Radiorede van Adenauer Onrustig Katanga Stemming in Hollandia: somber De boodschap van Belgrado De terugkeer van Ambonezen naar Indonesië DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1961 17e Jaargang Nr 5389 DALING ALGEMEEN LANDBOUWPRIJS INDEXCIJFER VÓÓR OOGSTJAAR 1960/1961 POOLWINNAARS ONTSNAPPING UIT OOST BERLIJN VIERDE RUSSISCHE KERNPROEF De Amerikaanse commis sie voor atoomenergie heelt woensdag bekend gemaakt dat woensdagochtend in de Sowjet-Unie een vierde atoomwapen in de damp kring tot ontploffing is ge bracht. Deze proef werd ten oos ten van Stalingrad geno men. De kracht was van ge ring tot middelmatig. DE STRIJD IN ZUID-VIETNAM GOULART IN BRASILIA SPOEDIGE TERUG TREKKING FRANSE TROEPEN UIT ALGERIJE? TRUMAN OVER RADIO-ACTIEVE NEERSLAG Europese commissie van E. E. G. bespreekt Brits verzoek DE ONRUST BIJ BIZERTA NED. SLEEPBOOT DOOR INDON. MARINE OPGEBRACHT Bruiloft in Berlijn; een tragedie ANTWOORD VAN KENNEDY AAN ADENAUER HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN FraiSerüig bij abonnement: Terneuzen pireeteur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswaï Telefoon 2073 Gironummer 38150 DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v"/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén Handel» advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags .2, uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10* uur, De Westduitse bondskanselier, di- Adenauer, heeft woensdag avond in een radiorede gezegd, dat ondanks de .verontrustende -ebeurtenissen" van de laatste tiicl er geen "grote oorlog zal komen. Een vermindering van de spanning zou door onderhande- Hn-ei bereikt moeten worden. Het was echter niet verstandig om mogelijke Westelijke voor stellen if het openbaar te be spreken vóórdat de onderhande lingen beginnen. De communis ten hadden door het sluiten van dc grens tussen Oost- en West- Berlijn onderhandelingen bemoei ing Nieuwe besprekingen kon den niet beginnen met aanvaar ding door het Westen van de rechtsschending" in Berlijn en Oost-Duitsland als voldongen fei- ten. Adenauer is van mening, dal premier Chroesjtsjef jongste politiek in Berlijn cn zijn besluit om de kernwapenproeven te her vatten bewijzen, dat hij wil dat de hele wereld naar zijn pijpen danst uit vrees voor een kern oorlog. De bondskanselier zei. dat de bijeenkomst op 14 september van de Westelijke ministers van Bui tenlandse Zaken in Washington van grote betekenis zou zijn. Daar zouden de conclusies ge trokken worden uit de jongste ontwikkelingen. De conferentie zou zich bezighouden met vitale kwesties, niet alleen met betrek- Volgens een mededeling van het Centraal Bureau voor de Sta tistiek bleven de groepsindexcij- ters voor de prijzen van land- bouwprodukten resp. akker bouw en veehouderij), evenals voor de kostenfactoren ook in juli onveranderd. Het algemeen landbouwprijs- indexcijfer bedroeg 98 (juli 1960: 97i. Voor akkerbouwprodukten bleef het op 102 (125), voor vee- houderijprodukten op 97 39i. voor de kostenfactoren op 148 (145). Bezien over het gehele oogst jaar 1960/61 vertoont het alge meen prijsindexcijfer voor land- bouwprodukten een daling van 104 t®t 100. Voor de akkerbouw produkten daalde het van 124 tot 106. De prijsdaling, welke hier aan ten grondslag lag, betrof nagenoeg alle produkten in deze sector. Het groepsindexcijfer voor de veehouderijprodukten bleef ongewijzigd op 98. Lagere prijzen voor rundvlees en melk werden gecompenseerd door hogere voor varkensvlees, scha pen. paarden en eieren. Het algemeen indexcijfer voor dp kostenfactoren liep op van 140 tot 145, o.a. als gevolg van de gestegen lonen en pachtprij zen. Twee inwoners van Londen, die nog nooit een partij voetbal hebben zien spelen, hebben giste ren tezamen 95.000 pond sterling 950.0001 gewonnen. De 37-jarf- ge weduwe mevr. Joan Mascall won op een inzet ter waarde van 1.50 een bedrag van 40.S72 pond sterling, een v rachtwagen chauffeur. de 48-jarige Bill Brown, won 54.131 pond. Hij moet dit bedrag echter met zeven col lega's delen. king tot het Duitse volk, maar ook ten aanzien van het hele NAVO-bondgenootschap. West- Duitsland had onderhandelingen tussen het Oosten en het Westen „vergemakkelijkt" door een aan tal „belangrijke concessies", waaronder het afzien van de produktie van kernwapens. Het Westduitse bondgenoot schap met de Verenigde Staten is volgens Adenauer „zo vriend schappelijk en hecht als nimmer tevoren". Dit was opnieuw be vestigd door een brief van presi dent Kennedy, die hij woensdag ontving. Adenauer zei ook een brief van oud-president Eisen hower gekregen te hebben die nu „dubbel welkom" was. De Westberlijnse politie heeft woensdag meegedeeld dat twee vrouwen en een kind dinsdag uit een raam van de eerste ver dieping van een aan West-Ber- lijn grenzend huis in Oost-Ber- lijn in het westelijke stadsdeel zijn gesprongen. Onder het raam stonden de verloofde van één van de vrou wen en acht andere mannen met een deken die zij als een springzeil gereed hielden. Een 20-jarige Oostberlijnse had haar verloofde in West- Berlijn geschreven dat zij ken nissen in het bewuste huis wil de bezoeken en clan van de ge legenheid gebruik wilde maken naar West-Berlijn uit te wijken. De mannen met de deken in West-Berlijn vingen niet alleen haar en haar zoontje maar ook nog een 47-jarige vriendin op. De eigenaar van het huis riep de Oostduitse politie toen hij zag wat zich afspeelde, maar de agenten kwamen te laat om de twee vrouwen en kind te vatten. Zuid-Vietnamese regeringstroe pen hebben de ongeveer achthon derd kilometer ten noorden van Saigon gelegen patrouillepost Dak Ha, die vrijdag j.l. door com munistische gueriileros werd be zet, na een strijd van vier dagen, waarbij 110 man regeringstroe pen werden gedood, gewond of vermist, heroverd. Vice-president Joao Goulart is dinsdagavond in Brasilia aange komen, waar hij als president van Brazilië zal worden geïnstal leerd. Bij aankomst op het vliegveld werd hij begroet door de presi dent ad interim Mazzili, do presi dent van het hooggerechtshof De Carvalho, de voorzitter van het congres De Andrade, aarts bisschop José Newton en ande ren. Aan de pers heeft Goulart gezegd, dat hij van plan is een kabinet van nationale eenheid te vormen. 4) Dinsdag is een Ethiopisch vliegtuig, een Dakota, op 65 km van Djibouti neergestort. Eén in_ zittende kwam hierbij om het le ven, elf anderen werden gewond. De minister van Buitenlandse Zaken van Katanga, Kimba, heeft dinsdag op een stormach tige bijeenkomst van het parle ment gezegd dat „de beker vol" is en dat de regering „nooit" meer één concessie aan de Ver. Naties zal doen. Er was luid ap plaus toen twee afgevaardigden opstonden en aandrongen op .oorlog" tegen de Verenigde Na ties. Een van hen hield een kogel omhoog en zei dat als hij geen geweer kreeg, de kogel in het gezicht van een V. N.-soldaat zou gooien. Toen Kimba zei dat Katanga tot dusver niet van zijn strijd krachten gebruik had gemaakt, werd hij onderbroken door tie uittroep „Waarom? waarom?" Eerder had de politie in Elisa- bethstad in de lucht geschoten om een menigte Afrikaanse jon gelieden die het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in het centrum van de stad bekogelden en een V. N.-auto in brand sta ken, te verspreiden. De betogers droegen borden mee met leuzen waarin het vertrek van het V. N.- personeel en sluiting van het Amerikaanse consulaat werd ge- eist. Zij droegen zich niet vijan dig tegenover Europeanen. Er vielen geen slachtoffers bij de demonstraties. Het parlement was door pre sident Tsjombe bijeengeroepen Er zijn thans 98 Ambonezen naar Indonesië teruggekeerd. Het aantal Ambonezen, dat nog wenst terug te keren, kan op het ogenblik gesteld worden op 1300 tot 1500. Dit heeft mej. dr. M. A M. Klompé, minister van MaaL schappelijk Werk, o.m meege deeld in antwoord op schrifte lijke vragen van het Tweede- Kamerlid de heer Scheps. Aangenomen mag worden, zo wordt in het antwoord gezegd, dat de inmiddels naar Indonesië teruggekeerde Ambonezen na hun aankomst aldaar eerst zijn ondergebracht in een militair doorgangskamp te Tjaiwan en daarna zouden zij zijn overge bracht naar de gebouwen van de .jeugdgevangenis te Tangerang. Er is geen reden, zo wordt nog opgemerkt, het verblijf in Tan gerang als een vorm van inter nering of gevangenschao aan te merken Minister Klompé zegt in haar antwoord, dat het waarschijnlijk is dat het lange verblijf op Java verband houdt met weinig reis mogelijkheden naar de Moluk- ken. De volgorde van het vertrek van groepen en gezinnen wordt door tussenkomst van de Indo nesische legatie te Brussel be paald door de afdeling immigra tie van het ministerie van Bui tenlandse Zaken te Djakarta, zo blijkt uit het antwoord. In anwoord op de vraag van de heer Scheps, welk bedrag aan de overtocht van de groe pen Ambonezen reeds is uitge geven, wordt gezegd, dat hier mee een bedrag van bijna 120.000 is gemoeid. Minister Klompé zegt van mening te zijn, dat zolang de beslissing tot terugkeer in vrij heid wordt genomen en de In donesische regering de betrok kenen wil toelaten, er geen aan leiding bestaat om medewerking te weigeren aan de terugkeer naar Indonesië van Ambonezen, die dit wensen. ter bespreking van „het gevaar dat ons land' bedreigt". De leden van de Katangaanse Kamer van Afgevaardigden heb ben woensdag met algemene stemmen hun vertrouwen uitge sproken in de regering van presi dent Tsjombe door zich uit te spreken tegen wijziging van het eerste artikel van de grondwet waarin wordt bepaald dat Ka- tanga een onafhankelijke en soevereine staat is. De Kamer machtigde de re gering voorts met de regering te Leopoldstad te spreken over economische en culturele vraag stukken op voorwaarde dat een eventuele overeenkomst van te voren door de Kamer wordt goedgekeurd. Honderden jonge Afrikanen hebben woensdag te Elisabeth- stad weer tegen de Verenigd: Naties gedemonstreerd en met stenen gegooid. Door het ingrijpen van de Katangaanse politie kon worden verhinderd dat de jonge Afrika nen in gevecht kwamen met sol daten van de Verenigde Naties. Enkele soldaten werden gewond door stenen van de betogers. De schade bleef verder beperkt tot verscheidene beschadigde auto's en ingegooide ruiten. Enkele betogers drongen café's en een groot hotel binnen op zoek naar officieren van de V. N. Anderen hielden auto's aan en vroegen de inzittenden of zij tot het secretariaat van de volkerenorganisatie behoorden. De V. N. hebben besloten hun burgerlijke diensten en militaire staf over te brengen van het centrum van Elisabet.hstad naar het kamp van de Indiërs buiten de Katangaanse hoofdstad. De Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk, generaal James Gavin, heeft woensdag gezegd dat president De Gaulle vastbe sloten is het Algerijnse pro bleem op te lossen, zelfs als dit een spoedige terugtrekking van de Franse troepen uit Noord- Afrik-a zou betekenen. Tegen over verslaggevers verklaarde hij na een onderhoud met presi dent Kennedy, dat president De Gaulle hem had verzocht zijn bewondering en vriendschap voor Kennedy over te brengen. „Ik denk dat De Gaulle al het mogelijke zal proberen om een snelle oplossing te bereiken". Op het ogenblik is de stem ming in Hollandia van hoog tot laag in één woord samen te vat ten: somber. De kwestie-Berlijn is op de achtergond gedrongen door de vraag wat Nederland zal doen om de kwestie-Nieuw-Gui- nea op te lossen en door de grote onzekerheid die allen bo ven het hoofd hangt. Slechts weinig optimisten geven zich zelf nog „een volgen-de termijn", van drie jaar dus na hun verlof. Vrees voor een Indonesische aanval staat geenszins op de voorgrond. De huidige stemming is meer v-.roorzaakt door de ver deeldheid van mening in Neder land waarbij de weegschaal op het punt zou schijnen te staan naar een overdracht aan Indo nesië door te slaan. De recente noodvoorzieningen ter blokkering van de uittocht lijken voorts averechts te wer ken. De meerderheid van de la ger geplaatste ambtenaren die thans met verlof kunnen, zullen er wel gebruik van maken maar slechts om zodoende op 's lands kosten naar Nederland te kun nen gaan. Aan terugkeren denkt niemand, niet omdat zij niet te rug willen maar om bovenge noemde onzekerheid. Naar aanleiding van, persbe richten uit Belgrado over de houding van president Soekar- no is van hooggeschatte niet- gouvernementele zijde in ant woord op vragen gezegd dat „Soek-arno ditmaal wel eens in derdaad hoogst serieus zou kun nen zijn om de hand toe te steken, niet alleen vanwege een kentering in Nederland doch vooral ook gedwongen door de ernstige binnenlandse economi sche toestand". „Na zoveel jaar is thans im mers gebleken dat alle geïmpor teerde niet-Nederlandse buiten landse krachten niets hebben bereikt", aldus de zegsman. Hij was van mening dat president Soekarno op dit ogenblik maar al te graag Nederlandse deskun digen terug wil hebben om de economie te herstellen, in de overweging dat „beter een over eenkomst kan worden gesloten met (bijvoorbeeld) de Neder landse K. L. M. dan met de Rus sische Aeroflot; omdat laatstge noemde na vaste voet te hebben verkregen nimmer meer uit In donesië is te krijgen". Ex-president Harry Truman heeft woensdag gezegd dat het spreken over radio-actieve neer slag „gewauwel" is. „Iedere dag komt er meer radio-activiteit van de zon dan honderd atoombom men, die op een plaats tegelijker tijd tot ontploffing worden ge bracht, zouden opleveren", zo zei hij tegen verslaggevers. Op de vraag of hij het eens was met het besluit van presi dent Kennedy om de kernproe ven te hervatten, zei hij: „We moeten alle nodige proeven doen om de doelen, die wij ons voor genomen hebben te bereiken." De Europese commissie van de E. E. G. heeft woensdag in Brussel haar eerste bespreking gewijd aan het Engelse verzoek tot onderhandelingen over het lidmaatschap van de gemeen schap. De commissie is verzocht advies uit te brengen over het Engelse verzoek. De besprekin gen in het Europese uitvoerende orgaan zullen vandaag voort duren. De Europese commissie, voor het eerst bijeen na de zomer vakantie, heeft voorts van ge dachten gewisseld over de poli tieke ontwikkelingen in Europa. De commissie zal voorts be raadslagen over de vraag, of In de boodschap van de deel nemers aan de conferentie van Belgrado aan Kennedy en Chroesjtsjef dringen de landen De Tunesische regering heeft woensdagmorgen een communi qué uitgegeven, waarin wordt meegedeeld dat bij de botsingen van dinsdag met Franse troepen bij Bizerta twee Tunesische ar beiders en twee voorbijgangers werden gedood en 42 gewond. Franse troepen openden het vuur op gemeente-arbeiders van Bizerta, die probeerden over prikkeldraadversperringen te klimmen om hun opgedragen werkzaamheden uit te voeren. Deze versperringen waren maan dag opgericht en blokkeerden de straten naar openbare gebou wen, aldus het communiqué ver der, dat bovendien de beschul diging bevat dat Franse troepen het voorlichtingscentrum zou den hebben geplunderd en dat twintig burgers naar de Franse marinebases zouden zijn wegge voerd, Volgens het communiqué zijn alle verbindingen met Bizerta afgesneden en hebben de Fran se troepen in het door hen be zette deel van de stad een avondklok ingesteld. er bij de grote mogendheden op aan „hun onderhandelingen voort te zetten opdat het gevaar van een wereldoorlog wordt voorkomen en de mensheid op de weg der vrede kan voortgaan". De niet-verbonden landen zeg gen in hun brief aan Chroesjtsjef zeer ongerust te zijn door de verslechtering van de internatio nale toestand en de mogelijkheid van een oorlog die de mensheid bedreigt. Na eraan te hebben herinnerd dat de Russische premier dik wijls heeft gesproken over de verschrikkingen van een moder ne oorlog, zeggen de landen dat zij er volledig van overtuigd zijn dat hij een ontwikkeling wil voorkomen die alle hoop van hun volken op vooruitgang de bodem kan inslaan en waarbij het voort bestaan van de mensheid op het spel staat. De neutrale landen zeggen voorts er met het oog op de ernst van de crisis opaan te drin gen dat de grote mogendheden de onderhandelingen hervatten en voortzetten om het oorlogsge vaar in de wereld weg te nemen en de mensheid in staat te stellen verder te gaan langs de weg van de vrede. „Wij verzoeken in het bijzon der dat er directe onderhandelin gen beginnen tussen uwe excel lentie en de president van de Verenigde Staten van Amerika, als vertegenwoordigers van de twee sterkste mogendheden van dit ogenblik in wier handen de sleutel ligt van vrede of oorlog". In de brief aan Chroesjtsjef wordt tenslotte gezegd dat een brief van dezelfde inhoud aan president Kennedy is gezonden. België in gebreke zal worden gesteld wat betreft de naleving van het verdrag van Rome bij het heffen van invoerrechten op sommige landbouwprodukten. Het gaat om de verhoging van de invoerrechten op voedergra- nen sedert de inwerkingtreding van het verdrag van 50 B. frs. per 100 kg tot 200 frank sedert 1 juli van dit jaar en het invoe ren van heffingen door de Bel gische regering na het van kracht worden van het verdrag op een aantal melkprodukten (waaronder melkpoeder), enkele vleesprodukten en vismeel. Ook de beschermende rechten voor mout, dat als een industriëel produkt wordt beschouwd, wordt in strijd geacht met de bepalin gen van het verdrag. Hoewel in Belgische persbe richten melding wordt gemaakt van een klacht van de Europese commissie bij het Hof van Ju stitie, waarbij België „voor de eerste keer in het beklaagden bankje moet gaan zitten", staat het nog geenszins vast, dat de Europese commissie tot een der gelijke stap zal overgaan. Vol gens het verdrag moet de com missie eerst een „met redenen omkleed advies" aan België uit brengen. Mocht de regering in Brussel een dergelijk advies binnen een bepaalde termijn niet opvolgen, dan bestaat de mogelijkheid van een klacht bij het Europese Hof van Justitie. De Indonesische marine heeft dezer dagen de Nederlandse zee sleepboot „Noord-Holland" van de firma Wijsmuller aangehou den wegens het binnenvaren van de Indonesische wateren ter hoogte van Singapore. De sleep boot is opgebracht naar de ha ven van het eiland Pulau Sambu in de Riouw-Archipel. De beman, ning bestaat uit 28 koppen. De aanhouding geschiedde op 1 september toen de „Noord- Holland" bezig was hulp te ver lenen aan de in nood verkerende Griekse vrachtboot „Georgios Tsavliris" (5654 brt). Van welingelichte zijde in Den Haag is vernomen dat de „Noord- Holland" de enige zeesleepboot was die in Singapore beschikbaar was voor hulpverlening aan het Griekse schip. Drie roerende beeldenvande bruiloft van Gerald Grotzke en zjjn bruid Gisela, welke in West- Berlijn is voltrokken. Omdat de ouders van Gisela in Oost-Ber- Hjn wonen en niet naar het Wes ten mochten, hield het bruids paar receptie aan de sectorgrens in de Friedrichstrasse, zodat de ouders van de bruid, die drie honderd meter van de beruchte muur moesten blijven, op grote afstand toch nog iets van het geluk van hun dochter konden ontwaren. Op een gegeven mo ment werden de bruid de emo ties toch de baas. Nadat zij door een kijker naar liaar ouders had gekeken, snikte zij uit aan de borst van haar mail, om ten slotte met tranen op de wangen met haar boeket naar haar ouders te wuiven. De Amerikaanse ambassadeur in Bonn, Dowling, heeft woens dag aan kanselier Adenauer een antwoord van president Kennedy op de brief van Adenauer over handigd, zo heeft een regerings woordvoerder medegedeeld. Tevens werd Adenauer een brief van vice-president Johnson overhandigd, waarin deze hem bedankt voor de steun tijdens zijn bezoek aan:Bonn en Berlijn. NU EN DAN BUIEN Over de Noordzee bewoog'gis- teren een depressie naar het zuidoosten; deze was tot grote hoogten met vrij koude en on stabiele lucht gevuld. Vandaag zal ons land zich geheel in deze lucht bevinden. Daarin komen buien, sommige met hagel en onweer voor, maar - ook enkele opklaringen. De wind blijft uit westelijke richtingen waaien en wordt matig, tijdelijk)vrij krach tig. In de temperaturen komt-niet veel verandering. medegedeeld door bet K. N. M. I., geldig tot tot hedenavond. Tamelijk koud. Nu én dan buien, sommige met hagel en onweer, maar ook op klaringen. Matige, tijdelijk vrij krachtige zuidwestelijke tot wes telijke wind. Tamelijk koud weer. DONDERDAG 7 SEPTEMBER Breskens v.m. 0.19 n.m. 12.55 Terneuzen 0.54 1.30 Hansweert 1.34 2.10 Walzoorden 1.44 2.20 VRIJDAG 8 SEPTEMBER v.m. n.m. Breskens 1.00 1.13 Terneuzen 1.35 1.48 Hansweert 1.15 2.28 Walzoorden 2.25 2.38 ZON MAAN op onder op onder Sept. 7 6.00 19.15 3.05 18.14 8 6.02 19.13 4.06 18.42 9 6.04 19.10 5.09 19.06 10 6.05 19.08 6.13" 19.29 11 6.07 19.06 7.17 19.50 12 6.08 19.03 8 22 20.12 13 6.10 19.01 9.29 20.36

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1