Minister Luns vermoeid, maar niet ontmoedigd Sjoelbakken De gebeurtenissen Elisabethstad in De mogendheden zonder kernwapens «EIGEN HAARD» Tunesische waarschuwing Weeroverzicht ZON- en MAANSTANDEN WEERBERICHT HOOGWATER VRIJDAG 1 DECEMBER 1961 18e Jaargang Nr 5462 ZORIN LIEP BOOS WEG Prinses Beatrix in Brussel PROTEST TEGEN WAPENLEVERANTIES DE BESPREKINGEN IN GENEVE DE 87e VERJAARDAG VAN CHURCHILL jrrenkering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adresSmidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal- per maand 2,—: per week 48 ct. Losse nrs 9 et Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. y/li Firma P. J. van de Sandë te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie 2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels- advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Na een drietal voor hem „zeer /.ware en spannende weken" is de minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. H. A. Luns, gistermiddag uit New York op Schiphol teruggekeerd, waar hij de verzamelde pers, film en ra dio op een persconferentie mee deelde „zeer vermoeid, doch niet ontmoedigd te zijn". Op een desbetreffende vraag antwoordde hij„Ik wil u niet verhelen, dat de Nederlandse regering wel teleurgesteld is over de verwerping van het plan, maar daar staat tegenover dat het verloop van de debatten en het getal der landen die het plan hebben gesteund er op dui den. dat de Nederlandse regering er gelijk mee had deze zaak aan de Verenigde Naties voor te leg gen". Volgens de minister is de al gemene aandrang in de wereld voor bilaterale onderhandelin gen tussen Nederland en Indo nesië over de kwestie-Nieuw- Guinea in de laatste jaren ver zwakt. In 1957 zo meende hij zich te herinneren waren er 42 stemmen vóór en 24 tegen een desbetreffende resolutie in een vergadering van ruim 80 landen, nu kreeg het voorstel van India slechts 41 stemmen in een ver gadering van meer dan 100 lan den. Daarbij moet dan nog reke ning worden gehouden met het Sowjet-blok, dat „met zijn mee lopers, zoals Cuba", India een 14-tal stemmen opleverde. „Nederland is versterkt uit dit debat gekomen", zo zeide minis ter Luns. De regering wist door haar "ele contacten in het laat ste half jaar, dat het plan bij de verschillende buitenlandse mo gendheden grote instemming zou vinden, maar als het er op aan komt zich openlijk uit te spreken, terwijl er zware oppo sitie wordt gevoerd, dan spreken allerlei factoren mee. De minis ter constateerde, dat de Neder landse dekolonisatie-politiek voor Nieuw-Guinea en 't Neder landse plan tot het op bonafide wijze uitoefenen van het zelfbe schikkingsrecht van de Pa poea's in de algemene vergade ring een absolut meerderheid had verkregen. In de laatste drie maanden heeft het algemene beeld zich volgens hem op radi cale wijze ten gunste van Neder land gewijzigd. Dat blijkt uit het feit, dat Nederland „bepaal delijk versterkt uit het debat is gekomen". Ons land kan dan ook met vertrouwen de verdere ontwikkeling tegemoet zien. De minister zei verslag te zul len uitbrengen aan de minister raad van de consequenties der debatten. „Zoals u weet ben ik nog een dag langer in Amerika gebleven om met de Nederland se ambassadeur en de secretaris generaal der V. N. overleg te Plegen over de algemene resolu tie. die is aangenomen over de dekolonisatie. Hierover kan ik u slechts meedelen dat het een nuttig gesprek is geweest en dat het door meer gevolgd zal wor den". Bij deze eerste besprekingen was de permanente gedelegeerde van Nederland bij de Verenigde Naties, Schürmann. aanwezig. Van verschillende zijden had minister Luns de verzekering ge kregen dat men de uitslag van de stemming in de V. N. ziet als een onderschrijving van de Nederlandse politiek. Tot de zelfde conclusie waren ook onze ambassadeur, dr. J. H. van Royen, en de heer Schürmann gekomen. „Ik voorzie dat er in het ko mende jaar op het gebied van de verdere voortschrijding der emancipatie van de Papoea's en de ontwikkeling naar een spoe dige uitoefening van het zelfbe schikkingsrecht nog verdere stappen zuilen worden gezet", vervolgde de heer Luns. „Ik wil onderstrepen dat een 13-tal lan den van het Afro-Aziatische blok de essentie van het Neder landse plan heeft overgenomen en dit in een eigen resolutie heeft neergelegd. Die resolutie is niet door Nederland met hen opgesteld, dat wil ik met nadruk verklaren. Die landen voelen zich zeer onafhankelijk. Zij wensen geen enkele directe be- invloeding". Zelfs waren er in de laatste debatten verschillende wijzigingen voorgesteld, die des noods voor Nederland nog aan vaardbaar zouden zijn geweest, maar die deze groep niet wilde accepteren omdat zij het recht op zelfbeschikking van de Pa poea's beslist niet wilden laten aantasten. Minister Luns noem de dit een goed teken. Toen werd op de persconfe rentie de vraag gesteld: wat nu? „Er is volstrekt geen nieuwe situatie gekomen", zo antwoord de dc minister. ..Evenmin heeft Nederland een grote nederlaag geleden. Pas dan zou de vraag zin hebben gehad. b.v. als Neder land maar een derde van de stemmen had gekregen. Ik heb het al eerder gezegdhet is voor de Nederlandse positie belang rijk, dat de V. S. zich in woord en daad tegen het Indonesische standpunt aan de zijde van Nederland heeft geschaard. Ik ben geen kristalkijker, maar ik geloof dat de Nederlandse re gering de politiek zoals die al sinds jaren is gevolgd en uitge stippeld zal voortzetten. Hoog stens kan de te volgen methode aan enige wijziging onderhevig zijn". Voor de drie Papoea's, die als Nieuw-Guinea-kenners en als adviseurs aan de Nederlandse delegatie waren toegevoegd, had de minister niets dan waar dering. „In het voor hen vol komen vreemde milieu hebben zij zich op bijzonder verstandige wijze gedragen. Zij hebben zeer vele contacten gelegd en veel gedelegeerden gesproken. Ik kan niet anders zeggen, dan dat ik bewondering heb voor de wijze waarop zij in New York zijn op getreden. Hun reactie op de laatste reactie op de laatste delegatie-vergadering was er een van bemoediging voor de toe komst van hun land. Vooral ds rede van de Amerikaanse ver tegenwoordiger Bingham heeft op de drie Papoea's zeer grote indruk gemaakt". Op een vraag van een commu nistische verslaggever over even tuele onderhandelingen tussen Nederland en Indonesië, waar bij deze journalist opmerkte, dat volgens ettelijke Nederlanders minister Luns zelf niet de aan gewezen man voor zulke be raadslagingen zou zijn, ant woordde de heer Luns lachend, dat dit voor hem geen nieuws was. Overigens meende hij, dat Nederland onder bepaalde om standigheden tot een gesprek met Indonesië bereid was. Dat bleek immers uit de Nederland se instemming met de Brazza- ville-resolutie, waarin een ge sprek werd voorgesteld. Maar opnieuw: Nederland blijft onder alle omstandigheden vasthouden aan het zelfbeschikkingsrecht van de Papoea's en minister Luns had geen aanleiding te veronderstellen, dat de Indo nesiërs ten aanzien van hun standpunt (onvoorwaardelijke overdracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië) water in de wijn zouden willen doen. „Bij het bekijken van de stemmingsuitslag moet iedereen zich realiseren, dat het buiten land geneigd is deze anders te bezien dan Nederland. Er zijn in Nederland een aantal kringen, die door zwart pessimisme zijn bezeten en die de laatste, inter nationaal bezien voor Nederland toch gunstige, ontwikkeling niet temin als een verzwakking be schouwen, hetgeen objectief ge sproken niet het geval is'', zo besloot de minister. Advertentie)' De Katangaanse minister van Binnenlandse Zaken. Moenongo, heeft woensdag bekendgemaakt dat hij persoonlijk de nasporin gen leidt naar majoor Arjeet Singh, een Indiase officier van de V. N., wiens chauffeur in de ochtend vermoord werd gevon den. De mishandeling van twee hoge functionarissen in Elisa bethstad op dinsdagavond noem de de minister het gevolg van zenuwachtigheid van parachu tisten van de Katangaanse gen darmerie. Moenongo zei dat de twee functionarissen, de Brit Brian Urquhart en de Australiër George Ivan-Smith, zich bevon den in een woning nabij het huis van de bevelhebber van de Katangaanse strijdkrachten, generaal Moke. Indiase militai ren van de V. N. hadden de laat ste tijd in het betrokken gebied gepatrouilleerd, hetgeen de Ka tangaanse gendarmerie het denkbeeld had gegeven, dat er een plan zou bestaan om gene raal Moke op te pakken. Toen de Katangaanse gendarmes auto's van de V. N. naar het na bijgelegen huis hadden zien gaan, vreesden zij dat de V. N. tot actie tegen hun generaal zouden overgaan. Daarom had den zij de twee functionarissen van de V. N. aangehouden. Hier toe hadden zij echter geen op dracht gehad en de schuldigen zouden dan ook worden gestraft zo verzekerde minister Moe nongo. Dc Russische permanente ver tegenwoordiger bij de Ver. Na ties, vice-minister Zorin, is woensdagavond boos weggelopen van een diner, toen dc Ameri kaanse vice-president Lyndon Johnson tijdens een toespraak betoogde, dat West-Europa en een groot deel van het Verre Oosten van de communisten zijn gered, en dat een Sowjet aanval op Europa een uiterst riskante onderneming zou zijn. Het diner, dat door achthon derd gasten werd bijgewoond, werd gegeven ter ere van de Amerikaanse vertegenwoordiger bij de Ver Naties, Adlai Steven son, aan wie de „wereldprijs voor menslievendheid" werd uitge reikt. Deze prijs is ingesteld door .Medico", een Amerikaanse or ganisatie die, op basis van vrij willigheid, medici en verplegend personeel naar niet-communis tische landen uitzendt. Zorin verklaarde later, dat Lyndon Johnson hem met zyn politieke opmerkingen had over rompeld. Op een diner voor een liefdadig doel is een dergelijke verklaring niet op haar plaats, aldus de Russische vertegen woordiger. Prinses Beatrix, die donderdag op haar studiereis langs Euro pese instellingen in Brussel is aangekomen, heeft de eerste dag van haar privé-bezoek aan de Belgische hoofdstad besloten met een diner, dat haar werd aangeboden door de permanente vertegenwoordiger van Neder land bij de Europese gemeen schappen, mr. Linthorst Homan. Verdere gasten waren dc twee Nederlandse ministers, die in Brussel zijn voor de landbouw- debatten in de E.E.G.-minister- raad, De Pous en Marijnen, de Nederlandse vice-voorzitter van de E.E.G.-commissie, dr. Mans- holt, het Nederlandse lid van de Euratom-commissie, mr. Sassen, jhr. Teixeira de Mattos, ambas sadeur in Brussel, en de direc teur-generaal voor Europese sa menwerking van het ministerie van Buitenlandse Zaken, baron Van Ittersum, die zich voor de ambtelijke besprekingen met Engeland over het Britse lid maatschap van de E.E.G. in Brussel bevindt. Tijdens de ministerraad van de E.E.G., die de Prinses don derdagmiddag ruim een uur heeft bijgewoond, heeft zij mee gemaakt, hoe op het hoogste niveau in de E.E.G. de stand punten van de zes lid-staten uiteen kunnen liggen. Zij was er getuige van, hoe de' Franse mi nister van Landbouw, Pisani, vrijwel geen goed woord over had over de Duitse houding jegens de voorstéllen van de Europese commissie voor het gemeenschappelijk landbouwbe leid en hoe hij dit duidelijk maakte aan zijn Duitse collega, minister Schwarz Op haar eigen verzoek werd in de raadszaal geen enkele toespeling gemaakt op haar aanwezigheid en het debat verliep op de gebruikelijke wijze. Nadat minister Pisani veertig minuten had gesproken luisterde Prinses Beatrix nog naar de interventie van de Ita liaanse minister van Landbouw, waarna zij de zaa verliet terwijl minister Marijnen aan 't woord was. In het congrespaleis (de zetel van de ministerraad) gebruikte de Prinses de thee met mr. Lint horst Homan, diens vijf kol- lega's van Duitsland, Frankrijk, Italië, België en Luxemburg en enkele leden van het secretariaat van de raad, allen met hun dames. Tijdens haar verblijf in Brus sel logeert Prinses Beatrix bij de Nederlandse ambassadeur in Brussel, jhr. Teixeira dc Mat tos. (Advertentie)', VOOR ST. NICOLAAS in verschillende prijzen. SPORTHANDEL noordstraat terneuzen 76 De „Minister van Voorlich ting" van de voorlopige Algerijn se regering, Mohamed Jazid, heeft vrijdag tijdens een pers conferentie gezegd dat de „wilde misdadigers", die Algerijnen in Oran en Algiers hebben gedood, geplunderd cn aangerand, niet moeten denken dat zij zonder Algerijnse reactie zo kunnen doorgaan. Hy zei dat sinds zater dag 117 Mohammedanen in Al giers en Oran zijn gedood en waarschuwde dat de Algerijnen zullen terugslaan wanneer dit lynchen voortduurt. Wanneer de Franse autoriteiten geen maat regelen tegen deze moorden nemen, „zal de woede van ons volk onverzoenlijk dc verant woordelijken treffen", zo zei hij. „In feite kunnen we zeggen dat de actie van de O.A.S. (organi satie van het geheime leger) een soort semi-officiële actie van het Franse leger in Algerië is ge worden." De politie in Oran heeft vrij dag Europese teenagers, die met stenen gooiden, met traangas granaten uiteengedreven. Vier mensen werden hierbij gewond. Reeds verscheidene malen waren ongeregeldheden voorgevallen. De politie was wegens de toe genomen spanning na de moor den van de laatste dagen de ge hele dag in staat van alarm. Twee Europeanen werden door Mohammedanen met messen en scheermessen gewond. De politic moest tweemaal tussenbeide komen bij aanvallen van Euro peanen op Mohammedanen. In Algiers werden een Moham medaan en een Europeaan tijdens straatgevechten gedood. Zes café's werden door kneedbommen be schadigd. 1 Ethiopië heeft bij Engeland ge protesteerd tegen een gezamen lijk Engels-Itaiiaans aanbod aan Somalië, aan dit land wapens ter waarde van 300.000 pond sterling (drie miljoen gulden) te leveren, zo is woensdag uit gewoonlijk goed ingelichte kringen in Lon den vernomen. De Engelsen en Italianen zouden verontrust zijn door berichten volgens welke Somalië aanbiedingen voor mili taire hulp van dc zijde cler com munistische landen had aanvaard en daarom dit aanbod gedaan hebben. Somalië is de unie van de voormalige Britse kolonie Soma- lieland en het vroeger door Ita lië beheerde gebied Somali. Tussen de Ethiopiërs en Soma lië bestaat reeds lange tijd een grensgeschil, dat zo nu en dan tot schermutselingen heeft ge leid. De politieke commissie van ds algemene vergadering der V. N. heeft donderdag met 57 tegen 12 stemmen, bij 32 onthoudingen, een ontwerp-resolutie aanvaard, waarin op de waarnemend secre taris-generaal een beroep wordt gedaan, te onderzoeken onder welke voorwaarden landen die geen kernwapens bezitten be reid zijn zich te verplichten, geen kernwapens te vervaardi gen of aan te nemen en geen toestemming te verlenen om dergelijke wapens voor andere landen op hun grondgebied op te slaan. Het voorstel was afkomstig van Australië, Cambodja. Cey lon, Ethiopië. Libië, Soedan, Tu nesië en Zweden. Volgens het ontwerp moet de waarnemend secretaris-generaal, Oe Thant, per 1 april a.s. over zijn bevin dingen verslag uitbrengen aan de ontwapeningscommissie van de V. N„ waarin alle 103 leden van de volkerenorganisatie zijn vertegenwoordigd. Dit orgaan moet dan verdere maatregelen treffen, die het wenselijk acht. De V. S„ Engeland, Frankrijk en een aantal andere Westelijke landen stemden tegen, terwijl de landen van het communistische blok voorstemden, evenals Ca nada. De Amerikaanse Yost had vóór de stemming gewaar schuwd, dat in het voorstel het recht van de landen om zich voor collectieve zelfverdediging aaneen te sluiten en zo nodig kernwapens te bezitten, in het geding wordt gebracht. De Ierse minister van Buitenlandse Za ken. Aiken, diende een ontwerp resolutie in. waarin wordt ge pleit voor het sluiten van een internationaal akkoord, volgens hetwelk kernmogendheden zich verplichten geen kernwapens of gegevens over de vervaardiging daarvan aan andere landen te geven en landen zonder kern wapens beloven, dergelijke wa pens niet te vervaardigen of te verkrijgen. Aiken betoogde dat een oorlog met kernwapens on vermijdelijk zal zijn. als het aan tal kernmogendheden zich ge leidelijk uitbreidt. De politieke commissie heeft donderdag besloten het debat Volgens een gezaghebbende Westelijke bron heeft de Sow- jet-Unic donderdag op de drie mogen dhedenconferentie over staking van kernproeven bij mon de van haar afgevaardigde, Tsa- rapkin, verklaard, dat zijn nieu we antwoorden op de Westerse vragen over het Sowjetrussische plan hieraan niets nieuws zouden toevoegen. Tsarapkin zou gezegd hebben dat de Westerse houding er een was van onaanvaardbare eisen. Dc conferentie schijnt gis teren op een dood spoor geraakt te zijn omdat beide partijen el kanders voorstellen afwijzen. De Amerikaanse afgevaardigde Dean heeft echter persberichten, dat de besprekingen praktisch voor bij waren, tegengesproken. De volgende bijeenkomst zal op a.s. dinsdag worden gehouden. Dc Britse en Amerikaanse dele gaties zullen dan door plaatsver vangers worden geleid, aangezien Godber, de Britse, cn Dean, de Amerikaanse delegatieleider, he den naar New York zullen vlie gen om daar de agemene verga dering van dc Verenigde Naties by te wonen. Godber zal, volgens officiële kringen, slechts dan naar Genève terugkeren „wanneer de omstandigheden dit rechtvaardi gen". over de kwestie-Algerië tot 14 december uit te stellen. Aanvan kelijk zou deze kwestie worden besproken na het vraagstuk be treffende het voorkomen van een verdere verspreiding van de kernbewapening. De ontwerp-resolutie van Cam bodja, Australië en de zes an dere genoemde landen werd be halve door de communistische landen ook gesteund door Dene marken, Finland. Ierland, Noor wegen, Oostenrijk, IJsland en Zweden. Onder de landen die tegenstemden bevonden zich België, Nederland, Luxemburg, Frankrijk, Italië, Portugal, Tur kije en Spanje. De Britse afgevaardigde Lord Dundee had verklaard, dat hst voorstel naar de mening van zijn regering moest worden be sproken in het orgaan voor ont- wapeningsoverleg. De Rus Mendelewitsj was van oordeel, dat de tekst van het ontwerp weliswaar zwak was, maar dat men met het voorstel op de goede weg is. Volgens hem is er reden om te geloven, dat West-Duitsland voorbereidingen treft voor het vervaardigen van eigen kernwapens. Het was z.i. bekend, dat er in de Bondsrepu bliek dergelijke wapens worden opgeslagen. Advertentie)' GOUVERNEUR ROCKEFELLER OP SCHIPHOL Woensdagavond is gouverneur Nelson Rockefeller uit Biak op Schiphol aangekomen, op door reis naar New York. Hy werd op deze reis vergezeld door dr. Robert Gardner, leider van do expeditie van de Harvard Univer- naar Nieuw Guinea. Gouverneur Rockefeller heeft op Nieuw Guinea het opsporings werk naar zijn zoon Michael bij gewoond. In de ontvangkamer van de Ica-hal op de Luchthaven gaf de heer Rockefeller na zijn aankomst een persconferentie voor de vele aanwezige journa listen (foto). Aan de woning van de Britse oud-staatsman sir Winston Chur chill, die gisteren zijn 87ste ver jaardag vierde, werd gistermor gen een stroom van gelukwen sen uit de gehele wereld afge leverd. De posterijen moesten een extra bestelling inlassen. Onder de gelukwensen waren er van koningin Elisabeth, pre mier MacMillan, president Ken nedy, ex-president Eisenhower, vele andere politieke figuren en medewerkers uit de oorlogsjaren. Voorts waren er tal van ge schenken. De oude staatsman voelde zich .gisteren, volgens een zegsman uit zijn omgeving, buitengewoon goed. Gisteravond is het feest in-in tieme familiekring gevierd. Luide toejuichingen begroetten Churchill toen hij een bezoek bracht aan het Lagerhuis. Par lementsleden van alle partijen wuifden met documenten en het publiek, aan wie het normaal niet toegestaan is op de tribune te demonstreren, verwelkomde de oude staatsman met handgeklap. Hugh Gaitskell sprak namens de labouroppositie een welkomst woord. Steunend op zijn wandel stok kwam Churchill langzaam overeind en sprak zachtjes: „Ik ben het Huis zeer dankbaar". OMSLAG NAAR KOUDER WEER De langdurige en intensieve regenval, gepaard met een zuid westerstorm die aan de kust windkracht 8 tot 9 bereikte, kwamen op rekening van een in aciviteit toenemende depressie die in een snel tempo van de oceaan naar de Noordzee trok en in de avond reeds boven Denemarken lag. Zij trok langs de grens tussen koude polaire lucht in het noorden en zachte lucht die in 't zuiden van de At lantische Oceaan werd aange voerd. In ons land liepen de temperaturen daarbij op tot omstreeks 10 graden. Het front dat de zachte lucht scheidt van de koudere lucht, verplaatste zich aanzien dat het ook een in zuidelijke richting en het laat zich aanien dat het ook een groot deel van Nederland zal passeren. Weliswaar kunnen de zuidelijke provincies nog gerui me tijd in de zachte lucht blij ven, waarin het weer een regen- ZON MAAN op onder op onder Nov. Dec. 1 8.25 16.33 0.38 14.04 2 8.26 16.32 1.42 14.26 3. 8.28 16.31 2.48 14.47 4 8.28 16.31 3.55 15.10 5 S.30 16.31 5.04 15.35 6 8.32 16.30 6.15 16.04 achtig en somber karakter be houdt. In het noorden zijn even wel enkele opklaringen' moge lijk, maar zouden later op de dag alweer buien van de Noord zee kunnen binnen drijven. Ver moedelijk zal het koudere en wisselvallige weer enkele dagen aanhouden. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot vrijdagavond. Kouder weer Vanuit het noordwesten gelei delijk binnendringende koudere lucht, met enkele opklaringen maar later mogelijk ook enkele buien. In de zuidelijke provin cies aanvankelijk echter nog be wolkt en regenachtig weer met een krachtige zuidwestelijke wind. Elders vrij krachtige tot matige noordwestelijke wind. Lagere middagtemperaturen, vooral in het noorden van het land. ZATERDAG 2 DECEMBER v.m. run. Breskens 9.11 9.57 Terneuzen 9.46 10.32 Hansweert 10.26 11.12 Walsoorden 10.36 11.22 VRIJDAG 1 DECEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 8.01 8.36 9.16 9.26 n.m. 8.43 9.18 9.5S 10.08

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1