DE EERSTE AMERIKAAN IN
DE RUIMTE
DE KRITIEK OP KENNEDY
Weero verzicht
„Wat een prachtig gezicht",
was Shepards eerste mededeling
(goodwill
Twee verrassingen
Persconferentie van Rusk
Regering van Laos stelt
verzoeningscommissie voor
Radio de Koek
SCHAAK- EN
DAMSPELEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
Flonkering bij abonnement: Terneuzen
Dirtcteur-Hoofdredacteur van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073
Slronummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 6 MEI 1961
17e Jaargang Nr 5285
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uuri
De Verenigde Staten hebben vrijdag voor het eerst
een man in de ruimte gebracht. Deze man, kapitein-
luitenant ter zee Shepard, maakte een ruimtereis van
zestien minuten. Hij werd te Cape Canaveral afgescho
ten in een „Mercury"-cabine die was aangebracht op een
„Redstone"-raket en kwam op 470 km van zijn punt van
vertrek veilig en wel in de Atlantische Oceaan neer. De
„Mercury" bereikte een hoogte van 185 kilometer.
De 37 jarige Shepard heeft voortdurend per radio
verslag uitgebracht van zijn belevenissen in het ongeveer
een ton wegende ruimtevoertuig. Een van zijn eerste
mededelingen was: Wat een prachtig gezicht".
Zes-en-een-halve minuut na de
start werden de remraketten af
geworpen.
Shepards eerste woorden in de
helikopter waren: „Wat een
prachtige dag". Kort voor de lan
ding op het vliegdek zei hij:
„Jongen, wat een tocht was dat".
De bemanning van het hef-
schroefvliegtuig had opdracht
Shepard geen vragen te stellen-
Men wilde niet dat de eerste in-
d.ukken van de ruimtevaarder
zouden worden gekleurd door
wat men tegen hem zei.
Dadelijk na de landing is hij
naar de ziekenafdeling aan boord
van de „Lake Champlain" gegaan
waar. hij aan een medisch onder
zoek .van ongeveer twee uur zou
worden onderworpen.
President Kennedy heeft zijn
gewone werkzaamheden onder
broken om, evenals miljoenen
andere Amerikanen, de televisie-
uitzending over de ruimtereis te
volgen. Ook stond de president in
direkt telefonisch kontakt met
de deskundigen hij Cape Canave
ral. De vice-president, Johnson,
was in gezelschap van de presi
dent.
De president heeft een gesprek
gehad met de ruimtevaarder toen
deze aan boord van de „Lake
„Champlain'' was. De president
wenste Shepard geluk en zei
De Amerikaanse ruimte -
vaarder Shepard heeft een
snelheid van 8.000 km per
uur bereikt op zijn vlucht,
die een kwartier duurde.
Hij verwijderde zich 180
km van de aarde en land-
de 500 kin van het punt
van uitgang in zee. Tijdens
de korte periode van ge-
wichtsloosheid kon hjj zijn
- werk normaal verrichten.
(Adv.)
BINNENVER1NGBED
het beste bed ooit gemaakt
SCHU1MRUBBERBED
met versterkte middensector
J fabi ieken Zevenbergen
De West-Berlijnse politie heeft
vrijdagmorgen de ex-sergeant
van de S.S. Heinz Jentzsch ge
arresteerd, die ervan verdacht
wordt medeplichtig te zijn ge
weest aan de moord op 400 ge
vangenen van het kamp Gusen
tijdens het nazibewind.
Alan B. Shepard jr (rechts) is in de ruimte gebracht op de manier, welke op deze tekening
duidelijk is uitgebeeld (boven). De noodreddingraket kon ai in werking worden gesteld als
een fouv aitn liet licht zou komen, als de raket nog op delanceerinrichtin^- stond.
omdat men een technische sto
ring had ontdekt. Al die tijd bleet
Shepard in zijn cabine. Reeds ge
ruime tijd vóór het ogenblik
waarop de lancering zou plaats
vinden, was de 37-jarige ruimte
reiziger in de „Mercury"-capsule
gaan zitten.
De „Mercury"-cabine maakte
zich op negentig kilometer hoog
te los van de raket.
Shepard heeft tijdens de vlucht
apparaten bediend. Hij meldde
onder meer dat hij de remraket
ten in werking had gesteld. Ver
der deelde hij vanuit de ruimte
nog mee dat hij zich uitstekend
voelde, dat de druk in de cabine
goed was en dat dc reis vlot ver
liep.
Koningin Elisabeth
bij de Paus
naar succes.
trots te zijn op wat hij had ver
richt. Dc ruimtevaarder ant
woordde dat alles volmaakt heeft
gewerkt.
De president zei vervolgens
er naar te verlangen hem te
Washington te ontmoeten.
De capsule kwam op ongeveer
vijf kilometer van het Ameri
kaanse vliegdekschip „Lake
Champlain" in de Oceaan neer,
hangend aan een grote rood
witte parachute. Shepard verliet
de drijvende capsule en werd
door een helikopter van het
vliegdekschip aan boord gehesen
pn naar het schip gebracht, waar
hi) met gejuich door de beman
ning werd begroet. Een ander
hefschroefvliegtuig viste de cap
sule uit zee op en zette haar op
het vliegdek van de „Lake Cham
plain".
De „Redstone"-raket heeft vol
maakt gewerkt vanaf het ogen
blik waarop hij zich met dave
rend lawaai losmaakte van het
startblok tot het ogenblik waarop
raket en capsule werden geschei
den. De lancering is echter ruim
twee-en-een-half uur uitgesteld
Gisterochtend te kwart over
elf heeft Paus Johannes XXIII
koningin Elisabeth van Enge
land in privé-audiëntie ontvan
gen in zijn grote particuliere
bibliotheek op de drempel waar
van hij persoonlijk de vorstin
verwelkomde.
Volgens het oorspronkelijke
plan zou de audiëntie in de voor
de bibliotheek gelegen troon
zaal plaatsgevonden hebben
maar de Paus had op het laat
ste moment besloten de ont
vangst in zijn bibliotheek te
doen geschieden.
De route welke de stoet met
het koninklijk gezelschap door
een aantal opeenvolgende zalen
van het Vaticaanse paleis naar
de bibliotheek volgde was, om
de gebeurtenis grotere luister
bij te zetten, langer dan gebrui
kelijk gemaakt. De stoet werd
voorafgegaan door een officier
van de Zwitserse garde. Voor
aan gingen sediari en kamer
heren met kap en degen. Konin
gin Elisabeth, die een zwarte
sluier met daarop een diadeem
droeg, werd begeleid door de
majordomus. Achter haar liep
prins Philip en kwamen de
overige leden van het gezel
schap.
Volgens Amerikaanse ambte
naren moet Shepard in goede
conditie zijn daar hij erin is ge
slaagd zonder hulp de capsule te
openen.
President Kennedy heeft over
de ruimtereis gezegd dat belang
rijke wetenschappelijke gegevens
zijn verkregen. Deze zullen ter
kennis van de plaatselijke ge
meenschap in de wereld worden
gebracht.
Het Witte Huis heeft bekend
gemaakt dat verwacht wordt dat
Shepard maandag naar Washing
ton zal komen.
Reacties op Shepards
ruimtevlucht
President Kennedy heeft on
middellijk na Shepards ruimte-
vlucht, gezegd dat het gehele
Amerikaanse volk zich verheugt
over het succes van deze ruimte
reis. Hij drong erop aan dc in
spanning op het gebied van de
ruimtevaart te verdubbelen.
De Britse minister-president,
MacMillan, heeft president Ken
nedy dadelijk na ontvangst van
het bericht van het succes, tele
grafisch gelukgewenst.
Een woordvoerder van de Rus
sische ambassade te Londen gaf
als commentaar, dat zijn land dit
stadium in het ruimteonderzoek
al verscheidene jaren geleden be
reikte
Radio Moskou heeft al bijna
aan het eind van een nieuwsbul
letin een kort feitelijk verslag
van de Amerikaanse ruimte-
vlucht gegeven.
In Amerika wordt veel
commentaar geleverd op de
moeilijkheden van de jonge
president Kennedy. Hij is
aan het bewind gekomen
met de bedoeling, een frisse
wind te doen waaien in
Washington, en vooral om
het prestige van de Verenig
de Staten te doen stijgen.
Hij meende, dat dit prestige
door gebrek aan activiteit
van Eisenhower sterk was
verminderd. Doch hij trof
het niet.
De grootste tegenslag
voor hem was het misluk
ken van de invasie in Cuba,
welke operatie door hem
zelf was bevorderd, daar hij
op het standpunt staat, dat
het regime van Castro ten
val moet worden gebracht,
omdat het communistisch
zou zijn. Op het ogenblik
dat ieder meewarig naar
Kennedy keek, omdat Fidel
Castro glansrijk had gewon
nen, kwamen onheilspellen
de berichten uit Laos, het
dun bevolkte vorstendom in
Indo-China.
Hoewel Britten en Russen had
den afgesproken omdat zij voor
zitters waren geweest van de
Geneefsc conferentie van 1954,
die mede het lot van Laos bepaal
de, dat zy de strijdende partijen
zouden opwekken, het vuren te
staken, ging het vechten door.
En de pro-eommunistisehe Pat-
het Lao bleef aan de winnende
hand. Kennedy zei toen, <iat de
Verenigde Staten hun eigen sol
daten naar Loas zouden sturen,
om de anti-communisten te hel
pen, als de tegenpartij geen
wapenstilstand in acht nam. Het
was een krasse verklaring, die in
de Verenigde Staten zelf veel
kritiek uitlokte.
Met name de voorzitter van de
invloedrijke senaatscommissie
voor buitenlandse aangelegen
heden, Fulbright, wilde niets
weten v.an directe inmenging, die
tot een tweede Korea-oorlog kon
leiden. Zou de strijd niet ophou
den, dan was Kennedy aan zijn
eer en prestige verplicht, oorlog
te gaan voeren in een gebied van
Zuidoost-Azië. Maar dat zou een
hachelijke onderneming zijn!
Een geluk
De jonge president had echter
geluk. Na enige dagen aanvaard
den de pro-communisten een be
stand. Men kon zeggen, dat als
de onderhandelingen over een
staken van het vuren zouden sla
gen, een groot gevaar was ge
weken.
Toch is de héle situatie niet zo
prettig voor Kennedy's conser-
De Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, Rusk, heeft
donderdag op een persconferen
tie te Washington gezegd dat
president Kennedy besloten
nceft het bedrag voor militaire
nulp aan Zuid-Vietnam te ver
bogen met het oog op het com
munistische gevaar in dat ge
bied. Behalve tot vermeerdering
van de militaire hulp is ook be
sloten tot andere hulpmaatrege
len. maar Rusk deelde niet mee
welke.
In antwoord op vragen zei
Rusk dat de Amerikaanse rege
ring geen aanleiding ziet om aan
te nemen dat de communistische
druk in Zuid-Oost-Azië zal afne
men ondanks een staken van het
vuren in Laos. Dit gebied moet
beter worden georganiseerd en
doeltreffender worden gesteund
om „het volk van het Noorden"
een halt toe te roepen.
vatieve beschermelingen in Laos.
Zij zijn aan de verliezende hand,
wat bij latere onderhandelingen
geen voordeel is. En het beste
wat er uit de crisis te voorschijn
kan komen, is de vestiging van
een neutralistisch bewind, met
terzijde stelling van de pro-Ame
rikaanse ..koninklijke regering"
van Boen Oem. die maar een be
perkt deel van het land onder zijp
gezag heeft. Komt er nu een
kabinet van nationale verzoening,
dan zullen de neutralisten daarin
een sleutelpositie innemen, met
rechts misschien een vertegen
woordiger van Boen Oem. links
van de Pathet Lao. Deze laatste
beweging is echter veel sterker.
En nog erger voor Kennedy
is, dat de neutralisten, zoals de
bevelhebber Kong Le en de ge
wezen premier Soevanna Phoe-
ma, meer en meer overhellen
naar Peking en Moskou. Want
de Russen hebben hen gehol
pen tegen de pro-Amerikaanse
strijdkrachten van Boen Oem.
Een jegens de communisten
vriendelijk bewind onder neu
trale leiding zal er dus wel uit
de bus komen, als er verder
niet wordt gevochten.
Kongolese tragi-comedie
In Kongo ziet het er voor de
Amerikanen heter uit. Zij staan
achter president Kasavoeboe en
achter de Verenigde Naties. Die
twee verdroegen elkaar niet best.
Doch nu heeft enige weken ge
leden Kasavoeboe zich met de
Verenigde Naties verzoend en er
mee ingestemd, dat deze gewes
telijke legertjes zal likwideren,
om één enkele nationale strijd
macht te vormen, onder bevel
van Kasavoeboe dan altijd.
De president heeft verder de
conferentie bijgewoond van Kon
golese leiders waar de „linkse"
Gizenga uit de Oostprovincie af
wezig was en daar heeft hij
onverwacht de grote man van
Katanga, Tsjombe, in arrest doen
stellen, omdat deze zich niet wilde
onderwerpen aan het gezag van
Leopoldstad en van de Verenigde
Naties.
Toen kwam een nog grotere
verrassing: de regering van Ka-
tanga wou Tsjombe wel terug, en
beloofde dat zij zich zou houden
aan de resoluties van de Verenig
de Naties, nota bene aan de op-
De Amerikaanse minister zei
in antwoord op vragen over een
mogelijk gebruik van Ameri
kaanse troepen in Zuid-Vietnam
op verzoek van president Ngo
Dinh Diem, dat dit een kwestie
voor de toekomst is.
Over Cuba zei Husk dat na de
tegenslag van enige tijd geleden
de Amerikaanse regering de toe
stand thans nauwkeurig moetJ| w
bestuderen en overwegen welke heffing Van het eigen leger en
(Adv.)
WINKELDIEFSTALLEN
OPGELOST?
Donderdag en vrijdag hebben
rechercheurs van het bureau
Lodewijk van Deijsselstraat enige
inwoners van Amsterdam aan
gehouden die ervan worden ver
dacht in de loop van de laatste
weken een groot aantal winkel
diefstallen te hebben gepleegd.
De politie vermoedt dat met deze
diefstallen enige duizenden gul
dens gemoeid zijn geweest. Zij
was de thans gepakten op het
spoor gekomen na een onlangs
in een schoenwinkel in Amster
dam-West gepleegde diefstal.
NovpJïtraat 102 - Te'efoog 31»
ïerseiaSB
De rechtse regering van Laos
heeft de tegenpartij uitgenodigd
voor een verzoeningsbijeenkomst
in de hoofdstad Loeang Prabang
op 10 mei. „Alle Laotianen die
de vrede zijn toegewijd en koning
en grondwet eerbiedigen, zijn al
tijd welkom in de koninklijke
hoofdstad, waar alle democrati
sche vrijheden worden gewaar
borgd". aldus een boodschap van
de regering.
De regering heeft verder mee
gedeeld. dat in het gehele land
het vuren is gestaakt.
Engeland en de Sow jet-Unie
hebben besloten, de internationa
le commissie van toezicht in
Laos opdracht te geven onver
wijld naar Laos te gaan, zo heeft
vrijdag een woordvoerder van
het Britse ministerie van Buiten
landse Zaken bekend gemaakt.
Wellicht zou het Brits-Russi-
"he antwoord op de mededeling
an de commissie, dat zij gereed
I is om haar werkzaamheden in
[Laos te beginnen, vrijdag nog in
Nieuw Delhi zijn ontvangen
Daar is op het ogenblik de com
missie bijeen, die vertegenwoor
digers van India, Polen en Ca
nada omvat.
Engeland en de Sowjet-Unie
hadden donderdag over het ant
woord overeenstemming bereikt,
tijdens een gesprek in Moskou
tussen de ambassadeur sir Frank
Roberts en de onderminister van
Buitenlandse Zaken Poesjkin.
De eerste bijeenkomst van de
militaire afvaardigingen van de
koninklijke Laotiaanse regering
en de strijdkrachten van de Neo
Lao Haksat met de delegatie van
de groep-Savannakhet, die voor
vrijdag op het program stond, is
niet doorgegaan omdat de groep-
Savannakhet er op stond dat zij
in Hin-Hop, op 64 km ten zuiden
van Van-Vieng, zou worden ge
houden. De andere partij heeft
voorgesteld de bijeenkomst in
Namon te houden. Thans worden
onofficiële besprekingen gevoerd
over een permanente plaats van
bijeenkomst.
Perzische premier
afgetreden.
De Perzische premier, Jafar
Sjariff Emami, heeft vrijdag zijn
ontslag ingediend. Hij deed dit
nadat kritiek was geoefend op
de wijze, waarop hij een sta
king door onderwijzers had be
handeld.
Bij deze staking deed zich
dinsdag j.l. een incident voor.
Politie opende het vuur op be
togende onderwijzers, waarbij
één der demonstranten werd ge
dood. Dit leidde tot drie dagen
van onrust in Teheran. Donder
dag j.l. betoogden meer dan
20.000 onderwijzers en scholie
ren voor het parlementsgebouw
en eisten het aftreden der re
gering. Vrijdag bleek dat hun
eis, wat betreft de premier, suc
ces had gehad.
Ook afgevaardigden hadden
donderdag in de Madjelis, de
volksvertegenwoordiging, kritiek
op Emami geoefend in verband
met het schieten door de politie
en de behandeling door zijn
regering van de eisen der onder
wijzers, die een hogere bezoldi-
Emami is geen lid van een
ging wensen.
politieke partij. Hij is in augus
tus j.l. door de sjah aangesteld
en hij werd na de in maart j.l.
gehouden algemene verkiezin
gen opnieuw in zijn ambt be
vestigd.
Men verwacht te Teheran dat
dr. Ali Amini de nieuwe Perzi
sche premier zal zijn. Een offi
ciële bekendmaking terzake
wordt dezer dagen verwacht.
De 55-jarige dr. Amini is ver
scheidene malen minister ge
weest. Hij was ook Perzisch
ambassadeur te Washington.
BOEKHANDEL
VAN DE SANDE
maatregelen genomen moeten
worden.
De NAVO-conferentie die in de
eerste helft van de volgende
week te Oslo wordt gehouden,
zal, aldus Rusk, niet in bijzon
derheden spreken over de even
tuele vorming van een onafhan
kelijke kernstrijdmacht voor het
bondgenootschap. De conferen
tie in Oslo is voornamelijk van
politieke aard. Punten als een
doelmatiger politiek overleg in
de NAVO en een groter samen
hang zullen worden besproken,
evenals de internationale toe
stand. De militaire kwesties zul
len op de decemberbijeenkomst
in Parijs worden behandeld.
Rusk zei dat het communisti
sche militaire apparaat in Zuid-
Vietnam meer dan 12.000 perso
nen omvat, afgezien van politici
en propagandisten. Vorig jaar
werden meer dan 3000 personen,
burgers en militairen, ontvoerd
of vermoord.
De communistische guerilleros
hebben hinderlagen gelegd, sabo
tagedaden uitgevoerd en aanval
len gedaan op dorpen en garni
zoenen. Ten gevolge van de gue
rilla zijn meer dan 200 lagere
scholen, met 800 leraren en ruim
25.000 leerlingen, gesloten.
hei wegzenden van de Belgische
militaire commandanten. Een
succes tot zover voor de
Amerikaanse politiek. Maar, wat
doet Gizenga? Die noot moet nog
gekraakt worden!
dr. A. C.
(Nadruk verboden.)
Nieuwe
troepenversterkingen
voor Angola
De transatlantische passagiers,
boot „Veracruz" is vrijdagoch
tend met 3400 man Portugese
troepen aan boord naar Angola
vertrokken. Van het contingent
maken afdelingen infanterie,
cavalerie, genie en licht veldge
schut uit.
Portugal heeft, buiten dit con
tingent, reeds negenduizend man
versterkingen naar Angola ge
zonden.
De minister van Oorlog, gene
raal Mario Silva, de chef van de
generale staf. generaal Camara
Pina en bloedverwanten van de
militairen waren bij het vertrek
aanwezig.
MINDER WIND
Een depressie die over Enge
land naar de Noordzee trok.
veroorzaakte vrijdag vrij veel
wind, waarmee iets koelere
lucht werd aangevoerd. In
Oost-Duitsland en het Alpenge
bied, waar de zachte lucht nog
niet werd verdrongen, werden
maximumtemperaturen van 22
tot 27 graden gemeten.
Boven de Britse eilanden be
vindt zich een rug van hoge
luchtdruk, die zich naar het
oosten beweegt. Onder invloed
hiervan neemt de wind af en er
zullen opklaringen voorkomen.
Verder weg op de Oceaan, na
dert het front van een actieve
depressie. Op de nadering hier
van zal later de wind weer toe
nemen uit het zuidwesten, maar
het ziet er niet naar uit dat de
bewolking, die met het front
samenhangt, reeds vóór de
avond tot ons land zal door
dringen.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt. geldig van zaterdag
ochtend tot zaterdagavond.
Wisselend bewolkt.
Wisselend bewolkt en op de
meeste plaatsen droog weer.
Overwegend matige wind tussen
west en zuidwest. Ongeveer
dezelfde temperaturen als giste
ren.
ZON
MAAN
Walsoorden
op
onder
op
onder
Mei
ZONDAG
6
5.02
20.12
1.05
10.09
7
5.00
20.14
1.49
11.21
Breskens
8
4.58
20.15
2.26
12.36
Terneuzen
9
4.57
20.17
2.58
13.52
Hansweert
10
4.55
20.18
3.26
15.08
Walsoorden
ZATERDAG 6 MEI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
v.m.
5.35
6.10
6.50
7.00
7 MEI.
v.m.
6.33
7.08
7.48
7.58
n.m.
5.56
6.31
7.11
7.21
n.m.
6.58
7.33
8.13
8.23
