J&hoVi
Alle toeristen van de kabelbaan
in veiligheid
De kernproefconferentie
Rondom de Berlijnse kwestie
Weeroverzicht
uw zuivere
vleesbouillon!
ZON- en MAANSTANDEN
HOOGWATER
WEERBERICHT
DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1961
17e Jaargang Nr 5383
Sovjet-Unie hervat kernproeven
de nieuwe
algerijnse regering
Deur blijït open voor
onderhandelingen niet
Frankrijk
geen amerikaanse
inmenging in de
braziliaanse crisis
moeilijkheden
in denemarkens
kabinet
belgisch PROTEST
rit DE
verenigde NATIES
„VERRADERLIJK"
OPTREDEN VAN
VERENIGDE NATIES
IN KATANGA
Met ingang van 1 december
OOK IN BELGIE
KRIJGT VERKEER
VAN RECHTS
VOORRANG
De werkloosheid
in de Verenigde Staten
WESTERSE
COMPROMIS
VOORSTELLEN
BRIEF VAN ADENAUER
AAN PRESIDENT
KENNEDY
Westduitse tegenspraak
Kritiek van Nixon op het
zenden van 1500
Amerikaanse militairen
naar Berlijn
WESTDUITSE
PERSKRITIEK OP
ADENAUER
DE LUCHT-
VERBINDINGEN MET
WEST-BERLIJN
Opnieuw schoot de
Oostduitse politie te Berlijn
Russen verwerpen
Westelijke voorstellen
Geen paniek
Twee Nederlanders
Frankerincbü abonnement: Terneuzen
««.rteur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 207?
Gironummer 38150
„„tcnriïs- f6 per kwartaal; pet
Ab0nde/I,-?per'week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE
VerscHijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v"/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie 2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handel»
advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
De Sowjet-Unie heeft bekend
gemaakt de proeven met kern
Wainfde bekendmaking, die werd
verspreid door bet persbureau
Tass", wordt gezegd dat de
vin deze stap werd genoodzaakt
londer druVvan de internatio-
nale situatie
De voorlopige Algerijnse rege
ring zal geweld met geweld be
antwoorden, maar de deur open
houden voor onderhandelingen
- met Frankrijk, zo heeft een
I woordvoerder van dit bewind
woensdag in Cairo meegedeeld.
Hii zei dat de regering van
Ben Joessef ben Khedda van de
Algerijnse revolutionaire raad,
die onlangs in Tripolis in Libië
bijeen is geweest, een mandaat
voor één jaar heeft gekregen.
De politiek van het nieuwe
kabinet zou „onwrikbaar' zijn.
De vorige eerste minister, Fer-
hat Abbas, had zich daarentegen
„vreedzame oplossingen hooi
middel van onderhandelingen
ten doel gesteld. Deze politiek
had gefaald als gevolg van „de
hebzucht van het Franse kolo
nialisme".
De woordvoerder verklaarde
dat Ferhat Abbas zijn diensten
aan de revolutie zal blijven ver
lenen. Hij was nog ..deken van
de revolutionaire raad".
De Amerikaanse regering heeft
besloten een houding van vol
strekte niet-inmenging in de Bra-
ziliaanse crisis te riemen ondanks
haar ernstige bezorgdheid over
de situatie.
Een dergelijke verklaring is
dinsdag in de senaatscommissie
voor Buitenlandse Zaken afge
legd door Lincoln Gordon, die
benoemd is tot ambassadeur in
Brazilië.
De commissie heeft de benoe
ming van Gordon tot hoofd van
de Amerikaanse diplomatieke
missie bij een land dat in feite
zonder regering is, goedgekeurd.
De Cubaanse premier heeft
maandag een beroep gedaan op
het Braziliaanse volk om voor
deel te trekken uit de ervaring
van Cuba, teneinde te verhinde
ren dat reactionaire militaristen
aan het hoofd komen van een on
wettig fascistisch regiem. Ge
vraagd om commentaar op deze
oproep van Castro, zei een
woordvoerder van het „State De
partment", dat dit een nieuw be
wijs was van de pogingen van
Castro om zijn revolutie te ver-
breiden.
Deense bladen melden dat De-
nemarkens coalitieregering van
radicalen en sociaal-democraten
in gevaar is door meningsver
schillen over plannen tot eenma
king van het bevel over Deense
en Weslduitse strijdkrachten in
Jutland en Sleeswijk-Holstein.
Een groep pacifisten in de radi
cale partij wil dat deze plannen
worden opgegeven, terwijl de
sociaal-democraten in beginsel
hebben besloten deze plannen
tot eenmaking van dit NAVO-
commando te steunen.
Het sociaal-democratische blad
.Aktuelt" schrijft dat aanvaar
ding van het besluit van de so
ciaal-democraten door de radica
len een vereiste is voor het
voortbestaan van de coalitie.
De radicale „Politiken" meent
dat indien de sociaal-democraten
erop staan dat de kwestie van
het NAVO-commando nu wordt
geregeld, de radicalen een nega
tief antwoord moeten geven en
er een einde moet komen aan de
samenwerking van de twee par
tijen in de regering. De regering
van Kampmann zou dan moeten
aftreden.
De huidige Deense regering is
in november van het vorige jaar
gevormd. Zij bestaat uit elf so
ciaal-democraten, vijf radicalen
en een partijloze minister die
Groenland vertegenwoordigt.
De Deense minister van De
fensie, Poul Hansen (sociaal-de
mocraat), zei dat na een bijeen
komst van de radicalen in het
weekeinde een beslissing van
deze partij wordt verwacht en
dat dan pas een definitief be
sluit van de Deense regering kan
worden tegemoet gezien.
In de verklaring wordt gezegd,
dat de Sowjet-Unie projecten
heeft uitgewerkt voor het ma
ken van een serie super-krach
tige kernbommen, equivalent
aan 20, 30, 50 en miljoen tnt.
De Sowjet-Unie zal experi
mentele explosies van kern-
wapei uitvoeren", aldus de be
kendmaking.
Het Tass-bericht vervolgt: „In
een alhier (Moskou) gepubliceer
de verklaring wordt gezegd, dat
„de Sowjet-regering genood
zaakt is geweest deze stap, welks
betekenis zij tenvolle beseft, te
nemen onder de druk van de in
ternationale situatie, geschapen
door de imperialistische landen".
De politiek van de leidende
NAVO-mogendheden de Ver
enigde staten. Engeland, Frank
rijk en de federale Republiek
Duitsland en van dit agres
sieve blok als geheel, laat geen
andere keuze voor de Sowjet-
Unie, aldus de verklaring der
Sowjet-regering".
Voorts wordt in de verklaring
gezegd, dat raketten, gelijk aan
die welke werden gebruikt bij
de ruimtevluchten van Gagarin
en Titof, kernbommen kunnen
vervoeren naar elk punt van de
aardbol van waaruit aanvallen
op de Sowjet-Unie of andere
socialistische landen zouden kun
nen worden gelanceerd.
De Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken Spaak heeft in
een telegram aan de secretaris
generaal der V. N. Hammars-
kjoeld krachtig geprotesteerd
tegen de arrestatie, in opdracht
van de volkerenorganisatie, van
de in het Katangaanse leger
dienende Belgische officieren.
Van doorgaans goed ingelichte
zijde in New York is vernomen
dat het protest niet zozeer is ge
richt tegen de actie zelf als wel
tegen de methoden die hierbij
zijn gebruikt.
Een woordvoerder "van de Ver.
Naties heeft in verband met het
piotest verklaard dat, de Veilig
heidsraad zich reeds een half
jaar geleden uitsprak voor terug
trokking van alle buitenlandse
huursoldaten, adviseurs en me
dewerkers.
In de verklaring wordt erop
gewezen, dat „de V. S. en hun
bondgenoten de bewapenings
wedloop op ongeëvenaarde wijze
opdrijven, de sterkte van hun
legers uitbreiden en de interna
tionale spanning op het kook
punt brengen".
Vervolgd wordt: „Het is nu zo
ver gekomen dat vooraanstaande
Britse en Amerikaanse staatslie
den hun toevlucht nemen tot be
dreigingen en met oorlog dreigen
voor het geval er een vredesver
drag met de Duitse Democra
gesloten.
Deze feiten kunnen slechts
ongerustheid veroorzaken. De
Sowjet-regering acht het dan
ook haar plicht alle noodzake
lijke maatregelen te nemen, op
dat de Sowjet-Unie volledig in
staat zal zijn elke tegenpartij,
die een aanval zou willen wagen
onschadelijk te maken", aldus
de Sowjetrussische verklaring,
Het Brusselse blad „La Libre
Belgique" noemde woensdag het
optreden van de Verenigde Na
ties in Katanga „zo verraderlijk
en weinig diplomatiek, dat men
er verstomd van staat".
Naar aanleiding van het dins
dag door de Belgische regering
tot de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties gerichte pro
test schrijft het blad, dat de Ver
enigde Naties zaterdag j.l. de
Belgische regering op de hoogte
had gesteld van het besluit tot
uitwijzing van de buitenlandse
officieren uit Katanga en de
medewerking van de autoriteiten
in Brussel was verzocht. „Voor
dat zelfs de Belgische regering
de tijd werd gelaten te antwoor
den, zijn de Verenigde Naties in
Elisabethstad tot actie over
gegaan volgens een plan, dat
waarschijnlijk al lang geleden is
voorbereid".
„Het is dus een verwerpelijke
daad, die het krachtige protest
van de regering rechtvaardigt.
Minister Spaak is door de Ver
enigde Naties voor het hoofd ge
stoten niettegenstaande de uit
gesproken goede wil, die hij je
gens de internationale organisa-
1 tie heeft getoond".
KONINKLIJK GEZIN
TERUG VAN VAKANTIE
Het Koninklijk gezin is weer
terug van vakantie. Gistermid
dag omstreeks half zeven is de
regerings Friendship, waarmee
de Koningin, de Prins en de
Prinsessen Beatrix, Marijke en
Margriet uit Italië terugkeerden,
geland op het vliegveld Soester-
berg.
De vakantie in het koninklijke
vakantieverblijf in Porto Ercoie
aan de Italiaanse kust heeft ruim
vijf weken geduurd.
Naar in Brussel wordt ver
nomen zal met ingang van 1
december een wijziging worden
gebracht in de voorschriften
voor het wegverkeer. Het abso
lute voorrangsrecht voor ver
keer dal van rechts komt zal dan
worden ingevoerd. Het Konink
lijke Besluit daarover zal binnen
kort worden gepubliceerd.
Tot dusverre was het zo, dat
het verkeer op wegen met tram
rails of met gescheiden rijbanen
voorrang had.
Op de nieuwe regel gelden een
aantal uitzonderingen, waar
onder het tramverkeer, dat ook
na 1 december voorrang boven
ander verkeer houdt.
(Adv.)
VLIEGTUIG
VEROORZAAKTE
ERNSTIG ONGELUK
BIJ KARELBAAN
Een straalvliegtuig van de Fran
se luchtmacht is dinsdag in aan.
raking gekomen met een kabel
van de luehspoorbaan over de
„Witte Vallei" bij de Mont Blanc.
Doordat de kabel brak, stortten
enige gondels omlaag. De kabel
baan, waarvan we bier een ar
chieffoto zien, vormt een ver
binding over bet Mont Blanc ge
bergte Chamonix in Frankrijk en
Courmayeur in Ltalië.
De werkgelegenheid in de Ver
enigde Staten is deze maand tot
recordhoogte gestegen, maar de
werkloosheid bleef groot, aldus
heeft het Amerikaanse ministerie
van Arbeid woensdag medege
deeld.
Do beroepsbevolking bedroeg
in augustus in totaal 68.539.000.
hetgeen 400.000 meer was dan in
juli en 257.000 meer dan in
augustus van het vorige jaar.
Het aantal werklozen bedroeg
4.542.000, 754.000 meer dan in
augustus 1960.
De laatste passagier die zich
in een vastgelopen cabine van de
kabelbaan Chamonix-Courmayer
bevond, is woensdagochtend om
tien uur uit zijn netelige positie
bevrijd.
Verscheidene passagiers heb
ben op 150 tot 200 nieter boven
de grond de nacht doorgebracht
in de cabines. Het was tien gra
den onder nul.
De Verenigde Staten en Enge
land hebben woensdag op de
Geneefse kernwapenconferentie
twee compromisvoorstellen inge
diend. welke volgens de Ameri
kaanse" afgevaardigde Dean
„ruime perspectieven openen
voor een succesvolle afsluiting
van de conferentie". „Als er aan
de Sowjet-kant nog het minste
spoor van goede trouw aanwezig
is, is nu het ogenblik gekomen
om dit te tonen", aldus Dean.
Het Westen stelt voor de con-
Bondskanselier Adenauer heeft
in een brief aan president Ken
nedy de „grote vrees" uitgespro
ken dat verdere afbreuk aan de
Westelijke posities in West-Ber-
lijn zal leiden tot een sterkere
neutralistische stroming in West-
Duitsland, aldus „The New York
Times". De brief zou woensdag
ochtend door de Westduilse am
bassadeur in Washington, Gre-
we, aan de president worden
overhandigd.
Adenauer ziet twee grote ge
varen: of de communisten zullen
met succes de „Salami"-tactiek
toepassen, of de posities van de
Westelijke landen in West-Ber-
lijn zullen door onderhandelin
gen met de Sowjet-Unie ernstig
worden verzwakt. De bondskan
selier zou rekening houden met
de mogelijkheid van een pani
sche vlucht uit West-Berlijn
wanneer nieuwe, en meer sub
tiele, Oostduitse aanvallen suc
ces hebben.
Een woordvoerder van de West
duitse regering heeft met klem
berichten van de Amerikaanse
radio-omroepmaatschappij C.B.S.
en van de New York Times over
de inhoud van de persoonlijke
brief van bondskanselier Ade
nauer aan president Kennedy
tegengesproken. Deze berichten
zijn „pure speculatie", aldus de
woordvoerder.
Volgens de New York Times
had Adenauer o.m. de vrees uit
gesproken dat verdere afbreuk
van de .Westelijke posities in
West-Berlijn zou leiden tot een
sterkere neutralistische stroming
in West-Duitsland.
De voormalige Amerikaanse
vice-president Richard Nixon
heeft dinsdagavond het sturen
van 1500 Amerikaanse militairen
naar Berlijn, als aanvulling van
de huidige troepensterkte, een
„leeg gebaar" genoemd.
Hij zei in een radio-interview
echter dat hij president Ken
nedy's algehele politiek in de
Berlijnse crisis niet wilde kriti
seren, „afgezien van het feit dat
er naar mijn mening te veel slap
gepraat is geweest.
Verscheidene Westduitse bla
den hebben woensdag kritiek
geleverd op bondskanselier Ade
nauer, omdat deze de dag tevo
ren in een verkiezingsrede had
gezegd, daf premier Chroesjtsef
in de crisis om Berlijn welbe
wust de Westduitse sociaal-de
mocraten steunt in de verkie
zingscampagne.
De onafhankelijke „Die Welt"
noemt de uitlating „ongeloof
lijk." „Het zou een misdaad zijn
als de dingen die op 13 augustus
en sindsdien zijn gebeurd op
deze wijze in hel middelpunt van
een verkiezingscampagne zouden
worden geplaatst".
De eveneens onafhankelijke
„Bildzeitung" noemt de uit
spraak van de bondskanselier zó
absurd", dat niemand haar ern
stig kan nemen.
De „Frankfurter Rundschau",
die sociaal-democratisch gezind
is, spreekt van een „weerzinwek
kende grap".
De Oostduitse onderminister
van Buitenlandse Zaken, Otto
Winzer, heeft als zijn mening te
kennen gegeven, dat „het winst
gevend optreden van Amerikaan,
se, Britse en Franse luchtvaart
maatschappijen in de luchtcorri-
dors (naar Berlijn) onwettig is".
Volgens hem betekende de vlieg
reis van de Westduitse president
Lübke naar West-Berlijn een
nieuwe rechtvaardiging van het
Russische protest tegen „het on.
wettig gebruik van de luchtcor-
ridors". Winzer zei dat aan deze
toestand „natuurlijk" een einde
zal worden gemaakt, als er een
vredesverdrag zal zijn gesloten
Oost-Duitsland was echter be-
t reid te onderhandelen met alle
staten, die belangstelling hebben
voor luchtverbindingen over
Oostduits gebied.
De Oostduitse politie heeft
woensdagochtend te Berlijn an
dermaal op iemand geschoten
die zwemmend naar West-Ber
lijn uitweek. De schoten troffen
geen doel en de man bereikte
veilig de Westberlijnse oever,
aldus heeft de Westberlijnse po
litie meegedeeld.
trolecommissie het recht te ge
ven. een administrateur wegens
insubordinatie of ongeschiktheid
te ontslaan voordat zijn ambts
termijn verstreken is. Hiermee
hopen de Verenigde Staten en
Engeland tegemoet te komen
aan de Russische eis, dat er in
plaats van één administrateur
een raad van drie man wordt in
gesteld, bestaande uit vertegen
woordigers van het Westen, het
Oostelijke blok en van de niet-
verbonden landen.
Het tweede voorstel houdt in,
dat de groepen die niet-geïden-
tificeerde seismische gebeurte
nissen moeten controleren, voor
de helft uit waarnemers uit niet-
verbonden landen zullen bestaan.
De andere helft zou bij inspec
ties op Amerikaans en Brits ge
bied uit waarnemers uit de Sow
jet-Unie en de met haar verbon
den staten moeten bestaan. Om
gekeerd zou deze helft bij onder
zoekingen op Sowjet-gebied moe
ten worden gevormd door ver
tegenwoordigers van de Weste
lijke mogendheden.
De Sowjet-Unie is van mening
dat de inspectiegroepen voor de
helft uit Russen en voor de an
dere helft uit Britten en Ame
rikanen moeten bestaan, geleid
door een voorzitter uit het land
dat wordt geïnspecteerd.
De Westelijke voorstellen zijn
door de Russische afgevaardig
de Tsarapkin verworpen. In con
ferentiekringen is gezegd, dat de
Rus de voorstellen als louter
„een aantal technische punten"
kenschetste en weigerde er ook
maar even op in te gaan.
Tsarapkin verklaarde, dat zijn
regering bereid was elke door
het Westen voorgestelde con
trole-organisatie te aanvaarden
in het verband van algemene en
volledige ontwapening. Hij zei,
dat het onwaarachtig zou zijn
thans op onderhandelingen over
kernproeven aan te dringen ter
wijl het Westen intensieve mili
taire voorbereidingen trof.
De Amerikaanse afgevaardig
de Arthur Dean had gezegd, dat
het Westen besloten had te po
gen, oplossingen te vinden, ge
baseerd op uitbreiding van de
Eén van de geredden heeft te
Palud boven Courmayer meege
deeld dat hun cabine dinsdagmid
dag tegen haif twee met een
schok tot stilstand kwam en dat
zij pas woensdagochtend om half
acht werden gered. Hij en zijn
medepassagiers in de cabine
waren onbeschrijflijk angstig
geweest. Verscneidene malen
schommelde de cabine door de
pogingen van de redders haar
naar Keilbronner te trekken.
Tweemaal kwam de cabine daar
bij met een luide slag in botsing
met twee andere cabines. „Wij
dachten dat wij op de gletsjer
beneden ons te pletter zouden
vallen. De gletsjer zag er in het
maanlicht nog vreesaanjagender
uit dan overdag", zei hij.
Parijse bladen hebben gemeld
dat Franse gerechtelijke auto
riteiten beslag hebben gelegd op
de straaljager die het ongeluk
met de kabelbaan heeft veroor
zaakt. Het toestel werd op de
noodlottige vlucht bestuurd door
een zekere kapitein Zeigler.
Onder de inzittenden van de
cabines is geen paniek ontstaan
mede omdat de cabines niet zo
ver van elkaar hingen dat men
elkaar niet iets kon toeschreeu
wen.
Een groep Italiaanse gidsen uit
Courmayeur, geleid door Walter
Bonatti, had het meeste succes
met de reddingspogingen. Zij
brachten circa dertig mensen in
veiligheid.
Enkele inzittenden van cabines
die dicht bij de grond hingen kon
den naar beneden klimmen. Red
ders zijn in sommige gevallen
over een lengte van 100 meters
over de kabels gekropen om tou
wen aan de cabines te bevestigen,
zodat deze met behulp van een
lier konden worden opgetrok
ken,
In Courmayeur zijn ongeveer
200 toeristen gestrand, die vóór
het ongeluk met de kabelbaan
naar boven waren gekomen.
Gedurende de nacht kon men de
vuren zien die zij hadden aange
legd om zich te warmen.
In Chamonix prijst men zich
gelukkig dat het straalvliegtuig
de kabel die de cabines voortbe
woog, en niet de draagkabei
heeft vernield. In dat geval zou
den zeker tien van de 36 cabines
zijn neergestort.
Tot de geredden behoorden
twee Nederlanders, de heer Van
der Zwan uit Hilversum en me
vrouw Bosch. Hij vertelde dat het
gezelschap van de cabine even
was uitgestapt om het uitzicht,
te bewonderen. Kort nadat men
weer zijn plaatsen had inge
nomen volgde een doffe slag.
„Wij werden tegen de grond
geworpen. Eerst dachten wij dat
zich een technische storing had
voorgedaan. Nadat wij enige
uren hadden gewacht zagen wij
enkele gebarende Italianen, en
wij realiseerden ons dat er iets
mis was".
„Later kropen mannen met
planken langs de kabel. Zij zei
den ons dat wij naar buiten
moesten komen. Zij hadden een
touw aan de cabine bevestigd en
wij moesten ongeveer dertig me
ter naar beneden klimmen. Toen
ik uit de cabine kroop was ik
erg bang. Maar toen ik ongeveer
halverwege was ging het beter".
Mevrouw Bosch voegde hier
aan toe: „Wij kwamen terecht
op mooie, zachte, witte sneeuw".
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
31
5.49
19.31
22.25
12.24
Sept
1.
5.50
19.29
22.59
13.33
2
5.52
19.26
23.38
14.37
3
5.54
19.24
15.34
OPNIEUW ZONNIG,
MAAR KOEL
Het KNMI deelt mede:
Het continentale hogedrukge-
bied, waarvan het zwaartepunt
boven de Oostzee ligt, bezorgde
ons een tropische dag, waarbij
het kwik op verscheidene plaat
sen opliep tot 33 graden.
Met het invallen van de zee
wind trad in de middag een aan
zienlijke daling van de tempera-
DONDERDAG 31
AUGUSTUS
v.m.
n.m.
Breskens
5.25
5.42
Terneuzen
6.00
6.17
Hansweert
6.40
6.57
Walzoorden
6.50
7.07
VRIJDAG 1 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Walzoorden
Hansweert
v.m.
6.10
6.45
7.35
7.25
n.m.
6.28
7.03
7.53
7.43
tuur op, die pas tegen de avond
het oosten van het land bereikte.
De zeewind werd mede veroor
zaakt door een volgend hoge-
drukgebied, dat zich snel over de
Britse eilanden naar het noord
oosten uitbreidde. Ook dit hoge-
drukgebied is gevuld met droge
lucht, maar doordat deze aanvan
kelijk met winden tussen noord
en noordoost over de Noordzee
wordt aangevoerd, zullen de ma
ximum temperaturen in een
groot deel van het land lager zijn
dan woensdag.
In het zuidoostelijk deel van
Nederland kan de zeer warme
lucht zich vermoedelijk wel hand
haven en daar mag opnieuw op
zeer hoge temperauren worden
gerekend.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Zonnig
Droog en zonnig weer. Matige
noordoostelijke wind. In het
westen en noorden aanmerkelijk
koeler dan gisteren. In tiet zuid
oosten nog warm weer.
