Rusland za! kernwapenproeven
hervatten
Oostduitsc voorstellen
aan Adenauer
Geen verhoging
Algemene Weduwen- en Wezenwet
O'Brien neemt ontslag
uit Ierse diplomatieke dienst
HET WEER
ZON- en MAANSTANDEN
hi im paa m
éi B ®n
MAANDAG 4 DECEMBER 1961
18e Jaargang Nr 5464
Indien S. kernwapens gaan beproeven
ONRUST
IN BASKENLAND
SfHOOÏ VJHPPN
FRANKRIJK
VOORNEMENS
KERNPROEVEN
TE NEMEN
Televisievraaggesprek met
Dean Rusk.
VLIEGTUIG OP SVI EEUW HEUVEL
Om*
Toepassing spelregels bij vernieuwing van
looncontracten
De Amerikaanse plannen
voor een bemande
ruimtevaart
WEERBERICHT
HOOGWATER
frankering tiii abonnement: Perneu/er
Dlrectpur-Hnofdredacteui l van <1e Sande
Redactieadres: Noord straat 55 57
Administratie adres: Smidswai
Telefoon 2073
Glronummei 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,- pel kwartaal; per
maand f2, per week 48 et Losse nrs 9 et.
DE VRIJ
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprüs per mm 16 et; minimum per
advertentie 2.40
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1.10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad. 20 cent meer.
Inzending advertenties tot namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
„Tass" publiceerde zondagavond ten dat wij het werkeloos blijven
de tekst van een Sowjetrtrssische
regeringsverklaring, waarin ge
zegd wordt dat de Sowjet-Unie
zich het recht voorbehoudt nieu
we proefnemingen met kernwa
pens uit te voeren, indien het
Westen deze proeven zou gaan
hervatten. Dit geldt ook voor
eventuele Westerse kernwapen
proeven, die onder de grond zou
den «orden uitgevoerd.
In de Sowjetrussische rege
ringsverklaring wordt gezegd
dat „hervatting der Russische
kernwapenproeven in dat geval
noodzakelijk is om het Russische
verdedigingsvermogen op peil te
houden."
In de verklaring, die werd uit
gegeven ter gelegenheid van de
hervatting van het Brits-Ameri
kaans-Russische overleg te Ge-
nève om tot staking der proeven
met kernwapens te komen, wordt
verder gezegd dat het Kremlin
„er met voldoening kennis van
heeft genomen dat de nieuwe
Sowjetrussische voorstellen over
het staken der kernwapenproe
ven op hun juiste waarde zijn
geschat."
Hieraan wordt toegevoegd:
„de Sowjet-regering moet er
zich echter wel ongerust over
maken dat door heersende Ame
rikaanse kringen is verklaard
dat de Verenigde Saten voorne
mens zijn hun kernwapenproe
ven voort te zetten. Er worden
thans in Amerika openlijke voor
bereidingen getroffen voor een
nieuwe kernwapenontploffing.''
In de verklaring wordt verder
gezegd dat de regeringen van
Engeland en Frankrijk „zich nog
niet bereid hebben verklaard een
verzekering te geven, dat zij
geen proeven met kernwapens
meer zullen nemen."
Hieraan wordt toegevoegd:
„De Sowjet-Unie streeft er ern
stig naar met het Westen tot
overeenstemming te komen, doch
men kan niet van ons verwach-
aanzien, wanneer het Westen
proeven neemt om zijn kernwa
pens te vervolmaken en op deze
wijze voordelen te verkrijgen
voor het agressieve Navo-blok.
De Sowjet-Unie zou er echter
de voorkeur aan geven te gelo
ven dat het gezonde verstand de
overhand zal behouden en dat
de Westerse mogendheden de
weg zuilen inslaan, die leidt
naar een ophouden met het ge
vaarlijke kansspel met kernwa
penproeven. De Sowjet-Unie zou
willen, dat deze proefnemingen
voor goed worden verboden", al
dus deze Sowjetrussische lege
ringsverklaring over kernwapen
proeven.
toonaangevend voor moderne
coiffures.
de betere toiletartikelen, par
fumerie, cosmetica,
blijvende verwijdering van
overtollige haargroei.
Dr Conor O'Brien, die vrijdag
met ingang van 8 december ont
heven werd van zijn functie van
hoofdvertegenwoordiger van de
V. N. in Katanga, heeft zaterdag
entslag gevraagd uit de Ierse
diplomatieke dienst.
O'Brien was in juni door het
Ierse ministerie van Buitenland
se Zaken voor een periode van
twee jaar aan de volkerenorgani
satie „uitgeleend". Minister Ait-
ken, wiens persoonlijke assistent
hij voordien was, verzocht vrijdag
da wnc', secretarisgeneraal der
V. N., Oe Thant. l'Brien van zijn
opdracht te ontheffen. O'Brien
was in Katanga een omstreden
figuur geworden na liet militaire
optreden van de V.N. tegen Ka-
tanga. Hij was vorige maand
naar New York ontboden voor
overleg.
Verklaring van O'Brien
Volgens een verklaring waar-
Blijkens een door het Oostduit-
se persbureau A.D.N. gepubli
ceerde verklaring der Oostduitse
regering heeft premier Grote
wohl in e enbrief aan de West-
duitse bondskanselier Adenauer
formeel voorgesteld dat Oost
en West-Duitsland onderhande
lingen zullen beginnen over
maatregelen voor het behoud
van de vrede. Deze brief zou
vrijdag aan Adenauer zijn over
handigd.
In zijn brief schreef Grote-
wohl, dat de Oostduitse regering
zich tot de regering der federa
le republiek wendt met het drin
gende voorstel onderhandelingen
te beginnen over een modus Vi
vendi tussen de twee Duitse sta
ten". De Oostduitse regering acht
het noodzakelijk dat een vredes
verdrag wordt gesloten; beide
Duitse staten in militair 'opzicht
worden geneutraliseerd en met
elkaar zullen samenwerken „met
het doel de Duitse hereniging
voor te bereiden."
„Waar overeenstemming tus
sen de twee Duitse staten over
alle belangrijke aangelegenheden
op het ogenblik niet mogelijk is,
stelt de regering van de Duitse
democratische republiek aan de
regering der federale republiek
Voor, dat zij het in elk geval
eens zullen worden over een mi
nimum aan maatregelen voor
het behoud van de vrede en
vreedzame co-existentie en voor
het ontwikkelen van normale be
trekkingen", aldus de brief ver
der.
De punten waarover volgens
Grotewohi overeenstemming zou
kunnen worden bereikt, zijn: 1.)
beide Duitse staten verbinden
zich elkanders grondgebied te
zullen respecteren en hun gren
zen duidelijk af te bakenen, om
grensconflicten te voorkomen;
2.) Het voeren van besprekingen
over hun standpunt inzake een
Duits vredesverdrag; 3.) Het af
zien van de produktie van kern
wapens of de uitrusting van hun
strijdkrachten daarmee; 4.) Het
steunen van het sluiten van een
non-agressieverdrag tussen de
Navo en de landen van het Ver
drag van Warchau; 5.) Het stre
ven naar toelating tot de Ver
enigde Naties; 6.) Het beginnen
van onderhandelingen over de
betrekkingen tussen de beide
staten.
Voorts wordt in de brief het
sluiten van een langjarig han
delsverdrag tussen de beide sta
ten voorgesteld, ter vervanging
van de bestaande handelsover
eenkomst die niet tussen de
beide regeringen tot stand
kwam.
In de brief wordt verder ge
zegd dat de voorgestelde over
eenkomsten die van kracht zou
den moeten blijven tot de „toe
komstige hereniging van het
Duitse volk", door de Oostduitse
regering worden beschouwd als
de „minimummaatregelen nood
zakelijk voor het behoud van de
vrede". Zij is echter altijd be
reid andere maatregelen, die dit
doel kunnen dienen te bespreken.
In Bonn heeft een woordvoer
der der Westduitse regering mee
gedeeld, dat men heeft getracht
deze brief op de Westduitse kan-
selerij af te geven, doch dat de
brief is geweigerd.
Naar in Madrid verluidt zijn
politieversferkingen gezonden
naar het industriegebied van
Baskenland, nadat verscheidene
duizenden arbeiders te Beasin,
nabij San Sebastian, hogere lonen
hadden geëist.
In het noordelijke industrie
gebied van Spanje heerst onrust
naar aanleiding van een voorge
stelde wet om de gezinstoeslagen
te herzien. De arbeiders vrezen
dat dit op een vermindering zal
neerkomen. Ook de afschaffing
of vermindering van betaling
voor overwerk als gevolg van de
devaluatie van de peseta in 1959
heeft tot spanningen geleid. In
enige gevallen betekende deze
maatregel, dat de arbeiders met
40 procent minder loon naar huis
gingen.
van het Londense dagblad „Ob
server" zondag melding maakte,
heeft dr Conor O'Brien gezegd,
dat hij ontslag uit zijn tunctie
had gevraagd wegens door Enge
land en Frankrijk op hem uitge
oefende druk.
Dr O'Brien had dit volgens de
verklaring gedaan om vrijheid
van spreken van handelen te ver
krijgen. Volgens de vroegere V.
N.-functionaris had bij bij zijn po
gingen om uitvoering te geven
aan de resolutie van de Veilig
heidsraad, die de verwijdering
van buitenlandse huurlingen uit
Katanga wenste, binnen en bui
ten de organisatie blootgestaan
aan groeiende kritiek. Deze
kwam volgens hem niet van Bel
gië, doch van Groot-Brittannië en
Frankrijk. „Indien een van deze
landen zich vrijelijk tegenstan
der van deze resolutie had ge
toond, zou zij niet zijn uitge
voerd. Dit hebben zij niet gedaan,
zij toonden zich echter wel ver
bitterde tegenstanders van haar
uitvoering. Nadat een aantal
huurlingen in augustus was uit
gewezen eiste de oppositie mijn
heengaan", aldus O'Brien.
Hij leverde scherpe kritiek op
de gang van zaken in de Veilig
heidsraad. Overmatig gebruik
van het vetorecht is veroordeeld,
aldus O'Brien, doch een minder
bekend en niet minder groot ge
vaar is dat landen, die in feite
tegen een resolutie zijn, er toch
niet tegenstemmen. Op deze ma
nier wordt de organisatie ver
plicht tot taken waarvan de uit
voering wordt tegengewerkt door-
belangrijke mogendheden.
O'Brien besloot met te zeggen
dat hij niet het eerste, en zeker
niet het belangrijkste slachtoffer
van deze gang van zaken is. Mijn
voorgangers hebben zich gewoon
lijk stil gehouden, waarschijnlijk
omdat zij dit stilzwijgen in het
belang van de organisatie acht
ten. Ik kan dit inzicht niet delen,
doch ben integendeel van mening,
dat de Verenigde Naties slechts
kunnen winnen wanneer de open
bare mening invloed kan uitoefe
nen op de werkelijke bron van
vele moeilijkheden in Kongo, al
dus O'Brien.
De verklaring is zaterdag in de
vorm van een comuniqué aan de
Verenigde Naties door O'Brien
uitgegeven.
Het Franse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft zondag
meegedeeld „absoluut geen com
mentaar" te hebben op het aftre
den van O'Brien als hoofd van
de Verenigde Naties in Katanga
en diens ontslag uit de Ierse di
plomatieke dienst. Frankrijks
houding ten aanzien van het op
treden van de V. N. in Kongo is
bekend, aldus de woordvoerder
te Parijs.
Van Britse zijde heeft men
zich krachtig tegen dergelijke be
schuldigingen gekeerd, in de
laatste tijd hoorde men minder
kritiek op Groot-Brittanniës rol
ten aanzien van Kongo.
Britse leiders hebben herhaal
delijk gezegd dat zij tegen af
scheiding van Katanga van Kon
go zijn en van mening zijn dat
er een soort federatie moet ko
men die door de Kongolezen zelf
wordt ontworpen. Een deel van
de conservatieve partij, de Britse
regeringspartij, wil echter dat
Groot-Brittannië Katanga steunt.
BOEKHANDEL
VAN DE SANDE
Pierre Messmer, de Franse mi
nister voor de strijdkrachten,
heeft verklaard dat zijn land
voornemens is kernproeven te
nemen met het oog op de ont
wikkeling van een h-bom. „Ons
doel is eerst een strijdmacht op
te bouwen, gebaseerd op vlieg
tuigen die atoombommen ver
voeren, en later een strijdmacht
met raketten die van h-bommen
zijn voorzien".
De minister zei dit op een pers
conferentie in Omaha (V. S.)
waar hij het hoofdkwartier van
de strategische luchtmacht had
bezocht.
Hij wilde niet zeggen of Frank
rijk in de Sahara de atoomproe-
ven in de atmosfeer zou hervat
ten. Wel verklaarde hij: „Wij
gaan voort met ondergrondse
proeven".
De erkenning door de Sowjet-
Unie van de vitale belangen van
het Westen ten aanzien van de
kwestie-Berlijn is een aanwijzing
dat Moskou bereid is tot „rede
lijkheid", en Is zeer belangrijk
voor het op gang brengen van
onderhandelingen tussen Oost en
West over Berlijn, zo heeft de
Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Dean Rusk,
zondag in een vraaggesprek voor
de televisie verklaard.
Hij voegde hieraan toe te ver
wachten, dat de V. S. met de ver
antwoordelijke Russen contacten
zullen hebben om te zien, of er
een bevredigende basis voor on
derhandelingen is.
Volgens de minister zou de
overbrenging van zekere bureaus
van de V. N. naar West-Berlijn in
vele opzichten grote voordelen
met zich brengen. Hij achtte het
echter niet „zFn goed idee" om
het hoofdkwartier van de volke
renorganisatie naar Berlijn over
te brengen. In antwoord op een
vraag verklaarde Rusk, dat er
geen enkele kans is dat het Wes
ten het „soort vrije stad waar
over de Russen praten" zal aan
bieden.
Over het debat in de V. N. over
de vertegenwoordiging van Chi
na zei de minister, dat de Ver.
Staten erop vertrouwen dat com
munistisch China niet als lid van
de V. N. zal worden toegelaten.
Inzake Kongo was hij van oor
deel, dat de linkse vice-premier
Gizenga thans niet veel invloed
heeft. De Ver. Staten steunden de
V. N. en de centrale Kongolese
regering en zij hoopten, dat Ka-
tanga „ook van de partij zal
zijn".
Gevraagd naar de kwestie van
de Amerikaanse hulp aan Zuid-
Slavië verklaarde Rusk, dat de
Ver. Staten zeer geïnteresseerd
zijn in de onafhankelijkheid van
dat land en dat het in hun belang
is, dat Zuid-Slavië het voedsel
krijgt dat het nodig heeft.
Hij zag niet veel kans op een
verbetering in de betrekkingen
met Cuba, zolang Fidel Castro in
dat land aan de macht blijft.
Een C-47 van de Amerikaanse
luchtmacht, die 'n weerstation
in Alaska moest bevoorraden,
is ten gevolge van een gefor
ceerde landing op een sneeuw-
heuvel blijven hangen. De
naam van het weerstation is
overigens „Brava".
Minister Veldkamp is van me
ning, dat vooralsnog geen termen
aanwezig zijn om de A.W.W.-uit-
keringen te verhogen.
De A.W.W.-uitkeringen zijn op
een hoger peil afgestemd dan de
A.O.W.-uitkeringen, hetgeen van
zelf ook gunstig doorwerkt bij
elke procentuele verhoging van
de uitkeringsbedragen op grond
van de wettelijk voorgeschreven
aanpassing van die bedragen aan
de stijgingen van de loonindex.
ïn verband hiermede acht de
bewindsman een verhoging van
de A.W.W.-uitkeringen op korte
termijn niet geboden. Wel echter
heeft hij de S.E.R. verzocht bij de
verdere bestudering van het
vraagstuk van de verhoging van
de A.O.W.-pensioenen tevens te
bezien of, en zo ja, in hoeverre,
in verband daarmede ook de
A.W.W.-uitkeringen herziening
behoeven, aldus schrijft hij in de
memorie van antwoord op zijn
begroting 1962.
Minister Veldkamp acht het
bevorderen van het indienen van
een wetsontwerp inzake een ar
beidsongeschiktheidsverzekering
tot de meest dringende aangele
genheden, die zijn aandacht vra
gen. De invaliditeitsverzekering
is een zwakke plek in ons stelsel
van sociale verzekeringen, die
dringend om verbetering vraagt.
Het inbrengen van een vernieuw
de invaliditeitsverzekering in een
arbeidsongeschiktheidsverzeke
ring, waarin ook de langlopen
de uitkeringen ter zake van be
drijfsongevallen worden betrok
ken, betekent voorts een belang
rijk stuk unificatie.
Het is de minister in de enke
le maanden, welke sedert zijn op
treden zijn verstreken, wel reeds
gebleken, dat hier een zeer om
vangrijk project van wetgeving
op stapel staat. In de eerste
plaats is daar de te ontwerpen
nieuwe regeling ter verzekering
van uitkering wegens langdurige
arbeidsongeschiktheid. Op deze
nieuwe regeling dient aan te
sluiten de verzekering, welke de
uitkeringen ter zake van kortdu
rende arbeidsongeschiktheid re
gelt, waartoe de ziektewet zal
dienen te worden aangepast. Als
onderdeel van de nieuwe regeling
zal de overgangsregeling daar
van voor degenen, die ten tijde
van de invoering van de nieuwe
regeling reeds arbeidsongeschikt
zijn, de schakel moeten leggen
tussen die nieuwe regeling en de
huidige regelingen, welke voor
zien in uitkering ter zake van
arbeidsongeschiktheid, te weten
de invaliditeitswet, de ziektewet
en de drie ongevallenwetten.
Voorts dienen van de bestaan
de regelingen de invaliditeitswet,
de ongevallenwet 1921, de land
en tuinbouwongevallenwet 1922
en de zeeongevallenwet 1919 te
worden geliquideerd.
De minister acht het niet mo
gelijk, dat ondanks de inten
sieve wijze waarop daaraan ge
werkt wordt de wetsontwer
pen, waarin bovenbedoeld pro
ject regeling zal vinden, in de
huidige parlementaire periode
zullen kunnen worden ingediend.
De
heeft,
Stichting van de Arbeid
blijkens het wekelijkse
bulletin van de Sociaal Econo
mische Raad, aan de centrale or
ganisaties die deel uitmaken van
de stichting, een brief gericht
waarin een gedragslijn is vast
gesteld vcor de toepassing der
spelregels bij vernieuwing van
Iconcontracten.
Deze gedragslijn is een uit
werking van een onderdeel der
aanwijzingen die in de brief van
10 mei j.l. door de stichting zijn
gegeven.
Voor de berekeningen van de
trendmatige produktiviteitsont-
wikkeling zullen gegevens van
het centraal bureau voor de sta
tistiek worden aangehouden. In
gevallen waarin aanvullende of
meer gedetailleerde gegevens van
partijen' zelf ter beschikking
staan, die voor het C.B.S. aan
vaardbaar zijn, kan daarmede
rekening worden gehouden. In
gevallen dat dergelijke gegevens
ontbreken zal in het algemeen
de bij de vorige herziening(en)
berekende of veronderstelde ont
wikkeling van de produktiviteit
als uitgangspunt worden geno
men, waarbij de door partijen in
verleden overgelegde gege
vens, alsook eventueel nieuw te
verstrekken gegevens, op hun
waarde zullen worden bezien.
Naast de aldus te bepalen
trendmatige ontwikkeling zal
thans voor wat de toekomstver
wachting betreft, de prognose
van het centraal planbureau in
zake de algemene produktivi-
teitsstijging gedurende het jaar
1962 in de berekeningen dienen
te worden betrokken. De prog
nose is vastgesteld op 2 procent.
Deze uitgangspunten in aan
merking nemende, zal het per
centage van de produktiviteits-
stijging waarop de toelaatbare
loonkostenstijging gebaseerd mag
zijn, gelijk dienen, te zijn aan:
driemaal de trendmatige produk-
tiviteitsstijging vermeerderd met
eenmaal twee, het geheel ge
deeld door vier.
Overeenstemming is verkregen,
aldus de -brief, dat de looncom-
pensatie voor een huurverho
ging in 1962 niet in mindering
zal worden gebracht op de voor
loonkostenstijging beschikbare
procluktiviteitsruimte.
Met betrekking tot het prijs
beleid zullen de geldende spel
regels gehandhaafd blijven. De
compensatiemaatregel met be
trekking tot een huurverhoging
in 1962 zal ten laste komen van
de werkgever en niet tot prijs
verhoging mogen leiden. In uit
zonderingsgevallen zal over een
eventuele afwijking van deze
regel overleg kunnen worden
gepleegd met het betreffende
ministerie.
Ook overigens worden onver
let gelaten de geldende spel
regels voor de huidige loonpoli
tiek. Daarbij zal thans met name
aandacht moeten worden ge
schonken aan de coördinatie.
Volledigheidshalve merkt het
bestuur der stichting nog op dat
genoemde gedragslijn van toe
passing is gedurende een inte-
rimpeiiode. Voorts merkt het op
dat hiermede niet wordt vooruit
gelopen op een nog te nemen
beslissing over de maatstaven
voor de loonpolitiek op langere
termijn.
'De Verenigde Staten zullen op
20 dec. voor het eerst een man
in een baan om de aarde bren
gen, zo heeft zaterdag de demo
cratische afgevaardigde Victor
Afunso, lid van de huiscommissie
voor wetenschappen en ruimte
vaart, in een televisievraagge
sprek bekend gemaakt. Hij sprak
in dit verband van een „prachtig
Kerstgeschenk".
VEEL BEWOLKING
Een randstoring van een de
pressie bij de kust van Noorwe
gen deed in de nacht van zater
dag op zondag langs de Wadden-
kust de wind tijdelijk tot storm
kracht aanwakkeren. Daarna
nam in het gehele land de wind
snel af op de nadering van een
zwakke rug van hoge luchtdruk.
Ondertussen ontwikkelde zich
op het zuidelijk gedeelte van de
oceaan een depressie die zich
naar het Kanaal verplaatste. Zij
gaat vergezeld van een omvang
rijk neerslaggebied dat zondag
middag het zuiden van ons land
bereikte.
Ten westen van Ierland is een
volgende actieve depressie aan
gekomen, die zich in de richting
van de Britse eilanden beweegt,
en later ook bij ons het weer zal
kunnen beïnvloeden.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig tot maandag
avond.
Veel bewolking
Veel bewolking met nu en dan
regen. In de noordelijke provin
cies mogelijk tijdelijk natte
sneeuw. Zwakke tot matige wind
in hoofdzaak uit oostelijke rich
tingen. Weinig verandering in
temperatuur.
MAANDAG 4 DECEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
11.25
n.m.
11.26
12.01
0.40 12.41
0.50 12.51
DINSDAG 5 DECEMBER
v.m. n.m.
Breskens 11.54 12.07
Terneuzen 0.29 12.42
Hansweert 1.09 1.22
Walsoorden 1.19 1.32
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Dec.
4
8.28
16.31
3.55
15.10
5
8.30
16.31
5.04
15.35
6
8.32
16.30
6.15
16.04
7
8.33
16.30
7.26
16.40
8
8.33
16.29
8.36
17.25