NIEUWE GEVAREN DREIGEN
Binnenlands nieuws
erdag 2 maart 1961
JLF J kwaliteit!
MARGARINE
f - - I v a V£l?f
f *w1
En nugeweld?
n de winkelt
In een impasse
De tijd nog niet rijp
MITN WERKERS-
STAKING
IN ENGELAND
DE VRIJE ZEEUW
Donderdag 2 maart 1961
Cacaobonnen op de plantages zorgen voor Uw choco
lade, theestruiken op de berghellingen voor Uw kopje
theeU houdt van produkten uit landen, waar de zon
geen dag ontbreekt en alles overvloedig groeit. Ver
geet niet, dat in Planta lichtverteerbare plantaardige
vetten van cocosnoten en palmvruchten zij n verwerkt.
Planta! Zuiver van smaak en ongezouten. Voor U.-
ieuven in étui
zuivere
ptantaardigo
NATIONALISTISCHE LEIDERS VAN DE CENTRAAL
AFRIKAANSE FEDERATIE DREIGEN MET TERREUR
De Centraalafrikaanse Federatie, bestaande uit Noord- en Zuid-Rhodesia en
Nyassaland, vormt reeds sinds jaren een probleem voor de Britse regering. Dit ge
bied wordt bewoond door 7.800.000 Afrikanen en 298.000 blanken, waarbij de ver
houding dus ligt van 26 inheemsen tegenover 1 blanke of wei de blanken maken
3,8 van de bevolking uit.
Het gebied werd door het handjevol blanken tot ontplooiing gebracht en de gehele
economie drijft op hen. De Britse regering heeft veel voor de Afrikanen gedaan.
ztfto west- - -.fe*
'ff -#V'Ni£ i
APxmtANo PROT.
'o 1 V f V'
SUfe'
t vf
W -KAAt> PROJftNéi* V
\rvyyOtf..*r>
JPfrk.-tfc
fa...
ttiui MSftg
OA M.bt<
>s rit'
Er werden scholen^ gesticht er kwam mediscne
hulp, kortom men heeft vooral in de laatste tien
tallen jaren getracht de bevolking tot een bepaald
niveau op te trekken. Aangezien zoiets nu eenmaal
niet in enkele jaren te volvoeren is, ligt de situatie
zoals die in zoveel andere Afrikaanse gebieden ligt
en lag, dat het grootste deel van de bevolking nog
een vrij primitieve ontwikkeling heeft. Slechts een
zeer dunne bovenlaag van de inheemsen is tot hït
niveau van de blanken gestegen en zij vormen de
leidende groep onder de Afrikanen.
BLANKE MINDERHEID
OVERHEERST
Het gebierl van de Federatie, bestaande uit Noord- en Zuid-Rhodesia en Nyassaland ligt In het
hart van het Afrikaanse werelddeel en grenst aan Kongo.
Gezien de ontwikkeling in Afrika, was het wel
te voorzien dat ook in de federatie moeilijkheden
zouden komen, want hoewel de nationalistische
leiders tot nu toe loyaal tegenover Londen waren,
stelden zij toeh bepaalde eisen.
Het bewind is tol nog toe in deze landen groten
deels in handen van blanken. De souvereiniteits-
overdracht aan zoveel Afrikaanse landen heeft ook
hier de inheemsen om versnelde machtsoverdracht
doen vragen.
aan Afrikanen, doch met een be
perking naar intellectuele en ma
teriële maatstaven. Al naar ge
lang de Afrikanen meer ontwik
kelen, zullen er dan meer kiezers
komen en zullen zij een belang
rijker stem in het bestuur van
de federatie krijgen. Langzamer
hand zal de machtsoverdracht dan
geruisloos en pijnloos kunnen
plaatsvinden.
VROUW KWAM ONDER
EIGEN AUTO.
De 53-jarige mevrouw Van
MaanenSwaab is dinsdagmid
dag in zorgwekkende toestand
naar het Wilhelminagasthuis in
Amsterdam overgebracht, nadat
zij onder haar eigen auto was
terecht gekomen. Het ongeluk
gebeurde bij de kruising Mu
seumpleinHonthorstraat, waar
een van links komende auto geen
voorrang gat' aan mevrouw Van
Maanen. Haar auto werd gegre
pen, waarna de wagen in botsing
kwam met een van rechts
komende personenauto. Mevrouw
Van Maanen werd uit haar auto
geslingerd. Nadat de wagen over
de kop was geslagen, kwam hij
VIJF MENSEN DAKLOOS
DOOR BRAND.
Een korte maar felle uitslaan
de brand in het perceel Binnen
Brouwerstraat 2 (drie hoog) in
Amsterdam heeft gisternacht een
gezin van vijf personen dakloos
gemaakt. De brand ontstond
tegen kwart vóór twaalf, waar
schijnlijk doordat een brandende
oliekachel in de voorkamer om
ver werd gestoten. De bewoner,
de 32-jarige sjouwer F. Rooze,
kon zich, toen hij eenmaal veilig
op straat was, niet meer goed
herinneren hoe zich alles had af
gespeeld.
Hij was naar de in het achter
gedeelte gelegen keuken gegaan
om thee te zetten voor zijn
De Engelse minister van Koloniën, Macleod.
voelde deze druk duidelijk en hij besloot tot een
rondetafelconferentie in Londen. De Afrikanen
eisten daar een kiesstelsel, dat hun de meerderheid
in de volksvertegenwoordiging zou garanderen. De
blanken in de federatie met aan het hoofd sir Roy
Welensky, de premier van de Centraalafrikaanse
Federatie, achten de tijd hiervoor nog lang niet
rijp en zij hebben dit aan de regering in Londen
onverbloemd duidelijk gemaakt. Minister Macleod
had reeds verstrekkende plannen, die voor een
groot deel aan de Afrikaanse eisen tegemoet kwa
men. Premier Welensky heeft zich openlijk en ach
ter de schermen zich tegen de plannen van de mi
nister van Koloniën gekant. Er is een harde strijd
gestreden, die door Welensky werd gewonnen.
Deze gedachten heeft hij in
gang doen vinden bij de regering
in Londen en hoewel minister
Macleod er aanvankelijk niet
sympathiek tegenover stond,
heeft deze onder druk van de
overige regeringsleden het hoofd
moeten buigen.
Het grootste deel van de inheemse bevolking heeft nog een primitieve
ontwikkeling. Hier zien we een Afrikaanse vrouw met haar baby op de rug.
Met het voorbeeld van andere
Afrikaanse negerstaten voor
ogen, wensen de nationalistische
Enige weken geleden begon de
Londense rondetafelconferentie,
waar de nationalistische Afri
kaanse leiders aanzaten met de
leden van de Britse regering.
Aanvankelijk leek het er op, dat
men wel tot overeenstemming
zou geraken, want hier moest
een nieuwe grondwet voor de
federatie geboren worden, die
voor beide partijen, de blanke
kolonisten en de Afrikanen, aan
vaardbaar zou zijn.
tien is echter in een impasse
geraakt, waarbij de Afrikaanse
leiders duidelijk werd, dat er
voor de naaste toekomst geen
mogelijkheid tot verwezenlijking
van hun verlangens zou zijn. Het
slotstuk hiervan was wel het
onderhoud dat zij op hun verzoek
kregenmot premier Mac.UUls»,
waar duidelijk bleek dat Engeland
voorlopig niet van zins was aan
hun eisen tegemoet te komen. De
twee Afrikaanse leiders Kenneth
Kaoenda en Harry Nkoemboela
hebben toen dreigende woorden
gesproken en wel dat de Britten
rekening zouden moeten houden
met een terreur, waarbij die van
de Man Mau in Kenya kinderspel
zou blijken.
De Britse regering antwoordde
op deze dreiging met het in
alarmtoestand brengen van haar
troepen in dit gebied en het ge
reed houden van onderdelen van
de strategische reserve, die in
minder dan geen tijd naar het ge
bied van de federatie zouden kun
nen worden overgebracht.
Dit alles neemt echter niet weg,
dat de Centraalafrikaanse Fede
ratie toch een grondwet heeft
gekregen, alleen is deze grond
wet niet ver genoeg tegemoet ge
komen aan de Afrikaanse verlan
gens.
Hoe Is het mogelijk dat de
Britse regering op vrij korte ter
mijn zo'n reuzenzwaai in deze
materie heeft gemaakt? Aanvan
kelijk heeft de minister van Ko
loniën Macleod het Afrikaanse
verlangen begrepen en stond hij
er niet onwelwillend tegenover.
Deze ommekeer is te danken aan
slechts één man en wel aan de
premier van de federatie, Sir Roy
Welensky. Hij toch acht de tijd
nog niet rijp voor een totale
machtoverdracht en hij heeft
daar zijn redenen voor. De eco
nomie van het land drijft op de
blanke activiteit, de inheemsen
beschikken over nog veel te wei
nig mensen die de kaderposities
zouden kunnen innemen en mis
schien niet helemaal ten onrechte
zijn de blanken bevreesd voor
een tweede Kongó.
Zij willen graag met de Afri
kanen samënwerken, maar een
machtsoverdracht wensen zij niet
eerder, dan wanneer zij garan
ties hebben voor hun economi
sche, maatschappelijke en mate
riële belangen. En die garanties
kunnen de Afrikaanse leiders
niet geven, omdat zij de massa
niet voldoende in de hand heb
ben (zie de gebeurtenissen in
Kongo). Tot zolang wil sir Roy
Welensky de macht in handen
van de blanken laten. Hij wenst
geen politieke machtsverhouding
gebaseerd op de numerieke
meerherheid van de Afrikanen.
Hij wil wel kiesrecht verlenen
leiders niet langer te wachten.
Zij menen dat de tijd rijp is en
beweren niet voor geweld terug
te zullen schrikken.
Toen de eerste berichten hier
over Rhodesia bereikten, heeft
sir Roy Welensky dadelijk inge
grepen en zijn territoriale troe
pen opgeroepen, troepen die ge
heel uit blanken bestaan en dus
voor hem betrouwbaar zijn.
Er moet nu worden afgewacht,
wat de Afrikaanse nationalisti
sche leiders van hun dreiging
zullen waarmaken. Schrikken zij
hier niet voor terug, dan zal in
minder dan geen tijd het aan
Kongo grenzende gebied van de
federatie in lichterlaaie staan.
Uiteraard met alle nare konse-
kwenties van dien voor de ge
hele wereldconstellatie.
(Nadruk verboden.);
vrouw, die bij haar moeder op
bezoek was maar die spoedig
thuis kon komen. „Ik ben een
keer terug in de voorkamer ge
weest en heb een stoel verzet.
Misschien heb ik toen wel tegen
de kachel gestoten". Opeens zag
de heer Rooze een felle vuur
gloed, haalde onmiddellijk zijn
zesjarig dochterje (de twee an
dere kinderen verblijven in een
vakantie-tehuis in Bakkum) uit
haar bed en snelde in pyama
met het kind in zijn armen de
trap af. Onderwijl alarmeerde
hij de buren van twee hoog (zes
personen) en één hoog (vijf per
sonen). Toen mevrouw Rooze
thuis kwam stond de pas nieuw
ingerichte woning in lichter
laaie. De brandweer bluste de
brand, die zich voornamelijk tot
het voorgedeelte beperkte, met
drie slangen.
De familie Rooze is tegen brand
verzekerd.
boven op de vrouw terecht. Zij
liep een schedelbasisfractuur op.
Dertig duizend van de 112.000
mijnwerkers in het Engelse
graafschap Yorkshire zijn in sta
king gegaan wegens een geschil
met de mijndirecties over de
stukloontarieven voor onder
grondse arbeid.
Zestig van de 106 steenkolen
mijnen in Yorkshire zijn door de
staking getroffen.
Het geschil heeft gemaakt dat
tot nu toe ongeveer driehonderd
duizend ton minder steenkool is
gedolven dan normaal, hetgeen
de nationale kolenraad meer dan
twaalf miljoen gulden kost.
