De besprekingen in Evian Het proces tegen Challe en Zeiler De Rondetafelconferentie met De West geopend Het bezoek van Kennedy Parijs t aan Weeroverzicht HOOGWATER ZON- en MAAI MSTAh DEN WEERBERICHT EERSTE BLAD lJaard te uater De bestandsbesprekingen in Laos BOMONTPLOFFING IN LISSABON DE CONFERENTIE OVER LAOS DE KERNSTOP CONFERENTIE TE GENEVE Prinses Irene in Noord-Brabant INDIA EN PORTUGAL TSJOMBE IN LEOPOLDSTAD DINSDAG 30 MEI 1961 17e Jaargang Nr 5303 Advertentieprijs per mm 15 et; minimum per •"Ivertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels ƒ1.Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties 'rij vooruitbetaling. Vermelding: Bripven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 eent meer. Inzending advertenties to» 's namiddags 2 uur. Voor het mnandagnumn.er- zaterdags 10 uur. Krariktrino op at» nnemenl: I'ere.eu/en Ibrec-teur-Hoofdreriarteui I van de -Sarde Redactie-adies: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummei 38150 Abonnementsprijs: 6,— nei kwartaal; per maand f2.—'1. pei «eek 48 ct. Losse nrs 9 ct. Ridha Maiek, woordvoerder der Algerijnse afvaardiging naar het overleg in Evian, heeft maan dagavond in Genève verklaard dat maandag concrete besprekin gen zijn gevoerd over de vraag - stukken-, die verbonden zijn aan do toepassing van het recht tot zelfbeschikikng in Algerië. „De beraadslagingen hebben inans een actiever stadium be- •elkt, waarin meer- op nauw af gebakende problemen wordt in gegaan", aldus Maiek. Maiek ging niet in op, een vraag, of er ook was gespróken over een staken van het vuren m Algerië. Zijn antwoord was aeili herhaling, dat er over het recht tot zelfbeschikking was gesproken. Op vragen over de Sahara wil de hij evenmin antwoorden. In antwoord op de vraag of er ■ts nieuws viel te melden over -ien Bella en de vier andere „mi nisters" der „voorlopige Alge- :jnse regering", antwoordde 5.1a- irtk dat het vraagstuk van hun deelneming aan het overleg te Evian nog niet was opgelost. Hij voegde hieraan toe: „Wij -jjn niet van plan de Franse mi nister van Justitie vergunning te vragen om ons telefonisch met hen in verbinding te mogen stellen". Belkacim Krim, de leider der Algerijnse delegatie, opende gis terochtend het overleg te Evian met een uiteenzetting van het Algerijnse standpunt aangaande de beginselen, op grond waarvan de Algerijnen het recht tot zelf beschikking zouden moeten uit oefenen. Louis Joxe, het hoofd van de -'ranse afvaardiging, antwoord de in de middagzitting. Hierop ontspon zich een debat dat woensdagochtend a.s., wanneer "r weer wordt vergaderd, zal .vorden voortgezet. De woordvoerder der Franse delegatie verklaarde dat maan dag gesproken is over de waar borgen voor de Franse minder heid in Algerië. Men acht het mogelijk dat de uitslag van het overleg zal worden bepaald dooi de beantwoording van de vraag, of op dit punt overéêhsttenming kan worden bereikt. Men wilde van Franse zijde geen bijzonderheden mededelen over het verloop der besprekin gen van maandag, die twee uur er. drie kwartier hebben geduurd. Van welingelichte zijde wordt er eenter de nadruk op gelegd, dat voor de Fransen het lot van hun landgenoten m een onafhan kelijk Algerië een vraagstuk vormt, dat alle andere te Evian ter taiei tc brengep of reeds be sproken problemen in de scha duw stelt. Men schaarde zich van deze zijde niet achter de in een aan- tai Franse bladen gegeven voor stelling van zaken, volgens wel ke het o-verieg te Evian zou kun nen stranden op het vraagstuk van de toekomst der Sahara of de Franse wens tot het behou den van militaire bases in een onafhankelijke Algerijnse staat. „Frankrijk en de leiders der Algerijnse opstandelingen zouden zonder veei moeilijkneden een algemene overeenkomst kunnen bereiken, indien er in Algerië niet een miljoen Fransen woon de, voor wier toekomst de Fran se regering verantwoordelijk is", aldus de meining ijj welingelieh. te kringen. De leider der Franse afvaar diging Joxe heeft maandag ge steld dat niet kan woiden aan vaard dat Franse inwoners van Algerië hun Franse nationaliteit zouden moeten opgeven om het staatsburgerschap van een onaf hankelijk Algerië te verwerven. De vertegenwoordigers der Al gerijnse opstandelingen verwier pen evenwel het denkbeeld van „buitengewone burgers". Naar verluidt hebben de Alge rijnen verzocht ook de bewoners van cte Sahara het recht tot zelf- beschiking te verlenen. De Fran se regering handhaaft, als be kend dat de Sahara geen deel 'zal uitmaken van een onafhan kelijk Algerië. Van beide zijden wordt ver klaard dat het overleg in een onberispelijke geest wordt ge voerd. De woordvoerder der Al gerijnen heeft maandagavond te Genève verklaard dat er een „wederzijdse wens tot begrip" bestaat. Waarnemers te Evian zijn van '•Kjuii". e«»n paard van de be reden politie in New York, ^brok zó hevig; van een pas- ^rende auto, dat het pardoes East River in sprong. Zijn berijder, de politieman John Jez- sek, kon er nog maar net af springen. Hij ontdeed zich van '-tin bovenkleding en dook even eens in het water om zijn vier voeter te helpen. Even later kwam ej- nog een politieagent hjj. Met behulp van drie roei boten, een helicopter, een kraan e* vele helpende handen werd „Kam" na twee uren gered. Bij de bestandsbesprekingen in Na Mon tussen vertegenwoordi gers van de rechtse regering van prins Boen Oem, de Pathet Lao on van de neutralistische ex- premier Soevanna Phoema is maandag overeenstemming be reikt over de agenda's van de komende besprekingen over de vorming van een coalitieregering en van de besprekingen over het bestand tussen de militaire ver tegenwoordigers der drie groe pen. mening dat de onderhandelaars na tien dagen van overleg thans de basisvraagstukken betreffende de toekomst van Algerië op grondige en verantwoorde wijze behandelen, dit niettegenstaande de weigering van het Algerijnse bevrijdingsfront om het voor- beeld van Frankrijk, dat eenzij dig de vijandelijkheden in Alge rië deed staken, te volgen. Zij achten het echter onwaar schijnlijk dat omstreeks 20 juni a.s. - de datum, waarop de ho teleigenaars in Evian, naar hun werd toegezegd, weer de beschik king over hun hotels zullen krij gen voor het onderbrengen van toeristen reeds overeenstem ming over de voorwaarden voor een beëindiging van de strijd in Algerië zal zijn bereikt. Zondagavond is een plastiek- bom in een telefooncel van een station van Lissabon ontploft, waardoor vier personen werden gewond. Men vermoedt dat de bom is geplaatst door tegen stander van de regering-Sala- zar. Onder de gewonden bevindt zich een politieman, die op het moment van de aanslag geen dienst had. De veertien-landenconferentie over Laos, die maandagmiddag na een reces van vier dagen her vat had moeten worden, is weer verdaagd, zo heeft een Britse woordvoerder in Genève meege deeld. De Britse en Russische delegatie hebben echter een ge meenschappelijke verklaring uit gegeven, waarin gezegd wordt dat de conferentie zo spoedig mo gelijk hervat zal worden. Van gezaghebbende zijde werd meegedeeld, dat de beide voor zitters van de conferentie, de Brit Malcolm MacDonald en de Rus Georgi Poesj kin, het maandag morgen niet eens zijn kunnen worden over de onderwerpen die maandagmiddag besproken kon den worden. De Rus wilde maan dagmiddag beginnen met bespre king van de voorstellen, die door de Russische minister van Bui- tenlande Zaken, Gromiko, zijn in gediend. De Brit wilde echter beginnen met een discussie over de uit rusting, die de internationale commissie van toezicht voor Laos nodig heeft. Sir Frank Roberts, de Britse ambassadeur in Moskou, heeft maandag opdracht gekregen om de Russische regering opnieuw te benaderen over de kwestie-Laos zo heeft het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken latei- meegedeeld. Het proces tegen de voormali ge Franse generaals Maurice Challe en André Zeiler, dat gis teren in Parjjs is begoimen, is spoedig na de opening geschorst omdat de 63-jarige Zeiler bij de ondervraging in elkaar stortte. Het proces wordt gehouden in dezeiloe zaai waar destijds maar schalk Pelain ter dood werd ver oordeeld. Challe en Zeiler wor den ervan beschuldigd dat zij het bevel van iegeraldeiingen neoben overge nomen zoncier wettige reden en aat zij een opstandige beweging neóben georganiseerd en daar aan neboen deelgenomen. Op oeide.. vergrijpen siaai de doou- stral. Beide mannen staan terecht voor een noog militair gerechts nol, bestaanue uit 5 militairen en 4 ourgers. Zoals oekend zijn de twee andere leiders van oe mislukte opstand, de voormalige generaals icooul Baian en Kdmona Jouhaud, nog steeds voortvluchtig. /.ellcr werd plotseling bleek toen hij begon te spreken. Hij ging zitten en mompelde: „Ik „en zo moe, zo moe..." De zitting werd daarna tien minuten verdaagd, waarna Zei ler zittende vei der sprak. Een pair minuten- later, toen hij net wilde oeginnen met een uiteen zetting van de motieven voor zijn optreden, stortte hij weer in. Hij viel terug in zijn stoel, tracht te toen opnieuw te spreken, rnaar zakte weer achterover. Men riep de hulp van een arts in, waarna Zeiler werd wegge leid. Vóór het incident met Zeiler had Challe zijn visie gegeven op do gebeurtenissen die geleid heb ben tot de mislukte opstand. Met duidelijke stem zei hij dat de veiligheid van het Westen in Al gerië op het spel staat. De leiders van de „voorlopige Algerijnse regering" hebben reeds banden met Moskou en Peking. Toen ik. aldus Challe, in ok- iober 1958 als plaatsvervanger van Salan, die toen opperbevel hebber was, in Algerië aankwam, was de politieke toestand daar uitstekend. Op militair gebied was er vooruitgang geboekt. In mei 1958 hadden de Mohamme danen betoogd voor een Frans- Algerië. Zij wilden Fransen blij ven. En deze wens had de hou ding van de Franse troepen tegenover de Mohammedanen bepaald. In april 1960, toen ik Algerië verliet na daar als op volger van Saian opperbevelheb ber te zijn geweest, waren de opstandelingen, militair gezien, zo goed als verslagen. Zoals bekend werd ik toen opperbevelhebber van de Navo- st; ijdkrachten in Midden-Europa. Ik was echter teleurgesteld dat ik mijn functie van opperbevel hebber in Algerië had moeten opgeven. Challe verklaarde dat de be lofte, die De Gaulle in septem ber 1959 had gedaan, de Fran sen in Algerië met ontzetting had vervuld. De Gaulle beloofde de Algerijnen toen zelfbeschik king. De Mohammedanen be grepen niet wat dat betekende, aldus Challe. Ik ben van mening, dat de Franse regering een „tactisene fout" heeft gemaakt toen zij ak koord ging met het openen van vredesonderhandelingen niet de Mohammedaanse ï-eoellen. Eind december 1960 nam ik ontslag bij de luchtmacht omdat ik, zeus in mijn „vergulde" po sitie als Navo-opperbevelhebber, de politiek van de regering 'niet langer kon steunen. Vrienden hadden mij gezegd, dat het zó niet verder kon gaan in Algerië, aldus Challe. Zij zei den aat alles verloren zou zijn na de vredesbesprekingen in Evian. Tot aan de persconferentie van generaal De Gaulle op 11 april bleef ik echter twijfelen. Op de 12de april had ik echter een on derhoud met Zeiler en wij stel den toen de datum voor de op stand vast. Wij waren van plan een psychologisch offensief te beginnen. Daarna zouden wij overgaan tot pacificatie. Hier voor hadden wij een periode van twee a drie maanden uitgetrok ken, aldus Challe. Challe verklaarde dat de op stand mislukt was omdat zijn troepen de voornaamste steden alleen maar hadden kunnen hou den als zij „wrede methoden" hadden toegepast. „Maar wij wilden geen bloed vergieten en ook niet op onze kameraden schieten". Toen de zitting hervat werd. zei de verdediger van Zeiler, dat hij Zeilers overtuiging als volgt wilde samenvatten: „In het diepst van mijn hart wil ik dat Algerië Frans blijft". Om aan de bezwaren van de Russen tegen het Westelijke voorstel om jaarlijks 20 inspec ties op Russisch grondgebied te houden tegemoet te komen, heb ben Engeland en de V. S. maan dag op de conferentie over het staken van de kernproeven te Genève een nieuw compromis voorstel ingediend. Hei Westen wil nu jaarlijks 12 inspecties op Russisch grondge bied laten houden plus nog één extra voor elke vijf „niet nader geïdentificeerde" aardschokken. Het totale aantal mag dan de 20 in geen geval overschrijden. De Rus Tsarapkin zag niet veel heil in dit nieuwe voorstel. Het Wes ten blijft maar vasthouden aan een „onrealistische verhouding" tussen het aantal „seismische voorvallen" en het aantal inspec ties, zo zei hij. „Als het Westen akkoord gaat met een algemene en algehele ontwapening, kan het in de Sowjet-Unie komen kijken waar het wilt". Zoals bekend willen de Rus sen niet meer dan drie inspecties per jaar op hun grondgebied toestaan. De Brit sir Michaël Wright noemde de reactie van Tsarap kin „verontrustend en verbijste rend". Toen gistermiddag vice-premier drs. H. A. Korthals met een hamerslag de rondetafel-confe rentie van Nederland, Suriname en de Ned. Antillen punctueel op tijd geopend verklaarde, trad merkwaardig genoeg op het stuk der bedrijvigheid een anti-climax in. Tevoren was er bij dergelijke gelegenheden grote drukte ge weest, veroorzaakt door het per soneel van de film- en televisie journaals en- fotografen, die „voorplaatjes" maakten van 'iet plaats nemen der autoriteiten en de belangrijkste gedelegeerden. Ook was er een ruime belang stelling van de zijde der binnen- en buitenlandse pers. Dit alles speelde zich af in de aloude Tréves-zaaj op het Haag se Binnenhof, waarin weliswaar geen ronde tafel stond opgesteld, doch een groot carré in langwer pige vorm. Aan de ene sorie zijde waren gezeten de Neder landse premier, prof. dr. J. E. de Quay, met aan zijn zijden de premiers van Suriname, mr. S. D. Emanuels en van de Ned. An tillen. de heer E. Jonekheer, naast wten de voorzitter der Nederlandse delegatie, drs. H.' A. Korthals, was gezeten. Aan ae linkerzijde van deze „hoofdtalel" hadden plaats ge nomen de Antilliaanse ministers J. E. Irausquin en Isa, met naast hen gevolmachtigd minister W. F. M. Lampe en de directeur van diens kabinet, mr. N. Debrot daarnaast. Dan volgden aan de lange zijde de ministers J. M. A. H. Luns van Buitenlandse Zaken en mr. A. C. W. Beerman van Justitie. Aan de lange rechterzijde had den plaats genomen- de Suri naamse ministers A. J. Morpur- go, dr. J. Sedney, dr. ir. F. Es- sed en H. Shriemisier. Dan de gevolmachtigde minister dr. R. H. Pos en statenvoorzitter J. S. P. Kraag. Na de opening gaf de voor zitter der Nederlandse delegatie die, tenzij door de conferen tie anders zal worden beslist, haar voorzitter blijft het woord aan prof. De Quay, na wien de drie delegatieleiders een uiteenzetting gaven- van hun kijk op de thans begonnen ge beurtenis. Te ongeveer kwart vóór vier sloot drs. Korthals deze open bare bijeenkomst, die in een be sloten vergadering werd vooit- gezet. Een beeld van het bezoek, dat H. K. H. Prinses Irene zsiiertfcip aan Noord-Brabant heeft ge bracht. We zien de Prinse> hier op de tentoonstelling van beeldende kunst en edelambacht te Tilburg, waar haar een map met aquarellen en litho's werd aangeboden. Premier Nehroe heeft maan dag op een bijeenkomst van het dagelijks bestuur van de con grespartij in Durgapoer felle kritiek geleverd op het koloniale beleid van Portugal. De Portu gese regering voert in Angola „een onmenselijke en barbaarse politiek en heeft duizend Afrika nen laten afslachten". Nehroe zei het recente bezoek van de Engelse minister van Buitenlandse Zaken lord Home aan Portugal te betreuren en waarschuwde de NAVO-landen, Portugal niet aan te moedigen. Voorts sprak Nehroe de hoop uit dat Gao, thans in Portugees be zit, spoedig Indisch zal worden. Ruim 10.630 politiemannen, De Pariise politie heeft zondag avond en maandagochtend bij een van haar grootste razzia's op Noord-Afrikanen ruim 900 Alge rijnen voor ondervraging aange houden. 'De aanleiding hiertoe was het doodschieten van twee Parijse politiemannen op zondag. gendarmes en brandweerlieden zullen zorg dragen voor de ver. ligheid van president Kennedy, als deze woensdag voor een be zoek van drie dagen aan Parijs aankomt. De auto's waarmee de presi dent en zijn gezelschap van het vliegveld Orly naar Parijs rijden, zullen vooraf worden gegaan door vijf veegauto's van de stadsreiniging, die o.a. eventueel gestrooide kopspijkers moeien- verwijderen. De politie heeft er al voor ge zorgd, dat er geen politieke ex tremisten verblijven in gebou wen langs de route. Als een ver dere voorzorgsmaatregel zullen politiemannen en brandweerlie den posten- betrekken op de daken, terwijl rechercheurs zich onder de menigte zullen mengen. Politie-lnspecteurs die zijn uit- geüniformeerde gekozen voor hun goed uiterlijk, rechercheurs, zullen mevrouw Kennedy bege leiden. Vóór de ontvangst in de be roemde spiegelzaal van het paleis van Versailles op donderdag avond zullen 2.000 politiemannen- de omliggende vertrekken onder zoeken. Naar uit politiekringen wordt vernomen, zal er steeds een rij dend laboratorium bij de hand zijn, als president en mevrouw Kennedy iets gebruiken. Zo nodig zullen het voedsel en de dranken tevoren worden onder zocht. VERANDERLIJKE BEWOLKING Een groot gedeelte van Euro pa bevindt zich in polaire lucht waarin de middagtemperaturen laag bleven. In ons land varieerden deze van 12 tot 14 graden. In Oost- Duitsland werd het op vele plaatsen niet warmer dan 8 tot 10 graden, wat het gevolg is van langdurige regenval. DINSDAG 30 MEI v.m. n.m. Breskens 1.41 2.08 Terneuzen 2.16 2.43 Hansweert 2.56 3.23 Walsoorden 3.06 3.33 President Tsjombe van Ka- tanga is maandag per schip van Coquilhatstad, waar hij geïnter neerd was, naar Leopoldstad overgebracht, evenals zijn minis- ter van Buitenlandse Zaken, j Kimba. Er was een escorte van 200 soldaten aan boord. Tsjombe leek in goede wel stand te verkeren. Hij en zijn minister zijn naar een militair j kamp op 10 km van Leopoldstad Dit regengebied hangt samen i gebracht, met een warmtefront boven Po- Tsjombe is door de overheid len dat zich zeer langzaam naar 'n Leopoldstad beschuldigd van het Westen beweegt. Op de Oceaan bevindt zich het front van een depressie die zich in de richting van de Golf van Biscaje uitbreidt. Tussen beide storingsfronten strekt zich boven ons land een rug van hoge luchtdruk uit die weinig van plaats verandert. hoogverraad. Men wil hem be rechten. Hij werd, toen hij aan land stapte, begroet door de chef van de veiligheidsdienst in Leopold stad, Victor Ndeka. In de personenauto, waarmee Tsjombe naar het legerkamp werd vervoerd, namen geen mili- In verband hiermee blijft hel i tairen plaats. De auto werd wel huidige weertype voortduren, j voorafgegaan en gevolgd door waarbij een geringe tempera-drie vrachtauto's soldaten. ZON op onder MAAN op onde: 20.47 20.48 20.57 22.03 een geringe tuursstijging is te verwachten. medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van dinsdag ochtend tot dinsdagavond. Noordoostelijke wind. Veranderlijke bewolking met enkele verspreid voorkomende buien. Dezelfde temperaturen als gisteren of iets hogere. Zwakkezullen worden ondergebracht in tot matige wind tussen noord en I een villa in het parachutisten o°st. kamp bij Leopoldstad. De mensen op de kade schenen Tsjombe gunstig gezind. Zij rie pen opgewonden zijn naam. Op vallend was het verschil in be handeling van Tsjombe en des tijds Loemoemba. De achttien mensen van het gevolg van Tsjombe zijn naai Makala, op 10 km van Leopold- -tad overgebracht, waar de mo dernste gevangenis van Kongo is gelegen. Tsjombe en Kimba schijnen te Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1