MARTINET
Wat speelt zich af in Kongo
tjoiHhvill
'e@weifCpi
de BUCK
De toestand in Kindoe
HET WEER
WEERBERICHT
Radio de Koek
Fa VAN DEN HEMEL
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
ZATERDAG 18 NOVEMBER 1961
17e Jaargang Nr 5451
PERSCONFERENTIE
AMERIKAANSE
MINISTER VAN
DEFENSIE
ysMoóM'®1, /--
AANVALLEN VAN
V. N.-VLIEGTUIGEN
IN KONGO
Streng zebra-optreden sorteert effect
Boodschappen van Koningin Juliana
en President Kennedy
DONORS IN INDONESIË
GEVRAAGD VOOR
STRIJD OM NW-GUINEA
VOORSTEL VAN GHANA
IN KWESTIE
NIEUW-GUINEA
LEVEN OPGEOFFERD
VOOR TWEE
KAMERADEN
iiit""*A
Fr anke ring bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,—; per week 48 et. Losse nrs 9 et.
DE VRIJE
Verschijnt dagelijks
Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 et; minimum pei
advertentie ƒ2,40.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur
Zoals altijd, is het ook nu weer vrijwel onmogelijk vast te stel
len, wat zich precies in Kongo afspeelt. Zeker is slechts, dat troe
pen van de centrale regering vorige week Katanga zijn binnen
gerukt. Het was premier Adoelah zelf, die dit in Leopoldstad
meedeelde, er aan toevoegend, dat deze „politie-actie'' ten doel
had, een einde te maken aan de afscheiding van Katanga. Zijn
mannen, zo verzekerde hij, waren vastbesloten hun plicht tot het
bittere einde te doen.
Dit ..bittere einde" blijkt nu te hebben bestaan uit een overhaaste
vlucht voor een tegenoffensief van Katangaanse valschermtroepen,
onder leiding van blanke officieren. Ook dit feit heeft de wereld
uit officiële bron in Leopoldstad mogen vernemen.
Inmiddels blijken er vele mannen te zijn mishandeld en vele
Katangese vrouwen te zijn misbruikt. Het tegenoffensief was dus
wel noodzakelijk.
WIL TSOMBE DAN NIET?
Premier Adoelah had ook ver
klaard. dat hij tot deze misluk
te actie was besloten, omdat
alle vreedzame middelen om tot
een vergelijk met Tgjombe te
komen, waren uitgeput.
Dat is onjuist. Tsjombe is al
tijd bereid geweest, .zijn mede
werking te geven aan een soort
confederatie van Kongolese sta
ten. Nog voor zijn vertrek naar
Genéve, waar hij vorige week
een medische behandeling onder
ging. had hij het voorstel tot vor
ming van een economische en
militaire unie gedaan. De cen
trale regering wees dit echter
van de hand.
Wat de zondag in zijn hoofd
stad. Elisabethstad, teruggekeer
de T.iombe niet wenst, is zich
politiek geheel ondergeschikt te
maken aan de regering in-Leo
poldstad. En dat mag men hem
onder de huidige omstandigheden
toch werkelijk niet kwalijk
nemen. Het regiem van Adoe
lah is. tot nu toe in elk geval,
niet in staat gebleken een ge
centraliseerde regering te leiden.
Het mist daartoe alle ervaring
m de nodige bekwame leiders.
Bovendien is het zelf blootge-
tcld aan het gevaar van een
greep naar de macht door de
communisten, onder leiding van
vice-premier Gizenga.
WIE IS DE WERKELIJKE
VIJAND?
Deze Gizenga behoort welis
waar tot degenen, die het hardst
schreeuwen om een likwidatie
van Katanga, maar zelf lapt hij
de idee van een democratische
Kongolese eenheid aan z'n laars.
Hij houdt er in Stanleystad een
eigen rogerinkje op na en laat
zich daar bij voorkeur voorlich-
1en door adviseurs uit Rusland
en Ghana. N
Adoelah heeft nu gedreigd,
hem uit de centrale regering te
zullen zetten, als hij niet naar
Leopoldstad terugkeert. Begint
het tot de premier door te drin
gen. dat niet Tsjombe maar Gi
zenga de werkelijke vijand van
de Kongolese vrijheid en onaf
hankelijkheid is?
Helaas zijn er nog vele leden
van de Verenigde Naties, die zich
ten aanzien van Kongo door hun
emoties laten leiden. Men behoeft
het woord kolonialisme maar te
laten vallen om hem tot actie te
brengen. Zo bobben nu Ethio
pië, Soedan en Nigeria de Veilig
heidsraad verzocht, met spoed
bijeen te komen om de situatie
in Kongo te bespreken.
GEEN STROMAN!
Voor deze en andere Afrikaan
se en Aziatische landen is de
Belgische stroman" Tsjombe
nog altijd de grote boosdoener.
Maar Tjombe is werkelijk geen
knecht van de Beigen. Hij heeft
de Belgen gebruikt en gebruikt
ze nog, omdat Hij weet, dat zijn
land ze nog moeilijk kan missen.
Waar Kongo het meest be
hoefte aan heeft, is vrede. Men
kan niet beweren, dat het Tsjom
be is, die de vrede bedreigt; zijn
troepen overschrijden de grenzen
van Katanga niet. Wellicht heeft
Kongo ook behoefte aan een
heid, maar een confederatie als
eerste stap in die richting kan
toch zo kwaad niet zijn.
In de Veiligheidsraad zal al
licht weer een poging worden
ondernomen, om troepen van de
V. N. te doen gebruiken bij een
gewapend optreden tegen Ka-
tanga. Het is echter niet waar
schijnlijk. dat het daartoe zal
komen, want de Westelijke mo
gendheden zijn er thans van
overtuigd, dat zulke zowel een
catastroof voor de volkerenorga
nisatie als voor Kongo zelf zou
betekenen. De troepen van de
V. N. zijn in Kongo om er de
vrede te bewaren, niet om te fun
geren als een huurleger van
Leopoldstad.
(Nadruk verboden.)
SCHUIMRUBBERBEP
met versterkte middensector W
fabrieken Zevenbergen M
(Adv.)
De Amerikaanse minister van
Defensie. McNamara, heeft, vrij
dag tijdens een persconferentie
verklaard, dat de militaire voor
zorgsmaatregelen met betrek
king tot Berlijn zeer bevredi
gende voortgang maken.
Op vragen over het door presi
dent Kennedy vastgestelde pa
raatheidsprogramma antwoord
de de minister dat dit in elk ge
val conform het vastgestelde
tijdschema verloopt en in be
paalde opzichten daar zelfs op
vooruit is.
De Amerikaanse militaire
sterkte is met ongeveer 300.000
man uitgebreid, terwijl ongeveer
45.or,o man nieuwe troepen naar
Europa zijn overgebracht.
Minister McNamara deelde
mede. dat geen definitieve plan
nen bestaan voor het oproepen
in actieve dienst van grote aan-
allen manschappen uit de re
serves of van eenheden van de
nationale garde.
Met. betrekking tot Zuid-Viet-
nam deelde minister McNamara
moe. dat de Amerikaanse leve
ranties aan dit land worden ver
sneld in verband met een daar
toe ontvangen verzoek van de
Zuidvietnamese regering. Demi-
nister zei, dat de meedogenloze
infiltratiecampagne" van com
munistisch Noord-Vietnam de
laatste maanden is toegenomen.
Met dc Zuidvietnamese regering
worden nog besprekingen ge
voerd over eventuele verdere
maatregelen die wenselijk of
nodig mochten zijn om de re
gering bij het behouden van
haar onafhankelijkheid bij te
staan.
WEINIG WIND
Boven de Britse eilanden be
vindt zich een hogedrukgebied
dat samen met een depressie bo
ven Noord-Finland een krach
tige noordwestelijke luchtstro
ming boven Scandinavië in
stand houdt. Hiermee wordt
koude polaire lucht naar Oost-
Europa getransporteerd. Het
front dat de voorste begrenzing
van deze lucht vormt strekt zich
uit van Noord West-Rusland via
Polen en Noord-Duitsland naar
onze noordelijke provincies.
In de lucht die van het noor
den uit ons land binnenstroomt
komen enkele opklaringen voor,
doch deze breiden zich slechts
langzaam naar het zuiden uit,
Het centrum van het bovenge
noemde hogedrukgebied komt
nog wat dichter bij ons land zo
dat er weinig wind zal zijn. In
het temperatuursverloop komt
weinig verandering.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot zaterdagavond.
Weinig wind.
Over het algemeen veel bewol
king en in het midden en zuiden
van het land plaatselijk mist,
maar later van het noorden uit
ook enkele opklaringen Weinig
wind. Iels lagere temperaturen
dan gisteren.
voor service en kwaliteit
Noordstraat 84-86
Telefoon 2573 Terneuzen
Volgens in Elisabethstad ont
vangen radioberichten hebben
V. N—vliegtuigen drie bolwerken
van muitende troepen van het
nationale Kongolese leger in het
gebied van Kindoe in de provin
cie Kivoe aangevallen.
Uit de berichten viel op te
maken, dat bommen werden ge
bruikt.
Do commandant van de Kon
golese troepen in Kindoe had
daarna bevel gegeven elk vlieg
tuig van de „Air Congo" of van
de Verenigde Naties boven het
gebied van Kindoe te beschieten.
In de berichten worden als
aangevallen plaatsen genoemd
Pongi, 75 km ten oosten van
Kindoe, Samba Kasongo, een
spoorwegstation ten zuid-westen
van Kindoe en Kimbombo, onge
veer 100 km ten zuiden van Kin
doe.
(Adv.)
Jioordttxaat W- Telefoon SIM
Terneuzen
Dit is tegemvoordis een vertrouwd beeld in Amsterdam.
NOG GEEN
RADIO-TV-STAKING
Tijdens een emotionele vergadc-
ïing van het georganiseerde
vadio-TV-personeel in de „Kar-
seboom" in Hilversum is beslo
ten vooralsnog niet te staken.
Er werd een tussenvoorstel aan
vaard om met een definitief sta-
kingsbesluit te wachten totdat
de gehele radio- en TV-salaris-
kwestie a-s. dinsdag in de Twee
de Kamer besproken is.
Bij de foto's: (boven) Handteke
ningen worden verzameld voor
een stakingsmotic(midden)
Rudi Carell kwam naar de toe
stand informeren, omdat zijn
programma van vrijdag by een
eventuele staking niet door zou
gaan; (onder) enige ongeorgani
seerden wachten met borden bij
de deur om toegelaten te wor
den.
Overste Djuhartono, bestuurs
lid van het „lichaam voor de
ontwikkeling van het potentieel
der functionele groepen", heeft
een beroep gedaan op het Indo
nesische publiek om zich als
bloed-donor op te geven vooi
het geval dit nodig mocht zijn
voor Indonesische strijdkrach
ten in Nieuw-Guinea. Hij ver
klaarde daarbij, dat de ernstige
noodzaak daartoe zich elk ogen
blik zou kunnen voordoen.
Ghana heeft vrijdag in de al
gemene vergadering der Ver.
Naties een voorstel gedaan tot
de vorming van een V. N.-com-
missie van goede diensten, die
moet aansturen op opening van
onderhandelingen tussen Neder
land en Indonesië over Nieuw-
Guinea. De commissie zou uit
vijf leden moeten bestaan.
De Ghanese afgevaardigde
Alex Quaison-Sackey sprak twij
fel uit over de Nederlandse ont-
werp-resolutie waarin interna
tionalisatie van het gebied wordt
bepleit. Hij zei, dat Ghana wen
ste, dat een vreedzame oplossing
voor het geschil over de status
van het onderhavige gebied met
vreedzame middelen wordt ge
vonden. „Wij hopen eveneens
dat een wederzijds aanvaardbare
basis voor dergelijke onderhan
delingen zal worden gevonden,
met of zonder deze vergadering".
,De delegatie van Ghana stelt
voor, dat een commissie van
goede diensten, bestaande uit vijf
leden, door de voorzitter van da
algemene vergadering wordt
aangewezen, met goedkeuring
van de twee betrokken partijen,
om onderhandelingen tussen In
donesië en Nederland te doen
beginnen met het doel de status
van het betwiste gebied West-
Irian te bepalen.
„De commissie zal haar eigen
werkwijze ontwikkelen teneinde
haar in staat te stellen een op-
lossihg tot stand te brengen die
bevredigend is voor alle betrok
kenen. De commissie van goede
diensten zal verslag uitbrengen
aan de algemene vergadering op
haar volgende zitting over de
vorderingen die gemaakt zijn bij
de oplossing van het geschil",
aldus dc Ghanese afgevaardigde.
Quaison-Sackey zei „ernstig
te hopen", dat de Nederlandse
ontwerp-resolutie niet met alle
geweld aan een stemming onder
worpen zou worden. Hierdoor
zou „een verdere verstijving van
de respectieve standpunten"
voorkomen worden.
Donderdag j.l. is op St. Eusta-
tius het feit herdacht, dat 185
jaar geleden het Amerikaanse
schip ..Andrew Doria'' een be
zoek aan dit eiland bracht en
toen met saluutschoten werd be
groet. Dit was de eerste maal
dat het buitenland hulde bracht
aan een oorlogsschip van de
toen nog maar kort g-leden op
gerichte Verenigde Staten van
Amerika. Dezelfde rol was nu
toebedeeld aan het Amerikaanse
oorlogsschip .Richard E. Kraus'.
Ter gelegenheid van deze her
denking heeft president Kenne
dy van de Verenigde Staten een
boodschap aan Koningin Ju
liana gezonden, die door Hare
Majesteit is beantwoord.
De tekst van de boodschap
van de Amerikaanse president
luidt als volgt
17 november, .1961
Majesteit,
,.De plechtigheden, die op 16
november 1961 op St. Eustatius
werden gehouden, hebben dc
185ste verjaardag herdacht van
de eerste groet van een bui
tenlandse regering aan een
Amerikaanse vlag. die wappert
op een marinevaartuig van do
Verenigde Staten. Op deze dag,
zo vele jaren geleden, gaf gou
verneur Johannes de Graaff
fort Oranje bevel, saluutscho
ten uit te wisselen met het
Amerikaanse oorlogsschip An
drew Doria, dat onder bevel
stond van kapitein Isaiah Ro
binson. Aan deze gedenkwaar
dige gebeurtenis werd op 12
december 1939 eer bewezen,
toen uit naam van president
Franklin Roosevelt aan het
fort een gedenkplaat werd
aangeboden.
Het Amerikaanse volk juicht
de nauwe banden van vriend
schap en begrip toe, die de
Verenigde Staten en het Ko
ninkrijk der Nederlanden ver
binden. De plechtigheid ter
herdenking van de uitwisseling
van saluutschoten op 16 no
vember 1776 is een passende
symbolische illustratie van de
langdurige vriendschap va
onze twee landen".
Met de meeste hoog
achting,
John F. Kennedy.
antwoord van Koningin
op deze boodschap
Het
Juliana
luidt
De president van de Verenigde
Staten van Amerika
Washington D.C.
„Ik clank U van harte voor
uw boodschap ter herdenking
van het feit, dat vandaag 185
jaar geleden de Nederlandse
gouverneur op St. Eustatius
bevel gaf voor de eerste groet
aan de Amerikaanse vlag. Onze
betrekkingen, die teruggaan
tot dat tijdstip, en waarvan
wij thans de verjaardag' vieren,
zijn van beide zijden altijd ge
kenmerkt door daden van ware
vriendschap. Moge de toe
komst getuigen van de voort
zetting van ons wederzijdse
begrip".
Juliana R.
Enige honderden Amsterdam
mers zijn woensdag en donder
dag in Amsterdam bekeurd om
dat. zij de nieuwe oversteekbe-
palingen voor voetgangers ne:
geerden. Ook vrijdag hield de
stroom model-processen-verbaa!
aan. maar toch heeft men bij
de Amsterdamse politie de in
druk dat het strenge optreden
togen de zebra-zondaars al ef
fect heeft gesorteerd. ..Bij hei-
Centraal Station was het don
derdag reeds veel beter", zei in
specteur Verhoek van de Kara
bijnbrigade van de hoofdstede
lijke politie, die met de agenten
van de politieafdelingen de ge
zamenlijke actie van justitie en
politic leidt.
..Die bekeuringen werken
goed", zo meent de heer Ver
hoek, die ook gelooft dat door
dit verscherpte optreden de be
langstelling en de waakzaam
heid van het publiek is vergroot.
Daarom denkt dc politic er
voorlopig niet aan ook met, agen
ten in burger te gaan optreden.
„Hei gaat er niet om zoveel mo
gelijk bekeuringen te geven,
maar wel om het publiek duide
lijk te maken dat men niet meer
straffeloos de nieuwe bepalin
gen kan negeren". En daarbij is
het optreden van agenten in
uniform tot nu toe een succes
gebleken.
(Adv.)
AUTO-RIJLESSEN - AUTO-VERHUUR
Instructeurs met V.A.M.O.R.-diploma
BUREAU RIJBEWIJSVERNIEUWING
BURG. GEILLSTRAAT 10 TERNEUZEN
(Adv.)
de sigaar die
Sint zelf ook
rookt...
PROMINENT, 'n
kloeke,lichte
27cts!5kaar
Bij een oefening met spring
stof op het militaire oefenterrein
Putlos in Hoistein is donderdag
de 28-jarige Westduitse ser
geant-majoor Erich Boldt om
het leven gekomen. Door nog
onbekende oorzaak ontplofte de
lading te vroeg. Boidt, die met
twee soldaten in de buurt stond,
wierp zich op de ontploffende
lading om de beide soldaten te
redden. Hij was op slag dood.
f Dit
nummer bestaat
10 pagina's.
Troepen van de Verenigde Na
ties hebben vrijdag alle vlieg
velden rond Kindoe in de Kongo
lese provincie Kivoe gesloten
om de Kongolese legerafdeling,
die verantwoordelijk is voor de
moord op de 13 Italianen, het
ontsnappen onmogelijk te ma
ken.
Van militaire zijde in Leopold
stad is meegedeeld, dat de Kon
golese soldaten in en rond Kin
doe aan het plunderen zijn ge
slagen. Zij vormen een direct ge
vaar voor de veiligheid van ne
gers en Europeanen. Maleise
troepen van de Verenigde Na
ties staan klaar om Kindoe bin
nen te rukken en de Kongolese
soldaten aan te vallen. Volgens
nog onbevestigde berichten is
vice-premier Gizenga inmiddels
per auto uit Kindoe gevlucht.
Premier Adoela van de centrale
Kongolese regering heeft na
overleg met liet hoofd van cie
Verenigde Naties in Kongo, Stu-
re Linner, besloten een gemeng
de commissie naar Kindoe te
zenden. Deze commissie zal een
onderzoek instellen naai' de
moord op de Italianen. Adoela
zei donderdagavond voor de
radio, dat de soldaten, die ver
antwoordelijk zijn voor deze
moord, dezelfde straf zullen krij
gen als iedere soldaat in onver
schillig welk leger, die inbreuk
maakt op de tucht.
ZATERDAG 18 NOVEMBER
v.m.
Breskens 10.00
Terneuzen 10.35
Hansweert 11.15
Walzoorden 11.25
ZONDAG 19 NOVEMBER
v.pi. n.m
Breskens 11.17
Terneuzen 11.52
Hansweert 0.32
Walzoorden 0.42
MAANDAG 20 NOVEMSER
v.m. n.m.
Breskens 11.47
Terneuzen 0.22
Hansweert 1.02
Walzoorden 1.12
n.m.
10.19
10.54
11.34
11.44
11.25
12.40
12.50
12.06
12.41
1.21
1.31
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Nov.
18
8.04
16.46
15.25
2.38
19
8.06
16..44
15.50
3.56
20
8.08
16.43
16.47
5.13
21
8.09
16.42
16.46
6.30