an De Nieuw-Guinea-raad te Hollandia geïnstalleerd 11 panje Buitenlandse delegaties in Hollandia gearriveerd Weg ermee De kabinetsformatie in België Weero verzicht ff ie? Amerikaans beroep op Cuba intwoorden. skeffie als WOENSDAG 5 APRIL 1961 17e Jaargang Nr 5258 Rede van Koningin fuliana Rede van Gouverneur Platteel Radio de Koek Donderdag aanwijzing van een formateur Heden uitgebreide feestelijkheden HOOGWATER WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN en IS 276, ig posten. toch volgende aressen krijgen merkkoffie of estuurd. E Z A A K 610404 de Britse minister van D* sie, Harold Watkinson, za aitijd tegen verzet heeft om NAVO 'n eigen „kemzwaara .geven. /an doorgaans betrouwbar ie zijn echter de berichte zou Home's bezoek aan Spa verband houden met 't evea- ile toetreden tot de NAv dit land, tegengesproken- federlandse in Frankrijk verongelukt lij Saint Quentin (Frankrijk zaterdagmiddag de auto v<" 27-jarige Nederlandse se mt der eerste klasse F. in botsing gekomen tegenligger. De serge ru met een shock en een i t> npliceerde beenbreuk op! nen in een hospitaal tei ateau, zijn echtgenote w ig gedood. ,„.v. heer Buitelaar, die werK was bij het administr detachement van de Se landstrijdkrachten i Europa in Fontainebie vermoedelijk met zijn e op weg naar Nederla slag ie ,m d ie il i ot« ftankering hij abonnement-: Temeuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sfende Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswa] Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,- per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct Losse nrs 9 ct. DE VRUE ZEEUW V Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per Mfn 15 ct; minimum pei advertentie 2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handels- advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of; Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uor. Nederlands Nieuw-Gui nea is woensdagochtend om 9 uur plaatselijke tijd een nieuwe fase in zijn ontwik keling naar zelfbeschikking begonnen met de installatie van de Nieuw-Guinea-raad, een volksvertegenwoordi ging voor het gehele, 700 000 inwoners tellende gebied. De 28 leden van de raad, o.w. een vrouw, heb ben bij hun installatie door Gouverneur Platteel in Hol landia in een koninklijke boodschap het advies mee gekregen, zichzelf te zijn en te blijven, in een vorm die zij zelf kunnen kiezen zoals hun eigen aard dat ingeeft. In de Stadsgehoorzaal van Hol landia, de voorlopige behuizing van de raad, waar onder grote belangstelling van autoriteiten uit Nieuw-Guinea, Nederland en het buitenland de installatie plaatsvond, klonk na de ope ningstoespraak van de Gouver neur, dr. P. J Platteel de stem van Koningin'Juliana vanaf een geluidsband. „Leden van de Nieuw.Guinea- l-aad, zo zei zij, ik wens u veel geluk en voldoening toe bij al uw arbeid voor uw land en volk. In Nederland is er vreugde om dat gij heden uw werk begint. Het is de eerste stap op de weg. die leidt naar de uitoefening van het recht tot zelfbeschikking door uw volk. Moge de weg kort blijken te zijn. Wees uzelf. Blijft uzelf, in de \orm. die gij zelf zult kiezen, zoals uw eigen aard u dat zal ingeven. Nederland voelt zich, zoals gij Weet. in vriendschap en naar eer- en geweten gebonden, u in staat te stellen en de waarborgen te geven, vrij over uw eigen lot te kunnen beslissen. Dit immers is ons enige doel Want aan ieder mens en ieder volk komt het voor de toekomst", recht toe op vrijheid en onafhan kelijkheid en allen moeten zij dit recht mogen uitoefenen, zo zij dat willen. De taak van uw raad is het, thans die beslissing nabij te brengen. Nederland wenst uw volk zo spoedig mogelijk een waardige en gelijkwaardige plaats te zien innemen in de gemeenschap dei- moderne wereld en op het forum der Verenigde Naties. Ook volgt Nederland met sym pathie de soortgelijke ontwikke ling als bij u, die plaats heeft in de oostelijke helft van uw groot eiland. Mijn allerbeste wensen verge, zeilen u bij uw verantwoordelijke arbeid en uw grootse taak riü, en DE INSTALLATIE VAN DE NIEUW-GUINEA- RAAD Drie naties hebben een minister afgevaardigd naai de plechtige opening van de Nieuw-Guinea-raad waarmee 700.000 Papoea's de eerste stap zetten op de weg naar politieke zelfstan digheid. De regeringsleden van Nederland, Australië en Nieuw-Zeeland logeren ten huize van gouverneur Plat teel. Zij zijn minister Toxo- peus, staatssecretaris Bot, de Australische minister voor gebiedsdelen, Paul Hasluck, en de Nieuw-Zee- landse minister van Binnen landse Zaken, minister N. A. Gotz. Bij de plechtigheid, die werd geopend door gouverneur Plat teel, is het woord gevoerd door de minister van Binnenlandse Zaken, mr. E. H. Toxopeus, zijn staatssecretaris mr. Th. H. Bot, mevr. mr. J. M. Stoffelsvan Haaften die als vice-voorzitter van de Tweede Kamer een ge schenk van het Nederlandse par lement aanbood de Gouver neur van Australisch Nieuw- Guinea, Cleland, een lid van de raad van Australisch Nieuw-Gui nea die de volgende week zal worden geïnstalleerd en o m. enige Papoease leden van 'de Nieuw-Guinea-raad. De overbezetting van het mo derne gouvernementspaleis, dat over de wijde Humboldtbaai uit ziet, weerspiegelt de situatie in Hollandia zelf, waar 130 buiten landse gasten en vele tientallen Papoea's uit streken van Sorong tot Merauke ondergebracht moe ten worden in een beperkte acco- modatie. De organisatoren heb ben ter oplossing van het huis vestingsprobleem een beroep ge daan op het K.P.M.-schip Kasim- bar dat in de haven van Hollan dia voor anker ligt en dat her schapen is in een drijvend hotel. Tot de officiële buitenlandse gasten behoren, naast de Neder landse parlementaire afvaardi ging onder leiding van mevrouw Stoffelsvan Haaften, een uit. gebreide Australische parlemen taire delegatie, onder wie de senaatsvoorzitter, sir Machvuin, de gouverneur van Australisch Nieuw-Guinea, brigade-generaal Doland Cleland vele leden van de vertegenwoordigende raad, die volgende week in Port Moresby in Australisch Nieuw-Guinea zal worden geïnstalleerd, en ver tegenwoordigers van de in de Zuid-Pacific-commissie samen werkende landen met uitzonde ring van de Verenigde Staten Daarnaast zijn er vele tientallen journalisten, radio- en televisie verslaggevers naar Hollandia ge reisd en onder hen bevinden zich wel enige Amerikanen. Hollandia heeft deze bezoekers met harte lijke gastvrijheid ontvangen. Zij werden op het vliegveld van Sen- tani begroet door Papoea_fluit- orkesten. die drie dagen achter een voor het stationsgebouw wel komstliederen ten gehoren brach ten. Zij zijn allen onderdak ge komen, in de hotels, aan boord van het schip, als gasten van in gezetenen en zelfs in kamers van het Centraal ziekenhuis. De 28 leden van de Nieuw- Guinea-raad zijn ongeveer tien dagen geleden reeds in Hollandia aangekomen. Zij hebben deze da gen gebruikt niet alleen om ken nis met eikaar te maken maar ook om op reeds, veelvuldig ge houden informele bijeenkomsten van groepjes van hen, de moge lijkheden tot toekomstige samen werking al dan niet in fractiever- band te bespreken en om van ge ciachten te wisselen over zaken die zij in de raad aan de orde wil len stellen. Sommige leden heb ben reeds verklaard dat zij on derwijsvraagstukken ter sprake willen brengen, in het bijzonder de middelbare opleiding voor Papoea's. Anderen zoals Jouwe, hebben de wens kenbaar ge maakt. dat de Nieuw-Guinea- raad stem zal krijgen bij de op stelling van het jaarlijks rapport aan de Verenigde Naties over Nieuw-Guinea. Gouverneur dr. P. J. Platteel zei in zijn rede o.a. het volgende: „Mijnheer de voorzitter en leden van de Nieuw-Guinea-raad, voor de eerste maal wordt thans deze aanspraak in het land gebruikt. Zij klinkt al even eenvoudig als de wetstekst, die zegt: Er is een Nieuw-Guinea-raad ter ver tegenwoordiging van de inwoners van Nederlands Nieuw-Guinea. Met het gebruik echter van deze aanspraak is gezegd, dat voldaan is aan hetgeen de wet stelt. Heden vangt gij uw taak aan, niet alleen ten overstaan van de inwoners die gij vertegenwoor digt, maar ook tegenover vele belangstellenden in heel de wereld. Het belang van deze taak wordt zó groot geacht, dat een zeer aanzienlijk gezelschap van hein de en ver is gekomen. Deze grote belangstelling is verheugend vooral omdat thans voor de ogen van zovele getuigen, de koninklijke toezegging, ge daan in de troonrede van 1960, wordt verwezenlijkt. Hare Majes teit onze geëerbiedigde Koningin, sprak daarinNederlands Nieuw- Guinea zal in het komende jaar een belangrijke nieuwe phase in zijn ontwikkeling naar zelfbe schikking ingaan. Zodra immers de Nieuw-Gui nea-raad, die in grote meerder heid zal bestaan uit vertegen woordigers van de inheemse be volking, tot stand zal zijn geko men, zullen bestuur en wetge ving slechts met zijn medewer king mogelijk zijn. De instelling van de Nieuw- Guinea-raad is een stap op de weg, welke naar zelfbeschikking leidt. Wil zelfbeschikking geen holle frase zijn, dan moet zij wortelen en groeien in een krachtig volksbestaan, waarin de politieke economische en cultu rele ontwikkeling op evenwichti ge wijze wordt behartigd. Verbre king van dit evenwicht zou zich wreken. Geconstateerd mag worden, dat uw raad op waarlijk democrati sche wijze tot stand is gekomen, en dat daarmede een bron voor verhoogde krachtsinspanning is aangeboord, omdat door demo cratisering inschakeling uit vrije overtuiging van alle beschikbare krachten plaats heeft. De stimu lans voor de zelfwerkzaamheid, die aan de zelfbeschikking haar inhoud geeft, zal van u moeten uitgaan. Daarin zie ik een zeer voornaam deel van uw taak lig gen. De voortekenen zijn zeer gun stig., want wie zich, op sommiger fantasieën over Nieuw-Guinea verlatende, zou menen, bij zijn (Adv.) Noordstraat 102 - Telefoon 3128 Temeuzen De installatie van de Nieuw- Guinea-raad, waarin een vrouw zitting heeft, de 24-jarige Dorkas TokoroHanasby, een moeder van drie kinderen, wordt om kranst door tal van feestelijk heden. Er worden dagelijks volksdansen uitgevoerd. Er wor_ den rondvaarten georganiseerd" er is een lampionoptocht en vuurwerk, een wielerwedstrijd, een taptoe door de militaire kapel en zelfs een prauwenwed strijd in de baai. Van hoog tot laag heeft de ge hele bevolking, de Papoea's niet minder dan de Nederlanders, aandeel gehad in dit feestpro gramma. Dinsdagochtend stoomden twee onderzeeboot jagers de „Utrecht en de „Amsterdam" de haven van Hollandia binnen om luister bij te zetten aan de installatie van de eerste volksvertegenwoordi ging van Nieuw-Guinea, komst hier een land te betreden vol onrust, spanning en strijd, ontdekt alras, dat het tegendeel waar is. Zelfs de verkiezingen voor de Nieuw-Guinea-raad, die de ge moederen danig in beroering hebben gebracht, zijn geen beeld van verscheurdheid geweest, doch eerder van harmonie. De verkiezingsstrijd, waarbij wij za gen dat Papoea's Nederlandse, en Nederlanders Papoease candi- daturen steunden, is een strijd geweest, die in wezen op een heersende harmonie duidde, wel ke dit land kan bewaren voor tegenstellingen die op vele plaatsen in de wereld een scha delijke hol spelen. Op ras is niet gelet, slechts op vertrouwen en kundigheid. De samenwerking der kiezers zal zich voortzetten in samenwer king binnen uw raad, en in sa menwerking tussen raad en uit voerende gouvernementsorganen. Kleine landen kunnen groot zijn. Nederlands Nieuw-Guinea is een klein land, maar het kan een groot voorbeeld stellen. Moge God u de wijsheid schen ken om het werk van de raad daaraan dienstbaar te maken. Hij zegene uw beraadslagingen. Met deze woorden, mijnheer de voorzitter en leden van de Nieuw-Guinea-raad, maak ik ge bruik van het voorrecht om de eerste zitting geopend te verkla ren." Minister Toxopeus legde er de nadruk op dat de instelling van de, op demorrati -?he wijze geko_ zen volksvertegenwoordiging niet alleen voor Nederlands Nieuw-Guinea. doch ook voor het koninkrijk als geheel van de grootste betekenis is. Hij bood namens de Neder landse regering aan de raad een geschenk aan: een bibliotheek als handwijzer en bron van infor matie voor het dagelijkse werk. Ais eerste bijdrage en symbool voor het gehele geschenk over handigde de minister aan de raad het driedelige werk van Amos J. Peaslee getiteld: „Constitutions of Nations". De heer Nicolaas Jouwe kantte zich, als eerste spreker uit de Nieuw-Guinea-raad, in zijn rede tegen die internationale politieke kringen, die de aanwezigheid van de Nederlanders in Nieuw-Guinea zien als een voortzetting van het kolonialisme. „Wij Papoea's heb ben thans stevig het bewijs in handen dat dit niet het geval is zeide hij en wij zijn blij, dat ook het buitenland zich vandaag hiervan kan overtuigen. De heer Jouwe vervolgde „Daarom voelen wij, Papoea's, ons teleurgesteld en gegriefd dat Amerika dat zich de kampioen neemt van democratie en zelf beschikkingsrecht, en in welk land wij, bewoners van de Paci fic, altijd een groot vertrouwen hebben gehad vandaag hier verstek laat gaan. De heer Jouwe wijdde in zijn rede woorden aan de pioniersar beid van Nederlanders, die de weg hebben gebaand tot wat heden gebeurt. De heer Jouwe eindigde met het uitspreken van zijn diepe dankbaarheid voor het vertrou wen, dat de Nederlandse rege ring heeft getoond. „Wij hopen, in de komende tijd te bewijzen, dat wij dit vertrouwen waardig zijn." Op zachtzinnige, soms on-zacht. zinnige, maar steeds doortasten, de wijze hebben Londense bob- bies" maandagavond een demon stratie van anti.A-bom demon, stranten „weggewerkt". De mensen hadden eerder op de dag deelgenomen aan een demonstratiemars tegen kern wapens. Later besloten zij in Londen over te gaan tot een sjt- down-actie, niet ver van de Ame rikaanse ambassade. Daar wer den zij echter door de politie „weggewerkt" een ingreep, die niet altijd de instemming en medewerking van de demon stranten had. De installatie van de raad ging gepaard met uitgebreide feeste lijkheden. Vóór de plechtigheid in de Stadsgehoorzaal begon, musi ceerde de militaire kapél vóór het gebouw. Voorts staan er voor vandaag het ceremonieel inheien van de eerste paal voor het raadsge bouw door mevr. Stoffels van Haaften op 't programma, waar na er volksdansen zijn. een lam- pionnenoptocht van schoolkinde ren, een ontvangst door de voor zitter van de Nieuw-Guinearaad en een groot vuurwerk. De leden van de Nieuw-Gui nearaad zijn reeds een dag of tien in Hollandia. Zij hebben niet alleen kennis met elkaar ge maakt, docht ook reeds veelvul dig informale bijeenkomsten ge houden waarbij o.a. de mogelijk heid van fractievorming is be sproken. Sommige leden hebben reeds verklaard dat zij onderwijs vraagstukken ter sprake willen brengen, in het bijzonder de mid delbare opleiding voor Papoea's. Koning Boudewijn zal don derdag een kabinetsformateur aanwijzen. Dit heeft de minis ter van Administratie en Cul turele Zaken in het aftredende kabinet-Eyskens, Harmei, die de vorige week door de Belgische vorst met een informatie-op dracht werd belast, dinsdagmid dag op een persconferentie medegedeeld. Harmei heeft dinsdagochtend zijn eerste rapport over zijn be vindingen aan de koning mede gedeeld. Donderdag zal hij zijn eindverslag op het kasteel te Laken uitbrengen. Minister Harmei weigerde mededelingen te doen over de hoofdlijnen van zijn adviezen aan de vorst. „Het woord is aan de koning en ik ken zijn wensen Vele Joodse families, wonend in de Braziliaanse staat Rio Grande do Sul, hebben brieven ontvangen waarin met vergel dingsmaatregelen wordt ge dreigd, .indien Adolf Eichmann in Israël veroordeeld mocht wor den". niet", antwoordde hij op vragen over de opdracht, die aan de formateur zal worden gegeven. Antwoordend op een vraag of hij optimistisch was, dat de regeringscrisis in België spoedig tot het verleden zal behoren zei de informateur slechts „ver trouwen to hebben in de poli tieke leiders van België". Behalve met politieke figuren heeft Harmei de afgelopen week ook besprekingen gevoerd met talrijke vertegenwoordigers van het handels- en bedrijfsleven. Hoewel in vele politieke com mentaren de vorming van een Katholiek-socialistische coalitie als de meest waarschijnlijkste wordt genoemd, worden ook andere mogelijkheden niet uit gesloten. Eén ervan is de voort zetting van de huidige samen werking tussen Katholieken en liberalen. Een stroming in de liberale partij is echter voor stander van het terugkeren tot de oppositie. De socialistische partij heeft zich reeds uitdruk kelijk uitgesproken tegen een derde mogelijkheid: een natio nale regering van de drie grote partijen, de C.V.P., de B.S.P. en de liberale partij. De Ver. Staten hebben maan dag een beroep op de Cubaanse regering van dr. Fidel Castro gedaan om „haar banden met de internationale communistische beweging te verbreken". De V. S. deden dit in een pu- blikatie van het State Depart ment, getiteld Cuba. Hierin wordt het bewind van Castro een dictatuur genoemd, die ver band houdt met een door het communisme beïnvloede totali taire beweging in geheel La- tijns-Amerika. Castro wordt er van beschuldigd, een communis tisch bruggehoofd in het Caribi sche gebied te hebben gevestigd. De Cubanen blijven onze broe ders, zo valt verder te lezen in de publikatie van hel. State De partment, en wij erkennen de fouten die wij in het verleden met betrekking tot hen hebben gemaakt. Wij en de andere lan den van het Westelijk halfrond zijn vastbesloten een toekomsti ge democratische regering van Cuba volledig te steunen in haar BINNENKORT GROND BESCHIKBAAR VOOR NIEUWE LANDBOUW-KOLONIE IN BRAZILIË De Katholieke Centrale Emi gratiestichting heeft uit de Ne derlandse landbouwkolonie „Ho- lambra" in Brazilië bet bericht ontvangen, dat zeer binnenkort optie zal worden verkregen op een stuk grond, waarop de nieu we kolonie „Holambra II" zal kunnen worden gesticht. Zoals bekend wil men met de nieuwe kolonie ruimte scheppen voor de jongelui uit de oude kolonie. Ho lambra I, die daar geen plaats meer kunnen vinden voor het stichten van een eigen bedrijf. Ook is het de bedoeling dat er emigrantengezinnen uit Neder land naar Holambra II gaan. Holambra I, ongeveer 5000 ha groot, werd in 1948 gesticht on der auspiciën van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuinders- bond. Holambra II zal, naar ver wacht wordt, een oppervlakte van 30 tot 35.000 ha beslaan en plaats kunnen bieden aan 700 ge zinnen. pogingen om het Cubaanse volk vrijheid, democratie en sociale rechtvaardigheid te schenken. Daarom doen wij nogmaals een beroep op de regering-Castro om haar banden met het inter nationale communisme te ver breken. Mocht hier in geen ge hoor worden gegeven, dan ver trouwen wij erop dat het Cu baanse volk, met zijn hartstocht voor vrijheid, zal blijven strij den voor een vrij Cuba. De Ver. Staten merken dan tot slot op dat de Sowjet-Unie en haar bondgenoten Cuba sinds midden i960 ruim 30.000 ton wapens ter waarde van 50 miljoen dollar hebben geleverd. De regering-Eyskens heeft een dag na de verkiezingen op 26 maart in België, die acht zetels verlies voor de C.V.P. op leverde, in de Kamer van volks vertegenwoordigers zijn ontslag bij koning Boudewijn ingediend'. Van socialistische zijde heeft vooral de voormalige secretaris generaal van de Navo, Spaak, die bij zijn eerste verschijning op de socialistische kieslijsten in Brussel sinds 1954 ruim 60.000 voorkeurstemmen heeft behaald, op de vorming vaneen Katholiek-socialistische regering aangedrongen. ELF DODEN BIT PAASVERKEER IN BELGIE. Het, verkeer tijdens het Paas weekeinde in België heeft elf doden en ongeveer 100 zwaar gewonden geëist, aldus heeft de Belgische rijkswacht dinsdag medegedeeld. Er zijn 761 onge vallen op de weg geregistreerd tussen 1 en 3 april tegen 633 in 1960, toen zes mensen bij ver keersongelukken het leven ver loren. In het dodencijfer zijn niet begrepen de slachtoffers, die tijdens het vervoer naar het ziekenhuis of daarna aan de verwondingen zijn bezweken. Het aantal verkeersovertredin gen, door de Belgische automo bilisten met Pasen begaan, loopt tegen de 3.000. Er werden al thans 2.927 processen-verbaal opgemaakt door de 5-740 man schappen van rijkswacht en politie, die het afgelopen week einde in touw zijn geweest. Als voorzorgsmaatregel waren ver der helicopters in gereedheid gehouden om ernstig gewonden naar net ziekenhuis „De Bij- loke" in Gent te kunnen ver voeren. Deze zijn echter niet in actie geweest. Volgens waarnemingen heeft het wegverkeer tijdens Pasen ondanks het overvloedige regen water een record-dichtheid be reikt. Op een punt langs de autosnelweg van Brussel naar Oostende werden op bepaalde uren 180 voertuigen per minuut (naar beide richtingen op deze vierbaansrijweg) geteld, f ZACHTER. Een front, dat de afscheiding vormt van polaire lucht boven de Britse eilanden en de Noordzee en subtropische lucht boven Frankrijk, bewoog zich langzaam in noordelijke richting over ons land. Het binnendringen van de zachte lucht ging met wat regen gepaard, terwijl de wind draaide van zuidoost naar zuid tot zuid west. Boven de Britse eilanden bevindt zich een frontensysteem dat samenhangt met een depres sie boven de Oceaan. Deze fron- WOENSDAG 5 APRIL v.m. n.m. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 4.15 4.50 5.30 5.40 4.40 5.15 5.55 6.05 ten bewegen eveneens irt de rich ting van ons land, zodat er veel bewolking zal zijn met nu en dan regen. medegedeeld door het K. N. M. I. te De Bilt, geldig van woensdag ochtend tot woensdagavond. Nu en dan regen. Zwaar bewolkt met nu en dan regen en in de ochtend plaatse lijk mist. Matige wind tussen zuid en zuidwest. Zachter. ZON op Apr. 5 6.07 6 6.05 7 6.03 onder MAAN op onder 19.20 19.21 0.14 19.23 1.18 8.36 9.19 10.10

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1