De dood van Loemoemba
Gevechten in Kivoe
Geen Russische basis
in Finland
Nederlands aide memoire
over Nieuw-Guinea
Adenauer beëdigd
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
EERSTE BLAD
WOENSDAG 15 NOVEMBER 1961
17e Jaargang Nr 5448
PRINS BERNHARD
NAAR NEW YORK
VERTROKKEN
i
Laatste reis
van de «Liberté»
DE OVERSTROMINGEN
IN INDIA
Kongo
De Fins-Fussische besprekingen
KEKKONEN BESLUIT
TOT ONTBINDING
PARLEMENT
DE CONFERENTIE
OVER LAOS
IIET BEZOEK
VAN STRAUSS
AAN NOORWEGEN
Turbo-straal-schroef
It actio de Koek
VALS A.B.C.-ALARM.
HET WEER
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Frankering bij abonnement: femeuzen
Directeur-Hoofdredacteui 1. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,— per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Een commissie van de V. N.
die een onderzoek naar de
moord op Loemoemba heeft in
gesteld, heeft in een dinsdag ge
publiceerd rapport verklaard,
dat „veel verdenking" bestaat
dat een Belgische huurling, een
zekere kolonel Huyghe, de dader
is, met medeplichtigheid van
een landgenoot, een zekere kapi
tein Gat. Volgens de commissie
pleiten de bewijzen tegen de of
ficiële lezing van de Katangaan-
se regering, dat Loemoemba en
twee van zijn medewerkers,
Okito en Mpolo, op 12 februari
j.l. door „zekere stamleden"
werden vermoord, nadat zij uit
een gevangenis in Zuid-Katanga
waren ontsnapt.
De commissie is tot de con
clusie gekomen dat de moord
volgens een tevoren opgesteld
plan is uitgevoerd. Zij nam als
„hoofdzakelijk waar" aan ver
klaringen, volgens welke de drie
gevangenen op 17 januari wer
den gedood, kort nadat zij in
een villa niet ver van Elisabeth-
stad waren aangekomen. Naar
alle waarschijnlijkheid geschied
de de drievoudige moord in
tegenwoordigheid van hoge Ka
tangaanse regeringsfunctionaris
sen, n.1. president Tsjombe en
twee van diens ministers, Moe-
nongo en Kibwe. Daarna was
het verhaal van de ontsnapping
van Loemoemba en zijn mede
werkers in elkaar gezet.
In de commissie van onder
zoek hadden vertegenwoordigers
van Birma, Ethiopië, Mexico en
Togoland zitting.
In het rapport wordt nog ge
zegd, dat het niet duidelijk is
wie Okito en Mpolo hebben ver
moord. Er waren echter aanwij
zingen dat zij ongeveer tezelf
dertijd als Loemoemba om het
leven werden gebracht. De com
missie geeft als haar mening te
kennen, dat zowel president Ka-
savoeboe van Kongo en zijn
medewerkers als de regering
van Katanga zich niet aan ver
antwoordelijkheid voor de dood
van Loemoemba, Okito en Mpo
lo kunnen onttrekken.
President Kasavoeboe en zijn
medewerkers, zo vervolgt het
rapport, hadden Loemoemba en
diens collega's uitgeleverd aan
de Katangaanse autoriteiten,
zeer goed wetend dat zij hen
daardoor in handen van hun
ergste politieke vijanden speel
den. De commissie vestigde aan
dacht op het „veel betekenende
feit" dat de zogenaamde ont
snapping van Loemoemba en
zijn beide medegevangenen werd
bekend gemaakt op dezelfde
dag waarop Kasavoeboe had
toegezegd de verzoeningscom
missie te zullen inlichten om
trent de datum waarop zij de
gevangenen zou kunnen bezoe
ken.
Het rapport maakt ook mel
ding van andere lezingen over
het gebeurde.
Een getuige had verklaard dat
Loemoemba en zijn medegevan
genen tijdens een vliegtocht var)
Thijsstad naar Moanda, en van
daar verder naar Elisabethstad
door Kongolese soldaten zwaar
waren mishandeld. Bij hun aan
komst in Elisabethstad had
Moenoengo, die hun komst had
afgewacht, Loemoemba met een
bajonet in de borst gestoken,
Terwijl Loemoemba stervende
was, had volgens deze getuige
een Belgische huurling, kapitein
Ruys, „een eind aan zijn lijden
gemaakt door een kogel door
zijn hoofd te schieten". Dezelfde
getuige zou volgens het rapport
hebben verklaard, dat Tsjombe
woedend was geworden over het
bericht van Loemoemba's dood
en verplicht was geweest een
plan te ontwerpen om het pu
bliek te misleiden. Hij liet het
lichaam naar een koelkamer in
het laboratorium van de Belgi
sche „Union Minière" brengen
waai het met formaline werd
behandeld.
Een ander lezing was afkom
stig van een Britse officier van
de Katangaanse gendarmerie,
die door de V. N. gevangen was
genomen. Deze officier had, al
dus het rapport, toen hij met
verlof in Johannesburg was, ge
zegd uit de tweede hand te heb
ben gehoord, dat Loemoemba
en zijn metgezellen waren ge
dood door kolonel Huyghe. Toer
hij kolonel Huyghe later ont
moette, had deze Belgische offi
cier toegegeven, dat hij Loe
mcemba en zijn twee metgezel
len had doodgeschoten mei
medewerking van een zekere
kapitein Gat, ook een Belgische
huurling, en enkele andere vrij
willigers van de Katangaanse
gendarmerie in Elisabethstad
Volgens het rapport zou dc
Britse officier hebben gezegd,
dat Tsjombe, Moenoengo en
enkele andere ministers bij de
moord aanwezig waren geweest,
De commissie verklaart dat deze
lezing werd „bevestigd door een
andere Britse huurling", die
door de commissie was gehoord
Een andere getuige verklaarde
voor de commissie, dat een Ka
tangaanse minister Loemoemba
een harde klap had toegediend,
waardoor hij tegen een bidel
was gevallen. Loemoemba raak
te buiten bewustzijn, bleef be
wusteloos, en kwam, naar het
scheen door die klap, om het
leven, aldus volgens het rapport
deze getuigen.
Gekleed in een lange donkere
jas met in het knoopsgat een
witte anjer is Prins Bernhard
gisteravond met een DC-8 lijn-
toestel van de K. L. M. van
Schiphol naar New York ver
trokken.
De Prins, die op zijn reis
wordt vergezeld door zijn parti
culier secretaris, dr. G- A. de
Graaff zal in New York een
bijeenkomst van het adviserend
comité der Bilderberg-conferen-
ties bijwonen, waarvan hij voor
zitter is.
Op deze bestuursbijeenkomst
zullen datum en plaats worden
vastgesteld van de volgende Bil-
derberg-conferentie, waarvan er
tot nu toe 10 zijn gehouden.
Op Schiphol werd Prins Bern
hard uitgeleide gedaan door
Koning;n Juliana, die hem on
danks de snijdende wind tot aan
de vliegtuigtrap begeleidde.
Maandag 20 november keert
de Prins in Nederland terug.
In een aide memoire, opgesteld
door de Nederlandse delegatie bij
de Verenigd Naties ten behoeve
van de andere delegaties, ver
klaarde de Nederlandse V. N.-ver-
tegenwoordiging dinsdag, dat het
aannemen van het Nederlandse
voorstel inzake Nederlands Nw-
Guinea niet betekent, dat hieruit
een „gewapend conflict" zai
voortvloeien.
Het dreigen met een gewapend
conflict door de Indonesische mi
nister van Buitenlandse Zaken,
Soe'oandrio, had bij enige delega
ties ongerustheid gewekt en de
Nederlandse delegatie heeft het
daarom nuttig geoordeeld haar
visie daarop te geven.
„Er is gezegd," aldus de aide
memoire, „dat aanneming van de
Nederlandse resolutie tot oorlog
zou kunnen leiden. Terugtrek -
king van Nederland en de aanwe
zigheid der Verenigde Naties zul
len evenwel, integendeel, elke
mogelijkheid van een gewapend
conflict in dat gebied voorko
men. De Nederlandse voorstellen
bieden een uitweg uit het terri
toriaal geschil tussen Nederland
en Indonesië, omdat één der par-
tijen, Nederland, bereid is zich
uit dit gebied terug te trekken
en de zaak in de onpartijdige han
den van de Verenigde Naties te
laten óm de 'Papoea-bevolking in
staat te stellen vrij van elke in
menging te beslissen."
In het aide memoire wordt in.
het bijzonder de aandacht op het
kardinale punt van het zelfbe
schikkingsrecht gevestigd en
geeft in een kort bestek een over
zicht van waar hel wat Nederland
betreft om gaat.
De Nederlandse delegatie stelt
dit uit acht punten bestaande
memorandum, met als eerste de
kwestie van het zelfbeschikkings-
Het Franse passagiersschip
„Liberté" heeft cïe haven van
New York verlaten voor zijn
laatste reis naar de thuishaven.
Het schip werd in 1930 als
„Europa" onder Duitse vlag in
dienst genomen. Na de bevrij
ding kwam de Oceaanstomer aan
Frankrijk toe en werd de naam
veranderd.
De keuken van de „Liberté", die
een capaciteit had van 7000
maaltijden per dag, had een
grote reputatie.
Foto: Een brandweerboot brengt
een afscheidssaluut aan de „Li
berté", die de haven van New
York verlaat voor haar laatste
reis.
Uit officiële blijkt, dat er dit
jaar bij overstromingen in ver
schillende staten van India min
stens 3.000 mensen om het leven
zijn gekomen. Rond 100.000 hui
zen werden vernield of bescha
digd, 50.000 stuks vee verdron
ken. De toatle schade wordt ge
schat op ruim 200 miljoen gul
den.
Het Kongolese persbureau heeft
«bnsdag gemeld, dat soldaten van
de centrale Kongolese regering
en eenheden van de V. N. te Kin-
doe een dorp in de provincie
Kivoe met elkaar slaags zqn
geraakt.
Een woordvoerder van de V.N.
zei in Leopoldstad, dat de toe
stand in Kindoe „iets slechter is
geworden" na de arrestatie van
13 Italianen, die met hun vlieg
tuig op het vliegveld van Kindoe
waren geland. Aan boord van het
toestel bevonden zichverken
ningswagens voor Maleise troe
pen van de V. N.
Deze troepen zijn nu omsingeld
door 700 man van het Kongolese
leger. De Kongolezen hebben en-
De Sowjet-regering heeft Fin-
land gevraagd cm een verkla
ring, dat het zijn huidige buiten
landss politiek zal voortzetten
en dat de vriendschappelijke be
trekkingen met de Sowjet-Unie
door niets zullen worden belem
merd.
Dit wordt .gezegd in een rege
ringscommuniqué dat dinsdag te
Helsinki werd uitgegeven naar
aanleiding van het bezoek dat
de minister van Buitenlandse
Zaken, Karjelainen, zaterdag aan
zijn Sowjet-ambtgenoot Gromi-
ko in Moskou heeft gebrach't.
Volgens het communiqué zul
len RussischFinse besprekin
gen over militaire maatregelen
wtllicht niet nodig zijn, ais Fin
land bevestigt dat he.t zijn buiten
landse koers niet zal wijzigen.
kele wapens buitgemaakt. Zij
hebben voorts verklaard hun
luchtdoelgeschut te zullen ge
bruiken tegen elk vliegtuig van
de V. N-, dat op het vliegveld wil
landen. Inmiddels is generaal Vi-
cor Loendoela uit Leopoidstad
naar Kindoe vertrokken om het
incident te onderzoeken. De
woordvoerder zei, dat de Italia
nen door de Kongolezen mishan
deld zijn. Een van de Italianen dige
zou door een kogel getroffen cn
zwaar gewond zijn. De Verenigde
Naties hebben voorts laten weten
dat een groot deel van Noord Ka-
tanga nu in handen is van de Ba-
loebakat, de partij van de Baloeba
die Tsjombe vijandig gezind is.
De Baloebakat zou de steden
Albertstad, Njoenzoe, Manono en
Kabalo in handen hebben.
Minister Karjelainen was naar
Moskou gegaan om nadere bij
zonderheden te vragen over de
Russische nota van 30 oktober,
waarin de Sowjet-regering vroeg
om overleg op grond van liet in
1948 gesloten Russisch
verdrag voor wederzijdse bij
stand. Volgens de Russen was
dit overleg nodig met het oog op
een „dreigende aanval van West-
Duitsland en zijn bondgenoten".
Naar in het communiqué ver
der wordt gezegd, heeft Gromiko
zijn Finse collega laten weten,
dat de Sowjet-Unie niet voorne
mens is zich met de binnenland
se politiek van Finland te be
moeien. Ook had Gromiko ge-
'egd, dat de Sowjet-regering vol
ledig vertrouwen heeft in de hui-
buitenlandse politiek van
Helsinki. In Moskou was men
evenwel van mening dat de poli
tieke toestand in Finland wankel
is en dat politieke groepen trach
ten de buitenlandse politiek te
wijzigen.
Karjelainen had daarop, ver
klaard, dat er weliswaar verschil
lende politieke groeperingen in
Finland zijn, maar dat deze alle
de „koers van Paasikivi" voor
staan. Onder deze koers, ge
noemd naar oud-president Paasi
kivi, wordt de traditionele neu
trale politiek van Finland ver
staan.
Inmiddels zijn alle politieke
partijen in Finland op de hoogte
gebracht van hetgeen minister
Karjelainen in Moskou heeft be
sproken.
Dinsdagavond is bekendge
maakt, dat de president van Fin
land, Urho Kekkonen, heeft be
sloten het parlement te ontbin
den.
Op 4 en 5 februari van het vol
gend jaar zullen nieuwe parle
mentsverkiezingen gehouden
worden.
Het besluit volgt op een eer
der op de dag uitgegeven re
geringscommuniqué over bespre
kingen, die de Finse minister
van Buitenlandse Zaken, Karja-
lainen, met zijn Russische ambt
genoot Gromiko, verleden week
zaterdag in Moskou heeft ge
voerd in verband met de Russi-
Finse j sche nota van 30 oktober aan
Finland.
In dit communiqué wordt ge
zegd, dat Gromiko zijn Finse
ambtgenoot had meegedeeld, dat'
de Sowjet-Unie de huidige poli
tieke situatie in Finland wankel
acht. Gromiko had om zo spoe
dig mogelijke verzekeringen ver
zocht, dat Finlands huidige
(neutrale) buitenlandse politiek
zal worden voortgezet en dat
niets de ontwikkeling zal ver
hinderen van vriendschappelijke
betrekkingen tussen Finland en
de Sowjet-Unie.
Naar in Helsinki verluidt, zou
den de Russen verzocht hebben
deze verzekeringen „voor de
komende verkiezingen" te krij
gen, dat wil zeggen voor de
presidentverkiezing in januari
en de parlementsverkiezingen,
die waren vastgesteld in de
zomer van het volgende jaar.
recht ter beschikking van de le
den van alle V. N.-delegaties uit
overweging, dat de leden van de
meer dan honderd delegaties als
gevolg van de overladen agenda
van deze zitting der algemene
vergadering, zich door een berg
van documenten moeten heen-
werken en dat het voor hen bijna
ondoenlijk is zich diep in te wer
ken in problemen, die voor enkele
landen van voornaam belang zijn,
doch voor andere geen hoogste
prioriteit hebben.
Naar van Westelijke zijde in
Genève is vernomen, is de veer
tien-landen conferentie over Laos
in „zwaar weer" terechtgekomen.
Naar verluidt nemen de commu
nistische vertegenwoordigers on
verwachts een onbuigzame hou
ding aan inzake enkele nog han
gende kwesties.
In het begin van deze maand
maakte de conferentie aanzien
lijke vorderingen door het eens
te worden over de status en de
bevoegdheden van de internatio
nale controlecommissie. Sinds
dien is de toestand in Laos ech
ter weer gespannen geworden.
De Westduitse minister van
Defensie, Strauss, is zijn om
streden bezoek aan Noorwegen
gisteravond niet in Oslo. zoals
aanvankelijk was vastgesteld,
doch in Bergen begonnen. Het
ministerie van Defensie in Oslo
maakte dit bekend, nadat vrij
wel alle bladen al ter perse
waren gegaan.
Hoewel geen reden voor de
wijziging in het program werd
opgegeven, wordt aangenomen
dat het besluit is genomen om
de kans op demonstraties bij de
aankomst van Strauss te ver
kleinen.
Hedenmiddag zal de West
duitse minister in Bergen een
persconferentie houden. Donder
dag zal hij in de ochtend in
Oslo arriveren. Vóór zijn ver
trek op zaterdag zal hij daar
weer de pers te woord staan.
In Oslo staakten dinsdag de
havenarbeiders een kwartier om
te protesteren tegen het bezoek
van de Westduitse minister.
Konrad Adenauer is dinsdag
door de voorzitter van de bonds
dag, Eugen Gerstenmaicr, op
nieuw als bondskanselier be
ëdigd.
Vóór de beëdiging verlieten
de 190 sociaal-democraten uit
protest de zaal omdat Gersten-
maier een SPD-vertegenwoordi
ger niet toestond eerst het
woord liet voeren. De Socialist
had protest willen aantekenen
tegen het feit dat er, in strijd,
met het gebruik, dadelijk na de
beëdiging van het kabinet geen
regeringsverklaring wordt ver
strekt. De voorzitter wilde de
socialist wel na de beëdiging het
woord verlenen, maar daar nam
de SPD-fractie geen genoegen
mee.
De bondskanselier wordt bin
nenkort 86 jaar. Het is zijn
vierde ambtstermijn.
Ook de andere leden van de
regering zijn dinsdagmiddag be
ëdigd- Adenauer vertrekt zondag
naar Amerika, waar hij een
onderhoud zal hebben met presi
dent Kennedy over de Berlijnse
crisis.
De Westduitse socialisten had
den graag gezien, dat er vóór
zijn vertrek nog een regerings
verklaring was gekomen. De
bondsdagvoorzittsr heeft mee
gedeeld, dat, voor zover hem be
kend is, dr. Adenauer na zijn
terugkeer uit de V. S. de re
geringsverklaring zal afleggen.
Bondskanselier Adenauer en
ambassadeur Kroll hebben dins-
De Hamburgse uitvinder Her
mann Wolf heeft een Turbo-
straal-schroef ontworpen. De
schroef wordt niet aangedreven
via een as. Door de as heen
wordt namelijk de stuwstraal ge
dreven, die doorde schroefbla
den naar buiten wordt geperst.
Door een juiste opstelling van de
uitlaatpoorten krijgt de schroef
een draaiende beweging. Voor
deel is, dat het aantal omwente
lingen kan worden opgevoerd.
Nadeel is, zover wij het op de
foto kunnen bekijken, dat de
schroef niet achteruit kan slaan.
Doch dit zou dan eventueel on
dervangen kunnen worden door
meer schroeven aan te brengen.
dag in het begin van de avond
een gesprek van ruim anderhalf
uur gehad. De staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, Car-
stens, was bij het gesprek aan
wezig. Over het besprokene is
niets meegedeeld.
Verwacht wordt dat Adenauer
Kroll hedenavond weer zal ont
vangen.
(Adv.)
Noordstraat 102 Telefoon 312*
Terneuzen
Loeiende luchtalarm-sirenes
en toevallig tegelijkertijd laag
over de stad kruisende vliegtui
gen hebben de bevolking van
Wiesbaden dinsdag angstige
ogenblikken bezorgd. Nog pas
was de mensen meegedeeld dat
een driemaal aanzwellend sirene-
geloei de waarschuwing voor
een mogelijke aanval met
atoom-, bacteriologische of che
mische wapens zou zijn. De po
litie, brandweer en functionaris
sen van de Amerikaanse strijd
krachten, wier telefoon door de
vele aanvragen al gauw was ge
blokkeerd, konden echter ter ge
ruststelling meedelen dat de
sirenes door een technische sto
ring in werking waren gekomen.
OOSTELIJKE WIN».
Het gebied van hoge luchtdruk
boven Ierland dat samen met een
depressie boven Zuid-Frankrijk
een krachtige noordoostelijke
wind in onze omgeving in stand
hield, neemt in betekenis af.
Tegelijkertijd stijgt de luchtdruk
in Frankrijk waardoor de lucht-
drukverschillen en daarmee de
wind verder afneemt.
De depressie-activiteit blijft be
perkt tot het zeegebied tussen
IJsland en Noorwegen en er is
dan ook geen belangrijke wijzi
ging in het weerbeeld te ver
wachten. De wind wordt oostelijk
en voert wat drogere lucht aan
waardoor kans op een opklaring
groter wordt.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig tot woensdag
avond.
Verspreide opklaringen.
Overwegend droog weer en
enkele plaatselijke opklaringen.
Overwegend matige oostelijke
wind. Weinig verandering in
temperatuur.
WOENSDAG 15 NOVEMBER
v.m. n.m.
Breskens 6.19 6.59
Terneuzen 6.54 7.34
Hansweert 7.34 8.14
Walzoorden 7.44 8.24
DONDERDAG 16 NOVEMBER.
v.m. n.m.
Breskens 7.30 8.25
Terneuzen 8.05 9.00
Hansweert 8.45 9.40
Walzoorden 8.55 9.50
ZON MAAN
op onder op onder
Nov.
15 7.59 16.50 14.00
16 8.01 16.48 14.31 0.02
17 8.02 16.47 14.59 1.20
