ana) khout TS SANDE NDE Russische reuzenbom ontploft Dr. Drees over de kernexplosies in de Sowjet-Unie Onbestuurbare straal jager ramt toestellen in hangar Chroesjtsjef waarschuwt ZON- m MAANSTANDEN von brentano bereid af te treden sowjet-resolut1e over nationalistisch china meuw-guinea-raad aanvaardt manifest nationaal comité Grootste oorlogsschip ter wereld WEERÜ VERZICHT HOOGWATER WEERBERICHT NXWO Usffe. gloednieuwe Novana fijn rib collectie is, :oals moderne lingerie moet zijn: fantastisch elastisch, vlot van lijn! Strapless camisoles zijn nu de grote mode, naar wens ook met schouder- bandjes te dragen. hemd v.a. f 2.95 panty v.a. f 2A0 ïerneuzf n Frankering bij abonnement: Temeuzen Directeur-Hoofdredacteur 1. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand 2,— per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE Z DINSDAG 31 OKTOBER 1961 17e Jaargang Nr 5435 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie 2,40. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De Sowjet-Unie heeft maan dagochtend de reuzenbom tot ontploffing gebracht die minister president Chroesjtsjef op 17 ok tober op het 22ste congres van de communistische partij van de Sowjet-Unie had aangekondigd. De premier zei toen dat voor het einde van de maand een bom van vijftig megaton zou ontplof fen. Het KNMI registreerde een ontploffing waarvan de kracht ongeveer viermaal Zo groot was als de ontploffing die men vorige week maandag constateerde. De seismografen sloegen tweemaal zo ver uit als vorige week. Waar schijnlijk werd ook deze reuzen- De Westduitse minister van Buitenlandse Zaken, dr. Hein- rich von Brentano, heeft aange boden af te treden, zo heeft zijn ministerie maandag bekendge maakt. In een uitvoerige verklaring liet Von Brentano weten, dat hij bondskanselier Adenauer had verzocht, bondspresident Lübke te vragen hem direct ontslag te verlenen. Tevens had hij de voorzitter van de christen-demo cratische bondsdagfractie, Kro ne, meegedeeld dat hij geen deel wilde uitmaken van de nieuwe regering. Zoals bekend hebben de vrije democraten in de tot dusver nog niet-gesiaagde onderhandelingen over de vorming van een coali tiekabinet een grotere invloed op het buitenlandse beleid en de vervanging van Von Brentano geëist. In zijn verklaring noemt de minister de discussie over de persoon van de toekomstige mi nister van Buitenlandse Zaken, gezien de ernstige internationale toestand, onverdraaglijk. „Het gaat in werkelijkheid om de zaak, niet om de personen. Ach ter de eis inzake een wisseling van persoon staat in werkelijk heid de eis voor een wijziging in de politiek", aldus Von Bren tano. Von Brentano was sinds 1955 hoofd van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Daarvoor had Adenauer deze functie ge combineerd met het bondskan selierschap. Een woordvoerder der Ver enigde Naties heeft medege deeld, dat de Sowjet-Unie in het afgelopen weekeinde een resolu tie heeft ingediend, waarin wordt aangedrongen op „onmid- w It 6 verwijdering uit alle N.-organen van de vertecen- ï,°Jlru',gTS Ian de Tsjiang Kai Sjek kliek, die de plaats van de Chinese volksrepubliek onrecht matig bezetten". In een reeds eerder door de Sowjet-Unie ingediende resolu tie werd de algemene vergade ring slechts gevraagd ,.de Chi nese volksrepubliek uit te nodi gen naar vertegenwoordigers te zenden om deel te nemen aan het werk van de Verenigde Na ties en al haar organen" ,°e7e resolutie zal in 'de loop van de huidige zittingsperiode door de algemene vergadering in behandeling worden genomen, tegelijk met een ontwerp-reso- lutie van Nieuw-Zeeland, waarin verzocht wordt om een alge- ™een. d®^at over „de kwestie ghig Chmeso vertegenwoordi- bom in het gebied van Nova Zembla tot ontploffing gebracht. In Nederland werd de explosie tussen 09.52 en 10.00 uur geregi streerd. Buitenlandse persbureaus meldden het eerst berichten over deze proef uit Zweden, waar de ontploffing reeds om 09.30 uur werd waargenomen op de seis mografen. De aanvankelijke Zweedse schattingen over de kracht van de ontploffing va rieerden van twee- tot viermaal die van vorige week. Ook uit Kopenhagen en Londen zijn be richten ontvangen die de ontplof fing van de reuzenbom bevestig den. Een Deense weerkundige heeft meegedeeld dat de wind in het gebied van Nova Zembla van het noordwesten naar het zuidoosten waait, zodat eventueel radio actief afval niet naar Skandina- vië wordt gevoerd. Een bom van vijftig megaton is 2.500 maal zo krachtig als ile atoombommen die de Amerika nen in 1945 boven Hirosjima en Nagasaki tot ontploffing hebben gebracht. De kracht van deze reuzenbom is eveneens gelijk aan 25 maal de kracht van alle bommen die in de wereldoorlog op Duitsland en op de door Duitsland bezette gebieden zijn geworpen. De protesten in de wereld te gen deze bom hebben vrijdag hun hoogtepunt bereikt met het beroep van de algemene verga dering van de Verenigde Naties op de Russen de bom niet te doen ontploffen. De desbetreffende resolutie werd aangenomen met 87 stemmen voor, elf tegen en een onthouding. Premier Chroesjtsjef heeft vrijdag op het partijcongres te Moskou de recatie van de tegen standers van de kernproef „hy sterisch'' genoemd. Reacties op de Russische reuzenhom Het nieuws van de ontploffing van de Russische reuzenbom heeft in Washington niet de min ste verrassing gewekt. Reeds ge durende enige tijd had men zich er rekenschap van gegeven dat de verontwaardiging van de pu blieke opinie in de wereld niet voldoende was om premier Chroesjtsjef ervan te weerhou den de opzienbarende proef te nemen. De Deense minister-president, Kampmann, heeft gezegd alleen maar uiting te kunnen geven aan „onze ernstige bezorgdheid" over de proef met de reuzenbom. Hij zei tot het laatst te hebben gehoopt dat de Russen ervan zouden afzien. De Amerikaanse commissie voor atoomenergie heeft maan dag bevestigd dat de Russen een nieuwe kernproef hebben ge nomen. Er kunnen echter nog geen bijzonderheden worden ge geven. De Amerikaanse afge vaardigde bij de Verenigde Na ties, Adlai Stevenson, noemde de proef „een grote stap voor waarts van de Sowjet-Unie in de richting van een ramp". Sowjetrussische functionaris sen konden „geen enkele inlich ting" over een kernproef geven. Radio-Moskou meldde wel de laatste Amerikaanse onder grondse kernproef in Nevada maar zweeg over de Russische proef. De Britse regering heeft verklaard de Russische kern proef „ten zeerste te betreuren" en de wereldverontwaardiging te delen. .,87 naties hebben een beroep op de Sowjetrussische leiders gedaan de wereld de ont ploffing van een bom van vijftig megaton te besparen", aldus de verklaring. De Noorse minister-president, Einar Gerhardsen, noemde het gebeuren „absoluut ongeloof lijk". De Deense minister-presi- b. i >e Nieuw-Guinea-raad heeft maandag te Hollandia tijdens een buitengewone zitting met alge mene stemmen een door tien i leden ingediende ontwerp-motie l goedgekeurd, waarbij de raad als zijn oouleel uitspreekt dat- a. de benaming Nederl. Nieuw- Luinea dient te worden ver vangen door „West-Papoea" het volk van West-Papoea dient te worden aangeduid met de benaming „Papoea"; de vlag, zoals die door het nationaal comité in de verga dering van 19 oktober geko zen is, behoort te worden er kend als de landsvlag van West-Papoea; als landswapen dient te wor den erkend het wapen, dat dent, Viggo Kampmann, drukte zijn diepe spijt uit. De Zweedse expert op het ge bied van bescherming tegen radio-activiteit, prof. Kolf Sie- vert, zei dat in Zweden geen speciale maatregelen genomen zullen worden, omdat de wind het radio-actieve afval naar Noord-Siberië vervoert. Radio-Vaticaan heeft maan dag de kernproef „een dwaas besluit" genoemd, „betreurens waardig" uit moreel, politiek, sociaal, economisch en mense lijk standpunt bezien. Premier Nehroe van India heeft maandag gezegd dat „de hervatting van de kernproeven door de Sowjet-Unie mij heeft geschokt en verdrietig ge maakt". Nederlandse reactie op de ontploffing van superbom Een woordvoerder van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken heeft maandag in antwoord op een vraag gezegd, dat de Neder landse regering „geschokt is door het uitvoeren van de door premier Chroesjtsjef aangekon digde proefexplosie met een superbom. Ondanks de duide lijke verzoeken die van vele zij den de Russische regering heb ben bereikt en met name de resolutie van vrijdag van de al gemene vergadering van de Ver enigde Naties, heeft de Sowjet- regering het toch nodig geoor deeld om dit experiment uit te voeren". De ontploffing kan, zo zei de woordvoerder, alleen maar ge zien worden als een politiek in timidatiemiddel en wordt als zodanig door de Nederlandse re gering afgekeurd. Alles wat bij draagt om de reeds bestaande spanningen tussen Oost en West te verscherpen wordt door de Nederlandse regering betreurd. De Sowjetregering moet boven dien de verantwoordelijkheid dragen voor de vergiftiging van de atmosfeer, die van deze node loze ontploffing het gevolg zal zijn, aldus de woordvoerder. Een luchtopname van het nieuwste Amerikaanse vlieg- dekschip „Constellation", dat op het ogenblik op een werf in Brooklyn, New York, wordt afgebouwd. De „Constellation" is het grootste oorlogsschip ter wereld. Het is enkele dagen geleden officieel aan de marine van de Verenigde Staten toegevoegd. De nwhister van Staat, oud minister-president dr. W. Drees, heeft gisteravond voor de zen der Hilversum I een toespraak gehouden naar aanleiding van de kernexplosie welke de Sow jet-Unie gisteren teweeg heeft gebracht. In zijn toespraak zei dr. Drees onder meer, dat noch de drin- gende verzoeken om van de proefnemingen af te zien, nöch het beroep dat' een overweldi gende meerderheid in de Ver- door het nationaal comité op genoemde vergadering is aan genomen e. het „Hai Tanahkoe Papoea" dient te worden erkend als het volkslied van West- Papoea. De Nieuw-Guinea-raad aan vaardde voorts met algemene stemmen een ontwerp-adres aan de gouverneur, dat heden zal worden aangeboden, tezamen met de nationale vlag. De raad besloot voor deze bijzondere ge legenheid het adres niet schrifte lijk maar persoonlijk door een vertegenwoordiging te laten aan bieden. De raad wees hiertoe acht raadsleden aan onder leiding van de heer M. Kaisiepo. Vlieger omgekomen, negen toestellen ernstig beschadigd De luchtmacht voorlichtings dienst deelt mede dat zich gistermiddag omstreeks kwart over één op de vliegbasis Gilze Bijen een ernstig ongeval heeft voorgedaan. Bij dit ongeluk is de vlieger van een straaljager om het leven gekomen. Een F-84-F „Thunderstreak"- straaljager van de vliegbasis Eindhoven, maakte op Gilze Geen gewapend geleide meer voor Amerikaanse burgers in Oost-Berlyn. De Amerikaanse missie in Ber lijn heeft van Washington in structies gekregen om het ge wapend geleide van Amerikaan se burgers die Oost-Berlijn wil len binnengaan voorlopig ach terwege te laten, terwijl pogin gen worden gedaan om in Mos kou over deze kwestie te onder handelen. Dit is maandag in ge woonlijk betrouwbare kringen in Berlijn meegedeeld. De vorige week geleidde Amerikaanse militaire politie vier maal een auto met officiële kentekenen over de sectorgrens nadat de Oostduitse politie ge weigerd had de auto door te laten zonder dat de inzittenden zich identificeerden. In genoemde kringen ver klaarde men dat, indien de Rus sen willen onderhandelen, de Amerikanen bereid zijn tot een compromis. Amerikaanse func/ tionarissen zouden dan van ach ter gesloten autoruiten hun pa pieren aan de Oostduitsers to nen. Dit is gebruik bij het Britse ofiiciële niet-geüniformeerde personeel. De Amerikanen zouden voorts trachten meer toegangswegen tot Oost-Berlijn voor geallieerd personeel te verkrijgen. Er is thans slechts één toegangsweg, n.l. in de Friedrichstrasse. Rijen een noodlanding met een defect besturingssysteem, dat tijdens de vlucht onklaar was ge raakt. Het toestel was hierdoor vrijwel onbestuurbaar geworden. Door de grote landingssnelheid is de „Thunderstreak" bij de lan ding een hangar binnengereden, waarin lesvliegtuigen e.d. ston den geparkeerd. De aanstormen de „Thunderstreak" raakte ver scheidene „Harvard" en Piper „Cub"-lesvliegtuigen. Acht van déze vliegtuigen zijn ernstig be schadigd. De vlieger van de straaljager is om het leven gekomen. In de hangar ontstond brand. Het vuiir is in korte tijd door de brandweer van de basis geblust. De vlieger van de verongelukte „Thunderstreak" was met een vlieger die een andere „Thun derstreak" bestuurde van Eind hoven opgestegen voor het ma ken van een zgn. lokale oefen- vlucht. Tijdens deze vlucht trad het mankement op. De vlieger lichtte zijn leider in, die dicht bij hem kwam vliegen en hem naar de vliegbasis Gilze Rijen loodste om daar een noodlanding te kun nen uitvoeren. Deze landing scheen goed te zullen verlopen, doch plotseling veranderde het vliegtuig van richting. Het schoot van de baan en drong door de zijwand van een hangar. Bij het ernstig ongeval dat zich maandagmiddag op de vliegbasis Gilze Rijen heeft voorgedaan, is om het leven gekomen dé eerste luitenant-vlieger W. Chatelin afkomstig uit Nieuwenhagen (L.)hij was 28 jaar oud en on gehuwd. De noodlanding van Westduitse vliegers in Bedijn De twee Westduitse vliegers, die op 14 september na over Oostduits gebied te zijn gevlo gen, met twee straaljagers een noodlanding maakten op het in de Franse sector van West-Ber- lijn gelegen militaire vliegveld Tegel, zijn ter beschikking ge steld van de Westduitse rege ring. Een onderzoek heeft uitgewe zen dat er geen aanleiding be stond tegen hen een vervolging in te stellen. enigde Naties op Rusland heeft gedaan, Chroesjtsjef van het voornemen dat hij zo dreigend had aangekondigd hebben afge bracht. De technische voorbereidingen voor de reeks van 25 kernexplo sies welke die van gistermorgen vooraf gingen moeten getroffen zijn, aldus dr. Drees, tijdens langdurige besprekingen welke werden gehouden om te komen tot het volledig stop zetten van zulke proeven. Dr. Drees merkte verder in zijn toespraak op, dat Chroesjt sjef de reacties op de bomexplo sies hysterisch genoemd heeft, zulks terwijl vroeger van com munistische zijde de gevaren van zulke explosies in de schril ste kleuren zijn getekend. Zulks ook, terwijl de Russen korte tijd geleden vrijwillig verklaarden dat zij nooit als eersten de proe ven zouden hervatten. Dr. Drees merke verder op, dat in januari van dit jaar de Sowjet-Unie verzekerde geen behoefte te hebben aan een her vatting der proeven. Toch wer den ze hervat. Hij zei dat de Sowjet-leiders niet kunnen verdragen, -dat West-Berlijn met het vrije Wes ten verbonden blijft en dat zij onder de leuze dat Berlijn een vrije stad moet worden deze stad in werkelijkheid van haar vrijheid willen beroven. Spreker merkte verder op, dat deze dag bijzonder geschikt is, om ook de communisten tot voorzichtigheid te manen. Im mers, aldus dr. Drees, jarenlang is Stalin bijna afgodisch ver eerd, maar nu wordt diens ge balsemde lijk uit het Mausoleum verwijderd en zal er een monu ment worden opgericht voor de duizenden onschuldig vermoor den in de Sowjet-Unie. De tijd kan echter komen, aldus spreker, dat ook de leider die nu de wereld doet daveren met zijn dreigementen en zijn bommen, ontluisterd terzijde zal worden geschoven. Dr. Drees besloot met te zeg gen, dat Chroesjtsjef ons allen met een enorm vertoon van krachten wil intimideren. Maar, zo zei hij, „ik vertrouw dat hij het tegendeel zal bereiken van dat hij beoogt en dat de vrije volken te sterker zullen besef fen hoezeer zij een eenheid moe ten vormen voor de bescher ming van vrede en vrijheid". SPIJKERRAADSEL De politie van Parijs en Bor deaux staat voor een raadsel door een mysterieus „tapijt" van spijkers, waarmede tal van stra ten in deze twee steden zondag waren bezaaid. In Parijs waren de gehele Champs Elysées, alsmede de grote boulevards en andere druk ke verkeerswegen letterlijk met spijkers bezaaid, zeer ten onge rieve van tal van automobilisten, wier banden hier niet op bere kend waren. In Bordeaux werden aleen al op één Brug 30 automo bilisten het slachtoffer van deze „grap". DE KERNBOM EN NEDERLAND Naar aanleiding van berichten over de explosie van een kern bom van zeer zwaar kaliter deelt de woordvoerder van het mini sterie van Sociale Zaken en Volksgezondheid mede, dat op dit ogenblik nog niet kan worden gezegd of en wanneer de gevol gen van deze explosie in ons land merkbaar zullen zijn. Een en an der is afhankelijk van de weers omstandigheden en van de wijze waarop deze bom tot ontplofiing is gebracht. Dagelijks worden metingen van radio-activiteit in de lucht en in de neerslag verricht. Een toe neming van de radioactiviteit in de neerslag kan een verhoogde besmetting van het voedsel ten gevolge hebben. Daarom worden de regelmatige metingen in voe dingsmiddelen, speciaal in de melk en een aantal bladgroenten, die in verschillende gebieden in Nederland worden uitgevoerd, met bijzondere aandacht gevolgd. Ook het oppervlaktewater wordt in verhand met de drinkwater voorziening regelmatig gecontro leerd. Indien de resultaten van deze metingen daartoe aanleiding geven, zullen hierover medede lingen worden gedaan. Chroesjtsjef heeft maandag in een brief aan 62 leden van de Britse labourpartij gewaar schuwd dat liet feit, dat de Sow jet-Unie over kernwapens be schikt, „een ernstige waarschu wing betekent voor allen die ten aanzien van het sluiten van e.en Duits vredesverdrag hun toe vlucht nemen tot bedreigingen". De labourleden hadden on langs in een brief hun spijt uit gedrukt over de Sow jetrussische hervatting der kernproeven. TOENEMENDE BEWOLKING. Een depressie, afkomstig van het zeegebied tussen Groenland en IJsland is ten noorden van Schotland aangekomen en trekt verder in de richting van Zuid- Noorwegen. Ze heeft op het noor delijk deel van de Noordzee de wind tot zuidwesterstorm aange wakkerd, terwijl ook meer zuide lijk de wind toenam. Aan de kust van Holland en in het Wadden gebied kan tijdelijk de grens van harde wind overschreden wor den. Op de nadering van het kou front neemt de bewolking in ons land toe, waaruit plaatselijk eni ge regen zal vallen, voornamelijk in het noorden van het land. Na DINSDAG 31 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 6.41 7.18 Terneuzen 7.16 7.53 Hansweert 7.56 8.33 Walzoorden 8.06 8.43 WOENSDAG 1 NOVEMBER het passeren van het front trekt een zwakke rug van hogedruk over onze omgeving, die tijdelijk voor enkele opklaringen zal zor gen. Een nieuwe storing op het mid den van de Oceaan koerst naar Ierland. Deze zal vóór heden avond het weer bij ons nog niet beïnvloeden. In het temperatuur- verloop komt weinig verande ring. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Dinsdag avond. Wisselvallig. Toenemende bewolking met plaatselijk enige regen, maar later ook enkele opklaringen. Ma tige tot krachtige, langs de kust van Holland en in het Waddenge bied lijdelijk harde wind tussen zuidwest en west. Weinig veran dering in temperatuur. v.m. n.m. ZON MAAN Breskens 7.43 S.32 op onder op onder Terneuzen 8.18 9.07 Nov. Hansweert 8.58 9.47 1 7.34 17.13 14.49 Walzoorden 9.08 9.57 2 7.36 17.11 0.46 15.15 „Wij zouden zeer blij zijn wanneer wij de meest geperfec tioneerde en verschrikkelijke wapens in de Oceaan konden laten zinken. Maar wanneer onze partners bij de onderhande lingen er niet in willen toestem men dit gezamenlijk te doen, hebben wij ze natuurlijk ook nodig", aldus Chroesjtsjef. „Engeland bedreigt ons met oorlog, maar men vergeet blijk baar dat Engeland een klein eiland is waarop bovendien een Amerikaanse basis voor Polaris- onderzeeërs is gevestigd alsmede Amerikaanse bommen met kern wapens, en dat bij eventuele mi litaire operaties dit eiland een der eerste kan zijn die de ver nietigende kracht van kernwa pens zullen ondervinden". „De Verenigde Staten brengen troepen en militaire uitrusting naar Europa. Is het nodig te zeg gen, dat dit in het algemeen alleen gebeurt wanneer een oor log wordt voorbereid?", aldus de brief. De intimidatie-pogingen van de Navo kunnen niet worden genegeerd. Chroesjtsjef schrijft dat de Sowjet-Unie „pas na veel na denken en niet zonder spijt en bezorgdheid de kernproeven heb ben hervat." In de brief wordt vervolgens het voorstel voor een vredesverdrag met Duitsland herhaald. „In antwoord daarop wordt met kernoorlog gedreigd". De vredelievende volken moe ten de Westelijke mogendheden dwingen op te houden met wa pengekletter en tot het opruimen van de resten van de tweede wereldoorlog. Het beëindigen der kernproeven hangt samen met algemene en volledige ontwape ning. „Waar de huidige Navo- politiek toe leidt is dat we niet langer radio-actieve afval moe ten vrezen, maar de dodende en vernietigende kracht van de kernwapens zelf. Dit is de wer kelijke keuze waar de mensheid nu voor staat", aldus Chroesjt sjef.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1