSE BUS DOOR TREIN GEGREPEN AMERIKAANSE STEUNACTIE VOOR KATANGA rraukeriiig bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Kedactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswa] Telefoon 207? Gironummer 3815C Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels- advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adree Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Een Westduits voorstel lot op richting van een Atlantische kernmacht is, naar vernomen wordt donderdag te Parijs in be ginsel aangenomen door de mi nisterraad van de NAVO. Naar van conferentiezijde wordt vernomen, zal dit voorstel, dat van de NAVO de vierde atoommacht wil maken, naar d- permanente NAVO-raad worden verwezen ter verdere behande ling. De militaire besprekingen, die donderdagochtend zijn begonnen, zijn des middags in ,,zoer be perkte zitting" voortgezet. De ministers zouden ook dc kwestie Berlijn weer aansnijden. De volgende vergadering van dc ministers zal van 3 tot 5 mei Denemarken heeft donderdag geantwoord op de Russische nota over het gemeenschappe lijke Deens-Westduitse comman do in Navo-verband. In dit ant woord wijst dc Deense regering de Russische beschuldigingen van de hand. Volgens de Denen houdt de Russische opmerking dat Denemarken het akkoord van 1946 over Bornholm heeft verbroken, geen steek, omdat er ook onder het gemeenschappe lijke bevel slechts Deense troe pen op dit eiland gelegerd zullen zijn. Denemarken, aldus het antwoordt wil echter goede be trekkingen met Rusland blijven onderhouden. De Veiligheidsraad heeft don derdag met algemene stemmen aanbevolen de pas onafhankelijk geworden Afrikaanse republiek Tanganjika tot de V. N. toe te laten. Franse legerautoriteitcn heb ben te Rijssel in Noord-Frank rijk bekendgemaakt, dat ge wapende burgers in twee auto's donderdag ongeveer twintig re- cruten van het leger hebben aangehouden en hen van hun wapens hebben beroofd. De lui tenant die de recruten leidde, is verdwenen. Aangenomen wordt dat hij in het komplot was be trokken. De politie is van oor deel dat de burgers leden waren van de uiterst rechtse organisa tie van het „geheime leger". De gendarmerie heeft in het betrokken gebied wegversperrin gen aangebracht. De Britse oud-premier Lord Attlee, die op 5 december in ver band met een maagkwaal in een ziekenhuis werd opgenomen en wiens toestand toen bijzonder ernstig werd geacht, gaat uit stekend vooruit, aldus is giste ren- medegedeeld. Volgens oen bericht van het Poolse persbureau P.A.P. is het aantal doden ais gevolg van de brand en ontploffing aan boord van het Poolse vrachtschip „Ma ria Konopkicka" in de haven van Danzig, tot 22 gestegen Met schip zelf is zwaar bescha digd en maakt grote slagzij, doch zal vermoedelijk kunnen woidcn gerepareerd. Acht gemaskerde bandieten, gewapend met stelen van pikhou welen, hebben donderdagmorgen, in het hartje van London's East End, een mislukte poging gedaan om zich van een bedrag van ruim een miljoen gulden aan loongel den, dat in een bankauto werd vervoerd, meester te maken. De bandieten hadden met drie auto's de wagen met kostbare la ding op een kruispunt klem gere den, rukten de achterdeuren er af cn probeerden vervolgens bin nen te komen. Zij werden echter al spoedig in een gevecht gewik keld met de bewakers van de bankauto, van wie er één een revolver wist te trekken, waar- 'hee hij één der bandieten in de arm schoot. Ook de politiehond van één der bewakers mengde zich in de strijd, doch kreeg met een steel een klap op de kop cn raakte buiten bewustzijn. Zijn baas wilde hem helpen, doch deze werd op zijn beurt tegen de grond geslagen. De bandieten gaven tenslotte de strijd op en gingen er met lege handen vandoor. in Athene worden gehouden, aangezien het in 1962 tien jaar geleden is dat Griekenland tot de NAVO werd toegelaten. De NAVO moet volgens Strauss over diverse soorten kernwapens beschikken, van klein tot groot. Men moet bij het gebruik ervan niet aan een'theo- rctisch beginsel zijn gebonden. Een eventuele aanvaller mag niet weten welk risico hij loopt. Strauss zei dat de landen die grenzen aan communistische staten aan sterke conventionele strijdkraenten niet genoeg heb ben. Daardoor alleen kon hun veiligheid niet worden gewaar borgd. Het besluit tot gebruik van kernwapens zou moeten afhan gen van de militaire toestand van het ogenblik en niet van te voren vastgestelde theoretische principes. Zowel de Noorse minister Lange als de Canadese Green steunden de politiek van de Ver. Staten ten aanzien van Kongo. Woensdag hadden gezaghebben de kringen gezegd dat Amerika in dit opzicht alle 14 NAVO-lan- den tegenover zich vond. Het plan voor gezamenlijke produktic van 20 militaire uitrus tingstukken door de NAVO-lan- den maakt goede vorderingen. Uit gewoonlijk betrouwbare leringen wordt vernomen dat Strauss twee voorstellen gedaan heeft1. Dat de NAVO-raad zijn leden zal verzoeken op een vast gestelde datum iiun zienswijze te geven over het uitrusten van de NAVO met raketten van gemid delde reikwijdte, en 2. dat de permanente NAVO-raad instemt met het oprichten van een spe ciale politiek-militaire commis sie die voorstellen voor het be heer van deze wapens zal ver zorgen. NEDERLAND EN DE NAVO-CONFEKENTIK „Deze NAVO-confercntie is een van do beste, die ik ooit heb meegemaakt", zo heeft minister J. Luns donderdagavond in Parijs verklaard aan het einde van de tweede dag van de jaarlijkse grote NAV'O-ministerconferentie. Minister Luns, voor wie dit de zevende NAVO-conferentie is, voegde hieraan toe, dat de be raadslagingen donderdag aan be. lang hadden gewonnen door be langrijke verklaringen van de Amerikaanse minister van Bui tenlandse Zaken Rusk en diens collega van Defensie MsNamara. De NAVO-conferentie is ove rigens nog niet afgelopen. De besprekingen worden hedenmor gen en waarschijnlijk ook heden middag voortgezet. Minister Luns heeft bij dc behandeling van het belangrijkste vraagstuk van deze dagen, de kwestie- Bcriijn, een verklaring afgelegd, die overeenstemde met het standpunt, dat België woensdag reeds had ingenomen. Nederland is voor liet openen van contact met de Russen over het Berlijnse probleem. Zoals gemeld, heeft Spaak verklaard, dat polsingoo via diplomatieke kanalen, een gedachte die door Britten en Amerikanen door de NAVO-raad is voorgelegd, geen zin meer hebben, omdat het ogenblik van onderhandelingen is aangebro ken. Minister Luns heeft zich uitge sproken voor de zgn. „enge be nadering" van het Berlijnse vraagstuk. Dit houdt in. dat niet gepraat kan worden over de ge allieerde rechten in Berlijn hun aanwezigheid en vrije toe gang tot dc stad en dat cr geen sprake kan zijn van een er kenning van het Oostduitse re giem. De minister heeft zich voorts uitgesproken tegen elk denkbeeld van een gedemilitari seerde zóne in Midden-Europa. Dat zou pas aan dc orde kunnen komen als Duitsland herenigd zal zijn, zo zei hij. De minister van Defensie, ir. S. H. Visser, heeft donderdag ochtend bij de militaire bespre kingen in de NAVO-raad een overzicht gegeven van de Ne derlandse militaire bijdrage, met name sedert het ontstaan van Je Berlijnse crisis in augustus van dit jaar. 1-Iij heeft daarbij de ver wachting uitgesproken, dat de gemeenschappelijke defensie- inspanning (waarover de NAVO. opperbevelhebber generaal Nor- stad zich dezer dagen nog lovend heeft uitgelaten) zal worden voortgezet. Minister Luns en staatssecre taris Van Houten hebben in de marge van deze NAVO-confe rentie besprekingen gevoerd met de Amerikaanse minister var. Buitenlandse Zaken Rusk. Minis ter Luns noemde dit overleg donderdagavond als zeer nuttig. Van Nederlandse zijde is daarbij, naast kwesties als Berlijn en de militaire maatregelen, ook de kwestie van Nederlands Nieuw- Guinea ter sprake gebracht. De Amerikaanse minister heeft zich in dit gesprek lovend uitgelaten over de wijze, waarop Nederland zijn NAVO-verplichtingen na komt. Vierendertig prinsen en prin sessen, onder wie de Prinsessen Beatrix cn Irene, zijn donder dagochtend in een stoet door dc bevlagde straten van Athene naar de kathedraal gereden voor bijwoning van een dankdienst bij gelegenheid van koning Pauls zestigste verjaardag. De konink lijke bezoekers waren woensdag in drie groepen uit Frankfort, Home cn Londen gearriveerd. De route, waarlangs zich vele mensen verzameld hadden, was door militairen afgezet. Koning Paul, koningin Frederika, kroon prins Constantijn, prinses Sophia en haar Saanse verloofde Don Juan Carlos waren in open auto's gezeten. Leden van de bereden koninklijke garde escorteerden de stoet van het paleis naar de kathedraal, waar het Griekse koningspaar door premier Kara- manlis werd verwelkomd. Opvallend was de afwezigheid bij de plechtigheden van gisteren van prinses Sophia's toekomstige schoonouders, dc graaf cn gravin van Barcelona. Zij waren afwe zig „om gezondheidsredenen" al dus deelden hoffunctionarissen mee. Zij worden in Athene ver tegenwoordigd door hun dochter Maria de Pilar en zullen latei- naar Athene komen om met de Griekse koninklijke familie Kerstmis te vieren. Afwezig was ook prins Peter van Griekenland, neef van ko ning Paul. Zijn moeder, prinses Marie Bonaparte, en zijn zuster prinses Eugenie waren er wel. Na de kerkdienst kwamen meer dan tweeduizend bezoekers in het paleis hun wensen over brengen aan koning Paul die ook de leden van de koninklijke huishouding en van het diploma tieke corps ontving. Wat dc aanstaande huwelijks sluiting tussen prinses Sophia en don Juan Carlos betreft, wordt het in welingelichte kringen in Athene voor hoogst waarschijn lijk gehouden dat de prinses nog tevoren tot de Rooms-Katholieke Kerk zal overgaan. Van de zijde van de Grieks- Orthodoxe Kerk zou hiertegen ZIEKEN-AUTO in een ziekenhuis nabij Münclien staat dit merkwaardige auto'tje. Het is geen speelgoed, doeli een belangrijk onderdeel van de mo derne therapie voor patiënten, die een ongeluk hebben gehad. De patiënten leren in dit auto'tje in- en uitstappen: een samenspel van bewegingen, dat uitermate nuttig blijkt hij de nabehandeling van gewonden. H"( wagentje, dat stevig op de vloer bevestigd staat, is „Schor- sciii'' genoemd. Het Italiaanse persbureau A. N. S. A. heeft donderdag ge- meid dat een aantal officieren van het garnizoen van Tirana in hechtenis zijn genomen. Volgens A. N. S. A. hadden de berichten over de breuk tussen de Sowjet-Unie en Tirana een grote opwinding in het garni zoen van Tirana tot gevolg ge had. (Advertentie) KALOEBA-KAMP ONDER MORTIERVUUR Donderdag werd gemeld dat Katanganen het V. N.-Baloeba- vluehtelingenkamp bi j Elisabeth- stad onder mortiervuur hebben gezet, waarbij tien vluchtelingen werden gedood en 25 gewond. Dc Katanganen beweren dat zij woensdagavond een V. N. - aanval ten noorden van de stad hebben afgeslagen. echter sterke oppositie bestaan. -n dit verband wordt de vraag opgeworpen of prinses Sophia als Rooms-Katholieke wel haar tweede plaats in de lijn van troonsopvolging, na haar jongere broer Constantijn, zal kunnen behouden. De Griekse grond wet schrijft namelijk voor dat de Griekse soeverein tot de Grieks- Orthodoxe Kerk moet behoren. Over plaats en wijze van de huwelijkssluiting zijn tot nog toe geen officiële mededelingen ge daan. f Alle 34 prinsen en prinsessen hebben donderdagavond aangeze ten aan het familiedincr. Tijdens dit diner wisselden don Juan Car los cn prinses Sophia verlovings ringen uit. Een woordvoerder van de Bra ziliaanse ambassade te Nieuw Delhi heeft donderdag medege deeld dat de Indische regering, via de Braziliaanse ambassa deur, een Portugese nota heeft ontvangen, waarin een voorstel wordt gedaan inzake de crisis om Goa. De nota is „zeer ver trouwelijk" en haar inhoud zal dan ook niet bekend worden gemaakt. Tevoren had een woordvoer der van het Indische ministerie van Buitenlandse Zaken de juist heid ontkend van persberichten, volgens welke Brazilië, dat thans de Portugese belangen in India behartigt, zou pogen tussen In dia en Portugal te bemiddelen. In Nieuw Delhi vraagt men zich af of Portugal door deze diplomatieke stap beoogt tot onderhandelingen te komen, om de dreiging van een militaire actie van India tegen de enclaves Goa, Daman en Dioe af te wen den. Een woordvoerder van de Bra ziliaanse ambassade zei, dat de nota geen antwoord was op de nota's, die de Indiase regering op 4 en 11 december aan Portu gal heeft doen toekomen. Hij voegde hieraan toe, dat dc Bra ziliaanse ambassadeur mogelijk spoedig een onderhoud met premier Nehroe zal hebben. Een woordvoerder van het Britse ministerie van Buiten landse Zaken heeft donderdag medegedeeld, dat de Br.'.se re gering tegenover India dc ern- OOSTELI JKE WIND. De afgelopen 24 uur is de luchtdruk beven onze omgeving belangrijk gestegen en er ont stond een verbinding tussen een hogedrukgebied boven Frankrijk en een ander boven Scandina vië. De invloed van het laatst genoemde ging evenwel over heersen, met het gevolg dat koude continentale lucht steeds verder ons land binnendrong. In de lucht die zich boven Duitsland bevindt kwamen mini- VRIJDAG Breskens Terneuzen Hansvveert Walsoorden 15 DECEMBER v.m. n.m. 7.16 7.51 8.31 8.41 8.02 8.37 9.17 9.27 mumtemperaturen voor van 5 tot 7 graden, terwijl ook overdag de temperatuur enkele graden onder het vriespunt bleef. In verband hiermee moet ook bij ons een verdere daling van de temperatuur worden ver wacht. medegedeeld door het K.N.M.I, geidig tot vrijdagavond. Afnemende bewolking. Droog en vrij zonnig weer. Ma tige oostelijke wind. Temperatu ren om liet vriespunt tot lichte vorst in liet noorden en oosten van het land. stige hoop heeft uitgesproken, dat in de kwestie-Goa niet tot geweld toevlucht zal worden ge nomen. Op de Portugese regering heeft Engeland een beroep ge daan zelfbeheersing te betrach ten en alles te vermijden wat als provocatie zou kunnen worden uitgelegd. Niet alleen Engeland, maar ook de V. S. hebben de regering van India donderdag laten weten, dat zij de verwachting koesteren dat India geen ge weld zal gebruiken om Goa te „bevrijden". Het Indische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft intus sen verklaard niets af te weten van een Portugese nota, die de Braziliaanse ambassadeur in Nieuw-Delhi donderdagmorgen bij het ministerie zou hebben overhandigd. Donderdagmorgen vroeg heeft een kleine groep invallers een aanval gedaan op een militaire post in Margao, in het westen van Goa, aldus is officieel be kendgemaakt. Er had een vuurwisseling plaats en er werden handgrana ten geworpen, doch van slacht offers is geen melding ge maakt. ZATERDAG 16 DECEMBER v.m. n.m. Breskens 8.27 9.18 Terneuzen 9.02 9.53 Hansweert 9.42 10.33 Walsoorden 9.52 10.43 ZON MAAN op onder op onder Dec. 14 8.40 16.28 13.05 15 8.41 16.28 13.31 0.26 17 8.43 16.29 14.21 2.59 18 8.44 16.29 14.48 4.14 19 8.45 16.29 15.18 5.27 Bij de Amerikaanse plaats Greeley (Colorado) is een bus vol met schoolkinderen bij het passeren van een overweg gegre pen door de passagierstrein „City of Denver" van de „Crack Union Pacific" lijn. De bus werd aan de achterzijde gegrepen en honderd meter meegesleurd. Officieel werd meegedeeld dat 20 kinde ren hierbij om het leven zijn ge komen. De chauffeur kwam met de schrik vrij. Van de treinpassagiers werd niemand gewond. De trein was op weg van Chicago naar Den ver. Bij de botsing werden sommige kinderen, schoolboeken, kleding, en andere voorwerpen tot een kilometer toe, weggeslingerd. Toen het .nieuws van het onge luk bekend werd snelden de ouders naar de plaats van het ongeluk, waar zich dramatische tonelen afspeelden. De chauffeur van de autobus werd gearresteerd, zowel omdat hij waarschijnlijk verantwoorde lijk werd geacht voor het onge luk als om hem tegen de woede van de ouders der slachtoffers te beschermen. V. N.-functionarissen in Leo. poldstad zeiden donderdagavond dat het Katangaanse mortier vuur door Zweeds mortiervuur tot zwijgen werd gebracht. Ver moedelijk was het de bedoeling van de Katanganen de Baloeba's tegen de Ver. Naties op te zetten. Intussen rukken troepen onder generaal Loendoela uit Kivoe Katanga binnen. In Leopoldstad hebben hon derd jeugdige Kongolezen tegen afscheiding en geweld in Kongo gedemonstreerd. V.N.-FUNCTIONARISSEN VAN OORLOGSMISDADEN BETICHT 46 artsen in Elisabethstad heb ben erop aangedrongen, de waar nemend secretaris-generaal der Ver. Naties, Thant, en enige hui dige en voormalige functionaris sen van de volkerenorganisatie in Kongo wegens „oorlogsmisda den" voor een internationaal ge rechtshof te dagen. In een tele gram aan een vooraanstaande Belgische advocaat noemden de artsen behalve Thant de V. N.- commandant in Katanga, de In diase brigade-generaal Raja, de voormalige hoofdvertegenwoor diger van de Ver. Naties in Eli sabethstad, de Ier O'Brien, en diens Franse medewerker Tim- berlaine. NEGEN GEARRESTERDEN VRIJGELATEN Negen personeelsleden van de Belgische luchtvaartmaatschappij Sabena, die onlangs door de Ver. Naties in Elisabethstad werden gearresteerd, zijn donderdag vrij gelaten. Dit heeft het semi-offi- ciële Belgische persbureau Inbel meegedeeld. Een woordvoerder van de Ver. Naties zou gezegd hebben dat uit een onderzoek ge bleken is dat men hier niet met blanke huurlingen te doen had. De groep bestond uit drie Fran sen en zes Belgen. JOURNALISTEN IN KATANGA AANGEHOUDEN Katangaanse soldaten hebben vijf personen, waaronder vier journalisten, bij een wegver sperring in de nabijheid van Eli sabethstad aangehouden. Het gezelschap was per auto op weg naar Noord-Rhodesië. De jour nalisten zijn Arthur Chesworth (London Daily Express). Robin Day (BBC), Sanche de Gramont (New York Herald Tribune) en John Latz, die voor het persbu reau Associated Press werkt. De vijfde inzittende was een Belgi sche vrouw. President Tsjombe en enige consuls trachten het gezelschap te bevrijden. Een van de vier journalisten, die bij Elisabethstad gearres teerd zouden zijn, n.l. Robin Day van de BBC, heeft donderdag avond in Ndola gezegd dat zij in het geheel niet gearresteerd wa ren. Het gezelschap was bij een controlepost slechts ondervraagd. Later kregen zij autopech. Het hele gezelschap is nu in Ndola. C.HANESE VERKLARING INZAKE KATANGA De Ghanese regering heeft donderdag in een in het hoofd kwartier van de Ver. Naties te New York gepubliceerde verkla ring als haar mening te kennen gegeven, dat er in Katanga geen bestand kan worden gesloten, zolang de laatste huurling niet is uitgeschakeld, de orde niet is hersteld, de „marionettenrege. ring" van Katanga niet omver zal zijn geworpen en de territo riale onschendbaarheid van Kon go, met inbegrip van de provin cie Katanga, niet zal zijn her steld. BELGISCHE STAP INZAKE KATANGA IN WASHINGTON De Belgische regering heeft donderdag de aandacht van de Amerikaanse regering gevestigd op de noodzaak om onverwijld een bestand in Katanga tot stand te brengen en het begin van on derhandelingen tussen president Tsjombe en premier Adoela van de centrale Kongolese regering over een „duurzame regering van het interne probleem van Kongo" te vergemakkelijken. De Beigiscne ambassadeur in de Ver. Staten, Scheyven, over handigde bij een onderhoud met de waarnemend minister van Buitenlandse Zaken Ball een af schrift van de resolutie over Ka_ tanga, welke de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers dinsdag had aanvaard. In deze resolutie werd een dringend be roep op de Belgische regering gedaan, „alle nieuwe initiatieven te nemen die noodzakelijk zijn voor een onverwijld staken van de militaire operaties in Katan ga". In de Verenigde Staten is een comité gevormd dat hulp wil verlenen aan de „Katangaanse vrijheidsstrijders". Hierin hebben o.a. zitting de republikeinse sena tor Everett Dirksen, de acteur Adolphe Menjou, een aantal hoogleraren, verscheidene be kende uitgevers en een aantal gepensioneerde officieren. Voor zitter van het comité is de neger schrijver dr. Max Yergan, oud bestuurslid van de raad voor Afrikaanse zaken. In een advertentie van een hele pagina in de „New York Times" van gisteren wekt het comité de Amerikaanse bevol king op bijdragen te schenken voor steun aan de strijd van het Katangaanse volk tegen „het despotisme en de agressie tegen hun land" van de Verenigde Na ties. ..Katanga is het Hongarije van 1961", aidus het comité in de advertentie. Het beschuldigt de Verenigde Staten er van steun te geven aan een „meedogenloze poging om de hoop van een dap per volk, dat alleen maar liet recht tracht te krijgen zijn stem uit te brengen bij het bepalen van eigen lot, te vernietigen en de bodem in te slaan". Op president Kennedy doet het comité een beroep onmiddel lijk alle Amerikaanse steun aan de V. N.-operatie te staken, ter wijl de Verenigde Naties wordt verzocht zich uit Katanga terug te trekken, president Tsjombe te erkennen en de door de V. N.- strijdkrachten in Katanga aange richte schade te vergoeden.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1