HET AMERIKAANSE PRESTIGE
De Geneefse conferentie over Laos
Gespannen toestandinAlgiers
tfoodwiil
N.A.V.O. moet worden versterkt
De onmacht van Oslo
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Radio de Koek
Groep van 41 Ambonezen naar
Indonesië vertrokken
Wrankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRUE ZEEUW
ZATERDAG 13 MEI 1961
17e Jaargang Nr 5290
Verschijnt dagelijks -«-Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nor.
B1NNENVERINGBED
bet beste bed ooit gemaakt
SCHUIMRUBBERBED
met versterkte middensector
f yifaiw/ fabrieken Zevenbergen
Kr is thans in Genève een bood
schap van de internationale con
trolecommissie over de toestand
van het staken van het vuren in
Laos ontvangen, zo is vrijdag
ochtend uit gezaghebbende krin
gen vernomen.
Volgens Indische officiële krin
gen in New Delhi heeft de inter
nationale controlecommissie in
haar rapport gemeld dat er een
feitelijk staken van het vuren in
Laos is.
aangekomen. Een kwestie die
nog moet worden opgelost is de
samenstelling der Laotiaanse de
legatie voor de conferentie.
Volgens gezaghebbende krin
gen in Genève heeft de interna
tionale controlecommissie in haar
rapport gemeld dat naar haar
mening in Laos een algemeen fei
telijk staken van het vuren be-!
staat. Afgezien van enkele kleine
plaatselijke incidenten is er geen
twijfel aan dat de vijandelijk-j
Twee beelden uit Genève naar
aanleiding van de internationale
conferentie over Laos in die stad.
Foto links: De Russische minis
ter van Buitenlandse Zaken, An
drei Gromyko, wuift met zijn
hoed bij aankomst op het vlieg
veld van Genève. Foto rechts: De
delegatie van communistisch
China komt op het vliegveld van
Genève aan.
Er moet in geheel Amerika een zucht van verlichting
zijn gehoord, toen vrijdagmiddag bleek, dat het was
gelukt met een raket een cabine omhoog te stoten, waar
in een mens was gezeten, die levend en behouden naar
de aarde terugkeerde. Eigenlijk terugkeerde op een
vooraf vastgestelde plek in zee, waar de cabine bleef
drijven zodat dc piloot er kon worden uitgetild met een
helicopter, terwijl een tweede hefschroefvliegtuig latei-
de cabine zelf naar een vliegkampschip bracht.
De Russen zijn ook „klein be
gonnen", vóórdat zij een „vlie
gende kamer" rondom de aarde
konden doen suizen. Nadat dit
hun tweemaal was gelukt, stop
ten zij in de cabine een man,
die na 108 minuten in de Sow-
jet-Unie terugkeerde. Zo ver als
de Russen zijn de Amerikanen
nog niet. maar het begin was
goed. Hun eerste ruimtevaar
der, Shepard. werd tot een
hoogte van 185 km in het heelal
geworpen, met een snelheid van
8200 km per uur. Nadat de
cabine zich had los gemaakt,
kwam deze op een afstand van
486 km neer van de basis Cape
Canaveral, vanwaar de ruimte
vaarder was gelanceerd.
Hij kwam niet zo hoog als de
Rus Gagarin, en op geen stuk
ken na zo ver. Maar bewezen
was dat de Amerikanen be
schikten over de technische
kennis, om de Russen na te vol
gen. Nu was Shepard 15 minu
ten in de lucht, straks kan het
ook één of twee uur zijn.
Prestige-kwestie
Was dit nodig? Blijkbaar wel.
Het prestige der Russen, veer
tig jaar geleden nog een tech
nisch achterlijk volk, was enorm
gestegen door de prestatie. Ken
nedy zei, dat het Amerikaanse
volk voor de ogen van de gehele
wereld vernederd zou zijn ge
weest, als de proef niet was ge
lukt. Wij leven nu eenmaal in
een tijd, dat de twee grootste
mogendheden op alle terreinen
met elkaar moeten concurreren,
om hun invloed in de wereld te
behouden of uit te. breiden.
Die proeven kosten enorm
veel. Het Amerikaanse project
maar liefst 400 miljoen dollar,
ongeveer 1450 miljoen gulden.
En, zo werd er bij gezegd, een
„schot op de maan" zou hon
derd maal zo veel kosten. Nu
zal men veel technische en
wetenschappelijke kennis op
doen, doch de vraag die her
haaldelijk is gesteld, namelijk
of het geld niet beter bestemd
had kunnen worden, is begrij
pelijk. Wat de Russen, ondanks
hun veel lagere levenspeil, heb
ben uitgegeven, is niet bekend,
maar het moet ook fabelachtig
veel zijn geweest.
De openbaarheid waarmee de
Amerikanen het gehele geval
hebben behandeld pleit zeer
voor hen. Van een Russische
mislukking zou men weinig
en pas veel later hebben ge
hoord. De Amerikanen riskeer
den veel meer. Door radio en
televisie kon ieder het verloop
van de proefneming volgen.
Shepard is in Washington luis
terrijk ontvangen, o.a. door
president Kennedy, en is hij
gedecoreerd, terwijl men in de
V. S. vooral wel de staf van ge
leerden dankbaar zal zijn.
probéren de eenheid van Kongo
te bewaren. Hij heeft te doen
met twee tegenstanders: ten
eerste Tsjombe van Katanga,
die nu de gevangene is van
Kasavoeboe, ofschoon deze laat
ste eerst met hem samenging.
Het is niet bepaald elegant te
noemen, dat de president nu
Tsjombe wil doen veroordelen
wegens „hoogverraad", omdat
Tsjombe zijn eigen gewest onaf
hankelijk heeft gemaakt. Drie
maanden geleden waren de lei
ders in Madagascar bijeen, en
toen stemde Kasavoeboe in met
het plan, een aantal onafhanke
lijke staatjes te scheppen. Het
kan dus verkeren, en daarom
zal men voorzichtig doen, nieu
we verrassingen niet uit te slui
ten.
Bovendien heeft de tweede
tegenstander Gizenga nooit het
gezag van Kasavoeboe erkend,
en zal het de president niet ge
makkelijk vallen, deze oppo-
sante leider van de Oostprovin
cie, die politici als Nasser, Tito
en Chroesjtsjef achter zich
weet, in handen te krijgen. Toch
heeft de president nu beloofd,
samen te werken met de V. N-,
en dat is het wat de Ameri
kanen hebben gewenst.
De NAVO bespreekt
het beleid
De ministers die deze week als
vertegenwoordigers van de N.A.
V.O.-landen in Oslo bijeen warer,
hebben vooral gesproken over de
versterking van de klassieke
strijdkrachten. Komt het tot een
botsing in Europa, waarbij geen
kernwapens worden gebruikt,
dan heeft men misschien nog
tijd aldus de Amerikanen -
het vechten te stoppen voordat
van kernwapens gebruik wordt
gemaakt.
Eisenhower heeft de hoop ge
wekt dat de Amerikanen geleide
projectielen met atoomkoppen
ter beschikking zouden stellen
van de N.A.V.O. als zodanig,
maar Kennedy is nu gekomen
met het aanbod van 5 onder
zeeërs met Polaris-raketten. Het
betreft dus atoomduikboten die
nog in aanbouw zijn, met geleide
kernprojectielen. De V. S. hou
den de uitsluitende zeggenschap
over het gebruik, dus geen 15
maar slechts één vinger aan de
trekker. Overigens willen zij dat
West-Europa meer betaalt voor
de gemeenschappelijke defensie.
Voor het eerst is een Neder
lander, mr. Stikker, nu als secre
taris-generaal de leider van de
besprekingen. Hij heeft gezegd
dat hij gelooft inzake allerlei
meningsverschillen wel een com
promis te kunnen vinden. Dit be
treft zeker de grotere rol, die De
Gaulle wil spelen, als het gaat
om het vaststellen van de buiten
landse politiek van Amerika en
Engeland. Men zal elkaar meer
raadplegen, al moeten we niet
denken, dat de Amerikanen een
voor hen vitale beslissing door
anderen zullen laten bepalen.
Tegengestelde belangen
Natuurlijk zijn niet alle leden
van de N.A.V.O. het eens met de
Amerikanen, wat het buitenland
se beleid aangaat. De Belgen
b.v. staan achter Tsjombe, hoe
wel zij -niet bereid zijn geweest
het voor hem op te nemen, na
dat hij gevangen was genomen.
Houdt Katanga op onafhankelijk
te zijn, dan kunnen de mijnbelan
gen der Belgische maatschap
pijen toch wellicht met Ameri
kaanse hulp worden beschermd,
en dan is het goed over te scha
kelen op Kasavoeboe. In Brus
sel verwacht men dat België
spoedig diplomatieke betrekkin
gen zal aanknopen met deze pre
sident. De Belgen verkeren ech
ter wel in onmin met de Ver. Na
ties wegens de bemoeienissen
van dc volkerenorganisatie met
Kongo.
De Portugezen zijn beslist tegen
Amerika, omdat dit het Portu
gese beleid in het Afrikaanse ge
west Angola kritiseert en aan
dringt op hervormingen, nu er
voortdurend lievig wordt ge
vochten en de weinige troepen,
welke Portugal heeft ter be
schiking staan van de N.A.V.O.,
maar naar Afrika zijn gestuurd.
Frankrijk is ook al geen vriend
van de V. N. Het ongeluk is dat
het Franse leger, voor zover pa
raat, eigenlijk in Algerije staat
en dat het „uitgekamd" moet
worden omdat te veel officieren
op de hand bleken van de vier
muitende generaals. Frankrijk
kan dus niet veel voor de N.A.
V.O. betekenen. Maar het is wel
ontevreden over allerlei aspecten
van de politiek der V. S. Zulke
meningsverschillen zijn in Oslo
gebleken.
dr. A. C.
(Nadruk verboden.)
Be Franse autoriteiten in Al
giers hebben gewaarschuwd dat
de komende dagen, en in het bij
zonder heden, 13 mei, met de
uiterste gestrengheid zal worden
opgetreden tegen ordeverstorin
gen. „Gendarmerie, politie en
leger hebben strenge opdracht
met alle middelen, zo nodig met
het gebruik van wapens, de orde
te handhaven".
Bij de kasbah van Algiers is
een sterke politiemacht samen
gebracht. Er zijn namelijk pam
fletten verspreid waarin wordt
gezegd dat het Algerijnse stads
deel in brand zal worden gesto
ken. Volgens woordvoerders van
de politie is de concentratie van
personeel bij de kasbah bedoeld
om de Algerijnen gerust te stel
len dat het dreigement var
Laos staakt het vuren
Hoewel Kennedy inzake Cuba
een nederlaag heeft geleden,
althans een tegenslag voor zijn
reputatie, kan hij hoop hebben
dat in Laos en Kongo zijn poli
tiek niet tot een mislukking
leidt.
Wat Laos aangaat, zal de vol
doening maar betrekkelijk zijn.
Goed, er is bijna een staken
van het vuren tot stand ge
komen. Maar intussen heeft de
linkse en pro-communistische
Pathet Lao nog aardig wat
overwinningen behaald. En de
neutralisten zijn meer op de
hand gekomen van Russen en
Chinezen dan voorheen. Dat
komt. omdat zij strijd voerden
met de rechtse prins Boen Oem.
die door de Amerikanen werd
geholpen.
Zou er evenwel in *'t geheel
geen succes zijn geweest, dan
had Kennedy op grond van zijn
belofte aan Boen Oem zelf mili
tair moeten ingrijpen. Voor
lopig al Is de situatie nog
helemaal niet stabiel kan
Amerika afwachten, wat er van
het internationale overleg te
recht komt.
Kasavoeboes ommezwaai
In Kongo is het ook zo ge
gaan, dat de politiek der V. S.
tenminste niet mislukt is. Presi
dent Kasavoeboe heeft zich ver
zoend met de V.N. en hij zal
„Het aantal incidenten is de
laatste tijd toegenomen. Er cir
culeren geruchten over betogin
gen, gepaard gaande met geweld
pleging voor de komende dagen,
in het bijzonder vandaag.
De algemeen gedelegeerde en
de opperbevelhebber van de
strijdkrachten waarschuwen de
bevolking, met name die van de
grote steden, voor de consequen
ties die deze ongeregeldheden
kunnen hebben".
In Franse bestuurskringen werd
de toestand „zeer gespannen"
genoemd. Men meent over inlich
tingen te beschikken volgens
welke „commando's" rechtse ex
tremisten ter gelegenheid van de
derde verjaardag van de 13 mei
opstand ongeregeldheden zullen
veroorzaken.
In geheel Algiers hebben Franse
militairen weer strategische pun
ten ingenomen. Foto: Pantser
wagens van de Gendarmerie Na
tionale op de Avenue Fovrault
Lamy.
brandstichting niet zal worden
Uitgevoerd.
Bij een huiszoeking op een
boerderij in Blida, waar een gro
te hoeveelheid vliegtuigbenzine
werd gevonden, zijn twintig per
sonen gearresteerd. Als gevolg
van deze arrestaties zou men er
tevens in zijn geslaagd een aan
tal leden van het clandestiene
„geheime leger" (O.A.S.) in hech
tenis te nemen.
CDIT NUMMER BEVAT "N
12 PAGINA'S J
VOORMALIG
MEDEWERKER VAN
EICHMANN
GEARRESTEERD
De Oostenrijker Franz Murer,!
die in het proces-Eichmann als
één der medewerkers van de
voormalige. S.S.-leider is ge
noemd, is gearresteerd en in
Graz gevangen gezet.
Hij wordt ervan beschuldigd
als (id van het gebiedscommissa-
riaat in Wilna tijdens de tweede
wereldoorlog talrijke Joden ver
moord te hebben.
heden in feite zijn gestaakt. De
commissie, die uit vertegenwoor
digers van India, Polen en Cana
da bestaat, heeft voorts van bei
de partijen de verzekering gekre
gen dat zij vastbesloten zijn geen
vijandelijkheden te openen, behal
ve in gevallen van wettige zelf
verdediging.
De commissie spreekt de hoop
uit dat de partijen, die thans
regelmatig met eikaar in contact
zijn, de feitelijke toestand ook in
een officieel document zullen
vastleggen.
Het. rapport is door alle drie
leden van de commissie getekend.
Eeide partijen hebben cie con
trolecommissie verzekerd, dat zij
vastbesloten zijn de wapenslh-
standsovereenkomst na te leven,
tenzij zij worden aangevallen.
De commissie hoopt dat gere
gelde contacten tussen de vel
schillende inspectiegroepen het
binnenkort mogelijk zullen ma
ken een formeel rapport op te
stellen. Inmiddels stemt het de
commissie tot voldoening dat een
wapenstilstand in feite reeds be
staat.
Het rapport wordt door alle in
de commissie vertegenwoordig
de partijen onderschreven.
De Amerikaanse delegatie is
tot de conclusie gekomen dat de
feiten die in het rapport worden
omschreven overeenkomen met
haar bevindingen uit eigen bron
nen.
Het vraagstuk van de vertegen
woordiging van Laos op de con
ferentie schijnt nog niet geheel
te zijn opgelost. De Russen
menen dat alle drie groepen
de neutralisten van prins Soe-
vanna Phoema, de rechtsen van
prins Boen Oem en de lihksen
van prins Soevannoe Vong in
staat moeten worden gesteld
waarnemers te zenden.
De Ver. Staten zijn van oordeel
dat slechts de regering in Vien
tiane en prins Soevanna Phoema
die zich als premier van Laos be
schouwt, uitnodigingen moeten
worden gezonden. De (linkse)
Pathet Lao, die geen aanspra
ken op regelingsbevoegdheid
laat gelden, moet niet worden
uitgenodigd. Zoals bekend be
schouwt de Sowjet-Unie prins
Soevanna Phoema nog als wet
tige premier van Laos.
Men heeft reeds voorgesteld de
Pathet Lao aan de conferentie te
laten deelnemen door vertegen
woordigers in de delegatie van
waarnemers van prins Soevanna
Phoema op te nemen.
MINISTER GREEN WAS NIET
OP DE HOOGTE.
De Canadese minister van Bui
tenlandse Zaken Howard Green
kwam vrijdagmiddag bij het Pa
leis des Nations in Genève om
de veertien mogendhedenconfc»
rentie over Laos bij te wonen.
Niemand had hem verteld dat
reeds een uur geleden was be
sloten de aanvang van de confe
rentie uit te stellen.
GENEEFSE CONFERENTIE
BEGINT NIET VANDAAG.
Een woordvoerder van de
Sowjetdelegatie heeft verklaard
dat de Sowjet-Unie tegen uitstel
van de opening van de confe
rentie is gekant, en goede gron
den heeft om aan te nemen dat
de besprekingen vandaag zullen
beginnen.
De conferentie dient zich te
beperken tot Laos, en moet niet
andere Zuidoostaziatische vraag
stukken, als bijv. Vietnam be
handelen.
De enige kwestie die moet
worden opgelost is hoe een neu
traal en onafhankelijk Laos te
vestigen. Dit betekent:
Geen ander land mag zich in
de binnenlandse aangelegenhe
den van Laos mengen.
Laos mag niet toetreden tot
welk militair blok dan ook.
„Dit is geen gemakkelijke
taak. Wij dienen in het oog te
houden dat Laos een Oosters
land is, en dat elders bestaande
vormen van neutraliteit wel
licht hier niet kunnen worden
toegepast," aldus de Sowjet-
wu. rdveerder.
Een Britse woordvoerder in
Genève heeft vrijdagavond me
degedeeld, dat het niet waar
schijnlijk is, dat de conferentie
vandaag zai beginnen. Hij zei te
hopen, dat dit maandag of dins
dag het geval zai zijn.
De Britse cn Russische minis
ters van Buitenlandse Zaken
hebben tijdens hun ontmoeting
gisteravond geen overeenstem
ming bereikt over de vraag wie
Laos op de conferentie zal moe
ten vertegenwoordigen.
NOORDWESTELIJKE WIND
Het K.N.M.I. deelt mede:
Een lagedrukgebied voor de
kust van Noorwegen veroorzaakt
sterke barometer-dalingen in
Scandinavië. Deze breiden zich
naar het zuiden uit. Tegelijker
tijd wordt het hogedrukgebied
boven de Britse eilanden en
West-Frankrijk door groter de-
pressie-activiteit op de oceaan
aangetast. Deze ontwikkelin:
heeft tot gevolg, dat de plenaire
lucht, waarvan de voorste be
grenzing boven het midden van
de Noordzee gelegen is, met ma
tige noordwestelijke winden
weer naar het zuiden wint. Het
koufront zai vandaag dicht bij
of over ons land komen te lig
gen, waardoor de regenkansen
voornamelijk in het noordoosten
van het land toenemen. De tem
peraturen zullen over het alge
meen dan ook lager zijn dan
vrijdag. Voor zondag wordt een
verder uitstromen van de polaire
lucht over het gehele land ver
wacht.
medegedeeld door het K. N. M. Ir
geldig tot hedenavond.
Iets lagere temperaturen.
Veranderlijke bewolking met
voornamelijk in het noordoosten
van het land kans op enige regen.
Zwakke tot matige wind tussen
west en noordwest. Dezelfde of
iets lagere temperaturen.
ZATERDAG 13 MEI
v.m.
n.m.
Breskens
0.46
1.13
Terneuzen
1.21
1.48
Hansweert
2.01
2.28
Walsoorden
2.11
2.38
ZONDAG
14 MEI
v.m.
n,rn
Breskens
1.29
1.56
Terneuzen
2.04
2.31
Hansweert
2.44
3.11
Walsoorden
2.54
3.21
ZON MAAN
op
onder
op
onder
Mei
13
4.50
20.23
4.44
18.51
14
4.48
20.25
5.13
20.01
15
4.47
20,26
5.45
21.07
Neordstraat 102 - Telefoon 31U
Terneuzen
Men denkt dat de eerste zit
ting hedenochtend zal worden
gehouden.
Het uitstel is niet het gevolg
van de inhoud van het rapport
der controlecommissie, welke
door de Westelijken bevredigend
wordt geacht, maar het feit dat
sommige delegaties nog niet zijn
Van het Centraal Station in
Amsterdam is donderdagochtend
'n groep van 41 Ambonezen (6
lamilies en 1 ongehuwde) uil het
woonoord Medemblik naar Ge
nua vertrokken waar de terug
reis per schip naar Indonesië
begint. Het zijn de eerste Ambo
nezen, die sinds vijftien jaar naar
Indonesië terugkeren. De repa
triëring van deze uit de groep
van 280 volgelingen van de Am-
bonezenleider S. Siwalette, komt
geheel voor rekening van de
Nederlandse regering, die zich
ook voor de eventuele terugreis
garant heeft gesteld, indien de
Indonesische autoriteiten de 15
volwassenen en 26 kinderen in
Tandjong Priok mocht weigeren.
Indien de repatriëring slaagt ver
trekt begin juni de tweede groep
waarvan de heer Siwalette zelf
ook deel zal uitmaken.
„Ik heb volledig vertrouwen in
mijn regering", zei de heer Si
walette, die de eerste groep tot
Luik begeleidde. Tijdens het be
zoek, dat president Soekarnoaan
Rome bracht heeft de heer Si
walette met hem gesproken over
de mogelijkheid van terugkeer
van zijn volgelingen naar Indo
nesië. Soekarno zou hem toen
alle medewerking hebben toege
zegd, waarna de Nederlandse re
gering zich bereid verklaarde, de
kosten van de repatriëring voor
haar rekening te nemen. De ver
eiste papieren zijn verzorgd door
bemiddeling van de Indonesische
vertegenwoordiging in Brussel.
„We hebben verzocht naar
Ambon te mogen terugkeren,
maar daaromtrent is geen en
kele toezegging gedaan", zei de
heer Siwalette, die evenwel goe
de hoop had op het welslagen
van het op zijn instigatie en met
medewerking van het commis
sariaat voor de Ambonezenzorg
tot stand gekomen project.
Staand op het perron, neemt de
heer Siwalette afscheid van een
aantal jeugdige leden van de
eerste groep vertrekkende Am
bonezen uit Amsterdam naar
Indonesië.
„Als deze repatriëring slaagt,
kunnen alle belangstellende Am
bonezen op dezelfde financiële
steun bij hun terugkeer teke-
ken", verklaarde de heer C. de
Vriendt, adjunct-inspecteur van
het commissariaat voor de Am
bonezenzorg, die de eerste groep
repatrianten op het station uit
geleide deed, tezamen met de
heer J. Schutte, sociaal ambte
naar in het woonoord Medem
blik.
De voorlopige bestemming is
Djakarta, waar de „Australia",
het lijnschip van de Italiaanse
rederij „Lloyd Triestino" op 31
mei of 1 juni hoopt te arriveren.
Daar zullen de Indonesische
autoriteiten dan beslissen wat er
met de Ambonezen zal gebeuren.
Indien zij naar Ambon mogen
doorreizen zal de Nederlandse re
gering ook deze reis betalen.
De heer Siwalette hoopt, dat
in juni de tweede groep zal ver
trekken. Naar zijn mening zal
deze dan ongeveer 240 personen
omvatten de rest van de groep-
Siwalette. De Indonesische auto
riteiten hebben hem namelijk
laten weten, dat zij niet veel
voelen voor een gespreide terug
keer. Vann de 23.000 in ons land
wonende Ambonezen zouden er
een kleine 2000 naar Indonesië
willen terugkeren. De volgelin
gen van de heer Siwalette (de
politieke groepering S.A.A.M.I.)
menen, dat het geen zin heeft
langer in Nederland te blijven,
omdat er in Indonesië meer toe
komst is.
