Debat in Lagerhuis over uittreden
van Zuid-Afrika
Rusland bestelde voor millioenen
in Nederland
W eeroverzicht
Gevolgen van Z.-Afrikaanse
stap
Aankomst Indische troepen in Kongo
ZON- en MAANSTANDEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
RADIO de BUCK
griep! kou? pijn!
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur t van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswaï
Telefoon 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; pei
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct
DE VRIJE ZEEUW
VRIJDAG 17 MAART 1961
17e Jaargang Nr 5243
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,—. Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Premier MacMillan heeft don
derdag in het Britse Lagerhuis
uiting gegeven aan zijn diepe
leedwezen over het feit, dat de
Gemenebestbanden met Zuid-
Afrika, die bijna vijftig jaar be
staan, binnenkort zullen worden
verbroken. Hij zei vooral de om
standigheden die tot het Zuid-
afrikaanse besluit hebben ge
leid te betreuren. Tot 31 mei, de
datum waarop de Unie een re
publiek wordt, zal Zuid-Afrika
deel blijven uit maken van het
Gemenebest.
Het Gemenebest is een ven
nootschap van volkeren van
verschillende rassen, zo zei de
Britse eerste-minister. Hij hoop
te dat het Zuid-Afrika mogelijk
zal zijn in de komende jaren
me' het Gemenebest samen te
REACTIES OP HET
UITTREDEN VAN
ZUID-AFRIKA
Albert Luthuli, één der voor
naamste woordvoerders van de
Afrikaanse gemeenschap van
Zuid-Afrika, verklaarde „met
grote vreugde" kennis te heb
ben genomen van het standpunt
der gemenebest-premiers. „Elke
andere beslissing zou steun aan
de apartheidspolitiek hebben
betekend".
Jonge Afrikanen, die zich bij
Lancaster House hadden ver
zameld, gaven uitbundig uiting
aan hun vreugde.
De leider van de Engelse La-
bourpartij, Gaitskell. verklaarde
dat toelating van Zuid-Afrika
„rampzalige" gevolgen zou heb
ben gehad, ook voor Rhodesië
en Kongo.
De Labourpartij had liever
aezien dat de Zuidafrikaanse
reeering haar rassenbeleid had
gewijzigd. Slechts wanneer ver
andering is gekomen in deze po
litiek kan Zuid-Afrika weer wor
den toegelafërï.
Do New York Times schrijft
over de uittreding van Zuid-
Afrika uit het gemenebest, dat
het gemenebest zal blijven be
staan en dat Zuid-Afrika er
eens in zal terugkeren.
..Zuid-Afrika had er in kun
nen blijven, maar kon niet
tevens van de andere leden ver
wachten, dat zij de immorele
politiek van rassenscheiding
zouden goedkeuren of ook maar
doodzwijgen", aldus het blad.
„Het gemenebest wint meer
door aan een beginsel vast te
houden dan door het uittreden
van Zuid-Afrika".
De New York Herald Tribune
vindt het uittreden bedroevend,
maar acht het nog bedroeven-
der, dat Zuid-Afrika een nieuwe
stap heeft gezet „op weg naar
afzondering, niet alleen van
andere landen, maar ook van
de beginselen waarnaar men
sen van goede wil generaties
lang hebben gestreefd".
Koersdaling op de
effectenbeurs
van Johannesburg
Bij opening van de effecten
beurs in Johannesburg waren de
koersen gisteren 15 tot 20 punten
lager dan de slotkoersen van
woensdag.
De voorzitter van de beurs,
John Ferguson, drong er gister
morgen bij de beleggers op aan
zich niet in paniek te laten bren
gen.
Leden van de beurs hadden
voorspeld dat de noteringen zou
den dalen, als Zuid-Afrika zich
uit het gemenebest zou terug
trekken.
Stroom van aanvragen om
Britse paspoorten in
Johannesburg
Na het uittreden van Zuid-
Afrika uit het Gemenebest
heeft zich bij de Britse voor
lichtingsdienst in Johannesburg
een stroom van gegadigden ge
meld om een Brits paspoort aan
te vragen.
BOYCOT
VAN ZUID-AFRIKA
Nu Zuid-Afrika zich uit het
gemenebest heeft teruggetrokken
zullen de Afrikaanse leiders hun
campagne tegen dit land nog met
meer kracht gaan voeren dan
voorheen, zo heeft Tom Mboya,
voorzitter van de Panafrikaanse
vrijheidsbeweging in Oost- en
Midden-Afrika, donderdag in
Nairobi verklaard. De afgevaar
digden van deze beweging zullen
op de bijenkomst van het Afri
kaanse volkscongres, die de vol
gende week in Cairo gehouden
wordt, nieuwe stappen tegen
Zuid-Afrika eisen, aldus Mboya.
werken. MacMillan betuigde zijn
instemming met de verklaring
van dr. Verwoerd, dat Zuid-
Afrika bereid is met die staten
van het Gemenebest samen te
werken welke zulks wensen, en
dat de unie binnen het sterling-
gebied blijft. „Van onze kant
zullen wij ten volle met Zuid-
Afrika samenwerken waar het
kwesties van gemeenschappelijk
belang betreft," zo verzekerde
de premier.
Gaitskell. de leider -ran de so
cialistische oppositie, verklaarde
dat het Gemenebest de ergste
crisis in zijn bestaan heeft door
staan. De in Zuid-Afrika toege
paste apartsheidspolitiek noem
de hij een voortduiende beledi
ging voor de grote meerderheid
van de volkeren van het Geme
nebest. Hij sprak de wens uit
dal het door deze politieke ont
stane dilemma zal worden op
gelost door een verandering in
de politiek van de Unie, opdat
ij weer tot het Gemenebest zal
kunnen toetreden,
Ir. antwoord op de vraag of
de deur voor Zuid-Afrika open-
Premier Verwoerd (links met
tas) en de Engelse minister van
Buitenlandse Zaken loTd Home
bij liet verlaten van Lancaster
Heuse, nadat I-Afrika de aan
vraag voor li'.l .aasschap van het
Gemenebeste heeft ingetrokken.
blijft ingeval dit land zijn poli
tiek wijzigt, verklaarde Mac
Millan onder gejuich van de af
gevaardigden dat dit het geval
is. Hij bracht nulde aan de hou
ding van dr. Verwoerd op de
Gemenebestconierentie. ..Dit
was de enige manier om uit het
Gemenebest te gaan., n.l. met
waardigheid," aldus de premier.
Naar aanleiding van andere vra
gen zei hij, dat kwesties betref
fende het Britse staatsburger
schap van Zuidafrixanen en an-
dtre vraagstukken op het ogen
blik worden bestudeerd. In de
loop van een volgende week te
houden debat zou de regering
laten weten, door middel van
welke wetsvoorstellen zij deze
problemen denkt op te lossen.
De „speaker" van het Lager
huis weigerde een verzoek van
de conservatieve afgevaardigde
Anthony Fell, onmiddellijk een
debat te houden, in te willigen.
Fell, die tot de uiterste rechter
vleugel behoort, sprak van „de
mislukking van de regering om
op de conferentie het beginsel
van niet-inmenging in de bin
nenlandse aangelegenheden van
ledén-staten te handfiaven."
De leider van de rechte: vleu
gel, markies de Salisbury, heeft
geweigerd een verklaring over
de kwestie Zuid-Afrika af te
leggen voordat volgende week
het debat wordt gehouden. Tot
op heden hebben 34 leden van
het Lagerhuis een motie gete
kend waarin het regeringsbeleid
wordt afgekeurd.
(Adv.)
1ORTERING
EN MEESTE SERVICE
Noordstraat 84-86
Tel. 2573 - Terneuzen
Arrestaties in het
Amerikaanse ministerie
van Defensie
Amerikaanse federale recher
cheurs hebben woensdag in het
Amerikaanse ministerie van De
fensie 35 personen aangehouden
die ervan worden verdacht een
onwettige loterij te houden ten
bedrage van 250.000 tot 500.000
dollar.
Van regeringszijde werd ver
nomen, dat reeds drie maanden
lang heimelijk een onderzoek in
deze zaak aan de gang was.
De rechercheurs deden een
inval in een afdeling waarin
voornamelijk bevoorradings- en
dienstpersoneel werkzaam is.
Een grote hoeveelheid loten
en een groot bedrag aan geld
werden in beslag genomen.
De gearresteerden zijn later
op borgtocht vrijgelaten. Allen
waren in ondergeschikte func
ties werkzaam.
PROFESSOR DE QUAY
IN SURINAME
Twee beelden van het bezoek,
dat de Nederlandse eerste minis
ter, prof. dr. J. E. de Quay, op
het ogenblik brengt aari Suri
name.
Boven: Na zijn aankomst op het
vliegveld Zanderij wandelt pre
mier De Quay hier tussen de
waarnemend gouverneur, dr. C.
Nagtegaal (links) en de Suri
naamse minister-president mr.
S. D. Emmanuels.
Onder: Prof. De Quay (midden
achter tafel) in een bijeenkomst
met de Surinaamse ministerraad.
SLECHTS EEN ONDERDEEL VAN DE TOTALE ORDER
In financiële kringen te Am
sterdam werd het ANP desge
vraagd. naar aanleiding van
Zuid-Afrika's uittreden uit het
Gemenebest, verklaard, dat deze
stap voorshands geen directe
economische en financiële ge
volgen behoeft te hebben. Op
langere termijn en politiek ge
zien, zal het woensdag in Lon
den gevallen besluit echter wel
degelijk tot repercussies moeten
leiden, en wel in hoofdzaak
deze, dat Zuid-Afrika steeds
meer in isolement zal geraken,
aldus dit commentaar.
De heer J. Keuning, één van
de directeuren van de Neder
landse Overzeebank waarvan
de dochteronderneming de Ne
derlandse Bank voor Zuid-Afrika
kan worden beschouwd als de
grootste Nederlandse belangheb
bende in dit land verklaarde
tegenover het Engelse persbu
reau Reuter, dat Zuid-Afrika
weliswaar zijn preferentiële
rechten binnen het Gemenebest
zal verliezen, maar dat het voor
belangrijke exportprodukten, zo
als goud, diamant en uranium
toch wel gemakkelijk markten
kan vinden. De heer Keuning
meende, zo zei hij tegen Reuter,
dat de Zuidafrikaanse stap in
feite alleen politieke consequen
ties zal hebben.
In financieel-economische
kringen in Nederland deelt men
dit oordeel over het algemeen.
Er wordt zelfs gesproken van
een verlichting van Engelands
positie. Engeland namelijk heeft
ongeveer 65 °,o van de buiten
landse investeringen in Zuid
Afrika gedaan. Het staat, door
het uittreden van Zuid-Afrika,
niet langer onder druk van de
andere Gemenebestlanden om
Zuid-Afrika op de vingers te
tikken voor de apartheidspoli
tiek, een gebaar dat nooit zo ge
makkelijk voor Engeland was
door de economische belangen
die het in Zuid-Afrika heeft.
De heer S. Mook. directeur
van de Holland-Afrika lijn, de
enige Nederlandse scheepvaart
maatschappij die regelmatige
diensten op Zuid-Afrika onder
houdt, verklaarde gisterochtend
desgevraagd dat het nog te
vroeg was om de gevolgen te
overzien, die misschien voor
deze maatschappij voort zouden
kunnen vloeien uit de uittreding
uit het Britse Gemenebest door
Zuid-Afrika.
Hij meende echter dat het
zeer wel mogelijk zou zijn, dat
de Zuid-Afrikaanse stap weinig
verandering zou brengen in de
bestaande toestand voor zover
de Holland-Afrika Lijn betreft
RESULTAAT VAN DE
BESPREKINGEN VAN
DE NEDERLANDSE
HANDELSMISSIE
IN DE SOWJET-UNIE
Rusland heeft voor mil
joenen aan orders in Neder
land geplaatst. Dit is het
resultaat van de besprekin
gen, die de Nederlandse
handelsmissie onlangs in de
Sow jet-Unie heeft gevoerd.
De ambassadeur van de
Sowjet-Unie in Nederland,
P. K. Ponomarenko, heeft in
een onderhoud met het
ANP op de Utrechtse Jaar
beurs verklaard, dat een
reeds geplaatste order voor
consumptie- en kapitaal
goederen van rond 17 mil
joen gulden slechts een on
derdeel is van de totale
order, die binnenkort ge
realiseerd zal worden.
Over de aard van de artikelen
die Nederland aan Rusland levert
wil de heer Ponomarenko zich
niet uitlaten. De produkten, zo
zei de Russische ambassadeur,
zijn mij uiteraard bekend, maar
ik weet niet of het correct is
wanneer ik mij hierover uitlaat.
De Nederlandse handelsmis
sie, die onlangs de Sowjet-
Unie bezocht, noemde hij de
grootste, die ooit in Rusland is
geweest.
Ook Rusland heeft goederen
aan Nederland te leveren. De
Nederlandse missie heeft zich
gedurende haar verblijf in de
Sowjet-Unie op de hoogte kun
nen stellen van de grote varië
teit in produkten, die hier wor
den vervaardigd.
1960 belangrijk voor
beide landen
Het jaar 1960 noemde de heer
Ponomarenko belangrijk voor de
handelsbetrekkingen tussen de
Sowjet-Unie en Nederland, om
dat in dat jaar de handelsbetrek
kingen tussen de beide landen
vastere vormen hebben gekregen.
De deelneming aan de Utrecht
se Jaarbeurs is volgens de am
bassadeur van zeer grote be
tekenis voor een beter econo
misch contact tussen beide lan
den.
De heer Ponomarenko zei in
talrijke landen jaarbeurzen be
zocht te hebben, waarvan er ver
scheidene meer op kermissen en
op circussen geleken dan op een
manifestatie, waar zaken werden
gedaan.
In Utrecht goed zaken
doen in goede sfeer
De Jaarbeurs in Utrecht, zo
zei de heer Ponomarenko, on
derscheidt zich van andere
beurzen door haar strikt zake
lijk karakter. Men wordt niet
gehinderd door een cacafonie
van circus- en kermisachtige
geluiden, maar men kan er in
een goede sfeer zaken doen.
Ook volgend jaar weer
van de partij
De Russen, aldus ambassadeur
Ponomarenko, hebben op de
Utrechtse Jaarbeurs reeds goede
contacten gelegd. Men is met tal
van produkten gekomen, waar
voor men interesse verwacht.
Deze interesse is tot nu toe niet
uitgebleven, aldus de ambassa
deur, die de deelneming van Rus.
land aan de Utrechtse Jaarbeurs
van grote betekenis acht voor de
handelsbetrekkingen tussen beide
landen. Rusland zal ook het vol
gend jaar weer deelnemen aan dé
Utrechtse Voorjaarsbeurs.
Tweehonderd man Indische
troepen zijn in Leopoldstad aan
gekomen. Zij vormen de voor
hoede van de Indische brigade
van 4700 man, die de strijdmacht
van de Verenigde Naties in Kon
go komt versterken.
Er hebben zich geen incidenten
voorgedaan en de Verenigde Na
ties hadden strenge veiligheids
maatregelen genomen voordat de
eerste globemaster van de Ame
rikaanse luchtmacht woensdag
avond met 86 gurkha's aan boord
in Leopoldstad arriveerde.
De veiligheidsmaatregelen volg
den op protesten van de Kongo
lese regering tegen versterking
van de V. N.-troepen in het land.
De Indische brigade zal de
grootste eenheid van de V. N.-
strijdmaeht vormen en de sterk
te van deze strijdmacht op bijna
20.000 man brengen.
Voorts zijn drie vliegtuigen uit
India aangekomen met 25 ton uit
rusting voor de Indische militai
ren, waaronder jeeps, bazooka's,
machinegeweren en munitie.
Zware uitrusting zal misschien
later per schip volgen.
De commandant van de Indi
sche brigade heeft verklaard, dat
de Indische troepen tot taak heb
ben, de Kongolezen bij te staan
bij de handhaving van gezag en
orde. Zij zullen alle bevelen van
de Verenigde Naties uitvoeren,
DE INDONESISCHE
MAATREGEL JEGENS
NEDERLAND
Luitenant-kolonel Djuhartono
de plaatsvervangend secretaris
generaal van het „Bevrijdings
front West-Irian" heeft aan „An-
tara" meegedeeld dat het vol
ledig verbreken der betrekkingen
tussen Indonesië en Nederland
de wil van het gehele Indonesi
sche volk vertolkt. Het Indone
sische volk wil geen lauwe maat
regelen tegen Nederland meer
Het wil, aldus Djuhartono, niet
langer twijfelen aan zijn kracht
en is sedert lang gereed, indien
nodig, voor gewapende strijd
De Frans-Algerijnse
onderhandelingen
De officiële vredesonderhan
delingen tussen Frankrijk en „de
voorlopige regering van de Alge
rijnse republiek" zullen naar
thans in .gewoonlijk welingelichte
kringen verwacht wordt, de vol-
ende week beginnen.
Het door de Franse regering
uitgegeven communiqué is naar
vernomen wordt, door generaal
De Gaulle zelf opgesteld.
De reacties van de Algerijnse
opstandelingenleiders zouden
gunstig zijn en het wordt moge
lijk geacht, dat de opstandelin
gen op hun beurt binnen enkele
dagen wellicht in een verklaring
zullen instemmen met het aan
vangen der onderhalldelingen.
Hoewel officieel niets bekend
is omtrent de plaats van de on
derhandelingen, wordt in niet*
officiële berichten gesproken van
Chateau de Coudree bij Thonon,
aan de Franse oever van het
Meer van Genève.
OFFICIËLE DEMARCHE
CUBAANSE
AMBASSADEUR
De Cubaanse ambassadeur in
Nederland, dr. I. Feterre, heeft
gistermorgen een kort bezoek ge
bracht aan de staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, dr. H.
R. van Houten.
Na afloop hiervan deelde hij
mee. dat het doel van dit bezoek
uitsluitend was om de Neder
landse regering op de hoogte te
stellen van het besluit van de
Cubaanse diplomatieke missie om
de vertegenwoordiging van het
Castro-regime neer te leggen.
De ambassadeur wenste geen
andere mededelingen te doen,
„Heb begrip voor onze positie",
zo vroeg hij. Asyl is voor de af
tredende diplomatieke vertegen
woordiging niet gevraagd.
Van de Cubaanse ambassade in
Den Haag zijn de officiële borden
en het Cubaanse wapen verwij
derd. De gordijnen zijn gesloten.
Bezoekers worden niet toege
laten.
Er is nog geen beslissing ge
nomen over de legering van het
Indische contingent. Maar voor
lopig zal het in een voorstad van
Leopoldstad gestationeerd wor
den.
Op 2100 kilometer van de
drukste wegen in Frankrijk zul
len met Pasen, Pinksteren en in
de periode van 15 juni tot 15
september maximumsnelheden
voor motorvoertuigen gelden.
Personenwagens mogen daar
maximaal 90 km per uur rijden,
bussen 75 en vrachtauto's 65.
ZACHT WEER
Het hogedrukgebied boven W.-
Europa begint langzaam in
kracht af te nemen. Het centrum
ligt nu juist zuidoostelijk van
Nederland. Fronten of depressies
kunnen ons echter de komende 24
uur nog niet bereiken. Het ziet
er dus naar uit, dat ons voor de
tijd van het jaar weer een warme
dag staat te wachten. De tempe
raturen bereikten donderdag, af
gezien van de kuststrook, waar
den van 18—21 graden. Vandaag
kunnen we weer ongeveer het-
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
maart
18
6.49
18.49
7.50
21.06
19
6.46
18.50
8.17
22.19
20
6.44
18.52
S.47
23.30
21
6.42
18.54
9.19
22
6.40
18.56
9.54
0.35
23
6.38
18.57
10.35
1.35
24
6.35
18.59
11.21
2.28
zelfde verwachten. Dit behoort
tot de hoogste waarden ooit
waargenomen op dit tijdstip.
Veel wind zal er verder niet zijn.
Wel kan zich gedurende de nacht
plaatselijk mist vormen. Deze zal
echter tijdens de ochtend weer
worden opgelost.
medegedeeld door het K. N. M. I„
geldig tot hedenavond.
Vrft zonnig'.
Aanvankelijk op enkele plaatsen
mist.
Overdag op de meeste plaatsen
zonnig weer. Weinig verandering
in temperatuur. Meest zwakke
wind.
VRIJDAG 17 MAART
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
n.m.
1.59
2.23
2.34
2.58
3.14
3.38
3.24
3.48
