Nog deze week Westelijke protestnota over Berlijn in Moskou? P r otestbij eenkomst West-Berlijn in HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN en DONDERDAG 17 AUGUSTUS 1961 17e Jaargang Nr 5371 YEROOR DELINGEN IN OOST-DUITSLAND Prijsstijging voor gouden munten in West-Duitsland Geen Oostduitse ivierschepen naar W est-Duitsland In rivierscheepvaartkringen tc GEWAPENDE OOSTDUITSERS WERPEN WEG VERSPERRINGEN OP Stroom voor Westberlijnse uitgevallen toonveg Oostduitse auto's mochten Oost-Berlijn niet verlaten DE ARBEIDERS DER ENGELSE STAATS BEDRIJVEN DREIGEN MET STAKING Protest tegen de invoering van de loonstop Russische commandant verwerpt een geallieerd protest en Grens tussen Oost- West-Duitsland ook gesloten UITBREIDING AMERIKAANSE LUCHTMACHT GROTE OVERWINNING VAN BANDA BIJ DE VERKIEZINGEN IN NJASSALAND TSJANG NEEMT ALLE SCHULD OP ZICH Commentaar op Berlijnse kwestie ADENAUER OVER BERLIJN NEHROE OVER BERLIJN Frankering bii abonnement: Terneuzen pjrecteur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 •Abonnementsprijs: ƒ6,- per kwartaal; maand 2,-1 Per week 48 ct. Losse nrs per Losse nrs 9 ct. DE VRUE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pet advertentie ƒ2,25. Rubripk Kleine Advertenties fgéén handel» advertenties)5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De westduitse ambassadeur te Washington, Grewe, heeft woensdag gezegd te verwachten dat er spoedig Westelijke diplo matieke nota's te Moskou zullen worden overhandigd. Na een bijeenkomst van hem en de Amerikaanse, Britse en Franse leden van de „diplomatieke werkgroep" te Washington, zei Grewe dat er een „zekere teleur stelling" bestaat over de Weste lijke reactie op de maatregelen van de communisten in Berlijn. Dit noemde Grewe een reden te meer om op te schieten met het opstellen van de nota's. De bij eenkomst van woensdag van de werkgroep was overigens meer o-èwijd aan het Duitse vraagstuk op lange termijn dan aan de jongste maatregelen van de com munisten. Hij wilde niets zeggen over de protestnota's die de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk voorbereiden. Aange nomen wordt dat de tekst reeds is opgesteld en ter goedkeuring naar de drie regeringen is gezon den. In NAVO-kringen te Parijs is vernomen dat er nog geen da tum is vastgesteld voor een spe ciale bijeenkomst van de perma nente raad van de NAVO. Eer der werd verwacht dat de raad woensdag de kwestie zou bespre ken maar later werd besloten dat de uitslag van het overleg te Washington zal worden afge wacht. Van gewoonlijk welingelichte zijde te Londen is vernomen dat de Westelijke mogendheden hun nota's deze week nog te Moskou zullen overhandigen. In gezaghebbende Amerikaan, se kringen is vernomen dat on danks de Westduitse verzoeken om optreden door de Westelijke mogendheden, de Verenigde Sta ten een kraehtmeting met de communisten over de sluiting van de Berlijnse sectorgrens wil len vermijden. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Bui tenlandse Zaken had eerder op de dag in antwoord op een vraag over meningsverschillen tussen de bondgenoten, gezegd: „Ik weet niets over meningsver schillen." Van hooggeplaatste zijde te Washington werd vernomen dat ofschoon de mogelijkheid van een reisverbod voor Oostduit sers naar West-Duitsland en andere NAVO-landen blijft, er dwingende redenen zijn waarom de geallieerden niet met krachti ger maatregelen op het sluiten van de sectorgrens reageren. In de eerste plaats wil het Westen geen opstand van de Oostduit sers tegen het communistische regime uitlokken. Verder hebben de communisten door de afslui ting zichzelf en hun regime schuldig verklaard voor open bare mening van de wereld. Het Oostduitse hooggerechts hof heeft woensdag een man en een vrouw tot twaalf jaar dwang arbeid veroordeeld wegens „sla- ren jagen" en werkzaamheden voor Westelijke spionagedien sten. Op dezelfde grond werd nog een man veroordeeld tot twaalf Jaar en een vrouw tot anderhalf jaar dwangarbeid. Zoals bekend, wordt de uit drukking „slaven jagen" in O. Duitsland gebruikt voor het aan zetten \an Oostduitsers tot uit wijken naar liet Westen. Volgens financiële kringen te Frankfort stijgt in verband met de Eerlijnse crisis do prijs van gouden munten in West-Duits land. Deze kringen deelden mee, dat 20-Markstukken. die tot het afgelopen weekeinde voor 66.50 DM gekocht konden worden, dinsdag in prijs stegen tot 70.50 DM en woensdag tot 73 DM. De baargoud-pri.izen zijn iets geset- gen. Voor een staat van 1 kg was de prijs woensdag 4910 DM tegen dinsdag 49z0 DM. Runnen, aan de grens tussen Oost- en West-Duitsland, is ge zegd. dat sinds zondag geen Oost duitse schepen door het Mittel- land-kanaal tot West-Duitsland zijn toegelaten. Dit kanaal is de voornaamste verbinding te wa ter tussen West-Duitsland en Eerlijn. De burgemeester van West- Berlijn, Brandt, heeft woensdag middag tot een menigte van honderdduizenden mensen voor het West-Berlijnse stadhuis ge zegd Kennedy (e hebben geschre ven niet alleen woorden van hem over Berlijn te verwachten maar ook politieke actie. Brandt deed een beroep op dc leiders van de Westelijke landen eens in Berlijn te komen kijken. De menigte was bijeengeko men om te protesteren tegen de afsluiting van de sectorgrens in Berlijn door de Oostduitsers. Voordat de bijeenkomst begon, trokken de Oostduitsers zeven pantserauto's met soldaten en vijf waterkanonnen bij de Bran denburger poort samen. Met opgeheven vuist zei Brandt dat de communisten verder West- Europa zullen binnenrukken in dien het Westen wat Berlijn be treft, geen voet bij stuk houdt. Als het Westen de proef niet goed doorstaat, zullen de commu nisten niet bij de Brandenburger poort blijven staan en evenmin bij de zónegrens en de Rijn. De toestand is, aldus Brandt, veel ernstiger dan ooit sedert de luehlsj- De treinen van de Westberlijn se Iuchtspoorweg stonden woens dagmorgen tegen 11 uur plotse- ling stil. Kort na 12 uur was er echter weer stroom en reden de treinen weer. De Westberlijnse politie zegt vernomen te 'hebben, dat ook in Oost-Berlijn de stroom uitgevallen was. Volgens een nader bericht zijn grote delen van Oost-Berlijn gis termorgen getroffen door een storing in de elektriciteits-voor- ziening. De storing duurde slechts een half uur. Op een plaats was ook de watervoorzie ning gestoord. Krachtens een nieuwe bepaling van het Oostduitse ministerie van Binnenlandse Zaken moch ten woensdag geen Oostduitse auto's, behalve dan die van bui tenlanders, Oost-Berlijn verlaten. De doorgangsbewijzen een groene voor hoge functionaris sen en een rode voor de gewone man zjjn niet meer geldig. De Oostberlijnse autoriteiten hebben gisternacht vele groepen gewapende eenheden uitgezon den om gedeelten van 'de grens met West-Berlijn met betonnen blokken te versperren. Volgens de Westberlijnse politie werden muurtjes van ruim oen meter hoogte gemaakt en op sommige plaatsen werd met kranen ge werkt. Gistermorgen vroeg richtte een Oostduitse groep van 450 ge wapende fabrieksarbeiders op één plaats een prikkeldraadver sperring op van twee meter hoogte en een kilometer lengte Bij de doorgangen die nog open zijn, zijn betonnen versper vingen aangebracht op wegen I naar deze doorgangen zodat1 voertuigen zig-zag moeten rijden en niet meer in volle vaart, zo als is voorgekomen, door de prik keldraadversperring kunnen rij den. Onbekenden hebben gister nacht de ruiten ingeslagen van een gebouw van een Westber lijnse afdeling van de eommu- nistischgezinde ..democratische vrouwenfederatie" en gordijnen in brand gestoken. De brandweer greep echter snel in zodat er geen grote brand kon ontstaan. Enkele sterke eenheden van de Oostduitse politie zijn klaar blijkelijk gisternacht uit de on middellijke nabijheid van de grens tussen Oost- en West- Berlijn teruggetrokken. Hierdoor heeft het straatbeeld in Oost- Berlijn een wat normaler aan zien gekregen. Men ziet ook nau welijks nog auto's van de Oost duitse politie en van het Oost duitse leger. Deze verzachting van de militaire maatregelen wordt in West-Berlijn in verband gebracht met de strenge veilig heidsmaatregelen van de West- Berlijnse politie om incidenten te voorkomen. blokkade in dc jaren 1948 en 1949. De Sowjet-Unie heeft zijn „kettinghond Ulbricht" een bee tje meer bewegingsvrijheid ge geven en in staat gesteld zija soldaten de oostelijke sector van Berlijn te laten binnenrukken. De tanks die zijn opgesteld om de massale vlucht uit Oost-Duits- land tegen te gaan, malen de viermogendheden-status stuk. De Westberlijners, die ondanks het koude en regenachtige weer naar het stadhuis waren geko men, droegen spandoeken met zich mee. Op één van deze stond„Negentig uur zonder dat er iets is gedaan. Weten de Westelijke landen niet wat zij moeten doen?" Brandt drong er bij de bevol king van Oost-Berlijn en Oost- Duitsland, in het bijzonder bij degenen in dienst van gewapende organisaties, opaan geen misdadi gers van zich te laten maken. „Schiet voor alles niet op eigen landgenoten", voegde Brandt er langzaam en met nadruk aan toe. Brandt zei voorts nog in zijn toespraak dat het protest van de drie Westelijke bevelhebbers in Berlijn een goed ding was, maar daarmee mag het niet ophouden. Niemand uit West-Duitsland of West-Berlijn mag deelnemen aan sport- of culturele gebeurtenis sen in Oost-Duitsland. Iedereen die zaken wil doen op de jaar beurs ts Leipzig deze herfst, dient daar te blijven. „Wij wil len hem niet terugzien". Onder handelingen over een Duits-Rus sisch cultureel akkoord dienen niet te worden voortgezet. De elektrische spoor- en tramwegen in West-Berlijn mogen niet lan ger onder Oostelijke directie blijven nu van de andere zijde de vier-mogendhedenovereenkomst is geschonden. De Westeliike commandanten zullen dit heden met de stedelijke regering be spreken. aldus Brandt. De bijeenkomst eindigde met het luiden van de grote vrij- heidsklolc, een geschenk van de Amerikanen aan de Berlijners. Kort na het einrle van de bij eenkomst is een lid van de Brit se militaire politie naar de Bran denburger Poort gereden. Hij deelde naderhand mee dat er vij f- tig Oostduitse pantserauto's stonden opgesteld. Deze wagens konden van West-Berlijn uit niet I worden gezien. Dc industrie-arbeiders van de Engelse staatsbedrijven zuilen niet terugschrikken van sta kingsacties cm zich te verzetten legen de loonstop, die de rege ring wil invoeren. Dit is woens dag bekendgemaakt door Jack Heritage, voorzitter van een ge meenschappelijke raad van 28 vakbonden, die deze arbeiders vertegenwoordigen, na een gis teren te Londen gehouden ver gadering. Zoals gemeld hebben de vak bondsleiders van de 650.000 werknemers van de staat, die niet in industriële bedrijven van de staat werken, dinsdag met algemene stemmen de „loonpau- ze" verworpen, waarop de mi nister van Financiën, Selwyn Lloyd, heeft aangedrongen. Deze loonpauze past in het geheel van de maatregelen, die de regering neemt om de economische toe stand van Engeland te verbete ren. De vertegenwoordigers van de industrie-arbeiders der Engelse staatsbedrijven namen in hun woensdag gehouden vergadering met algemene stemmen een ver klaring aan, volgens welke de regering alle verantwoordelijk heid voor de economische toe stand dient to aanvaarden. De bonden zullen, zo heet het in de verklaring, hun medewerking niet verlenen, tenzij de regering afziet van haar zeer onbillijke totalitaire besluiten met betrek king tot een loonstop. Dc door dc regering voorge stelde loonpauze heeft betrek king op in totaal ongeveer an derhalf miljoen werknemers, n.l. 650.000 ambtenaren, 340.000 in dustrie-arbeiders en ongeveer 500.000 werknemers van de na tionale gezondheidsdienst. VOPO'S OP DE BRANDENBURGER POORT Zelfs bovenop de Brandenburger Poort, op de grens tussen Oost en West-Berlijn, bevinden zich nu gewapende Vopo's. Met een verrekijker wordt, zoals op «Ie foto te zien is, de omgeving verkend. De Russische commandant in Oost-Beriijn heeft woensdag een protest verworpen van de Wes telijke commandanten tegen Oostduitse maatregelen om een einde te maken aan het werken van Oost-Berlijners en Oost- Duitsers in West-Berlijn. Dit protest werd 3 augustus inge diend. Dc Russische commandant, ko lonel Andrei Soloviev, noemt in zijn antwoord het geallieerde protest een poging van de Ame rikaanse commandant om zich te mangen in zaken die uitsluitend tot de bevoegdheid van de rege ring der Duitse Democratische Republiek behoren. Als u met deze brief het ver ouderde bezettingsregime, dat de Amerikaanse autoriteiten kunst matig in West-Berlijn stand hou den. wil uitbreiden tot het demo cratische Berlijn, de hoofdstad van de souvereine Duitse Demo cratische Republiek, dan kan een dergelijke eis niet ernstig opge vat worden, zo schrijft Soloviev. Soloviev zegt dan dat de Rus sische regering de rechten van de Duitse Democratische Repu bliek volkomen eerbiedigt en hij wijst erop dat dit standpunt tot in bijzonderheden is vastgelegd in officiële verklaringen van de Russische regering. Soloviev zegt voorts in zijn antwoord dat de Amerikaanse commandant, generaal-majoor Albert Watson, zichzelf opwerpt als verdediger van de grensgan- gers „om door onwaardige mid delen en verdraaiing van de fei ten in de gunst te komen van de Westberlijnse bevolking". Het is u ongetwijfeld bekend, aldus de Rus. dat er in West-Berlijn druk gespeculeerd wordt met de kunstmatig vastgestelde wissel koers en dit nog wel onder be scherming van de bezettings autoriteiten. Deze speculaties zijn erop gericht de economie van de Duitse Democratische Republiek te ontwrichten. Niet de politiek van de Oost duitse regering, leidt tot het slechter worden van de sfeer in Berlijn, maar het feit dat West- Berlijn wordt gebruikt voor in triges tegen Oost-Duitsland. Zoals bekend zijn vijf Oost duitse mark in West-Berlijn in waarde gelijk aan een West mark. Officieel is een Oostmark echter gelijk aan een Westmark. De Amerikaanse luchtmacht heeft dinsdag een programma voor uitbreiding van haar perso neel met 28.000 leden bekendge maakt, deels met vrijwilligers en deels met dienstplichtigen. De maatregel-is een onderdeel van het plan van president Ken nedy de militaire macht van de Verenigde Staten met het oog op de toestand rond Berlijn op te voeren. Aan verscheidene ge oefende officieren en manschap pen zal verzocht worden hun diensttijd vrijwillig te verlengen. Van het aantal vrijwilligers zal afhangen of hoeveel anderen tot twaalf maanden langer zullen moeten dienen. De Amerikaanse luchtmacht is nu ongeveer 822.000 man sterk. Volgend jaar juli wil men de sterkte op 888.000 man gebracht hebben. De onafhankelijkheidsbewe ging van de nationalistische lei der van Niassaland, dr. Hastings Banda, heeft een overweldigende overwinning behaald bij de eer ste algemene verkiezingen in het land. Banda's partij, de Malawi, heeft alle twintig zetels in de wetgevende raad van lagere orde, waarvoor alleen negers hun stem uitgebracht hebben, veroverd en 99 procent van alle uitgebrachte stemmen. De Malawi heeft ook drie van de acht zetels van hogere orde veroverd, die uitsluitend door blanken en Aziaten worden aan gewezen. De vijf andere zetels zijn toegevallen aan de Verenig de federale partij van sir Roy Weienski'. De uitslag van w veiKiezingen heeft dr. Banda een duidelijke absolutie meerderheid gegeven in de wetgevende raad, maar de gouverneur heeft de bevoegd heid extra-leden voor de raad te benoemen als hij van oordeel is, dat dit nodig is om het even wicht tussen de rassen te hand haven. Hastings Banda zei later op een persconferentie, dat de Euro peanen, die het recht op zelfbe schikking van de negers niet willen erkennen „hun boeltje moeten pakken en naar huis moeten gaan". Ik haat de Euro peanen niet, maar wel hun over heersing, zo zei hij. Banda ver klaarde voorts dat hij nooit ak koord zou gaan met het voortbe staan van de Centrale Afrikaan se Federatie. Als de politici die intact wilden laten, dan konden ze maar beter de noodtoestand afkondingen en hem naar de ge vangenis sturen. Dr. John Tsjang, de voormali ge Zuidkoreaanse premier, heeft in een verklaring de huidige mi litaire raad gesteund en zichzelf uitsluitend verantwoordelijk ge steld voor het „falen" van zijn negen maanden oude bewind. Dr. Tsjang zegt ervan over tuigd' te zijn, dat de militaire staatsgreep nodig was om het land van communistische agres sie en ondermijning te redden. Honderden brandweerlieden en vrijwilligers hebben woensdag drie grote en diverse kleine bos branden in het gebied van Mar seille bestreden. Verscheidene gezinnen uit buurten rondom deze stad moesten geëvacueerd worden. Het vuur wordt aange wakkerd door een krachtige mistral en bedreigt Aubagne, een stadje van 17.000 inwoners op 12 km van Marseille. Passagiers van de trein Leip zigKeulen hebben woensdag morgen vroeg van de Oostduitse politie te horen gekregen, dat de grens tussen Oost- en West- Duitsland sinds middernacht voor alle Oostduitsers is gesloten. Te Bebra. aan de Westduitse grens met Oost-Duitsland, heb ben passagiers gezegd, dat on geveer vijftig Oostduitsers in de trein van Berlijn naar Bazel gis termorgen moesten uitstappen toen de trein bij de controle aan de Oostduitse zijde van de grens stopte. De Oostduitsers moesten hun bagage meenemen. Slechts één Oostduitser, die een telegram kon laten zien, dat zijn moeder gestorven was, mocht in de trein blijven. Bij de controle te Probstzella in Tfiüringen moesten alle Oost duitsers in de twee nachttreinen naar West-Duitsland uitstappen. Volgens een schatting van rei zigers moest ongeveer een vijfde van de mensen in de treinen uit stappen. Een 18-jarig Japans meisje, die lid van een uiterst rechtse organisatie is, heeft woensdag ge tracht een veertien meter hoog schilderij van Lenin, dat op de Russische handelstentoonstel ling in Tokyo hangt, met een mes te beschadigen. Een Japan se politieman wist deze poging te verijdelen. Hij liep lichte ver wondingen op. Het Oostduitse persbureau A.D.N. heeft naar aanleiding van het protest van de Westelijke commandanten in Berlijn tegen de sluiting van de grens tussen Oost- en West-Berlijn, gezegd, dat de viermogendhedenover- eenkomst over Berlijn door schendingen van deze overeen komst door de Westelijke mo gendheden teniet gedaan is. De overeenkomst was door de Wes telijke regering „jarenlang" ge schonden. De Londense correspondent van het Russische communisti sche partijblad „Pravda" meldt, dat een groot deel van het Brit se publiek steeds meer gaat be seffen, dat een oplossing van de Westberlijnse kwestie en van het Duitse vraagstuk door onderhan delingen moet worden gevonden. Volgens een ander bericht van de „Pravda" vertrouwen hoge kringen in Bonn nog steeds op „sabelgekletter" en zijn zij ge neigd tot gevaarlijke acties, die de spanning kunnen vergroten en besluiten, over een Duitse vredesregeling kunnen bemoei lijken. Twee Westduitse bladen, de Kamburgse „Bildzeitung" en de Frankfortse „Abendpost" zeggen in hun koppen op de voorpagi na, dat het Westen niets doet. De „Bildzeitung" heeft foto's van Amerikaanse, Britse en West duitse leiders met het bijschrift in grote letters: „President Ken nedy zwijgt.... MacMillan gaat jagenen Adenauer beledigt Willy Brandt". ..Neues Deutschland", het hoofdorgaan van de Oostduitse communistische partij, schrijft, dat de jongste Oostduitse maat regelen reeds „een weldadige uitwerking" hebben gehad op het internationale klimaat. Het blad citeert uitvoerig uit Britse krantenhoofdartikelen waarin aangedrongen wordt op onderhandelingen en is van mening, dat Oost-Duitsland met zijn maatregelen bijdraagt tot bespoediging van deze onder handelingen. OPKLARINGEN Op de oceaan handhaaft zich ten noorden van de Azoren een omvangrijk gebied van hoge luchtdruk. Langs de noordwest flank hiervan trok met grote snelheid een depressie van IJs land via de Shetland-eilanden in de richting van ons land. Een frontensysteem dat met de de pressie samenhangt, bereikte in de avond met veel regen de Ne derlandse kust en werd gevolgd door flinke buien waarvan som mige met onweer gepaard gin gen. Na de frontpassage draait de wind naar richtingen tussen noordwest en noord en stroomt opnieuw koelere polaire lucht ons land binnen. Kanselier Adenauer heeft gis teravond in een verkiezingsrede in Bonn gezegd dat de eigenlijke crisis in Berlijn nog komen moet, „maar ik geloof niet dat deze tot oorlog zal leiden". Wat we nu meemaken is nog maar het be gin, zo zei hij. Premier Nehroe van India heeft woensdag in het Indische parlement verklaard, dat de toe gang tot West-Berlijn volledig vrij moet zijn en dat Chroesjtsjef dit erkend heeft. Men moet zich neerleggen bij het bestaan van twee Duitslanden en de enige manier om tot een herenigd Duitsland te komen is een nau wer contact tussen beide landen aldus Nehroe. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Koel weer Wisselende bewolking met en kele buien. Matige tot krachtige noordwestelijke wind. Koel weer. DONDERDAG 17 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 5.11 5.25 Terneuzen 5.46 6.00 Hansweert 6.26 6.40 Walsoorden 6.36 6.50 VRIJDAG 18 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens 5.49 6.04 Terneuzen 6.24 Hansweert 7.04 Walsoorden 7.14 6.39 7.19 7.29 ZON MAAN op onder op onder 17 5.26 20.01 11.38 22.36 18 5.28 19.59 12.44 22.58 19 5.29 19.57 13.53 23.31 20 5.31 19.55 15.02 21 5.32 19.53 16.09 0.10 22 5.34 19.51 17.10 0.59 23 5.36 19.48 18.05 L59

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1